Endilany Mu Jinjil Ja Yehova
“Wayuk muntu mwawonsu ukat kumwovil [Yehova] wom ni kwendil mu jinjil jend.”—KUS. 128:1.
1, 2. Mulong wak tufanyidina kwikal nich kashinsh anch chitwishikin kwikal nich musangar?
MUSANGAR—muntu mwin mwawonsu uusotining. Pakwez ukutwish witiyij pakad kwidjidjek anch kusot musangar ni kuukimb kushalijadin ni kwikal nich.
2 Inge, chitwishikin kwikal nich musangar. Kuseng 128:1 ulondin anch: “Wayuk muntu mwawonsu ukat kumwovil [ Yehova] wom ni kwendil mu jinjil jend.” Tukutwish kwikal nich musangar anch twamwifukwil Nzamb ni twendil mu jinjil jend ku kusal rusot rend. Ov, kukutwish kwikal nich yibudikin ik pa mwikadil ni ngikadil yetu?
Ikal Mwin Kashinsh
3. Win-kashinsh wambaten nchik ni kwipan kwetu kudi Nzamb?
3 Antu amwovila Yehova wom adi in kashinsh, mudi ndiy. Yehova wawanyisha kushilamu kwawonsu kwayishilayimu in Isarel. (1 Ant 8:56) Kwipan kwetu kudi Nzamb kudi kushilamu kwa usey nakash kutwashilamu, ni kulembil pakad kujing kukez kutukwash kukulam. Tukutwish kulembil mudi mwalembilay nfund-a-kuseng David anch: “Ey, A Nzamb, wova kal kushilamu kwam. . . . Am nikez kawang kushiman ku dijin diey pichuku pichuku ni kuwanyish kushilamu kwam kudi Ey.” (Kus. 61:5, 8; Mul. 5:4-6) Chakwel anch twikal arund nend Nzamb, tufanyidin kwikal in kashinsh.—Kus. 15:1, 4.
4. Ov, Yefuta ni changadim awanyisha nchik machip machipau kurutu kwa Yehova?
4 Mu machuku ma Ankalansambu in Isarel, Yefuta wachipa machip anch ang Yehova wamukwash wayiwin in Amon, ndiy ukupan mudi “mulambu wa kwosh” muntu wa kusambish ukeza kumwak pakezay kuchirik kwi njit. Muntu winou wadinga changadim wa Yefuta—mwanend umwing kusu. Nich kumwitiyij Yehova, Yefuta ni changadim mujich awanyisha machip mau. Ap anch uruu ni kuval an kwading kwa usey nakash mu Isarel, changadim wa Yefuta witiyija washal mujich ni wasangera kwipan mu mudimu utumbila mu chikumbu cha Yehova.—Ant. 11:28-40.
5. Ov, mwi njil ik yamekeshay Hana ukashinsh?
5 Hana mband wadinga umwovila Nzamb wom wading muntu wa kashinsh. Ndiy washakama ni nfumwend Elikana mwin Levi, ni mukajend mukwau, Penina, mu mwab wa mikandu ya Efrayim. Penina wavala an avud ni wamusala Hana mumb pakampwil chisu chaya dijuku ku dizang. Dichuku dimwing, Hana wachipa machip anch ang wamuval mwan ikundj, ukumwinkishay Yehova. Kupwa wimisha ni wamuvala mwan ikundj wamupil dijin dia Samwel. Kupwa kwa kumudiosh ku mayel, Hana wamupana kudi Nzamb ku Shilo, wamupana Samwel kudi Yehova “mu machuku mawonsu ma mwom wend.” (1 Sam. 1:11) Ndiy wawanyisha machip mend ap anch kijikap anch ukuval kand an akwau.—1 Sam. 2:20, 21.
6. Ov, win kashinsh wa Tikikus wamekana mutapu ik?
6 Tikikus, mwin Kristu wa mu chitot cha kusambish wadinga muntu wa kashinsh ni “mwin mudimu nam ushinshamena.” (Kol. 4:7) Tikikus wenda maweny ni kambuy Paul adiokala ku Gres asutin mu Makedonia, aya djat mu Aziy Mukemp, ni chimeken pamwing ap anch aya ni ku Yerusalem. (Mid. 20:2-4) Chitwishikin anch ndiy “mukadivar” wamukwasha Titus kukumangej milambu mulong wa ambay akaritiy adinga mu Yudea. (2 Kor. 8:18, 19; 12:18) Pamukasau Paul kapamp ka kusambish ku Rom, ndiy wading ni Tikikus katum wa kuchingejin wadinga ni kuyitwadil akadivar akaritiy a ku Efes ni ku Kolosay mikand. (Efes 6:21, 22; Kol. 4:8, 9) Pamukasau kapamp ka kaad mu Rom, Paul wamutuma Tikikus ku Efes. (2 Tim. 4:12) Anch tudi antu a kashinsh, niyetu tukez kusanger yiyukish mu mudimu wa Yehova.
7, 8. Mulong wak tukutwisha kulond anch David ni Yonatan adinga arund akin?
7 Nzamb uchingejin twikala arund akashinsh. (Jinsw. 17:17) Yonatan mwan wa Mwant Saul wikala murund nend David. Pateshay Yonatan anch David wamujipa Goliat, “Mupim wawonsu wa Yonatan winunga nich mupim wa David, ni Yonatan wasambisha kumukat ndiy mudi mupim wend amwinend.” (2 Sam. 18:1, 3) Ap Yonatan wamubabesha David pasotay Saul kumujip. Kupwa kwa David kuchin, Yonatan wasankanijana nend ni waswika manswik nend. Radinga rufu ra Yonatan kumulej Saul mulong wa David, pakwez arund inay aad asankanijana kand ni akasikesha urund wau. (1 Sam. 20:24-41) Patanijanau kapamp kansudiel, Yonatan wamukasikesha David chikas “mwi Nzamb.”—1 Sam. 23:16-18.
8 Yonatan wafil kwi njit jasalau ni in Filistin. (1 Sam. 31:6) Mu muminy wa mushet, David wawanga anch: “Ninenganen piur pey, mukadivar nam Yonatan, wansangaresha. Rukat rey rading ramushena padi am kusutamu rukat ra amband.” (2 Sam. 1:26) Rukat riner rading kukatijan kwa arund kiradingap rimedina pa masandj. David nenday Yonatan ading arund akin.
Ikalany In “Kwitudish” Chisu Chawonsu
9. Usey wa kwitudish aumekeshin nchik mu Ankalansambu shapitre wa 9?
9 Chakwel twikala arund nend Nzamb, tufanyidin kwikal in “kwitudish.” (1 Pita. 3:8; Kus. 138:6) Usey wa kwitudish aulejen mu Ankalansambu shapitre wa 9. Gedeyon mwan wa Yotan walonda anch: “Dichuku dimwing mitond yaya chakwel yikamutonda mwant wa ukuyikel.” Mu rusangu riner ajimbwilamu mutond wa mpach, wa nfung, ni wa nviny. Yifanikeshin antu awanyidina alika kuyiyikel ambay nau in Isarel. Pakwez chifukis cha miy—chadingau kwakish nich kasu—chafanikesha want wa Abimelek mwin chibud, mwin kujipan wasota kuyiyikel akwau. Ap anch ‘wadinga mwan a mwant mu mivu yisatu,’ wafa rufu ra rinkanku. (Ant. 9:8-15, 22, 50-54) Chipandiken kuwap mudi ik kwikal in “kwitudish”!
10. Chom ik twileja kal piur pa kulik kwa Herod kumwinkish “Nzamb uyaj”?
10 Mu chitot cha kusambish mu C.C., kwalanka mbwandj pakach pa Herod Agripa Mwant mwin chibud wa Yudeya ni in Tir a ku Sidon, asota chisambu nend. Dichuku dimwing dia kutentam dia Herod walonda kurutu kwa antu, ni awiy abaroka anch: ‘Dizu dia nzamb, kididiap dia muntu!’ Herod kalikap kumushiman kwinoku, ni mwangel wa Yehova wamubula ni wafa rufu riyimp “mulong ndiy kamwinkap Nzamb uyaj.” (Mid. 12:20-23) Chikwikal nchik anch tukwet ukaliweny kanang wa kulond ap wa kulejan uyakin wa Bibil? Tufanyidin kumwinkish Nzamb uyaj ku yawonsu yitutwishishinay kusal.—1 Kor. 4:6, 7; Yak. 4:6.
Kapukany ni Ikalany Nich Usu
11, 12. Yamanay Enok yilejen mutapu ik anch Yehova uyikapwishining ni kuyikish usu atushalapol end?
11 Anch twendil mu jinjil ja Yehova nich kwitudish, ndiy ukutwinkish usu ni kukapuk. (Kuv. 31:6-8, 23) Enok, muntu wa sambwad mu dipang dia majuku kudiosh kwa Adam, wenda ni Nzamb nich kukapuk mu kwikal nich mwikadil uwamp mukach mwa antu ayimp a pa chisu chend. (Dis. 5:21-24) Yehova wamukasikesha Enok chakwel ayileja uruu ukash mulong wa mazu ni yisal yau yiyimp. (Tang Yuda 14, 15.) Ov, ukapukin muchiswirikena mulong wa kulejan dirumburish dia Nzamb?
12 Yehova wayirumburisha antu ayimp pa chirung cha Noa nich Mabeb ma Mem ma pa divu diawonsu. Uprofet wa Enok utukasikeshin djat ni ilel unou, mulong antu ayimp ilel akez kuyishesh kudi tutikit twa aruu atumbila a Nzamb. (Kubur. 16:14-16; 19:11-16) Mu kwakul ku malembil metu, Yehova utukapwishin tulejana uruu wend, wikal wa dirumburish diend ap wa yiyukish yikwikalaku mu wintakel wa Want.
13. Mulong wak tukutwisha kwikal nich kashinsh anch Nzamb ukutwish kutwinkish kukapuk ni usu yituswiridina mulong wa kupwish milong yitunenganeshina?
13 Tuswiridin kukapuk ni usu yitwinkishinay Nzamb chakwel turisha nich milong yitunenganeshina. Patay Esau amband aad in Het ikal akajend, “inay ading in kumunenganesh Isak nend Rebeka,” anvaj end. Rebeka winana anch: “Champwish kal am usu, mulong [wa] ayangadim a in Het. Jakob [mwan etu] niyend anch wat kand changadim mwin Het wa pakach pa ayangadim a ngand yiney, ov, mwamu am nishakamin kand ik mwom?” (Dis. 26:34, 35; 27:46) Isak wasala ni wamutuma Yakob kulemp chakwel akata mband pakach pa in kumwifukwil Yehova. Ap anch Isak ni Rebeka katwishap kuswimp yasalay Esau, Nzamb wayinkisha manangu, kukapuk, ni usu wa kushinshaman kudi Ndiy. Anch twalembil mulong wa ukwash utuswiridina, Yehova ukutusadil niyetu chilik chimwing.—Kus. 118:5.
14. Mutapu ik wamekeshay changadim mukemp mwin Isarel kukapuk?
14 Pasutin kal yitot ya mivu, changadim mwin Isarel wasendau mu uswik kudi amasalay ambwitan in Siri, wikala kashalapol mu chikumbu cha Naaman kalal wa chisak cha amasalay in Siri, wadinga wayela kal musong wa mak. Pateshay ya yilay yasadilay Nzamb ku chikas cha muprofet Elisha, nich kukapuk changadim wamuleja mukajend a Naaman anch: ‘Anch mwant wam waya ku Isarel, ing muprofet wa Yehova ukumwok musong wend wa mak.’ Naaman waya ku Isarel, ni amwoka mu chilay. (2 Ant 5:1-3) Changadim winou udi chilakej chiwamp kudi ansand amuchingejina Yehova asotila kukapuk chakwel ayileja uman alej, ambay a shikol, ni antu akwau!
