Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru

Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru

4-10 KA MAYU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 36-37

“Yosefa A Tsrhohokiwa”

Sentinela 01/08/2014 pp. 12-13

‘Yingelani Lozro Ledzri’

A Bibele dzra hlamula: ‘A vamakwavu va ku va vona leswaku tatana wavu a muzrandzra ku tlula vamakwavu hinkwavu, va ku mu hambula, va nga swi koti ku vulavula naye hi ku zrula.’ (Genesis 37:4) Nambi leswi hi nga ha hlayaka leswaku swa twisiseka ku va va ve ni matsrhoho vamakwavu va Yosefa a va yangulanga hi wutlhazri hikuva va pfumelele moya wolowo wa ku biha wu va lawula. (Amaproverbia 14:30; 27:4) Xana u sama u tsrhohoka mhunu hi leswi a zrandzriwaka kumbe hi leswi a bekeliwaka xihluwa lexi a wu xi navela? Dzrimuka vamakwavu va Yosefa. Hi kola ka matsrhoho va yentxe mintxhumu leyi va gamiki va tisola ngopfu ha swone. Xikombiso xavu i xidzrimuxo ka vakriste hinkwavu xa leswaku i swinene ku tsrhava ni lava tsrhaviki.—Ba-le-Roma 12:15.

A swi ganaganekisi leswaku Yosefa a swi xiyile leswaku vamakwavu afa va mu hambula. Xana afa a xi fihla xiyambalu lexo loko a li ni vamakwavu? Swi nga yentxeka a dzringeke ku yentxa leswo. Kambe dzrimuka leswaku Yakobe afa a djula leswaku xiyambalu lexo xi kombisa ndlela leyi afaka a mu zrandzra ha yone. Leswi Yosefa afaka a djula ku tama a dumbeka ka tatana wakwe afa a ta tsrhama a yambalile xiyambalu lexo. Xikombiso xakwe i xa lisima ku hine. Nambi leswi Tatana wezru wa le tilweni a ngeke na xihlawuhlawu, minkama yimbeni ku ni malandzra yakwe ya ku dumbeka lawa a ma zrandzraka ngopfu. Tlhanta kubidzri a ma kombela leswaku ma hanya hi ndlela leyinene a misaveni leyi ya ku somboloka ni ya wusinge. Ku fana ni xiyambalu xa ku hlawuleka xa Yosefa, mahanyela lamanene ya vakriste va ntiyiso ma va yentxa va hambana ni vhanu lava va tsrhamaka na vone. Minkama yimbeni mahanyela lawo ma va yentxa va tsrhohokiwa ni ku hambuliwa. (1 Petros 4:4) Xana mukriste a fanela ku txhava ku kombisa livaleni leswaku i nandzra wa Xikwembu Nkulukumba? Nikutsrongo! Nambi ku li Yosefa a nga fihlanga xiyambalu xakwe.—Luka 11:33.

Sentinela 01/08/2014 p. 13 §§ 2-4

Yingelani Lozro Ledzri

A malozro lawo a ma pfa ka Yehovha. A ku li wuprofeta nakone Xikwembu Nkulukumba a tizrise Yosefa leswaku a pfuletela ntlhamuxelo wa byone. Hi ndlela ya kukazri, Yosefa afa a fanela ku yentxa leswi vaprofeta hinkwavu va swi yentxiki akuva va zrezra dzrungula dzra wuyavanyisi ni madzrungula man’wana ka vhanu va Xikwembu Nkulukumba.

