NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 21
LISIMU 107 Yehovha I Xikombiso Lexikulu Xa Lizrandzru
U Nga Mu Kumisa Kuyini Mhunu Lwenene Wa Ku Txhata Na Yene?
‘A wansati lwenene, i mani lwa nga mu kumaka? A lisima lakwe li tlula ngopfu la makoral.’—AMAPR. 31:10.
NKONGOMETO
Minsinya ya milawu leyi nga pfunaka mhunu ku hlawula lweyi a fanelekaka ku txhata na yene ni ndlela leyi van’wana bandleni va nga pfunaka ha yone lava djulaka ku txhata.
1-2. a) Xana vakriste lava kalaka va nga si txhata va fanela ku yanakanya hi yini na va nga si sungula ku namorara? b) Hi ku ya hi xidondzro lexi, dzri tlhamuxela yini zritu “ku namorara”? (Vona “Zritu Ledzri Tlhamuxeliwiki”.)
XANA wa swi navela ku txhata? Nambileswi ku nyonxa ku kalaka ku nga tiseketeli hi ku txhata, madjaha manyingi ni van’hwanyana lava nga vakriste ku patsra ni lava kuliki hi ntanga, va swi yimele hi manyawu ku kuma mhunu lweyi va nga txhataka na yene. I ntiyiso leswaku, na u nga si sungula ku zrandzrana ni mhunu, u fanela ku tiyiseka leswaku u lulamile hi tlhelo dzra nyama kumbe mali, hi tlhelo dzra moya ni hi matitwela akuva u nghenela wukati.a (1 Kor. 7:36) Loko u swi yentxa hi ndlela leyo, swi nga yentxeka u ta va ni mutxhatu lowu nyonxisaka.
2 Nambitanu, a hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku kuma mhunu lweyi a fanelekaka akuva u txhata na yene. (Amapr. 31:10) Nambiloko kutani u kume mhunu lweyi u nyonxelaka ku mu tiva ku yampswa, swi nga yentxeka swi nga nabyali ku sungula ku namorara.b Ka xidondzro lexi hi ta bulisana hi leswi taka pfuna vakriste lava kalaka va nga si txhata ku kuma mhunu lweyi a fanelekaka lweyi va nga txhataka na yene ni ku sungula ku namorara. Hi ta tlhela hi vona ndlela leyi van’wana a bandleni va nga va pfunaka ha yone lava djulaka ku txhata.
KU KUMA MHUNU LWEYI A FANELEKAKA WA KU TXHATA NA YENE
3. He yini mintxhumu leyi mukriste lweyi a kalaka a nga si txhata a fanelaka ku yanakanyisisa ha yone loko a djuletela mhunu wa ku txhata na yene?
3 Loko u navela ku txhata, i swinene ku tiva matsrhamela lawa u navelaka leswaku lweyi u djulaka ku txhata na yene a fanelaka ku va na wone na mi nge si na sungula ku namorara. Loko swi nga li hi ndlela leyo, u nga ha luza mukhandlu wa ku namorara ni mhunu lweyi a fanelekaka u va u sungula ku namorara ni mhunu lweyi mi kalaka mi nga fambisani. Kambe swi le livaleni leswaku mhunu mun’wana ni mun’wana lweyi a fanelekaka kuva u txhata na yene a fanela ku va mukriste lweyi a babatisiwiki. (1 Kor. 7:39) Kambe a swi hlayi swone leswaku kuva mukriste a babatisiwili swi dzringanile akuva a va lweyi a fanelelakaka ku txhata na wene. Xileswo, u nga ha tivutisa leswi: ‘He yini minkongometo yanga a wuton’wini? He wani matsrhamela lawa ni ma vonaka na ma li ya lisima ngopfu swinene ka mhunu lweyi ni djulaka ku txhata na yene? Xana na dzringanisela ka leswi ni swi yimeliki?’
4. He swini swikombelo leswi van’wana va swi patsraka ka swikhongoto swavu?
4 Loko u nyonxela ku txhata, handle ka ku ganaganeka u same u khongota hi mhaka yoleyo. (Filp. 4:6) I ntiyiso leswaku Yehovha a nga hi dumbisi ku hi nyika mhunu lweyi hi nga txhataka na yene, kambe awa zron’weka hi swivileleko ni mintlhaveko yaku nakone a ta ku pfuna nkama lowu u djuletelaka mhunu wa ku txhata na yene. Xileswo, tama u mu byela ku navela kwaku kun’we ni matitwela yaku. (Amaps. 62:8) Khongota u kombela ku lehisa mbilu ni wutlhazri. (Yak. 1:5) John, c makwezru lweyi a kalaka a nge si txhata wa Estados Unidos, a tlhamuxela leswi a swi patsraka ka swikhongoto swake, yene a li: “Ni byela Yehovha matsrhamela lawa ni ma navelaka ka lweyi ni djulaka ku txhata na yene. Ni khongota akuva ni kuma mikhandlu ya ku kuma mhunu lweyi a fanelekaka kuva ni txhata na yene. Ni tlhela ni khongota ka Yehovha akuva a ni pfuna ku txutxela matsrhamela lawa ma taka ni pfuna ku va nuna lwenene.” Tânia, makwezru wa le Sri Lanka, a hlaya leswi: “Na na ha djuletela mhunu lweyi a fanelekaka wa ku txhata na yene, ni kombela Yehovha leswaku a ni pfuna ku tama ni va lwe a dumbekaka, ni va ni langutela ledzrinene ni ku va ni ku nyonxa.” Nambiloko u nga tekeli ku kuma mhunu lweyi a fanelekaka ku txhata na wene, Yehovha a dumbisa ku tama a ku hlayisa hi tlhelo dzra nyama ni hi matitwela.—Amaps. 55:22.
5. He yini mikhandlu leyi vakriste lava kalaka va nga si txhata va nga na yone ya ku tiva vhanu van’wana lava zrandzraka Yehovha? (1 Vakorinte 15:58) (Tlhela u vona ni mufoto.)
5 A Bibele dzri hi kutxa ku va ni “swinyingi swa ku swi yentxa a ntizrweni wa Hosi”. (Dondzra 1 Vakorinte 15:58.) Hi ku va u tsrhama na u khomekile a ntizrweni wa Yehovha ni ku tinyika nkama wa ku va ni vamakwezru va ku siyanasiyana, a u nge te tikholisa ntsena hi wunghanu lebyi kutxanaka, kambe u ta va ni mukhandlu wa ku tiva vamakwezru van’wana lava kalaka va nga si txhata lava ku fana na wene va tizrelaka Yehovha hi nkhinkhi. Nakone loko u yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka akuva u nyonxisa Yehovha, u ta va ni ku nyonxa ka ntiyiso.
Loko u tsrhama na u khomekile hi ntizro wa Yehovha ni ku tinyika nkama wa ku va ni vamakwezru va ku siyanasiyana, u nga ha tiva vhanu lava na vone va djulaka ku txhata (Vona yava 5)
6. Loko vakriste va djuletela mhunu wa ku txhata na yene, i yini leswi va fanelaka ku swi dzrimuka?
6 Kambe tivoneli leswaku ku djuletela mhunu wa ku txhata na yene ku nga vi swone swa lisima a wuton’wini byaku. (Filp. 1:10) A ku nyonxa ka ntiyiso a ku yi hi leswaku u txhatile kumbe im-him, kambe ku tiseketele ka wuxaka byaku na Yehovha. (Mat. 5:3) Nakone na u nga si txhata u ni ntsrhunxeko wa ku yandzrisa ntizro waku wa ku zrezra. (1 Kor. 7:32, 33) Wu londzrovoti ha hombe nkama lowo. Jessica makwezru wa xisati wa le Estados Unidos lweyi a txhatiki na a ni 30 wa malembe a li: “A ni tsrhama na ni khomekile hi ntizro wa ku zrezra nakone leswo swi ni pfune ku tsrhama na ni nyonxile nambileswi a ni djula ku txhata.”
TINYIKI NKAMA WA KU XIYISISA
7. Ha yini a li wutlhazri ku zranga hi ku lavisisa lweyi u yanakanyaka leswaku awa faneleka ku va u txhata na yene na u nge si mu byela leswi u titwisaka xiswone? (Amaproverbia 13:16)
7 Kutani loko u yanakanya leswaku mhunu wa kukazri awa faneleka ku va u txhata na yene ke? Xana u fanela ku tekela ku mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone? A Bibele dzri hlaya leswaku a mhunu wa wutlhazri a yanakanyisisa na a nga si teka xiboho. (Dondzra Amaproverbia 13:16.) Xileswo a nga va wutlhazri ku zranga hi ku djuletela tindlela ta ku mu tiva nambiloko u nga yentxi hi ku bula na yene hi ku kongoma na u nga si mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone. Aschwin wa le Holanda a hlaye leswi: “A mintlhaveko yi nga ha humelela swa kola ni kola, kambe yi nga ha tlhela yi nyamalala swa kola ni kola. Xileswo, loko u tinyika nkama wa ku lavisisa mhunu wa kukazri ha hombe, a u nge ti va ni magugu ya ku sungula ku namorara na yene hi ku landzra mintlhaveko leyi nga ha nyamalalaka hi ku kahlula.” Handle ka leswo, loko u tinyika nkama wa ku kambisisa mhunu wa kukazri, u ta kota ku twisisa leswaku awa faneleka kumbe im-him akuva u txhata na yene.
8. Xana mhunu lweyi a kalaka a nga txhatanga a nga mu xiyisisa hi ndlela yini mhunu lweyi a fanelekaka akuva a txhata na yene? (Tlhela u vona ni mufoto.)
8 Xana u nga mu xiyisisa kuyini mhunu wa kukazri nambiloko u nga yentxi hi ku khanela na yene hi ku kongoma? A mintlhanganwini ya bandla kumbe a ku hungateni ni vanghanu u nga vona mintxhumu leyi fambisanaka ni wumoya byake, wumhunu byake ni ndlela leyi a tikhomaka ha yone. I vamani vanghanu vake nakone i yini leswi a talisaka ku bula ha swone? (Luk. 6:45) Xana a makungu yake ma fambisana ni yaku? U nga ha vulavula ni vakulu va bandla dzrake kumbe vamakwezru lava wupfiki lava va mu tivaka ha hombe. (Amapr. 20:18) U nga ha vutisa mayelanu ni ndhuma yake ni matsrhamela yake. (Rt. 2:11) Nkama lowu u mu xiyisisaka, tivoneli leswaku u nga mu yentxi a nga titwi ha hombe. Hlonipha matitwela yake, nakone tingawula ku va na yene minkama hinkwayu ni ku zama ku gungula hinkwaswu mayelanu na yene.
Na u nga si byela mhunu leswaku wa mu djula, mu xiyisisi nambiloko u nga buli na yene hi ku kongoma (Vona mayava 7-8)
9. Na u nge si tsrhindzrekelela mhunu lweyi u djulaka ku txhata na yene, i yini leswi u fanelaka ku tiyiseka ha swone?
9 Xana u fanela ku mu xiyisisa ku dzringana nkama muni na u nge si mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone? Loko u tsrutsrumela ku mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone a nga ha yanakanya leswaku u teka swiboho hi magugu. (Amapr. 29:20) Hi tlhelo dzrin’wana, loko u hlwela ngopfu ku mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone, ngopfungopfu loko a swi tiva leswaku wa mu djula, a nga ha yanakanya leswaku u txhava ngopfu ku teka swiboho. (Ekles. 11:4) Dzrimuka leswaku a u fanelanga u mu tsrhindzrekela na u tibyela leswaku u ta txhata na yene, kambe u fanela ku tiyiseka leswaku u lulameli ku txhata ni leswaku mhunu wa kone a nga ha va lweyi a fanelekaka akuva u txhata na yene.
10. U nga yentxa yini loko u xiya leswaku mhunu wa kukazri a navela ku namorara na wene nakasi wene a wu mu djuli?
10 Kutani u nga kuyini loko u vona leswaku mhunu wa kukazri a navela ku namorara na wene? Loko wene u nga mu djuli zama ku swi beka livaleni hi swiyentxo swaku. A swi nga ti va swinene ku yentxa mhunu wa kukazri a yanakanya leswaku swi nga ha koteka ku va mi namorara nakasi wa swi tiva leswaku leswo a swi nga ti yentxeka.—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.
11. Loko mhunu wa kukazri a ku kombela ku mu djulela mhunu lweyi a nga txhataka na yene, i yini leswi u fanelaka ku yanakanya ha swone?
11 Ka matiko man’wana, maxaka kumbe vhanu van’wana lava kuliki va nga ha hlawulela mhunu wa kukazri lweyi a nga txhataka na yene. Kasi ka matiko mambeni maxaka kumbe vanghanu va kuma mhunu lweyi va yanakanyaka leswaku a faneleka ku txhata ni mhunu wa kukazri, hi ku landzrela va yentxa malulamiselo ya leswaku va tlhangana ku vona leswaku va fambisana kumbe im-him. Loko mhunu wa kukazri a ku kombela leswaku u mu djulela lweyi a nga txhataka na yene, yanakanyisisa hi leswi ha wubidzri byavu va swi zrandzraka ni swivileleko swavu. Kutani loko u mu kumile mhunu lweyo, lwela ku tiva hinkwaswu mayelanu ni wumhunu byake, matsrhamela yake nakone xa lisima ku tlula hinkwaswu, wumoya byake. Wuxaka bya le kusuhi na Yehovha i bya lisima ngopfu swinene ku tlula mali, tidondzro kumbe ndlela leyi van’wana va mu vonaka na a li wa lisima ha yone mhunu lweyo. Kambe dzrimuka leswaku makwezru wa xinuna ni makwezru wa xisati lava u va pfunaka hi vone va fanelaka ku teka xiboho a mhakeni leyi.—Gal. 6:5.
KU SUNGULA KU NAMORARA
12. U nga mu byelisa kuyini mhunu wa kukazri leswaku u navela ku namorara na yene?
12 Loko a li leswaku u navela ku sungula ku namorara ni mhunu wa kukazri, u nga mu byelisa kuyini leswaku wa mu djula?d U nga ha kunguhata ku tlhangana na yene ka mbangu lowu pfulekiki kumbe ku khanela na yene hi ku tizrisa telefone. Swi beki livaleni leswaku wa mu djula ni leswaku u navela ku mu tiva ku yampswa. (1 Kor. 14:9) Loko swi vileleka mu nyiki nkama akuva a yanakanyisisa hi nhlamulo. (Amapr. 15:28) Nakone loko a nga swi djuli ku namorara na wene hlonipha matitwela yake.
13. U nga yentxa yini loko mhunu wa kukazri a ku byela leswaku a djula ku namorara na wene? (Vakolosa 4:6)
13 Kutani loko mhunu wa kukazri a djula ku namorara na wene ke? Handle ka ku ganaganeka swi djule xixixi akuva a ku tsrhindzrekelela, xileswo mu kombise wunene nakone mu hloniphi. (Dondzra Vakolosa 4:6.) Loko u vona leswaku u vilela nkama kuva u yanakanyisisa leswaku wa swi djula ku namorara na yene kumbe im-him mu byeli. Nambitanu, u nga teki nkama wa wunyingi akuva u mu hlamula. (Amapr. 13:12) Loko a li leswaku a u swi djuli ku namorara na yene mu byeli hi ndlela leyinene ni ya ku khanya. Vona ndlela leyi makwezru Hans, wa le Áustria, a yanguliki ha yone loko makwezru wa xisati a mu tsrhindzrekelile. Yene a li: “Ni mu byele xiboho xanga kambe ni swi yentxe hi ndlela leyinene ni hi lizrandzru. Ni swi yentxe hi xihantla hikusa a ni nga djuli leswaku a yimela mintxhumu ya ku a yi nga ti yentxeka. Hi xivangelo xolexi xa xin’we ni ve ni wuxiyaxiya ka ndlela leyi a ni bula na yene ha yone ntsrhaku ka leswo.” Hi tlhelo dzrin’wana, loko u swi djula ku namorara na yene mu byeli matitwela yaku ni leswi u swi yimelaka kwake nkama lowu mi namoraraka. Leswi u swi yimeliki a ku namorareni kwenu swi nga ha va leswi hambaniki ni swa lweyi u namoraraka na yene hi ku ya hi lomu mi kuleliki kone kumbe swin’wana.
XANA VAN’WANA VA NGA VA PFUNISA KUYINI VAKRISTE LAVA KALAKA VA NGA SI TXHATA?
14. Xana hi nga tizrisa mazritu yezru akuva hi seketela vamakwezru lava kalanga va nga si txhata hi ndlela yini?
14 Xana hi nga va pfunisa kuyini vakriste lava kalaka va nga si txhata kambe va djulaka ku txhata? Yin’we ya tindlela i ku tivonela ka leswi hi swi hlayaka. (Efe. 4:29) Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana ni hlaya mintxhumu leyi yi nga ha yentxaka leswaku lava kalaka va nga si txhata va nga titwi ha hombe kumbe ku va yentxa va tiwa na va sindzriseka ku txhata? Loko ni vona makwezru wa xinuna lweyi a kalaka a nga txhatanga na a bula ni makwezru wa xisati lweyi na yene a kalaka a nga txhatanga, xana ni tekela ku pimisa leswaku vo djulana?’ (1 Tim. 5:13) Handle ka leswo, a hi fanelanga ku yentxa leswaku vamakwezru lava kalaka va nga si txhata va titwa ingiki hi loko vo kiyeleliwa hi xa kukazri hi leswi va kalaka va nga si txhata. Makwezru Hans lweyi hi buliki ha yene a li: “Van’we ka vamakwezru va hlaya leswi, ‘Ha yini u nga txhati? A ntanga ya ku siya’. Mazritu ya ku fana ni lawa ma nga yentxa leswaku lava kalaka va nga si txhata va titwa na va nga li va lisima kumbe va sindzriseka ku txhata.” A xa ku yampswa i ku djuletela tindlela ta ku kulungela vamakwezru lava kalaka va nga si txhata!—1 Tes. 5:11.
15. a) Na hi nge si na pfuna mhunu wa kukazri ku kuma lweyi a nga txhataka na yene, i yini leswi hi fanelaka ku yanakanyisisa ha swone hi wuzron’wana? (Varoma 15:2) (Tlhela u vona ni mufoto.) b) He tini tinhla ta lisima leti u ti dondzriki ka vhidiyu?
15 Kutani loko hi yanakanya leswaku makwezru wa kukazri wa xinuna ni wa xisati va fanelana ke? A Bibele dzri hi byela leswaku hi fanela ku yanakanyela matitwela ya vambeni. (Dondzra Varoma 15:2.) Vhanu vanyingi lava kalaka va nga si txhata a va swi zrandzri ku tlhanganisiwa ni mhunu lweyi ku yanakanyiwaka leswaku va nga tekana, nakone hi fanela ku hlonipha ku navela kwavu. (2 Tes. 3:11) Van’wana va nga ha tlangela mpfunu wa kukazri, kambe a hi fanelanga ku nghenela ka mhaka leyo na hi nga kombeliwanga.e (Amapr. 3:27) Van’wana va vona swi yampswa kuva va nga tlhanganisiwi hi ku kongoma. Lydia, makwezru wa xisati lweyi a kalaka a nga txhatanga wa le Alemanha, a li: “U nga ha tlhanganisa makwezru wa xinuna ni wa xisati ka ntlawa lowu nga ni vhanu vanyingi. Swi dzringanile ku pfula mukhandlu akuva makwezru wa xinuna ni wa xisati va kumana kutani u swi tsrhikela vone.”
Ntlawa wa kukazri wu pfulaka mukhandlu wa leswaku vamakwezru lava kalaka va nga si txhata va tivana (Vona yava 15)
16. Xana vamakwezru lava kalaka va nga si txhata va fanela ku dzrimuka yini?
16 Hi txhatile kumbe a hi txhatanga, hinkwezru hi nga yaneliseka a wuton’wini! (Amaps. 128:1) Kutani loko u djula ku txhata, kambe a u si mu kuma wa ku txhata na yene, tama u beka miyanakanyu yaku a ntizrweni wa Yehovha. Makwezru wa xisati wa le Macao lweyi a vitaniwaka Sin Yi a li: “Loko hi pimanisa nkama lowu hi taka wu heta ni mhunu lweyi hi txhatiki na yene a Paradeyisini, a nkama lowu hi wu hetaka na hi nga si txhata i wutsrongo swinene. Wu nyike lisima nkama lowo nakone wu tizrisi ha hombe.” Kutani loko u mu kumile mhunu lweyi a fanelekaka ku txhata na wene nakone mi sungule ku namorara ke? Ka xidondzro lexi landzrelaka hi ta bula hi leswi mi nga swi yentxaka akuva ku namorara kwenu ku va loku humelelaka.
LISIMU 137 Vakriste Vaxisati Va Ku Dumbeka
a Akuva swi ku pfuna ku tiva leswaku u lulamile kuva u txhata kumbe im-him, vona nhlokomhaka leyi liki Ku Rhandzana—Xiyenge 1:“Xana Ndzi Swi Lunghekerile Ku Rhandzana?” ka pajina dzra jw.org.
b ZRITU LEDZRI TLHAMUXELIWIKI: Ka xidondzro lexi ni lexi taka, a zritu ku “namorara” dzri tlhamuxela nkama lowu wanuna ni wansati va wu hetaka na va tivana akuva va vona leswaku va nga txhata xikan’we kumbe im-him. Ka matiko man’wana ku tlhela ku hlayiwa leswaku ku namorara i ku tivana ni mhunu wa kukazri kumbe ku zrandzrana na yene. Ku namorara swi sungula loko wanuna wa kukazri ni wansati wa kukazri va swi beka livaleni leswaku va djulana, ku ya tlhasela loko va boha ku txhata kumbe loko va tsremelisa ku namorara kwavu.
c Mavito man’wana ma txintxiwile.
d Ka mimbangu yinyingi makwezru wa xinuna hi yene a tolovelaka ku tsrhindzrekela makwezru wa xisati a kombela ku namorara na yene. Nambitanu a swi siveli makwezru wa xisati kuva a tsrhindzrekelela makwezru wa xinuna. (Rt. 3:1-13) Akuva u kuma leswi yengetelekiki vona nhlokomhaka leyi liki “Os Jovens Perguntam . . . Como Contar-Lhe Tudo O Que Sinto Por Ele?” ka Despertai! Dzra 22 ka Otubru wa 2004.
e Vona Vidhiyu ledzri liki Valweli Va Lipfumelo Lava Hlulaka—Lava Kalaka Va Nga Txhatanga ka jw.org.