Ngond wa 11
Diarubing, 1 Ngond wa 11
Muntu ukudia yakudia yiney ukez kwikal mwom chikupu.—Yoh. 6:58.
Tong piur pa yiyukish tukata kutambul chisu tumusadidina Yehova! Chiyukish chimwing chidi anch tukwet ruchingej ra kutambul mwom washadishay Adam ni Ev, kuwejaku ni ruchingej ra kushakam chikupu. Adam ni Ev akwata mupak wa kulik kumusadin Yehova mulong akanganya kukudish rukat rikash mulong wendendiy. Ap mwamu, Yehova wayitiyija kusal mivu kanang mulong wa kuval an ni kukwat ayinau mupak piur pa mutapu wa kuyilil anau. Yibudikin ya mupak wa Adam ni Ev wa kumulik Yehova mulong wa kwikal ant ipau yamekesha kamu patok anch ading ayisup. Mwanau wakusambish wamujipa mwanchend wakad mulong ni mu kusut kwa machuku chisum ni mwikadil wa choy yapandikana pa divu. (Dis. 4:8; 6:11-13) Chawiy, Yehova wakwatin kal mupak wa kuyipandish an awonsu a Adam ni Ev akatina kumusadin. (Yoh. 6:38-40, 57) Piwilejina yom yivud piur pa mutapu udiay Yehova mwin kushimpish muchim ni mwin rukat, rukat rey mulong wendendiy rikukul. Ukukat kulik njil yiyimp yalondulay Adam ni Ev ni ukwipan kudiay Yehova. w19.03 2-3 par. 3; 4 par. 9
Diakajikamu, 2 Ngond wa 11
En awonsu ikalany nich . . . [ranaken].—1 Pita 3:8.
Mulong wa kukudish ranaken, sal usu wa kwijik milong yirishinau nich antu a mu dijuku diey ni yirishinau nich akadivar nau anambaz netu. Yibangina an akemp adia mu chikumangen, pamwing nau antu ayedina, ananapina kal, ni antu afishina anamakwau. Yipula mulong wa kwijik mutapu udiau. Yitesha nawamp chisu chikulejinau mutapu wiyovilau. Mekesh kamu patok anch uteshin nawamp milong yirishinau nich. Kupwa sal usu wa kuyikwash. Anch twasal mwamu, tumekeshin rukat rakin kusutin mu yisal. (1 Yoh. 3:18) Tufanyidin kwikal aswakela kuyikwash antu akwau. Mulong wak? Mulong antu akweting mwikadil kushalijan pantaliken ni milong yau. Amwing akatining kulond patok, pakwez akwau kakatiningap kulond patok piur pa milong yau. Chawiy ap anch tukatin kuyikwash, tufanyidinap kuyipul yipul yikutwisha kusal anch ifisha nich ap ova usany. (1 Tes. 4:11) Ap chisu chikatau antu akwau kutulej mutapu wiyovilau, tukutwish kuman yisu yimwing anch tufanyidinap kwitiy yitongijok yau. Pakwez tufanyidin kwijik anch wawiy mutapu wiyovilau. Tufanyidin kwikal aswakela kutesh ni ashimpishina muchim pa kulond.—Mat. 7:1; Jak. 1:19. w19.03 19 par. 18-19
Diakaad, 3 Ngond wa 11
Nova wom nakash.—Neh. 2:2.
Ov, ukweting wom chisu wisambidina patok piur pa uyakin? Vurik chilakej cha Nehemiy. Wading usadidin mu chipang cha mwant ukweta usu. Nehemiy wova ushon mulong wa jinsangu jiyimp jateshay ja kusheshik kwa mbumbu ni yis ya Yerusalem. (Neh. 1:1-4) Tong mutapu wovay pamwipulau kudi mwant anch mulong wak wading wovilay ushon! Nehemiy walembila kapamp kamwing kupwa wamwakula mwant. Mutapu wakulay mwant wikala wa ukwash nakash kudi antu a Nzamb. (Neh. 2:1-8) Tongin kand pa chilakej cha Yona. Pamulejau kudi Yehova chakwel aya kuyibabesh antu a mu Ninive, wova wom ni wachina waya kwi ndond yindj. (Yona 1:1-3) Pakwez nich ukwash wa Yehova, Yona waya ni walejana uruu kudiau in Ninive. Ni mazu malonday mayikwasha nakash in Ninive. (Yona 3:5-10) Chilakej cha Nehemiy chitufundishin usey wa kulembil kurutu kwa kwakul. Ni chilakej cha Yona chitufundishin anch Yehova ukutwish kutukwash tumusadina chikalap nchik wom tukweta. w19.01 11 par. 12
Diakasatu, 4 Ngond wa 11
Muntu ukutwish kusha chikumbu chend, ap [dijuku] mulong wa kwingambat am, ap mulong wa kwambat rusangu ruwamp anch muntu wasal mwamu ukez kutambul tupamp . . . chitot nich kuzengol. Chad kurutu ukez kutambul mwom wa chikupu.—Mar. 10:29, 30.
Anch twasambish kusadin yom twilejina mu Bibil, mutapu wa kushakam nau antu akwau ni antu a mu dijuku ukutwish kuswimp. Yesu watukwasha kutesh diyingishin dia yom yiney palembilay piur pa in kwilejend anch: ‘Yishitwisha kusutil ku uyakin; dizu diey didi uyakin.’ (Yoh. 17:17) ‘Kwishitwish’ kukutwish kurumburik kand anch ‘kwauril.’ Anch twasambish kusadin uyakin mu mwom wetu, tudi antu aurilau ni mangand mulong tulondwil mbil ja Bibil. Ap anch tusadin usu wa kwikal ni urund uwamp ni antu akwau ni anamakwetu, amwing akutwish kutukis ni kukis yitiyij yetu yisu. Yiney yikutwishap kutushimokish. Yesu walonda anch: “Akankuny ayimp a muntu akez kwikal ching antu a mu dijiku diend.” (Mat. 10:36) Pakwez Yesu wakana kand anch chikalap nchik yom yivud tulikina mulong wa uyakin, tukez katambul yom yivud nakash. w18.11 6 par. 11
Diakanying, 5 Ngond wa 11
Ayijikitishil kand kudi [yikumangen yawonsu] ya in michid yikwau.—Rom 16:4.
Kambuy Paul wayijikitisha akadivar nau anambaz ni wamekesha kujikitish kwinoku pading pisambidinay piur pau. Chisu chawonsu wamujikitishang Nzamb mu malembil mulong wa akadivar nau anambaz inay. Wamekesha kand kujikitish kwend kusutil mikand yayifundinay. Mu verse wa kusambish djat ku verse wa 15 mu shapitre wa 16 wa mukand wa Rom, Paul ujimbwil majin ma ambay nend in Kristu 27. Paul umuvurikin pakampwil Prisil nend Akila “ela kufa” mulong wendendiy, ni umujimbwil kand Febe “wakwasha antu avud,” kuwejaku ni Paul. Wayijikitisha akadivar nau anambaz inay akatish asala mudimu ukash. (Rom 16:1-15) Paul wading wij nawamp anch akadivar nau anambaz inay ading antu akad kuwanyin, pakwez ndiy washinshikina pa mikadil yau yiwamp. Tongin pa kukasikesh kwikalau nich akadivar nau anambaz inay patangau nich dizu dia piur mu chikumangen mazu ma kujikitish ma Paul! Mudi chibudikin, urund wau ni Paul wikala ukash. Ov, chisu chawonsu ukat kumekesh kujikitish kwey mulong wa yom yiwamp yilondinau ni yisadinau kudi antu adia mu chikumangen chey? w19.02 16 par. 8-9
Diakatan, 6 Ngond wa 11
‘Nikudandamen kamu kulam kushinshaman kwam!’—Job 27:5.
Ov, tufanyidin kutong anch ching twikal antu awanyidina mulong wa kwikal ashinshamena? Tukutwish kuman anch tukat kurumbok nakash chawiy chikasikena kwikal antu ashinshamena. Tufanyidinap kwov wom, mulong Yehova kakatap kushinshikin nakash pa kurumbok kwetu. Bibil utulejin anch: “Anch Ey wading ni kuvurik yisalijok yawonsu yiyimp, ing nany lel ukwimana kurutu kwey, A [Yehova]?” (Kus. 130:3, TMK) Ndiy wij nawamp anch tudi antu akad kuwanyin, akayitil, ni ukat kutulikishin kwa kwikatin. (Kus. 86:5) Chikwau kand, Yehova wij mimbu yetu, chawiy utwitin kusal yom kukwatijan ni mimbu yetu. (Kus. 103:12-14) Mulong wa kwikal ashinshamena, atushalapol a Yehova afanyidin kumukat kamu Yehova. Rukat retu mulong wa Nzamb, ni kwipan kwetu nich kushinshaman kudiay Tatukwetu wa mwiur yifanyidin kwikal yakabuj, yiwanyidina ni yakad ulim. Anch rukat retu radandamen kwikal mwamu chikalap nchik yoziu, tukutwish kumekesh patok anch tudi ashinshamena. (1 Jsng. 28:9; Mat. 22:37) Twij anch Yehova ukwet mbil jitentamina ni manangu metu mashinshikidin pa yom yikutwisha kumusangaresh Tatukwetu wa mwiur. Rukat retu mulong wa Nzamb rikat kutubachik kumutek ndiy pa ndond ya kusambish mu mipak tukwatina ni kumekesh kushinshaman kwetu. w19.02 3 par. 4-5
Diampos, 7 Ngond wa 11
Lam muchim wey.—Jnsw. 4:23.
Chisu ni chisu tukata kuman kutaninamu kudia mu kusal yom yiwamp, ritiy retu rikat kukasikan. (Jak. 1:2, 3) Tukat kwov nawamp mulong twamwovishang Yehova musangar wa kututazuk anch umwing wa anend ni impu yetu ya kumusangaresh yikat kwikal yikash. (Jnsw. 27:11) Choziu chawonsu chikat kwikal mutapu wa kumekesh anch twakwatin kal mupak wa kumusadin Tatukwetu ukata kutubangin. (Kus. 119:113) Tumekeshin anch tumukatin Yehova nich muchim wetu wawonsu, charumburik anch mupak wa kudandamen kulimish mbil jend ni kusal rusot rend. (1 Ant 8:61) Ov, tukutwish kurumbuk? Mwaning; mulong tudi antu akad kuwanyin. Anch twipwakal, tufanyidin kuvurik chilakej cha Mwant Ezekias. Warumboka, pakwez wita dilikishin ni wakarumuka, kupwa wadandamena kumusadin Yehova ni “muchim [wend] wawonsu.” (Isay 38:3-6; 2 Jsng. 29:1, 2; 32:25, 26) Chawiy, el twipukany choziu cha Satan cha kuyipish yitongijok yetu. Tulembilany chakwel tukudish ‘muchim wa kuziyin’ ni kushal ashinshamena kudi Yehova.—1 Ant 3:9; Kus. 139:23, 24. w19.01 18-19 par. 17-18
Diarubing, 8 Ngond wa 11
Tupeshany yakupesh ya kushiman kudiay Nzamb machuku mawonsu, charumburik anch mabuj ma ku milamu [makata kulond patok piur pa dijin diend].—Heb. 13:15.
