BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w08 1/1 map. 18 ​-​ 21
  • Wimana Dang ku Difukwil Diakin

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Wimana Dang ku Difukwil Diakin
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
  • Tumitu twa milong
  • Yom Yifanakena
  • Kura Tutaku Kukash Kwashiken kal pa Musong
  • ‘Kwidjidjek’—Mutapu ik?
  • Kupakiwu Kukash
  • Chakul
  • Kupak Kwasadika pa Mukandu wa Karimel
    Malejan ukutwisha kwilej mu Bibil
  • Wababala ni Wachingela
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
  • Yehova Wamukasikesha Elija
    Malejan ukutwisha kwilej mu Bibil
  • Katat Chawiy Chisu cha Kukwat Mupak Ukash
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2006
Tal Yom Yivud
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
w08 1/1 map. 18 ​-​ 21

Imburijany Ritiy rau

Wimana Dang ku Difukwil Diakin

ELIYA wendisha mes mu chisak chawonsu padingau ni kwendangan pakemp-pakemp ku tubavu twa Mukandu wa Karmel. Ap pasak, uzwendj ni urumb mar wayikwata antu inay wamekana patok. Chang, cha mivu yisatu ni chikunku, chayishila yijingidij yach.

Mukach mwau mwadinga aprofet 450 a Baal, in chibud ni adinga amukisina nakash Eliya, muprofet wa Yehova. Mwant mband Yezabel wadinga wayijipin kal atushalapol avud a Yehova, pakwez ikundj winou wadinga uchiminy dang kutaliken ni difukwil dia Baal. Chad, wasala machuku minch? Pamwing in kupesh inay atonga anch ikundj umwing kakutwishap kuyiwin amakundj inay awonsu. (1 Ant 18:3, 19, 20, Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau) Mwant Akab niyend weza, wadinga wendidin mu ditemb diend dia want. Kadingap niyend umukatina Eliya.

Kurutu kwa profet winou amwinend kwadinga dichuku dimuchingedina dishalijadina ni machuku mawonsu mu mwom wend. Mudi mwadingay Eliya ni kutal, pibur pikala muntu umwing wadinga utaliken nakash pakach pa kuwap ni kuyip ni mangand kandikal mamumanangap. Mutapu ik wovay mudi mudiadinga ni kushejin piswimp dichuku dined? Kadingap uburedina wom, wadinga “muntu mudi etu kand.” (Yakob 5:17) Tufanyidin kwikal nich kashinsh, anch pa chisu chinech: amwombamu bwalikan kudi antu akad ritiy, mwant wau mwin kupumbuk, ni in kuyijip in kupesh, chakin kamu Eliya wiyova anch wadinga amwinend.—1 Ant 18:22, NW.

Ov, chom ik lel chayishikija in Isarel ku mwikadil winou ukash? Ni rusangu riner rikwet usey ik kudi ey ilel? Bibil utukasikeshin tuyishinshikin nakash atushalapol a Nzamb chakwel twimburija “ritiy rau.” (Hebreu 13:7) Tushinshikinany katat chilakej cha Eliya.

Kura Tutaku Kukash Kwashiken kal pa Musong

Mu mwom wend wawonsu, Eliya watala pakad wa kumukwash mudi chiwapin mwi ngand yend ni antu end adjimbwila kwa chom chiwamp ni wayidjatinau pansh. Ov, watesh kal, Isarel wadinga mu kura kukash, mwi njit pakach pa relijon wakin ni wa makasu, pakach pa difukwil dia Yehova Nzamb ni dia akish a michid yadinga yiyombilamu. Pa dichuku dia Eliya, kura kwinoku kwikala kwa pakampwil mu mutapu windjing.

Mwant Akab wamwata Yezabel, mwan mband wa mwant wa in Sidon. Yezabel wakwata mupak wa kupalangesh difukwil dia Baal mwi ngand yawonsu ya Isarel ni kujiyish difukwil dia Yehova. Akab wawila swa mu usu wend. Watunga tempel ni chintambu cha Baal ni wikala wa kusambish kumwasin manungun nzamb winou wa apangan. Wamwovisha Yehova kuyip nakash.—1 Ant 16:30-33, NW.a

Chom ik chakisisha mwamu difukwil dia Baal? Diayipumbula in Isarel, diayidiosha avud au kudi Nzamb wakin. Wadinga kand relijon wijondila ni wa chisum. Wasadisha kwikal tempel wa masandj pakach pa amakundj ni amband, misambu yijondila ya masandj, ni kuyilambul an. Yehova waakula pamutumay Eliya kudiay Akab, akamuleja anch kukwikal chang djat pakezinay profet wa Nzamb kulond anch chapwa kal. (1 Ant 17:1, NW) Mivu yivud yasuta kurutu Eliya amekana kand ku mes kwa Akab ni wamuleja ayikumangejina antu ni aprofet a Baal ku Mukandu Karmel.

Kura kwinoku kurumburikin ik kudi etu ilel? Antu amwing akutwish kutongin anch rusangu ra difukwil dia Baal ridi ra chamwamu ilel, mulong kitumenap matempel ni yintambu ya Baal yitwombilamu. Pakwez rusangu riner kiridiap rusangu ra chamwamu ra pasak. (Rome 15:4) Dijin “Baal” dirumburikin “nsalej” ap anch “mwant.” Yehova wayileja antu end anch afanyidin amutond ndiy mudi “baal” wau, ap anch mudi nfumwau. (Isay 54:5) Ov, ukwitiyijap anch ni katat antu achidi kuyisadil ant kushalijan akwau akad kwikal Nzamb Mwin Dikand? Chakin, ap anch antu asadidil mwom wau mu kusot nfalang, mu midimu, mu kwipuwangesh, mu kwisangaresh mu masandj, ap anzamb akwau akad kutwish kuchind ifukwidilau pa ndond pa kumwifukwil Yehova, atondin mwant wau. (Mateu 6:24; Rome 6:16) Chikutwish charumburik anch, yom yijim yisadila difukwil dia Baal yipalangen ilel. Kura kwinoku kwa pakur pakach pa Yehova ni Baal kukutwish kutukwash chakwel tutonda kutond kwa manangu piur pa nany utufanyidina kusadil.

‘Kwidjidjek’—Mutapu ik?

Pa musong pau, Mukandu Karmel usadil anch in Isarel alika kumekan—mwi nkurubuk ya wit Kishon mwishin mwa Karung Mujim (Karung wa Mediterane) piswimp ni ku mikandu ya Liban kulemp ku mutambu wa kwindum.b Pakwez anch muten walank pa dichuku dined, yom yadinga yimekenap nawamp kuyitadil kulemp. Mwikadil ukash wadinga pa ngand yifukina yapanay Yehova kudi an a Aburaham. Yadinga katat ngand yitemina nakash nich ngem ya muten, yasheshika mulong wa usup wa antu in a Nzamb! Mudi mwakumanganau antu inay pamwing, Eliya wayishejina ni wayela anch: ‘Djat chisu ik ukwidjidjekany pa yitongijok yaad? Anch Yehova udi Nzamb wakin, mulondulany; pakwez anch Baal ndiy wakin, mulondulany.’—1 Ant 18:21.

Chom ik chirumburikina mazu ma Eliya palonday anch: ‘kwidjidjek pa yitongijok yaad’? Mwawiy, antu inay kadingap ija chadinga chiyifanyidin kutond pakach pa difukwil dia Yehova ni dia Baal. Adinga ni kutong anch akutwish ayifukwil awonsu aad—ang akutwish amutudish Baal nich yishankur yend yijondila ni oku adandamedin kusot kwitiyik kudi Yehova Nzamb. Pamwing adinga ni kutong anch Baal ukuyukish mbut jau ni yivam yau, oku “Yehova wa yisak” ukuyikwash mwi njit. (1 Samwel 17:45) Avuramena uyakin wa pa dishin—uburedinau kwijik antu avud ilel—anch Yehova kakatap kwanganijan difukwil diend ni muntu mukwau. Witin ni uwanyidin kwipan kwawonsu kudi ndiy. Kumwifukwil kwin kwawonsu kubombakeshinau nich mulad ukwau wa difukwil kakwitiyijiningap, kuding kumusarumun!—Kubudik 20:5.

Chawiy in Isarel inay adinga ni ‘kwidjidjek’ chisu chilemp mudi muntu usotila kuya mu jinjil jaad pa chisu chimwing. Mwamu murumbukinau antu avud ilel, akat kuyishil “abaal” akwau andama mu mwom wau, ni kubachikin kwa difukwil dia Nzamb! Rubil ra Eliya ra kuyilikish kwidjidjek rikutwish kutukwash twishinshikin yom yetu yitubangidina ya kusambish ni difukwil.

Kupakiwu Kukash

Kupwa Eliya waleta chitong cha kupak. Kwadingau kuswapel nakash. In kupesh a Baal afanyidina atung chintambu ni atekap milambu; kupwa amulembil nzamb wau akisha kasu. Eliya niyend ukusal chilik chimwing. Ndiy walonda anch: “Nzamb wakin ukwakul nich kasu ndiy Nzamb wakin.” Eliya wadinga wij nawamp nany wadinga Nzamb wakin. Ritiy rend radinga rikash chawiy lel kidjidjekap kuyilik bil aprofet a Baal asambela bil. Wayishila bil akankuny end ndond, wayilika bil atonda mwan a ngomb wau ukulambulau ni amwilembila bil Baal akusambish.c—1 Ant 18:24, 25, NW.

Kitudiap pa chirung cha yilay. Pakwez, Yehova kakarumukinap. Tukutwish kumuchingejin mudi mwamuchingejinay Eliya. Chilakej, palikiningau antu akwau yilejenay Bibil, kitufanyidinap kwov wom tuyilika aya kurutu chakwel alonda yisotinau. Mudi Eliya, tufanyidin kumuchingejin Nzamb chakwel atenchik milong. Mwamu tusadilinga kusutil ku kuchingejin, kichidiap pa ayinetu, pakwez pa Dizu diend diapepilay, diatenchikau mulong wa “kuyitenchik.” yom.—2 Timote 3:16.

Aprofet a Baal asambela kutek mulambu wau ni amutazuka nzamb wau. Abaroka anch: “O Baal, twakulaku amboku!” Mwamu mwasalau mu minit ni kupwa asaa asut. Bibil ulondil anch: “pakwez kikwovakanap dizu, ni kikwadingap wa kuyakul.” Pa midi nge, Eliya wasambisha kuyiswimbul, wayela nich kuyiswimbul anch pamwingap Baal ukwatiken nakash chawiy kakwilap swa, anch pamwingap waya kal ku musalany, ap pamwing wiyoninaku ni chiswiridin muntu chakwel amulangwisha. Eliya wayikasikesha antombuj inay anch: “Tazukany nich usu nakash.” Chakin kamu, wadimana difukwil dined dia Baal mudi diamakash, ni wasota anch antu a Nzamb imena anch chakin kamu didi dia makasu.—1 Ant 18:26, 27, NW.

Mudi chakul, in kupesh a Baal ova ujim, asambisha “kubarok kutazuk ni kwitapol ayinau mudi mudia chaku chau nich jimpak ni mirumbu, djat ni kudjish mash.” Yawonsu yiney yadinga ya chamwamu! “Kwadingap dizu ap muntu wa kwakul ap wa kuta ditu.” (1 Ant 18:28, 29, NW) Chakin kamu, Baal kadingakwap. Wadinga kwend chom cha kutomb kudiay Satan mulong wa kuyipumbul antu adiokal kudi Yehova. Kudiosh pinipa ni ilel unou, kutond nsalej windjing pol pa Yehova kutwadiling ku usany.—Kuseng 25:3; 115:4-8.

Chakul

Kushik urel nakash, chikala katat chisu cha Eliya. Warijeka chintambu cha Yehova chaumbwolau, kudiau akankuny a difukwil diakin. Wasadila mayal 12, pamwingap chayivurisha antu avud a mu tubil 10 twa muchidi wa Isarel anch Chijil chapanau kudi tubil twawonsu 12 ading ayishididil kuchiziyil awonsu. Kupwa watekap mulambu wend ni ayitalesha yom yawonsu nich mem yatalala nakash, pamwingap mem mavitau mu Karung wa Mediteran wadinga piswimp. Ni wapundisha kabil kanyingumukina chintambu, izwishamu mem too. Mudi wayinkishay in kupesh a Baal yisakin yawonsu, kamwinkishap Yehova yisakin yawonsu—mwamu mwadinga ruchingej rend mudiay Nzamb wend.—1 Ant 18:30-35, NW.

Payikala yom yawonsu tayad, Eliya walembila. Wadinga nich mazu ma kwikepish, malembil mend mamekesha patok padia yisakin ya kusambish ya Eliya. Cha kusambish ni chijim nakash, wasota ijika anch Yehova, ndiy wadinga “Nzamb mu Isarel,” kadiap Baal. Cha kaad, wasota muntu ni muntu ijika anch mudimu wend wadinga wa kwikal musuk wa Yehova; ntumb yawonsu ni uyaj wawonsu yifanyidin kuya kudi Nzamb. Cha nsudiel, wamekesha anch uchidi ni katat kuyibangin antu end, wadinga uchingejin amana Yehova chikuchirishay “michiy yau.” (1 Ant 18:36, 37) Chikalap nchik mar masarumunau mulong wa kuburen kwau ritiy, Eliya wadinga uchiyikatin. Mu malembil metu matukata kumulembil Nzamb, ov, tukutwish kumekesh niyetu mutapu wawiy umwing wa kubangin pa dijin dia Nzamb, pamwing nich kwikepish ni kuyanaken antu akwau aswiridina ukwash?

Kurutu kwa Eliya alembil, antu adinga kwinikwa iyipula pamwingap anch Yehova ukukarumuk wikal wa makasu mudi mwadingay Baal. Kupwa kwa malembil, kwadingap ni chisu cha kutongijok. Rusangu rilondil anch: “Chad kasu ka Yehova kashirika ni kalash mulambu ni nkuny ni mayal ni rufunfut, kumwing ni mem madinga mu kabil.” (1 Ant 18:38, NW) Chakul chamushena mudi ik! Ni antu asala nchik?

Antu abaroka anch: “Yehova udi Nzamb wakin! Yehova udi Nzamb wakin!” (1 Ant 18:39, NW) Kwinsudiel ashikena ku kuman uyakin. Pakwez, kamekeshap kwau ritiy. Chakin kamu, kwitiyij anch Yehova udi Nzamb wakin pamanau kasu kadiokal mwiur mudi chakul ku malembil kudiap kumekesh kujim kwa ritiy. Chawiy Eliya wayipula avud au. Wayita chakwel asala chadinga chifanyidinau kusal mivu yivud pakur—kuziyil ku Chijil cha Yehova. Chijil cha Nzamb chalonda anch aprofet a makasu ni in kwifukwil akish chifanyidin kuyijip. (Kuvurik Yijil 13:5-9) In kupesh inay a Baal adinga akankuny a Yehova Nzamb adinga ni kusal chinyim nich jintong jend. Ov, adinga afanyidin kuyovil riy? Chiwamp, riy ik rafanyidinau kuyovil antu osha an awer aom mudi mulambu wa Baal? (Jinswir 21:13; Yeremiy 19:5) Bwat, kwadingap riy ra kuyovil amakundj inay. Chawiy Eliya wapana mbil anch ayijipa, ni ayijipa.—1 Ant 18:40, NW.

In rinyinyit a katat alondiling piur pa kupakiwu kwinoku kwa pa Mukandu Karmel. Antu amwing akutwish adandamen kuyitongin Ayuda amwing atombuj a chirelijon kuyisadil mulong wa kwitiyish yisal ya chisum ya kulik kulikishin ya chirelijon. Cha ushon, kudi antu avud ilel adia atubwebu a marelijon ma in chisum. Pakwez, Eliya kadingap kabwebu. Wadinga usadil mulong wa Yehova mu dirumburish ditentamina. Chikwau, in Kristu akin ij anch kakutwishap kusal mudi Eliya, asenda mpak ya musamun chakwel ayijipa antu ayimp. Kupwa kwa kwez kwa Mesia, chijil cha in kwilej awonsu a Yesu chidi mu mazu ma Kristu mamulejay Pita anch: “Chirish mpak yey mu chilal, mulong muntu mwawonsu ukata kurish nich mpak ya musamun, akez kumujip kand kwi mpak ya musamun.” (Mateu 26:52) Yehova ukez kumusadil Mwanend chakwel asala dirumburish diend mu machuku ma kurutu.

Mwin Kristu wakin ukwet chisend cha kwikal nich ritiy mu mwom wend. (Yohan 3:16) Njil yimwing ya kusal mwamu yidi kuyimburij amakundj in ritiy mudi Eliya. Wamwifukwila ching kusu Yehova ni wayikasikesha antu akwau asala niyawiy chilik chimwing. Nich kukapuk wasaula patok difukwil disadidilay Satan mulong wa kuyipumbul antu adiokala kudiay Yehova. Ni wamuchingejina Yehova apwisha milong pa ndond pa kwichingejin pa ukaliweny wend amwinend. Chakin, Eliya wimana ku mutambu wa difukwil diakin. El umwing ni umwing wetu imburija ritiy rend!

[Mazu madia kwishin kwa paj]

a Mulong wa kutang jisangu jivud piur pa yisal ya kusambish ya Eliya pantaliken nend Akab, tal mutu “Ov, Ukwet Ritiy Mudi ra Eliya?” mu Chinong cha Kalam cha Ndol 1, 1992 (Français).

b Pakwez Karmel udi ching ufukina ni wizwil yifukish, mudi rikind wa chitalosh wadiokalanga mu karung wakandama ku tubet twend, chisu ni chisu wadinga ni kusha ruvul ni maum mavud. Mulong adinga amwitiyijin Baal anch ndiy uletina ruvul, chawiy chasalay anch pa mukandu pinap pikala ndond yijim ya kumwifukwidil Baal. Chawiy, pa Karmel paumina chau ni paburendina kusong pasala pikal pandond pafanyidina kuumekeshin Ubaal anch udi wa makasu.

c Shinshikin anch, Eliya wayileja anch: “Kangal watekany kasu ku” mulambu. In kwilej Bibil amwing alondil anch in kwifukwil akish inay yisu yimwing asadilanga yintambu yikweta kadipan kwishin oku chakwel anch kasu kak kakumekan mudi kakakishiningap kudi muntu.

[Tablo wa jinsangu udia pa paj wa 20]

Kutond nsalej mukwau pandon ya Yehova kuletining uyimp

[Chipich chidia pa paj wa 21]

“Yehova udi Nzamb wakin!”

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan