Ambeti ndali ti Mbeti ti bungbi: Kusala ti e nga na gigi ti e
Yenga ti 2-8 novembre
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | EXODE 39-40
“Moïse asara tâ gi aye so Jéhovah ahunda na lo ti sara”
(Exode 39:32) Tongaso kua ti tabernacle ni kue, so ti tene tente ti bungbi ni, ahunzi kue, na azo ti Israël asara aye kue so Jéhovah afa lani na Moïse. Ala sara gï tongana ti so a hunda.
Jéhovah ahinga mo?
13 Sarango ye ti Moïse ayeke ti lo tâ nde na ti Koré. Lo yeke lani “na tâ be-ti-molenge ahon azo kue so ayeke na lê ti sese.” (Nom. 12:3). Lo fa so lo yeke na tâ be-ti-molenge, wala lo sara tere ti lo kete na lege so lo sara tâ gi ye so Jéhovah ahunda na lo ti sara (Ex. 7:6; 40:16). Lâ oko pëpe e diko na yâ ti Bible a tene so Moïse ake lege so Jéhovah ayeke sara na aye wala lo sara ngonzo ndali ti so Jéhovah ahunda na lo ti sara aye gi tongana ti so ni fa na lo. Na tapande, Jéhovah afa na Moïse anzene nzene ye kue na ndo ti lege so a lingbi a leke na tabernacle. Lo fa nzoroko ti kamba nga na wungo ti adû ti bouton so a lingbi azo ti Israël aleke na arideau ni (Ex. 26:1-6). Tongana mbeni zo ti bango ndo na ndo ti congrégation afa na mo ti sara ambeni ye so mo bâ so anzene nzene ye ayeke dä mingi, na mbeni ngoi bê ti mo alingbi ti nze. Me Jéhovah ayeke ti lo zo ti bango ndo ti na ndo ti congrégation so alingbi ti lo kue. Lo mû kusala na azo ti lo ti sara, na lo hinga so ala yeke sara ande ni nzoni. Tongana lo fa na e anzene nzene ye so a lingbi e sara, raison ni ayeke dä. Moïse asara ngonzo na tere ti Jéhovah pëpe wala lo tene pëpe so Jéhovah ane lo pëpe ndali ti so lo fa na lo Moïse ni anzene nzene ye kue so a lingbi lo sara. Moïse atene pëpe so Jéhovah amû na ni liberté pëpe. Moïse atene na azo so ayeke sara kua ni ti sara ni tâ gi tongana ti so Jéhovah ahunda (Ex. 39:32). So ayeke sarango tere kete. Moïse ahinga so kusala ni ayeke ti Jéhovah na lo yeke tongana gbakuru ti kua na yâ ti maboko ti Jéhovah.
(Exode 39:43) Tongana Moïse abâ kua ti ala ni kue, lo bâ so ala sara ni alingbi gï na ye so Jéhovah afa lani. Tongaso Moïse airi tufa na ndö ti ala.
(Exode 40:1, 2) Na pekoni, Jéhovah atene na Moïse: 2 “Na kozo lango ti kozo nze ni, mo leke tabernacle ni na nduzu, so ti tene tente ti bungbi ni.
(Exode 40:16) Moïse asara ye kue alingbi na ye so Jéhovah afa lani na lo. Lo sara gï tongana ti so a hunda.
Mo yeke be-ta-zo na yâ ye kue?
3 “Mbeti ti aHébreu 3:5 atene: “Moïse ayeke be-ta-zo na da ti Nzapa tongana boi.” Ye wa asala si Moïse aduti mbeni prophète be-ta-zo? Na tango so lo leke tabernacle, “Moïse asala . . . na lege ti ye kue so L’Eternel akomande lo, lo sala tongaso.” (Exode 40:16). E awakua ti Jéhovah, e yeke fa so e yeke be-ta-zo na mango yanga ti lo. Ye so andu nga ti ngbâ be-ta-zo na gbele akota tara nga na aye ti ngangu. Ye oko, ti hon ndo ti akota tara ayeke pëpe gi oko ye so afa so e yeke be-ta-zo. Jésus atene: “Zo so ayeke be-ta-zo na ye kete kete, lo yeke be-ta-zo na ye mingi nga; na zo so ayeke kirikiri na ye kete kete, lo yeke kirikiri na ye mingi nga.” (Luc 16:10). A lingbi e duti be-ta-zo même na yâ ti aye so akpa kete ye.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
(Exode 39:34) bongo ti ziango na ndö ti bongo ti kangango na ndö ti tabernacle ni so ayeke na poro ti terê ti koli-taba so a zia bengba teinture na terê ni, nga mbeni na poro ti terê ti phoque nga na rideau ti yanga ni.
it-2 l. 510 par. 4, 5
Poro ti terê ti phoque
Azo ti Israël awara ni lani tongana nyen? Mingi ni aphoque ayeke na ando so dê asara dä mingi, me ambeni aye ando so achauffé kamême. Laso, a yeke wara ambeni na ambage ti Kota ngu ti Méditerranée nga na yâ ti ambeni kota ngu so achauffé kamême. A sara angu ngbangbo mingi awe la azo asara si wungo ti aphoque ayeke mingi ape, nga ândö peut-être anyama so ayeke mingi na yâ ti ngu ti Méditerranée nga na yâ ti Kota Ngu-Bengba. Na ngu 1832, mbeni mbeti (Dictionary of the Holy Bible p. 139) atene: “A yeke wara lani aphoque mingi na yâ ti akete zoa ti Kota Ngu-Bengba, nduru na Sinaï.”
Ândö, azo ti Égypte ayeke kä ye na terê ti Kota Ngu-Bengba nga azo ayeke ga na ala akungba so alondo na ando nde nde so ayeke na terê ti ngu ti Méditerranée. A ye ti fa so peut-être a yeke ga nga na ala aporo ti terê ti phoque. Tongaso na temps so azo ti Israël ayeke sigi lani na kodro ti Égypte, peut-être ala mû nga aporo ti terê ti phoque so ala yeke na ni nga na ati so ala wara lani na maboko ti azo ti Égypte na ngoi so ala mû na ala gbâ ti aye ti ngangu ngere.—Ex 12:35, 36.
(Exode 40:34) Mbinda amû ndö ti tente ti bungbi ni kue, na gloire ti Jéhovah amû yâ ti tabernacle ni kue.
A yeke kota ye ti tene azo abâ kua so mo yeke sara?
Na ngoi so a hunzi ti leke tabernacle, mbinda “akanga ndo ti Tente ti Bungbi, na gloire ti L’Éternel asi singo na yâ Tabernacle.” (Ex. 40:34). Ye so afa biani so kua ni anzere na Jéhovah mingi. Ti mo, bê ti Betsalel na Oholiab ayeke lani tongana nyen na ngoi ni so? Atâa so a sara iri ti ala pëpe na ndo ti aye so ala leke, tere ti ala anzere mingi ndali ti so ala hinga so Nzapa airi tënë nzoni na ndo ti angangu kue so ala sara ti sara na kua ni (aProv. 10:22). Na yâ ti angu so aga na pekoni, ala yeke na ngia mingi ti bâ so a ngbâ ti sara kua na aye so ala leke, na yâ ti kua ti Jéhovah. Na ngoi so a yeke zingo Betsalel na Oholiab na yâ ti fini dunia, tere ti ala ayeke nzere ande mingi ti mä so a voro Jéhovah lani na yâ ti tabernacle so teti angu 500 tongaso.
Dikongo Bible
(Exode 39:1-21) Ala mû kamba ti bleu, kamba ti laine so ayeke violet, kamba ti bengba, ala sara abongo so a kpo ni pendere na laine ti sara na kua na yâ ti ndo so ayeke nzoni-kue. Ala sara abongo so a zia ni nde ndali ti Aaron gï tongana ti so Jéhovah afa lani na Moïse. 2 Tongaso, lo sara éphod ni na lor, na kamba ti bleu, kamba ti laine so ayeke violet, kamba ti bengba nga na pendere kamba ti lin so a pe ni pengo. 3 Na pekoni ala mû marteau ala pika na aplaque ti lor si aga plat tongana kugbe, na lo fâ yâ ni aga akamba si lo yôro ni na popo ti kamba ti bleu, kamba ti laine so ayeke violet, kamba ti bengba nga na pendere lin. Lo pe akamba ni na lo kpo ni pendere. 4 Ala sara ayanga ti bongo use na ndö ti go ti éphod ni na a tingbi ni na ayanga ni use kue. 5 Ceinture so a fü na terê ti éphod ni ayeke ti kanga na ni nzoni. A sara ni na a-oko ye so a sara na éphod ni: aye ti lor, kamba ti bleu, kamba ti laine so ayeke violet, kamba ti bengba nga na pendere kamba ti lin so a pe ni pengo. Ala sara ni gï tongana ti so Jéhovah afa lani na Moïse. 6 Ala zia atênë ti onyx na yâ ti amonture ti lor, na ala kpaka iri ti amolenge ti Israël na ndö ti atênë ni, ala kpaka ni na kode ti kpongo nzoroko na terê ti aye. 7 Lo zia atênë ni so na ndö ti ayanga ti bongo ni so ayeke na ndö ti go ti éphod ni tongana atênë ti dango bê ndali ti amolenge ti Israël, gï tongana ti so Jéhovah afa lani na Moïse. 8 Na pekoni lo sara pectoral, tongana ti zo so ahinga ti kpo bongo pendere. Lo sara ni na oko kode so a sara na éphod ni. Lo sara ni na lor, kamba ti bleu, kamba ti laine so ayeke violet, kamba ti bengba nga na pendere kamba ti lin so a pe ni pengo. 9 Na ngoi so a kiri na ni na ndö ti terê, a yeke duti carré. Ala sara pectoral ni, tongana a kiri na ni na ndö ti terê yongo ni alingbi empan oko na largeur ni alingbi nga empan oko. 10 Ala zia molongo osio ti atênë na ndö ni. Na kozo molongo ni, a yeke wara rubis, topaz na éméraude. 11 Na use molongo ni, turquoise, saphir na jaspe. 12 Na ota molongo ni, tênë ti leshem, agate na améthyste. 13 Na osio molongo ni, chrysolite, onyx na jade. Ala zia ni na yâ ti amonture ti lor. 14 Wungo ti atênë ni alingbi na wungo ti iri ti amolenge 12 ti Israël, na a kpaka airi ni na ndö ti atênë ni na kode ti kpongo nzoroko na terê ti aye. Iri oko aye ti sara tënë ti mara oko, ti amara 12 ni. 15 Ala mû lor ti nzoni ni ala sara na akete chaîne ti pectoral ni, a pe akete chaîne ni tongana akamba. 16 Ala sara amonture use na lor nga akota bague use na lor, na ala zia akota bague use so na acoin ti pectoral ni use kue. 17 Na pekoni, ala zia akamba use ti lor ni alï na yâ ti akota bague use so ayeke na acoin ti pectoral ni. 18 Ala yôro ayanga ti akamba use so na yâ ti amonture ni use kue na ala zia ni na ndö ti ago ti éphod ni, na mbage ti devant. 19 Na pekoni, ala sara akota bague use na lor na ala zia ni na ayanga ti pectoral ni use kue, na mbage ti yâ ni, mbage ni so abâ ndo na mbage ti éphod ni. 20 Ala sara nga ambeni kota bague use na lor na ala zia akota bague ni na devant ti éphod ni, na gbe ti ayanga ti bongo use so ayeke na ndö ti go ti éphod ni, nduru na ndo so a tingbi ni dä, na ndö ti ceinture ti éphod ni. 21 Na nda ni, ala mû kamba ti bleu ala kanga akota bague ti pectoral ni na terê ti akota bague ti éphod ni, tongaso si pectoral ni angbâ na ndö ti éphod ni, na nduzu kete na ndö ti ceinture so a kpo ni kpongo so, gï tongana ti so Jéhovah afa lani na Moïse.
Yenga ti 9-15 novembre
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | LÉVITIQUE 1-3
“Nda ti asandaga so a mû na Jéhovah”
(Lévitique 1:3) “‘Tongana lo ye ti mû bagara ti mû na sandaga so a zö ni agbi kue, a yeke nzoni lo ga na koli ni so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe. A yeke nzoni lo ga na ni na bê ti lo wani na Jéhovah na yanga ti tente ti bungbi.
(Lévitique 2:1) “‘Tongana mbeni zo aye ti mû sandaga ti lê ti kobe na Jéhovah, a yeke nzoni lo mû pendere farine, na lo tuku mafuta nga na vuru dukane na ndö ni.
(Lévitique 2:12) “‘Ala lingbi ti mû aye ni so na Jéhovah tongana akozo lengo ti aye ti ala, me a lingbi a gue na ni pëpe ti tene a zö ni na ndö ti gbalaka tongana sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Nzapa.
it-2 l. 846 par. 4-6, l. 847 par. 1-4
Asandaga
Asandaga so a zö ni agbi kue. Tongana mbeni zo amû na Nzapa asandaga so a zö ni agbi kue, lo yeke bata mbeni mbage ti nyama ni ape, me lo yeke mû ni kue na Nzapa. (Bâ aJu 11:30, 31, 39, 40.) A yeke mû nga lani sandaga so a zö ni agbi kue na Jéhovah ti hunda na lo ti yeda na sandaga ndali ti siokpari so na ambeni ngoi a yeke mû nga ka ni na oko ngoi ni. Jésus Christ amû nga lani terê ti lo kue na Nzapa tongana “sandaga so a zö ni agbi kue”.
it-2 l. 849 par. 7
Asandaga
Asandaga ti lê ti kobe. A yeke mû lani asandaga ti lê ti kobe legeoko na asandaga tongana asandaga so a zö ni agbi kue, asandaga ti beoko, asandaga ndali ti siokpari, nga a yeke mû ni tongana akozo lengo ti aye; na ambeni ngoi a lingbi ti mû ni na mbeni ngoi nde (Ex 29:40-42; Lé 23:10-13, 15-18; Nb 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; chap. 29). Azo ayeke mû lani asandaga ni so ti kiri merci na Nzapa ndali ti so lo sara tufa mingi na ndö ti ala nga lo sara si aye ti ala amaï. A yeke tuku nga lani mafuta nga na vuru dukane na ndö ni. Asandaga ti lê ti kobe alingbi ti duti aye tongana: pendere farine, fini lê ti kobe, mapa so ayeke ronde ronde wala so a zö ni na four, a yôro ni na poêle wala a zö ni na gbarabuba. A yeke zia lani mbeni mbage ti sandaga ti lê ti kobe ni na ndö ti gbalaka ti zongo na sandaga, a mû mbeni mbage ni na aprêtre ti tene ala te ni, na tongana a yeke ndali ti sandaga ti beoko la zo ni aga na aye ni so, lo kue lo yeke te ni (Lé 6:14-23; 7:11-13; Nb 18:8-11). Tongana a yeke mû lani asandaga ti lê ti kobe na Nzapa, a lingbi a zia levure wala “mafuta ti otoro” dä ape (na bango ni a ye ti sara tënë ti sirop ti figue wala ti jus ti alê ti keke).—Lé 2:1-16.
(Lévitique 3:1) “‘Tongana sandaga ti zo ni ayeke sandaga ti beoko, na tongana a yeke bagara la lo ye ti mû, a yeke nzoni lo mû koli ni wala wali ni so sioni ayeke na terê ti lo pëpe si lo ga na ni na gbe ti Jéhovah.
it-2 l. 847 par. 5
Asandaga
Asandaga ti beoko (wala asandaga ti siriri). Tongana Jéhovah ayeda na sandaga ti beoko so mbeni zo ayâa ni na lo, a ye ti fa so lo yeke na siriri na zo ni. Zo so ayeke mû sandaga ni nga na azo ti da ti lo ayeke te ni. Prêtre so angbâ na kua ti lo, nga na ala so ayeke sara kua ti yango sandaga ni na lango ni so ayeke te nga mbeni mbage ni. Guru ti mafuta ti nyama ni so a zö ni so afun nzoni na hôn ti Jéhovah. Mênë ni, so a ye ti sara tënë ti fini, a mû ni nga na lo. A yeke mo bâ mo tene aprêtre ni, azo ti mungo sandaga ni nga na Jéhovah ate ye place oko, so aye ti fa so mbeni songo ti siriri ayeke na popo ti ala. Tongana zo so (ndali ti araison nde nde so Ndia afa) aga sioni awe ate ni, wala mbeni zo ate nyama ni na yâ ti alango so a fa ni so ape, a lingbi a fâ lo. Zo ni so asara si kasa ni aga sioni awe ndali ti so lo wani lo ga sioni awe wala ndali ti so lo te mbeni ye so ayeke ye ti sioni mingi na lê ti Jéhovah, a sara si lo buba nengo ti ye so a zia ni nde ndali ti Jéhovah.—Lé 7:16-21; 19:5-8.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
(Lévitique 2:13) “‘Mo yeke zia ande ingo na terê ti sandaga ti mo kue ti lê ti kobe; a lingbi ingo, so adabe ti mo na mbele ti Nzapa, amanke pëpe na terê ti sandaga ti mo ti lê ti kobe. Mo zia ingo na terê ti asandaga kue so mo yeke mû.
(Ézéchiel 43:24) Mo ga na anyama ni so na Jéhovah, na aprêtre ayeke tuku ingo na terê ti ala na ala yeke yâa ni na Jéhovah tongana sandaga so a zö ni agbi kue.
Akota tënë ti buku ti Lévitique
2:13—Ngbanga ti nyen a hunda ti tene a zia ingo “na yâ offrande oko oko kue”? A sala ni lani tongaso, pëpe ti tene a mû nzerengo na asandaga ni. Na ndo lê sese kue, a yeke sala kusala na ingo ti bata na ye. A lingbi ti tene so a mû ni legeoko na a-offrande ni ngbanga ti so ingo aduti fä ti ye so a lingbi ti buba wala ti fun pëpe.
(Lévitique 3:17) “‘Bâ mbela so ayeke ngbâ aninga teti ala na ahale ti ala na ando kue so ala yeke sara kodro dä: Ala te mafuta wala mênë pëpe.’”
it-1 l. 1003
Mafuta
Nda ti ndia ni. Na gbe ti Ndia ti Moïse ândö, a bâ lani mênë nga na mafuta ti nyama tongana mbeni ye so ayeke gï ti Jéhovah. Fini, so ayeke mbeni ye so gï Jéhovah oko la apeut ti mû ni, ayeke na yâ ti mênë; tongaso mênë ayeke ti Nzapa (Lé 17:11, 14). A bâ lani mafuta ti nyama tongana nzoni mbage ti terê ti nyama ni. Tongaso, tongana zo amû lani mafuta ti nyama ni na Jéhovah, lo ye ti fa so lo yeda so ambage ti terê ti nyama ni so ayeke nzoni mingi ayeke ti Jéhovah, so ayeke Nzapa so amû ye mingi na zo. Lo yeke fa nga na Nzapa so lo ye ti mû na lo anzoni ye so lo yeke na ni. Me tongana mbeni zo ate mafuta ni, a yeke mo bâ mo tene lo mû mbeni ye so a zia ni nde ndali ti Nzapa, mbeni ye so gï Jéhovah oko la ayeke na droit na ni. Tongana zo ni ate ni, a yeke fâ lo.—Lé 7:23-25.
Akota tënë ti buku ti Lévitique
3:17. Teti so a bâ lani mafuta tongana nzoni mbage ti nyama so zo alingbi ti soro, ndia so akanga lege na tengo ni afa polele na amolenge ti Israël so mbage ni so ayeke pendere mingi ayeke ti Jéhovah (Genèse 45:18). Ye so adabe e so a lingbi e mû anzoni ye ti e kue na Jéhovah.—aProverbe 3:9, 10; aColossien 3:23, 24.
Dikongo Bible
(Lévitique 1:1-17) Na tente ti bungbi, Jéhovah airi Moïse na lo sara tënë na lo, lo tene: 2 “Tene na azo ti Israël, mo tene: ‘Tongana mbeni zo na popo ti ala aye ti mû nyama ti kodro na sandaga na Jéhovah, a yeke nzoni lo ga na bagara wala taba wala ngasa. 3 “‘Tongana lo ye ti mû bagara ti mû na sandaga so a zö ni agbi kue, a yeke nzoni lo ga na koli ni so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe. A yeke nzoni lo ga na ni na bê ti lo wani na Jéhovah na yanga ti tente ti bungbi. 4 Lo yeke zia ande maboko ti lo na li ti nyama ni; na a yeke yeda na ni tongana ye ti zingo siokpari ti lo. 5 “‘Na pekoni, a yeke fâ kete koli-bagara ni na gbele Jéhovah; na aprêtre, amolenge ti Aaron, ayeke fi mênë ni na terê ti gbalaka ni kue; gbalaka ni ayeke na yanga ti tente ti bungbi. 6 A yeke nzoni a zi poro ti nyama ni na a fâ yâ ti nyama ni. 7 Aprêtre, amolenge ti Aaron, ayeke ga na wâ na ndö ti gbalaka ni nga ala yeke leke keke ti wâ na lê ti wâ ni. 8 Ala yeke leke nyama so a fâ yâ ni so, li ni nga na mafuta ni, na ndö ti keke so a zia na lê ti wâ so ayeke na ndö ti gbalaka ni. 9 A yeke sukula ande yâ ti nyama ni na angbongo ni na ngu; na prêtre ni ayeke zö aye so kue na ndö ti gbalaka tongana sandaga so a zö ni agbi kue, sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Jéhovah. 10 “‘Tongana zo ni aye ti mû taba wala ngasa ti mû na sandaga so a zö ni agbi kue, a yeke nzoni lo ga na kete koli ni so sioni ayeke na terê ti lo pëpe. 11 A yeke fâ ande nyama ni na terê ti gbalaka na mbage ti nord, na gbe ti Jéhovah; aprêtre, amolenge ti Aaron, ayeke fi mênë ni na terê ti gbalaka ni kue. 12 A yeke fâ ande yâ ti nyama ni, a yeke zi li ni nga na mafuta ni; na pekoni prêtre ni ayeke leke ni na ndö ti keke so a zia na lê ti wâ so ayeke na ndö ti gbalaka ni. 13 Lo yeke sukula ande yâ ti nyama ni na angbongo ni na ngu; na prêtre ni ayeke ga na aye so kue lo zö ni na ndö ti gbalaka tongana sandaga so a zö ni agbi kue. A yeke sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Jéhovah. 14 “‘Me tongana andeke la lo ye ti mû na Jéhovah tongana sandaga so a zö ni agbi kue, lo yeke mû ande akolokoto wala akete pigeon. 15 Prêtre ni ayeke ga na ndeke ni na terê ti gbalaka, lo fâ go ti lo na lo zö lo na ndö ti gbalaka ni, me lo sara si mênë ni ayuru na terê ti gbalaka ni. 16 Lo yeke zi ande bozo ti kobe ti ndeke ni na kuä ti terê ti lo, lo bi ni na terê ti gbalaka ni, na mbage ti est, na place ti tukungo mburu ti wâ. 17 Lo yeke suru yâ ti ndeke ni juska na gbe ti amaboko ti lo, me lo fâ yâ ti lo use pëpe. Na pekoni, prêtre ni ayeke zö ande ni na ndö ti gbalaka ni, na ndö ti keke so a zia na lê ti wâ. A yeke sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Jéhovah.
Yenga ti 16-22 novembre
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | LÉVITIQUE 4-5
“Mû na Jéhovah aye ti mo so ayeke nzoni mingi”
(Lévitique 5:5, 6) “‘Tongana tënë ayeke na li ti lo ndali ti so lo sara mbeni oko ti aye so, a lingbi lo fa siokpari ti lo ni na gigi. 6 Lo yeke ga ande na sandaga ti zingo tënë na li ti zo na Jéhovah ndali ti siokpari so lo sara: lo yeke ga na kete wali-taba wala kete wali-ngasa tongana sandaga ndali ti siokpari. Prêtre ni ayeke sara si a zi siokpari ti lo.
it-2 l. 848 par. 12
Asandaga
Asandaga ti zingo tënë na li ti zo. Asandaga ti zingo tënë na li ti zo ayeke nga lani asandaga so zo amû ni ndali ti siokpari. Na gbe ti Ndia ti Moïse lani, tongana zo asara siokpari, a ye ti fa so tënë ayeke na li ti lo. A yeke mû lani asandaga ti zingo tënë na li ti zo ndali ti ambeni mbilimbili siokpari. A yeke nde kete na ambeni sandaga ndali ti siokpari. Na bango ni, a yeke mû lani asandaga ti zingo tënë na li ti zo ndali ti asiokpari so zo asara na terê ti Jéhovah wala na terê ti mbeni mba ti lo. Zo ayeke mû lani asandaga ni so ti kiri ti leke adroit ti mbele so lo sara ye alingbi na ni ape, wala ti sara si lo kiri lo wara ambeni droit ni so. A yeke sara nga si bê ti lo adë ndali ti punition so lo wara na peko ti sioni so lo sara.—Bâ És 53:10.
(Lévitique 5:7) “‘Me tongana lo lingbi pëpe ti ga na taba ti mû na sandaga ti zingo tënë na li ti zo ndali ti siokpari so lo sara, lo yeke ga na akolokoto use wala akete pigeon use na Jéhovah. Oko ayeke ti mû na sandaga ndali ti siokpari, na oko ayeke ti mû na sandaga so a zö ni agbi kue.
Lo hinga alimite ti e
Ndia ti Moïse afa lani na gigi nzoni bê ti Jéhovah na lege so a tene: “Me tongana lo lingbi pëpe ti ga na taba ti mû na sandaga ti zingo tënë na li ti zo ndali ti siokpari so lo sara, lo yeke ga na akolokoto use wala akete pigeon use na Jéhovah.” (Versê 7) Tongana mbeni zo ti Israël ayeke lani na yâ ti yere mingi si lo lingbi ti mû taba pëpe, a yeke nzere na Nzapa mingi tongana lo mû ye so alingbi na moyen ti lo, so ti tene akolokoto use wala akete pigeon use.
(Lévitique 5:11) “‘Tongana lo lingbi ti ga na akolokoto use wala akete pigeon use pëpe, a lingbi lo ga na dixième ti épha ti pendere farine ti mû na sandaga ndali ti siokpari so lo sara. Lo yeke tuku mafuta nga na vuru dukane na ndö ni pëpe, ndali ti so a yeke sandaga ndali ti siokpari.
Lo hinga alimite ti e
Ka tongana mbeni zo ayeke même lani na moyen ti ga na akolokoto use wala akete pigeon use ape? Ndia ni atene: “A lingbi lo ga na dixième ti épha [litre 2,2] ti pendere farine ti mû na sandaga ndali ti siokpari so lo sara.” (Versê 11) Jéhovah ayeda ti leke mbeni ye so ayeke nde ndali ti azo so ayeke na yâ ti yere mingi na lo yeda ti tene ala mû na lo sandaga ndali ti siokpari sân ti tene mênë atuku. Na Israël ândö, yere akanga lege pëpe na mbeni zo ti tene a zi siokpari ti lo wala ti tene lo kiri lo duti na siriri na Nzapa.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
(Lévitique 5:1) “‘Tongana mbeni zo abâ mbeni sioni ye so a sara wala lo hinga tënë ni, lo yeke témoin ti ye ni. Na pekoni, lo mä mbeni zo so ayeke to mbela ti tene zo so ayeke témoin asigi na tënë ni, me lo sigi na tënë ni pëpe, lo yeke kiri ande tënë ndali ti faute so lo sara.
Mû tapande ti awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo
14 Sarango ye na nzoni bê ayeke mû maboko na mo na ngoi so mo hinga pëpe zo wa la a lingbi mo duti be-ta-zo na lo. Na tapande, peut-être mo hinga tënë nzoni na ndo ti mbeni kota siokpari so mbeni ita asara. Peut-être mo bâ so a yeke nzoni mo ngbâ be-ta-zo na lo, mbilimbili tongana lo yeke kamarade ti mo wala mbeni fami ti mo. Me tongana mo honde ndo ti sioni ni, mo yeke be-ta-zo na Nzapa ape. Kozoni kue, a lingbi mo duti be-ta-zo na Jéhovah. Tongaso, legeoko tongana Nathan, sara ye na nzoni bê me woko yâ ti tënë ni pëpe. Tene na kamarade ti mo ni wala na fami ti mo ni ti gi mungo maboko ti a-ancien. Tongana lo sara ni hio ape, dutingo be-ta-zo ti mo na Nzapa ayeke pusu mo ti sara tënë ni na a-ancien. Tongana mo sara tongaso, mo yeke ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga mo yeke sara ye na kamarade ti mo wala fami ti mo ni na nzoni bê, ndali ti so a-ancien ayeke tara ti kiri na mara ti zo tongaso na nzoni lege na ala yeke sara ni na ngangu ape.—Diko Lévitique 5:1; aGalate 6:1.
(Lévitique 5:15, 16) “Tongana mbeni zo asara siokpari na mbana pëpe, na lege so lo sara ye na lege ni pëpe na aye ti Jéhovah so ayeke nzoni-kue, lo yeke ga na sandaga ti zingo tënë na li ti zo na Jéhovah. Lo ga na koli-taba so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe, so ngere ti lo alingbi na nengo ti sicle ti argent so a yeke fa ka, ngere ni so a fa na lege ti sicle so a yeke sara kua na ni na ndo so ayeke nzoni-kue. 16 Siokpari so lo sara afa so lo ne pëpe ndo so ayeke nzoni-kue, tongaso lo yeke futa ande ye so a fa na lo ndali ni, nga lo kiri lo zia na ndö ni oku mbage ti ye so lo futa. Lo yeke mû ande ni na prêtre ti tene prêtre ni asara si a zi siokpari ti lo na lege ti koli-taba ti sandaga ti zingo tënë na li ti zo, na a yeke pardonné lo.
it-2 l. 861 par. 8
Nzoni-kue
Anyama nga na aye. Kozo molenge ti koli-bagara, kozo molenge ti koli-taba nga na kozo molenge ti koli-ngasa ayeke zia ni lani nde ndali ti Nzapa nga a yeke futa nginza na place ni ape. A yeke mû aye ni so na sandaga, na a yeke mû mbeni mbage ni so ayeke nzoni-kue na aprêtre (Nb 18:17-19). Kozo lengo ti akobe, ti dîme, na même aye kue so a mû na sandaga nga na amatabisi so ayeke nzoni-kue ayeke zia ni nde ndali ti Nzapa (Ex 28:38). Aye kue so a zia ni nde ndali ti Jéhovah ayeke nzoni-kue, a lingbi a bâ ni tongana mbumbuse ye ape wala a mû ni ti sara na ambeni senge kua ape. Mbeni tapande ni andu nga ndia ti dîme. Tongana mbeni zo azia na mbeni ndo mbage ti ye so lo doit ti mû na dîme, na tapande lê ti kobe ti yaka, na pekoni lo wala mbeni zo ti da ti lo amû ni na mbana ape, si a tö ni; tënë ayeke na li ti zo ni ndali ti so lo gue nde na ndia ti aye so a zia ni nde ndali ti Nzapa. Na ndia ni ahunda na lo ti futa ye na place ni, lo yeke kiri ti zia na ndö ni oku mbage ti ye so lo futa, lo yeke ga na koli-taba so sioni ye ayeke na terê ti lo ape ti mû na sandaga. Ni la, aye ni so apusu azo lani ti kpe ndia ti Jéhovah na ndö ti aye so a zia ni nde ndali ti lo.—Lé 5:14-16.
Dikongo Bible
(Lévitique 4:27–5:4) “‘Tongana mbeni senge zo asara siokpari na mbana pëpe na lege so lo sara mbeni ye so Jéhovah amû yanga ti tene a sara pëpe, si tënë ayeke na li ti lo, 28 wala tongana a fa na lo fango siokpari so lo sara, lo yeke ga ande na kete wali-ngasa so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe ti mû na sandaga ndali ti siokpari so lo sara. 29 Lo yeke zia maboko ti lo na ndö ti li ti ngasa ni na a fâ lo na place so a yeke fâ ka nyama dä si a mû na sandaga so a zö ni agbi kue. 30 Prêtre ayeke yôro li ti maboko ti lo na yâ ti mênë ti nyama ni na lo zia ni na terê ti adidi ti gbalaka ti asandaga so a zö ni agbi kue; tanga ti mênë ni, lo tuku na gere ti gbalaka ni. 31 Lo yeke zi ande mafuta ti ngasa ni kue, tongana ti so a zi na mafuta ti sandaga ti beoko; prêtre ni ayeke zö ni na ndö ti gbalaka tongana sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Jéhovah; prêtre ni ayeke sara si a zi siokpari ti zo ni, na a yeke pardonné lo. 32 “‘Me tongana a yeke molenge ti taba la lo ye ti ga na ni ti mû na sandaga ndali ti siokpari ti lo, a yeke nzoni lo ga na wali ni so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe. 33 Lo yeke zia maboko ti lo na ndö ti li ti taba ni na a fâ lo na place so a yeke fâ ka nyama dä si a mû na sandaga so a zö ni agbi kue. 34 Prêtre ayeke yôro li ti maboko ti lo na yâ ti mênë ti taba ni na lo zia ni na terê ti adidi ti gbalaka ti asandaga so a zö ni agbi kue; tanga ti mênë ni, lo tuku na gere ti gbalaka ni. 35 Lo yeke zi ande mafuta ti taba ni kue, tongana ti so a yeke zi ka na mafuta ti kete koli-taba ti sandaga ti beoko; prêtre ni ayeke zö ni na ndö ti gbalaka, na ndö ti sandaga so a zö ni na Jéhovah; prêtre ni ayeke sara si a zi siokpari ti zo ni, na a yeke pardonné lo.
5 “‘Tongana mbeni zo abâ mbeni sioni ye so a sara wala lo hinga tënë ni, lo yeke témoin ti ye ni. Na pekoni, lo mä mbeni zo so ayeke to mbela ti tene zo so ayeke témoin asigi na tënë ni, me lo sigi na tënë ni pëpe, lo yeke kiri ande tënë ndali ti faute so lo sara. 2 “‘Wala tongana mbeni zo andu mbeni sioni ye, atâa a yeke kuâ ti nyama ti ngonda, wala kuâ ti nyama ti kodro wala kuâ ti mbeni oko ti akete kete nyama so asi singo, me lo hinga ni pëpe, lo ga sioni awe, nga tënë ayeke na li ti lo. 3 Wala tongana sân ti tene mbeni zo ahinga, lo ga sioni na lege so lo ndu mbeni ye so asara si zo aga sioni, si na pekoni lo hinga ni, tënë ayeke na li ti lo. 4 “‘Wala tongana mbeni zo adeba yanga ti lo hio ti sara mbeni ye, atâa ye ti nzoni wala ye ti sioni, me na pekoni lo bâ so lo deba yanga ti lo ni hio mingi, tënë ayeke na li ti lo.
Yenga ti 23-29 novembre
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | LÉVITIQUE 6-7
“Sandaga so a mû ti kiri na singila”
(Lévitique 7:11, 12) “‘Ndia ti sandaga ti beoko so zo alingbi ti ga na ni na Jéhovah ayeke so: 12 Tongana lo ye ti mû sandaga ti beoko ni ti kiri na singila, lo yeke ga ande na sandaga ni, nga na terê ni lo ga na mapa so ayeke ronde ronde, so a sara na levure pëpe, so a mélangé ni na mafuta. Lo yeke ga nga na mapa so a sara ni gï na ngu na farine na a tuku mafuta na ndö ni, nga na mapa so ayeke ronde ronde so a mélangé farine na mafuta nzoni si a më ni.
Aye so e lingbi ti manda na lege ti mbeti ti Lévitique
9 Use ye ti manda: E yeke sara na Jéhovah ndali ti so e ye ti kiri singila na lo. Ti gboto lê na ndö ni, zia e sara tënë na ndö ti asandaga ti beoko, mbeni kota ye so ayeke na yâ ti tâ vorongo Nzapa na Israël ti giriri. Na yâ ti mbeti ti Lévitique, e manda so mbeni zo ti Israël alingbi lani ti mû sandaga ti beoko “ti kiri na singila”. (Lév. 7:11-13, 16-18). Lo mû sandaga so pëpe ndali ti so lo doit ti mû ni, me ndali ti so lo ye ti mû ni. Tongaso, sandaga so ayeke mbeni sandaga so lo ga na ni na bê ti lo wani ndali ti so lo ye Nzapa ti lo, Jéhovah. Zo ti mungo sandaga ni, azo ti sewa ti lo nga na aprêtre ayeke te lani nyama ti sandaga ni. Me ambeni mbage ti nyama ni, a yeke yâa ni gï na Jéhovah. A yeke ambage wa?
(Lévitique 7:13-15) Lo yeke mû amapa nde nde so; na terê ni, lo yeke mû mapa so ayeke ronde ronde so levure ayeke dä nga na sandaga ti beoko ti kiringo singila. 14 Mara ti mapa ni oko oko kue, lo ga na ni na Jéhovah; a yeke ye so a zia ni nde ndali ti lo. Prêtre so afi mênë ti nyama ti sandaga ti beoko, ye ni aga ti lo. 15 Kasa ti nyama ti sandaga ti beoko so zo amû ni ti kiri na singila, a yeke te ni na lango ni so zo ni amû sandaga ni. Lo yeke bata ande tanga ni juska na ndade na ndapre pëpe.
Asadaka so Anzere na Nzapa
15 Mbeni offrande so zo mveni amu ayeke sadaka ti offrande ti siriri, so a fa pekoni na Lévitique chapitre 3. Na Hébreu, tene “siriri” aye ti tene ye mingi ahon gi senge dutingo pepe na bira nga na kpale. Mbeni buku (Studies in the Mosaic Institutions) atene: “Na yâ ti Bible, a ye ti tene ye so, nga dutingo wala songo ti siriri na Nzapa, mosoro, ngia, na kota ngia.” Tongaso, a mu sadaka ti offrande ti siriri, pepe ti sala si siriri na Nzapa angbâ lakue, mo ba mo tene a ye ti dë bê ti lo, me ti fa na gigi bê ti kiri singila wala ti sala matanga ti dutingo na siriri na Nzapa so azo so lo yeda na ala ayeke na ni. Aprêtre na zo so amu sadaka ni akangbi ni na pekoni so a mu mênë na mafuta ni na Jéhovah. (Lévitique 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Na mbeni lege so ayeke pendere nga ayeke na lege ti fä, zo so amu ye ni, aprêtre, na Jéhovah Nzapa ayeke kangbi mbeni kobe, fä ti songo ti siriri so ayeke na popo ti ala.
(Lévitique 7:20) “‘Sandaga ti beoko ayeke ye so a mû ni na Jéhovah; tongana zo so aga sioni awe ate ni, ala fâ lo.
Asadaka ti Gonda so Anzere na Jéhovah
8 Ti zo so ayeke mu offrande ni ayeke tongana nyen? Ndia atene a lingbi zo kue so aga na gbele Jéhovah ayeke na sioni oko pepe. A yeke nzoni zo so aga sioni ndali ti aye nde nde kue amu kozoni kue mbeni offrande teti siokpari wala ti kengo ndia, si lo kiri lo ga nzoni na gbele Jéhovah tongaso si offrande ti lo so azö na wâ wala sadaka ti offrande ti siriri alingbi ti nzere na Lo. (Lévitique 5:1-6, 15, 17) Tongaso, e ba na nene ni kota ti bata lakue mbeni dutingo so ayeke na sioni oko pepe na gbele Jéhovah? Tongana e ye si vorongo ti e anzere na Nzapa, a yeke ngbanga ti e ti sala ye hio ti leke akengo ndia kue ti Nzapa. A lingbi e duti ndulu ti yeda na aye so Jéhovah aleke ti mu maboko, “a-ancien ti kongrégation” na “sadaka-ti-futa teti siokpari ti e,” Jésus Christ.—Jacques 5:14; 1 Jean 2:1, 2.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
(Lévitique 6:13) A lingbi wâ ti ndö ti gbalaka ni angbâ lakue ti za. A doit ti mingo pëpe.
it-1 l. 889 par. 2
Wâ
Na tabernacle nga na temple. Lakue na ndapre nga na peko ti lindango ti lâ kozo si ndo avuko, kota prêtre ayeke zö dukane na ndö ti gbalaka ti zongo na dukane (Ex 30:7, 8). Ndia ti Nzapa ahunda lani ti tene wâ ti ndö ti gbalaka ti sandaga so a zö ni agbi kue angbâ lakue na zango ni (Lé 6:12, 13). Mbeni ngobo ti aJuif, so azo mingi ayeda na ni, atene so na tongo nda ni Nzapa la na lege ti miracle aza wâ ti ndö ti gbalaka ni so; me tënë ni so amä terê na tënë ti Bible ape. Ti gue oko na yanga so Jéhovah amû lani na tongo nda ni na Moïse, amolenge ti Aaron “ayeke ga na wâ na ndö ti gbalaka ni nga ala yeke leke keke ti wâ na lê ti wâ ni” kozo si a zia sandaga ni na ndö ti gbalaka ni (Lé 1:7, 8). A yeke na peko ti so a zia Aaron na amolenge ti lo na mbata ti kua, nga na peko ti so a mû asandaga ndali ti kua ti prêtre awe la wâ alondo na Jéhovah, âmanke alondo na yâ ti mbinda so ayeke lani na ndö ti tabernacle, aga agbi sandaga so ayeke na ndö ti gbalaka ni. Wâ ni aga agbi akeke ti wâ so ayeke ndö ti gbalaka ni ape me “agbi nyama ni nga na mafuta so a zö ni na ndö ti gbalaka.” Wâ ni angbâ ti za na pekoni na ndö ti gbalaka ni, peut-être ndali ti wâ so a za kozo na ndö ti gbalaka ni nga na ti so alondo na Jéhovah (Lé 8:14–9:24). Legeoko nga, gï na peko ti sambela so Salomon atene lani na ngoi so a ye ti mû temple na Jéhovah, Jéhovah asara si na lege ti miracle wâ aga agbi asandaga so a ye ti mû lani na lo.—2Ch 7:1; bâ nga aJu 6:21; 1aG 18:21-39; 1Ch 21:26 ti bâ ambeni tapande so afa so na ngoi so Jéhovah ayeda na asandaga ti awakua ti lo, lo sara si na lege ti miracle wâ aga agbi ni.
(Lévitique 6:25) “Tene na Aaron na amolenge ti lo, mo tene: ‘Ndia ti sandaga ndali ti siokpari ayeke so: A yeke fâ nga nyama ti sandaga ndali ti siokpari na devant ti Jéhovah na place so a yeke fâ ka dä nyama ti sandaga so a zö ni agbi kue. A yeke mbeni ye so ayeke nzoni kue kue kue.
si l. 27 par. 15
Mbeti ti Nombre 3—Lévitique
15 (3) Tongana zo asara lani siokpari na mbana ape, a yeke hunda na lo ti mû sandaga ndali ti siokpari. A yeke mû na sandaga anyama nde nde, alingbi na zo so asara siokpari ni wala zo so aye ti tene a pardonné siokpari ti lo: a peut ti duti mbeni prêtre, azo ti mara ni kue, mbeni mokonzi wala mbeni senge zo. Sandaga ndali ti siokpari ayeke lani mbeni ye so zo adoit gï ti sara ni.—4:1-35; 6:24-30.
Dikongo Bible
(Lévitique 6:1-18) Jéhovah atene na Moïse, atene: 2 “Tongana mbeni zo asara siokpari na lo duti be-ta-zo na Jéhovah pëpe na lege so lo handa mba ti lo na ndö ti mbeni ye so mba ti lo amû na lo ti bata, wala lo nzi ye ti mba ti lo wala lo mû ye ti mba ti lo na likisi, 3 wala tongana lo wara mbeni ye so agirisa me lo tene mvene na ndö ni, nga tongana lo deba yanga ti lo, lo tene so lo sara mara ti siokpari so pëpe, bâ ye so a yeke nzoni lo sara la: 4 Tongana biani tënë ayeke na li ti lo ndali ti so lo sara siokpari, lo yeke kiri ande na ye so lo nzi, wala ye so lo mû na likisi wala ye so a mû na lo ti bata, wala ye so agirisa si lo wara 5 wala ye kue so lo mû ni me lo deba yanga ti lo so lo mû ni pëpe, lo yeke futa ande ni kue nga lo kiri lo zia na ndö ni oku mbage ti ngere so lo futa. Lo yeke mû ande ni na wa ti ye ni na lango so a fa na lo so tënë ayeke na li ti lo. 6 Lo yeke ga ande na Jéhovah koli-taba so sioni ye ayeke na terê ti lo pëpe tongana sandaga ti zingo tënë na li ti zo, taba so alingbi na ngere so a yeke fa. Lo yeke mû ni na prêtre. 7 Prêtre ni ayeke sara si a zi siokpari ti lo ni na gbele Jéhovah, na a yeke pardonné lo ndali ti siokpari kue so asara si tënë ayeke na li ti lo.” 8 Jéhovah akiri atene na Moïse, atene: 9 “Mû yanga na Aaron na amolenge ti lo, mo tene: ‘Ndia ti sandaga so a zö ni agbi kue ayeke so: Sandaga ni ayeke ngbâ na lê ti wâ na ndö ti gbalaka ni na bï juska na ndapre, nga ala sara si wâ ti ndö ti gbalaka ni angbâ lakue ti za. 10 Prêtre ayeke yü ande bongo ti kua ti lo so a sara na lin, nga lo yeke yü culotte ti lin na terê ti lo. Na pekoni, lo zi mburu ti wâ ti nyama so wâ agbi ni awe na ndö ti gbalaka, lo zia ni na terê ti gbalaka ni. 11 Na pekoni, lo yeke zi ande bongo ti lo ti kua, lo yü mbeni bongo nde, lo mû mburu ti wâ ni lo gue na ni na gigi ti camp na mbeni ndo so saleté ayeke dä pëpe. 12 A lingbi wâ ti ndö ti gbalaka ni angbâ lakue ti za. A doit ti mingo pëpe. Prêtre ayeke zia ande keke ti wâ na lê ti wâ ni lakue na ndapre, lo leke nyama ti sandaga so a zö ni agbi kue na lê ni nga lo yeke zö mafuta ti sandaga ti beoko na lê ni. 13 A lingbi wâ ti ndö ti gbalaka ni angbâ lakue ti za. A doit ti mingo pëpe. 14 “‘Ndia ti sandaga ti lê ti kobe ayeke so: Amolenge ti Aaron ayeke ga na ni na devant ti gbalaka na gbe ti Jéhovah. 15 Oko ti ala ayeke fû ande mbage ti pendere farine ni, mafuta ni na vuru dukane ni kue asi yâ ti maboko ti lo oko, lo zö ni na ndö ti gbalaka, na a yeke bâ ni tongana sandaga ni kue la, sandaga so fion ni afun nzoni na hôn ti Jéhovah. 16 Aaron na amolenge ti lo ayeke te ande tanga ni so angbâ so. A yeke sara ande ni na mapa so a sara na levure pëpe na a te ni na mbeni place so ayeke nzoni-kue. Ala yeke te ande ni na yâ ti gbagba ti tente ti bungbi. 17 Mapa ni, a yeke sara ande ni na levure pëpe. Ti ala ye so mbi mû na ala na yâ ti asandaga so a zö ni na mbi la. A yeke mbeni ye so ayeke nzoni kue kue kue, legeoko tongana sandaga ndali ti siokpari nga na sandaga ti zingo tënë na li ti zo. 18 Amolenge ti Aaron kue so ayeke akoli ayeke te ande ni. Ye ti ala so a yeke mû na ala na ahale ti ala lakue na yâ ti asandaga so a zö na Jéhovah la. Ye kue so andu ni ayeke ga ande ye ti Nzapa.’”
Yenga ti 30 novembre–6 décembre
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | LÉVITIQUE 8-9
“Ye so afa polele so Jéhovah asara tufa na ndö ti bungbi ti lo”
(Lévitique 8:6-9) Tongaso, Moïse aga na Aaron na amolenge ti lo nduru na yanga ti tente ti bungbi, na lo sukula ala na ngu. 7 Na pekoni, lo yü yongoro bongo na Aaron, lo kanga ceinture na ndö ni, lo yü na lo bongo so maboko ni ayeke dä pëpe, lo yü na lo éphod na lo kanga ceinture ni na ndö ni agbu lo nzoni. 8 Lo kanga pectoral na kate ti lo nga lo zia Urim na Thummim na yâ ti pectoral ni. 9 Lo zia turban na li ti lo na lo zia na devant ti turban ni plaque ti lor so aza zango, ye so afa so a zia lo nde ndali ti Nzapa; Moïse asara gï tongana ti so Jéhovah ahunda na lo ti sara.
(Lévitique 8:12) Ti hunzi na ni, lo tuku mbeni mafuta ni na li ti Aaron ti soro lo si lo zia lo nde ndali ti kua ti Nzapa.
it-1 l. 1188 par. 4, 5; l. 1189 par. 1, 2
Ziango aprêtre na kua
Moïse asukula lani Aaron nga na amolenge ti lo Nadab, Abihu, Éléazar, na Ithamar (wala, lo mû lani yanga na ala ti tene ala wani asukula terê ti ala) na yâ ti kota tawa ti cuivre so ayeke lani na yâ ti lacour ni na lo yü pendere bongo ti kota prêtre na Aaron (Nb 3:2, 3). A yü nga na lo ambeni bongo so afa asarango ye so lo doit ti duti na ni nga na akua so a hunda lo ti sara. Na pekoni, Moïse amû mafuta ti tukungo na li ti zo, lo tuku mbeni na terê ti tabernacle ni nga na aye kue so ayeke na yâ ni. Lo sara nga tongaso na gbalaka ti zongo na sandaga, kota sembe ni nga na akungba ti terê ni kue. Ye so a fa so a zia aye ni so kue nde ti sara gï na kua ti Nzapa. Ti hunzi na ni, Moïse atuku mafuta ni na li ti Aaron ti soro lo.—Lé 8:6-12; Ex 30:22-33; Ps 133:2.
(Lévitique 9:1-5) Na lango miombe ni, Moïse airi Aaron na amolenge ti lo ti koli nga na a-ancien ti Israël. 2 Lo tene na Aaron: “Mû kete koli-bagara ti sandaga ndali ti siokpari ti mo wani nga na koli-taba ti mungo na sandaga so a zö ni agbi kue, so sioni ye ayeke na terê ti ala pëpe, mo ga na ala na gbe ti Jéhovah. 3 Me mo tene na azo ti Israël, mo tene: ‘Ala ga na koli-ngasa ti mû na sandaga ndali ti siokpari; ala ga nga na kete koli-bagara na kete koli-taba ti tene a mû na sandaga so a zö ni agbi kue, anyama so ayeke na ngu oko nga so sioni ye ayeke na terê ti ala pëpe. 4 Ala ga nga na koli-bagara na koli-taba ti sandaga ti beoko ti mû na sandaga na gbe ti Jéhovah, nga na sandaga ti lê ti kobe so a mélangé ni na mafuta, ndali ti so laso Jéhovah ayeke fa terê ti lo na ala.’” 5 Tongaso, ala ga na aye so Moïse ahunda na devant ti tente ti bungbi. Na pekoni, azo ni kue apusu nduru, ala luti na devant ti Jéhovah.
it-1 l. 1190 par. 3
Ziango aprêtre na kua
Na lango miombe ni, na peko ti so a zia ala na kua nga a mû na ala aye ti kua ti ala awe, aprêtre ni akomanse ti kozoni ti sara kua ti yango asandaga (sân mungo maboko ti Moïse); ala mû sandaga ndali ti azo ti mara ti Israël si a zi siokpari ti ala. Mara ni ayeke lani tâ na bezoin ti tene a sara si ala ga nzoni-kue ndali ti so ala yeke awasiokpari, me nga ndali ti so ala londo ti ke yanga ti Nzapa na lege so ala sara mbeni kete bagara ti lor, ye so asara si Jéhovah asara ngonzo na terê ti ala (Lé 9:1-7; Ex 32:1-10). Tongana aprêtre ni, so alondo ti zia ala na kua fini fini so, ahunzi ti mû akozo sandaga ti ala awe, Jéhovah afa so lo yeda na ala na lege so lo tokua mbeni wâ na lege ti miracle aga agbi tanga ti aye so ayeke na ndö ti gbalaka ni. Âmanke wâ ni alondo na yâ ti mbinda so ayeke na ndö ti tabernacle.—Lé 9:23, 24.
(Lévitique 9:23, 24) Ti hunzi na ni, Moïse na Aaron alï na yâ ti tente ti bungbi, ala sigi, na ala iri tënë nzoni na ndö ti azo ni. Fadeso Jéhovah afa gloire ti lo na lê ti azo ni kue, 24 na wâ alondo na Jéhovah aga agbi nyama ni nga na mafuta so a zö ni na ndö ti gbalaka. Na ngoi so azo ni kue abâ ye ni so, ala dekongo na ngia, ala kuku, ala kpo li ti ala na sese.
Aye so e lingbi ti manda na lege ti mbeti ti Lévitique
13 Osio ye ti manda: Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndö ti mbage ti bungbi ti lo so ayeke na sese. Gbu li na ndö ti ye so asi na ngu 1512 kozo na ngoi ti e, na ngoi so a leke tabernacle na gere ti Hoto ti Sinaï (Ex. 40:17). Moïse amû li ni na ngoi ti ziango Aaron nga na amolenge ti lo na kua ti prêtre. Na kozo yango anyama na sandaga so aprêtre ayâa, azo ti Israël abungbi ti bâ ni (Lév. 9:1-5). Tongana nyen la Jéhovah afa so lo yeda na aprêtre so a zia ala na kua fini fini? Na ngoi so Aaron na Moïse airi tënë nzoni na ndö ti azo ni, Jéhovah asara si wâ agbi tanga ti sandaga so ayeke na ndö ti gbalaka.—Diko Lévitique 9:23, 24.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
(Lévitique 8:6) Tongaso, Moïse aga na Aaron na amolenge ti lo nduru na yanga ti tente ti bungbi, na lo sukula ala na ngu.
Ngbanga ti nyen a lingbi e ga nzoni-kue?
6 So a hunda na aprêtre ti Israël ti duti na saleté ape afa so a yeke kota ye laso ti tene awakua ti Jéhovah aduti na saleté ape. Fani mingi azo so e yeke manda Bible na ala abâ so e yeke propre, e yü bongo pendere nga ndo so e yeke voro Jéhovah dä ayeke na saleté ape. So aprêtre ayeke lani na saleté na tere ti ala ape so, a mû maboko na e ti hinga so a lingbi zo kue so aye ti montê na hoto ti Jéhovah so a yeke voro lo dä ayeke na ‘bê so ayeke na sioni kete pëpe’. (Diko Psaume 24:3, 4; És. 2:2, 3.) A lingbi tere ti e, pensé ti e nga na bê ti e aduti na sioni oko ape na ngoi so e yeke sara kusala so ayeke nzoni-kue na Jéhovah. Ye so a hunda ti tene ngoi na ngoi e gbu li ti e na ndo ti sarango ye ti e. Na ambeni ngoi, e lingbi ti bâ so a lingbi e sara ambeni kota changement ti mû lege na e ti duti nzoni-kue (2 aCor. 13:5). Na tapande, a lingbi mbeni ita so ayeke bâ porno ahunda tere ti lo: ‘Mbi yeke fa so mbi yeke nzoni-kue?’ Na pekoni, a lingbi lo gi ti tene a mû maboko na lo ti zia lege ti sioni sarango ye so.—Jacq. 5:14.
(Lévitique 8:14-17) Lo ga na koli-bagara ti sandaga ndali ti siokpari, na Aaron na amolenge ti lo azia maboko ti ala na ndö ti li ti bagara ni. 15 Moïse afâ lo, lo yôro li ti maboko ti lo na yâ ti mênë ni, lo zia ni na terê ti adidi ti gbalaka ni kue na lo zi sioni ye kue na terê ti gbalaka ni; tanga ti mênë ni, lo tuku na gere ti gbalaka ni si lo zia ni nde nga si a zi siokpari ti azo na lege ni. 16 Lo mû mafuta kue so ayeke na terê ti akamba ti yâ ti bagara ni, aye so ayeke na terê ti foie nga arognon use na mafuta so ayeke na terê ni, lo zö ni na ndö ti gbalaka. 17 Lo mû yanga si a gue na tanga ti aye ti terê ti koli-bagara ni kue, so ti tene poro ti terê ti lo, nyama ti lo nga na puru ti lo na gigi ti camp, a gbi ni, tâ gï tongana ti so Jéhovah amû yanga na lo Moïse ti sara.
it-2 l. 310 par. 5
Moïse
Nzapa asara lani si Moïse aga walekengo-songo na popo ti mbele ti Ndia na mara ti Israël, mbeni kua so mbeni zo nde asara ni na pekoni ape gï Jésus Christ awe, so ayeke walekengo-songo ti fini mbele. Moïse amû mênë ti anyama so a mû na sandaga, lo fi ni na terê ti mbeti ti mbele ni, so aduti fä ti Jéhovah, nga lo fi ni na ndö ti mara ni (âmanke a-ancien so aga na iri ti azo ni). Na peko ti so lo diko mbeti ti mbele ni na azo ni, ala tene: “Aye kue so Jéhovah afa, e yeke sara ye alingbi na ni nga e yeke mä yanga ti lo.” (Ex 24:3-8; aHb 9:19). So Moïse ayeke walekengo-songo, lo wara pasa ti bâ ndo na ndö ti kua ti lekengo tabernacle nga na akungba ni, ti lingbi na fason so Nzapa afa ni na lo, lo zia aprêtre na kua ti ala, lo tuku mbeni mafuta so ayeke nde mingi na terê ti tabernacle nga na li ti Aaron so ayeke kota prêtre. Na pekoni, lo bâ ndo na ndö ti kozo mungo sandaga so aprêtre so a zia ala na kua fini fini amû.—Ex chap. 25-29; Lé chap. 8, 9.
Dikongo Bible
(Lévitique 8:31–9:7) Moïse atene na Aaron na amolenge ti lo, atene: “Ala tö kasa ti nyama ni na yanga ti tente ti bungbi, na ala te ni kâ na mapa so ayeke na yâ ti sakpa ti ziango zo na mbata ti kua, a lingbi na yanga so a mû na mbi, a tene: ‘Aaron na amolenge ti lo ayeke te ni.’ 32 Tanga ti nyama na mapa so angbâ, ala gbi ni. 33 Lango mbasambala, ala gue ayo na yanga ti tente ti bungbi pëpe, juska lango ti ziango ala na mbata ti kua ni ahunzi si, ngbanga ti so a hunda lango mbasambala ti zia ala na kua ti prêtre ni. 34 Ye so e sara ni laso so, Jéhovah la amû yanga ti tene e sara ni si a zi siokpari ti ala. 35 Ala yeke ngbâ na yanga ti tente ti bungbi bï na lâ juska lango mbasambala, nga zia lê ti ala akpengba ti sara ye so Jéhovah aku na mbage ti ala, si ala kui pëpe; yanga so a mû na mbi la.” 36 Aaron na amolenge ti lo asara aye kue so Jéhovah amû yanga na Moïse ti tene na ala ti sara.
9 Na lango miombe ni, Moïse airi Aaron na amolenge ti lo ti koli nga na a-ancien ti Israël. 2 Lo tene na Aaron: “Mû kete koli-bagara ti sandaga ndali ti siokpari ti mo wani nga na koli-taba ti mungo na sandaga so a zö ni agbi kue, so sioni ye ayeke na terê ti ala pëpe, mo ga na ala na gbe ti Jéhovah. 3 Me mo tene na azo ti Israël, mo tene: ‘Ala ga na koli-ngasa ti mû na sandaga ndali ti siokpari; ala ga nga na kete koli-bagara na kete koli-taba ti tene a mû na sandaga so a zö ni agbi kue, anyama so ayeke na ngu oko nga so sioni ye ayeke na terê ti ala pëpe. 4 Ala ga nga na koli-bagara na koli-taba ti sandaga ti beoko ti mû na sandaga na gbe ti Jéhovah, nga na sandaga ti lê ti kobe so a mélangé ni na mafuta, ndali ti so laso Jéhovah ayeke fa terê ti lo na ala.’” 5 Tongaso, ala ga na aye so Moïse ahunda na devant ti tente ti bungbi. Na pekoni, azo ni kue apusu nduru, ala luti na devant ti Jéhovah. 6 Moïse atene: “So ayeke ye so Jéhovah amû yanga ti tene ala sara, si Jéhovah afa gloire ti lo na ala.” 7 Moïse atene na Aaron: “Gue nduru na gbalaka ni, mo mû na sandaga nyama so mo ga na ni ti mû na sandaga ndali ti siokpari nga na nyama so mo ga na ni ti mû na sandaga so a zö ni agbi kue, na mo sara si a zi siokpari ti mo na ti afami ti mo kue; na pekoni mo mû sandaga ndali ti azo ni si a zi siokpari ti ala, a lingbi na yanga so Jéhovah amû.”