Tukat kutaninamu ayinetu chisu twakwiling. (Isay 48:17) Mutapu ik? Chakusambish, anch twakwat mupak wa kwakul, chinech chikat kutubachik kwirijek nawamp mulong wa yikumangan. Anch twirijek nawamp, tukat kukudish mutapu wetu wa kutesh Dizu dia Nzamb. Ni anch twatesh yom nawamp, tukutwish kusadil yom twilejina mu mwom wetu. Cha kaad, tukusanger yikumangan nakash mulong niyetu twakwil nau. Cha kasatu, mulong chitin usu nakash mulong wa kwakul, tukat kuvurikang yom twakulang kupwa kwa yikumangan. Tukat kumusangaresh Yehova chisu tukata kulond piur pa ritiy retu. Tukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova ukat kutuyukish ni ukat kusanger nakash usu tusadina mulong wa kwakul ku yikumangan. (Mal. 3:16) Ukat kumekesh kusanger kwend kusutil kutuyukish chisu tusadina usu wa kumusangaresh. (Mal. 3:10) Chakin kamu, tukwet mayingishin mawamp ma kwakul ku yikumangan yetu. w19.01 8-9 par. 3; 10 par. 7-9
Diakajikamu, 9 Ngond wa 11
Kisany yom yawonsu yiyimp, lamatany ku yom yawonsu yiwamp.—Rom 12:9.
Yehova ukwet manangu nakash mu mutapu ukatay kutusadin. Pa ndond pa kutwinkish yijil yivud, utufundishin nich kushimpish muchim kuziyin chijil cha rukat. Utufundishin kushakam kukwatijan ni mbil jend ni kukis yom yiyimp. Mu Mafundish ma usey ma pa Mukandu, Mwanend, Yesu, watukwasha kwijik mulong wak antu akat kusal yom yiyimp. (Mat. 5:27, 28) Ni mwi ngand yisu, Yesu Mwant wa Want wa Nzamb ukudandamen kutufundish kuman yom yiwamp ni yiyimp mudi muyimenay ndiy. (Heb. 1:9) Yesu ukusal kand anch twikal antu awanyidina mu manangu metu ni ku mujimbu. Tong mutapu ukwikala yom chisu chikulikau kutwoz mulong wa kusal yom yiyimp ni tukulika kuman mar mulong wa kuburen kuwanyin. Kupwa kwa yom yiney, tukusanger “want ipau wa uyaj” utukaninay Yehova. (Rom 8:21) Mwi ngand yisu, want ipau wetu ukudandamen kwikal ni mipak. Chawiy, choviken patok anch tukutwish kamu kwikal ni want ipau wakin ching anch twamwimburij Nzamb.—1 Yoh. 4:7, 8. w18.12 26 par. 19-20
Diakaad, 10 Ngond wa 11
‘Ikundj ukez kumufundil mukand wa kujip nich uruw, . . . ni wamwopat ku chikumbu chend.’—Kuv. 24:1.
Chijil chading chitiyijin anch ikundj mwin Isarel ajip uruw ni mukajend anch “[waman] chom cha usany kudi ndiy.” Chijil chadingap chilejena patok mulong ukutwishau kuman mudi “chom cha usany.” Pakwez, chafanyina kwikal chom cha usany ap mulong ujim nakash ni kadiap kwau kurumbuk kukemp bwat. (Kuv. 23:14) Cha ushon, pa chirung cha Yesu, in Yuda ajipang uruw nau akajau ‘mulong wa diyingishin din diawonsu.’ (Mat. 19:3) Tukatinap kwikal ni chitongijok mudi chinech. Pa chirung cha muprofet Malakiy, amakundj ading ni chaku cha kujip uruw ni mband wa kusambish, pamwing ap mulong wa kwatijan ni mband uchidia changadim wakad kumusadin Yehova. Pakwez Nzamb wamekesha patok mutapu umeningay kujip uruw. Walonda anch: “Am nikisin kujip uruw.” (Mal. 2:14-16) Chitongijok cha Nzamb piur pa uruw chaswimpap kudiokal kwinsambishil, palonday anch ikundj ukez “kulamat kudi mukajend, chad awiy aad akwikal mujimbu umwing.” (Dis. 2:24) Ni Yesu wakasikesha chitongijok cha Tatukwend piur pa uruw palonday anch: “Muntu kafanyidinap kwauril antu abombakeshay Nzamb.”—Mat. 19:6. w18.12 11 par. 7-8
Diakasatu, 11 Ngond wa 11
Yakwangul yidi yivud, pakwez in mudimu wa kwangul adi akemp.—Mat. 9:37.
Tufanyidinap ching kuya kwi ndond kulemp mulong wa kwikal in kupan. Pakwez kudi akadivar nau anambaz amwing akutwisha kusal mwamu. Akwet chitongijok cha mutapu umwing mudi cha muprofet Isay. Chisu chipulay Yehova anch: ‘Ov, nany nikutumap? Ov, nany ukwikala muruu wetu?’ Isay walonda anch: “Yam unou, ntuma!” (Isay 6:8) Ov, udi tayad ni ukatin kukwash dirijek dia Yehova? Yesu walonda piur pa mudimu wa kulejan ni kwikadish in kwilej anch: “Mulembilany [Mwant wa kwangul] chakwel ukutum in mudimu wa kwangul avud.” (Mat. 9:38) Ov, ukutwish kusal mudi chibol kwi ndond kudia maswir ma in kulejan avud? Ap, ov, ukutwish kumukwash muntu mukwau kusal mwamu? Akadivar nau anambaz avud amana anch mutapu uwamp nakash wa kumekesh rukat rau mulong wa Nzamb ni kudi amutej nau udi wa kwikal chibol kwi ndond kudia maswir nakash ma in kulejan. Ov, ukutwish kutong piur pa mitapu yikwau ukutwisha kusal yom yivud—nakash mu mudimu wey? Anch wasal mwamu, ukwov musangar nakash. w18.08 25-26 par. 14-15
Diakanying, 12 Ngond wa 11
Kangal ris ra nfalang rakuyikelany, pakwez sangarany nich yom yiukwetany.—Heb. 13:5.
Rusangu piur pa kuvadik kwa Yesu rimekeshin patok yitongijok ya Yehova piur pa yom ya ku mujimbu. Nzamb amwinend wamutonda Josef ni Mariy chakwel amulila mwanend ap anch dijuku dined diadingap ni nfalang jivud. (Lev. 12:8; Luka 2:24) Chisu chavadikay Yesu, Mariy “wamuladik[a] mwi ndond yikat kudilangau annam, mulong mu chikumbu cha aeny kimwadingap ndond.” (Luka 2:7) Anch Yehova wading ukatin, wafanyina kusal anch Yesu avadikin mwi ndond yiwamp nakash. Pakwez wakata anch Yesu amulidin mu dijuku ditekina difukwil dia Nzamb pa ndond ya kusambish. Chinech chawiy chading chom cha usey kudi Yehova. Rusangu riner piur pa kuvadik kwa Yesu ritufundishin mutapu umeningay Yehova yom ya ku mujimbu. Anvaj amwing akatining anch anau ikala ni yom yiwamp ya ku mujimbu, ap anch yom yiney yikutwish yayipish urund wa anau pamwing ni Yehova. Pakwez, Yehova umening chakin kamu urund wetu pamwing ni ndiy mudi chom cha usey nakash. Ov, niyey umening yom ya ku mujimbu mudi muyimenay Yehova? Yisalijok yey yimekeshin ik? w18.11 28-29 par. 7-8
Diakatan, 13 Ngond wa 11
Ayuk kwau antu amukweta [Yehova] kwikal Nzamb wau!—Kus. 144:15.
Yehova udi musul wa musangar ni usotin anch niyetu twikala ni musangar, ni utwinkishin mayingishin mavud masadina anch twikala ni musangar. (Kuv. 12:7; Mul. 3:12, 13) Pakwez, mulong wak chikutwish kwikal chikash kwikal ni musangar mu mangand ma nlel? Chikutwish kwikal chikash kwikal ni musangar anch milong yikash yatushiken, anch twafish muntu tukatina ap amwopat mu chikumangen, anch uruw wetu wafa ap anch twashadish mudimu. Chikutwish kand kwikal chikash kwikal ni musangar anch ku chikumbu kwikil chisambu mulong wa kutendol chisu chawonsu, anch antu tusadina nau mudimu ap arund a ku shikol akat kutusip, ni ap anch atuzengodin ap atutek mu rukan mulong tumusadidin Yehova. Pamwing ap ukash wetu wa mujimbu uwapinap, ap tukwet mayej makad kuyerikang, ap kand tukutwish kuman mar madiokila ku mayej ma kuziy kwa mu manangu. Pakwez vurik anch Yesu Kristu, ‘Nyikel umwing kusu uyukila,’ ap Mwant, ukatin kuyongoj antu ni kuyiletin musangar. (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30) Mu malejan ma usey ma pa Mukandu, Yesu wajimbula mikadil yikutwisha kutukwash kwikal ni musangar ap chisu tukweta milong yivud mulong tushich mu mangand ma Satan. w18.09 15-16 par. 1-3
Diampos, 14 Ngond wa 11
Kangal witapolany mbaj ap kwikil kwi mpal mulong wa rufu.—Kuv. 14:1.
Kuswimp kumwing kukash tufanyidina kusal kudi kulik yishankur ni yaku yakad kumusangaresh Yehova. (Jnsw. 23:23) Ap kupwa kwa kwilej mutapu wiyovilingay Yehova piur pa yom yiney, antu amwing chiyikasikedin kuyilik. Akat kwiyakamish piur pa mutapu ukusalau antu a mu dijuku diau, ambay nau a mudimu ap arund nau. Ijing anch antu amwing akweting yisu yivud yovil yikash piur pa yishankur yimwing mudi kuyilimish anamakwau afila kal. Chawiy, yom ik yikutwisha kutukwash kuswimp? Tukutwish kwilejin ku yilakej yiwamp ya antu a pakur aswimpa. Yom ik yasalau antu inay a mu Efes chisu chikalau in Kristu? Bibil urumburil anch: “Akumangeja mikand yau, chad ayosh patok kurutu kwa antu. Awiy achinda usey wa mikand yiney, wading wa nfalang tunan makum matan ja utad wa argent.” (Mid. 19:19, 20) In Kristu inay ashinshamena ajiyisha pakad kulab mikand yau ya nfalang jivud yading yilondina piur pa ulaj, ni Yehova wayiyukisha. w18.11 7-8 par. 15-16
Diarubing, 15 Ngond wa 11
Chapwishau kuyitwal amakundj awonsu ku mukand, awiy ashakama mu chibeng ni kwiswedish kushik kamu payerikinau.—Jos. 5:8.
