“Am Nikez Kwikal ni Yenen”
“Antu avud akez kushesh usu wau [ni ronganyin rakin rikez kupandakan].” —DAN. 12:4.
MUTAPU IK UKUTWISHA KWAKUL?
Ov, mutapu ik wijikena “ronganyin rakin” pa chirung chetu?
Mutapu ik ukata kwikal “avud” antu akata kwitiyij uyakin?
Ov, ronganyin rakin ‘rapandakana’ mu mitapu ik?
1, 2. (a) Mutapu ik twija anch Yesu udi ni antwend nlel unou ni ukez kwikal nau mu machuku ma kurutu? (b) Kwambatan ni Daniel 12:4, ov, yibudikin ik yikutwisha kudiokal ku kwilej nawamp Bibil?
TONGIN bil amwiney anch udi mu Paradis. Pamanch ni pamanch, ulankin ni usu ni udi tayad kusambish mijikit yey ya dichuku. Wovilap mayej ap kusansan. Ukwetap kand ubid win wawonsu wa ku mujimbu. Yovil yey yawonsu—kutal, kutesh, kwov madjimb, kukwat, ni kupak—yisadil mu mutapu uwanyidina. Usu wey upandiken, mudimu wey usangareshin, arund ney adi avud, ni wakaminap chom. Yawiy yiyukish ukeza kusanger mu Want wa Nzamb. Yesu Kristu, Mwant watekau, ukez kuyiyukish antwend ni kuyilej ronganyin ra Yehova.
2 Yehova ukez kwikal ni atushalapol end ashinshamena pakezau kudandamen kwipan mu mudimu winou wa kulejan pa mangand mawonsu mu machuku ma kurutu. Nzamb ni Mwanend uding ni antwend ashinshamena pasutin kal yitot ya mivu. Kurutu kwa kukandam mwiur, Yesu wayikasikesha in kwilej end ashinshamena anch ukez kwikal nau. (Tang Mateu 28:19, 20.) Chakwel tukasikesha ritiy retu mu ruchingej riner, shinshikinany amboku pa dizu dimwing dia uprofet wapepilau kudi Nzamb diafundau mu Babilon wa pasak pasutin kal mivu 2500. Piur pa “disudiel dia mangand” mu tudia, muprofet Daniel wafunda anch: “Antu avud akez kushesh usu wau [ni ronganyin rakin rikez kupandakan].” (Dan. 12:4) Mu chifanikesh ni kwambatan nich yom yisadikina nlel unou, dizu dia Hebereu diakarumunau pinap anch “kushesh usu” dikwet chitongijok cha kushinshikin nawamp. Kushesh usu kwinoku kukez kulet yiyukish yamushena mud ik! Antu ilejina nawamp Bibil akez kuyiyukish nich ronganyin rakin ra Dizu dia Nzamb. Uprofet winou ulejen kand anch antu avud akez kutan “ronganyin rakin.” Chikwau kand, ronganyin riner rikez kupandakan. Akez kuripalangesh mu mangand mawonsu ni rikez kwikalaku. Pitukata kushinshikin mutapu wawanyina uprofet winou, tukez kuman anch nlel unou Yesu udi pamwing ni in kwilej end ni Yehova ukutwish kuwanyish yom yawonsu yashilayimu.
ASAMBISHA KUJINGUNIN “RONGANYIN RAKIN”
3. Ov, “ronganyin rakin” rikala nchik kupwa kwa rufu ra atwimbuy?
3 Kupwa kwa rufu ra atwimbuy, kupumbuk kwatakelau kulejan kwasambisha pakach pa in Kristu akin ni kupalangan mudi kasu. (Mid. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3) Chawiy lel pasuta yitot ya mivu, “ronganyin rakin” radingap ruvud kusu pakach pa antu akad kwijik chom piur pa Bibil pakwez radingap kand ruvud pakach pa antu adinga ni kulond anch adi in Kristu. Ap anch alejeninganch itiyijining Mifund, antakel a Kristendom alejana makasu ma chirelijon—“malejan ma ayilembil” makad kumulimish Nzamb. (1 Tim. 4:1) Antu avud akanganya kwijik yom ya muspiritu. Mu malejan ma kupumbuk mwading malejan ma makasu malejena anch Nzamb udi Usatu, anch mupim ukutwishap kufa, ni mipim yimwing ayimeshin mar chikupu mu karung ka kasu.
4. Ov, mutapu ik chisak cha in Kristu chasambisha kukimbijol “ronganyin rakin” mu muvu wa 1870?
4 Pakwez, mu muvu wa 1870—piswimp mivu makum manying kurutu kwa kusambish “machuku ma kwisudiel”—ka chisak kakemp ka in Kristu a kashinsh adinga mu Pennsylvania, mu États-Unis, kashakama pamwing chakwel kileja Bibil nakash ni kukimb “ronganyin rakin.” (2 Tim. 3:1) Awiy itazuka ayinau anch in Kwilej Bibil. Awiy kadingap “antu ilejina ni in manangu” alondinay Yesu anch akez kuyijindjik ronganyin riner. (Mat. 11:25) Ading antu itudishina asotina chakin kamu kusal rusot ra Nzamb. Atanga, isambina, ni kutongijokin nawamp ni mu malembil piur pa Bibil. Awiy ilikeja kand maverse ma Bibil ni kushinshikin piur pa mikand ya antu akwau ading akat kukimbijol chilik chimwing ni awiy. Pakemp-pakemp, in Kwilej Bibil inay ashikena ku kujingunin uyakin wadinga mu mididim mu yitot ni yitot ya mivu.
5. Ov, rutong ik radinga mu matrakt matazukau anch Cahiers de théologie ancienne?
5 Ap anch in Kwilej Bibil asangera piur pa yom yilejau, awiy kasambishap kwitutul mulong wa ronganyin riner risu; ap kwibaz mulong wa kulejan chom chimwing chisu bwat. (1 Kor. 8:1) Pakwez, awiy apalangesha ma trakt matazukau anch Cahiers de théologie ancienne. Rutong rau rading ra kuyirumburil in kutang uyakin wa Mifund udia mu Bibil. Ma trakt minam ma kusambish malejana “yom yikwau ya kutang mulong wa kupan ukwash mu kwilej Bibil, nich chitongijok cha kukangesh yaku ya makasu ya antu ni kuchirikin ku malejan ma pasak ma Mwant wetu ni ma atwimbuy.”— Cahiers de théologie ancienne, No. 1, Ndol 1889, pa paj wa 32.
6, 7. (a) Ov, uyakin ik watukwashau tutesha kudiosh pa muvu wa 1870? (b) Ov, uyakin ik wasangara pakampwil kwilej?
6 Udi uyakin wamushena mud ik wajinguninau kudi antu inay akemp pasutin kal mivu 100!a Uyakin winou udiap wa chamwamu, ap malejan makatau kwisambin pakach pa in kwilej teoloji bwat. Udi uyakin wamushena ukata kuyikol antu, uletina kurumburik ku mwom wetu ni utwinkishina musangar ni ruchingej. Uyakin winou watukwasha chakwel tumwijika Yehova—untu wend wa rukat ni rutong rend. Ulejen kand patok mudimu wa Yesu, urumburil mulong wak ndiy wadingaku, wafay, ni ulejen yom yisadinay katat. Uyakin winou wa usey ulejen mulong wak Nzamb ulikidil uyimp, mulong wak tufil, ni mutapu tukutwisha kwikal chakin kamu ni musangar.
7 Katat tukutwish kutesh kurumburik kwa uprofet wadinga mu “ujindj” mu tunan twa mivu pakwez ukat kuwanyin katat mu machuku minam ma nsudiel. (Dan. 12:9) Uprofet winou udi mu Mukand wa Nzamb, ni pakampwil mu Rusangu ruwamp ni mu buku wa Kujingunik. Yehova watukwasha kand kutesh kurumburik kwa yinship yakad kumekan ku mes metu—kumudish Yesu Want, njit jasadika mwiur, ni kumudjibul Satan pa divu. (Kuj. 12:7-12) Nzamb watukwasha kand chakwel tutesha kurumburik kwa yom tukutwisha kuman—njit, kuzal kwa divu, kamungun, ni yipupu, kupwa antu ayimp akez kusal anch machuku ma kwisudiel mikala “ma mar nakash.”—2 Tim. 3:1-5; Luka 21:10, 11.
8. Ov, nany tuchingejina piur pa yom tukeza kuman ni kutesh?
8 Chiswapel kudi etu kurumburil chayilejay Yesu in kwilej end anch: “Wayukany en umenanya yom yiney. Nakulejany chakin, aruu avud a Nzamb ni ant avud asota kuman yom yiumenanya en, pakwez kayimanap. Asota kand kutesh yom yiuteshilanya en, pakwez kayiteshap bwat.” (Luka 10:23, 24) Tumuchingejin Yehova Nzamb anch ukez kutukwash chakwel tumana ni tutesha yom yiney. Ni tujikitishin mud ik anch “mwin kukwash,” spiritu utumbila wa Nzamb, amutuma chakwel ayitakela in kumulondul Yesu mu “uyakin wawonsu”! (Tang Yohan 16:7, 13.) Tudandamenany amboku kusanger “ronganyin rakin” ni kuyinkish antu akwau pakad choy!
“ANTU AVUD” AKAT KUTAN “RONGANYIN RAKIN”
9. Ov, chom ik chalejanau mu nimero wa Ndol 1881 wa gazet winou?
9 Pa Ndol wa muvu wa 1881, pasuta mivu yaad kupwa kwa kupalangesh nimero wa kusambish wa Chinong cha Kalam, gazet winou walejana anch kudi kuswir kwa in kulejan 1000. Mu mutu wa mulong winou afunda anch: “Kudi antu amekena anch akutwish kupan chikunku ap chisu chau chivud ku mudimu wa Mwant, tusotin kuyilej . . . anch: Yangany ku misumb yijim ap yikemp, kwambatan ni ukaliweny wen, mud in kulejan Rusangu ruwamp, kimbany kwi ndond yawonsu kudia in Kristu akin, antu avud ukezany kutan akweta mushiku mulong wa Nzamb, pakwez wakad kwambatan nich ronganyin; yilejany antu inay usey wa uwamp wa Tatukwetu, ni ufun wa dizu Diend.”
10. Ov, mutapu ik wakulau antu ku mazu ma kuyikimb in kulejan a chisu chawonsu?
10 Mazu minam mamekesha anch in Kwilej Bibil itiyija anch mudimu umwing wa usey kudi in Kristu akin udi wa kulejan rusangu ruwamp. Pakwez, kuyitazuk in kulejan 1000 a chisu chawonsu kwading kwitin ruchingej rikash, mulong pa chisu chinicha kwading ching kusu chitot cha antu chadinga chikat kukumangan ku yikumangan ya in Kwilej Bibil. Kupwa kwa kutang trakt ap gazet, antu avud atesha anch udi uyakin ni itiyija ku mazu minam. Chilakej, kupwa kwa kutang nimero umwing wa Chinong cha Kalam ni kabuku kakemp kapalangeshau kudi in Kwilej Bibil, mu 1882 mwin kutang umwing wa ku Londres, mu Angleterre, wafunda anch: “Nlejany amboku mutapu ik ni chom ik nifanyidina kulejan chakwel nisala mudimu uyukishinau, usotinay Nzamb anch usadika.”
11, 12. (a) Ov, rutong ik tukweta ra chilik chimwing ni ra atushalapol a chisu chawonsu? (b) Ov, mutapu ik atushalapol a chisu chawonsu atenchika “yisak,” ap yikumangen?
11 Mu muvu wa 1885, in Kwilej Bibil piswimp 300 asala mudimu wa kulejan chisu chawonsu. Atushalapol inay a chisu chawonsu ading ni rutong ra chilik chimwing ni rutong tukweta nlel unou—ra kuyikadish in kwilej a Yesu Kristu. Pakwez, mitapu yau ya kusal yading yishalijadin ni yetwetu. Nlel unou, twilejin Bibil ni muntu umwing, ni kumwinkish panrend malejan ma Nzamb. Kupwa twamutazuk mwin kwilej Bibil chakwel akumangana nich chikumangen. Pasak in kulejan a chisu chawonsu apana ma buku ni kuyitek antu pamwing chakwel ileja Mukand wa Nzamb mu chirund. Kupwa pa ndond pa kwilej ni muntu panrend, awiy atenchika “ma shikol” ap yikumangen.
12 Pakwez, mu muvu wa 1907, chisak chimwing cha atushalapol a chisu chawonsu chandama mu musumb umwing mulong wa kukimb antu atambwila kal makopi ma buku L’Aurore du Millénium (watazukau kand anch Études des Écritures. Chinong cha Kalam chalejana anch: “Antu inay [asangera] ayikumangeja mu ka chikumangan kakemp mu yikumbu yau. Kashalapol wa chisu chawonsu wading usadil ma diskur piur pa buku Le divin Plan des Âges Diarubing diawonsu, ni Diarubing dilondwilaku wayileja anch afanyidin kukumangan pakad kujing.” Mu muvu wa 1911, akadivar aswimpa mutapu wa kusal yom. In kulejan a kwendangan a pakampwil makum matan ni chinan asambisha kuyitangin antu mu États-Unis ni mu Canada. Akadivar inay asenda majin ni ma adres ma antu atesha yom yatangau ni atenchika yom chakwel asambisha kukumangan nau mu yikumbu yau ni kusal “yisak” yisu. Mu muvu wa 1914, kwading yikumangen 1200 ya in Kwilej Bibil mu mangand mawonsu.
13. Ov, chom ik chikwamushena piur pa kupalangan kwa “ronganyin rakin” nlel unou?
13 Nlel unou kudi yikumangen piswimp ni 109400 mu mangand mawonsu, ni akadivar ni anambaz amwing 895800 asadil mudi ayibol. Antu piswimp ni mamiliyon chinan itiyijin katat “ronganyin rakin,” ni akat kurisadil mu mwom wau. (Tang Isay 60:22.)b Chinech chidi chom chamushena pakampwil, mulong Yesu watakela kulejan anch ‘antu awonsu akez kuyikis’ in kwilej end mulong wa dijin diend. Ndiy waweja kand anch in kumulondul akez kuyizengol, kuyitek mu rukan, ni kuyijip. (Luka 21:12-17) Chikalap nchik rupompat ra Satan, ayilembil end, ni antu ayipompatina adia mu mangand, antu a Yehova atwishin kal mudimu wau wa kuyikadish in kwilej. Nlel unou, akat kulejan “ku mangand mawonsu,” kusambishin mu matikit mwa marungul kushik ni kwi ndond kudia mashik nakash, ku mikandu, mwimpay, ku misumb, ni ku jingand jikwau ja kulemp. (Mat. 24:14) Chinech chelap kusadik pakad ukwash wa Nzamb.
“RONGANYIN RAKIN” ‘RIPANDAKEN’
14. Ov, mutapu ik wijikena “ronganyin rakin” pa mangand mawonsu kusutil ku kuchap mikand?
14 “Ronganyin rakin” ripandaken kusutil kudi antu avud akata kulejan rusangu ruwamp. Rapandakana kand kusutil ku kuchap mikand. Pa Kafunfut wa muvu wa 1879, in Kwilej Bibil apalangesha nimero wa kusambish wa gazet winou, wadinga ni mutu wa mulong ulondina anch Le Phare de la Tour de Sion — Messager de la Présence de Christ. Nimero winou, amuchapin kudi chapu chimwing cha milong ya kwisak, amuchapa mu makopie 6000 mu Inglish kusu. Padingay ni mivud makum maad ni sambwad Charles Taze Russell amutonda chakwel ikala mwing kutakel mudimu winou, ni in Kwilej Bibil akwau atan aswila muspiritu asambisha kumukwash mu kufund. Nlel unou Chinong cha Kalam achipalangeshin mu jindim 195. Udi gazet umwing upalangeshinau nakash pa mangand, apanin makopi 42182000 pa nimero ni nimero. Kupwa kudi kand gazet mukwau utazukinau anch Réveillez-vous ! upalangeshinau uvud wa makopi 41042000 mu jindim 84. Chikwau kand, kudi mamiliyon 100 ma mabuku ni ma Bibil machapinau muvu ni muvu.
15. Ov, mutapu ik upaninau ukwash ku mudimu wetu wa kuchap ma buku?
15 Mudimu winou ujim akat kuukwash nich yipan ya kwisotil. (Tang Mateu 10:8.) Chinech chikat kuyishimokish antu asadininga mu chapu ija usey wa kuchap, wa mapapel, wa mem ma mukand, ni wa yom yikwau. Mukadivar umwing wadinga pakach pa antu alandina yom walonda anch: “Antu akata kwisak endina kwi ndond tuchapininga ma buku akat kushimok mutapu udia tekinoloji piur, ni akat kushimok anch atesh anch chikumbu chinech chijim cha kuchap ma buku achikwashining kusutil ku yipan ya kwisotil. Ashimokin kand pa kuman anch antu asadila mu Betel wetu adi ansand ni akwet musangar.”
RONGANYIN RA NZAMB RIKEZ KIZUL PA DIVU
16. Ov, risu rutong ra kwijikesh “ronganyin rakin”?
16 “Ronganyin rakin” rapandakana mulong wa rutong rimwing riwamp. Nzamb usotin anch “antu awonsu apanda ni kwijik uyakin.” (1 Tim. 2:3, 4) Yehova usotin anch antu ashikena ku kwijik uyakin chakwel amwifukwila nawamp ni kutambul chiyukish chend. Mu kwijikish “ronganyin rakin”, Yehova wayikumangeja atushal ashinshamena a in Kristu azizidilau many. Adiokila “ku mangand mawonsu, ni ku michid yawonsu, ni kud antu awonsu, ni ku jindim jawonsu,” wakumangeja kand “runtu ruvud,” rikweta ruchingej ra kushakam pa divu chikupu.—Kuj. 7:9.
17. Ov, chom ik chimekeshina kupandakan kwa difukwil diakin?
17 Kujimb kwa difukwil diakin mu mivu 130 yasutina kumekeshin anch Nzamb ni Mwant wend watonday, Yesu Kristu, ading ni atushalapol a Yehova pa divu—mulong wa kuyitakel, kuyilam, kuyitenchik, ni kuyifundish. Kupandakan kwau kumekeshin kand anch kushilamu kwa Yehova piur pa machuku ma kurutu kukez kuwanyin. “Ngand yikez kizul nich ronganyin ra [Yehova] mudi mukata kwizul mem mu karung.” (Isa. 11:9) Yidi yiyukish mud ik yikezau antu kuman!
[Footnotes]
a Ukez kutaninamu kusutil ku kutal DVD ukweta mutu wa mulong ulondina anch Les Témoins de Jéhovah — La foi en action, 2me partie : que brille la lumière !
b Tal buku La prophétie d’Isaïe, lumière pour tous les humains II, pa paj wa 320.
[Chipich chidia pa paj wa 14]
In Kwilej Bibil a kusambish ading antu itudishina asota kusal rusot ra Nzamb nich muchim umwing
[Chipich chidia pa paj wa 15]
Yehova ukwatin nich usey mausu men usadilany mu kupalangesh “ronganyin rakin” ra Nzamb