Ibibazo by’indwara zo mu mutwe bigenda byiyongera cyane mu bakiri bato—Ni iki Bibiliya ibivugaho?

Ku itariki ya 13 Gashyantare 2023, Ibigo Bishinzwe Kurwanya no Gukumira Indwara (CDC) byo muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika, byasohoye raporo igaragaza uburyo indwara zo mu mutwe ziri kwibasira abakiri bato muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika. Iyo raporo yagaragaje ko abanyeshuri barenga 40 ku ijana biga mu mashuri yisumbuye bahanganye n’agahinda gakabije no kwiheba.

Dr. Kathleen Ethier, umuyobozi w’ishami ryita ku buzima bw’ingimbi n’abangavu mu Bigo Bishinzwe Kurwanya no Gukumira Indwara, yaravuze ati: “Nubwo mu myaka irenga icumi ishize twagiye tubona umubare w’abakiri bato bibasirwa n’indwara zo mu mutwe wiyongera, muri iki gihe bwo izo ndwara hamwe n’ibitekerezo byo gushaka kwiyahura bigenda byiyongera mu bana b’abakobwa kurusha mbere hose.”

Iyo raporo yerekanye ko:

• Mu bana 10 b’abakobwa, abarenga 1 (14 ku ijana) bagiye bakoreshwa imibonano mpuzabitsina ku ngufu. Nk’uko Dr. Ethier yabivuze: “Ibyo bintu birahangayikishije cyane, kubera ko mu bana b’abakobwa 10 uzi, byibuze umwe muri bo yigeze gufatwa ku ngufu.”

• 1 mu bana 3 b’abakobwa (30 ku ijana) yagerageje kwiyahura.

• 3 mu bana 5 b’abakobwa (57 ku ijana) bagize agahinda gakabije cyangwa bariheba.

Rwose iyo mibare irababaje cyane. Igihe cy’ubuto cyagombye kuba ari igihe cy’ibyishimo n’umunezero. Ni iki cyafasha abakiri bato guhangana n’imihangayiko bahura na yo muri iyi minsi? Ni iki Bibiliya ibivugaho?

Bibiliya itanga inama z’ingirakamaro zafasha abakiri bato

Mu by’ukuri Bibiliya igaragaza neza ko turi mu bihe bitoroshye. Ibyita “ibihe biruhije, bigoye kwihanganira” (2 Timoteyo 3:1-5). Icyakora Bibiliya itanga inama zihuje n’igihe zafasha bakiri bato bo hirya no hino ku isi babarirwa muri za miliyoni guhangana n’ibyo bihe biruhije nubwo bahura n’ingorane. Suzuma ingingo zikurikira zishingiye kuri Bibiliya.

• Nabigenza nte niba kubaho bindambiye?

• Ese Bibiliya yamfasha mu gihe numva nshaka kwiyahura?

• Ese uwakwipfira bikarangira?

• Nahangana nte no kwiheba?

• Nakwirinda nte kugira ibitekerezo bibi?

• Nakora iki ngo nirinde imihangayiko?

• Nategeka nte ibyiyumvo byange?

• Icyo wakora ngo udakomeza kubabara (videwo zishushanyije)

• Nakora iki niba hari abannyuzura?

• Nakora iki niba hari abannyuzura bifashishije interineti?

• Si ngombwa ko urwana n’abashaka kukunnyuzura (videwo zishushanyije)

• Nakora iki mu gihe hari umbuza amahwemo ashaka ko turyamana?

• Ni iki nkwiriye kumenya ku birebana n’ihohoterwa rishingiye ku gitsina?​—Igice cya 1: Uko waryirinda

• Ni iki nkwiriye kumenya ku ihohoterwa rishingiye ku gitsina?​—Igice cya 2: Gukira ibikomere

Bibiliya itanga inama z’ingirakamaro zafasha ababyeyi

Bibiliya itanga inama nziza zafasha ababyeyi ku buryo bashobora gufasha abana babo b’ingimbi n’abangavu guhangana n’ingorane bahura na zo mu buzima. Suzuma ingingo zikurikira zishingiye kuri Bibiliya.

• Uko twafasha abakiri bato bihebye?

• Mu gihe umwana wawe w’umwangavu ahangayitse

• Nakora iki niba hari abannyuzura umwana wange?

• Mu gihe umwana wawe akora ibikorwa byo kwibabaza

• Abana n’imbuga nkoranyambaga—Igice cya 1: Ese umwana wange yagombye gukoresha imbuga nkoranyambaga?

• Abana n’Imbuga nkoranyambaga—Igice cya 2: Uko wakwigisha umwana wawe w’ingimbi cyangwa w’umwangavu gukoresha neza imbuga nkoranyambaga

• Abana bakoresha terefone zigezweho—Igice cya 1: Ese umwana wange yagombye gutunga terefone igezweho?

• Abana bakoresha terefone zigezweho—Igice cya 2: Uko nakwigisha umwana wange gukoresha terefone igezweho

• Uko waganira n’umwana wawe ku birebana no kohererezanya ubutumwa buvuga iby’ibitsina