Chisu chikemp kupwa kwa in Isarel kwauk wit wa Yordan, Joshua wamusankana ikundj umwing wading ni mpak ya musamun. Wading “kalal wa chisak cha amasalay cha [Yehova],” wading mwangel wayirishinang antu a Nzamb. (Jos. 5:13-15) Mwangel wamuleja Joshua yom yading yifanyidinay kusal mulong wa kukwat musumb wa Yeriko. Kwinsambishin, mbil jimwing jafanyina kumekan mudi jiwapinap. Chilakej, mwangel wamuleja Joshua kuyitwal amasalay awonsu ku mukand. Chinech charumburika anch kafanyinap kutwish kurish mu machuku makemp. (Dis. 34:24, 25; Jos. 5:2) Pamwing ap amasalay iyipula anch, ‘Mutapu ik tukuchidija majuku metu anch akankuny aturishikish?’ Pakwez, kwashikena chom chimwing chakad kuchingejin! Pa ndond pa kuyirishikish in Isarel, amakundj a mu Yeriko ayova wom. Tutangin anch: “Chawiy apata yis ya Yeriko, ayikas nakash, mulong wa in Isarel. Kwikil muntu wading ni kubudik ap kwandam.” (Jos. 6:1) Rusangu riner rafanyina kuyibachik in Isarel kuchingejin nakash wintakel wa Nzamb! w18.10 17 par. 5-7
Diakajikamu, 16 Ngond wa 11
Ov, mulong wak usadilanya chom chinech? Etu tudi kamu antu mudi en [akweta kuziy mudi kwenen].—Mid. 14:15.
Winou wawiy mutapu umwing umekeshina anch tudi ikepishina mudi Paul. Tukatap kwiyov anch chisend chetu cha mudimu wa kulejan ap yom yikwau yitukwashinay Yehova kuwanyish yitusadin kwikal antu a pakampwil. Tukutwish kwiyipul anch: ‘Mutapu ik nikata kwiyov piur pa antu adia mu teritwar wam? Nikwet kasolikany pantaliken ni yisak yikwau ya antu?’ Pa mangand mawonsu, Atuman a Yehova akat kusal usu wa kukimb antu akutesha rusangu ruwamp. Amwing pakach pau akat kusal usu wa kwilej dizu ni yaku ya antu amenau kudi antu akwau anch adi a mwinshin. Pakwez kakatap kwiyov anch adi awamp nakash kusutamu antu alejinau rusangu ruwamp. Pa ndond pa kusal mwamu, akat kwikasikesh kumutesh muntu ni muntu mulong wa kuyikwash antu avud kwitiy uruu wa Want. w18.09 5 par. 9, 11
Diakaad, 17 Ngond wa 11
Kwalanka Yudas wa ku Galaliya . . . , wayikakila antu amwing kwinyim kwend.—Mid. 5:37, TMK.
In Rom amujipa Yudas. Kudioshaku Yudasni in Yuda ading ni chitongijok chiyimp, in Yuda avud ading achingedin nakash kwez kwa Mesia wa chipolitik. Atonga anch Mesia wafanyina kuyikwol kudiokal mu want wa in Rom ni kwikadish kand Isarel muchid ujim. (Luka 2:38; 3:15) Antu avud itiyija anch Mesia wafanyina kwimik want mu Isarel pa divu. Anch yom yiney yashiken, in Yuda awonsu ading ashicha mu jindond kushalijan pa mangand afanyina kuchirik mu Isarel. Ap Yohan Mubatish wamwipula Yesu anch: ‘Ov, ey yey Ndiy wezina, anch tufanyidin kuchingel kand mukwau?’ (Mat. 11:2, 3) Pamwing ap Yohan wading ukat kwiyipul anch kudi muntu mukwau ukweza mulong wa kuyikwol in Yuda. Kupwa, in kwilej aad asankanijana ni Yesu mwi njil ya kuya ku Emaus kupwa kwa kuvumbuk kwend. Alonda anch ading achingejin anch Yesu ndiy wadinga muntu wafanyina kuyikwol in Isarel. (Luka 24:21) Kupwa kwa yiney, atwimbuy amwipula Yesu anch: “Ov, Nsalejetu, chisu chinech chawiy chiusotila kuyichirishin in Isarel want wau?”—Mid. 1:6. w18.06 4 par. 3-4
Diakasatu, 18 Ngond wa 11
Muntu wamwamu ukat kwitiyij mazu mawonsu.—Jnsw. 14:15.
Pakampwil tufanyidin kubabal nakash chisu tuteshina jinsangu piur pa antu a Yehova. Vurik anch mukankuny netu Satan amutazukin anch “mwin kuyifund anamakwetu.” (Kuj. 12:10) Yesu wababesha anch akankuny akez ‘kulond kwa makasu yom yiyimp ya mitapu yawonsu’ padi etu. (Mat. 5:11) Anch twakwat nich usey kubabesh kwinoku, tukutwishap kunenganan anch twatesh jinsangu jiyimp piur pa antu a Yehova. Ov, ukatining kutum mesaj kudi arund ney? Anch waman rusangu rumwing risangareshina ap watesh chom chimwing cha pakampwil, ov, ukat kwiyovang mudi kabambang-nsangu usotina kamu kuripalangesh kapamp kamwing pakad kulab? Kurutu kwa kutum mesaj, iyipula anch: ‘Ov, nikwet kamu kashinsh anch rusangu riner ridi rakin? Ov, nikwet kamu uman wakin?’ Anch ukwetap kashinsh, ukutwish kupalangesh makasu. Chawiy anch wijap ang rusangu riner ridi rakin ap ra makasu, kangal kutum mesaj. Majimwangesha! w18.08 3-5 par. 3, 6-7
Diakanying, 19 Ngond wa 11
‘Yinkishany akwen, chad akukwinkishany niyen.’—Luka 6:38.
Yesu ukatin anch twikal in kupan mulong kusal mwamu kukat kutuletin musangar. Anch twikal in kupan, antu avud niyawiy akwikal in kupan. Chakin kamu, anch udi mwin kupan, kadiap antu awonsu akukujikitisha. Pakwez ap anch kadiap in kujikitish, ey dandamen kwey kupan. Ukutwishap kwijik uwamp ik ukusala kusutin kwau chisal chimwing cha kupan. In kupan akin kakatap kupan nich ruchingej ra kuyichirishin chom kampand. Yesu walonda anch: “Anch wasal musambu, yitazuka atuzwendj ni ayilim, ni amputames. Chawiy ey ukez kuyuk, mulong awiy kakutwishap kukutazuk ey.” (Luka 14:13, 14) Bibil ulondin kand anch: “Kuyuk kukez kwikal kudi muntu ukweta muchim wa kukwash,” ni anch: “Wayuk muntu ukata kuyitong ayimanamar.” (Jnsw. 22:9; Kus. 41:2) Tufanyidin kwikal in kupan mulong tukatin kuyikwash antu akwau. w18.08 19 par. 15-16
Diakatan, 20 Ngond wa 11
[Muchingejina Yehova] ni muchim wey wawonsu. Kangal wachingej ronganyin rey amwiney. Mu jinjil jey jawonsu itiyij kudi Ndiy, ni Ndiy ukez katenchik jinjil jey.—Jnsw. 3:5, 6.
Nlel unou, chikasiken nakash kwikal ni uman wakin ni kuushinshikin nawamp. Mulong wak? Jinsangu jivud jidiaku jidi ja chikunku ap jikwet uyakin wa chikunku ni tudi antu akad kuwanyin. Yom ik yikutwisha kutukwash? Mbil tutanina mu Dizu dia Nzamb! Chilakej, mbil yimwing yitulejin anch udi usup kwakul ku mulong kurutu kwa kuutesh. (Jnsw. 18:13) Mbil yikwau yitukwashin kuman anch tufanyidinap kwitiyij yom yawonsu tuteshina pakad kushinshikin anch yidi yakin. (Jnsw. 14:15) Ni chikalap nchik uvud wa mivu twamusadidina kal Yehova, tufanyidinap kuchingejin nakash manangu metu. Mbil ja Bibil jikutuchidij anch twasadin uman wakin mulong wa kutan kashinsh ka yom ni kukwat mipak ya manangu. w18.08 8 par. 19
Diampos, 21 Ngond wa 11
Chifanyidin . . . kumuziyil Tatukwetu udia mwiur chakwel tupanda!—Heb. 12:9.
Anch twatambul dibatish, mwamu antu awonsu akutwish kuman anch tudi a Yehova ni tukatin kumuziyin. Yesu wasala niyend mwamu chisu chamubatishau. Chading mudi ukat kulond anch: “Nikwet musangar pakusadil rusot rey, A Nzamb wam!” (Kus. 40:7, 8) Mutapu ik wiyovay Yehova pamubatishau Yesu? Bibil ulondin anch: “Chamubatishau Yesu, ndiy watuntuka mu mem. Pawiy kamu pinipa diur diamwanzurikina ndiy, chad wamana [spiritu] wa Nzamb wading mudi iyemb wamushirikina. Chawiy dizu diadiokala mwiur anch: ‘Ey udi Mwanam unikatila nakash. Am nikat kusangar mulong weyey.’” (Mat. 3:16, 17) Yesu wading kal wayen wa Nzamb. Pakwez Yehova wasangara pamanay anch Yesu wakata kusadil mwom wend mulong wa kumusadin Ndiy. Yehova ukat kusangar kand anch twapan mwom wetu kudi ndiy, ni ukutuyukish.—Kus. 149:4. w18.07 22 par. 4-5
Diarubing, 22 Ngond wa 11
Ov, komb tukukubudishinany mem mu diyal dined?—Kuch. 20:10.
Palonday Moses anch “tukukubudishinany,” pamwing ap wading ulondin piur pendendiy amwinend ni Aron. Yom yalonday Moses yadingap ya kalimish mulong kamwinkishap Yehova katumb kawonsu mulong wa chilay chinech. Kuseng 106:32, 33 ulondin anch: “Asarumuna kand ujim wa [Yehova] ku mem ma Meriba, chad Moses wamana mar mulong wa awiy. Awiy amusudisha ku muchim, chad walonda yom yakad kutongijok.” (Kuch. 27:14) Moses kamwinkishap Yehova ntumb yimuwanyidina. Yehova wamuleja Moses ni Aron anch: “Wabwambwilanya ku dizu diam.” (Kuch. 20:24) Chinech chading chitil chijim nakash! Kurutu kwa yiney, Yehova kitiyijap in Isarel a pa chirung chinacha andama mwi Ngand ya Kushilamu mulong amubwambwila. (Kuch. 14:26-30, 34) Chawiy chading chitentamin ni chiwamp kumupup Moses kudi Yehova mu mutapu umwing chisu chabwambwilay. Moses kamwitiyijap kwandam mwi Ngand ya Kushilamu. w18.07 11 par. 9; 12 par. 12-13
Diakajikamu, 23 Ngond wa 11
Chom chiwamp chidi kulik kudia mbij, ap kuna maar, ap kusal chom chikwau chikutwisha kumuwish mwanamakwey mwin Kristu mu chitil.—Rom 14:21.
Chawiy, ap anch tukwet mbil ya kuna maar, tukutwish kulik kwa kwikatin mbil yiney anch twij anch kuna maar kukutwish kurumbangesh kom ka mwin Kristu mukwau. Pamwing ap mukadivar ap nambaz wading musuk wa maar kurutu kwa kwilej uyakin ni wakwata mupak wa kujil maar rawonsu. Tufanyidinap kusal chom ap chimwing chikutwisha kusal anch achirikina kand yaku yend yikur. (1 Kor. 6:9, 10) Anch mukadivar ap nambaz winou wading ngendj kwol kwetu, ov, tukumushindil chakwel ana maar ap anch ndiy ulikin kwend? Tufanyidinap kusal mwamu! Padingay Timote nsand, witiya kumutwal ku mukand ap anch kusal mwamu kwading kusansen. Wading wij anch kutwalan ku mukand kwading kwa usey nakash kudi in Yuda ading afanyidinay kulej rusangu ruwamp. Timote ni Paul kakatap kumupwakesh muntu ap umwing. (Mid. 16:3; 1 Kor. 9:19-23) Ov, niyey ukutwish kwipan kwa kwikatin mulong wa kuyikwash antu akwau? w18.06 18 par. 12-13
Diakaad, 24 Ngond wa 11
‘Nikez kakarumun dizu dia antu a michid yawonsu kwikal dizu dishitwila.’—Sof. 3:9.
Anch wamusankan muntu wakad kwikal mu uyakin kapamp kakusambish, yom ik wija chakin piur pend? Ukutwish kwijik dijin diend ni mutapu udiay, pakwez pamwing ap ukwijikap yom yivud. Pakwez yishalijadin nakash, anch wamusankan kapamp kakusambish muntu udia mu uyakin. Wij anch umukatin Yehova. Wij anch Yehova wamana chom chiwamp mudiay ndiy ni wamutazuka chakwel ikal mu dijuku dia in kumwifukwil end. (Yoh. 6:44) Chikalap nchik ndond yidiokilay muntu winou ap yapaminay, wijikang kal yom yivud piur pend ni ndiy wij yom yivud piur pey! Anch wamusankan muntu udia Kaman, wij anch wikadilany kal nich en awonsu yom yimwing ya usey nakash. Wij anch ap anch ulondinany mazu mashalijadina, pakwez ulondinany dizu dia mutapu umwing, ‘dizu dishitwila’ dia uyakin. Chinech chirumburikin anch en awonsu witiyijinany mudiay Nzamb, ushichany kukwatijan ni mbil ja mutapu umwing ni ukwetany ruchingej ra mutapu umwing mulong wa machuku ma kurutu. Yom yiney yikukwashinany kuchingejijadin umwing ni mukwau ni kuta urund ukash ukushakama chikupu. w18.12 17-18 par. 9-10
Diakasatu, 25 Ngond wa 11
Kiukutwishanyap kupand ching kamu anch akutwalany ku mukand.—Mid. 15:1.
Kristu watakela chisak chitakedila chakwel chovikesh nawamp anch in Kristu akad kwikal in Yuda kafanyidinap kuyitwal ku mukand. (Mid. 15:19, 20) Kupwa kwa mivu, in Kristu in Yuda avud adandamena kuyitwal anau amakundj ku mukand. Chawiy tukutwish kwiyipul anch mulong wak Yesu walika anch kutwalan ku mukand kudandamena kwikal mulong mu chisu chilemp, ap anch Chijil cha Moses chapwa usey chisu chafay Yesu. (Kol. 2:13, 14) Chitin chisu mulong wa kwijidin kutesh kwa katat. Chading chitin chisu kudi in Kristu in Yuda amwing chakwel itiya uman umekeshina anch kadingap kand mwinshin mwa Chijil. (Yoh. 16:12) Ading achidandamedin kutong anch kutwalan ku mukand chading chijingidij chimekeshina urund wa pakampwil ni Nzamb. (Dis. 17:9-12) Akwau ading ovil wom anch akuyizengol kudi akwau in Yuda anch alik kuyitwal ku mukand. (Gal. 6:12) Pakwez pa chisu chiwanyidina, Kristu wayinkisha wintakel uvud kusutin mikand ya Paul.—Rom 2:28, 29; Gal. 3:23-25. w18.10 18-19 par. 10-12
Diakanying, 26 Ngond wa 11
Kaifas . . . wapana chiyul kudi in Yuda anch chifanyidin muntu umwing kuyifil antu avud.—Yoh. 18:14, TMK.
Kaifas wachingela kamu kushik uchuku ni watuma amasalay mulong wa kumukwat Yesu. Pakwez Yesu wijika kutenchik kwinoku kwasalau mulong wa kumujip. Chawiy, pading padilay yakudia ya nsudiel nau atwimbuy end, wayileja kusend jimpak ja musamun. Jimpak jaad jading jiwanyidin kwau mulong wa kuyifundish dilejan dia usey. (Luka 22:36-38) Kupwa uchuku winawa, chisak cha antu cheza kumukwat Yesu, ni Pita wajimana nakash mulong wa kuburen kutentam kwinoku chawiy chapwitay mpak ya musamun ni kumutapay ikundj umwing. (Yoh. 18:10) Pakwez Yesu wamuleja Pita anch: “Chirish mpak yey mu chilal, mulong muntu mwawonsu ukata kurish nich mpak ya musamun, akez kumujip kand kwi mpak ya musamun.” (Mat. 26:52, 53) Dilejan ik dia usey diafundishay Yesu kudi in kwilejend? Wayifundisha anch kafanyidinap kwikal a mangand minam. Chinech chawiy chom chasambelay Yesu kulembil uchuku winawa. (Yoh. 17:16) Nzamb ndiy wading ni mbil ya kupwish kuburen kutentam. Pakwez etu tudi mu chisambu ni mu uumwing. Pakatay Yehova kuman mutapu waurokinau antu pa mangand, ufanyidin kwov musangar nakash anch waman mutapu udiau antwend mu uumwing.—Sof. 3:17. w18.06 7-8 par. 13-14, 16
Diakatan, 27 Ngond wa 11
Iyazangomb wamujimena mband, chad waya kurish njit nau an avalay mband.—Kuj. 12:17.
Satan usadin kand usu wa kutuzadish ni kutwovish wom chakwel tuburena kushinshaman kudi Yehova. Chilakej, ukutwish kubachik maguvernema mulong makangesha mudimu wetu wa kulejan. Ukutwish kuyibachik ambay netu a mudimu ap a shikol kutusip mulong tulondwil mbil ja Bibil. (1 Pita 4:4) Satan ukutwish kand kuyibachik anamakwetu a mu dijuku akad kwikal Atuman, akutwisha kusal mudi akwet chitongijok chiwamp pakwez akutwish kusal usu wa kutukangesh kuya ku yikumangan. (Mat. 10:36) Yom ik tukutwisha kusal chakwel twimana dang pantaliken ni kwovishan wom kwa Satan? Tufanyidinap kushimwok piur pa kurishikish mudi kwinoku, mulong twij anch Satan urishin njit niyetu. (Kuj. 2:10) Chikwau kand, tufanyidin kuvurik mulong ujim ou: Satan ulondin anch tumusadidin Yehova ching anch chiswapel ni anch tukumulik Nzamb anch yom yikal yikash. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Kupwa tufanyidin kumwit Yehova chisu chawonsu chakwel atwinkish usu. Vurik anch Yehova kakutwishap kutulik.—Heb. 13:5. w18.05 19 par. 14
Diampos, 28 Ngond wa 11
En kiwijanyap anch mbut ja pamanch ap ja urel jawiy jikusonga nawamp.—Mul. 11:6.
Tufanyidinap kuvuramen usu ukweta mudimu wetu wa kulejan padi antu, ap anch chimeken anch kwikil muntu ututeshina. Antu akat kututalang. Akat kuman anch tudjadil nawamp ni tukwet kalimish ni aswapela kuta nau urund. Chinech chikutwish kuyisangaresh, ni chisu chimwing, ap antu atongang yom yiyimp piur petu akutwish kusambish kutong yom yiwamp piur petu. Sergio ni Olinda adia ayibol alondin anch: “Mulong wa mayej, twimika kuya pa ndond yading antu avud mu chisu kanang. Patwachirika, in kusut mwi njil atwipulang anch: ‘Wadingany kwisu? Twakumenanyap kand.’” Piudandamedina kulik anch kangal ‘chikas chey chiswedisha’ mu kuyilej antu akwau piur pa Want wa Nzamb, ukwet chisend chijim cha usey nakash cha kupan “uman kudi antu a michid yawonsu.” (Mat. 24:14) Cha usey nakash, ukwikal ni musangar ujim nakash mulong wij anch umusangareshin Yehova. Ndiy uyikatin antu awonsu akata ‘kusong mabuj nich kujijaman’!—Luka 8:15. w18.05 8 par. 16-18
Diarubing, 29 Ngond wa 11
Tumushimanany Nzamb . . . ukata kutwongoj mu mar metu mawonsu.—2 Kor. 1:3, 4.
Yehova udi Nzamb ukata kukasikeshan. Wasambisha kusal mwamu kudiosh kamu pasalau antu chitil ni kwikal akad kuwanyin. Chawiy, kupwa kamu kwa Adam ni Ev kumubwambwil Nzamb, walonda uprofet wafanyina kuyikasikesh ni kuyinkish ruchingej antu akuvadika mu machuku ma kurutu anch autesh. Uprofet winou udi mu Disambishil 3:15 ni ukanin anch Satan Djabul akumushesh ni midimu yend yawonsu yiyimp. (Kuj. 12:9; 1 Yoh. 3:8) Tong mutapu Yehova wamukasikeshay kashalapol wend Nowa. Antu ashakama pa chirung chend ading in chisum ni ayimp nakash, ching kwend Nowa ni dijuku diend awiy ading amwifukwidina Yehova. Nowa wafanyina kuziy. (Dis. 6:4, 5, 9, 11; Jud 6) Pakwez Yehova wamuleja Nowa anch ukushesh mangand mayimp ni wamurumburila Nowa yom yafanyinay kusal chakwel dijuku diend dipanda. (Dis. 6:13-18) Yehova wikala Nzamb wa kukasikesh mulong wa Nowa. w18.04 15-16 par. 1-2
Diakajikamu, 30 Ngond wa 11
[Dandamenany] kukasikeshijanany mu ritiy muntu ni mukwau, kwashijanany kand mudi muukat kusalanya.—1 Tes. 5:11.
Chikwikal nchik anch umen anch chikukasikedin kuyilej antu akwau mutapu wiyovila piur pau? Chakin, chikasikenap kwau kuyikasikesh antu akwau. Sal usu wa kumusipish muntu. Anch niyend kasipinap, pamwing ap ukwet mulong ni uswirikedin muntu kampand wa kwambamb nend. Ukutwish kumwongoj anch wamutesh nawamp palondinay. (Jak. 1:19) Etu awonsu tukutwish kumwongoj ni kumukasikesh mukadivar ap nambaz udia mu maswir. Mwant Salomon wafunda anch: “Chidi chom cha musangar kudi muntu kwikal ni dizu pa chisu chidiburedinau, ni dizu dia mu chisu chau didi diwamp.” (Jnsw. 15:23, 30) Paul wafundisha anch kuwang miminy ya Want pamwing kukutwish kusal anch twiyova nawamp. (Mid. 16:25; Kol. 3:16) Pitusejina piswimp ni dichuku dia Yehova, chikwikal cha usey nakash kudi etu kukasikeshijan umwing ni mukwau.—Heb. 10:25. w18.04 25 par. 16; 26 par. 18-19