Muleja Mwaney Ikal Mwin Chisambu
Padingay Nicole nich mivu chinan, wasangara nakash mulong dijuku diau dikuya ku mutambu ukwau wa ngand, ndiy wadinga ni kwisamb ni Gabrielle murund nend wa piswimp pa kachom ni kachom. Dichuku dimwing, kukashimuk Gabrielle wamwel Nicole anch kakwiyakamishinap ap pakemp anch waya kwend. Dizu dined diamutapa ni kumujimesh Nicole, chawiy wamuleja makwend anch, “kinisotinap kand kumuman Gabrielle!”
MILONG ya pa chirung cha wanikanch mudi ya Nicole ni Gabrielle chisu chivud yitin ukwash wa anvaj—kiuchidiap kusu mulong wa kutudish yovil yiswanina pakwez kand kuyilej mutapu wa kupwish milong. Chisu chivud ansand amekeshining “ngikadil ya wanikanch,” ni chisu chivud kijingap kwau uyimp ukutwisha kusal mazu ni yisal yau. (1 Korint 13:11) Aswiridin ukwash chakwel akudisha ngikadil yikutwisha kuletish urund wa chisambu ni antu akwau mu dijuku ap adia kwindjing.
Anvaj in Kristu abangidin nakash kuyilil anau “asota chisambu ni kuchilondul.” (1 Pita 3:11) Chisambu chidiokilinga ku kwikal mwin kulet chisambu chitining usu ukash uswiridikina mulong wa kuyiwin yovil ya ujim, ya nkabu, ni ya rukuny. Anch udi nvaj, ov, mutapu ik ukutwisha kuyilej aney ikal in chisambu?
Kudish Maku ma Kumusangaresh “Nzamb wa Chisambu”
Yehova amutazukining anch “Nzamb wa chisambu” ni amulejen mudi anch ndiy mwin kupan “chisambu.” (Filip 4:9; Rom 15:33) Chawiy lel, anvaj ababela akat kusadil nich nkeu Dizu dia Nzamb, Bibil, mulong wa kukun mu anau maku ma kumusangaresh Nzamb ni kwimburij ngikadil yend. Chilakej, yikwashany anen atongijokina chamanay kambuy Yohan mu chishimushimu chamushena—nkongal uzutina mudi diyal dia emeral wadinga unyingimukina nkwas ya Yehova.a (Kuburik 4:2, 3) Yirumburila anch nkongal winou ufanikeshin chisambu ni zoong yimunyingumukina Yehova ni anch yiyukish yiney yikez kuyishiken antu awonsu amuziyidila.
Yehova niyend uletin umutakel kusutil kudi Mwanend, Yesu, utazukiningau anch “Mwan Mwant wa Chisambu.” (Isay 9:6, 7, Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau) Chawiy lel, tang ni isambinany pamwing ni anen rusangu kanang ra Bibil mulejenay Yesu malejan ma usey piur pa kwipuk kubulijan ni kutadikijan. (Mateu 26:51-56; Marko 9:33-35) Yirumburila mulong wak Paul, muntu wadinga mwin “kurumbok” kwisambishil, waswimpa mashakamin mend ni wafunda anch “kashalapol wa Mwant kawapilip kuchirilan, pakwez ikal ni kwitudish kudi awonsu, . . . ni mwin kushimpish muchim.” (1 Timote 1:13; 2 Timote 2:24) Pamwing ap ukutwish kukashimuk pakuman mutapu ukusalay mwaney.
Evan uvurikin anch padingay ni mivu sambwad adinga ni kumusaal kudi nsangarum umwing mu motak wadinga ni kuyitwal ku shikol. Ndiy ulondil anch: “Namwovila ujim nakash ni nasota niyam kumupep masaal! Kupwa navurika dilejan twileja kwol kwetu piur pa antu asotininga kubulijan. Navurika anch Yehova kakatinap ang ‘namufundikeshin muntu kuyip ku kuyip’ pakwez nifanyidin ‘kwikal ni chisambu nau antu awonsu.’” (Rom 12:17, 18) Evan wikala nich usu ni wakapuka chakwel apwisha mulong winou ukash kusutil ku kumwakul mu mutapu uwamp wa kwitudish. Ndiy wasota kumusangaresh Nzamb wa chisambu.
Ikal Nvaj wa Chisambu
Ov, chikumbu chey chidi ndond ya ngikadil ya chisambu? Anch inge, aney akutwish ilej yom yivud piur pa chisambu ap pakad kulond dizu ap dimwing. Mushiku wey mu kuyilej aney ikal in chisambu wengamidin nakash pa mutapu wimburijina jinjil ja chisambu ja Nzamb ni Kristu.—Rom 2:21.
