Mwezi gwa 7
Lwa Kasi, Lusiku 1 Mwezi gwa 7
Obe lwiganyo oku bemezi omu nderho.—1 Tm. 4:12.
Obuhashe bwirhu bw’okuderha eba ngalo erhenga emwa Nnâmahanga wirhu w’obuzigire. Cikone engalo y’okuderha yakolesibwa kubi. Shetani Ibilisi arheba Eva, n’obo bunywesi bwarhuma bene bantu bajira ecaha barhanacigendekeraga babêra bimana. (Murh. 3:1-4) Erhi Adamu ajira ecaha, akolesa kubi obuhashe bwage bw’okuderha erhi atumuza Eva, ciru na Yehova enyanya z’amagosa gage. (Murh. 3:12) Kayini arheba Yehova erhi ayus’iniga omulumuna Abeli. (Murh. 4:9) Ene, kuba kuzibu okubona efilme erhalimo nderho mbi. Abanafunzi banayumve enderho mbi ebw’amasomo n’abantu bakulu banaziyumve ebwa kazi. Nka rhurhabiri masu, rhwanahikira aha rhwakômera okukayumva enderho mbi, ciru n’okurhondera okuzikolesa. Rhwe nka Bakristu, kobinali rhuba rhulonzize rhushagaluse Yehova, n’oko kuba kuhiziremo binji ahanyuma n’okuyaka enderho mbi. Rhuba rhulonzize rhukolese engalo yirhu nyinja bwenene omu njira nyinja, ko kuderha, lyo rhukuza Nnâmahanga wirhu. w22.04 buk. 4 cif. 1-3
Lwa Kabirhi, Nsiku 2 Mwezi gwa 7
Murhankahashikolera Nyamuzinda n’ebirugu.—Mt. 6:24.
Yezu agwerhe entanya z’olugero okubiyerekire ebintu by’omubiri. Akag’ilya ananakag’inywa. (Lk. 19:2, 6, 7) Mango maguma, Yezu ahindula amishi gaba idivayi linja bwenene, co cali cisomerine cirhanzi ajiraga. (Yn. 2:10, 11) N’amango afâga al’iyambirhe omushangi gw’engulo ndârhi. (Yn. 19:23, 24) Cikone arhalekaga ebintu by’omubiri birhôle enafasi ntanzi omu kalamo kage. Yezu ayigirizize oku erhi rhwakalonza burhanzi Obwami bwa Nnâmahanga omu kalamo kirhu, Yehova anarhuha ebi rhulagirireko. (Mt. 6:31-33) Banji bayungusire omukukolesa amahano ga Yehova okubiyerekire ensaranga. Rhuganirire olwiganyo lwa mwene wirhu muguma mulamba ohamagalwa Daniel. Adesire ntya: “Erhi nciri musole wa mushûko, nahiga okujira emikolo y’ekiroho ebe ya bulagirire omu kalamo kani.” Bulya Daniel ahizire okulama akalamo karhahûnyiri bintu binji, aba n’obuhashe bw’okukolesa akasanzi kage n’obulenga bwage omu mikolo minji y’eciteokrasi. Ayushwire ntya: “Nta kafuluba k’ensaranga kakayumanana n’emigisho ngwerhe kurhenga emwa Yehova.” w22.05 buk. 21-22 cif. 6-7
Lwa Kasharhu, Nsiku 3 Mwezi gwa 7
[Yehova] warhukulaga omu mwizimya, arhuhamagala mpu rhuje omu bulangashane bwage bw’okusomeza.—1 Pt. 2:9.
Rhwanayerekana oku rhuzigire okuli omu kukasoma Ebibliya ngasi mango n’ebicapo biyimangire oku Bibliya. Kobinali, ciru rhwakaba rhukola rhugwerhe myaka minji omu okuli, ngasi mango rhunabe na binji by’okuyiga. Okuyiga guba mukolo muzibu, cikone kurhaba kuheza akasanzi busha. Arhali rhweshi rhushagalukira okusoma n’okuyiga. Cikone Yehova arhuhûnyire oku rhugendekere ‘rhwafûkula’ rhunagendekere ‘rhwalongereza’ lyo rhuhugûkwa okuli bwinja. (Mig. 2:4-6, Mashi Bible) Ensiku zoshi rhunayunguke erhi rhucihangana okujira ntyo. Lugenda eprograme yage y’okusoma Ebibliya, Corey adesire oku anacihê akasanzi k’okusegeza obwenge oku lwandiko luguma-luguma. Ahugwîre ntya: “Nansome ngasi mahugûlo g’idako, nandonze ngasi referanse y’amandiko, nanjire n’obundi busagasi. . . . Okusoma Ebibliya omu njira ya ntyo kunanderhere bunguke bunji!” Rhube rhunakolese eyo njira erhi yindi, rhunayerekane oku okuli kuba kwa ngulo ndarhi kuli rhwe erhi rhucihâ akasanzi n’obushiru lyo rhukuyiga.—Enna. 1:1-3. w22.08 buk. 17 cif. 13; buk. 17-18 cif. 15-16
Lwa Kani, Nsiku 4 Mwezi gwa 7
Ago mango erhi nie mulenga wage, nakâjira okumusîmîsize ngasi lusiku. Nakâcanacana omw’igulu n’obusîme bwani.—Mig. 8:30, Mashi Bible.
Amango Yezu ali hanw’igulu, akolesize obulemi ly’ayigiriza abanafunzi bage lugenda Ishe. Rhuganirire isomo liguma ly’omu masomo ayigirizize. Yehova anayerese ngasi muntu obuzigire bwage. Omu Mahubiri gage g’oku Ntôndo, Yezu aganirire abanafunzi bage lugenda izuba n’enkuba; ebyo biri bintu bibirhi by’omu bulemi bantu banji barharhanyako. Rhuba rhulagirire kw’ebyo bintu byombi lyo rhugendekera rhwalama. Yehova akayimire abantu barhamukolera ebyo bintu byombi. Lubero n’oko, enyanya z’obuzigire bwage anahe abantu boshi izuba n’enkuba. (Mt. 5:43-45) Yezu akolesize ir’isomo ly’ayigiriza abanafunzi bage oku Yehova aba alonzize bakayeresa ngasi muntu obuzigire. Ngasi mango erhi rhushagalukira ehizuba hy’eciremba-baja n’okubona ehikuba hinja hy’ehishishirha, rhwanarhanya oku buzigire Yehova ayeresa abantu boshi. Olwiganyo lwage lwanarhushumya rhukayerekana obuzigire bwa ntyo omu kuhubiri abantu boshi. w23.03 buk. 17 cif. 9-10
Lwa Karhanu, Nsiku 5 Mwezi gwa 7
Nasomerwa.—Maf. 17:6.
Bici byasomezagya entumwa Yowane? Mukazi wal’ishonyire oku ciryanyi cidukula-cidukula. Aganirirwe nka “mukazi ohusha bwenene” na kandi anahamagalwe “Babiloni mukulu.” Anajire ‘obuhushi’ haguma n’“abami b’igulu.” (Maf. 17:1-5) Babiloni mukulu” ye ndi? Oyo mukazi arhakashushanyizibwa n’ecinyabuguma c’epolitike bulya aganirirwe nk’oli wajira obuhushi haguma n’ebirongozi by’epolitike by’er’igulu. (Maf. 18:9) N’okushona kw’eco ciryanyi c’olwiganyo, kuyerekine oku ali alonza okubarhegeka. Na kandi, arhakashushanyizibwa n’ecigabi c’er’igulu lya Shetani ciyerekire eby’abarhunzi balonza okuba na bintu binji. Abo baba baganirirwe omu njira eberulukine omu citabu c’Amafulûlo, banahamagirwe “barhunzi b’igulu.” (Maf. 18:11, 15, 16) Babiloni wa mîra ye wali cisisi c’enterekêro y’obunywesi. Co cirhumire, Babiloni Mukulu ashinganine abe ashushanyizibwe n’amadîni goshi g’obunywesi. Kobinali, Babiloni Mukulu co cisisi c’idîni ly’obunywesi ly’omw’igulu lyoshi.—Maf. 17:5, 18. w22.05 buk. 11 cif. 14-16
Lwa Kalindarhu, Nsiku 6 Mwezi gwa 7
Omushombanyi winyu, Shetani, nka ntale yaluluma, adwirhe azunguluka-zunguluka, mpu alonze oyu amira.—1 Pt. 5:8.
Kanji-kanji, omuzire anakacidosa erhi abana bage bayish’icishoga okukolera Yehova. Ababusi baba bamanyire oku abana babo banalwise mashumi manji mw’er’igulu lya Shetani. Na kandi, bazire banji bajira amazibu g’okulera abana babo bulya barhacijira b’iba erhi bulya b’iba barhaba bakozi ba Yehova. Ababusi b’iba erhi bakabo barhakolera Yehova, arhali bone bajira amazibu g’okurhabala abana babo bazigire Yehova Nnâmahanga. Ciru akaba ababusi bombi baba omu okuli, kwanaba kuzibu okuhuma oku mirhima y’abana babo lyo bahikira aha baba bakozi bishwekerezi ba Yehova. Orhakag’iyoboha ngasi kanga wakaba olimwo, Yehova akurhabala. Wanadosa abandi babusi bagwerhe obulenga gurhi bohe bakolesa omu nterekêro yabo y’omulala ebikolanwa rhugwerhe. (Mig. 11:14) Na kandi, Yehova anakurhabala ly’okaganira n’abana bawe. Omuhûne akurhabale ly’omanya ebiri omu bwenge bwabo n’omu mirhima yabo.—Mig. 20:5. w22.04 buk. 17 cif. 4, 7; buk. 18 cif. 9
Lw’Iyinga, Nsiku 7 Mwezi gwa 7
Eci nshenga c’eci, nti obuzigire bwinyu buyushûke ngasi lusiku kulusha omu bumanye n’omu burhimanya.—Fl. 1:9.
Obuzigire bwirhu kuli Yehova bwanayushuka erhi rhwakahikira aha rhwamanya Omugala bwinja, bulya ayerekine n’obwimana amorhere g’Ishe. (Hb. 1:3) Enjira nyinja y’okumanya Yezu kuli kuyiga emyanzi eri omu bitabu bini by’e Injili. Akaba orhasag’iba n’enkomêdu nyinja y’okusoma Ebibliya ngasi lusiku, wanarhonderera kw’ebyo bitabu buno. Amango oli wasoma emyanzi eganirire Yezu, okasegeza obwenge oku morhere gage. Abantu barhakag’iyoboha okumuyegera; enyanya z’obuzigire bwage abagalira abana barho omu maboko gage. (Mk. 10:13-16) Abanafunzi bage bakag’iciyumva bwinja omu kuba haguma naye; barhakag’iyoboha okumubwira entanya zabo. (Mt. 16:22) Lugenda oko, Yezu ayizire olwiganyo lw’Ishe w’omu mpingu. Yehova naye aba wa kuyegerwa buzira mazibu. Rhwanamuyegera kugerera isala. Amango rhuli rhwasalira, rhwanamubwira ngasi kantu karhuli emurhima. Rhunayemire n’obwalagale oku arhakarhutumuza lugenda oko. Aba arhuzigire ananarhushibirire.—1 Pt. 5:7. w22.08 buk. 3 cif. 4-5
Lwa Kasi, Nsiku 8 Mwezi gwa 7
Nyamuzinda oba mwinja Muhanyi, bulya oba mubidu w’okubabalira.—Enna. 86:5.
Bulya Yehova ye Mulemi wirhu, aba amanyire ngasi kantu okubirhuyerekire. Okuhugûkwa oku Yehova aba amanyire ngasi kantu okubiyerekire ngasi muntu hanw’igulu kusomezize bwenene. (Enna. 139:15-17) Co cirhumire, anabona okurhaba bimana koshi rhwayimire kurhenga oku babusi birhu. Ciru aba amanyire ebyarhuhikire omu kalamo byarhumaga rhwaba n’oborhere rhugwerhe ene. Bici oko kumanyirira abantu kushumya Yehova ajire? Oko kunamushumye abe wa bwonjo kurhuyerekera. (Enna. 78:39; 103:13, 14) Yehova ayerekine oku aba alonzize okubabalira. Aba ahugûsirwe oku enyanya z’ebijiro bya Adamu, muntu murhanzi, rhweshi rhwahêsire ihanja ly’ecaha n’olufû. (Rm. 5:12) Nta kantu rhwakahash’ijira lyo rhurhenga mw’er’ihanja ly’olufû n’ecaha erhi kulirhenzamwo owundi muntu. (Enna. 49:7-9) Cikone, Nnâmahanga wirhu w’obuzigire ayerekine obwonjo anajira kantu kalebe ly’arhukûla mw’er’ihanja. Nk’oku olwandiko lwa Yowane 3:16 luyerekine, Yehova arhuma Omugala cusha ly’arhufîra.— Mt. 20:28; Rm. 5:19. w22.06 buk. 3 cif. 5-6
Lwa Kabirhi, Nsiku 9 Mwezi gwa 7
Obâ lukogo minja acijirira yenene.—Mig. 11:17.
Yehova ayerekine oku anababalire ababalira abandi kugerera ebi abwiraga omukozi wage Ayubu. Oyo mulume mwishwekerezi ayagazibwa bwenene n’enderho mbi z’abarhuliriza bage b’obunywesi, ko kuderha Elifazi, Bildadi, na Sofari. Yehova abwira Ayubu oku asalire enyanya zabo. Erhi Ayubu ayus’ijira ntyo, Yehova amugisha. (Ayu. 42:8-10) Okubîka akarhinda kwanarhulerhera amazibu. Okubîka akarhinda ko kuba nka kubarhula omuzigo muzirho, na Yehova aba alonzize rhushagalukire omurhûla gulerhwa n’okurhûla omuzigo gwa ntyo. (Ef. 4:31, 32) Yehova arhuyinginzire oku ‘rhuleke okukunira, rhucîke oburhe burhugwerhe.’ (Enna. 37:8) Erhi rhwakakolesa er’ihano lyanarhurhabala. Okubîka akarhinda, kwanashereza amagala girhu n’obukengere bwirhu. (Mig. 14:30) Okubîka akarhinda ntako kwakajira owarhugokezagya, kuli nka kula wakanywa sumu omanye mpu ye munywire. Cikone erhi rhubabalira abandi, rhunabe erhi rhucijirire aminja. Rhunabe n’omurhûla omu bwenge n’omu murhima, rhunanahashe okugendekera embere omu mukolo gwa Yehova. w22.06 buk. 10 cif. 9-10
Lwa Kasharhu, Nsiku 10 Mwezi gwa 7
Rhuyorhe rhufumbasire empenzi y’obuyemere n’obuzigire, rhuyambale n’ensirha y’obulangalire bw’obucire.—1 Ts. 5:8.
Obulangalire bwirhu buba nka nsirha y’ecuma elanga entanya zirhu n’okurhurhabala lyo rhurhag’icisegezako obwenge bulya oko kwanashereza obwîra bwirhu haguma na Yehova. (1 Kr. 15:33, 34) Kandi, obulangalire bwirhu bwanarhulanga lyo rhurhag’ikarhanya mpu rhurhakahasha okushagalusa Yehova ciru rhwakajira gurhi. Okengere oku Elifazi, murhuliriza muguma w’obunywesi wa Ayubu, arhanyize ntyo haguma na Ayubu. Elifazi aderha ntya: “Kurhi omuntu ankabâ mwêru-kwêru?” Buzinda aderha ntya lugenda Nnâmahanga: “Lola oku ciru abatagatifu bage arhacikubagirabo, n’amalunga garhaba mêru-kwêru omu masû gage.” (Ayu. 15:14, 15) Kobinali obo buli bunywesi! Okengere oku Shetani ye lonzize obe n’entanya za ntyo. Amanyire oku erhi wakagendekera waba n’entanya za ntyo, wanahêza obulangalire bwawe. Co cirhumire, olahire obunywesi bwa ntyo. Buzira karhinda, Yehova alonzize olame ensiku n’amango na kandi akurhabala ly’ohikira ogo muhigo gwawe.—1 Tm. 2:3, 4. w22.10 buk. 25-26 cif. 8-10
Lwa Kani, Nsiku 11 Mwezi gwa 7
Ayubu arhalogorhaga omu kanwa kage.—Ayu. 2:10.
Shetani al’ilonzize Ayubu ayemere oku ali alibuzibwa bulya arhaciyemirwi na Yehova. Kwa lwiganyo, Shetani akolesa empusi ndârhi bwenene ly’ehongola enyumpa abana ikumi ba Ayubu bakag’ishagalukiramwo ebiryo boshi haguma. (Ayu. 1:18, 19) Kandi alerha omuliro gwahona kurhenga empingu n’okushereza ebishwekwa bya Ayubu, ciru n’abakag’ibiyabula. (Ayu. 1:16) Bulya eyo mpusi n’ogo muliro byahonyire kurhenga empingu, Ayubu arhanya mpu byarhengaga emwa Yehova. N’oko kwarhuma arhanya mpu agayisize Yehova. Ciru akaba ntyo, Ayubu alahira okujacira Ishe w’omu mpingu. Al’ihugûsirwe oku, omu myaka minji yageraga, Yehova amuhîre bintu binji binja. Oko kwarhuma arhanya oku, erhi akaba ashagalukire ebyo bintu binja, al’ishinganine ayemere n’ebyo bintu bibi. Aderha ntya: “Izino [lya Yehova] likuzibwe!”—Ayu. 1:20, 21. w22.06 buk. 21 cif. 7
Lwa Karhanu, Nsiku 12 Mwezi gwa 7
Abantu boshi bamushomba erhi nie ntuma. Cikwone owazibuha [owalembera] kuhika obuzinda acizibwa.—Mk. 13:13, Mashi Bible.
Yezu ahîre abanafunzi bage oburhonde buli nk’obo buganirirwe omu Yowane 17:14. Buzira karhinda, rhwacibwinire gurhi obo bulebi bwahikirire, bwenene muli eyi myaka igana egezire. Omu njira nci? Erhi Yezu ayus’ijirwa Mwami w’Ecimasiya omu mwaka gwa 1914, afukuza Shetani e mpingu. Akola aba okw’igulu arhanacigwerhi obuhashe bw’okugaluka e mpingu, ali alinda obushereze bwage. (Maf. 12:9, 12) Cikone Shetani arhakunjiri amaboko. Akunîre bwenene anali arhera abakozi ba Nnâmahanga. (Maf. 12:13, 17) Co cirhumire, igulu ligendekire okubashomba bwenene. Ciru akaba ntyo, rhurhashinganini rhuyobohe Shetani n’abambali. Lubero n’oko, aka entumwa Paolo, nirhu rhushinganine rhuyemere ntya n’obwalagale: “Akaba Nyamuzinda ali olunda lwirhu, ndi wankacirhuhima?” (Rm. 8:31) Rhwanalangalira Yehova loshi-loshi. w22.07 buk. 18 cif. 14-15
Lwa Kalindarhu, Nsiku 13 Mwezi gwa 7
Ogu mwanzi mwinja g’Obwami gwayish’iyalizibwa omw’igulu lyoshi.—Mt. 24:14, NWT.
Yezu arhayobohaga mpu harhabe bakozi banji omu mango ga buzinda. Al’imanyire oku ezi nderho z’obulebi z’omwandisi w’ennanga zakahikirire: “Olubaga lwawe lwanacihâne n’obulonza omu lusiku lw’omurhwe gwawe.” (Enna. 110:3, NWT) Akaba nawe oli wajira omukolo gw’amahubiri, ko kuderha oku oli walunga Yezu na mushizi mwirhonzi okuboko, onali warhabala omu kuhikiriza obo bulebi. Ogo mukolo guli gwagendekera, cikone hali amazibu. Mazibu maguma abahubiri b’Obwami bali barhimanana nago, kuli kuhagalikwa. Abagoma, ebirongozi by’amadîni n’abantu b’epolitike babwizire bantu banji emyanzi y’obunywesi lugenda omukolo gwirhu. Erhi abantu b’omu mulala gwirhu, abantu rhumanyine nabo, n’abirhu banafunzi bakarhebwa n’eyo myanzi y’obunywesi, banarhushumya rhuleke okukolera Yehova, n’okuleka okujira omukolo gw’amahubiri. Omu bihugo biguma na biguma, abashombanyi birhu banahagalika bene wirhu omu kubayobohya, okubarhera, okubagwarha, erhi cirhu kubahira omu prizo. w22.07 buk. 8 cif. 1; buk. 9 cif. 5-6
Lw’Iyinga, Nsiku 14 Mwezi gwa 7
Kukwanine rhugere omu malibuko manji lyo rhuhika omu bwami bwa Nyamuzinda.—Ebj. 14:22.
Yehova aba alonzize rhucihirireho akasanzi k’okuyiga Ebibliya ngasi mango n’okukarhanya bwenene kw’ebi rhuli rhwasoma. Erhi rhwakakakolesa ebi rhuli rhwayiga, obuyemere bwirhu bwanagendekera bwasêra bwenene na kandi rhwanagendekera rhwayegera Larha wirhu w’omu mpingu. N’oko kwanarhuha emisi y’okulembera amazibu girhu. Kandi Yehova anahe abacikubagira Akanwa kage iroho lyage litagatifu. N’er’iroho litagatifu linarhuhe ‘obuhashe burhali nk’obwirhu’ lyo rhulembera ngasi mazibu. (2 Kr. 4:7-10, Mashi Bible). Kugerera oburhabale bwa Yehova, “mushizi mwirhonzi na mwikubagirwa” ali arhuha myanzi minji bwenene, amavideo, n’emiziki; ebyo byoshi byanarhurhabala rhube n’obuyemere busêzire n’okugendekera rhwaba masu kiroho. (Mt. 24:45) Yehova anakomereze abakozi bage okuzigirana n’okurhulirizanya omu mango g’amazibu. (2 Kr. 1:3, 4; 1 Ts. 4:9) Bene wirhu na bali birhu baba babidu okurhurhabala lyo rhugendekera rhwabêra bishwekerezi amango rhuli rhwarhimanana n’amazibu. w22.08 buk. 12 cif. 12-14
Lwa Kasi, Nsiku 15 Mwezi gwa 7
[Mucisêzse] okulanga obuguma bw’iroho litagatifu omu cinyabuguma c’omurhûla.—Ef. 4:3, NWT.
Omu kukaganirira amorhere minja ga bene wirhu na bali birhu, rhwanaba n’obwîra busêzire haguma nabo n’okuyushula obuzigire buba egarhi ka bene wirhu na bali birhu omu cigamba. Hali amango ciru n’Abakristu bakuzire kiroho babula buyumvikana erhi kuja kadali lugenda kantu kalebe. Oko kwahikire entumwa Paolo n’omwîra wage wa hofi-hofi Barnaba. Abo balume babirhi barhayumvikanaga lugenda okuhêka Marko omu mubalamo gwabo gwa kabirhi gw’obumisiyonere. “Akadali kalûga” egarhi kabo, na ngasi muguma agenda kwage. (Ebj. 15:37-39, Mashi Bible) Cikone Paolo, Barnaba, na Marko bacib’igalula obwîra egarhi kabo. Buzinda bwaho, Paolo ayish’iderha bwinja lugenda Barnaba na Marko. (1 Kr. 9:6; Kl. 4:10) Na nirhu, rhushinganine rhukayusa ngasi mazibu g’okurhayumvikana gakaba galiho egarhi kirhu na bene wirhu na bali birhu omu cigamba n’okugendekera rhwasêgeza obwenge oku morhere gabo minja. Omu kujira ntyo, rhwanagendekeza omurhûla n’ecinyabuguma omu cigamba. w22.08 buk. 23 cif. 10-11
Lwa Kabirhi, Nsiku 16 Mwezi gwa 7
Murhakazag’itwa oluli omu mwa bene, irhondo bankatwa oluli omu mwinyu.—Mt. 7:1.
Amango rhuli rhwajira okwirhu koshi lyo rhulama kushimbana n’amakanuni ga Yehova g’obushinganyanya, rhukwanine rhuyake okukatwira abandi olubanja erhi kukacibona nka rhwe bashinganyanya erhi binja kulusha abandi. Rhunakengere oku Yehova ye ‘mutwi w’emmanja w’igulu lyoshi.’ (Murh. 18:25) Yehova arharhuhâga omukolo gw’okutwira abandi olubanja. Rhuganirire olwiganyo lw’omulume mushinganyanya Yozefu. Arhatwiraga abandi olubanja, ciru n’abamujiriraga kubi. Bakulu bage bamushambulira, bamuguza ly’aj’iba muja, banayemeza ishe oku anafîre. Enyuma za myaka milebe, Yozefu acib’ibuganana n’abantu b’omulala gwage. Bulya Yozefu alikola ali murhegesi w’obuhashe, akatwirire bakulu bage olubanja n’obukali n’okulonza okucihôla. Bakulu ba Yozefu bayoboha mpu nkaba Yozefu ko anajira ntyo, ciru akaba bal’iciyunjuzize okunali enyanya z’ebi bajiraga. Cikone Yozefu abarhuliriza omu kubabwira ntya: “Murhayobohaga, ka niono nankacihira ahâli ha Nyamuzinda?” (Murh. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Obwirhohye bwarhabala Yozefu alekere Yehova ogo mukolo gw’okutwa olubanja. w22.08 buk. 30 cif. 18-19
Lwa Kasharhu, Nsiku 17 Mwezi gwa 7
Orhalahiraga ecijiro cinja oku muntu ocikwanine, nk’ogwerhe obuhashe bw’okucijira.—Mig. 3:27.
K’orhanyize oku Yehova anakukolesa ly’ashuza isala ly’obushiru lya muntu mulebe? Anakukolesa ciru akaba oli mugula, murhabazi w’abagula, painiya, erhi muhubiri omu cigamba. Anakukolesa ciru akaba oli musole erhi mushosi erhi ciru akaba oli mwene wirhu erhi mwali wirhu. Amango muntu mulebe ozigira Yehova ali amuhûna oburhabale, kanji-kanji Nnâmahanga wirhu anakolese abagula erhi abandi bakozi bage bishwekerezi lyo baba “burhulirize” kuli oyo muntu. (Kl. 4:11) Luli lukengwa lunene okukolera Yehova na bene wirhu na bali birhu mw’eyo njira! Rhwanahasha okujira ntyo amango hali endwala y’okuyahukira, obuhanya bucilerha bone, erhi amango rhuli rhwalibuzibwa. Rhwanalonza okurhabala abandi, cikone oko kwanaba kuzibu erhi akaba abantu b’omulala gwirhu bali balibuka. Ciru akaba ntyo, rhulonzize okurhabala bene wirhu na bali birhu, na Yehova anashagaluke erhi rhujira oku rhwakanahasha lyo rhubarhabala.—Mig. 19:17. w22.12 buk. 22 cif. 1-2
Lwa Kani, Nsiku 18 Mwezi gwa 7
Irhegeko lyani ly’eri: muzigirane nk’oku nammuzigire.—Yn. 15:12.
Obuzigire bo burhuma rhwaba bantu ba kulangalirwa. Yezu adesire oku obuzigire kuli Yehova n’obuzigire oku mulungu wirhu go marhegeko abirhi makulu. (Mt. 22:37-39) Obuzigire bwirhu kuli Yehova bunarhushumye rhuyige olwiganyo lwage lwimana lw’okulangalirwa n’abandi. Kwa lwiganyo, obuzigire kuli bene wirhu na bali birhu bunarhushumye rhubîke emyanzi y’ihwe eyerekire akalamo kabo. Rhurhakalonza ciru n’ehitya okufulûla mwamzi mulebe gwakabalerhera amazibu, gwakababonesa nshonyi, erhi kubalumisa omurhima. Obwirhohye nabo bunarhurhabale rhube bantu ba kulangalirwa. Omukristu oli mwirhohye arhalonza mpu abe wa burhanzi okubwira abandi okubiyerekire kantu kalebe. (Fl. 2:3) Arhalonza okuyerekana oku ali wa bulagirire bwenene omu kuyerekana oku amanyire myanzi milebe n’obo arhayemerirwi okuyifulûla. Kandi, obwirhohye bunarhurhabale rhuyake okulumiza entanya zirhu rhwene okubiyerekire emyanzi erhaganirirwi omu Bibliya erhi omu bicapo birhu biyimangire oku Bibliya. w22.09 buk. 12 cif. 12-13
Lwa Karhanu, Nsiku 19 Mwezi gwa 7
Obwenge [bumanye bw’okunali, NWT] bwanayushûke.—Dan. 12:4.
Malahika abwira Daniyeli oku abakozi ba Nnâmahanga bakahugûsirwe bwinja-bwinja ebinwa by’obulebi biri omu citabu ca Daniyeli, cikone “ababi balya barhâkayumva [bakagendekire] okujira amabi.” (Dan. 12:10) Kano ko kasanzi k’okuyerekana oku rhurhali egarhi k’abantu babi. (Mal. 3:16-18) Yehova ali agusanya abantu ali abona oku buli “buhirhi bwage yene [bwago-bwago, NWT],” ko kuderha balya abona oku bali ba ngulo ndarhi kuli ye. Kobinali, rhulonzize rhube baguma ba mulibo. Kobinali, rhuli rhwalama omu kasanzi k’okushagalusa. Cikone, ebintu by’okusomeza bwenene biri hofi bijirikane. Hano hofi-hofi, rhwabona gurhi obubi boshi bwahwa. Enyuma z’aho, rhwabona gurhi eci ciragane Yehova ahâga Daniyeli cahikirizibwa: “Wanayish’iyimanga ohâbwe oluhembo lwawe aha buzinda bw’ensiku.” (Dan. 12:13) K’oli wacifinja okubona amango Daniyeli, haguma n’abazigirwa bawe bafîre, ‘bacib’iyimanga’? Akaba ntyo kobiri, ojire okwawe koshi ly’ogendekera wabêra mwishwekerezi, n’erhi wakajira ntyo wanayemera n’obwalagale oku izino lyawe lyagendekera okuba liyandike omu citabu ca Yehova c’obuzine. w22.09 buk. 24 cif. 17; buk. 25 cif. 19-20
Lwa Kalindarhu, Nsiku 20 Mwezi gwa 7
Nkola nakurhuma.—Eze. 2:3.
Ezo nderho zishinganine zibe erhi zahîre Ezekiyeli emisi. Bulya gurhi? Bulya bibonekine oku Ezekiyeli akengire oku Yehova akolesize ezo nderho erhi acishoga Musa na Izaya oku babe balebi bage. (Lub. 3:10; Iz. 6:8) Na kandi, Ezekiyeli al’imanyire oku Yehova arhabire abo balebi bombi lyo bahima amazibu bakag’irhimanana nago. Co cirhumire, erhi Yehova abwira Ezekiyeli kabirhi koshi erhi: “Nkola nakurhuma,” oyo mulebi agwerhe ecirhumire cinja c’okulangalira oburhabale bwa Yehova. Na kandi Ezekiyeli ayandisire kanji-kanji ntya: “Akanwa ka Nyakasane [Yehova, NWT] kantindakwo.” (Eze. 3:16) Na kanji-kanji, ayandisire erhi “Oluderho lwa Nnâmahanga, lwanacintinda kwo.” (Eze. 6:1) Kobinali, Ezekiyeli al’iyemire n’obwalagale oku Yehova wamurhumaga. Ishe wa Ezekiyeli ali kuhani, buzira karhinda byanahashikana oku ayigirizize Ezekiyeli oku ngasi mango Yehova akag’ibwira abalebi bage oku abarhabala. Kwa lwiganyo, Yehova abwizire Izaki, Yakobo, na Yeremiya erhi: “Ndi haguma nawe.”—Murh. 26:24; 28:15; Yer. 1:8. w22.11 buk. 2 cif. 3
Lw’Iyinga, Nsiku 21 Mwezi gwa 7
Obuzine bw’ensiku n’amango kuli bo kuli kukumanya.—Yn. 17:3, Mashi Bible.
Ciru akaba Adamu na Eva bajijire ecaha banalerhera abana babo olufû, Yehova arhashanjaga entanya zage lugenda omuhigo agwerhe. (Iz. 55:11) Acigwerhe omuhigo gw’okuha bene bantu bishwekerezi obuzine bw’ensiku n’amango. Rhuganirire ebi adesire n’ebi ajijire ly’ahikiriza omuhigo gwage. Yehova alaganyize oku anafûle abafîre n’okubaha obulyo bw’okulama ensiku n’amango. (Ebj. 24:15; Tt. 1:1, 2) Omulume mwishwekerezi Ayubu al’iyemire n’obwalagale oku Yehova ajira irala ly’okufûla abantu bafîre. (Ayu. 14:14, 15) Omulebi Daniyeli al’iyemire oku bene bantu banafûlwe bahabwe n’obulyo bw’okulama ensiku n’amango. (Enna. 37:29; Dan. 12:2, 13) Abayahudi b’omu mango ga Yezu nabo bal’imanyire oku Yehova akahîre abakozi bage bishwekerezi “akalamo k’ensiku n’amango.” (Lk. 10:25; 18:18) Yezu aganirire eco ciragane kanji-kanji, naye yene afûzirwe n’Ishe.—Mt. 19:29; 22:31, 32; Lk. 18:30; Yn. 11:25. w22.12 buk. 4-5 cif. 8-9
Lwa Kasi, Nsiku 22 Mwezi gwa 7
Niehe we ncîkubagira waliha muhânyi.—Enna. 31:14.
Yehova arhuhûnyire rhumuyegere. (Yk. 4:8) Alonzize abe Nnâmahanga wirhu, Larha wirhu, na Mwîra wirhu. Anashuze oku masala girhu ananarhurhabale omu mango g’amazibu. Na kandi, anakolese ikubuliro lyage ly’arhuyigiriza n’okurhulanga. Rhwanayegera Yehova omu kukasalira n’okukasoma Akanwa kage n’okukarhanyako bwenene. Erhi rhwakajira ntyo, rhwanamuzigira bwenene n’okukamuvuga omunkwa. Oko kunarhushumye rhumuyereke obukenge n’okumuha obukuze ashinganine. (Maf. 4:11) Oku rhwagendekera okumanya Yehova, ko rhwanagendekera okumulangalira n’okulangalira ikubuliro akolesa ly’arhurhabala. Cikone, Ibilisi anajire okwage koshi lyo rhuleka bunyi-bunyi okulangalira Yehova n’ikubuliro lyage. Ciru akaba ntyo, rhwanahima emirhego yage. Erhi rhwakaba rhugwerhe obuyemere busêzire n’obulangalire buzibu muli Yehova, rhurhakaleka Nnâmahanga wirhu n’ikubuliro lyage.—Enna. 31:13, 14. w22.11 buk. 14 cif. 1-3
Lwa Kabirhi, Nsiku 23 Mwezi gwa 7
Bacîhâna, baderha oku barhakaharamya orhali Nnâmahanga wabo yenene.—Dan. 3:28, Mashi Bible.
Bakristu banji b’okuli banyazirwe oluhuma lwabo na ciru bahebire akalamo kabo omu mazibu enyanya z’obuzigire bwabo kuli Yehova, Murhegesi Mukulu Bwenene. Abo Bakristu b’okuli baba bahizire okubêra bishwekerezi kuli Yehova; omuhigo gwabo guli nk’ogwa balya Bahabraniya basharhu bagendekeraga okubêra bishwekerezi kuli Ow’Enyanya Bwenene na buzinda abayokola omw’ifuru ly’omuliro. Omuzihi w’ennanga Daudi ayandisire lugenda obulagirire bw’okubêra bishwekerezi kuli Nnâmahanga. Aderha ntya: “Nyamuzinda we otwira embanga emanja, ontwire olubanja lwani, kushimbana n’obushinganyanya [obwishwekerezi, NWT] n’okuli kwani.” (Enna. 7:8, Mashi Bible) Kandi Daudi ayandika ntya: “Obwishwekerezi n’obushinganyanya binange.” (Enna. 25:21, NWT) Enjira nyinja bwenene y’akalamo kuli kugendekera rhwaba n’obuyemere muli Yehova n’okubêra bishwekerezi kuli ye! Erhi rhwakajira ntyo, nirhu rhwanaciyumva ak’omuzihi w’ennanga wayandikaga ntya: “Ab’omwishingo bali balya babêra bishwekerezi . . . , balambagira omw’irhegeko lya Yehova.”—Enna. 119:1, NWT, amahugûlo g’idako. w22.10 buk. 17 cif. 18-19
Lwa Kasharhu, Nsiku 24 Mwezi gwa 7
Amorhere ga Nnâmahanga garhabonekana ganabonekane omu mikolo ajiraga.—Rm. 1:20, Mashi Bible.
Omu nshambalo zoshi Ayubu ajijire omu kalamo kage, enshambalo ajiraga haguma na Yehova Nnâmahanga zo zali za kusimisa bwenene. Lyo Yehova arhabala Ayubu ayemere n’obwalagale oku ajira obwenge n’obuhashe bw’okushibirira abakozi bage, amuyeresa bintu biguma na biguma by’okusomeza bwenene alemire. Kwa lwiganyo, Nnâmahanga akengeza Ayubu oku analise ensimba, co cirhumire akahashire okushibirira na Ayubu. (Ayu. 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Omu kulolereza biremwa bilebe, Ayubu ayiga binji lugenda amorhere ga Nnâmahanga wage. Nirhu rhwanayiga binji lugenda Nnâmahanga wirhu amango rhuli rhwalolereza ebintu alemire. Cikone, hali amango kwakaba kuzibu kuli rhwe okujira ntyo. Erhi akaba rhuba rhulamire omu vile, nkaba ngasi lusiku rhurhabona bintu binji Yehova alemire. Ciru akaba rhurhaba rhulamire omu vile, nkaba rhwanabona nka rhurhajira kasanzi kanji k’okulolereza ebi Yehova alemire, cikone kuba kwinja rhukaciha akasanzi n’obushiru bw’okulolereza obulemi. w23.03 buk. 15 cif. 1-2
Lwa Kani, Nsiku 25 Mwezi gwa 7
Omwenge akabona obuhanya anabuyâke.—Mig. 22:3.
Yezu adesire oku haba ‘emisisi minene y’idaho’ n’agandi mahanya gacilerha gone embere obuzinda buhike. (Lk. 21:11) Kandi adesire oku “amabi gayish’iyushûka,” n’oko kuli kwahikirira ene. Kwa lwiganyo, rhuli rhwabona ebijiro bigalugalu, obuminya, n’obunizi. (Mt. 24:12) Yezu arhaderhaga ciru n’ehitya oku ago mahanya gakajire gahikira abantu Yehova alahire bone. Kobinali, bakozi ba Yehova banji bishwekerezi bahikirwe n’amahanya gacilerha gone. (Iz. 57:1; 2 Kr. 11:25) Yehova arhakajira ecisomerine ly’arhulanga n’amahanya goshi, cikone arhuha ngasi byoshi rhulagirireko lyo rhugendekera rhwaba n’omurhûla. Oko kwanaba kulembu kuli rhwe erhi akaba rhwacirheganyize embere z’akasanzi. Cikone, k’okucirheganya embere z’akasanzi kuyerekine oku rhurhagwerhi obuyemere muli Yehova? Nanga ciru n’ehitya. Okucirheganya embere z’akasanzi lugenda obuhanya kuyerekine oku rhugwerhe obuyemere omu buhashe bwage bw’okurhushibirira. Bulya gurhi rhudesire ntyo? Akanwa ka Nnâmahanga karhurhonzire rhukacirheganya embere z’akasanzi lugenda amahanya gacilerha gone gakarhuhikira. w22.12 buk. 18 cif. 9-10
Lwa Karhanu, Nsiku 26 Mwezi gwa 7
Kulonza okufumya obuzîne bwinyu kwarhumaga Nyamuzinda antuma mpu mmushokolere.—Murh. 45:5.
Amango Yozefu ali omu prizo, Yehova arhuma omwami w’e Misri alorha bilorho bibirhi byamubulisagya omurhûla. Erhi mwami amanya oku Yozefu ajira obuhashe bw’okuhugûla ebilorho, aderha oku bamulerhe. Kugerera oburhabale bwa Yehova, Yozefu ahugûla ebyo bilorho anasomeza Faraoni kugerera amahano amuhâga. Erhi Faraoni abona oku Yehova ali haguma na Yozefu, amuha omukolo gw’okuyimangira edepo z’ebiryo omu cihugo coshi c’e Misri. (Murh. 41:38, 41-44) Buzinda, haba ishali lidarhi omu cihugo c’e Misri ciru n’omu cihugo c’e Kanani omulala gwa Yozefu gwal’ilamiremwo. Yozefu al’ikola agwerhe ecikono cakarhumire aciza omulala gwage na muli ntyo alange iburha lyakarhenziremwo Masiya. Bibonekine n’obwalagale oku Yehova ye warhumaga Yozefu abêrwa omu bintu akag’ijira byoshi. Ciru akaba bakulu ba Yozefu bal’ilonzize okumuniga, Yehova ashanja ako kanga ly’ahikiriza obulonza bwage. w23.01 buk. 16-17 cif. 11-12
Lwa Kalindarhu, Nsiku 27 Mwezi gwa 7
Mucîlange.—Lk. 21:34.
Omuntu ocîlanga erhi kucilabiriza yenene anakaba masu lugenda ngasi mirhego yakaheba obwîra bwage haguma na Yehova omu mazibu, na kandi anarhôle emihigo yakamuyasa eyo mirhego. Omu kujira ntyo, anagendekere okubêra omu buzigire bwa Nnâmahanga. (Mig. 22:3; Yd. 20, 21) Entumwa Paolo yarhonzire Abakristu oku bakacilabiriza bonene. Kwa lwiganyo, abwizire Abakristu b’e Efezi ntya: “Mumanye olugendo lwinyu; murhahîmbaga nka bingolongolo, ci mube barhimanya [bantu ba bwenge, NWT].” (Ef. 5:15, 16) Ensiku zoshi Shetani anakalonza ashereze obwîra bwirhu haguma na Yehova, co cirhumire Ebibliya erhurhonzire oku ‘rhucisêze okumanya cici Nyakasane [Yehova, NWT] alonza’ lyo rhuhash’ilwisa ebirhero bya Shetani byoshi. (Ef. 5:17) Lyo rhurhôla emihigo minja rhushinganine rhukamanya erhi kuhugûkwa ‘cici Nyakasane [Yehova, NWT] alonza.’ Rhwanajira ntyo erhi ngasi mango rhwakakayiga Akanwa ka Nnâmahanga n’okukarhanyako bwenene. Oku rhwagendekera rhwahugûkwa ebi Yehova alonzize n’okucihangana okumanya “obugerêreze bwa Kristu,” ko kwanaba kulembu kuli rhwe okulambagira nka “bantu ba bwenge,” ciru n’omu mango nta marhegeko g’obwalagale gahali gakalongoza olugenzi lwirhu.—1 Kr. 2:14-16. w23.02 buk. 16-17 cif. 7-9
Lw’Iyinga, Nsiku 28 Mwezi gwa 7
Muhinduke omu kujira buhyahya enjira yinyu y’okurhanya, lyo mumanyirira mwenene obulonza bwa Nnâmahanga buba bwinja, bushinganine, na bwimana.—Rm. 12:2, NWT.
K’onabone obulagirire bw’okucêsa enyumpa yawe ngasi mango? Nkaba embere ohamiremwo, wayicêsize bwinja-bwinja. Cikone gurhi byakaba erhi wakaleka okukayicêsa? Nk’oku onamanyire, obucafu n’akatulo byanayunjulamwo duba-duba. Ly’enyumpa yawe egendekera yabonekana nyinja, oshinganine okayicêsa ngasi mango. Ntyo ko rhunashinganine rhugendekere rhwakubûla entanya zirhu n’obumuntu bwirhu. Kobinali, embere rhubatizibwe, rhwacihanganyire rhwajira empindulo z’obulagirire omu kalamo kirhu lyo ‘rhucikulakwo ngasi izinga ly’omubiri erhi ly’omurhima [ly’iroho, NWT].’ (2 Kr. 7:1) Cikone, rhushinganine rhugendekere rhwarhumikira ihano ly’entumwa Paolo lidesire oku ‘rhugendekere rhwahinduka bahyahya.’ (Ef. 4:23) Enshumi z’er’igulu zanarhuma rhwabonekana rhuzinzire omu masu ga Yehova. Lyo rhuyâka oko kurharhuhikiraga n’okugendekera rhwaba bantu bacîre omu masu ga Yehova, rhushinganine rhukalabiriza ngasi mango entanya zirhu, obumuntu bwirhu, n’enyifinjo zirhu. w23.01 buk. 8 cif. 1-2
Lwa Kasi, Nsiku 29 Mwezi gwa 7
Abona iroho lya Nnâmahanga liri lyayandagala nka ngûku, liri lyajako Yezu.—Mt. 3:16, NWT.
Orhanye gurhi okuyumvirhiza oku Yezu ali ayigiriza kwali kwinja bwenene. Kanji-kanji akag’iderha enderho z’Amandiko Matagatifu al’ihasire omu bukengere bwage! Erhi Yezu abatizibwa n’okushigwa amavurha kugerera iroho litagatifu, bibonekine oku arhondire okukengera ebiyerekire akalamo kage embere abe mwene-muntu. Yezu agalukire Amandiko omu nderho zage ntangiriza nyandike aderhaga enyuma z’okubatizibwa kwage n’omu nderho zage nguma na nguma nzinda aderhaga embere z’okufâ kwage. (Lush. 8:3; Enna. 31:5; Lk. 4:4; 23:46) N’omu myaka isharhu n’enusu Yezu agezagya enyuma z’okubatizibwa kwage n’embere afê, akag’isoma Amandiko embere z’olubaga, akag’igalukira enderho z’Amandiko, n’okugahugûla. (Mt. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Lk. 4:16-20) Myaka minji embere Yezu arhondere omukolo gwage, akag’isoma n’okuyumvirhiza kanji-kanji Akanwa ka Nnâmahanga. Buzira karhinda, akag’iyumva Yozefu na Mariya bali bagalukira enderho z’Amandiko. (Lush. 6:6, 7) Kandi Yezu akag’ija omu sinagogi ngasi lusiku lwa Sabato haguma n’omulala gwage. (Lk. 4:16) N’omu sinagogi, agwasirwe abe akag’iyumvirhiza bwinja-bwinja obusomi bw’Amandiko. w23.02 buk. 8 cif. 1-2
Lwa Kabirhi, Nsiku 30 Mwezi gwa 7
Wakâzigira Nyakasane [Yehova, NWT] Nyamuzinda wawe.—Mk. 12:30.
Haba birhumire binji bwenene birhushumya rhuzigire Yehova. Kwa lwiganyo, wahikire aha wahugûkwa oku ye “nshôko y’obuzine” n’oku ye Muhanyi wa “ngasi ngalo nyinja na ngasi nshokano nkana.” (Enna. 36:9, Mashi Bible; Yk. 1:17) Ngasi kantu kinja rhushagalukira, emwa Nnâmahanga wirhu w’obuzigire na muhanyi karhenga. Engombôlo eba ngalo nyinja bwenene Yehova arhuhîre. Bulya gurhi rhwakaderha ntyo? Orhanye oku bwîra bwa hofi-hofi buba egarhi ka Yehova n’Omugala. Yezu adesire ntya: ‘Larha ananzigire’ na nani “nzigira Larha.” (Yn. 10:17; 14:31, Mashi Bible) Obo bwîra egarhi kabo bwagendekire bwasêra omu miliyare y’emyaka balamire haguma. (Mig. 8:22, 23, 30) Orhanyagye malumwa manganaci Nnâmahanga ayumvirhe erhi aleka Omugala alibuke n’okufâ. Yehova aba azigire bene bantu bwenene, ciru na nawe, n’oko ko kwarhumire ayemera okuhâna Omugala muzigirwa nterekêro ly’akuhashisa we n’abandi mulame ensiku n’amango. (Yn. 3:16; Gl. 2:20) Nta cindi cirhumire cilushire eco cakarhuma rhwazigira Nnâmahanga. w23.03 buk. 4-5 cif. 11-13
Lwa Kasharhu, Nsiku 31 Mwezi gwa 7
Ehi mugwerhe, muhigwarhe buzibu.—Maf. 2:25.
Rhushinganine rhuyake enyigirizo z’abagoma. Yezu akalihira Bakristu baguma na baguma b’e Pergamamu bulya bakag’irhuma bene wirhu na bali birhu bagabikanamo. (Maf. 2:14-16) Avuga Abakristu b’e Tiyatira omunkwa bulya bagendekire bayaka ebintu by’‘amahwe ga Shetani,’ anabayinginga oku ‘bagwarhe buzibu’ okuli. (Maf. 2:24-26) Abakristu bazamba balekaga enyigirizo z’obunywesi zibashumye, bal’ishinganine baciyunjuze. Bici oko kwakarhuyigiriza ene? Rhushinganine rhuyake ngasi nyigirizo zirhapatini n’entanya za Yehova. Abagoma ‘banakayorha nk’abakombêra ebya Nyamuzinda,’ cikone “erhi banahakanyire emisi yabyo.” (2 Tm. 3:5) Kwanaba kulembu kuli rhwe okumanya enyigirizo z’obunywesi n’okuziyaka erhi akaba rhunaciyigirize kwa buzibu-zibu Akanwa ka Nnâmahanga. (2 Tm. 3:14-17; Yd. 3, 4) Rhulagirire okumanya erhi kobinali Yehova anayemere enterekêro yirhu. Erhi akaba rhuli rhwajira kantu kalebe kakarhuma enterekêro yirhu erhayemerwa na Yehova, rhushinganine rhujire empindulo ho n’aho zakarhurhabala rhuyemerwe naye.—Maf. 2:5, 16; 3:3, 16. w22.05 buk. 4 cif. 9; buk. 5 cif. 11