ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w99 1/10 rup. 10-15
  • Yehova Adusaba Iki Muri Iki Gihe?

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Yehova Adusaba Iki Muri Iki Gihe?
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—1999
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Ico Yehova Asaba
  • Urukundo Rurahambaye
  • Ingene Twerekana Urukundo Rwacu
  • Igituma Vyosa n’Ibigoye
  • Icagezwe c’urukundo mu mitima
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2005
  • Urukundo n’ubutungane mw’ishengero rya gikirisu
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2019
  • Woba Uri mu Bantu Imana Ikunda?
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2002
  • Nukunde Imana igukunda
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—1999
w99 1/10 rup. 10-15

Yehova Adusaba Iki Muri Iki Gihe?

“Ijwi riva muri nya gicu, [rivuga] riti Nguyu Umwana wanje nkunda, akampimbara; ni mumwumve.”—MATAYO 17:5.

1. Ni ryari Ivyagezwe vyashikije intumbero yavyo?

YEHOVA yarahaye ihanga rya Isirayeli Ivyagezwe bigizwe n’imice myinshi. Ku bivyerekeye, intumwa Paulo yanditse ati: “[Yari] amabgirizwa yo mu buryo bg’abantu gusa, yashinzwe gushitsa igihe co gutunganywa.” (Abaheburayo 9:10) Igihe Ivyagezwe vyatuma amasigarira y’Abisirayeli yemera Yezu ko ari Mesiya, canke Kirisitu, vyari bishikije intumbero yavyo. Ivyo vyatumye Paulo avuga ati: “Kristo [ni] we ivyagezwe bishikako.”—Abaroma 10:4; Ab’i Galatiya 3:19-25; 4:4, 5.

2. Ni bande baganzwa n’ivyagezwe, kandi babikuweko ryari?

2 Ivyo, bisigura ko Ivyagezwe bitaturaba muri iki gihe? Mu vy’ukuri, abantu benshi cane ntibigeze baganzwa n’Ivyagezwe, nk’uko umwanditsi wa Zaburi yabisiguye ati: “[Yehova] amenyesha aba Yakobo ijambo ryiwe, amenyesha Abisirayeli ivyo yashinze, bo n’imanza ziwe. Nta rindi hanga yagiriye artyo: mbere n’imanza ziwe ntibazimenye.” (Zaburi 147:19, 20) Igihe Imana yashiraho rya sezerano risha rishingiye ku nkuka ya Yezu, n’ihanga rya Isirayeli ntiryari rigitegerejwe kwubaha Ivyagezwe. (Ab’i Galatiya 3:13; Abanyefeso 2:15; Ab’i Kolosayi 2:13, 14, 16) Niba rero Ivyagezwe bitakituraba, Yehova asaba iki abipfuza kumukorera muri iki gihe?

Ico Yehova Asaba

3, 4. (a) Mu bisanzwe Yehova adusaba iki muri iki gihe? (b) Ni kuki dukwiye kugera ikirenge mu ca Yezu?

3 Mu mpera z’umwaka wa nyuma w’igikorwa ca Yezu, intumwa ziwe Petero, Yakobo na Yohani zaramuherekeje ku musozi muremure, bigashoboka ko hari kw’itaba ry’Umusozi Herumoni. Aho ni ho berekewe nko mu ndoto ibintu vy’ubuhanuzi bwa Yezu ari mu buninahazwa buhambaye, barumva n’ijwi ry’Imana ubwayo rivuga riti: “Nguyu Umwana wanje nkunda, akampimbara; ni mumwumve.” (Matayo 17:1-5) Mu bisanzwe, ico ni co Yehova adusaba—kwumviriza Umwana wiwe no gukurikira akarorero kiwe n’inyigisho ziwe. (Matayo 16:24) Ivyo vyatumye intumwa Petero yandika ati: ‘Kristo yarabababarijwe, abasigarana icitegererezo, kugira ngo mugere ikirenge mu ciwe.’—1 Petero 2:21.

