BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w25 Ndol-Mem map. 14 ​-​ 19
  • Tudandamenany Kuchingel Musumb Ukweza

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Tudandamenany Kuchingel Musumb Ukweza
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova (Cha Kwilej)—2025
  • Tumitu twa milong
  • Yom Yifanakena
  • MUCHINGEJINA YEHOVA MULONG KAKEZAP KUKULIK
  • YIZIYINA ANTU ATAKEDINA
  • MEKESH RUKAT RA UKADIVAR NI MUCHIM WA KWAKAN
  • YOM IK YIKUSHIKENA MACHUKU MA KURUTU?
  • Mukand Ukutwisha Kutukwash Kujijaman Djat ni Kwinsuden
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova (Cha Kwilej)—2024
  • Kwat Mipak Yimekeshina Anch Umuchingejidin Yehova
    Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu—Mukand wa Chikumangan—2023
  • Itiyin Nich Kwikepish yom Wakad Kwijik
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova (Cha Kwilej)—2025
  • Chid Chiwamp kud etu Kusejijadin Piswimp Umwing ni Mukwau!
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova (Cha Kwilej)—2025
Tal Yom Yivud
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova (Cha Kwilej)—2025
w25 Ndol-Mem map. 14 ​-​ 19

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 21

MUMINY 21 Dandamenany Bil Kukimb Want

Tudandamenany Kuchingel Musumb Ukweza

“Pakwez tuchingejin musumb ukeza kwez kurutu.”​—HEB. 13:14.

MU WISWIMP

Tukuman yom tukutwisha kwilej mu Hebereu shapitre wa 13 ni mutapu yikutwish kutukwash nlel ni mu machuku ma kurutu.

1. Yom ik yasambelay Yesu kulejan mulong wa Yerusalem yafanyina kuwanyin mu mivu chitot ya kusambish?

MACHUKU makemp kurutu kwa rufu rend, Yesu Kristu wayinkisha in kwilej end uprofet wafanyina kuwanyin machuku ma kwinsuden ma ditenchik da in Yuda. Wayibabesha anch dichuku dimwing musumb wa Yerusalem afanyina ‘kuunyimburik ni kuutekin yibeng kud amasalay.’ (Luka 21:20) Yesu wayileja in kwilej end anch ang aman amasalay, afanyidin kudokal mu Yudeya pakad kulab. Mazu ma Yesu mawanyina. Amasalay a in Rom anyimburika musumb wa Yerusalem.​—Luka 21:21, 22.

2. Chiyul ik chapanay kambuy Paul kud in Kristu ading ashicha mu Yudea ni mu Yerusalem?

2 Mivu yikemp kurutu kwa amasalay a in Rom kuunyimburik musumb wa Yerusalem, kambuy Paul wafunda mukand wa usey nakash tutazukina nlel anch mukand wa Hebereu. Mu mukand winou, Paul wayinkisha in Kristu chiyul chafanyina kuyikwash kwirijek mulong wa yirung yikash yafanyina kushiken. Yom ik yafanyina kushiken? Musumb wa Yerusalem afanyina kuushesh. Anch in Kristu inay ading achingejin kupand, afanyina kwikal aswakela kusha yikumbu yau ni midimu yau ya kwisak. Chawiy pisambinay piur pa musumb wa Yerusalem, Paul wafunda anch: “Mulong pa mangand panap kitukwetap musumb ushichinga chikupu.” Kupwa walonda kand anch: “Pakwez tuchingejin musumb ukeza kwez kurutu.”​—Heb. 13:14.

3. “Musumb ushichinga chikupu” chom ik, ni mulong wak tuuchingedina?

3 In Kristu akwata mupak wa kubuk mu Yerusalem ni mu Yudeya afanyina pamwing ap kuyilond nayimp ni kuyisupish, pakwez mupak wakwatau wapandisha mwom wau. Nlel akat kutusip mulong tukatap kuchingejin mwi nfalang ni kuchingej anch antu akutwish kupwish milong yida mu mangand minam. Chad mulong wak tukata kukwat mupak winou? Mulong twij anch mangand minam makusheshik piswimp ap. Tuchingedin “musumb ushichinga chikupu” wawiy kamu “musumb ukeza kwez,” charumburik anch Want wa Nzamb.a (Heb. 11:10; Mat. 6:33) Mitu ya milong yikemp yida mu mutu wa mulong winou yikwisambin: (1) Mutapu chiyul cha Paul chapepilau chayikwasha in Kristu a mu mivu chitot ya kusambish kudandamen kuchingel “musumb ukeza kwez,” (2) mutapu Paul wayikwashay kwirijek mulong wa kusheshik kwa Yerusalem, ni (3) mutapu utukwashina chiyul chend nlel.

MUCHINGEJINA YEHOVA MULONG KAKEZAP KUKULIK

4. Mulong wak Yerusalem wading musumb wa usey nakash kud in Kristu?

4 Yerusalem wading musumb wa usey nakash kud in Kristu. Chikumangen cha kusambish cha win Kristu cha mu mivu chitot ya kusambish achiteka mwinimwa mu muvu wa 33 C.C., ni chisak chitakedina chading mu musumb winou. In Kristu avud ikala ni yikumbu ni yom yivud ya ku mujimbu mu musumb winou. Pakwez, Yesu wayileja in kwilej end kudokal mu Yerusalem ap kand kudokal mu Yudeya.​—Mat. 24:16.

5. Kambuy Paul wayikwasha nchik in Kristu kwirijek mulong wa yom yafanyina kushiken?

5 Mulong wa kuyikwash in Kristu kwirijek ku yom yafanyina kushiken, Paul wayikwasha kushinshikin pa mutapu wading umenay Yehova musumb wa Yerusalem. Paul wayivurisha anch ku mes ma Yehova tempel, win kupesh, ni yakupesh yapanangau yadingap kand yishitwila. (Heb. 8:13) Antu avud a mu musumb kamwitiyap Mesiya. Tempel wa mu Yerusalem yadingap kand ndond ya difukwil dishitwila da Yehova ni afanyina kumushesh.​—Luka 13:34, 35.

6. Mulong wak in Kristu ading akwet kamu kuswir kwa chiyul chayinkishau kud Paul mu Hebereu 13:5, 6?

6 Chisu chayifundinau in Hebereu kud Paul, Yerusalem wading musumb uyila katumb nakash. Mwin kufund umwing mwin Rom wa pa chirung chinicha watazuka Yerusalem anch musumb upandakena kuwap ku mutambu winiwa wa ngand. In Yuda a mu jingand jivud ayangang kwinikwa muvu ni muvu mulong wa kusal misambu ya chirelijon, ni misambu yiney yandjikang nfalang jivud mwi ngand. Pakad kwidjidjek, chimeken anch mulong wa chom chinech in Kristu amwing niyau ikala ni nfalang jivud. Pamwing ap yawiy yayilejinau kud Paul anch: “Kangal ris ra nfalang rakuyikelany, pakwez sangarany nich yom yiukwetany.” Kupwa wajimbula mufund ulejena kashinsh kapaninay Yehova kud atushalapol end anch: “Kinikukushap, kinikez kakulikap chikupu.” (Tang Hebereu 13:5, 6; Kuv. 31:6; Kus. 118:6) In Kristu ading ashicha mu Yudea ading kamu akwet kuswir kwa kuyinkish kashinsh kinak. Mulong wak? Mulong chisu chikemp kupwa kwa kutambul mukand winou, afanyina kusha yikumbu yau, midimu yau ni yom yivud yadingau nich. Kupwa afanyina kusambish mwom usu mwi ndond ya wingendj.

7. Mulong wak tufanyidin kukudish ruchingej retu muday Yehova nlel?

7 Dilejan kud etu: Yom ik yikushikena piswimp ap? “Mar makash” makusambish ni mangand minam akumashesh. (Mat. 24:21) Mud in Kristu a mu mivu chitot ya kusambish, tufanyidin kuchish ku mes ni kwikal irijekina. (Luka 21:34-36) Pa chirung cha mar makash, chikutwit pamwing ap kusha yom yetu yimwing, ap kuyisha yawonsu ni kwikal ni kashinsh kawonsu anch Yehova kakuyilikap antu end. Ap katat, kurutu mar makash masambisha, tukwet mutapu wa kumekesh nany tuchingejidina. Iyipula anch: ‘Ov, mipak yam ni yom nitongina kusal mu machuku ma kurutu yimekeshin anch nichingejidinap mwi nfalang, pakwez nichingejin anch Yehova ukwinwanyishin maswir mam?’ (1 Tim. 6:17) Chakin kamu, ap anch tukutwish kwilejin ku yom yasadika mu mivu chitot ya kusambish, uyakin ud anch “mar makash” makweza makusutamu yikokujol yarishau nich in Kristu a pasak. Chawiy, mutapu ik tukwijika yom tufanyidina chakin kamu kusal anch mar makash masambish?

YIZIYINA ANTU ATAKEDINA

8. Yesu wayinkisha in kwilej end mbil ik?

8 Mivu yikemp kupwa kwa in Hebereu kutambul mukand wa Paul, in Kristu amana mutapu wanyimburikau musumb wa Yerusalem kud amasalay in Rom. Pamanau yom yiney, in Kristu ajingunina anch chading kamu chisu cha kuchin kudokal mu Yerusalem ni mu Yudeya. (Mat. 24:3; Luka 21:20, 24) Pakwez, mulong wak ading afanyidin kuchin? Yesu walonda anch: “Chifanyidin antu awonsu adia mu Yudeya achinyin ku mikandu.” (Luka 21:21) Kwading mikandu yivud nakash mu Yudeya. Mutapu ik wafanyinau kwijik mikandu ya kuchinin?

9. Ku mikandu ik kwafanyinau in Kristu kuchinin? (Tal kand kart.)

9 Shinshikin mikandu yimwing kwafanyinau in Kristu kuchinin. Chilakej, mikandu yading ku Samaria, ku Galaliya, mukandu wa Hermon ni mikandu ya Liban, ni mikandu yading ushad wa wit wa Yordan. (Tal kart.) Mu jindond ja mikandu yiney mwading misumb yatonginangau antu anch akutwish kushakam mu diking. Chilakej, musumb wa Gamla wading piur pa mukandu ulemp ni chadingap chiswapela kushikamu. In Yuda amwing amanang musumb winou mud ndond yiwamp ya kuchinin. Pakwez, in Rom akwata musumb winou, aushesha ni kujip antu avud ading ashichamu.b

Kart ulejena mikandu ni misumb yimwing ya mu Isarel mu mivu chitot ya kusambish. Mikandu ya Kwiyand kwa Yerusalem: Liban, Galaliya, Samariya, Galad, Hermon ni Tabor. Misumb ya Kwiyand kwa Yerusalem: Gamla, Sezarey, ni Pela. Kurul kwa Yerusalem kwading mikandu ya Yudeya , ya Abarim, kwading kand musumb wa Masada. Kart ulejen kand jinjil ja tubeng twa in Rom ni jindond jashadishau in Yuda mu muvu wa 67 C.C. kushik mu muvu wa 73 C.C.

Kwading mikandu yivud kwafanyinau kuchinin in Kristu, pakwez kadap ku mikandu yawonsu kwafanyinau kushakam mu diking (Tal paragraf wa 9)


10-11. (a) Yehova wayitakela in Kristu mutapu ik? (Hebereu 13:7, 17) (b) Mutapu ik wataninawamu in Kristu ayiziyina antu ading atakedina chikumangen? (Tal kand chipich.)

10 Chimeken anch Yehova wayitakela in Kristu kusutin antu ading atakedina chikumangen. Mu kusut kwa chisu Eusebius, mwin kufund nsang ja pakur wafunda anch: “Chikumangen cha ku Yerusalem chatambula kubabesh kusutin uprofet walejanau kud antu ading itiyijinau, mulong wa kuchin musumb wa Yerusalem ni kuya kushakam mu musumb umwing wa Pere utazukinau anch Pela, kurutu kwa njit kusambish.” Pela wading musumb uwamp kwafanyinau in Kristu kuchinin. Musumb winou wadingap kulemp ni Yerusalem, chawiy chadingap chikasikena kushikamu. Mu musumb winou mwafanyinap kwikal njit ja kuyirishikish in Rom, mulong antu avud ading ashichamu kadingap in Yuda.​—Tal kart.