Hi wutlhazri Yosefa a byele vamakwavu a ku: ‘Yingelani a lozro ledzri ndzri lozriki dzrone.’ Vamakwavu va dzri twisisile lozro dzrakwe kambe a dzri zanga dzri va nyonxisa. Va yangule va ku: ‘Kunene u ta va hosi yezru, u ta hi fuma xana?’ A wudzrunguli byi ya mahlweni byi ku: ‘Va tlhela va hundzrisa ku mu hambula hi kola ka malozro yakwe ni hi malozro yakwe ni hi mazrito yakwe.’ Loko Yosefa a tlhamuxele tatana wakwe ni vamakwavu a lozro dzrakwe dzra wubidzri, swi ye swi bindzrisa xiyimu. Ha dondzra: A tatana wakwe a mu khwavela, a ku ku yene: I yini a lozro ledzri mi lozreke dzrone? Xana kunene mine ni mamana waku ni vamakwenu hi ta ku khinsama hansi mahlweni kwaku xana? Nambitasu Yakobe afa a tsrhama na a yanakanya hi mhaka leyi, leswaku xana a ku li Yehovha lweyi afaka a vulavula ni djaha dzrakwe.—Genesis 37:6, 8, 10, 11.

Yosefa a nga vanga nandzra wa ku sungula kumbe wa wugamu lwa kombeliwiki ku hlaya dzrungula dzra wuprofeta ledzri vhanu a va nga ti dzri nyonxela nakone a dzri ta yentxa leswaku a xanisiwa. Yesu a ve mun’we wa vhanu lava dzrunguliki dzrungula dzra muxaka lowo, nakone a byele valandzreli vakwe a ku: ‘Loko va ndzri xanisile, va ta n’wi xanisa na n’wine.’ (Yohan 15:20) Vakriste hinkwavu va nga dondzra ka lipfumelo ni xixixi xa Yosefa.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perzpicaz vol-1 p. 752

Edomu

(Eʹdom) [Limbungu], Vaedomu (Eʹdom·ites).

Edomu ku ve vito dzra wubidzri ledzri nyikiwiki Esawu, hahla dzra Yakobe. (Gn 36:1) A txhuliwe vito ledzri hi leswi a txintxisiki wunhondzrwa hi ku fela swakuda swa libungu. (Gn 25:30-34) Swi tlhele swi pfisa hi leswi a pswaliwiki ali wa libungu wa ku pswuu! (Gn 25:25), nakone misava ya mbangu lowu a tsrhamiki kone kun’we ni lixaka dzrakwe afa yi li ya libungu.

Perzpicaz vol-1 pp. 628-629

Ku vonelela

Loko mubyisi a hlaya leswaku a ta vonelela mintlhambi leyi a tamelisiwiki yone, afa a kombisa leswaku hi ku ya hi nawu a ni wutiyanguleli bya ku bekisa swifuyo leswo. Afa a tiyisekisa n’winyi wa swifuyu leswaku afa a ta swi wundla ni ku swi sizrelela ka tinsulavoya, loko swi nge taso a a ta hakela. Nambitasu, wutiyanguleli byakwe a byi nga helelanga, hikusa nawu a wu hlaya leswaku loko ko humelela khombo dzra kukazri ledzri munhu afa a nge na ku dzri sivela ku fana ni ku dumeliwa hi swivandzrana, mubyisi afa a nga ti zrwala nandzru. Akuva a ntsrhunxeka ka wutiyanguleli bya ku luza loku nga ha vaka kone, afa a fanela ku nyikela wumboni lebyi twalaka, hi xikombiso, a komba n’winyi wa swifuyu a xifuyu lexi handzruleliwiki. Loko n’winyi a kambele wumboni lebyo, afa a fanela ku hlaya livaleni leswaku a muvoneleli a nga na nandzru.

Nsinya lowo wa nawu a wu tizrisiwa ka swiyimu swa ku siyanasiyana a ku voneleleni ka mintxhumu ya mhunu mumbeni, nambi ka wuxaka bya ndangu. Hi xikombiso, n’wana wa xinuna wa mativula hi ku ya hi nawu a a fanela ku vonelela vamakwavu lavatsrongo hinkwavu. Hi ndlela leyo hi kota ku twisisa ku vilela ka Rubeni swanga mativula, mayelanu ni wutomi bya Yosefa, hi lani swi tsraliwiki ha kone ka Genesis 37:18-30, loko vamakwavu lavan’wana va vulavule hi ku mu dlaya. ‘A ku: ‘Hi nga mu dlayeni.’ . . . ‘N’wi nga halateni ngati. . . . N’wi nga txhuki n’wi beka mandla yenu henhla kwakwe.’ Akuva a mu humexa mandleni yavu a tlhela a mu buyelisa ku tatana wakwe.’ Nakone loko Rubeni a xiye leswaku Yosefa a nyamalalile, a vaviseke ngopfu lakakuva a ‘handzrula minkhantxu yakwe’ a bandlukana a ku: ‘A n’wana a nga kone; mine, ndzri ta ya kwini xana?’ Afa a swi tiva leswaku afa a ta zrwexiwa nandzru wa ku lahleka ka Yosefa. Akuva va tsrutsruma wutiyanguleli lebyo, hi ku tumbela vamakwavu va hambe zrengu dzra ku kombisa leswaku Yosefa afa a handzruleliwe hi xihazri. Va yentxe leswo hi ku tondzrovisa nkhantxu wa Yosefa a ngatini ya mhongwa. Ntsrhaku va kombe xiyambalu lexo tatana wavu tlhelo mutsremi Yakobe. Kutani Yakobe a ntsrhunxe Rubeni ka nandzru wa ku vonelela makwavu hileswi a voniki nkhantxu luwu taliki hi ngati, a nga leswi a swi komba leswaku Yosefa hakunene afa a dlawile.—Gn 37:31-33.

11-17 KA MAYU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 38-39

‘Yosefa A Nga Tsrhikiwanga Hi Yehovha’

Sentinela 01/11/2014 p. 12 §§ 4-5

‘Ndzri nga swi kotisa kuyini ku yentxa leswimfani leswikulu leswi?’

‘Yosefa a ku fulametiwa Egipta; Potifar, hosana ya Faro, ndzruna ya valaveleli, a mu yegipta a ku mu xava mandleni ya va Yismael, lava nga fulameta kone. (Genesis 39:1) Hi mazrito lawa lamatsrongo, wudzrunguli bya Bibele byi hi pfuna ku twisisa ndlela leyi Yosefa a susiwiki lisima hayone ni ku va a tlhela a xavisiwa. A dzreliwe ngofu! A hi yanakanyeni hi Yosefa a li kazri a landzrela n’winyi wakwe lweyi a nga ndhuna ya le hubyeni ya mu Egipta va kongoma kaya dzrimpswha dzra Yosefa, va tsremakanya doropa ledzri nga ni switaratu leswi taliki hi vhanu ni vaxavisi.

Yosefa afa a li kule swinene ni kaya. Yene a kulele ndangwini lowu a wu li vatsrendzreleki nakone a wu tsrhamela ku zruzra ni swifuyu swa wone. Kambe lani a yisiwiki kone a ku li mutini lowu pfundzriki wa xiyimu xa le henhla ngopfu wa va-Egipta laha a ku tsrhama Potifar. Vayembuli va hlaya leswaku va-Egipta va khale a va zrandzra switizrisiwa swa ku siyanasiyana swa wumenyemenye ku fana ni swifaniso swa swizramba leswi bekiwaka makhumbyini, swidziva swa mati swa ku byala papiro, ma-lotus ni swimilwa swimbeni swa le matini. Tiyindlu timbeni a ti tsrandzreliwi hi swizramba ku tlhela ku va ni mbangu lowu pfulekiki akuva vhanu va beliwa hi moya, majanela ya ku leha, makwarto manyingi ku patsra ni xilawu xa ku dela ka xone ni xa maladzra ya kolano.

Sentinela 01/11/2014 pp. 14-15

‘Ndzri nga swi kotisa kuyini ku yentxa leswimfani leswikulu leswi?’

A hi tivi swinyingi mayelanu ni madjele ya nkameni wolowo ya Egipta. Vayembuli va gungule mazrumbi ya mimbangu yoleyo. Va kume makhumbi lama tiyiki ni madjele ya munyama. Hi ku famba ka nkama Yosefa a vulavule hi mbangu wolowo swanga ‘Xikhele’ a nga mbangu lowu afaka wu mphumile. (Genesis 40:15) Ka buku dzra Amapsalma hi dondzra leswaku Yosefa a hluphiwile: ‘Va hona milenge yakwe hi xiboho, a tsrimbiwa hi timpentxana.’ (Ps 105:17, 18) Va-Egipta a va txhuka va tsrimba swib’otxhwa hi tinghomondho na mavoko ma li ntsrhaku; kasi vambeni afa va tsrimbiwa sindzra dzra nsimbi a nhan’wini. Yosefa a khomiwe hi nsele na a nge na nandzru.

Nambitasu a swi mu yentxanga a tlhelela ntsrhaku Yosefa. A wudzrunguli byi li ‘a va kone a bohelweni’. A hete malembe manyingi mbangwini lowu wa ku txhavisa swinene. Nakone yene afa a nga swi tivi leswaku dzrimbeni siku a ta ntsrhunxiwa. Loko masiku ma ya ma famba, ku khaluta mavhiki, ku khaluta tihwenti, xana a swi kotise kuyini Yosefa ku tsrhama na a tiyile nakone a li ni dumbu?

Dzrungula ledzri dzri hi nyika nhlamulo leyi heleliki dzri ku: ‘Yehovha afa e na Yosefa, a mu komba timpswalu.’ (Genesis 39:21) Ku tsrandzreliwa hi makhumbi ya bohelo, tinghomondho ni munyama, a swi dzri siveli lizrandzru dzra Yehovha akuva dzri tlhasa ka malandzra yakwe. (Ba-le-Roma 8:38, 39) Yanakanya hi Yosefa ali kazri a titsrhandzra ka Tatana wakwe wa le tilweni hi xikhongoto, nakone a kuma ku zrula loku kumiwaka ntsena ka ‘Xikwembu Nkulukumba wa ku miyeta hinkwaku’. (2 Ba-le-Korinte 1:3, 4; Ba-le-Filipi 4:6, 7) I yini xin’wana lexi Yehovha a xi yentxeliki Yosefa? Hi dondzra leswaku Yehovha a tame a yentxa leswaku Yosefa a kuma ‘wumbilu amahlweni ya hosi ya bohelo’.

Sentinela 1/11/2014 p. 15 § 2

‘Ndzri nga swi kotisa kuyini ku yentxa leswimfani leswikulu leswi?’

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-3 pp. 133-134

Onan

(Oʹnan) [leswi liki “ntamu wa ku tipfuxeta; ntamu lowukulu ngopfu”].

N’wana wa Yuda wa wubidzri lweyi a mu kumiki ni nsati wa mukanana, n’wana Shua. (Gn 38:2-4; 1Mk 2:3) Ntsrhaku ka loko Er lwa faka a nge na vana, mukhulhwana wa Onan a dlayiwile ha Yehovha hi kola ka ku tlula nawu, Yuda a byeli Onan leswaku a txinga Tamari mufelwa wa Er. Loko afa o va ni n’wana naye, n’wana lweyi afa a ta va madapfindla wa Er, matsrhan’wini ya Onan; hi ndlela leyo, loko ku nge na madapfindla, Onan afa a ta kuma pfindla hinkwadzro. Loko a yetleli na Tamari, Onan a ‘halateli hansi’ amatsrhan’wini ya ku mu nyika nyimba. Kambe leswi a swi yentxiki a ku nge ku tlangisa swizro swa mbeleko hikusa dzrungula dzra Bibele dzri li, ‘a ku nhingena ku nkata makwavu, a ku halatela hansi’. Xiyentxo lexi a ku li “coitus interruptus,” (ku tsremelisa ntizro wa tinkuku na u li kusuhi ni ku humesa mbewu ya wununa); lani Onan ha vomu a siveliki leswaku ku txheleka mbewu ya wununa ka xizro xa xisati xa Tamari. Hi kola ka leswi tatana wakwe a nga kala ku yingiseta, ku navela ni ku lwisana ni lulamiselo dzra Yehovha dzra wukati, ku nge hi xiyeyiso, Onan, lweyi na yene a nga vangakiki ni vana, a dlayiwile ha Yehovha.—Gn 38:6-10; 46:12; Tin 26:19.

Sentinela 01/15/2004 p. 30 §§ 4-5

Swivutiso Swa Vadondzri

Yuda a dohile hi leswi a nga tekangakiki Tamari a mu nyika n’wana wakwe Shelah hilaha a mu dumbisiki hakone. A tlhele a yetlela ni wansati lweyi afaka a pimisa leswaku afa a li nghwavavana ya le tempeleni. Leswo afa swi lwisana ni nkongometo wa Xikwembu Nkulukumba wa leswaku wanuna a famba tinkuku ntsena ni wansati lweyi a tekaniki naye. (Genesis 2:24) Kambe hi ntiyiso wa kone, Yuda a nga fambanga tinkuku ni nghwavavana. Matsrhan’wini ya leswo, na a nga swi xiyanga a hetisise lulamiselo dzra ku teka nsati wa makwavu ku nga ntxhumu lowu afa wu fanele wu yentxiwi hi Shelah, xileswo a va ni vana lava nga nawini.

Tamari yene, afa a nga tiviwi a li wansati wa wuwoswani. Vana vakwe va mahahla a va nge vana va wumbuye. Loko Bowasi a teke Ruti wa Mumowabu hi ku fambisana ni lulamiselo dzra ku va mhunu a teka nsati wa makwavu, vakulu va le Betlehema va vulavule hi Perets n’wana wa Tamari va ku: ‘Hi vana lava Yehovha a taka ku nyika hi lwe wansati, yindlu yaku a yi fane ni yindlu ya Perets, lweyi Tamari a nga mu belekela Yuda.’ (Ruth 4:12) Perets a longoloxiwe amakazri ka vakokwana va Yesu Kriste.—Mattheo 1:1-3; Luka 3:23-33.

18-24 KA MAYU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 40-41

“Yehovha A Ntsrhunxa Yosefa”

Sentinela 01/02/2015 p. 14 §§ 4-5

“A Hi Dzra Xikwembu Nkulukumba A Ntlhamuxelo Xana?”

Mutxheleli wa vhinyo a dzrivale Yosefa kambe Yehovha a nga zanga a mu dzrivala Yosefa. Wusiku byimbeni a yentxe leswaku Yosefa a va ni milozro le mi nga dzrivalekikiki. Ku sungula hosi yi vone 7 wa tihomu ta ku kuluka na ti huma nambyeni, nakone a ti landzriwa hi timbeni ta 7 leti afaka ti bihile ti tlhela ti wondzra. Leta ku wondzra ti mitiwe hi leta ku kuluka. Ntsraku, Faro a lozre 7 wa mimoko ka lihlanga dzrin’we na dzri kule ha hombe, dzri dzrinene. Kambe a tlhele a vona mimoko yimbeni ya 7 ya ku wondzra leyi afaka yi biwe hi moya, yi kula kutani yi mita mimoko leminene. Faro a pfuke mixweni na a kazratekile swinene hi mhaka ya milozro leyi a viki nayu. Kutani a vitane vavanuna hinkwavu lava tlhazrihiki ni vaprista leswaku va mu tlhamuxela milozro yakwe. Kambe hinkwavu va hlulekile. (Genesis 41:1-8) A hi swi tivi kumbe swi va tlhanyise tinhloko kumbe ve pfilunganyeka hi ku tala ka dzrungula. Lexi tiyiki hi leswaku Faro a danisiwile, kambe nambitasu afa a swi djula hi mbilu hinkwayu ku kuma nhlamulu.

Hi wugamu, a mutxheleli a dzrimuke Yosefa! Mutxheleti a biwe hi lipfalu, kutani a byela Faro leswaku Yosefa a ke a nyikela ntlhamuxelo lowu nga wone wa lozro dzrakwe dzra muhambi wa mapawu. Hi ku kahlula Faro a va zrume ku ya teka Yosefa va mu buyisa ku yene.—Genesis 41:9-13.

Sentinela 01/02/2015 pp. 14-15

“A Hi Dzra Xikwembu Nkulukumba A Ntlhamuxelo Xana?”

Yehovha wa va zrandzra vhanu lava titsrongahataka nakone va nga ni lipfumelo, kutani a swi hlamalisi leswi a hananiki Yosefa wuswikoti bya ku tlhamuxela milozro leyi yi tlhanyisiki tinhloko ta tintlhazri ni vaprista. Yosefa a tlhamuxele leswaku a milozro ha yibidzri yi ni ntlhamuxelo wun’we. Hi ku phinda dzrungula ledzri, Yehovha a tiyisekise leswaku a mhaka ya kone afa yi ‘tiyisiwile’, kutani afa yi nga ta phukwa a yi ta humelela. Tihomo ta ku kuluka ni mimoko leyinene afa swi yimela 7 wa malembe ya ndzralu a Egipta. A tihomu leta ku wondzra ni mimoko leyi yi nge ke yinene afa swi yimela malembe ya 7 ya dandzra lawa afaka ma ta va kone. Dandzra ledzro afa dzri ta kukula ndzralu hinkwayu a tikweni.—Genesis 41:25-32.

Sentinela 01/02/2015 p. 15 § 3

“A Hi Dzra Xikwembu Nkulukumba A Ntlhamuxelo Xana?”

Faro a hetisise xidumbiso xakwe Hi ku kahlula Yosefa a yambexiwe minkhantxu le ya hombe ya line. Faro a mu hanane nkazrazra wa gole, xitlan’wana, a va a mu khandzriyisa kalitxhi dzra wuhosi kutani a mu zrendzrelekisa mutini hinkwawu. (Genesis 41:42-44) Na ku nga sanga na hela ni siku, Yosefa a humile a djele. Siku dzrodzro, dzri xe na a li xib’otxhwa kambe dzri peli na a li mufumi wa wubidzri wa Egipta. Handle ka ku ganaganeka lipfumelo ledzri Yosefa afa a li na dzrone ka Yehovha Xikwembu Nkulukumba dzri mu pfunile. Yehovha a yi vonile ndlela leyi Yosefa a xanisekiki ha yone hi malembe manyingi hi kola ka ku pfumaleka ka wululami. Mhaka leyi a yi lulamise hi nkama lowu a wu faneleka ni hi ndlela leyinene. Yehovha afa a nga djuli ku lulamisa wubihi lebyi yentxeliwiki Yosefa ntsena, kambe afa a djula ni ku sizrelela tiko dzra Israyele. Hi ta swi vona leswaku a swi yentxisi kuyini leswo ka ku landzrelelana ka tinhloko mhaka leti landzrelaka.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 01/11/2015 p. 9 §§ 1-3

A Wu Swi Tiva

Ha yini Yosefa a byevulile na a nga sanga naya a ya vulavula na Faro?

Hi ku ya hi wudzrunguli bya Genesis, Faro a zrumele leswaku ku ya vitaniwa Yosefa wa Muheberu, akuva a ya mu nyika ntlhamuxelo wa lozro dzrakwe. Hi nkama wolowo Yosefa afa ali bohelweni hi malembe manyingi. Nambi leswi mhaka ya Faro afa yi li ya xihatla, Yosefa a zrange hi ku byevula. (Genesis 39:20-23; 41:1, 14) swi le livaleni leswaku mutsrali wa mhaka leyi afa a swi tiva swihena swa va-Egipta, hikusa a tsrale wutsrhokotsrhoko lebyi nga ha vonekaka byi nge na lisima.

Ku tsrhika malepfu ma kula afa swi tolovelekile ka vhanu va khale, ku patsra ni Vaheberu. Buku ledzri va liki i Enciclopédia de Literatura Bíblica, Teológica e Eclesiástica (hi xinghiza) dzra McClintock na Strong dzri li: “Vhanu va khale va le Egipta a ku li vone ntsena lava afaka va byevula malepfu”.

Xana a ku byevuliwa malepfu ntsena? Revixta ledzri va liki i Biblical Archaeology Review dzri dzringanyeta leswaku hi ku ya hi swihena swa va-Egipta, loko mhunu a nga sanga naya a ya vonana na Faro afa a fanela a tilulamisela ku fana ni loko a ya nhingena tempeleni. Kutani loko swi li leswo, Yosefa afa a fanela ku byevula misisi hinkwayu a nhlokweni ni le mizrini.

Sentinela 15/11/2009 p. 28 § 14

Kombisa Mahanyela Manene Swanga Mutizreli Wa Xikwembu Nkulukumba

¹⁴ A minkameni ya ku tsraliwa ka Bibele, vapswele lava zrandzraka Xikwembu Nkulukumba afa va tiyiseka leswaku vana vavu va dondzrisiwa ku va ni xitxhavu ve he kaya. Xiya ndlela leyi Abrahamu ni n’wana wakwe Izaki va bulisaniki ha yone hi xitxhavu ka Genesis 22:7. Yosefa na yene a swi kombisile leswaku vapswele vakwe va mu dondzrise hi ndlela leyinene. Loko a li djele, a bekele xitxhavu nambi ku li swib’otxhwa kulobye. (Gn 40:8, 14) Ndlela leyi a vulavuliki ha yone na Faro yi kombisa leswaku afa a dondzre ndlela leyinene ya ku vulavulisana ni mhunu lweyi a nga ni wulawuli lebyi tlakukiki.—Gn 41:16, 33, 34.

25-31 KA MAYU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 42-43

“Yosefa A Kombisa Ku Tikhoma Lokukulu”

Sentinela 01/05/2015 p. 13 § 5

“Ni Siva Xikwembu Nkulukumba Xana?”

Xana Yosefa a yentxe yini? A vhele a swi vona leswaku i vamakwavu. Loko va mu khinsamela, a vhele a dzrimuka leswi yentxekiki a wutsrongwanini byakwe. Dzrungula dzri hi byela leswaku ‘Yosefa a dzrimuka malozro, lawa a nga lozra wone’ lawa Yehovha a mu pfuleteliki wone loko a ha li ntsrongo, malozro lawa afaka ma profeta nkama lowu vakhulhwana vakwe afa va ta mu khinsamela—hi lani va yentxiki ha kone! (Genesis 37:2, 5-9; 42:7, 9) Xana Yosefa afa a ta yentxa yini? Afa a ta va xingazra? Xana a ku li nkama wa ku va dzrihisa leswi va mu yentxiki swone?

Sentinela 01/05/2015 p. 14 § 1

“Ni Siva Xikwembu Nkulukumba Xana?”

Swi nga yentxeka u nga si na kumana ni xiyimu xa ku fana ni lexi, kambe ka misava leyi hi hanyaka ka yone namunhla, mapongwe ni ku nga twanani swi tolovelekile. Loko hi kumana ni xiyimu xa ku fana ni lexi, hi nga yentxa mintxhumu hi kuya hi ndlela leyi hi titwaka ha yone. Loko hi yetisela Yosefa nakone hi dzringisa ku yanakanya hi ndlela leyi Yehovha a djulaka hi yentxa mintxhumu hayone hi ta va hi tlhazrihile. (Amaproverbia 14:12) I ntiyiso leswaku ku beka ku zrula makazri ka ndangu i swa lisima, kambe swa lisima ngopfu i ku beka ku zrula na Yehovha kun’we ni n’wanakwe.—Mattheo 10:37.

Sentinela 01/05/2015 p. 14 § 2

“Ni Siva Xikwembu Nkulukumba Xana?”

Yosefa a sungule ku va dzringa akuva a vona leswi nga timbilwini tavu. A sungule hi ku vulavula navu hi mundzruluteli na a hlundzruke ngopfu, a va lumbeta leswaku i tinhloli. Va tiyimelelile hi ku mu byela hi ndangu wavu va tlhela va mu byela leswaku ku ni makwavu lwa saliki kaya. Yosefa a dzringise ku va a nga yi kombisi ndlela leyi afaka a nyonxe ha yone hi ku yingela ndzrava leyo. Afa a tivutisa loko ndzrisana yakwe ya ha hanya. Swoswi afa a swi tiva swa ku swi hlaya. A te: ‘n’wi ta dzringiwa’, kutani a va byela leswaku a djula ku vona ndzrisana yavu. Hiloko a va ntsrhunxa akuva va ya kaya va ya teka ndzrisana, kambe a boha mun’we ku vone.—Genesis 42:9-20.

Perspicaz vol-2 p. 598

Yosefa

Hi kola ka swiyentxakalo leswi, vamakwavu va Yosefa va sungule ku vona ingiki vo dzrihisiwa ha Xikwembu Nkulukumba hi kola ka leswi va xavisiki makwavu swa nga xikazrawa. Va vulavule hi nandzru wavu mahlweni ka Yosefa va nga sanga na swi tsrumbula leswaku hi yene. Loko a yingela mazritu yavu, lawa afaka ma kombisa ku tisola, Yosefa a khumbeke ngopfu la kakuva a suka mahlweni kwavu a ya dzrila. Loko a tlhelele ku vone, a zrumele leswaku ku pfaleliwa Simoni ku ko va buya ni makwavu lwentsrongo.—Gn 42:21-24.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-3 p. 466

Rubeni

Matsrhamela mambeni ya Rubeni ma voneke loko a kombela vamakwavu akuva va txukumetela Yosefa a nhlobyeni, matsrhan’wini ya ku mu dlaya, hi nkongometo wa leswaku a mu humexa a nhlobyeni va nga swi tivi. (Gn 37:18-30) Ntsrhaku ka 20 wa malembe, loko va yanakanya leswaku ku dzringiwa kwavu a ku li xikhatiso hi leswi va xanisiki Yosefa, Rubeni a va dzrimuxe leswaku yene a nga vanga na nandzru ka leswi yentxekeliki Yosefa. (Gn 42:9-14, 21, 22) Nakone, loko Yakobe a yalile akuva Bejamin a famba navu a egipta, ku ve Rubeni lwa dumbisiki ku nyikela hi vanakwe swanga xitiyisekiso, a ku: ‘Dlaya vananga vabidzri loko ndzri nga mu buyisi [Bejamin] ku wene.’—Gn 42:37.

Sentinela 15/01/2004 p. 29 § 1

Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Genesis—II

43:32—Ha yini a swi yila ka va-Egipta ku da swakuda kun’we ni Vaheberu? Leswo swi nga yentxeka swi vangiwi hi kola ka livengo dzra wukhongoti kumbe hi leswi afaka va tivona na va yapswa ku va tlula. Nakone va-Egipta a va nyenya vabyisi. (Genesis 46:34) Ha yini? Swi nga yentxeka leswaku vabyisi a va yeyisiwa ngopfu swinene hi va-Egipta. Kambe leswi mbangu wa ntsrhovelo afaka wu li wutsrongo, swi nga yentxeka va-Egipta a va nyenya vhanu lava afaka va djula mbangu akuva va disa mintlhambi yavu.