4 Ni kuki dukwiye kugera ikirenge mu ca Yezu neza? Kubera ko iyo tumwiganye tuba twiganye Yehova Imana. Yezu yari azi Se cane, nakare yaramaranye na we mw’ijuru imyaka amamiliyaridi adaharurwa imbere y’uko aza kw’isi. (Imigani 8:22-31; Yohana 8:23; 17:5; Ab’i Kolosayi 1:15-17) Yezu igihe yari kw’isi, yaraserukiye Se wiwe adahemuka. Yasiguye ati: “Uko Data yanyigishije, ni ko mbivuga.” Nkako, Yezu yariganye Yehova neza cane ku buryo yashoboye kuvuga ati: “Ūbonye jewe aba abonye Data.”—Yohana 8:28; 14:9.

5. Abakirisu baganzwa n’ivyagezwe ibihe, kandi ni ryari vyatanguye gukora?

5 None kwumviriza Yezu no kumwigana bisaba iki? Vyoba bisigura kuganzwa n’icagezwe? Paulo yanditse ati: ‘Ubwanje singanzwa n’ivyagezwe.’ Aha yariko avuga “isezerano rya kera,” rya sezerano ry’Ivyagezwe ryagiranwa na Isirayeli. Paulo yariyemereye koko yuko “kuri Kristo [a]ganzwa na vyo.” (1 Ab’i Korinto 9:20, 21; 2 Ab’i Korinto 3:14) Aho isezerano ry’Ivyagezwe rimariye guhera, “isezerano risha” ryaciye rikora ririmwo “ivyagezwe na Kristo,” ivyo abasavyi ba Yehova bose bategerezwa kwubaha muri iki gihe.—Luka 22:20; Ab’i Galatiya 6:2; Abaheburayo 8:7-13.

6. Wodondora gute “ivyagezwe na Kristo,” kandi tubigamburuka gute?

6 Yehova ntiyandikishije “ivyagezwe na Kristo” mu buryo bw’icegeranyo ngo abishire mu migwi nk’uko vyagiriwe isezerano ry’Ivyagezwe rya kera. Ivyo vyagezwe bishasha vyashingiwe abayoboke ba Kirisitu ntibirimwo urutonde rurerure rw’ivyogirwa n’ibitogirwa. Ariko rero mw’Ijambo ryiwe, Yehova yarazigamye inkuru zine ataco zihajije zerekeye ubuzima n’inyigisho vy’Umwana wiwe. Vyongeye, Imana yarahumekeye bamwe mu bayoboke ba mbere ba Yezu ngo bandike inyigisho zerekeye inyifato y’umuntu, ivy’ishengero, inyifato yo mu muryango, n’ibindi bintu. (1 Ab’i Korinto 6:18; 14:26-35; Abanyefeso 5:21-33; Abaheburayo 10:24, 25) Mu gihe duhuza ubuzima bwacu n’akarorero be n’inyigisho vya Yezu Kirisitu kandi tukitondera impanuro z’abanditsi ba Bibiliya bo mu kinjana ca mbere bahumekewe, tuba turiko turagamburuka “Ivyagezwe na Kristo.” Yehova ivyo arabisaba abasavyi biwe muri iki gihe.

Urukundo Rurahambaye

7. Yezu yashimitse gute ku ciyumviro nyamukuru c’ivyagezwe na we mu gihe ca Pasika ya nyuma yamaranye n’intumwa ziwe?

7 Naho urukundo rwari ruhambaye mu gihe c’Ivyagezwe, ni rwo shimikiro nyene ry’ivyagezwe na Kirisitu. Ico kintu Yezu yaragishimitseko igihe yahura n’intumwa ziwe ngo bahimbaze Pasika mu 33 G.C. Turavye incamake Yohani yatanze y’ivyabaye iryo joro, amajambo Yezu yavuze ayakuye ku mutima yasubiyemwo ivyanditswe 28 bivuga urukundo. Ivyo vyareretse intumwa insobanuro nyamukuru y’ivyagezwe vyiwe. Birumvikana kuba Yohani mu kuvuga ivyabaye kuri uwo mugoroba w’agakura yatanguriye ku kuvuga ati: “Umusi wa Pasika utarashika, Yesu amenye kw’igihe ciwe gishitse co kuva mw’isi ngw’aje kwa Se, uko yakunda abiwe bari mw’isi, ni ko yabakunze gushitsa ku muhero.”—Yohana 13:1.

8. (a) Ni igiki cerekanye ko hari impari zidahera hagati y’intumwa? (b) Yezu yigishije gute abayoboke biwe kwicisha bugufi?

8 Yezu yarakunda intumwa ziwe, naho nyene bitaboneka ko yatunganiwe igihe yagerageza kubafasha ngo batsinde icipfuzo kirenze urugero bari bafise co kugira ubukuru canke igiti. Amezi nk’angahe imbere y’uko bashika i Yeruzalemu, ‘bari bahaririye umukuru muri bo uwo ari we.’ Hasigaye gatoyi ngo bashike mu gisagara kugira bahimbaze Pasika, impari z’ivy’ubukuru zarongeye kuvyuka. (Mariko 9:33-37; 10:35-45) Iyo yari ingorane idahera nk’uko vyerekanwa n’ivyabaye inyuma gatoyi y’aho intumwa zimariye kwinjira mu nzu yo hejuru gusangirira hamwe icari kigiye kuba Pasika yabo ya nyuma. Muri uwo mwanya nta n’umwe yaciye aboneraho akaryo ko gukurikiza umugenzo uranga ubwakiranyi wo kwoza abandi ibirenge. Kugira ngo abigishe ukwicisha bugufi, Yezu ubwiwe yarabiyogereje ibirenge.—Yohana 13:2-15; 1 Timoteyo 5:9, 10.

9. Yezu yavyifashemwo gute kuri iyo ngorane yahabaye bahejeje guhimbaza Pasika ya nyuma?

9 Naho baronse ico cigwa, inyuma y’ihimbazwa rya Pasika igihe Yezu yatanguza Icibutso c’urupfu rwiwe rwari rwegereje, raba ivyaciye vyongera kuba. Injili ya Luka irigana iyo nkuru iti: “Maze havyuka impari muri bo, z’uwo bagereranyako kw’ar’umukuru uw’ari we.” (Luka 22:24-27) Aho gushavurira izo ntumwa no kuzikankamira, Yezu yarazihanuye n’ubugwaneza ko zikwiye kuba zitandukanye n’abategetsi bo muri iyi si banyotewe ububasha. (Luka 22:24-27) Yaciye abashikiriza icoshobora kwitwa ishimikiro ry’ivyagezwe na Kirisitu mu kuvuga ati: “Ndabaha icagezwe gisha: ni mukundane; nk’uko nabakunze, abe ari ko namwe mukundana.”—Yohana 13:34.

10. Ni ibwirizwa irihe Yezu yahaye abigishwa biwe, kandi ryarimwo ibiki?

10 Mu nyuma kuri uwo mugoroba Yezu yarerekanye ukuntu urukundo rumeze nk’urwiwe rukwiye kungana. Yavuze ati: “Ngiki icagezwe canje: ni mukundane, nk’uko nabakunze. Nta wogira urukundo ruruta urw’uk’umuntu yigura abakunzi biwe.” (Yohana 15:12, 13) Yezu yoba yariko avuga ko intumwa ziwe zikwiye kwemera gupfa zipfira abizeye bagenzi babo mu gihe bibaye ngombwa? Ivyo ni vyo Yohani yatahuye, we yavyiboneye ico gihe, kuko mu nyuma yanditse ati: “Iki ni co kitumenyesha urukundo, n’uk’uwo yatanze ubugingo bgiwe kubgacu: natwe dukwiye gutanga ubugingo bgacu kubga bene data.”—1 Yohana 3:16.

11. (a) Dushitsa gute ivyagezwe na Kirisitu? (b) Ni akarorero akahe Yezu yatanze?

