IKIGABANE CA 28

Nokwirinda gute kuryamana n’abo dusangiye igitsina?

“Nkiri umuyabaga naranyinyana n’ukugomwa abandi bahungu. Mu mutima nari nzi ko ivyo vyiyumviro bitabereye.”—Olef.

“Narasomanye rimwe canke kabiri n’uwundi mukobwa w’umugenzi. Kubera ko nakunda n’abahungu, naribajije nimba ntoba ngomwa abo mu bitsina vyompi.”—Sara.

NTA woharira ko ivy’ukuryamana kw’abasangiye igitsina bisigaye bivugwa ku mugaragaro kuruta uko vyari mu myaka mirongo iheze. Wubahutse na ho kuvuga ko utavyerekwa, baca bagusamira mu kirere. Uwitwa Amy w’imyaka 16 avuga ati: “Hari umukobwa yambwiye ko ntegerezwa kuba ninuba abo tudasangiye ibara ry’urukoba, ngo kubera ko ntashigikira ivy’ukuryamana kw’abasangiye igitsina!”

Inyifato yo kurekerana ibintu yiraye muri iki gihe yaratumye abakiri bato batari bake baja mu vyo kuryamana n’abo basangiye igitsina. Uwitwa Becky w’imyaka 15 avuga ati: “Kw’ishure abakobwa benshi baravuga ko baryamana n’abakobwa nka bo, ko baryamana n’abo mu bitsina vyompi canke ko bumva bipfuza kuryamana na bo.” Uwitwa Christa w’imyaka 18 na we nyene avuga ko ari ko bimeze kw’ishure iwabo. Agira ati: “Hari abo twigana babiri bamaze kunsaba ngo turyamane. Umwe yaranyandikiye ambaza ko nipfuza kumenya ingene kuryamana n’uwundi mukobwa bimeze.”

Uravye ukuntu ivyo kuryamana kw’abasangiye igitsina bihayagizwa, woshobora guca utangura kwibaza uti: ‘Ubwo vyoba ari bibi koko? Bite ho nimba ngomwa uwo dusangiye igitsina? Vyoba bisobanura ko mfise impengamiro yo kuryamana n’abo dusangiye igitsina?’

Imana ibona gute ukuryamana kw’abasangiye igitsina?

Muri iki gihe, abantu benshi, harimwo n’abakuru b’amadini bamwebamwe, ico kibazo baragikorako bagasha. Ariko rero, Ijambo ry’Imana Bibiliya riratomoye kuri ico kibazo. Rivuga ko Yehova Imana yaremye umugabo n’umugore be n’uko yategekanije ko ivyo guhuza ibitsina biba hagati y’umugabo n’umugore wiwe gusa. (Itanguriro 1:27, 28; 2:24) Ntibitangaje rero kubona Bibiliya yiyamiriza ukuryamana kw’abasangiye igitsina.—Abaroma 1:26, 27.

Hari abovuga ko Ijambo ry’Imana ryataye igihe. Ariko none wibaza ko ari kubera iki baca bihutira kuvuga gutyo? Ubwo ntivyoba bitumwa n’uko Bibiliya idashigikira ivyiyumviro vyabo? Benshi bariyamiriza Ijambo ry’Imana kubera gusa ryigisha ibidahuye n’ivyo bashaka kwumva. Ariko rero, ivyo si vyo kandi ntidukwiye kwoshwa n’ivyo vyiyumviro bigoramye!

Ariko tuvuge iki nimba ugomwa uwo musangiye igitsina? Vyoba bisobanura ko ufise impengamiro yo kuryamana n’abo musangiye igitsina? Oya. Uribuka ko uri mu kiringo c’“ishurika ry’ubuto,” ikiringo inambu y’umubiri iza iravyuka bitakuvuyeko. (1 Abakorinto 7:36) Nimba bishika ukumva ugomwe uwo musangiye igitsina, numenye ko bidasobanura ko ufise impengamiro yo kuryamana n’abo musangiye igitsina. Akenshi ivyo bigenda birahera uko igihe kihaca. Mu kurindira, utegerezwa kwirinda kuja mu vyo kuryamana n’abo musangiye igitsina. Uti gute?

Nubishire mw’isengesho. Nutakambire Yehova nk’uko Dawidi yabigize, ati: “Mana, nunserangure umenye umutima wanje. Nunsuzume umenye ivyiyumviro vyanje bidurumbanya, urabe ko muri jewe hari inzira n’imwe ibabaza, unyobore mu nzira y’igihe kitagira urugero.” (Zaburi 139:23, 24) Yehova arashobora kugukomeza mu kuguha amahoro “arengeye ukwiyumvira kwose.” Ivyo birashobora ‘kurinda umutima wawe n’ububasha bwawe bwo kwiyumvira’ kandi bikaguha “ububasha burengeye ubusanzwe” kugira bigufashe kwirinda gutwarwa n’ivyipfuzo bibi.—Abafilipi 4:6, 7; 2 Abakorinto 4:7.

Niwuzuze umuzirikanyi wawe ivyiyumviro vyiza. (Abafilipi 4:8) Nusome Bibiliya buri musi. Ntiwigere ufatira mu rwara ububasha ifise bwo guhindura ivyiyumviro vyawe n’umutima wawe. (Abaheburayo 4:12) Umusore yitwa Jason avuga ati: “Bibiliya yaramfashije cane, aho hakaba harimwo ivyanditswe nka 1 Abakorinto 6:9, 10 na Abanyefeso 5:3. Igihe cose ngize ivyipfuzo bibi, nca nsoma ivyo vyanditswe.”

Niwirinde amashusho y’ubushegabo n’ivyiyumviro bihayagiza ukuryamana kw’abasangiye igitsina. (Abakolosayi 3:5) Niwirinde ikintu cose cokuvyurira inambu y’umubiri. Aho harimwo amashusho y’ubushegabo, ibiganiro bimwebimwe vyo kuri televiziyo n’amasenema amwamwe, canke mbere ibitabu usanga birimwo ibicapo vy’abantu bambaye batikwije. Niwikuremwo ivyiyumviro bibi ubisubirize vyiza. Umusore umwe w’umuyabaga avuga ati: “Igihe cose ivyo vyipfuzo binjemwo, nca nzirikana ku canditswe co muri Bibiliya nkunda kuruta ibindi.”

Ego ni ko, hari abavuga ko umuntu adakwiye kwigora ngo akore ivyo vyose, ahubwo ko akwiye gusa guca yemera ko ari ko yimereye maze akiberaho gutyo. Ariko Bibiliya ivuga ko ushobora kuvyifatamwo neza kuruta! Iratubwira nk’akarorero ko abakirisu bamwebamwe ba kera bahindutse naho bari bahoze baryamana n’abo basangiye igitsina. (1 Abakorinto 6:9-11) Na wewe urashobora gutsinda urwo rugamba, naho ubu uriko ururwanira mu mutima gusa.

Bite ho nimba ivyo vyipfuzo bibandanije? Ntutwarwe na vyo! Yehova ariyamiriza ukuryamana kw’abasangiye igitsina. Umuntu rero ariko aranyinyana n’ivyipfuzo vyo kuryamana n’abo basangiye igitsina arashobora guhitamwo kudatwarwa na vyo.

Tubitangire akarorero: Umuntu yoshobora kuba “akunda gushangashirwa.” (Imigani 29:22) Ashobora kuba yahora atwarwa n’ishavu bitagoranye. Ariko rero amaze kwiga Bibiliya, aca abona ko akeneye gutsimbataza ukwigumya. None vyoba bisobanura ko atazokwigera asubira kwumva ishavu? Oya. Ariko kubera azi ico Bibiliya ivuga ku bijanye n’ishavu ridacungerewe, aca yinanata ntagire nk’uko rigize.

Ni cokimwe n’umuntu agomwa abo basangiye igitsina mugabo akaba amaze kumenya ico Bibiliya ivuga ku bijanye n’ukuryamana kw’abasangiye igitsina. Vyoshobora gushika icipfuzo kibi kikiyadukiza. Ariko nimba abona ico kintu nk’uko Yehova akibona, arashobora kuronka inkomezi zo kunanira ico cipfuzo.

Ntutane n’akabando!

Nimba uriko uranyinyana n’ivyipfuzo vyo kuryamana n’abo musangiye igitsina, woshobora kwiyumva nk’umusore umwe yavuze ati: “Naragerageje guhindura ivyiyumviro. Narasavye Yehova ngo amfashe. Narasomye Bibiliya. Narumvirije insiguro zitari nke zerekeye ico kintu. Simbona ikindi ndibukore.”

Nimba nawe umerewe gutyo, uri n’urugamba rutoroshe. Urwo rugamba ubwirizwa kururwana. Umuntu wese yipfuza guhimbara Imana ategerezwa kwisunga ingingo ngenderwako zayo zigenga inyifato runtu no kwirinda ubuhumbu, naho kubigira vyoba bigoye cane. Ntiwigere wibagira ko Imana izi urugamba uriko urarwana mu mutima wawe be n’uko yumvira impuhwe abayikorera.a (1 Yohani 3:19, 20) Kugamburuka amategeko y’Imana bituma wironkera imihezagiro. Nkako, kwubahiriza amategeko y’Imana “birimwo impera nini.” (Zaburi 19:11) Mbere no muri ino si idurumbanye, uzogira ubuzima bwiza bushoboka.

Niwiheke ku Mana rero, wongere urwanye ivyipfuzo bibi. (Abagalatiya 6:9) Niwihate ‘uzinukwe ikibi, wumire ku ciza.’ (Abaroma 12:9) Niwagira akigoro, uzobona ko ivyo vyipfuzo bibi bizogenda birahera. Ikiruta vyose, niwirinda ivyo kuryamana n’abo musangiye igitsina, uzogira icizigiro co kubaho ibihe bidahera mw’isi nshasha igororotse y’Imana.

[Akajambo k’epfo]

ICANDITSWE NYAMUKURU

“Nunsuzume umenye ivyiyumviro vyanje bidurumbanya, urabe ko muri jewe hari inzira n’imwe ibabaza.”—Zaburi 139:23, 24.

IMPANURO

Nimba uri umusore agomwa abahungu kubera bagaragaza kamere zimwezimwe usa n’uwudafise, canke ukaba uri umwigeme agomwa abakobwa kubera atinya abahungu, urashobora kubona abahungu mu buryo bwiza mu kurimbura akarorero ka Yezu. (1 Petero 2:21) Yari umugabo abushitse ariko yitonda.

WARI UBIZI . . . ?

Naho udashobora gucungera ijana kw’ijana ivyipfuzo vyawe, urashobora gucungera ivyo ukora. Urashobora guhitamwo kudatwarwa n’ivyipfuzo bibi.

ICO NTEGEKANYA GUKORA!

Nihagira uwumbaza igituma Bibiliya yiyamiriza ukuryamana kw’abasangiye igitsina, nzovuga nti: ․․․․․

Nihagira uwuvuga ko Bibiliya ibohera abantu amaboko i mugongo, nzomufasha kuzirikana nti: ․․․․․

Ico noshima kubaza umuvyeyi wanje (abavyeyi banje) kuri ivyo ni ․․․․․

UVYIBAZAKO IKI?

● Kubera iki Imana yiyamiriza ukuryamana kw’abasangiye igitsina?

● Ni ibintu ngirakamaro ibihe wokora kugira wirinde kugwa mu mutego wo kuryamana n’abo musangiye igitsina?

● Kubona ukuryamana kw’abasangiye igitsina nk’uko Imana ibibona vyoba bisobanura ko uterekwa ababikora?

[Iciyumviro nyamukuru ku rup. 236]

“Ivyiyumviro bigoramye vy’isi vyaranyoheje bituma ndushiriza kwiyumvira ko mfise impengamiro yo kuryamana n’abo dusangiye igitsina. Ubu ndirinda ikintu cose canke umuntu wese ahayagiza iyo ngeso.”—Anna

[Ifoto ku rup. 233]

Abakiri bato bose bategerezwa guhitamwo gukurikira inzira nziza Ijambo ry’Imana ribereka canke kwisunga ukuntu isi ibona ibijanye n’igitsina mu buryo bugoramye