15. Ov, chisal ik cha kukapuk chasalay Abidias kashalapol mujim wa chikumbu cha Ahab?
15 Nzamb mwin kutukapwish, utukwashining tujijaman mu yoziu. Tushinshikinany yasalay Abidias kashalapol mujim wa chikumbu cha Mwant Ahab, wadinga pa chirung cha muprofet Elisha. Paletay Mwant mband Yezabel mbil ya kuyijip aprofet a Nzamb, Abidias wayijindjika 100 “makum matan, makum matan mu mandam.” (1 Ant 18:13; 19:18) Ov, ukutwish nich kukapuk wayikwash ambay ney in Kristu azengodilau mudi mwayikwashay Abidias a aprofet a Yehova?
16, 17. Ov, Aristarkus and Gaus asala nchik payizengolau?
16 Anch atuzengodil, tumuchingejinany Yehova nich kashinsh niyend ukwikal pamwing netu. (Rome 8:35-39) Pibur pa masengan mu Efes, Aristakus ni Gaus ambay a mudimu a Paul arisha nich chisak cha tunan twa antu. Demetrius, nchij a argent walangwisha kanvundangesh. Ndiy ni ambay nend anchij a yom ya argent achilanga tuyikumbu twa mukish mband Diana ap anch Aritemis, mudi mudimu wa kulejan wa Paul wayishikija antu avud adinga mu musumb alika kwifukwil akish, winsak wau washeshika. Chisak chayidandamija Aristakus ni Gaus ni chayandjika mu chikumbu cha masengan ni chadandamena kubarok anch: “Upandakena udi Diana wa in Efesus!” Chimeken pamwingap anch Aristarkus nend Gaus ading achingejin rufu rau, pakwez mwin kufund wa musumb wachinenetisha chisak.—Mid. 19:23-41.
17 Anch milong mudi yiney yakushikena, ov, wapakisha kukimb mwom uswapela? Kwikil chom chimekeshina anch Aristarkus ap Gaus ashadisha kukapuk. Padingay ku Tesalonik, Aristarkus wading wij anch kulejan rusangu ruwamp kukutwish kulet kuzengol. Chisu chikwau kwinyim, kwading kand kanvundangesh palejanay Paul kwinoku. (Mid. 17:5; 20:4) Mulong Aristarkus ni Gaus endila mu jinjil ja Yehova, Nzamb wayinkisha usu ni kukapuk chakwel ajijaman mu kuzengol.
Talany Nawamp ku Yom ya Mwom wa Akwen
18. Mutapu ik ‘watekau dis’ Prisil ni Akila pa yisakin ya antu akwau?
18 Ap anch atuzengodil katat ap bwat, tufanyidin kuyibangin ambay in Kristu. Prisil ni Akila ‘ateka dis’ ni pa yisakin ya antu akwau. (Tang Filip 2:4.) Pamwingap ambay inay awamp amutechikina Paul pa kulal mu Efes, kwalangwisha Demetrius, nchij wa yom ya argent kanvundangesh kisambidinau kurutu. Mwikadil winou wawiy wela kuyishikij Akila ni Prisil ku “kufa” mulong wa Paul. (Rome 16:3, 4; 2 Kor. 1:8) Nlel unou, kuyibangin akadivar netu azengodilau kutwikadishin ‘ababela mudi annak.’ (Mat. 10:16-18) Tusadil mudimu wetu nawamp ni tulikin kuyipan ku kuyilejan antu ayizengodila majin mau ap jinsangu jau jikwau.
19. Dorkas wayisadila antu akwau yom ik yiwamp?
19 Kudi mitapu kushalijan ya kutek dis pa yisakin ya antu akwau. In Kristu amwing aburedina yom ya usey, niyetu tufanyidin tuyinkish yom yiney yiswiridinau. (Efes. 4:28; Yak. 2:14-17) Mu mivu chitot ya kusambish kwadinga chikumangen mu Yopa, mwawiy mwadingay mband umwing wa muchim wa kupan, dijin diend Dorkas. (Tang Midimu 9:36-42.) Dorkas “wading wizwil sens ni midimu yiwamp ni riy” wadinga kand ni kuyichimin adia-afu atuzwendj yidjal. Pafay mu muvu wa 36 C.C. kwayovisha adia-afu ushon ukash. Nzamb wamusadila kambuy Pita amusangul Dorkas, ni chimeken anch wasutisha mwom wend washalaku pa divu mu kulejan rusangu ruwamp nich musangar ni kuyisadil antu akwau yom yiwamp. Tukwet musangar mudi ik wa kwikal ni amband in Kristu mudi inay akweta muchim wa kupan nlel unou!
20, 21. (a) Ov, dikasikesh dia kubangin yisakin ya antu indjing dikwet chibudikin ik? (b) Chom ik ukutwisha kusal chakwel wikala mwin kukasikeshan?
20 Tukat kuyibangin yisakin ya antu akwau ku kuyikasikesh. (Rome 1:11, 12) Silas, mbay a mudimu wa Paul wading musul wa dikasikesh. Kwinyim kwa kukwat mupak pa mulong wa kuya ku mukand mu muvu wa 49 C.C., chisak chitakedila chadinga mu Yerusalem chatuma aruu chakwel atwala mukand kudi in Kristu adinga ku jindond jawonsu. Silas, Yudas, ni Barnabas, ni Paul autwala ku Antiok. Kwinikwa Silas ni Yudas “ayidimwisha akadivar nich mazu mavud ni kuyikasikesh.”—Mid. 15:32.
21 Kupwa, Paul ni Silas ayikasa ku Filip pakwez mulong wa kuzal kwa divu ayidiosh mu rukan. Chadinga chiwamp mudi ik ku mutambu wau kupan uman kudi kalam wa rukan ni kumuman witiyij pamwing ni dijuku diend diawonsu! Kurutu adiokal mu musumb winou, Silas ni Paul ayikasikesha akadivar. (Mid. 16:12, 40) Mudi Paul ni Silas, salany usu wa kuyikasikesh antu akwau kusutil ku yirumburil, madiskur, ni mushiku wen mu mudimu wa chingand. Chawiy lel, anch ukwet “dizu dia kuyidimwish antu, londany kwen.”—Mid. 13:15.
Dandamenany Kwendil mu Jinjil ja Yehova
22, 23. Mutapu ik tukutwisha kutaninamu chakin kamu mu jinsangu ja Bibil?
22 Tufanyidin kujikitish mulong wa jinsangu jakin jafundau mu Dizu dia Yehova, “Nzamb wa kwongoj kwawonsu”! (2 Kor. 1:3) Chakwel anch twisakina sens mu yom yiney yamanau, tufanyidin kusadil malejan ma Bibil mu mwom wetu ni kwilikidil atutakela kudi spiritu utumbila wa Nzamb.—Gal. 5:22-25.
23 Kutongijokin pa jinsangu ja Bibil kukutukwash kwikal nich mikadil yimusangareshina Nzamb. Kukukasikesh urund wetu ni Yehova, utwinkishina “manangu ni ronganyin, ni musangar.” (Mul. 2:26) Kupwa, tukutwish kusangaresh muchim wa Nzamb wa rukat. (Jinsw. 27:11) Tukwatany mupak wa kusal mwamu ni kudandamen kwendil mu jinjil ja Yehova.
Ov, Ukwakul Nchik?
• Ukwimekesh nchik amwiney muntu wa kashinsh?
• Mulong wak tufanyidina kwikal in “kwitudish” chisu chawonsu?
• Mutapu ik jinsangu ja Bibil jikutwish kutukwash tukapuka?
• Ov, mu jinjil ik tukutwisha kutek dis pa yisakin ya antu akwau?
[Chipich chidia pa paj wa 8]
Yefuta ni changadim wend awanyisha machip mau, ap anch mading makasiken
[Chipich chidia pa paj wa 10]
Ansand, chom ik wilejinanya kal kudiay changadim mwin Isarel?
[Chipich chidia pa paj wa 11]
Mutapu ik wadingay Dorkas ni kuwanyish maswir ma ambay in Kristu?