A fa kozoni awe aye so andu Messie

TETI so aJuif ahinga ye so Esaïe na ambeni prophète asû na ndo ti Messie, a sara si teti angu mingi, ala kue ayeke ku kungo gango ti lo. Ti tâ tënë ni, na ngoi ti Jésus, aJuif mingi “ayeke ku” na ngoi kue gango ti Messie (Luc 3:15). A yeke nzoni ti hinga so aprophétie ti Bible afa anzene nzene ye na ndo ti fini ti Messie ni. Zo alingbi pëpe ti fa aye ni so kozoni wala ti sara si aye ni so asi na Jésus.

Anzene nzene ye na ndo ti dungo Messie. Esaïe afa kozoni awe so fade mbeni masia ayeke dü Messie, wala Christ. Na pekoni so bazengele Matthieu afa aye ti kpene so asi na ngoi ti dungo Jésus, lo tene: “Ye so kue asi, si tënë so Seigneur atene na lege ti prophète ni alingbi ga tâ tënë, Bâ, fade masia amë ngo, na lo dü Molenge-koli.” (Matthieu 1:22, 23; Esaïe 7:14). Esaïe afa nga kozoni awe so fade Christ ni ayeke ga na lege ti sewa ti David, na lo fa iri ti Isaï, wala Jessé, babâ ti David. Jésus aga biani na lege ti sewa ti David (Matthieu 1:6, 16; Luc 3:23, 31, 32). Ni la, kozoni si a dü Jésus, ange Gabriel atene na Marie mama ti Jésus, lo tene: ‘Fade Nzapa amû na Lo trône ti babâ ti Lo David.’​—Luc 1:32, 33; Esaïe 11:1-5, 10; aRomain 15:12.

Anzene nzene ye na ndo ti fini ti Messie. Na yâ ti synagogue ti Nazareth, Jésus so aga kota awe adiko na kota go mbeti ti prophétie ti Esaïe, so na yâ ni a yeke wara atënë so: “Yingo ti Seigneur ayeke na ndo Mbi, teti Lo sa mafuta na li ti Mbi ti fa Tene-nzoni na awanzinga.” Jésus afa so atënë ti prophétie so andu lo, lo tene: “Laso, tënë so ti Mbeti ti Nzapa aga tâ tënë na mê ti i awe.” (Luc 4:17-21; Esaïe 61:1, 2). Esaïe afa nga kozoni awe so na ngoi so Jésus ayeke sava azo so ayeke na bezoin ni, fade lo yeke sara ye na mbage ti ala na nzobe, na ngangu pëpe nga na tâ be-ti-molenge. Matthieu atene: “Azo mingi mingi ague na peko ti Lo, na Lo lungula kobela ti ala kue; na Lo wa ala si ala fa tënë ti Lo na azo pëpe, si tënë so prophète Esaïe atene alingbi ga tâ tënë . . . Fade Lo papa wala Lo dekongo pëpe . . . Pepe so a suru awe, fade Lo fâ pëpe.”​—Matthieu 8:16, 17; 12:10-21; Esaïe 42:1-4; 53:4, 5.

Anzene nzene ye na ndo ti pasi so Messie abâ. Prophète Esaïe afa kozoni awe so fade mingi ti azo ti Israël ayeke ke ande Messie ni na fade lo yeke ga ‘Tênë so ala pika gere ti ala dä’. (1 Pierre 2:6-8; Esaïe 8:14, 15). Ti tâ tënë ni, atâa gbâ ti amiracle so Jésus asara, azo ni ‘amä na bê na Lo pëpe si tënë so prophète Esaïe atene alingbi ti ga tâ tënë, Seigneur, zo nyen amä tënë so e fa?’ (Jean 12:37, 38; Esaïe 53:1). Mbeni nda ti tënë so asara si aJuif amä na bê na Jésus pëpe ayeke bibe so ayeke na lege ni pëpe, so aJuif mingi ayeke lani na ni; ala pensé so Messie ni ayeke zi ande ala hio na gbe ti komandema ti Rome nga lo yeke kiri ande ti zia Royaume ti David na ndo ti sese. So Jésus abâ pasi nga lo kui asara si mingi ti aJuif ake ti bâ lo tongana Messie. Me ti tâ tënë ni, Esaïe afa kozoni awe so fade Messie ni ayeke bâ ande pasi kozoni si lo ga Gbia.

Na yâ ti mbeti ti Esaïe, na lege ti prophétie, Messie ni atene: “Mbi zia peko ti Mbi na azo ti pika, . . . Mbi honde lê ti Mbi pëpe na ye ti kamene so asara Mbi wala na [ngu ti yanga so azo atuku, MN ] na lê ti Mbi.” Matthieu afa aye so asi na Jésus na ngoi so lo yeke na gbe ti ngbanga, lo tene: “Ala [tuku ngu ti yanga, MN ] na lê ti Lo, ala pika Lo; na ambeni zo apika Lo na yambati ti ala.” (Esaïe 50:6; Matthieu 26:67). Esaïe atene so “tongana ye ti vundu asara Lo, Lo lungula yanga ti Lo pëpe”. Ni la, tongana Pilate ahunda Jésus na ndo ti atënë so aJuif abi na li ti lo, Jésus “akiri tënë na lo pëpe, même tënë oko pëpe; tongaso bê ti gouverneur adö mingi.”​—Esaïe 53:7; Matthieu 27:12-14; Kusala 8:28, 32-35.

Anzene nzene ye na ndo ti kuâ ti Messie. Prophétie ti Esaïe angbâ lani ti ga tâ tënë na ngoi ti kuâ ti Jésus nga même na peko ti kuâ ti lo. Esaïe atene: “Ala mû du-kua na Lo na popo ti azo ti sioni, me na kui ti Lo a lu Lo na ndo ti zo ti mosoro.” (Esaïe 53:9). Prophétie so, so gi na bango ni atënë ni amä tere pëpe, alingbi ti ga tâ tënë tongana nyen? Na ngoi so Jésus akui, a kanga lo na keke na popo ti azo ti nzi use (Matthieu 27:38). Me na pekoni, Joseph ti kodoro ti Arimathée so ayeke mbeni zo ti mosoro alu kuâ ti Jésus na yâ ti dû ti tênë so lo zi ni fini fini ti tene a lu ande kuâ ti lo Joseph ni dä (Matthieu 27:57-60). Na nda ni, kuâ ti Jésus asara si mbeni oko ti akpengba prophétie ti Esaïe aga tâ tënë. Esaïe asara tënë ti Messie ni, lo tene: “Fade Boi ti Mbi ti mbilimbili adiko azo mingi azo ti mbilimbili; na fade Lo yô sioye ti ala.” Biani, na lege ti kuâ ti Jésus, lo zi siokpari ti azo kue so ayeke be-ta-zo.​—Esaïe 53:8, 11; aRomain 4:25.

Aprophétie so aga tâ tënë biani

Ti fa na lege ti Bible zo so ayeke Messie ni, abazengele nga na Jésus lo wani asara kua fani mingi na atënë ti mbeti ti Esaïe ahon atanga ti ambeti ti yâ ti Bible. Ye oko, mbeti ti Esaïe ayeke pëpe gi oko mbeti ti Bible so afa kozoni awe ye so ayeke si kekereke. Gbâ ti ambeni prophétie ti mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû na yanga ti Hébreu aga nga tâ tënë na ndo ti Jésus, Royaume ti lo nga na anzoni ye so azo ayeke wara ande na lege ti Royaume soa (Kusala 28:23; Apocalypse 19:10). Aprophétie so ayeke ga ande tâ tënë biani? Jésus atene na aJuif so ayeke mä lo, lo tene: “I tene na bê ti i pëpe Mbi ga ti lungula Ndia wala aProphète [so ti tene, mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû na yanga ti Hébreu]; Mbi ga pëpe ti lungula me ti sara si tënë ti Ndia na ti aProphète aga tâ tënë. Teti Mbi tene na i biani, juska yayu na sese ahon, fade kete lettre oko wala kete marque oko ti Ndia ahon kete pëpe, juska a sara ye ti Ndia ni kue.”​—Matthieu 5:17, 18.

Jésus nga asara tënë ti aprophétie so aga tâ tënë na ngoi ti lo nga na angoi so aga na pekoni (Daniel 9:27; Matthieu 15:7-9; 24:15). Na ndo ni, Jésus na adisciple ti lo afa kozoni awe tënë ti aye so ayeke si ande na peko ti ala, so na popo ni a yeke wara gbâ ti aye so ayeke si na ngoi ti e laso. Article ti peko ayeke sara ande tënë na ndo ti aprophétie ti Bible so nga na ambeni so ayeke ga tâ tënë ande na yâ ti ngoi so ayeke ga.

[Kete tënë na gbe ni]

[Foto na lembeti 4]

‘Fade masia adü Molenge-koli’

[Foto na lembeti 5]

“Mbi honde lê ti Mbi pëpe na ye ti kamene so asara Mbi”