Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru
2-8 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 22-23
“Xikwembu Nkulukumba A Ku Dzringa Abrahamu”
Sentinela 01/01/2012 p. 23 §§ 4-6
Ha Yini Xikwembu Nkulukumba A Kombele Abrahamu Akuva A Hamba Gandzrelo Hi N’wanakwe?
Vona mazritu lawa Yehovha a ma byeliki Abrahamu: ‘[Na ku kombela, NM] Teka n’wanaku, lwa pswaliwiki e swakwe, lwe u mu zrandzraka, . . . u ya mu hamba gandzrelo dzra ku hisa.’ (Genesis 22:2) Xiya leswaku Yehovha a te Izaki i n’wana ‘lwe u mu zrandzraka’. Yehovha afa a swi tiva leswaku Izaki afa a li wa lisima ngopfu ka Abrahamu. Yehovha a mu zrandzra ngopfu Yesu lakakuva hi makhambi mabidzri a vulavule a li tilweni a ku ‘u N’wananga, lwe wa ku zrandzriwa’.—Marka 1:11; 9:7.
Nakone, vona leswaku hi ku ya hi Tradução do Novo Mundo, Yehovha a patsra ni mazritu ma liki “na ku kombela”. Xidondzri ximbeni xa Bibele xi kombisa leswaku ku va Xikwembu Nkulukumba a tizrisa mazritu lawo, swi kombisa leswaku “a HOSI ya ku twisisa ku bindzra ka leswi yi swi kombelaka”. Xikombelo lexo xi nga va xi mu kazrate ngopfu Abrahamu. Leswo swi hi yentxa hi twisisa ndlela leyi Yehovha a vavisekiki ha yone loko a vona n’wanakwe a xaniseka a va a fa. A swi ganaganisi leswaku Yehovha a ngi ngi sama a twa ku vavisa hi ndlela leyo nakone a nge he na ku ku twa.
Nambi leswi xikombelo lexi Yehovha a xi yentxiki ka Abrahamu a xi txhavisa, i swa lisima ku dzrimuka leswaku Yehovha a nga pfumelelanga wanuna lweyi wa ku dumbeka a hamba gandzrelo ledzro. A twele Abrahamu hi ku lahlekeliwa loku tatana a nga ha vaka nakone; a nga pfumelelanga leswaku Izaki a dlayiwa. Kambe Yehovha a nga sizrelelanga ‘ntshima ya N’wanakwe a nga ku hi nyika yene hinkwezru’. (Ba-le-Roma 8:32) Ha yini Yehovha a pfumelele ku twa ku vaviseka loko? A yentxe leswo ‘akuva hi hanya’. (1 Yohan 4:9) Vona xidzrimuxo lexikulu mayelanu ni lizrandzru dzra Xikwembu Nkulukumba! Xana leswo a swi hi kutxi ku kombisa lizrandzru ka Yehovha?
Sentinela 15/10/2012 p. 23 § 6
Yingiseta Xikwembu Nkulukumba Kutani U Vona Ku Hetiseka Ka Swidumbiso Swakwe Leswi Hlambanyiwiki
Akuva a pfuna vhanu lava nga vadohi, Yehovha Xikwembu Nkulukumba a hlambanye hi ku tizrisa mazritu lama liki ‘Ndzra hanya, ku hlaya Hosi Yehovha’. (Ezk 17:16) Bibele dzri vulavula hi makhambi ya ku tlula 40 lawa Yehovha Xikwembu Nkulukumba a hlambanyiki. Kumbexana xikombiso lexi tivekaka ngopfu i xa ku tizrisana ka Xikwembu Nkulukumba na Abrahamu. Hi malembe manyingi, Yehovha afa a hambe swidumbiso swinyingi swa xipfumelelano na Abrahamu leswi loko swi tlhanganisiwa swi kombaka leswaku a Mbewu leyi dumbisiwiki afa yi ta huma ka Abrahamu hi n’wanakwe Izaki. (Gn 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Kutani Yehovha a dzringe Abrahamu hi dzringo wa ku txhavisa, hi ku mu zruma ku hamba gandzrelo hi n’wanakwe lwa zrandzrekaka. Abrahamu a nga hlwelanga, a yingisetile nakone loko afa a nga siveliwanga hi ntsrumi, kutsrongo a hambe gandzrelo ledzro hi Izaki. Kutani Xikwembu Nkulukumba a hlambanyile: ‘Ndzri hlambanyile ha mine, . . . leswi u yentxiki leswo, u nga ndzri yalelangakiki ni n’wanaku lwa pswaliwiki e swakwe, ndzri ta ku tovokisa kunene, ndzri yandzrisa vatukulu vaku ngopfu-ngopfu, va ta fana ni tinyeleti ta matilo, va tava swanga hi sava ledzri nga kone a nkingeni wa likhulu; a lixaka laku li ta fuya nyangwa ya valala va lone; a matiko hinkwawu ya misava ma ta tovokela a lixakeni la ku, hikusa u yingisetile zritu dzranga.’—Gn 22:1-3, 9-12, 15-18.
Djulisisa Tindzralama Ta Moya
Sentinela 02/2016 p. 11 § 13
Yehovha A Mu Txhule “Nakulobye”
Loko va nga si na tsravukana, Abrahamu a byele vatizri vakwe a ku: ‘Tsrhamisani kola ni mbongolo, mine ni ndzrisanyana hi ta famba, hi ya tlhasa lahayaa, hi ya gandzrela kone; kutani hi ta tlhela ha ta n’wi kuma.’ (Gn 22:5) Leswi Abrahamu afaka a swi tiva leswaku a ya hamba gandzrelo ha Izaki, ha yini a hlaye leswaku a ta tlhela na yene? Xana afa o hembela malandzra yakwe? Im-him. Bibele dzri hi pfuna ku tiva leswi Abrahamu afa a swi yanakanya. (Dondzra Ba-Heberu 11:19.) Abrahamu afa a kholwa ka pfuku dzra vafi, ‘a va a pimisa leswaku, nambi ku li ku mu pfuxa ku feni, Xikwembu Nkulukumba a nga swi kota’. Loko Abrahamu na Sara va duwhalile, Yehovha a va nyike wuswikoti bya ku beleka. (Hb 11:11, 12, 18) Abrahamu afa a tiyiseka leswaku a ku na lexi nga hlulaka Yehovha. Nambi leswi afa a nga swi tivi leswi a swi ta humelela siku ledzro, afa a swi tiva leswaku Yehovha afa a ta pfuxa n’wanakwe. Xileswo, swidumbiso hikwaswu swa Xikwembu Nkulukumba a swi ta hetiseka. A swi hlamalisi leswi Abrahamu a vitaniwaka ‘tatana wa hinkwavu lava pfumelaka’!
Perspicaz vol-3 p. 315 §§ 2-3
Ku Kunguhatela, Ku Tiva Leswa Ha Taka
Ku hlawula ku tiva leswa ha taka. Ku hlawula ku kunguhata kumbe a ntizro wa ku va Xikwembu Nkulukumba a tizrisa hi wukheta ntamu wakwe wa ku tiva leswi nga mahlweni ka nkama, swi fanela ku fambisana ni milawu leyi lulamiki ya Xikwembu Nkulukumba ha byakwe swi tlhela swi fambisana ni leswi a swi hlayaka mayelanu na yene a Zritwini dzrakwe. Ku hambana ni dondzro ya ku kunguhatela, matsralwa ya ku hlawa ma kombisa xikambelo xa kukazri lexi yentxiwiki ha Xikwembu Nkulukumba akuva a teka xiboho hi ku fambisana ni xikambelo lexo.
Xileswo, ka Genesis 11:5-8 ku hlayiwa leswaku Xikwembu Nkulukumba a lavise leswi yentxekaka misaveni, a kambela muti wa Babele, nakone hi nkama wolowo, a tsrema leswi fanelaka ku yentxiwa akuva ku yimisiwa ntizro wa ku yaka lowu nga fanelangakikiki. Ntsrhaku ka loko wubihi byi ye byi yandzra a Sodoma na Gomora, Yehovha a byele Abrahamu hi xiboho lexi a xi tekiki xa ku kambela (hi ku tizrisa tintsrumi) akuva a vona ‘loko nha kunene va yentxisise xiswoswi huwa ya swone yi yiki tlhasisa xiswone ku mine; loko swi nge swone N’ta swi tiva’. (Gn 18:20-22; 19:1) Xikwembu Nkulukumba a hlaye leswaku afa a ta ‘tolovelana na Abrahamu’ nakone loko Abrahamu a djule ku hamba gandzrelo hi Izaki, Yehovha a te: ‘Hikusa swoswi Ndzra swi tiva leswaku u txhava Xikwembu Nkulukumba, wene, leswi u nga ndzri yalelangakiki ni n’wanaku lwa pswaliwiki e swakwe.’—Gn 18:19; 22:11, 12; dzringanisa Neh 9:7, 8; Ga 4:9.
9-15 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 24
“Nsati Wa Izaki”
Sentinela para o Público no 32016 p. 14 § 3
‘Ndzri ta famba’
Abrahamu a hlambanyise Eliyazari leswaku a nga txhuki a tekela Izaki nsati a Kanana. Ha yini? Hikusa Vakanana a va nga gandzreli nakone a va nga mu txhavi Yehovha Xikwembu Nkulukumba. Abrahamu afa a swi tiva leswaku hi nkama wa kone Yehovha afa a ta khatisa vhanu volavo hi nkonta ya swiyentxo swavu swa ku biha. Abrahamu afa a nga djuli leswaku n’wanakwe a va ni wuxaka ni vhanu volavo kun’we ni mahanyela yavu ya nsila. Nakone afa a swi tiva leswaku Izaki afa a ta va ni xiyenge xa lisima a ku hetisiseni ka swidumbiso swa Xikwembu Nkulukumba.—Genesis 15:16; 17:19; 24:2-4.
Sentinela para o Público no 32016 p. 14 § 4
‘Ndzri ta famba’
Eliyazari a byele ndangu lowu mu yamukeliki leswaku loko a tlhase nhlobyeni kusuhi ni Harani, a khongote ka Yehovha Xikwembu Nkulukumba. A kombele Yehovha leswaku a hlawulela Izaki nsati lweyi afa a ta mu teka. Hi ndlela yini? Eliyazari a kombele Xikwembu Nkulukumba akuva a mu tiyisekisa leswaku nwhanyana lweyi afaka a ta ya nhlobyeni hi yene lweyi afa a ta mu tekela Izaki. Loko a kombela mati, afa a nga ti nyika Eliyazari ntsena, kambe ni makamela yakwe. (Genesis 24:12-14) Kutani i mani lweyi a yiki nhlobyeni a tlhela a yentxa leswo? I Rabeka! Yanakanya ndlela leyi a titwiki ha yone loko a twa leswi Eliyazari a swi dzrunguleliki ndangu wakwe!
Sentinela para o Público no 32016 p. 14 §§ 6-7
‘Ndzri ta famba’
Mavhikinyana ntsrhaku, na a nga si na famba, Eliyazari a vutise Abrahamu a ku: ‘Kumbexana a wansati a nga ndzri landzre.’ Abrahanu a te: ‘U nga vi na nadzru hi hlambanyu dzraku mahlweni kwanga.’ (Genesis 24:39, 41) Ni le ndangwini wa Betuwele, vonela dzra Rabeka a dzri li dzra lisima. Eliyazari a nyonxe swinene hi leswi a mu kumiki lakakuva a kombele ku teka Rabeka na ke he mixo hi xihatla va ya Kanana. Kambe ndangu wakwe a wa ha djula leswaku a tsrhamanyana 10 wa masiku. Hi wugamu va te: ‘Hi ta vitana nwhanyana hi mu yingela.’—Genesis 24:57.
Kutani, Rabeka afa a ni mfanelo ya ku titekela xiboho lexi a xi nga nabyali. Xana afa a ta kuyini? Hi kola ka ntwela wusiwana lowu kombisiwiki hi tatana wakwe ni makwavu, xana afa a ta kombela leswaku va nga pfumeli kuva a famba lomu a nga ku tivikiki? Kumbexana afa a ta swi vona swanga ndjombo ku va ni xiyenge lexi a xi kongomisiwa ha Yehovha? Nhlamulo yakwe yi kombise ndlela leyi a titwiki ha yone hi mhaka leyo, nambi leswi a swi nga nabyali. A te: ‘Ndzri ta famba.’—Genesis 24:58.
Djulisisa Tindzralama Ta Moya
Sentinela para o Público no 32016 pp. 12-13
‘Ndzri ta famba’
Siku dzrin’wana, ntsrhaku ka loko a tate hotsro yakwe hi mati, wanuna lwa kuliki hi ntanga a tsrutsrume a mu tlhangaveta. Yene a te: ‘Ndzra ku khongota [kombela, NM], ndzri nwise matinyana hotsrweni ya ku.’ Vona makombelela lamanene ya xitxhavu! Rabeka a vone leswaku wanuna lweyi a pfa hi kule. Hi ku kahlula, a zrule hotsro yakwe kutani a nyika wanuna lweyi mati ya ku nwa. A ku nga li matinyana ya ku pepisa nkolo ntsena, kambe lama yanelaka ku tima tozra. Nakone a vone leswaku a ku ni 10 wa makamela na ma tsrhamile, nakone a wunwelweni a ku nge na mati. Rabeka a vone leswaku wanuna lwiyani lwenene afa a mu xiyisisa. Afa a djula ku kombisa malwandla, kutani a te: ‘Ndzri ta kelela makamela yaku, ma nwa ma kolwa.’—Genesis 24:17-19.
Xiya leswaku Rabeka a nga lulamelanga ku nyika mati 10 wa makamela ntsena, kambe a lulamele ku tizra ku ko ma tima tozra. Kamela dzrin’we dzri nga nwa mati ya ku dzringana 95 wa malitru. Loko a li leswaku makamela hinkwawu a ma ni tozra dzrikulu, Rabeka afa a ta bahla xinyukwana. Kambe swi tikomba afa ma nge na tozra dzrikulu. Kambe Rabeka afa a nga swi tivi. Afa a lulamile, ni ku zron’wekela ku kombisa malwandla ka wanuna lwa kalaka a nga mu tivi. Wanuna lweyi a nyonxe swinene hi ku nyikiwa mati. Kutani a tsrhame a mu xiyisisa, nkama lowu a gingiritekaka hi ku kelela mati.—Genesis 24:20, 21.
Sentinela para o Público no 32016 p. 13, ntlhamuxelo wa le hansi
‘Ndzri ta famba’
I madambu kutani. A wudzrunguli a byi kombisi leswaku Rabeka a tsrhame nkama wunyingi a nhlobyeni. Mfuzri a byi kombisi leswaku va ndangu wakwe afa va yetlelile nkama lowu a hetiki ha wone, nambi ku li ku zrumela vhanu ku ya vona leswaku a hlwelisiwa ha yini.
Sentinela para o Público no 32016 p. 13
‘Ndzri ta famba’
Kutani dzri tlhasile siku ledzri ku vulavuliwiki ha dzrone a ku sunguleni ka nhloko-mhaka leyi. Dambu a dzri sungula ku pela loko va tsremakanya Negebi, kutani Rabeka a vona wanuna a li kazri a famba-famba masin’wini. Afa a tikomba a li ku yanakanyisiseni. Bibele dzri li: ‘A ku xika kameleni’—swi nga yentxeka a nga dzri yimelanga leswaku dzri luzra akuva a xika—kutani a vutisa Eliazari: ‘I mani nuna lwaya lwa fambaka masin’wini a ta ta hi tlhangaveta?’ Loko a tive leswaku hi Izaki, a tifunekete nhloko. (Genesis 24:62-65) Ha yini? Swi nga yentxeka leyo a ku li ndlela ya ku kombisa xitxhavu ka lweyi afaka a ta va nuna wakwe. Van’wana va nga ha yanakanya leswaku ku yentxa leswo namunhla swi khaluteliwe hi nkama. Nakunene, vavanuna ni vavasati, va nga dondzra xa kukazri ka ku titsrongahata ka Rabeka. I mani kwezru lwa nga ma nyonxelikiki matsrhamela lawa lamanene?
16-22 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 25-26
“Ezawu A Dzrele Wunhondzrwa Byakwe”
Perspicaz vol-2 p. 464 § 3
Yakobe
Ku hambana na Esawu n’wana lwa zrandzriwaka ngopfu hi tatana wakwe, lwa afaka a li muhloti ni ku nga zruleli, Yakobe a hlayiwa leswaku afa a li ‘mhunu wa ku zrula [xiheberu, tam], a tsrhama matendeni’, afa a hanya wutomi bya ku zrula swanga mubyisi nakone afa a dumbeka ka mintizro yakwe ya le kaya, nakone afa a zrandzriwa hi mamana wakwe. (Gn 25:27, 28) Zritu dzra xiheberu tam dzri tizriseliwa ku tlhamuxela vhanu lava yamukeliwaka hi Xikwembu Nkulukumba. Hi xikombiso, ‘a vhanu va ngati va venga lwe wa ku hetiseka, [pfumala nandzru, NM]’ kutani Yehovha a tiyisekisa leswaku ‘mhunu wa ku zrula a ta humelela’. (Pr 29:10; Ps 37:37, TLM) Wanuna lwe wa ku pfumala nandzru Yobe ‘afa e mhunu lwe a hetisekiki, [pfumala nandzru, NM] wa ku lulama’.—Yob 1:1, 8; 2:3.
Sentinela 02/2019 p. 16 § 11
Ha Yini Hi Fanela Ku Kombisa ku Tlangela?
Lexi vavisaka, van’wana a Bibeleni va hluleke ku kombisa ku tlangela. Hi xikombiso, Esawu nambi leswi a kulisiwiki hi vapswele lava afaka va zrandzra ni ku kombisa xitxhavu ka Yehovha, a hluleke ku kombisa ku tlangela mintxhumu ya ku xwenga. (Dondzra Ba-Heberu 12:16.) Hi swi tivisa kuyini leswaku afa a nga kombisi ku tlangela mintxhumu ya ku xwenga? Esawu a gigisekele ku xavisa wunhondzrwa byakwe ka ndzrisana yakwe akuva a kuma timbaweni. (Gn 25:30-34) Ntsrhakunyana ka leswo, Esawu a twe ku vavisa a tlhela a tisola hi kola ka xiboho lexi a xi tekiki. Kambe afa a nga swi tlangeli leswi afaka a li naswu, xileswo afa a nga fanelanga ku ngurangura loko a nga ma kumi matovoko ya wunhondzrwa.
Perspicaz vol-3 p. 327 § 2
Nhondzrwa, Wa Ku Sungula Ku Belekiwa
Ku sukela a ku sunguleni, a nhondzrwa kumbe mativula afa a li ka xiyimu lexi tlakukiki a ndangwini nakone hi yene lwa afaka a sala a zrangela a ndangwini. Afa a kuma pfindla dzrinyingi dzra tatana wakwe. (Dt 21:17) Yosefa a tsrhamisise Rubeni a mbangwini wakwe swanga nhondzrwa. (Gn 43:33) Kambe a Bibeleni a hi nkama hinkwawu ku twalisiwaka wunhondzrwa hi ku longoloxa vana hi ku belekiwa kwavu. Mbangu wa ku sungula a wu talisa ku nyikiwa n’wana lwa yingisetaka kumbe lwa dumbekaka, matsrhan’wini ya mativula.—Gn 6:10; 1Mk 1:28; dzringanisa Gn 11:26, 32; 12:4; vona HERANÇA; PRIMOGENITURA, DIREITO DE.
Djulisisa Tindzralama Ta Moya
Sentinela 12/2017 p. 15 §§ 5-7
Swivutiso Swa Vadondzri
A hi tlheleni hi kambisisa Ba-Heberu 12:16 leyi liki: ‘Ku nga vi va ni wa wumbuye, nambi e musandzri ku fana na Esawu, lweyi a nga xavisa wunhondzrwa byakwe, a xava mbenga mun’we.’ Xana mupostola Pawulo afa a djula ku hlaya yini lani?
Mupostola Pawulo afa a nga vulavuli hi vakokwana va Mesiya. Afa a ha ku kutxa vakriste leswaku va ‘yentxela minkondzro yavu a tindlela leta ku lulama’. Loko va yentxa leswo, afa va nga ti ‘tsroniwa timpswalu ta Xikwembu Nkulukumba’, leti a va ta tsroniwa loko va yentxa wumbuye. (Hb 12:12-16) Loko na va yentxe tanu a va ta va na va fane na Esawu, lweyi a viki ‘musandzri’ kutani a yentxa mintxhumu ya nsila.
Esawu a hanye nkameni wa vamulumuzana nakone swi nga yentxeka a same a va ni ndjombo ya ku hisa magandzrelo. (Gn 8:20, 21; 12:7, 8; Yob 1:4, 5) Leswi afaka a yanakanya hi mintxhumu ya nyama, Esawu a lahlekeliwe hi ndjombo leyo hi ku djula ku kuma mbenga wa timbaweni. (Gn 15:13) Afa a byekemele ku yentxeni ka mintxhumu leyi nga basangakiki, nakone a kombise ku nga tlangeli mintxhumu leya ku xwenga hi ku teka vasati vabidzri lava afaka va nga gandzreli Yehovha, lava a va hlomula vapswele vakwe timbilu. (Gn 26:34, 35) Afa a hambane ngopfu na Yakobe, lweyi a tiyimiseliki ku teka nsati lwa gandzrelaka Xikwembu Nkulukumba wa xihlayelamfuzri!—Gn 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Perspicaz vol-2 p. 808 § 5
Madzrimi
Nambi leswi madzrimi ma tsimbisiwaka a Bibeleni, a swi hlayi swone leswaku mhunu a sindzriseka ku hlaya nambi mintxhumu leyi mi nga ntiyiso na swi nga fanelanga. Yesu Kriste a hi tsratsriye leswi: ‘N’wi nga nyikeni timbyana leswa ku hlawuleka; naswone n’wi nga txukumeteleni tinguluveni maperola yenu, suka ti ma kandzretela hi milenge ya tone, ti tlhela ti ndzrulukela ku n’wine, ti n’wi phatlula.’ (Mt 7:6) Hi leswi yentxiki Yesu minkama yimbeni a nga nyikeli tinhlamulo leti kongomiki ta swivutiso swa kukazri, leswi a swi ta vanga swikazratu na swi nga fanelanga. Kutani ke, a yentxela dzra Abrahamu, Izaki, Rahabi na Elixa a mhakeni ya ku ka va nga hlayi hinkwaswu ka lava nga liki vagandzreli va Yehovha, dzri fanela ku voniwa hi ndlela leyi fanaka.—Gn 12:10-19; ndzr. 20; 26:1-10; Yš 2:1-6; Yk 2:25; 2Th 6:11-23.
23-29 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 27-28
“Yakobe A Kume Tovoko Ledzri Mu Lumbaka”
Sentinela 15/04/2004 p. 11 §§ 4-5
Rabeka—Wansati Wa Ku Gingiriteka Lwa Txhavaka Xikwembu Nkulukumba
Bibele a dzri hi tlhamuxeli leswaku Izaki afa a swi tiva leswaku Esawu afa a ta tizrela Yakobe. Kambe Rabeka na Yakobe afa va swi tiva leswaku a matovoko i yakwe. Loko Rabeka a twa leswaku Izaki a djula ku tovokisa Esawu loko a mu buyisela nyama he ku hloteni, a nga khondlanga mavoko. Ni swoswi afa a li mhunu wa ku zrandzra ku tizra ku fana ni loko a ha li nwhanyana. A ‘zruma’ Yakobe kuva a bekisela swimbutana swibidzri akuva a swekela nuna wakwe swakuda swa ku nandzrika leswi a swi zrandzraka ngopfu. Kutani Yakobe afa a fanela ku tiyentxa ingiki hi Esawu akuva a ta tovokisiwa. Yakobe a nga pfumelanga. Tatana wakwe afa a ta swi gungula kutani a mu sandzra! Rabeka a nga godolanga. A te: ‘Axizruku xaku a xi ve ku mine, n’wananga.’ Kutani a sweka nyama leyo, a yambexa Yakobe hi ndlela leyi a swi ta yentxa ingiki hi Esawu makwavu, a va a mu zruma ku nuna wakwe.—Genesis 27:1-17.
A xivangelo xa kuva Rabeka a yentxe leswo a xi tlhamuxeliwanga. Vanyingi va swi sola leswi a swi yentxiki, kambe Bibele a dzri soli, nambi Izaki a nga solanga ntsrhaku ka loko a tive leswaku lweyi a tovokisiwiki hi Yakobe. Matsrhan’wini ya leswo, Izaki a yandzrise tovoko dzra kone. (Genesis 27:29; 28:3, 4) Rabeka afa a swi tiva leswi Yehovha a swi hlayiki mayelanu ni vana vakwe. Xileswo, a teki magwasu lawa ma faneliki akuva Yakobe a kuma tovoko ledzri hi mfanelo dzri mu lumbaka. Leswo a swi fambisana hi ku helela ni ku zrandzra ka Yehovha.—Ba-le-Roma 9:6-13.
Sentinela 01/10/2007 p. 31 §§ 2-3
Swivutiso Swa Vadondzri
Bibele a dzri hi byeli wutsrhokotsrhoko hinkwabyu bya leswaku ha yini Yakobe na Rabeka va yentxisi xileswo, kambe dzri kombisa leswaku leswi swi yentxeke swa kola ni kola. Hi fanela ku dzrimuka leswaku Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba a dzri swi seketeli kumbe ku sola leswi yentxiwiki ha Rabeka na Yakobe nakone xiyentxakalo lexi a xi hi nyiki mpfumelelo wa ku hemba kumbe ku kanganyisa. Nambitasu, swi kone swimbeni leswi Bibele dzri swi hlayaka hi mhaka leyi.
Xa ku sungula, loko Izaki a swi xiyile leswaku a tovokisi Yakobe, a nga dzringetanga ku txintxa leswi a swi hlayiki. Na swi nga sanga na yentxeka leswi, Yakobe a xave mfanelo ya ku va mativula ka makwavu lweyi afaka a nga yi bekeli lisima, lweyi a yi xavisiki akuva a kuma swakudanyana hi leswi afaka e ni ndlala. Esawu ‘a ha nga dzrela wunhondzrwa byakwe’. (Genesis 25:29-34) Xileswo, loko Yakobe a ye ku tatana wakwe, afa a ya djula tovoko ledzri afaka dzri mu lumba.
Perspicaz vol-1 p. 332 § 5
Tovoko
Nkameni lowo a ku twalisiwa ngopfu wulumuzana, lani tatana afaka a talisa ku tovokisa vanakwe na a nga si na fa. Afa ku li mhaka ya lisima dzrikulu, nakone a yi hloniphiwa. Xileswo, Izaki a tovokise Yakobe, na a yanakanya leswaku a ku li mativula yakwe, Esawu. Izaki a navelele Yakobe leswaku a yamukeliwa ni kuva swi mu fambela ha hombe, ku tlula makwavu Esawu. A swi ganaganisi leswaku a hambe xikombelo lexo ka Yehovha akuva a hetisisa tovoko ledzri a dzri kombeliki, swanga hi leswi afa a li xifamahlu ni ku va xiduwhati. (Gn 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Hb 11:20; 12:16, 17) Ntsrhaku, Izaki, a tiyisekise ni ku yengesela tovoko ledzro na a nga ganaganeki. (Gn 28:1-4) Na a nga si na fa, Yakobe a tovokise vana vabidzri va Yosefa, ntsrhaku a tovokisa vanakwe. (Gn 48:9, 20; 49:1-28; Hb 11:21) Hi la ku fanaka, Moxe, na a nga si na fa, a tovokise tiko dzra Israyele hinkwadzru. (Dt 33:1) Swiyenge leswi hinkwaswu, swi komba leswaku a vo profeta. Minkama mimbeni, loko va tovokisa, afa va ntlhanteka voko nhlokweni ya lwa tovokisiwaka.—Gn 48:13, 14.
Djulisisa Tindzralama Ta Moya
Sentinela 15/04/2006 p. 6 §§ 3-4
Lexi Nga Ku Pfunaka Ku Vulavulisana Ni Nkataku
Xana Izaki na Rabeka va byi txutxelile wuswikoti bya ku vulavulisana ha hombe? Ntsrhaku ka loko n’wanavu Esawu a teke van’whanyana vabidzri va va-Kheth, ku ve ni xikazratu lexikulu ndangwini. Rabeka ‘a ku’ ku Izaki: ‘Ndzri ku dlamu hi xiviti hi kola ka vana va vanwhanyana va Kheth; loko Yakobe a ku teka nsati makazri ka vana va Kheth . . . , a wutomi byanga byi ta ndzri pfuna yini?’ (Genesis 26:34; 27:46) Swe dla leswaku a hlaye leswi afaka swi mu kazrata ni leswi afaka a titwisa xiswone.
Izaki a byele Yakobe, hahla dzra Esawu, leswaku a nga teki nsati ka vanwhanyana va le Kanana. (Genesis 28:1, 2) Leswi swi komba leswaku Rabeka a kote ku beka mavonela yakwe ha hombe. Vatekani lava va vulavulisane ha hombe hi mhaka leyi vavisaka leyi khumbaka ndangu, xileswo va hi bekela xikombiso lexinene namunhla. Kambe swi nga kuyini loko vatekani va nga twanani ka mhaka ya kukazri? Xana ku nga yentxiwa yini?
Sentinela 15/01/2004 p. 28 § 6
Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Genesis—II
28:12, 13—Hi wini ntlhamuxelo wa lozro dzra Yakobe mayelanu ni ‘xikada’? ‘Xikada’ lexi kumbexana a xi voneka ingiki i ndlela ya swikada swa mazribye, a xi kombisa leswaku ku ni ku vulavulisana makazri ka swivumbiwa swa la misaveni ni swa le matilweni. Ku tlhantuka ni ku xika ka tintsrumi ta Xikwembu Nkulukumba hi xikada lexi, a swi kombisa leswaku tintsrumi ti ni xiyavelo xa lisima xa ku tizrela Yehovha ni ku pfuna vhanu lava yamukelekaka mahlweni kwakwe.—Yohan 1:51.
30 KA MARSU–5 KA ABRILI
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 29-30
“Mutxhatu Wa Yakobe”
Sentinela 15/10/2003 p. 29 § 6
Yakobe Afa A Yi Nyika Lisima Mintxhumu Ya Moya
Vhanu afa va butana ntsrhaku ka loko nwhanyana a lovoliwile. Ntsrhakunyana ka leswo, Nawu wa Moxe wu kombise leswaku ku fanela ku humexiwa 50 wa maxekele ya silivhela ka wansati lwa kalaka a nga si na tivana ni wanuna kambe a yentxiwiki swa tingana. Xidondzri xin’wana lexi vitaniwaka Gordon Wenham, xi hlaya leswaku ledzri a ku li “lovolo dzra le henhla”, kambe makhambi manyingi vhanu afa va hakela “dzra le hansi ka ledzro”. (Deuteronoma 22:28, 29) Yakobe afa a nga ta swi kota ku humexa mali. Kambe a byele Labani leswaku afa a ta mu tizrela 7 wa malembe. Wenham a ya mahlweni a ku: “Swanga hi leswi vatizri va le Babilona wa khale afa va kuma hanfu ya xekele ku ya ka xekele dzrin’we hi nwheti” (ku sukela ka 42 wa maxekele ku ya ka 84 wa maxekele hi 7 wa malembe) “Yakobe afa a dumbise Labani lovolo dzra le henhla ngopfu kuva a mu nyika Rakeli leswaku a va nsati wakwe”. Labani e tekela ku pfumela.—Genesis 29:19.
Sentinela 01/10/2007 pp. 8-9
Vamakwavu Lava Afaka Va Hanya Hi Mbitsi ‘Va Yake Yindlu Ya Israyele’
Xana Leya afa e kunguhata ku kanganyisa Yakobe? Kumbe, afa o yingiseta ntsena leswi tatana wakwe afaka a mu byela swone? Nakone afa a li kwini Rakeli? Xana afa a swi tiva leswi afaka swi ta humelela? Loko swi li tanu, a titwise kuyini? Xana zritu dzra tatana wakwe afa dzri nga kanetiwi hi mhunu? Bibele a dzri na tone tinhlamulo ta swivutiso leswi. Swi nge na mhaka leswaku Rakeli na Leya va titwise kuyini hi mhaka leyi, kungu ledzri dzri hlundzrukise Yakobe. Kutani Yakobe a ye ka Labani, ku nga li ka vanakwe, a ku ka yene: ‘A ndzri ku tizrelanga ha Rakeli xana? U ndzri nkanganyiseli yini?’ Xana Labani a te yini? A te: ‘A swi yentxisisi xileswo . . . akuva lwe wa ndzrisana a zrangela lwe wa mativula hi ku tekiwa. Heta vhiki dzra lweyi, hi ta ku nyika na yelweya hi mintizro leyi u taka tlhela u ndzri tizrela man’wana malembe ya ntlhanu na mabidzri.’ (Genesis 29:25-27) Nakunene, Yakobe afa a kanganyisiwile leswaku a teka matsrhengwe, leswi a swi ta hamba xikwele lexikulu.
Perspicaz vol-1 p. 459 § 4
Mutxhatu
Ku tlangeliwa ka mutxhatu. Mutxhatu afa ku nga li nkhuvu wa kukazri. Ku tlangeliwa ka mutxhatu a Israyele, afa ku li xiyentxakalo xa ku nyonxisa. Hi siku dzra mutxhatu, n’whanyana afa a tilulamisela a kaya kwakwe. Ku sungula, afa a hlamba kutani a tola mafuzra ya ku nun’whela mizrini. (Dzringanisa Rt 3:3; Ezk 23:40.) Minkama mimbeni, hi ku pfuniwa hi vavasati lava afaka a li navu, afa a bekela bandi ni kapulana dzra ku basa, ledzri hakanyingi a dzri xongisiwile hi ku ya hi xiyimu xavu xa timali. (Yr 2:32; Mpf 19:7, 8; Ps 45:13, 14) Afa a tixongisa hi swilongo ni ku yambala maperola, loko makotela ma li kone (Eza 49:18; 61:10; Mpf 21:2), kutani afa a ti funeketa hi kapulana dzra ku vevuka, ku sukela nhlokweni ku ya tlhasa milengeni. (Eza 3:19, 23) Leswi swi tlhamuxela leswaku ha yini Labani a kanganyise Yakobe hi ku nabyala, lakakuva Yakobe afa a nga swi tivi leswaku Labani a mu nyika Leya matsrhan’wini ya Rakeli. (Gn 29:23, 25) Rabeka a tifuneketi nhloko hi ntuzru loko a tsrhindzrekela ka Izaki. (Gn 24:65) Leswi afa swi kombisa leswaku a nwhanyana afa a ta tibeka hansi ka djaha—wuhloko byakwe.—1Ko 11:5, 10.
Djulisisa Tindzralama Ta Moya
Perspicaz vol-1 p. 52 § 3
Rakeli na Leya afa va teka vana lava Yakobe a va pswaliki ni ntsrhamandangu swanga vanavu, lava ‘belekiwiki matsrolweni yavu’. (Gn 30:3-8, 12, 13, 24) Vana lava afa va li va madapfindla kun’we ni vana lava belekiwiki hi vasati va Yakobe hi ntshima. Afa va li vana lava belekiwiki hi tatana mun’we, swanga heswi a vatsrhamandangu afaka va lumba vasati va Yakobe. Rakeli na Leya afa va ni wutiyanguleli ka vana volavo.
Sentinela 15/01/2004 p. 28 § 7
Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Genesis—II
30:14, 15—Ha Yini Rakeli A Luze Ndjombo Ya Ku Yetlela Ni Nuna Wakwe Hi Kola Ka Madudanyana? Nkameni wa khale, mhandzru wa maduda afa wu tizrisiwa ka swa wudahu swanga muzri wa ku pumba ku vavisa ni wa ku sivela kumbe hu helisa wukhandlu. Nakone afa ku yanakanyiwa leswaku mhandzru lowu wu ni ntamu wa ku pfuxa ku navela ka swa tinkuku ni ku pfuna wansati ku kahlula a kuma kuzri. (Alisimu la Tinsimu 7:13) Nambi leswi Bibele dzri nga hlayikiki ntxhumu mayelanu ni kuva Rakeli a susumeteleki ku teka maduda, kumbexana a yanakanya leswaku maduda afa ma ta mu pfuna leswaku a kuma kuzri kutani a nga ha vi xihiko. Nambitasu ku hele malembe ya ku hlawanyana na Yehovha a nga si na ‘pfula mbeleko yakwe’.—Genesis 30:22-24.