Russ ni Cindy asadil usu ukash mulong wa kuyifumb anau aad amakundj, akat kuyishindil chakwel asala yom nich rukat pakatau kuyijimen kudi antu akwau. Cindy ulondil anch, “Ngikadil yadingay nich Russ ni am pantaliken nau ansangarum ni akwau pa chisu kudia tumilong kwasala mudimu ukash mu mutapu wadingau ansangarum etu kupwish milong mudi yiney.”
Ap anch warumbuk—ov, nvaj ey kakatap kurumbukang?—ukutwish wasadil chisu chiukweta mulong wa kulejan malejan ma usey. Stephen witiyijin anch: “Pa yisu yimwing mukajam, Terry, ni yam amwinam twasweja ni twayipupa anetu asatu kurutu kwa kutesh yom yawonsu muyadia. Kupwa anch twez twijik muyadia yom, twayitanga atulikishinaku.” Terry uwejidinaku anch: “Twasala chakwel tuyijikish anetu anch niyetu kituwanyidinap ni tukat kurumbukang. Twiyovil anch kusal mwamu kwezap kusu kukwash kulet chisambu mu dijuku dietu pakwez kand kwayikwasha kand an ileja mutapu wa kulondul chisambu.”
Ov, aney ilejin mutapu wa kwikal in chisambu kusutil ku mutapu ukata kuyisadil? Yesu wababesha anch: “Chawiy yom yawonsu yiwovilany ing antu akusadilangany en, ni yen yisadilany kand mwamu awiy; mulong mwamu mulondila yijil ni mazu ma aprofet.” (Mateu 7:12) Chikalap nchik kurumbok kwey, ijik anch rukat ni ranaken uyimekeshidina aney yikez kusong mabuj mawamp. Aney akutwish itiyij nawamp win kamu nakash-nakash anch wayitakel nich rukat.
Kangal Kuswapal Kujiman Swa
Jinswir 19:11 ulondil anch: “Manangu makat kukepish ujim wa muntu.” Ov, mutapu ik ukutwisha kuyikwash aney akudisha njingunin mudi yiney? David wasadila mutapu umwing uwamp chawiy ndiy ni mukajend, Mariann, amana anch chadinga cha ukwash pantaliken ni mwanau ikundj ni mband. Ndiy ulondil anch: “Padingau ni kumujimen muntu kanang walonda ap wasala chom chiyimp, tuyikwashining ikal nich yovil ya kumukat mbay nau. Tukat kuyipul yipul yiney yiswapela: ‘Ov, ilel didi dichuku diyimp kudi muntu winou? Ov, wova mukau? Ov, kudi muntu kampand wamusala nayimp?’” Mariann uwejidin anch, “Kusal mwamu kwadinga ni kuyitudish an pa ndond pa kuyilik ashakama chisu chilemp nich yitongijok yiyimp ap kusot kutadikijan mulong wa kusot kwijik nany uyingina ap nany urumbukina.”
Kuyilil kwinoku kukutwish kwikal nich yibudikin yamushena nakash. Shinshikin mutapu Nicole, ujimbwilau kwisambishin kwa mutu wa mulong winou, amukwasha kudi makwend, Michelle, mwi njil yimwing yaya kulemp kusutil ku kuta kand urund ni murund nend Gabrielle. Michelle ulondil anch: “Am ni Nicole twatanga shapitre wa 14 wa buku Ilejina Kudiay Mulej Mujim.”b “Kupwa narumburila chasotay kulond Yesu palonday anch tufanyidin kumulikishin muntu ‘tupamp makum sambwad ni sambwad.’ Kupwa namutesha nawamp Nicole padingay ni kwinlej yovil yend, namukwasha ova runeng ni ushon wadinga wovilay Gabrielle mulong murund nend muwamp waya kulemp nakash.”—Mateu 18:21, 22.
Nicole wajingunina chad chom chamushikija Gabrielle ku kulond mwamu, kwamukwasha iteka pa ndond ya mbay nend ni kwamubachika amutazuka Gabrielle ku telefon ita dilikishin. Michelle ulondil anch: “Kudiosh pa chisu chinicha, Nicole wachirisha musangar mu kushinshikinang yovil ya antu akwau ni kusutil ku kuyisadil yom yiwamp chakwel iyova nawamp.”—Filip 2:3, 4.
Yikwasha aney alikang kujiman nakash anch ayirumbukin ni ap anch kwikil kwovijan nawamp ku miku. Pamwing ap ukez kusangar pa kuyiman aney anikanch asadidil yovil yiwamp ni kuyimekeshin antu akwau rukat.—Rom 12:10; 1 Korint 12:25.
Kasikeshin Usey wa Kulikishin
Jinswir 19:11 ulondil anch: “Uyaj . . . udi wa kudiwol kuyip kukata kumusalau.” Yesu, pa chisu chend chikash chafay, wamwimburija Tatukwend ni wayilikishina. (Luka 23:34) Aney akutwish ilej usey wa kulikishin anch akat kwov rongoj rey mu mutapu ukata ey kuyilikishin.
Chilakej, Willy ukweta mivu yitan ukatining nakash kusal yipich pamwing ni ngakend mband. Dichuku dimwing, kukashimuk Ngakend mband walik kuyisal, wamuswejin nakash Willy, watumbuk mu kuyang kwend. Willy wanenganana. Tatukwend Sam, walonda anch: “Ngakend mband wa Willy wadinga uyedining musong wa Alzheimer. Chawiy twamurumburila Willy mu mutapu ukutwishay kutesh nawamp.” Kupwa kwa kumuvurish Willy wadinga ni kulikishin mu mitapu yivud ni anch chawiy chifanyidinay kuyisadil antu akwau, Sam washimoka nakash pa kuman chasalay Willy. Sam ulondil anch: “Ov, ukutwish watongijokin mutapu wiyovay mukajam ni am, patwamumana mwanetu mukemp chiyilay kudi ngakend mband wa mivu 80, isamb nend nich dizu dia kwit dilikishin, ni kupwa wamukwat ku chikas wa mu chirish ku chipich chadinga chisadilay?”
Chakin kamu chipandiken kuwap pakatau an kwilej ‘kwitiy’ kurumbuk ni yilim ya antu akwau ni kuyilikishin. (Kolosay 3:13) Ap pakatau antu kwitenchik asal yom yiletina ujim, yishinshikina aney anch chakul cha chisambu chikutwish kwikal nich usu, mulong ‘Yehova ukat kuyisanger yakul ya muntu wa musangar, Yehova ukat kumushichik ni chisambu nau akankuny nend.’—Jinswir 16:7.
Dandamenany Kuyikwash Anen Ikal in Chisambu
Anch anvaj asadidil Dizu dia Nzamb mulong wa kuyilej anau “mu chisambu” ni mudi antu “akata kutek chisambu,” akwikal musul wa chiyukish cha anau. (Yakob 3:18) Anvaj inay ayinkishin anau chiswiridinau mulong wa kupwish milong mu chisambu. Chom chinech chiletining nakash chisambu ni mazang mu mwom.
Dan ni Kathy akwet ansand asatu a dikum dia mivu ayila awonsu nawamp mu spiritu. Dan ulondil anch: “Ap anch kwadinga yikokujol ya kuyifumb padingau anikanch, tukwet musangar nakash mulong anetu asadil nawamp mu mujikit wa Yehova. Adi mu chisambu ni akwau, ni akat kuyilikishin akwau nich michim yau yawonsu anch kudi chom chivundangeshina chisambu.” Kathy ulondil anch: “Chom chinech chitukasikeshin pakampwil, mulong chisambu chidi mulad wa dibuj dia spiritu wa Nzamb.”—Galatia 5:22, 23.
Chawiy komb, nich diyingish diwamp, mudi anvaj in Kristu, kangal “walikany” ap anch “waziyany” kuyilej anen ashakama mu chisambu—ap anch ameken kwisambishil mudi ayil kurutu pakemp-pakemp. Anch wasalany mwamu, ikalany nich kashinsh anch “Nzamb wa rukat ni chisambu ukwikal nen.”—Galatia 6:9; 2 Korint 13:11.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Tal chipich chidia pa paj wa 75 mu buku La Révélation : le grand dénouement est proche ! wapalangesha Atuman a Yehova.
b Wapalangesha Atuman a Yehova.
[Kamushet/Chipich chidia pa paj wa 14]
USU WA UKWASH?
Buku umwing wapalangeshau kudi Media Awareness Network ukweta mutu ulondila anch: “Chisum Chilejenau mu Kwipuwangesh” (Inglish) walonda anch: “Chitongijok cha chisum mudi mutapu wa kupwish nich milong achikasikeshidin kusutil ku kwipuwangesh kwa antu in chisum ni in kukapuk mu chisum chisu ni chisu.” Ching kusu piswimp yom 10 pa chitot yilejenau ku TV, mafilim, ni mavideo ma mizik yashinshikina kusu yibudikin yiyimp ya chisum. Pakwez, buku winou ulondil anch: “chisum achilejen kwau mudi chiwapina, chovikena ni chakad kutwishik kuchiyep—mulad wa pakampwil wa kupwish milong.”
Ov, waman kal usey wa kutenchik pantaliken nich kutal TV kwol kwey? Kangal washil chisu kwipuwangesh kwa kutal masengan kuyikela usu wey wa kuyilej aney ikal in chisambu.
[Chipich chidia pa paj wa 12]
Kun mu michim ya aney impu ya kumusangaresh “Nzamb wa chisambu”
[Chipich chidia pa paj wa 13]
Itekina chisu cha kutenchik kulond kuyimp ni yisal yiyimp
[Chipich chidia pa paj wa 15]
Aney afanyidin kwilej kwit dilikishin ni kulikishin