Ia Lotomalie e Faamagalo Atu

“Ia faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa.”—KOLO. 3:13.

O LE Ā LAU TALI?

Aiseā e tatau ai ona tatou lotomalie e faamagalo atu?

Na faapefea ona faataʻitaʻia mai e Iesu le manaʻomia ona faamagalo atu?

O ā faamanuiaga e maua pe a tatou naunau e faamagalo atu i isi?

1, 2. Aiseā e tatau ai ona tatou lotomalie e faamagalo atu?

UA FESOASOANI le Tusi Paia iā i tatou, e malamalama ai i le silafaga ma faalogona o Ieova pe a tatou agasala. Na talanoaina i le mataupu ua mavae, le māfuaaga na faamagalo ai e Ieova Tavita ma Manase. Ona o o la faalogona nofosala, na o la taʻutino ai a la agasala, liliuese mai ala leaga, ma faaalia le salamō moni. O le iʻuga, na la toe maua le finagalo malie o Ieova.

² Seʻi mafaufau i le manatu lenei. O ā ni ou faalogona pe ana faapea o se tasi o ou tauʻaiga na aafia i gaoioiga a Manase? Pe e mafai ona e faamagaloina o ia? E talafeagai nei fesili ma i tatou i le taimi lenei. Ua tatou ola ma soifua i se lalolagi ua faatumulia i soligatulafono, ma faiga sauā. Aiseā e tatau ai ona tatou taumafai e atiaʻe le lotofaamagalo? Pe a tatou afātia i faiga lē tonu, e faapefea ona pulea o tatou faalogona, tali atu i se auala talafeagai, ma lotomalie e faamagalo?

AISEĀ E FAAMAGALO AI?

3-5. (i) O le ā le talafaatusa e faigofie ona tatou malamalama ai i le manaʻomia ona faamagalo atu? (ii) O le ā le uiga o le talafaatusa a Iesu o loo i le Mataio 18:21-35?

³ O le lotomalie e faamagalo i ē e faatigā mai, e saosaolaumea i le faatumauina o le filemu i le faapotopotoga, tauaiga, uō faapea Ieova. O se manaʻoga mo Kerisiano ona faamagalo atu, e tusa lava po o le ā le faatigā mai o isi. Na taʻua e Iesu se talafaatusa e faatatau i se pologa na aitalafuina se tupe telē mai lona matai. E fesoasoani lenei tala iā i tatou, e malamalama ai i le tāua o le lotofaamagalo.

⁴ Na aitalafu se pologa i lona matai i se vaegātupe, e talitutusa ma le totogi o le 60,000,000 aso faigaluega. Peitaʻi, na faamagaloina e le matai lana aitalafu. Mulimuli ane, ona saʻilia lea e lenei pologa se isi tamāloa, o lē na aitalafu mai iā te ia se vaegātupe e tutusa ma le totogi o le 100 aso faigaluega. Na talosaga lea tamāloa mo se isi avanoa, peitaʻi na tuuina o ia e le pologa i le falepuipui. Na matuā lē fiafia le matai na faamagaloina lea pologa, i le gaoioiga na ia faia, ma faapea atu: “ʻPe e lē tatau ea la ona e alofa mutimutivale i lou uso a pologa, e pei foʻi ona ou alofa mutimutivale iā te oe?’ O lea, na matuā ita ai lona matai, ma tuuina atu o ia i leoleo o le falepuipui, seʻia toe totogi uma mai mea na ia aitalafu ai.”—Mata. 18:21-34.

⁵ E manino le uiga o le talafaatusa a Iesu ina ua ia fetalai: “E faia foʻi faapena e loʻu Tamā o i le lagi iā te outou, pe afai tou te lē faamagalo atu ma o outou lotoatoa i o outou uso.” (Mata. 18:35) O agasala e tatou te faia i le olaga atoa, e faamaonia ai, e lē mafai ona tatou ausiaina tapulaa maualuluga a Ieova. E ui i lea, e naunau o ia e faamagaloina i tatou, ma ia toe amata so tatou taeao fou. O lea, e tatau ona tatou faamagalo atu i isi, pe afai e fia avea i tatou o ni uō a Ieova. O le uiga lenā o le fetalaiga a Iesu o loo i le Mataio 6:14, 15, “afai tou te faamagaloina mea sesē e fai mai e tagata, ona faamagaloina foʻi lea o outou e lo outou Tamā o i le lagi. Ae afai tou te lē faamagaloina mea sesē e fai mai e tagata, e lē faamagaloina foʻi e lo outou Tamā a outou mea sesē.”

6. Aiseā e lē faigofie ai ona tatou faamagalo atu?

⁶ Pe a tatou faalogo i lenā manatu, atonu e tatou te faapea ane, ʻe mālie i le faalogo ae e faigatā ona faatino.’ O le aafia o o tatou faalogona i se mea e tupu, o se mea e lē maʻalofia. Atonu e oso aʻe le ita, manatu ua faalataina i tatou, po o le naunau e toe taui atu pe faia foʻi le mea tonu. O nisi e manatu e lē mafai ona latou faamagalo atu. A tupu lenā tulaga, e faapefea ona tatou atiaʻe le lotofaamagalo e pei ona finagalo iai Ieova?

IA PULEA OU FAALOGONA

7, 8. O le ā e fesoasoani iā te oe e faamagalo ai i sē e faatigā mai?

⁷ E tatou tali atu ma le ita pe a faatigā mai se isi iā i tatou. Ae o nisi taimi e tatou te tali atu ma le ita, ona o le lē femalamalamaaʻi. Ina ua ita se tasi o alii talavou, na ia faapea mai: ʻNa ou alu ese mai le fale, ma fai laʻu tala ou te lē toe foʻi mai. Na mamao le mea na ou savali ai. Na toʻafilemu oʻu faalogona ona o le matagofie o le siʻomaga na ou savali ai. Mulimuli ane, na ou toe foʻi i le fale ma lagona le salamō ona o loʻu ita tele.’ I le pei o lenei alii talavou, e sili atu ona tatou taumafai e faatoʻafilemu o tatou faalogona, ma malamalama lelei i le mea na tupu. O le faia faapea, o le a ʻalofia ai lo tatou vave tali atu i se auala e tatou te salamō mulimuli ane ai.—Sala. 4:4; Faata. 14:29; Iako. 1:19, 20.

⁸ Ae faapefea pe a tumau pea le tigā o lou loto? Ia taumafai e malamalama i le māfuaaga o lou lē fiafia. Pe e te manatu, e lē tonu le gaoioiga na faia e lea tagata iā te oe? Faamata o se gaoioiga na ia fuafuaina? Pe e matuā leaga se mea na ia faia iā te oe? O le malamalama i le māfuaaga o lou ita, o le a e iloa ai le auala sili ma le auala faale-Tusi Paia e tali atu ai. (Faitau le Faataoto 15:28; 17:27.) E fesoasoani lenā iā te oe, e maua ai le vaaiga saʻo ma atiaʻe le lotofaamagalo. Atonu e lē faigofie i nisi taimi, ae o le faia faapea ua e faataga ai le Tusi Paia e suʻesuʻeina “manatu ma faanaunauga o [lou] loto.” E lē gata i lea, ua e faataʻitaʻi ai foʻi i le faamagalo a Ieova.—Epe. 4:12.

PE E TATAU ONA E ITA?

9, 10. (i) E faapefea ona e tali atu pe a faatigā mai se isi iā te oe? (ii) O le ā e tupu pe a lē vave ona tatou feita ma naunau e faamagalo atu?

⁹ E tele mea e tutupu i le olaga e mafai ona tatou tali atu ai i se auala lē talafeagai. O se faataʻitaʻiga, seʻi faapea na toeitiiti lava soʻa e se isi taavale lou sa. O le ā le auala e te tali atu ai? O nisi e latou te feita ma faaoolima ai i le isi avetaavale. Ae ona o oe o se Kerisiano, o le a e lē tali atu ai i se auala faapena.

¹⁰ E sili ona talafeagai pe a mafaufau muamua a o leʻi faia se gaoioiga. Atonu na e faia se gaoioiga sesē a o alu le taavale. Pe atonu foʻi o iai se mea o faalētonu i le isi taavale. O le a vave ona tatou faamagalo atu ma lē soona feita, pe a tatou malamalama i māfuaaga na faia ai e se isi se mea sesē. E lē tatau ona tatou vave feita, auā ua faapea mai le Failauga 7:9, “aua neʻi vave ona tigā lou loto, auā o ē e vālea o i latou ia e tigā o latou loto.” Atonu e tatou te mafaufau i nisi taimi, na fai ma le iloa e se isi tagata se mea e faatigā mai ai. Peitaʻi, ona o le tulaga lē lelei atoatoa ua latou faia ai se mea sesē. Pe atonu foʻi e tatou te lē malamalama atoatoa i le mea na tupu. Ae e maua le fiafia pe a tatou naunau e faaalia le alofa i lenā tagata, ma faamagalo iā te ia.—Faitau le 1 Peteru 4:8.

“IA TOE FAAFOʻI MAI LE FILEMU”

11. O le ā le auala e tatau ona tatou tali atu ai i ē e lē talilelei mai i le talaʻiga?

¹¹ E faapefea ona pulea o tatou faalogona pe a faaalia mai e nisi ni uiga lē manuia a o tatou auai i le talaʻiga? A o leʻi auina atu e Iesu soo e toʻa 70 e talaʻi, na ia poloaʻia i latou e fai atu i aiga e latou te asia: “Ia filemu le aiga nei.” Ona ia toe faapea atu lea, “afai o iai i inā se tagata o le filemu, ia maua e ia lo outou filemu. Afai e leai, ia toe faafoʻi mai le filemu iā te outou.” (Luka 10:1, 5, 6) E tatou te fiafia pe a talilelei mai tagata, auā tatou te iloa e aogā mo i latou. Ae faapefea pe a lē talilelei mai? Na faapea mai Iesu ia tatou ō ese ma le filemu. Afai e te ita pe a lē talilelei mai lē e ona le fale, e lē o iā te oe la le filemu lea na taʻua e Iesu.

12. E tusa ma upu a Paulo i le Efeso 4:31, 32, o le ā le auala e tatau ona tatou gaoioi ai?

¹² Ia taumafai malosi e maua le toʻafilemu o lou loto i so o se tulaga. O le faamagalo atu, e lē uiga ai faapea e tatou te ioe i mea sesē na faia e se tasi, pe faafoliga atu foʻi e leʻi iai se aafiaga i isi o le mea na tupu. E lē tatau ona tigā pea lou loto, pe afai ua e faamagalo atu. Ia faatoʻafilemu ou faalogona. O nisi e mafaufau pea i mea leaga na fai mai, ma lē maua ai le filemu o le loto. Aua neʻi pulea e le ita ou faalogona. E lē mafai ona e maua le fiafia, pe a tumau lou ita i se tagata. O lea, ia lotomalie e faamagalo atu.—Faitau le Efeso 4:31, 32.

TALI ATU I SE AUALA E FAAFIAFIAINA AI IEOVA

13. (i) E faapefea i se Kerisiano ona ia faaputu malala ola i luga o le ulu o lona fili? (ii) O le ā le iʻuga pe a tali atu ma le faaaloalo i sē e agaleaga mai?

¹³ Atonu e iai taimi e te fesoasoani ai i sē na agaleaga mai, ina ia aʻoaʻoina e faatatau i le Tusi Paia. Na tusi Paulo i le Roma 12:20, 21 e faapea: “ʻAfai e fia ʻai lou fili, ia fafaga iā te ia; afai e fia inu o ia, ia avatu i ai se meainu; auā a e faia lenei mea, e faaputu ai pea malala ola i luga o lona ulu.’ Aua le faatoʻilaloina oe i le leaga; ae ia faatoʻilaloina pea le leaga i le lelei.” O le faaaloalo atu i sē e agaleaga mai, atonu o le a suia ai ona uiga e faaali mai. E lē gata i lea, atonu foʻi o le a fesoasoani iā te ia e fia suʻesuʻe ai i le Tusi Paia. E tusa lava po o ā uiga e faaali mai e tagata, ae o lou faaalia o le faaaloalo, e mafai ona ia mafaufau ai i ou uiga lelei.—1 Pete. 2:12; 3:16.

14. Aiseā e tatau ai ona e lotomalie e faamagalo atu, e tusa lava pe na matuā faatigā mai se tasi iā te oe?

¹⁴ E iai tagata e lē tatau ona tatou auaufaatasi, e pei o ē ua faateʻaina. Ua aveesea i latou mai le faapotopotoga ona o le lē salamō mai agasala matuiā na latou faia. Atonu e faigatā ona e faamagaloina se tagata na faia se agasala matuiā iā te oe, e tusa lava po ua ia faaalia le salamō. Afai o le tulaga lenā, ia tatalo mo le fesoasoani ina ia mafai ai ona e maua le lotofaamagalo. E tāua lenā vala, auā e silafia e Ieova mea o loo i le loto o lenā tagata, lea e lē mafai ona e iloa atu. E suʻesuʻe e Ieova faanaunauga loloto o se tagata, ma e onosaʻi Ieova i lē na agasala. (Sala. 7:9; Faata. 17:3) O le māfuaaga lea ua faapea mai ai le Roma 12:17-19: “Aua le taui atu le leaga i le leaga i se tasi. Ia faia mea e lelei i le vaaiga a tagata uma. Afai e mafai iā te outou, ia nonofo filemu ma tagata uma. Le ʻaupele e, aua tou te tauimasui, ae ia tuu atu i le toʻasā; auā ua tusia: ʻO aʻu e faia le tauimasui; ou te taui atu lava, ua fetalai mai ai Ieova.’” E tatou te lē iloa mea uma e pei o Ieova, o lea e lē tatau ona tatou faamasinosino. (Mata. 7:1, 2) Ia tatou mautinoa o le a faia e Ieova le faamasinoga saʻo.

15. O le ā e fesoasoani iā i tatou e tuuitiitia ai lo tatou lē fiafia i sē na agaleaga mai?

¹⁵ Pe a faigatā ona e faamagaloina se tagata na agaleaga mai ae ua toe salamō, ia manatua, o loo tauivi foʻi lenā tagata ma le tulaga lē lelei atoatoa e pei o i tatou. (Roma 3:23) E alofa faapelepele mai Ieova, auā ua ia silafia e lē lelei atoatoa tagata uma. O lea, e tatau ona tatou tatalo mo lē na agaleaga mai. O le faia faapea, o le a tuuitiitia ai lo tatou lē fiafia i lenā tagata. E lē tatau ona tatou feita pea i sē na agaleaga mai, auā na fetalai Iesu, “ia alolofa atu pea i o outou fili ma tatalo pea mo ē ua sauāina outou.”—Mata. 5:44.

16, 17. E faapefea ona tatou tali atu pe a filifili toeaina ua salamō sē na faia se agasala matuiā, ma aiseā?

¹⁶ Ua filifilia e Ieova toeaina e faia se faaiʻuga i sē na faia se agasala matuiā, po ua ia faaalia le salamō moni pe leai. E ui e lē iloa e toeaina mea uma e pei o Ieova, peitaʻi e latou te faia se faaiʻuga e faavae mai le Tusi Paia, faatasi ai ma le fesoasoani a le agaga paia. E tatalo toeaina mo le fesoasoani a Ieova a o leʻi faia sa latou faaiʻuga. O lea, o le faaiʻuga e latou te faia e atagia mai ai le finagalo o Ieova.—Mata. 18:18.

¹⁷ Ia tatou faaalia le faamaoni i tulaga faapena. Ia tatou faatuatuaina le auala ua taulima ai e Ieova le faafitauli, ma ia talia le faaiʻuga a toeaina. Pe a filifili toeaina ua salamō lenā tagata, po o le a tatou faamagalo atu ma faaalia le alofa iā te ia? (2 Kori. 2:5-8) Atonu e lē faigofie, aemaise pe afai na tatou aafia ai, po o so tatou tauaiga foʻi i lenā agasala matuiā. Peitaʻi, o lo tatou faatuatuaina o le auala ua taulima ai e Ieova le mataupu, o le a tatou faia ai le mea saʻo. O le faia faapea, e faamaonia ai lo tatou lotomalie e faamagalo atu.—Faata. 3:5, 6.

18. O ā aogā o le lotomalie e faamagalo atu?

¹⁸ E tele aogā o lo tatou lotomalie e faamagalo atu. O le a lelei o tatou faalogona pe a faamatuu ese atu lo tatou ita, ma faaleleia ai a tatou faiā ma isi. Peitaʻi, pe a faigatā ona tatou faamagalo atu, o le a lofitūina ai i tatou i popolega ma maʻi o le tino. E lē gata i lea, o le a faigatā ai ona tatou faifaimea faatasi ma isi. Ae o le aogā sili o le lotofaamagalo, o le a tatou maua ai se faiā lelei ma Ieova.—Faitau le Kolose 3:12-14.

[Ata i le itulau 27]

O le ā le uiga o lenei talafaatusa?

[Ata i le itulau 30]

E tatau i Kerisiano ona lotofaamagalo