11 In Kristu achinina ku mikandu asadina chiyul cha Paul cha ‘kuyiziyin atakedina’ chikumangen. (Tang Hebereu 13:7, 17.) Mud chibudikin, antu a Nzamb apanda. Yehova kayilikap, mulong adandamena kuchingejin “musumb ushichinga chikupu”​—charumburik anch Want wa Nzamb.​—Heb. 11:10.

Chisak cha in Kristu a mu mivu chitot ya kusambish asutidin mu jindond ja mikandu pamwing ni yom yau.

In Kristu afanyina kuchinin mu musumb wa Pela mulong wading piswimp ni mwading diking (Tal paragraf wa 10-11)


12-13. Mutapu ik wayitakelay Yehova antwend pa yirung yikash?

12 Dilejan kud etu: Yehova utwinkishin umutakel ufanyidina kusutin antu atutakedina. Mu Bibil mud yilakej yivud yimekeshina mutapu wayisadinay kal Yehova amakundj ashinshamena mulong wa kupan umutakel kud antu end mu yirung yikash. (Kuv. 31:23; Kus. 77:20) Ni nlel tumen kand anch Yehova uyisadidin antu atutakedina mulong wa kupan umutakel.

13 Chilakej, chisu chasambisha chipupu cha KOVID-19, ‘antu atutakedina’ apana umutakel mu yikumangen. Akadivar inay apana umutakel kud amakurump piur pa mutapu wafanyinau antu kukumangan pamwing ni kudandamen kumwifukwil Yehova. Chisu chikemp kupwa kwa chipupu kusambish, kwasadika chitentam chitwakad kutwish kuvuramen chasadika mu mazu 500 ni kusut ni achilondula kusutin internet, Televizion ni ku radio. Yakuda ya mu spiritu yadandamena kwikalaku. Mud chibudikin, twadandamena kwikal mu umwing. Tukutwish kwikal ni kashinsh anch chikalap nchik yikokujol tukutwisha kurish nich mu machuku ma kurutu, Yehova ukudandamen kuyikwash antu atakedina mulong wa kukwat mipak yiwamp. Kudoshaku kumuchingejin Yehova ni kuziyin kwi mbil jend, ov, mikadil ik yikwau yikutukwasha kwirijek mulong wa mar makash ni kusal yom nich manang pa chirung chinicha chikunyikesha mangand mawonsu?

MEKESH RUKAT RA UKADIVAR NI MUCHIM WA KWAKAN

14. Kukwatijan ni Hebereu 13:1-3, mikadil ik yafanyinau in Kristu kumekesh kurutu kwa kumushesh Yerusalem?

14 Chisu chikusambisha mar makash, tukwikal ni kuswir kwa kumekesh rukat muntu ni mukwau kusutamu pakur. Pa chisu chinicha, tukwikal ni kuswir kwa kulondul chilakej cha in Kristu ading ashicha mu Yerusalem ni mu Yudeya. Amekeshijadina rukat umwing ni mukwau. (Heb. 10:32-34) Pakwez mu mivu yading yishadinaku kurutu Yerusalem amushesha, in Kristu afanyina ‘kumekesh rukat ra ukadivar’ ni kwikal ni chaku cha “kuyak aeny” mu chilik chipandakena nakash.c (Tang Hebereu 13:1-3.) Niyetu tukwikal ni kuswir kwa kuyimekeshin akadivar netu rukat ripandakena pa chisu cha mar makash.

15. Mulong wak in Kristu in Hebereu ading akwet kuswir kwa kumekeshijadin rukat ra ukadivar ni kwakijan kupwa kwa kuchin?

15 Chisu chamunyingumukau Yerusalem kud amasalay in Rom ni kupwa adokalamu pakad kulab, in Kristu achina ni tuyom tukemp. (Mat. 24:17, 18) Padingau mu weny, in Kristu inay akwashijana umwing ni mukwau. Ni pashikau ku Pela afanyina kand kudandamen kukwashijan mulong wa kwijidin mashakamin masu. Chakin kamu kwading “maswir mitina kukwash swa swa,” ni mwamu in Kristu afanyina kwikal ni dilau da kumekeshijadin rukat rakin ra ukadivar ni kwakan kusutin kukwashijan umwing ni mukwau ni kupan yom yading yikwetau.​—Tit. 3:14.

16. Mutapu ik tukutwisha kumekesh rukat kud mukadivar ap nambaz ukweta kuswir kwa ukwash wetu? (Tal kand chipich.)

16 Dilejan kud etu: Rukat rikat kutubachik kuyikwash ambay netu in Kristu chisu chidau mu maswir. Chilakej, antu avud akat kupan ukwash nich musangar mulong wa kuyikwash akadivar nau anambaz achinina mu jingand jau mulong wa njit ni mar madokila ku yom yatangau. Nambaz umwing wa mu Ikren wachina kwol kwend mulong wa njit ulondin anch: “Twamana mutapu watukwashay Yehova kusutin kuyisadin akadivar netu mulong wa kutubangin. Atwaka ni kutukwash chisu twading mu Ikren, mu Hongri, ni mu Alemany tushicha katat.” Tukat kusal pamwing ni Yehova chisu tuyakina akadivar nau anambaz netu ni kuyiwanyishin maswir mau.​—Jnsw. 19:17; 2 Kor. 1:3, 4.

A mbay a uruw ananapina kal akin dijuku dimwing da arefije kwol kwau. Akwet sakosh umwing mujim ni tukwau tukemp.

Nlel in Kristu achinina mu jingand jau akwet kuswir kwa ukwash wetu (Tal paragraf wa 16)


17. Mulong wak chid cha usey kukudish rukat ra ukadivar ni muchim wa kwakan kusambish nlel?

17 Uyakin ud anch mu machuku ma kurutu akadivar nau anambaz netu akwikal ni kuswir kwa kuyikwash nakash kusutamu nlel. (Aba. 3:16-18) Yehova ukat kutufumb kusambish katat mulong wa kukudish rukat ra ukadivar ni muchim wa kwakan, mikadil yikwikala ya usey nakash pa chisu chinicha.

YOM IK YIKUSHIKENA MACHUKU MA KURUTU?

18. Mutapu ik tukutwisha kuyimburij in Kristu achina kudokal mu Yerusalem?

18 Mud mulejena rusang, in Kristu achinina ku mikandu apanda chisu chamusheshau Yerusalem. Ap anch asha yom yawonsu, pakwez Yehova wayibangina. Chid nchik lel unou? Twijap kamu nawamp yom yawonsu yikushikena machuku ma kurutu. Pakwez Yesu watubabesha kwikal aswakela kuziyin. (Luka 12:40) Tukutwish kand kutongin pa chiyul cha Paul chayifundinay in Hebereu ni kuchisadin mulong chid kand cha usey nlel. Ni Yehova amwinend watukanin kal anch kakutulikap ap kutuvuramen. (Heb. 13:5, 6) El tudandamenany kukimb musumb ushichinga chikupu—Want wa Nzamb—mulong twez tusanger yiyukish ya chikupu.​—Mat. 25:34.

UKWAKUL NCHIK?

  • Mulong wak nlel tukwet kuswir kwa kukasikesh ruchingej retu muday Yehova?

  • Mulong wak kuziyin kukwikal kwa usey nakash pa chisu cha “mar makash”?

  • Mulong wak nlel chid cha usey nakash kukudish rukat ra ukadivar ni kwakijan?

MUMINY 157 Katat Tukwet Chisambu too!

a Pa chirung chafundau Bibil, misumb ayiyikelang kud mwant. Musumb mud winou afanyinang kuuman mud want.​—Dis. 14:2.

b Yinship yiney yasadika mu muvu wa 67 C.C., chisu chikemp kupwa kwa in Kristu kuchin kudokal mu Yudeya ni mu Yerusalem.

c Mazu makarumwinau anch ‘rukat ra ukadivar’ makutwish kumekesh rukat ra an a kamuntu, pakwez Paul umasadidin mulong wa kumekesh rukat rikash tukweta mulong wa akadivar nau anambaz mu chikumangen.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan