Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru

4-10 KA JULHU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 SAMUEL 18-19

“Titsrongahate Ku Fana Na Barzilayi”

Sentinela 15/07/2007 p. 14 § 5

Barzilayi—Wanuna Lweyi A A Tiva Xiyimu Xake

A ku na ku ganaganeka ka leswaku Davhida a wu tlangele ngopfu mpfunu wa Barzilayi. Swi tikomba ingiki a hosi a yi nga djuli ku hakela Barzilayi hi ku yanelisa swivileleko swake swa nyama ntsena. Barzilayi a a nga wu vileli mpfunu lowo hikusa a a ganyile. Swi nga yentxeka na Davida a a djula Barzilayi a hubyeni ya wuhosi hi leswi a a ni wumhunu lebyinene. Ku va xizro xa nkama hinkwawu kolanu a ku ta va ndjombo leyikulu ni ku pfulekeliwa hi mikhandlu yinyingi hi leswi a a li munghanu wa hosi.

Sentinela 15/07/2007 p. 14 § 7

Barzilayi—Wanuna Lweyi A A Tiva Xiyimu Xake

Xivangelo xin’wana xa ku va Barzilayi a yale xiyavelo xa hosi ku nga ha va hi leswi a a duhwalile nakone a a nge he na ntamu. Swi nga yentxeka Barzilayi a vone leswaku a nge he ti hanya nkama wa ku leha. (Amapsalma 90:10) Barzilayi a yentxe hinkwaswu leswi a nga swi kota kuva a seketela Davhida, kambe a a twisisa leswaku a nge he na ntamu hi leswi a a duhwalile. Barzilayi a nga pfumelelanga leswaku ku va ni ndhuma ni swikundla swi mu sivela ku kambisisa wuswikoti byake ha hombe. Ku hambana na Absalomu lweyi a a tikukumuxa, Barzilayi hi wutlhazri a titsrongahatile.—Amaproverbia 11:2.

Sentinela 15/07/2007 p. 14 §§ 1-2

Barzilayi—Wanuna Lweyi A A Tiva Xiyimu Xake

Mhaka ya Barzilayi yi kandzrakanya lisima dzra ku dzringanisela. Kasi hi hala tlhelo, a hi fanelanga ku yala xiyavelo xa ku hlawuleka kumbe ku kala hi nga tlhaseli mintizro yin’wana ya moya hi kuva hi djula ku tsrhama hi nga yentxi ntxhumu kumbe hi titwa na hi nga faneleki ku va ni wutiyanguleli lebyikulu. Loko hi kombela ntamu ni wutlhazri ka Xikwembu Nkulukumba, yene a ta hi yengetelela swone.—Ba-le-Filipi 4:13; Yakob 4:17; 1 Petros 4:11.

Hi hala tlhelo, hi fanela ku tiva wuswikoti byezru. Hi xikombiso, swi nga yentxeka mukriste mun’wana a khomeki ngopfu hi mintizro ya moya, awa swi xiya leswaku hi ku pfumela swiyavelo swin’wana a nga wela khombyeni dzra ku honisa matsralwa hi kuva a nga byi hetisisi wutiyanguleli bya ndangu wake. Ka xiyimu xa ku fana ni lexi, a kombisa leswaku awa titsrongahata nakone awa yanakanyela loko o yala swiyavelo leswi yengetelekiki.—Ba-le-Filipi 4:5; 1 Timoteo 5:8.

Tindzralama Ta Moya

Xihondzro Xa Ku Zrindzra 04/2020 p. 30 § 19

“Tsrutsruma Ku Ya Tlhasa Wugamu”

¹⁹ Loko u ni swikazratu a wuton’wini byaku nakone u twa ingiki a wu twisisiwi, u nga tiyisiwa hi xikombiso xa Mefiboxeti. (2Sa 4:4) A tiyisele mavabyi ni ku tlhela a yavanyisiwa hi ndlela ya ku biha hi Hosi Davhida. Mefiboxeti a a nga honanga ntxhumu akuva a nga kumana ni ndzringo wolowo. Kambe a tlangele mintxhumu leyinene leyi Davhida a mu yentxeliki yone a wuton’wini. A tlangele ndlela leyinene leyi Davhida a samiki a mu khoma ha yone. (2Sa 9:6-10) Kambe loko Davhida a mu yavanyisile, Mefiboxeti a dzringeti ku vona hinkwaswu. A nga pfumelelanga swihoxo swa Davhida swi mu siyela swilondzra. Nakone a nga nyikanga Yehovha nandzru ka leswi a swi yentxiki. Mefiboxeti a lavisisise ka leswi a nga swi yentxaka akuva a seketela Hosi leyi bekiwiki hi Yehovha. (2Sa 16:1-4; 19:24-30) Yehovha a teke Mefiboxeti swanga xikombiso lexinene lakakuva xi tsraliwa a Zritwini dzrakwe leswaku xi hi pfuna.​—Ro 15:4.

11-17 KA JULHU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 SAMUEL 20-21

“Yehovha I Xikwembu Nkulukumba Wa Wululami”

Perspicaz vol-1 p. 1059 § 1

Gibiyoni

Hi ku famba ka malembe, Vagibiyoni va ku sungula va tame va va kone swanga tiko nambi leswi hosi Sawulo a a kunguhata ku va helisa. Kambe Vagibiyoni va tame va lehisa mbilu va yimela Yehovha leswaku a kombisa ku kala nawu koloko. Yene a yentxe leswo hi ku tizrisa ndlala ku dzringana malembe mazrazru ka mfumu wa Davhida. Ntsrhaku ka loko a vutise Yehovha ni loko a ta va a tive leswaku ku ve ni ku halatiwa ka ngati, Davhida a vutise Vagibiyoni leswi a va fanela ku swi yentxa akuva va dzrivaleliwa. Vagibiyoni va hlamule hi ndlela leyinene loko va ku a hi mhaka ya woru kumbe prata, hi kuva hi ku ya hi nawu mhunu lweyi a halatiki ngati a a nge na mfanelo ya ku tizruliwa. (Tin 35:30, 31) Nakone va swi twisisile leswaku a va nga fanelanga ku dlaya mhunu handle ka loko va pfumeleliwile. Hi mhaka leyo, ntsrhaku ka loko Davhida a kambisisi mhaka hi wunyaminyami hi kone va kombeliki leswaku va nyiketiwa 7 wa vana va Sawulo. Ku va Sawulo ni va ndangu wake va va ni nandzru wa ngati swi kombetela ka leswaku nambi leswi kumbexana Sawulo a zrangeliki a mhakeni leyi ya ku halata ngati swi nga yentxeka vana va Sawulo va patsrekile hi ku kongoma kumbe hi tindlela tin’wana. (2Sa 21:1-9) A mhakeni leyi ku nge hlayiwe leswaku vana va fe hi kola ka swidoho swa vapswele vavu (Dt 24:16) kambe a va ta va na vo tsrhovela leswi va swi byaliki, hi ku ya hi nawu lowu liki ‘wutomi byi ta dzrihiwa hi wutomi’.—Dt 19:21.

Tindzralama Ta Moya

Sentinela 15/01/2013 p. 31 § 14

Vakulu Lava Nga Vakriste I Vatizrikulozri Akuva Hi Nyonxa

¹⁴ A misaveni hinkwayu, hine vhanu va Yehovha hi yentxa ntizro wa nsimu swi nge na mhaka swihinga leswi Sathana ni vhanu vake va hi vangelaka swone. Van’we vezru va kumane ni swikazratu leswikulu swinene kambe hi kuva hi dumba Yehovha hi ku helela, hi lwe na swone hi va hi swi hlula kambe ku ni minkama lani hi titwaka na hi nga li na wone ntamu wa ku lwisana ni misava leyi. Hi minkama ya ku tanu, mpfunu lowu tlhasiki hi nkama lowu pfaka ka vakulu wu nga hi pfuna leswaku hi tlhela hi nyonxa ni ku tlhela hi va ni ntamu, hi lani swi humeleliki ha kone ka va ku tala. Makwezru mun’wana wa xisati lweyi a nga phayona lweyi a nga ni 60 wa malembe a li: “A nkameni lowu khalutiki, a ni pfa ni nga titwi ha hombe, nakone ntizro wa nsimu a wu ni kazralisa. Mun’we wa vakulu a xiye ku tsrana kwanga kutani a ta a ta bulisana na mine. Hi ve ni mabulu lama kutxanaka lawa ma seketeliwiki a Bibeleni. Ku tizrisa swidzringanyeto leswi a ni nyikiki, swi ni pfune ngopfu.’ A ye mahlweni a ku: “Nkulu lweyo a kombise leswaku awa ni zrandzra hi ku xiya ku tsrana kwanga a va a ni pfuna!” Nakunene, swa kutxa ku tiva leswaku hi ni vakulu lava zron’wekaka ha hine nakone ku fana na Abixayi wa khale, va lulamele ku hi pfuna.

18-24 KA JULHU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 SAMUEL 22

“Dumba Mpfunu Wa Yehovha”

Achegue-se pp. 19-20 § 11

Xana U Nga Swi Kota Ku ‘Tsrindzrekela Ka Xikwembu Nkulukumba’ Hakunene?

¹¹ Ku dondzra leswaku Xikwembu Nkulukumba a ni ‘ntamu lowukulu’ swinene swi hambanile swinene ni ku dondzra ndlela leyi a tizruliki va-Israyele ha yone a lwandle dzra ku pswhuka. (Ezaya 40:26) Hi mahlo ya miyanakanyu, u vona mati ma pfuleka. Yanakanya tiko ledzri nga ni vhanu va kolomu ka 3.000.000 na dzri famba ka lwandle ledzri womiki, na mati ma yimile hala ni hala ma hamba makhumbi ya ku leha. (Eksoda 14:21; 15:8) U nga byi vona wumboni bya nsizrelelo wa Xikwembu Nkulukumba a mananga. A mati a ma huma zribyeni. Swakuda leswi fanaka ni tindzroho ta ku basa, swi na a misaveni. (Eksoda 16:31; Atinhlayo 20:11) Lani Yehovha a a nga kombisi ntsena leswaku a ni ntamu, kambe a a kombisa ni leswaku a wu tizrisela ku pfuna vhanu vake. Xana a swi hi txhaveleli ku tiva leswaku swikhongoto swezru swi tlhantukela ka Xikwembu Nkulukumba lweyi a nga ni ntamu lweyi a nga ‘wutxhavelo byezru ni ntamu wezru, i xipfunu lexi kumekaka swinene a makombyeni’?—Amapsalma 46:1.

Sentinela 01/06/2010 p. 26 §§ 4-6

“U Ta Mu Yentxela Wumbilu”

A hi kambisiseni mazritu ya Davhida hi wuyenti. Xiga xa xiheberu lexi ndzruluteliwiki xi va ‘yentxela wumbilu’ xi nga ha tlhela xi tlhamuxela ‘ku kombisa timpswalu’, ku dumbeka ka ntiyiso ku seketeliwa hi lizrandzru. Yehovha a tsrhindzrekela ka lava dumbekaka kwake.

Xiya leswaku ku dumbeka ku patsra mintxhumu yinyingi ku tlula ndlela leyi u titwaka ha yone; ku fanela ku voneka ka hinkwaswu leswi u swi yentxaka. Yehovha a kombisa wudumbeki, hi lani Davhida a swi voniki ha kone a wuton’wini byake. Nkama lowu Davhida a kumaniki ni mindzringo, Yehovha a mu pfunile, a mu sizrelela ni ku mu kongomisa swanga hosi ya ku dumbeka. Davhida a khense Yehovha hi leswi a mu huluxiki ‘a mavokweni ya valala vake’.—2 Samuel 22:1.

Xana mazritu ya Davhida ma hi byela yini? Ma hi byela leswaku Yehovha a nga txintxatxintxi. (Yakob 1:17) Awa yi namazrela milawu yake nakone awa swi hetisisa swidumbiso swake. Ka man’wana ya mapsalma yake Davhida a te: ‘Yehovha . . . a nge sukeli tinsasi take’.—Amapsalma 37:28.

Tindzralama Ta Moya

Sentinela 15/11/2012 p. 17 § 7

Txutxela Moya Wa Ku Titsrongahata

⁷ Xikombiso lexinene xa Xikwembu Nkulukumba xa ku titsrongahata xi mu khumbe swinene Davhida. A yimbelelele Yehovha a ku: ‘Ndzri nyiki xitlhangu xaku xa ku huluxa kwaku. A lizrezre laku li ndzri kulisile.’ (2Sa 22:36) Davhida a a swi tiva leswaku mintxhumu hinkwayu leyi a kotiki ku yi yentxa a Israyele, a swi kotile hi leswi Yehovha a titsrongahatiki a mu yingiseta ni ku mu pfuna. (Ps 113:5-7) Swi tanu ni le ku hine? Wumhunu byin’wana ni byin’wana, wuswikoti ni xiyavelo xin’wana ni xin’wana xa ku hlawuleka, hi nyikiwe hi Yehovha. (1Ko 4:7) Mhunu lwa tikombaka ingiki hi lwentsrongo hi ‘lwenkulu’ hi leswi a vaka nandzra wa lisima ka Yehovha. (Lk 9:48) A hi xiyeni leswaku leswi swi yentxeke hi ndlela muni.

25-31 KA JULHU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 SAMUEL 23-24

“Xana U Hambela Yehovha Magandzrelo?”

Perspicaz vol-1 p. 177

Arawuna

Swi tikomba na Arawuna a nyikele mbangu lowo, tihamba ni switizro swa timhandzri akuva swi hamba magandzrelo na swi nga hakeleliwanga ntxhumu kambe Davhida a sindzrise leswaku a ta hakela. A wudzrunguli lebyi nga ka 2 Samuel 24:24 byi kombisa leswaku Davhida a xave mbangu ni tihamba hi 50 wa maxekele ya prata (110 wa madolari). Kambe a wudzrunguli leyi nga ka 1 Makronika 21:25 byi hlaya leswaku Davhida a hakele 600 wa maxekele ya woru (77.000 wa madolari) hi mbangu lowo. Hi ku ya hi mutsrali wa 2 Samuel, a vulavula hi ku xaviwa ka mbangu lowu a ku ta hambiwa alitari ni switizro leswi a swi ta tizrisiwa akuva va hamba magandzrelo, swi tikomba na mali leyi a yi hlayiki yi gameli ka ku xava mintxhumu leyo ntsena. Hi hala tlhelo, mutsrali wa 1 Makronika a khanela hi tempele ledzri hi wugamu dzri yakiwiki a mbangwini lowo, a yelanisa ku xava ni ku yakiwa loko. (1Mk 22:1-6; 2Mk 3:1) Leswi mbangu hinkwawu wa tempele a wu li wukulu, swi tikomba na 600 wa maxekele ya woru ma fanela ku xava mbangu lowo a matsrhan’wini ya ku xava mbangunyana wutsrongo lowu ku sunguleni Davhida a a yake alitari ku wone.

Sentinela 15/01/2012 p. 18 § 8

Dondzra Ka ‘Mpimo Wa Xihlayelamfuzri’

⁸ Loko mu-Israyele a djula ku nyikela gandzrelo dzra ku tizrandzrela leswaku a tlangela Yehovha kumbe dzra ku hisiwa kuva a kombela ku yamukeliwa, a swi nga mu kazrateli akuva a hlawula xihazri akuva a hamba gandzrelo ledzro. A a ta nyonxela ku nyika Yehovha xihazri lexinene. Namunhla a hi sindzriseki ku nyikela magandzrelo ya swihazri hi ku ya hi nawu wa Moxe, kambe hi nyikela magandzrelo man’wana. Hi tizrisa nkama, ntamu ni mintxhumu yezru akuva hi tizrela Yehovha. Mupostola Pawulo a vulavule hi ku nyikela ‘a mhandzru wa milomu’ wa dumbo dzrezru ni ku kombisa ‘wunene ni ku yavelana’ ni van’wana swanga magandzrelo lama nyonxisaka ka Xikwembu Nkulukumba. (Hb 13:15, 16) Ndlela leyi hi titwaka ha yone hi ku tizrela Yehovha a mintizrweni yoleyo yi kombisa ndlela leyi hi tlangelaka ha yone mintxhumu hinkwayu leyi a hi nyikaka yone. Kutani ku fana ni va-Israyele, na hine hi fanela ku kambisisa ndlela leyi hi titwaka ha yone hi ku tizrela Xikwembu Nkulukumba ni leswaku ha yini hi fanela ku mu tizrela.

Tindzralama Ta Moya

Sentinela 15/05/2005 p. 19 § 6

Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra 2 Samuwele

23:15-17. Davhida a a wu hlonipha swinene nawu wa Xikwembu Nkulukumba mayelanu ni wutomi ni ngati, a nkameni wolowo a yalile ku yentxa mintxhumu leyi a yi fana ni ku tlula nawu wolowo. Hi fanela ku txutxela vonela ledzro hi swileleto hinkwaswu swa Xikwembu Nkulukumba.

1-7 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 TIHOSI 1-2

“Xana Wa Dondzra Ka Swihoxo Swaku?”

Perspicaz vol-2 p. 914 § 1

Solomoni

Loko Adoniya ni lava a a li na vone va yingele mpfumawulo wa wunanga lebyi a byi ta hi Giyoni, lomu a ku nga li kule ni lomu a va li kone va sungule ku txhava ni ku kazrateka va va va tsrutsruma loko va twe mazritu lama liki ‘A ku twalisiwe Hosi Salomoni’. Solomoni a kombise leswaku a mfun’wini wake a ku ta va ni ku zrula hi kuva a yala ku tidzrihisela loko a bekiwa swanga hosi. Loko leswo a swi nga yentxekanga, kumbexana Solomoni na ka a luzekeliwe hi wutomi. Adoniya a tsrutsruma a ya alitareni a ya djula wutxhavelo, kutani Solomoni a va zruma kuva va buyisa Adoniya. Solomoni a byeli Adoniya leswaku a a ta tama a hanya, loko ku nga kumiwe xihoxo kwake, kutani Solomoni a mu byela leswaku a a muke.—1Th 1:41-53.

Perspicaz vol-1 p. 53

Adoniya

Xileswo ntsrhaku ka lifu dzra Davhida, Adoniya a tizrise Batixeba swanga muvulavuleli wake ka hosi Solomoni, akuva a mu kombelela Abizagi n’whanyana lweyi a a pangalata Davhida ni ku mu hlayisa, akuva a va nkatake. A mazritu ya Adoniya lama liki ‘wa swi tiva leswaku a wuhosi afa byi li byanga ni leswaku hinkwavu a va-Israyele afa va lavise ku mine akuva ndzri fuma’, a ma kombisa leswaku yene a a yanakanya leswaku a yaleliwe leswi a swi mu lumba, nambi leswi a a swi tiva leswaku a ku li Yehovha lweyi a a mu bekile. (1Th 2:13-21) Nambi leswi xikombelo xake a xi kombisa leswaku a a djula ku hakeliwa hi leswi a luzekeliwiki hi ndjombo ya ku hosi kambe a moya wa makwanga awa ha li kone ka Adoniya hi ku ya hi xihena xa Oriente wa khale, a hosi loko yi fa vavasati hinkwavu hi nawu a va sala va vavasati va lweyi a mu ntlhantamaka. (Dzringanina na 2Sa 3:7; 16:21.) Solomoni a xi vonise xileswo xikombelo xa makwavu, lexi a xi hambiki hi ku tizrisa mamana wake Batixeba nakone a lelete leswaku Adoniya a dlayiwa, nakone xileleto lexi xi hetisisiwe ha Benaya.—1Th 2:22-25.

Tindzralama Ta Moya

Sentinela 01/07/2005 p. 30 § 1

Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Tihosi Ta Ku Sungula

2:37, 41-46. Swi ni khombo hakunene ku yanakanya leswaku mhunu a nga tlula nawu wa Xikwembu Nkulukumba kambe a nge khatisiwi. Kambe lava hambukaka hi vomu a ku fambeni hi ‘ndlela leya ku lala leyi yisaka wuton’wini’ va kuma hakelo ya xiboho xavu xa wuphunta.—Matewu 7:14.

8-14 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 TIHOSI 3-4

“Lisima Dzra Wutlhazri”

Sentinela 15/12/2011 pp. 8-9 §§ 4-6

Xana Solomoni I Xikombiso Lexinene Kumbe Xidzrimuxo Kwaku?

⁴ Loko Solomoni a bekiwe ku va hosi, Xikwembu Nkulukumba a humelele a lozrweni dzrake a mu byela leswaku a a kombele xin’wana ni xin’wana lexi a xi djulaka. Leswi a a swi tiva leswaku a a nge na mfambu wunyingi, a kombele wutlhazri. (Dondzra 1 Tihosi 3:5-9.) Leswi Xikwembu Nkulukumba a nyonxisiwiki hi kuva Solomoni a kombele wutlhazri a matsrhan’wini ya ku kombela wukosi ni ku phatima, a mu hanane ‘mbilu leyi nga ni wutlhazri ni ku tiva’ kun’we ni matovoko. (1Th 3:10-14) Hi lani Yesu a hlayiki ha kone, wutlhazri bya Solomoni a byi hlamalisa ngopfu lakakuva loko hosi ya xisati ya le Xeba yi twe hi ta wutlhazri bya Solomoni, yi fambe mpfhuka wa ku leha akuva yi ta ta mu vona ni ku titwela hi ta yone.—1Th 10:1, 4-9.

⁵ Namunhla a hi nge yimeli ku kuma wutlhazri hi hlolana. Solomoni a hlaye leswaku ‘Yehovha a nyika wutlhazri’, kambe a tsrale leswaku hi fanela ku tikazratela ku byi kuma: ‘U zriya ndleve yaku a ku yingela wutlhazri, u nyiketa mbilu yaku a ku yingelisiseni.’ Mayelanu ni mhaka leyi, a tizrise swiga leswi liki ‘vitana’, ‘loko u ku djula’ ni lexi liki ‘u djulisisa’ wutlhazri. (Pr 2:1-6) Kutani leswi swi hlaya leswaku hi nga swi kota ku kuma wutlhazri.

⁶ Ku ta va wutlhazri ku tivutisa leswi ‘xana ni yetisela Solomoni hi ku djula wutlhazri lebyi humaka ka Xikwembu Nkulukumba?’ Ku bindzra ka wutomi ku yentxa vhanu vanyingi va vilela ngopfu hi mintizro ni mali yavu, kumbe kuva yentxa va ntxintxa swiboho swavu mayelanu ni leswaku va fanela ku hamba makursu wani ni leswaku va fanela ku dondzra ku ya tlhasa kwini. Swi li yini ha wene ni ndangu waku? Xana swiboho swaku swi kombisa leswaku u djulisisa wutlhazri bya Xikwembu Nkulukumba ku fana ni wukosi? Xana ku ntxintxa makungu yaku swi ta ku pfuna leswaku u kuma wutlhazri? Wutlhazri lebyi hi taka byi kuma byi ta hi pfuna hi la ku nga helikiki. Solomoni a tsrale a ku: ‘Hi kone u taka yingelisisa ku lulama ni ku yavanyisa ni mfanelo, ni mikhuva hinkwayu leminene.’—Pr 2:9.

Tindzralama Ta Moya

Sentinela 01/02/1998 p. 11 § 15

Yehovha I Xikwembu Nkulukumba Wa Xipfumelelanu

¹⁵ Loko vatukulu va Abrahamu va hleliwile ku va tiko ledzri nga hansi ka nawu, Yehovha a va tovokisile hi ku ya hi xidumbiso lexi a xi dumbisiki mulumuzana Abrahamu. Hi 1473 M.Y.N., Yoxuwa lweyi a ntlhantamiki Moxe a zrangele va-Israyele ku nghena tikweni dzra Kanana. Ntsrhaku ka leswo, ku yaviwa ka tiko dzri nyikiwa tinxaka ta Israyele, ku hetisise xidumbiso xa Yehovha xa ku nyika lixaka dzra Abrahamu tiko ledzri. Na va Israyele va ha dumbekile, Yehovha a hetisise xidumbiso xake xa ku va nyika ntamu wa ku hlula valala vavu. Leswi swi ve tanu ngopfungopfu a nkameni wa ku fuma ka hosi Davhida. A nkameni wa hosi Solomoni n’wana Davhida ku hetiseki ntxhumu wa wuzrazru wa xipfumelelanu xa Abrahamu. ‘A Vayuda ni va-Israyele afa va tale ngopfu, va fana ni sava dzra likhulu hi wunyingi, afa va da, va nwa, va tsrhava.’—1 Tihosi 4:20.

15-21 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 TIHOSI 5-6

“Lizrandzru Ledzri A Va Li Na Dzrone Ha Yehovha Dzri Va Susumetele Ku Yaka Na Swi Suka Mbilwini”

Sentinela 01/02/2011 p. 15 § 5

A Wu Swi Tiva?

A minsinya ya mikedari ya le Lebanoni a yi tiviwa hi ku tiya, ku xonga, ku nun’hwela ha hombe, nakone swipungwana a swi nga yi phehli hi ku nabyala. Kutani Solomoni a tizrise mintxhumu ya lisima akuva a yaka tempele. Namunhla minsinya leyi, leyi a yi talile swinene a tinhoveni ta le Lebanoni, a ya ha talanga nakone yi hangalakile.

Perspicaz vol-1 p. 461 § 3

Mikedari

A ku tizrisiwa hi xitalu ka minsinya ya mikedari a swi kazrata nakone a swi djula vatizri vanyingi kuva va tsrema minsinya leyi kutani va tsrimbelela swigodo va swi fambisa hi nkinga wa Mediteraniya kutani va swi yisa Tiro ni Sidoni kumbexana nambi ku ya tlhasa Jope. Nakone a swi zrwaliwa swi yisiwa a Yerusalema na swi nga ha fambisiwi he matini. Lexi kuve xipfumelelanu lexi Solomoni a xi hambiki na Hiramu. (1Th 5:6-18; 2Mk 2:3-10) Ntsrhaku ka leswo, a mapulangu ma tame ma yandzra, lakakuva a ku nga hlayiwa leswaku a ku fumeni ka Solomoni ‘a mikhedari mi fane ni minkuwa leyi yi nga livaleni hi ku tala ka yone’.—1Th 10:27; dzringanisa na Eza 9:9, 10.

Perspicaz vol-2 p. 1092 § 6

Tempele

Na a hlela ntizro, Solomoni a zrambe 30.000 wa vavanuna va Israyele, a va zrumela Lebanoni hi mintlawa ya 10.000 hi hweti, na va ni mfanelo ya ku tsrhama kaya tihweti tibidzri na va zrindzrela khambi dzravu dzra ku tlhela va ya ntizrweni. (1Th 5:13, 14) A hlawule 70.000 wa vavanuna ka ‘lava ngeke vana va Israyele’ akuva va va vazrwali va mintsrhwalu ni 80.000 wa vavanuna akuva va va vatsremi va minsinya. (1Th 5:15; 9:20, 21; 2Mk 2:2) Nakone Solomoni a beke 550 wa vavanuna swanga valaviseli lavakulu va ntizro, nakone swi tikomba na 3.300 wa vavanuna a va li vapfunisi. (1Th 5:16; 9:22, 23) Nakone swi tikomba na 250 wa vavanuna a va li va-Israyele nakone 3.600 a ku li ‘lava ngeke vana va Israyele’.—2Mk 2:17, 18.

Tindzralama Ta Moya

Despertai! 05/2012 bokisi p. 17

Bibele I Buku Ledzri Nga Ni Wuprofeta Lebyi Twananaka, Xiyenge 1

NKAMA LOWU YELANAKA

Xikombiso xa ndlela leyi Bibele dzri twananaka ha yone a mhakeni ya kukazri xi kumeka ka 1 Tihosi 6:1, leyi kombisaka nkama lowu Solomoni a sunguliki ha wone ku yaka tempele ha wone a Yerusalema. Yi li: ‘A lembeni dzra mune wa madzana na ntlhanu wa makume na makume mazrazru (480) [479 wa malembe ya ku tala] na vana va Israyele va humile a Egipta, Salomoni a sungula ku yakela Yehovha yindlu, dzri nga lembe dzra wumune [lembe ledzri Solomoni a sunguliki ku fuma ha dzrone], dzra ku fuma kwake a henhla ka israyele hi hweti ya Zivhi, yi nga hweti ya wubidzri. A yindlu leyi hosi Salomoni a yi yakeliki Yehovha.’

A matimu ya le Bibeleni ma kombisa leswaku a lembeni dzra wumune dzra ku fuma ka Solomoni i 1034 M.N.Y. loko u nkonta ku ya ntsrhaku ku sukela ka lembe dzrodzro, malembe ya 479 ma hi yisa ka 1513 M.N.Y. ku nga lembe ledzri va-Israyele va ntsrhunxiwiki a dzrone a Egipta.

22-28 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 TIHOSI 7

“Leswi Hi Swi Dondzraka Ka Mapilari Mabidzri”

Sentinela 01/12/2013 p. 13 § 3

‘U Ta Kela Nsuku A Tinhaveni Ta Dzrone’

Hosi Solomoni a tizrise kobri dzrinyingi akuva a xongisela tempele a Yerusalema. Wunyingi bya dzrone byi kumiwe hi papayi wake, Davhida, ka va-Asiriya lava a va hluliki. (1 Makronika 18:6-8) A ‘likhulu la ku txhululiwa’ dzra kobri xihlambelo lexikulu lexi a xi tizrisiwa hi vaprista leswaku va hlambela ka xone a xi ni kolomu ka 66.000 wa malitru nakone swi nga ha yentxeka leswaku a xi bindzra kolomu ka 30 wa matonelada. (1 Tihosi 7:23-26, 44-46) Kutani a ku ni mapilari mabidzri lamakulu ya kobri lawa a ma yime nyangweni ya tempele. A ma lehe kolomu ka 8 wa mametru ma tlhela ma yanama kolomu ka 2,2 wa mametru. A yi ni mapilari, ni makhumbi lawa a ma ni 7,5 wa masentimentru hi ku kula nakone ma nga ni 1,7 metru hi ku yanama. (1 Tihosi 7:15, 16; 2 Makronika 4:17) Swa hlamalisa ku yanakanya hi ntsrengo wa kobri ledzri tizrisiwiki ku hamba mintxhumu yoleyo ntsena.

Perspicaz vol-1 p. 370 § 4

Bowasi, II

Dzrin’we dzra mapilari lamakulu ya kobri ledzri nga ximatsrini mahlweni ka tempele dzra Solomoni a dzri vitaniwa Bowasi, leswi nga ha hlayaka ‘ku va ni ntamu’. A pilari ledzri nga xineneni dzri vitaniwa Yakimi leswi tlhamuxelaka ‘Ingiki [Yehovha] a nga tiyisa’. Kutani loko hi ma patsra hi ma dondzra na hi sukela xineneni hi ya ximatsrini hi kuma miyanakanyu leyi liki: ‘ingiki [Yehovha] a nga tiyisa [tempele] hi ntamu.’—1Th 7:15-21; vona CAPITAL.

Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-1 p. 288 § 9

Ku Hlamba

Lava gandzrelaka Yehovha va fanela ku basa a mizrini ni le mahanyeleni. Leswi swi kombisiwile ka malulamiselo ya tabernakele ledzri hi wugamu dzri viki tempele. A nkameni lowu Aroni ni vana vake va nga bekiwa swanga vaprista, va zrange hi ku hlamba na va nge si na yambala mpahla ya wuprista. (Eks 29:4-9; 40:12-15; Lv 8:6, 7) Akuva va hlamba mavoko ni minenge, a vaprista a va fanele ku tizrisa mati lama nga ka basiya dzra kobri ledzri nga q’gekeni ka tabernakele, lani hi wugamu dzri viki lwandle dzra ku txhululiwa a mahlweni ka tempele dzra Solomoni. (Eks 30:18-21; 40:30-32; 2Mk 4:2-6) Hi siku dzra dzrivaleliwo, a muprista a a hlamba kabidzri. (Lv 16:4, 23, 24) Lava a va teka mbuti ya Azazeli, leswi saliki swa magandzrelo ya swihazri, ni gandzrelo dzra homu ya mpswele ya ku pswhuka swi yisiwa handle ka minxaxa, a va fanela ku hlamba mizri yavu va hlampswa mpahla yavu na va nge si na nghena minxaxeni.—Lv 16:26-28; Tin 19:2-10.

29 KA AGOXTO–4 KA SETEMBRU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 TIHOSI 8

“Xikhongoto Xa Ku Titsrongahata Xa Solomoni Lexi A Xi Hambiki Livaleni”

Sentinela 15/11/2009 p. 9 §§ 9-10

Yampswisa Swikhongoto Swaku Hi Ku Dondzra Bibele

⁹ Akuva xikhongoto xi yamukeliwa xi fanela ku sukela mbilwini. Solomoni a hambe xikhongoto lexi sukelaka mbilwini, lexi kumekaka ka 1 Tihosi ndzrima 8, na a li mahlweni ka tiko ledzri a dzri hlengeletanile a Yerusalema loko ku nyiketeliwa tempele ya Yehovha hi 1026 M.N.Y. Ntsrhaku ka loko areka dzra xipfumelelanu dzri bekiwile mbangwini wa ku xwenga ngopfu nakone tlavi dzra Yehovha dzri tate tempele, Solomoni a dzrumise Xikwembu Nkulukumba.

¹⁰ Dondzra mayelanu ni xikhongoto xa Solomoni hi wunyaminyami, kutani u xiya leswaku xi vulavula ngopfu hi mbilu. Solomoni a pfumelile leswaku i Yehovha ntsena lwe a tivaka mbilu ya mhunu. (1Th 8:38, 39) Xikhongoto xolexo xi kombisa leswaku mudohi lweyi a ‘ndzrulukelaka ka Xikwembu Nkulukumba hi mbilu yake hinkwayu’ a ni dumbo dzra ku dzrivaleliwa. Loko nala o txhuka a khoma vhanu va Xikwembu Nkulukumba, swikhongoto swavu swi ta twiwa loko va tizrela Yehovha hi timbilu leti heleliki. (1Th 8:48, 58, 61) Kutani swikhongoto swaku swi fanela ku sukela mbilwini.

Sentinela 15/01/1999 p. 17 §§ 7-8

Tlakuxa Mavoko Laya Ku Basa U Khongota

⁷ Nambi loko hi khongota mahlweni ka vhanu kumbe a xihundleni, nsinya wa nawu wa lisima wa matsralwa lowu hi faneliki ku wu dzrimuka nkama hinkwawu, i wa leswaku hi fanela ku titsrongahata loko hi khongota. (2 Makronika 7:13, 14) Hosi Solomoni a kombise ku titsrongahata loko a khongota mahlweni ka tiko hi nkama wa ku nyikeleliwa ka tempele dzra Yehovha a Yerusalema. Solomoni a a ha ku heta ku hamba muyaku wa ku xonga ku tlula hinkwayu leyi samiki yi va kone a misaveni hinkwayu hi nkama wolowo, kambe hi ku titsrongahata a khongote a ku: ‘Kambe xana Xikwembu Nkulukumba a ta tsrhama kunene a misaveni xana? Lavisa, a matilu ni matilu ya matilu a ma ku yaneli, xana yindlu leyi ndzri yakiki a hi leyitsrongo ku tlulisa xana?’—1 Tihosi 8:27.

⁸ Ku fana na Solomoni, hi fanela ku titsrongahata loko hi yimela vambeni hi xikhongoto. Nambi leswi hi nga faneliki ku tiyentxa valulami, ku titsrongahata kwezru ku ta tikomba hi mpfumawulo wa zritu dzrezru nkama lowu hi khongotaka. Swikhongoto leswi yentxiwaka hi ku titsrongahata a swi fanelanga ku khunguvanyisa vambeni kumbe ku kombisa mintlhaveko leyi hoxekiki. A swi fanelanga ku talela lweyi a khongotaka kambe ka lweyi ku khongotiwaka ka yene. (Matewu 6:5) Nakone ku titsrongahata ku kombisiwa hi leswi hi swi hlayaka loko hi khongota. Loko hi khongota hi ku titsrongahata, a hi nge vulavuli hi ndlela leyi kombisaka leswaku hi sindzrisa leswaku Xikwembu Nkulukumba a yentxa mintxhumu hi ndlela leyi hi yanakanya ha yone. A matsrhan’wini ya leswo, hi ta kombela Yehovha leswaku a yentxa hi ku pfumelelana ni ku zrandzra kwake loku xwengiki. Mupsalma a kombise vonela ledzri fanelikiki loko a kombela a ku: ‘Yehovha, huluxa, ha ku tsratsriya. Yehovha, ha ku tsratsriya, tovokisa.’—Amapsama 118:25; Luka 18:9-14.

Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-1 p. 472 § 10

Matilo

Solomoni, muyaki wa tempele dzra Yerusalema a hlaye leswaku ‘a matilu ni matilu ya matilu’ a ma mu yaneli Xikwembu Nkulukumba. (1Th 8:27) Swanga muhambi wa matilu, Yehovha a tlakuke ngopfu ku ma tlula, nakone ‘hikuva a vito dzrake dzra tlakuke a swa dzrone, a wuhosi byakwe byi le henhla ka misava ni tilo.’ (Ps 148:13) Yehovha a pima matilo ya xivizri hi ku nabyala ku fana ni mhunu lweyi a pimaka ntxhumu wa kukazri hi ku tizrisa xiyandla. (Eza 40:12) Leswi Solomoni a swi hlayiki a swi hlayi swone leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga na mbangu lowu kongomiki wa ku tsrhama ka wone. Leswi a swi hlayi swone leswaku Yehovha a kumekaka kwini ni kwini ni ka mintxhumu hinkwayu. Nakone leswi swi xiyeka ka ma mazritu ya Solomoni loko a hlaye leswaku Yehovha a yingela na a li tilweni a wuyakwini byake.—1Th 8:30, 39.