11 Urumva ko tudashitsa ivyagezwe na Kirisitu mu kwigisha gusa abandi ibimwerekeye. Dutegerezwa kandi kubaho twigenza nk’uko Yezu yigenjeje. Ego niko Yezu yarakoresha amajambo meza, acaguwe neza, mu nsiguro yashikiriza. Yamara kandi yarigisha mu gutanga akarorero. Naho Yezu yari yarabaye ikiremwa c’impwemu c’ububasha mw’ijuru, yaciye aboneraho akaryo ko gukora ivya Se wiwe kw’isi yongera arerekana ukuntu dukwiye kubaho. Yaricisha bugufi, akitonda, kandi yarakubaha, agafasha abaremerewe n’abahahazwa. (Matayo 11:28-30; 20:28; Ab’i Filipi 2:5-8; 1 Yohana 3:8) Vyongeye Yezu yarahimirije intumwa ziwe gukundana, nkuko na we yabakunze.

12. Kuki twovuga ko ivyagezwe na Kirisitu bitagabanije ivy’uko bikenewe ko dukunda Yehova?

12 Ugukunda Yehova, ari ryo bwirizwa rihambaye kuruta ayandi mu Vyagezwe, rifise ikibanza ikihe mu vyagezwe na Kirisitu? (Matayo 22:37, 38; Ab’i Galatiya 6:2) Coba ari ikibanza ca kabiri? Ntibikabe! Gukunda Yehova no gukunda Abakirisu bagenzi bacu birajana. Nta wushobora vy’ukuri kuba akunda Yehova adakunda umuvukanyi wiwe, kuko intumwa Yohani yavuze ati: “Umuntu ni yavuga ati Nkunda Imana, akanka mwene Data wundi, aba ar’umubeshi. Kuk’ūdakunda mwene Data yabonye ntashobora gukunda Imana atābonye.”—1 Yohana 4:20; gereranya na 1 Yohana 3:17, 18.

13. Ukugamburuka ibwirizwa rishasha rya Yezu kw’abigishwa kwagize ingaruka iyihe?

13 Igihe Yezu yaha abigishwa biwe icagezwe gishasha ngo bakundane nk’uko nyene yabakunze, yarerekanye ingaruka ivyo bifise. Yavuze ati: “Ni mwagiriranira urukundo ni ho bose bazomenya ko mur’abigishwa banje.” (Yohana 13:35) Nk’uko vyavuzwe na Tertullien, uwabayeho haciye imyaka irenga ijana inyuma y’urupfu rwa Yezu, urukundo rwa kivukanyi rw’Abakirisu ba mbere rwagize iyo ngaruka nyene. Nk’uko Tertullien yabivuze, ngo abatari Abakirisu bavuze ku vyerekeye abayoboke ba Kirisitu bati: “Raba ingene bakundana n’ingene kandi biteguriye umwe wese gupfira mugenziwe.” Twoshobora kwibaza duti: ‘Noba ngaragaza mwene urwo rukundo ku Bakirisu bagenzi banje bikerekana ko nd’umwe mu bigishwa ba Yezu?’

Ingene Twerekana Urukundo Rwacu

14, 15. Ni ibiki vyotuma kugamburuka ivyagezwe na Kirisitu bitugora, mugabo ni igiki codufasha kubikora?

14 Birahambaye ko abasavyi ba Yehova berekana urukundo nk’urwa Kirisitu. Ariko woba ubona bigoye gukunda Abakirisu bagenzi bacu bagaragaza utugeso tw’ukwikunda? Nk’uko tumaze kubibona, n’intumwa zarahaririye kandi ziragerageza gushira imbere inyungu zabo bwite. (Matayo 20:20-24) Abagalatiya na bo nyene barahazuka hagati yabo. Paulo amaze kwerekana ko gukunda abandi bishitsa Ivyagezwe, yababuriye ati: “Ariko ni mwashikurana, mugatsontsomerana, mwirinde ntimuhezanye.” Paulo amaze guhushanya ibikorwa vy’umubiri n’icamwa c’impwemu y’Imana, yongeyeko arabakebura ati: “Ntitwifate uko tutari, ngo twandurutsanye, tugiriranire ishari.” Maze intumwa Paulo yabahimirije ati: “Mwākīrane imitwaro, mushikane murtyo ivyagezwe na Kristo.”—Ab’i Galatiya 5:14–6:2.

15 None Yehova asavye ukugamburukira ivyagezwe na Kirisitu, yoba adusavye vyinshi birenze urugero? Naho vyosa n’ibitoroshe kugirira ubugwaneza abosa n’aho batubabaje canke badushikuye, dutegerezwa ‘kwigana Imana, nk’abana ikunda, kandi tukagendera mu rukundo.’ (Abanyefeso 5:1, 2) Turakeneye kubandanya turaba akarorero k’Imana, yo “yatweretse urukundo rwayo idukunda, kuko Kristo yadupfiriye tukir’abanyavyaha.” (Abaroma 5:8) Tubaye aba mbere mu gufasha abandi, harimwo n’abadufashe nabi, turumva ko duheze akanyota kubera tuba tuzi ko turiko turigana Imana kandi tukubaha ivyagezwe na Kristo.

16. Tugaragaza gute urukundo dufitiye Imana na Kirisitu?

16 Dukwiye kwibuka ko tugaragaza urukundo rwacu mu vyo dukora, atari gusa mu vyo tuvuga. Na Yezu igihe kimwe yasanze hari ikintu kimwe mu vyo Imana igomba kigoye kwemera, kubera ibintu vyose casaba. Yezu yasenze ati: “Data, asangw’ubigomba, kūra iki gikombe, kindēngāne,” mugabo yongeyeko ningoga ati: “Ariko ntibibe uko jewe ngomba yamara bibe uko wewe ugomba.” (Luka 22:42) Naho Yezu yacumukuye cane, yarakoze ivyo Imana igomba. (Abaheburayo 5:7, 8) Ukugamburuka ni kimenyamenya c’urukundo rwacu, kandi vyerekana ko twemera ko inzira y’Imana ari nziza. Bibiliya ivuga iti: “Ugukunda Imana [ni] uku, n’uko twitondera ivyagezwe vyayo.” (1 Yohana 5:3) Kandi Yezu yabwiye intumwa ziwe ati: “Ni mwankunda, muzokwitondera ivyagezwe vyanje.”—Yohana 14:15.

17. Ni ibwirizwa ridasanzwe irihe Yezu yahaye abayoboke biwe, kandi tumenya gute ko ritwerekeye muri iki gihe?

17 Turetse ugutegeka abayoboke biwe gukundana, ni itegeko irihe ridasanzwe Kirisitu yabahaye? Yabategetse ko bakora igikorwa c’ukwamamaza inkuru nziza nk’uko yari yarakibigishije. Petero yavuze ati: “Atugera kumenyesha abantu no gushinga intahe.” (Ivyakozwe 10:42) Yezu yari yarategetse mu buryo butomoye ati: “Nuko ni mugende, muhindure amahanga yose abigishwa, mubabatiza mw’izina rya Data wa twese n’iry’Umwana n’iry[’im]pwemu yera; mubigishe kwitondera ivyo nabageze vyose.” (Matayo 28:19, 20; Ivyakozwe 1:8) Yezu yarahishuye yuko ayo mabwirizwa yobaye kandi araba abayoboke biwe bo muri iki gihe, mu “gihe c’iherezo,” kuko yavuze ati: “Ubu butumwa bgiza bg’ubgami buzovugwa mw isi yose, ngo bube ikimenyetso kiber[a] icabona amahanga yose, maz’umuhero uzoca uza.” (Daniyeli 12:4; Matayo 24:14) Mu vy’ukuri, Imana igomba ko twamamaza [inkuru nziza]. Mugabo, bamwe bohava biyumvira yuko kuba Imana idusaba gukora ico gikorwa ari ibirenze urugero. Ariko vy’ukuri birarenze urugero?

Igituma Vyosa n’Ibigoye

18. Dukwiye kwibuka iki igihe ducumukuye tuzira ugukora ivyo Yehova adusaba?

18 Nk’uko tumaze kubibona, muri kahise hose Yehova yamye asaba abantu gushitsa ibintu vyinshi bitandukanye. Kandi nk’uko nyene ivyo basabwe gukora vyari vyinshi bitandukanye, ni ko n’ibigeragezo vyabashikiye vyari ubwoko butandukanye. Umwana mukundwa w’Imana yarashikiwe n’ibigeragezo bigoye kuruta ibindi vyose, amaherezo aricwa nabi azira ugukora ivyo Imana yasavye. Ariko mu gihe ducumukuye bivuye ku gukora ivyo Yehova adusaba, dukwiye kwibuka yuko atari we aduteza ivyo bigeragezo. (Yohana 15:18-20; Yakobo 1:13-15) Ubugarariji bwa Shetani bwazanye icaha, ugucumukura n’urupfu, kandi ni we kenshi yagiye aratuma ugukora ivyo Yehova asaba abasavyi biwe biba ibigoye.—Yobu 1:6-19; 2:1-8.

19. Ni kuki ari agateka gukora ivyo Imana yadusavye gukora ibicishije ku Mwana wiwe?

19 Biciye ku Mwana wiwe, Yehova yategetse yuko muri iki gihe c’iherezo, abasavyi biwe batangaza kw’isi yose yuko umuti wonyene rudende w’ugucumukura kw’abantu ari intwaro y’Ubwami bw’Imana. Iyo ntwaro y’Imana izokuraho ingorane zose ziri kw’isi—intambara, ubukozi bw’ikibi, ubukene, ubusaza, indwara, n’urupfu. Ubwami bw’Imana buzotuma kandi isi iba iparadizo y’akaroruhore, iyo n’abapfuye bazozurirwamwo. (Matayo 6:9, 10; Luka 23:43; Ivyakozwe 24:15; Ivyahishuriwe 21:3, 4) Ese ukuntu ari agateka kumenyesha inkuru nziza y’ibintu nk’ivyo! Birumvikana rero yuko ata ngorane iriho ku vyo Yehova adusaba gukora. Turahura n’ukurwanywa, mugabo Shetani ya Diyabule n’isi yiwe ni bo babiteza.

20. Twoshobora gute gutsinda umuhigo wa ya Diyabule?

20 Twotsinda gute umuhigo wa Shetani? Mu kugumiza ku muzirikanyi aya majambo: “Mwana wanje, uce ubgenge, unezereze umutima wanje, kugira ngo ngire ico nishura uwontuka.” (Imigani 27:11) Yezu yararonkeje inyishu Yehova yo gutanga ku bitutsi vya Shetani mu kureka ubuzima bwiwe bwo mw’ijuru bwari butekaniwe, akaza kw’isi gukora ivyo Se agomba. (Yesaya 53:12; Abaheburayo 10:7) Igihe yari umuntu nkatwe, Yezu yarihanganiye ikigeragezo cose yatezwa, arihanganira n’ugupfira ku giti co kubabarizwako. Tumukurikiye nka we Karorero wacu, natwe nyene turashobora kwihanganira ivyoducumukuza kandi tugakora ivyo Yehova adusaba.—Abaheburayo 12:1-3.

21. Ubona gute urukundo Yehova n’Umwana wiwe bagaragaje?

21 Ese urukundo Imana n’Umwana wayo batugiriye? Bivuye ku nkuka ya Yezu, abantu bagamburuka barafise icizigiro co kubaho ibihe bidahera mw’Iparadizo. Ntitureke rero ngo hagire ikintu na kimwe kituzimanganiriza ico cizigiro. Ahubwo, nidushire ku mutima ivyo Yezu yatumye bishoboka, nka kumwe Paulo yabigira, we yavuze ati: ‘Umwana w’Imana yarankunze, aranyigura.’ (Ab’i Galatiya 2:20) Ese rero twogaragariza Imana yacu Yehova yuzuye urukundo, ugukenguruka kuvuye ku mutima, we atigera adusaba ibirenze urugero.

Wokwishura Gute?

◻ Yehova adusaba iki muri iki gihe?

◻ Mw’ijoro rya nyuma yamaranye n’intumwa ziwe, Kirisitu yashimitse gute ku kuntu urukundo ruhambaye?

◻ Twogaragaza gute ko dukunda Imana?

◻ Ni kuki ari agateka gukora ivyo Yehova adusaba?

[Ifoto ku rup. 13]

Ni icigwa ikihe Yezu yahaye intumwa ziwe mu kuboza ibirenge?

[Ifoto ku rup. 15]

Naho turwanywa, gusangira n’abandi inkuru nziza ni agateka gahimbaye

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika