Mweshi wa 4
Mu dya kasatu 1, Mweshi wa 4
[Yesu] nkulungula Mpyeele’shi: “Kila kumongo kwande, Satana! . . . Koobe kumona ta nkw’Efile Mukulu, nkwa bantu.”—Mat. 16:23.
Atwe namu bi kwikala naminyi? Twi na binangu bu bya Yehowa su twi na binangu bu bya bantu ba mu uno ndumbulwilo? Nka bu Kidishitu, natwe namu abitungu twikitshishe na bukome bwetu boso bwa kwikala bashinkamishe’shi myanda yatukitshi ikwete kusankisha Efile Mukulu. Byabya bi kwikala naminyi pabitale mushindo watukwete kunangushena? Tukwete kwikitshisha na bukome bwetu boso bwa kunangushena bu abinangushenaa Yehowa, kwamba’shi kumona myanda bu abiyimona Yehowa su? Bwa kukita bino abitungu kwikitshisha na bukome bwetu boso. Byabya kunangushena bu abinangushenaa bantu ba mu uno ndumbulwilo nkubofule ngofu. Mwanda kikudi kya uno ndumbulwilo nkitwifunyishe atwe boso. (Ef. 2:2) Na dingi, misusa ibungi bantu ba mu uno ndumbulwilo abakimbi nka buwa bwabo, na twi kwikala mu kitompwanga kya kubanga kunangushena bu’bo. Kushi mpaka, bibukopo kunangushena abinangushenaa Yehowa, anka mbibofule kunangushena abinangushenaa bantu ba mu uno ndumbulwilo. Su tubatadila’shi uno ndumbulwilo ekale na bukitshishi mu binangu byetu, atukekala nka befule atwe banabene na atukakumina kwiatshila bitshibilo bibuwa na bibubi. (Mak. 7:21, 22) Byabya abitungu tulongye bya kunangushena ku ‘binangu by’Efile Mukulu’ kadi kushii ‘bya bantu.’ w18.11 18 ¶1; 19 ¶3-4
Mu dya kananka 2, Mweshi wa 4
Uno nyi mmwan’ande a kifulo kikata, nee na muloo pamwanda wê.—Mat. 3:17, EEM.
Kupusha Yehowa akwila kukatukila mwiyillu misusa isatu’shi mmumukumine, bino bibadi bilombene kukankamika Yesu ngofu. Kunyima kwa Yesu kubatshishibwa mu Mwela wa Yoordano, Yehowa bakwile ano mayi. Abimweneka’shi Yowano mubatshishi ngi ungi muntu badi mupushe ano mayi. Dingi, kipwa kimune kumpala kwa lufu lwa Yesu, batumibwa baye basatu babapushe eyi dya Yehowa adyakula pabitale Yesu adyamba’shi: “Uno nyi mmwan’ande a kifulo kikata, nee na muloo pamwanda we. Mutemesheeyi.” (Mat. 17:5) Ku nfudilo, kumpala kwa lufu lwa Yesu, eyi dya Yehowa dibatukile mwiyilu akula dingi na mwan’aye. (Yo. 12:28) Yesu badi mukye’shi bantu babadi abamwitanyina bu sha kasaabu na’shi badi na kya kufwa lufu lwi bufu. Sunga mbyabya, batekyele’shi kikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu kikitshikye ku’shi kyaye. (Mat. 26:39, 42) “Bakuminyine kutambula malwa, abengyeshena buufu” mwanda badi akumina kuukibwa na Nshaye, kushii kuukibwa nkwi bantu ba mu uno ndumbulwilo.—Eb. 12:2. w18.07 10-11 ¶15-16
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 9 Nisane) Maako 14:3-9
Mu dya katano 3, Mweshi wa 4
Yaaya, kumiina kukumba kino kipulu kula naami.—Luk. 22:42.
Kunyima kwa Yesu kukita Kidibwa kya Mwanana, balesheshe eshimba dinyingye ngofu. Mushindo kinyi? Yesu badi mukumine’shi kikyebe ky’eshimba dya Nshaye kikitshikye, sunga mbibadi auku’shi kukita byabya, akumufwishila lufu lwi buufu lwa bu muntu bakitshi kibeshi kya kasaabu. (Mat. 26:65, 66) Yesu badi mulame lulamato lupwidikye bwa kutumbisha eshina dya Yehowa, kulamata ku Bufumu bw’Efile Mukulu, na kukwasha bwashi bantu abelanga ku mashimba bafwidibwe lusa. Mu yaya nsaa imune Yesu balumbulwile batumibwa baye pabitale akikyebe kwibafwila. Yesu balesheshe dingi eshimba dinyingye pa kupela kutula binangu ku kenyongoshi koso kabadya kufumankana nako aye nkutula binangu byaye ku nkalo ya batumibwa basha lulamato. Kidibwa kipelepele, kibadi mubangye kunyima kwa kukatusha Yuudase, kibadya kutentekyesha boso abakekala balondji baye bedibwe mwimu pabitale bukwashi bwa mase a Yesu abapongolokyele na bwa kwikala naye mu kilombeno kipya.—1 Kod. 10:16, 17. w19.01 22 ¶7-8
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 9 Nisane) Maako 11:1-11
Mu dya mpooso 4, Mweshi wa 4
Yaaya, tumbisha eshina dyoobe.—Yo. 12:28.
Bwa kumwalula, Nshaye na Yesu bakwile kukatukila mwiyilu’shi: “Neemwiditumbishe, dingi needitumbisha dimo.”Yesu badi mukalakashwe mu binangu mwanda wa bushito bukata bubadi nabo bwa kushaala na lulamato kwi Yehowa. Yesu badi auku’shi badi na kya kukyenga ngofu na kufwa lufu lubi. (Mat. 26:38) Kintu kibadi na muulo ukata kwi Yesu nyi nkutumbisha eshina dya Nshaye. Abaadi abamba Yesu shi e na kapesha, na baadi ekalakasha pa mwanda wa shi lufu lwaye alwambishisha Efile Mukulu. Kushi mpaka, mayi a Yehowa abaadi akankamikye Yesu ngofu. Nka bu Yesu, atwe namu abitungu twikale atwikalakasha bwa kupela kwambishisha eshina dya Yehowa. Pangi nka bu Yesu, bakwete kwitukitshina myanda ya kukutwa kululama. Sunga shi, myanda ya madimi yabakwete kwitupalakesha kwi beshikwanyi i kwitukalakasha. Twi kumona byabakwete kusabuula eshina dya Yehowa na ndumbulwilo aaye. Yaya nsaa, mayi a Yehowa e kwitukankamika bikata. Yehowa takukutwa kutumbisha eshina dyaye nya.—Mis. 94:22, 23; Yesh. 65:17. w19.03 11-12 ¶14-16
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 10 Nisane) Maako 11:12-19
Mu dya lubingo 5, Mweshi wa 4
Yesu Kidishitu nkubanga kuleesha balondji baaye’shi badi na kya . . . kufwambuka bikata . . . na’shi ayipayibwa.—Mat. 16:21.
Balongi ba Yesu babadi benyongole ngofu! Babadi abanangushena’shi Yesu badi mulombene kwalushuula bufumu bwa Isaleele, anka Yesu bakwile’shi mu mafuku apeela’mu abakamukyengyesha na kumwipaa. Mpyeele mutumibwa bakwile’shi: “Efile Mukulu akukumbe kwanka, Mwanaana! Nya, kyaakya takikukitshikila.” Yesu nkumwalula’shi: ‘Kila kumongo kwande kafilefile’be! We kikokoshi kyande, mwanda kyobe kinangu tanky’Efile Mukulu nya, nkya bantu.’ (Mat. 16:22, 23; Bik. 1:6) P’aye kwakula byabya, Yesu badi muleshe patooka’shi, ngelelo a binangu a Yehowa mwilekene na a uno ndumbulwilo abakunkusha kwi Satana. (1 Yo. 5:19) Mpyeele badi munyingishe Yesu bwadya kwikala na binangu bya ku mbidi bikale na bantu bebungi mu uno ndumbulwilo. Anka Yesu badi auku’shi Yehowa akumina’shi elumbuule aye nabene bwa dikyenga na kwipayibwa kubadi kulombene kumufikila kunyima kwa kapindji kapeela. Lwalulo lwa Yesu lubalesheshe patooka’shi badi mukumine binangu bya Yehowa na kusumbula binangu bya uno ndumbmulwilo n’eshimba dyaye dyoso. w18.11 18 ¶1-2
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 11 Nisane) Maako 11:20–12:27, 41-44
Mu dimune 6, Mweshi wa 4
Anutungunuka na kuwukisha lufu lwa Mwanana, mpa na pakafiki.—1 Kod. 11:26, NWT.
Banda kwela binangu pabitale kyabamonaa kwi Yehowa nsaa ayibungu bantu midiyo mu nsenga ishima bwa kukita Kidibwa kya Mwanana. T’atalaa penda kisaka kya bantu nya; atalaa muntu na muntu pa bupenka bwaye. Kileshesho, amonaa baba abafikaa na lulamato loso ku kipwa kyoso. Munkatshi mwabo mmulombene kwikala bantu abafiki sunga mbyabakwete kwibakyengesha. Bangi t’abafikaa ku bingi bisangilo, kadi abamonaa kutwela mu Kitentekyesho bu mwanda wi na muulo ukata kwabadi. Yehowa amonaa dingi bano abafiki ku Kitentekyesho bwa musango wa kumpala pangi bwa kumona abikidikaa kino kisangilo. Eyendo’shi, Yehowa asangalaa pamono bantu bebungi abafiki ku Kitentekyesho. (Luk. 22:19) Byabya, Kyakambaa kutala nkabingilo ka kufika kwabo; kyabafwila nyi ki na muulo kwadi. Atukuminaa kulongyeshibwa na Yehowa na ndumbulwilo a kwete kufuba naaye su?—Yesh. 30:20; Yo. 6:45. w19.01 26 ¶1-3
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 12 Nisane) Maako 14:1, 2, 10, 11; Mateo 26:1-5, 14-16
Efuku dya kitentekyesho
Kunyima kwa nguba batwele
Mu dya kabidi 7, Mweshi wa 4
Kidishitu beetufwidiile.—Lom. 5:8.
Yesu ta mwikitshishe nka penda bwa kufwila balongi baye nya, anka efuku dyoso badi alesha’shi kwete kwibapasukila. Bwa kwakukala kalolo, badi ebungu na balongi baye mpa na nsaa ibadi mukokye ku mbidi na mu binangu. (Luk. 22:39-46) Na dingi badi mutule meeso aye nka ku kintu kibadi mulombene kupa bangi, kushi kutuula meeso ku kyakya kibadi mulombene kupeta kwabadi. (Mat. 20:28) Twi kwanka nka penda bwa bakwetu bena Kidishitu ba binyibinyi, na dingi atusangeela kukisha nsaa ibungi su bi mushindo bwa kwitanyina bantu bapya bwabadya kufika mu kwibunga netu. Anka, abingu tukambe kwikitshisha bwa kukwasha baba boso bekale “bakwetu mu lukumiino” bapwe kuleka kulungula mukandu wibuwa na kutwela mu bisangilo. (Nga. 6:10) Atulesha kifulo kyetu kwabadi nsaa yatwibakankamika bwabadya kutwela mu bisangilo byetu, bikishekishe mu kitentekyesho. Nka bu Yehowa na Yesu, twi na muloo apaluka muntu mupwe kuleka kufubila Yehowa kwadi.—Mat. 18:14. w19.01 29 ¶12, 14; 30 ¶15-16
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 13 Nisane) Maako 14:12-16; Mateo 26:17-19 (Myanda ibakitshikile kunyima kwa nguba batwele: 14 Nisane) Maako 14:17-72
Mu dya kasatu 8, Mweshi wa 4
Kino mbidi yande. . . . kino “mmase ande a kilombeeno kipya.”—Mat. 26:26-28.
Pabakitshine Kitentekyesho kya lufu lwaye, Yesu batshile byabya bibadi bishale ku kidibwa kya Pasaka aye nkukita kino kitentekyesho kipelepele. Batshile penda mukate ushi na kitatusho na nfinyo ibadi panka. Yesu balungwile batumibwa baye’shi byabya bintu bibidi bibadi abilesha mbidi yaye ipwidikye na mase aye byatusha bu mulambu bwabo. Batumibwa tababadi bakumbene kukaanya pa kumona mushindo ubadi kino kisangilo kipelepele nya. Bwakinyi? Myeshi ibungi kumpala, pabayile ku nshibo ya ba kuuku baye—Lazaare, Maata, na Madiya. Pababadi bashale, Yesu babangile kulongyesha. Maata badi panka, anka badi mutule binangu mu kuteeka bidibwa bibungi bwa mwenyi abo mukata. Yesu pabamwene byabya, batopekyele Maata na kalolo koso, amukwasha bwa kumona’shi bidibwa bikile bungi tabikalaa na muulo nya. (Luk. 10:40-42) Kunyima, pakubadi kushale nsaa ipela bwashi afwe bu mulambu, Yesu badi mutumikile elango dyaye. Bakitshine kidibwa kipelepele kya Kitentekyesho. w19.01 20-21 ¶3-4
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 14 Nisane) Maako 15:1-47
Mu dya kananka 9, Mweshi wa 4
Yaaya, ntumbikye muyiile yaaya ntumbo inaadi nayo koodi.—Yo. 17:5.
Yehowa badi mupe Yesu kinemo mu kipaso kya kukaanya. Nsaa ibabasangwile Yesu kwi Yehowa, “bamukâmîshe panundu pa boso” mwiyilu. Badi dingi mupe Yesu muwa wa mu kikudi ushi ulombene kufwa, kintu kyashibadi mubande kutambula kumpala koso! (Fid. 2:9; 1 Tim. 6:16) Dino nyi efuto dikata na dya kukaanya dyabadi bape Yesu kwi Yehowa bwa mudimo waye wa lulamato! Nkinyi akiketukwasha bwatudya kukimba kukuminyibwa na Yehowa pamutwe pa kukuminyibwa mu uno ndumbulwilo? Twi bakumbene kulamina mu binangu byetu’shi misusa yoso Yehowa aukaa na afutaa bafubi baye basha lulamato na dingi ebafutaa mu mishindo yabashi’abapwandikisha. Abitungu tunangushene kipaso akiketwelela Yehowa myabi mu mafuku aafiki. Anka bwa binobino, bu byatunyingiila myanda na nkalakashi mu uno ndumbulwilo e bubi, abitungu tutentekyeshe’shi uno ndumbulwilo akidi binobino. (1 Yo. 2:17) Anka Nshetu sha kifulo, Yehowa, tamulombene kwilwankana mudimo wetu na kifulo kyatudi baleshe bw’eshina dyaye, mwanda “mmululame.”—Eb. 6:10. w18.07 11 ¶17-18
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 15 Nisane) Mateo 27:62-66 (Myanda ibakitshikile kunyima kwa nguba batwele: 16 Nisane) Maako 16:1
Mu dya katano 10, Mweshi wa 4
Nakutekye’[shi] . . . boso bekale mu buumune—Yo. 17:20, 21.
Ku kidibwa kyaye kya nfudilo na batumibwa baye, Yesu badi mwakule ngofu pabitale buumune. Pabadi atekye nabo pamune, bambile’shi akumina’shi balongi baye bekale kintu kimune, sunga mu buumune, nka bu byadi mu buumune na Nshaye. Su balongi ba Yesu be mu buumune, bino abishinkamiisha bangi bantu’shi Yehowa ngi batumine Yesu pa nsenga. Bantu be na kya kutundula balongi ba Yesu ba binyibinyi ku kifulo kyabeleshena ku muntu na muntu, kino kifulo akinyisha kwibekasha mu buumune (Yo. 13:34, 35) Twi kupusha bwakinyi Yesu badi mwakule ngofu pabitale buumune mu buno bufuku. Bamwene’shi batumibwa baye ta mbabande kwikala mu buumune mu myanda yoso nya. Bu kileshesho, batumibwa abadi abekakena pa mwanda wa “kuuka mukile bukata munkatshi mwabo.” Nka bu bibabadi abakitshi kumpala. (Luk. 22:24-27; Mak. 9:33, 34) Ungi mususa, Shake na Yowano abatekyele Yesu bwadya kwibapa ma mbalo akaamine mu Bufumu bwa mwiyilu, bwabadya kwikala bindonda byaye.—Mak. 10:35-40. w18.06 8 ¶1-2
Kubadika kwa Bible bwa Kitentekyesho: (Myanda ibakitshikile mu kaanya: 16 Nisane) Maako 16:2-8
Mu dya mpooso 11, Mweshi wa 4
Mulume alekye nshaaye naa nyinaaye, bwa kulamata mukashi aaye abo booso abakeekala mbidi imune.—Kib. 2:24.
Yehowa akumiina’shi beyibakishene bekale befulene bibukopo bwa muwa wabo ooso. (Mat. 19:3-6) Kutambuka lusandji nyi nkimune kya ku bibeshi akilesha kukutwa kwa kifulo, kishii buwa kukita. Ngi bwakinyi mwiya wa musambo wa mu miiya Ekumi ubaadi ukandikye kutambuka lusandji. (Miy. 5:18) Nyi ‘nkulwishiisha Efile Mukulu’ dingi nyi nkibeshi kikata kyosho kukitshina mwina dibaka nobe. (Kib. 39:7-9) Kutambuka lusandji kwi kwinyongosha mwina dibaka nobe munda mwa bipwa bibungi. Yehowa akumiina dingi’shi bana bekala na muloo na bebakalwile. Yehowa atekye ba nambutwile bwa kulombasha nkalo ya ku mbidi na ya mu kikudi ya bana baabo. Ba nambutwile abaadi na kya kulongyesha bana babo nsaa yoso ayimweka mushindo, bwabadya kupusha na kwata na muulo Mwiya wa Yehowa na kumufula. (Miy. 6:6-9; 7:13) Ba nambutwile ta babadi na kya kumona bana babo bu kintu kya kubepula sunga kukyengyesha nya, kadi abaadi na kya kwibamona bu bupyanyi, bu kya buntu kya kwata na muulo akifiki kwi Yehowa.—Mis. 127:3. w19.02 21 ¶5, 7
Mu dya lubingo 12, Mweshi wa 4
Efile Mukulu . . . Auku bi lulamato lwande.—Yob. 31:6.
Yoobo badi mulame kululama kwaye p’aye kukulupila’shi Efile Mukulu akamupa efuto. Badi ashinkamisha’shi Efile Mukulu badi amono kululama kwaye. Sunga mbibadi na bitompwanga, Yoobo badi mukulupile’shi Yehowa akamupa efuto. Lwalwa lukulupilo lubadi lumukwashe bwa kulama kululama kwaye. Yehowa badi musangeele kululama kwa Yoobo ngofu Aye nkumufuta bintu bibungi aku badi nka muntu mukutwe kupwidika! (Yob. 42:12-17; Shak. 5:11) Mbalamine Yoobo bwedi bukata mu mafuku aafiki. Efile Mukulu etu ta mushintulukye nya. (Mal. 3:6) Su atutentekyesha’shi ataa kululama kwetu na muulo, atulama lukulupilo lwetu bwa myanda ibuwa ayifiki kumpala mu mashimba. (1 Tes. 5:8, 9) Ingi nsaa we mukumbene kwipusha bu e bupenka, anka twe bupenka nya. We munkatshi mwa midiyo ya bantu basha lukumino balame kululama kwabo be mu nsenga ishima. Otwele dingi mu mulongo wa balume na bakashi basha lukumino babadi balame lukumino lwabo mu mafuku a kala, mpa na ku kitompwanga kya lufu.—Eb. 11:36-38; 12:1. w19.02 7 ¶15-16
Mu dimune 13, Mweshi wa 4
Ikalaayi booso mu bumune bwa mashimba, abeepusheena lusa, bee na kifulo kya bwina-muntu, baa-sha-lusa, beeyishe.—1 Mp. 3:8.
Apakidi mafuku a Kitentekyesho, bibuwa twiyele ino nkonko: ‘Ne kwambula Yesu kalolo naminyi pa kulesha kwa kifulo? Nkwete kunangushena ngofu pabitale nkalo ya bakwetu kukila yande su? Nkwete kuteka’shi bakwetu balume na bakashi bakite bibungi, su nauku pemene bukome bwabo?’ Twambuleyi Yesu na tuleshe “kifulo kya bwina muntu.” Mwiya wa kukita Kitentekyesho kya lufu lwa Kidishitu t’awikala kwanka bwa looso nya. Nsaa ‘ayifiki’ Yesu mu mafuku a mpombo ikata, abungu “basangulwe” bakii pa nsenga bwabadya kwikala mwiyilu, na Kitentekyesho akimana. (1 Kod. 11:26; Mat. 24:31) Sunga kunyima kwa’shi Kitentekyesho taki kwanka dingi, atushinkamisha’shi mwilo wa Yehowa awikala autentekyesha kino kidibwa kipelepele na lutumbu looso bu kileshesho kya kwiyisha, eshimba dinyingye, na kifulo byashabandile kuleesha kwi mungi muntu. w19.01 25 ¶17-19
Mu dya kabidi 14, Mweshi wa 4
Obe okyeba’shi munda mwa muntu mwikale bya binyibinyi. Byabya ondambukishe kwikala na binangu mwishimba dyande.—Mis. 51:6.
Banda kutala mushindo wi mbidi yetu ayilesha byatudi munda mwetu. Kya kumpala, bwa kulama mbidi yetu kalolo atusangulaa bidibwa abiyinyingisha na kukitanga kalashishi. Bi mumune bwa kulama eshimba dyetu dya mu kifwanyi kalolo, bibuwa twikale atubadika Bible na mikanda ayipatula Bible na kuleshanga nsaa yoso’shi twi na lukumino mwi Yehowa. Atulesha lukumino mwi Yehowa nsaa yatutumikila myanda yatulongo na kwakula pabitale lukumino lwetu. (Lom. 10:8-10; Shak. 2:26) Kya kabidi, muyile byatumweneka ku meso a bantu, twi kupwandikisha’shi twi na mbidi bukome sunga twekala na mukumbo munda. Bi mumune, muyile byubishi byetu bya mu kikudi, twi balombe kupwandikisha’shi lukumino lwetu ndunyingye, aku na mu nkalo ibubi i munda mwetu. (1 Kod. 10:12; Shak. 1:14, 15) Abitungu tutentekyeshe’shi Satana e na lukalo lwa kwitulwisha na binangu bibubi. w19.01 15 ¶4-5
Mu dya kasatu 15, Mweshi wa 4
Nda n’obe naamu okite byaa-mumune.—Luk. 10:37.
Twi balombene kwiyipusha’shi: ‘Nkwete namu kukita byaa-mumune su? Nkwete kukita bibakitshine mwina Samadiya e buwa su? (Luk. 10:30-35) ‘Nsaa yammono bangi abakyengye, ne kukita kinyi bwa kwibakwasha? Bu kileshesho, ne mulombene kukwasha bantu banunu be mu kakongye, bafwishe mulume sunga mukashi, sunga bana be na bebatande bashi’abafubila Yehowa su? Ne mulombene kwakula mu kipaso “akikankamika babofule ku mashimba” bwa kwibasamba su’? (1 Tes. 5:14; Shak. 1:27) Bwakinyi atwikala na muloo nsaa yatudi na lusa? Nsaa yatulesha bangi bantu lusa, atupana, atwikala na muloo nka bu bibambile Yesu. Kangi kabingilo nka kuuka’shi patukitshi bino atusankisha Yehowa. (Bik. 20:35; Eb. 13:16) Nfumu Daavide bambile pabitale muntu alesha lusa’shi: “Nguba a malwa Yehowa amupaasha, Yehowa amulama na muuwa, amupe [muloo] pa nsenga.” (Mis. 41:1, 2) Su tubekala atulesha bangi lusa na kalolo, Yehowa namu aketulesha lusa na kwitupetesha muloo wa ikalaika.—Shak. 2:13. w18.09 19-20 ¶11-12
Mu dya kananka 16, Mweshi wa 4
Totshinanga, mwanda nee noobe. Twekalanga na katshim’a munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe. Naakupa bukome, oolo, naakukwasha.—Yesh. 41:10.
Ungi mukwetu mukashi mwina Kidishitu sha lulamato abetamina bu Yoshiko bapetele mukandu wibubi. Doktere aye bamulungwile’shi, kubamushadila myeshi ipela bwa’shi afwe. Bakitshine naminyi? Yoshiko batentekyeshe verse adi mukumine, Aye nkufukamisha eshimba dyaye, nkulungula doktere’shi te na moo, mwanda Yehowa mmumukwate ku mboko. Mukandu aunyingisha wi mu yawa verse ubakwashile uno mukwetu bwadya kukulupila mwi Yehowa ngofu. Yawa verse umune etukwasha bwatudya kupela kutshina nsaa yatudi na nkalakashi ibungi. Kya kumpala, Yehowa balungwile Yeeshaya bwadya kufunda ano mayi bwa kunyingisha beena Yuda babadi na kya kwenda mu bupika mu Babilone. Dingi, Yehowa bakitshine bwa’shi wawa mukandu ulamibwe bwa kukwasha mpa na bantu boso ba mu aa mafuku kushii penda bena Yuda. (Yesh. 40:8; Lom. 15:4) Lelo uno, twi mu “bipungo biibukopo,” twi na lukalo lwa kunyingishibwa na ano mayi e mu mukanda wa Yeeshaya ngofu.—2 Tim. 3:1. w19.01 2 ¶1-2
Mu dya katano 17, Mweshi wa 4
Su shii mwina lukumiino akyebe kutshiba bulunda, belekene.—1 Kod. 7:15.
Su beyibakishene bata kitshibilo kya kwilekena mu wawa mushindo, abashala’nka beyibakishene na kupeta nkalakashi. Mpoolo mutumibwa batushile kano kabingilo kalombene kutakula beyibakishene bwa kushala pamune’shi: “Mwanda mulume shii mwina lukumino alongamiin’Efile kwi mukashi aaye, mukashi shii mwina lukumiino naamu alongamiin’Efile kwi mulume aaye. Su bibady’a kwikala bii biingi, baana beenu babaadya kwikala mu bubi aku namu mbasampiibwe.” (1 Kod. 7:14) Bena Kidishitu bebungi babadi bate kitshibilo kya kushala na bena dibaka nabo bashibadi abafubila Yehowa sunga nkalakashi yabo ibadi bukopo. Babadi na muloo mwanda wa kwata kino kitshibilo pa kumona mwina dibaka nabo taadi Temwe a Yehowa. (1 Kod. 7:16; 1 Mp. 3:1, 2) Mu nsenga ishima lelo uno, mwi bantu bebungi bakwete koobesha mwiyibakishi dyabo munda mwa kakongye ka bena Kidishitu. Pangi okwete kumona balume na bakashi be na muloo mu kakongye kenu, mwi balume basha lulamato bafule bakashi babo na bakashi abanemeka balume babo. Boso bwabo bakwete kulesha’shi eyibakishi ndya kunemeka.—Eb. 13:4. w18.12 14 ¶18-19
Mu dya mpooso 18, Mweshi wa 4
Yehowa Efile Mukulu nkukuna lupango mu Edene, . . . aye nkwimutuula muntu abaadi mubumbe.—Kib. 2:8.
Mwaku “Edene” aupatula “Muloo,” na lwalwa lupango lubadi mbalo ya muloo. Lubadi buwa ngofu, na bidibwa bibungi kufukama kubadi pankatshi pa nyema na bantu. (Kib. 1:29-31) Mwaku wa mu kina Ebelu wabadi batemune bu “lupango,” mbewalule mu kina Greke bu pa·raʹdei·sos. Ungi mukanda wabetamina bu Cyclopaedia wa M’Clintock na Strong aulesha’shi nsaa ayipusha mwina Greke kishima pa·raʹdei·sos, mukumbene kupwandikisha na kintu kibuwa, eyamba dikata dyabadi bakalwile ku kintu kyoso kya kwidilwisha, di na mitshi ibuwa ayitusha bikuba na mwi mwela wi na kimwaa kyabafiki mu kukusula kwi kisaka kya nyema ya ngulungu na mikooko.—(Tala dingi byabidi mu Kibangilo 2:15, 16.) Yehowa batudile Adame na Eeva mu lupango lwi byabya, mu mpaladiiso. Kadi pamwanda wa kukutwa kwabo kwa kukokyela Yehowa, mbashimishe kinemo kya kushaala mu Mpaladiiso, bwabo mpana bana babo. (Kib. 3:23, 24) Sunga byekala’shi takubadi dingi muntu mushaale mu Mpaladiiso, abimweneka’shi badi kwanka mpa na mu mafuku a Mpeshi a kabutu mu mafuku a Nowa. w18.12 3-4 ¶3-5
Mu dya lubingo 19, Mweshi wa 4
Nami Yehowa . . . akupa bulambukishi abukukwasha.—Yesh. 48:17.
Tubande kwata kino kileshesho. Ba nambutwile abekitshishaa bwa kulongyesha bana babo miya ya mu nshalelo. Su bana babakumina kwikala na nshalelo muyiile miya i bababadi bebalongyeshe kwi banambutwile abibakwasha bwabadya kwata bitshibilo bibuwa bwa kupela kupeta nkalakashi ibungi, twinyongoshi, na kwialashena. Nka bu bano ba nambutwile bebuwa, Yehowa akumina’shi atwe bana baye twikale na nshalelo ebuwa muyiile ngobesha yetu. (Yesh. 48:18) Etulongyesha mayi a kulonda atale nshalelo, mwikeelo na mushindo watudi balombene kukitshina bangi myanda. Etwitanyina bwatudya kulonga bya kumona myanda mu mushindo weyimonaa na kwikala na nshalelo mwipushene na miya yaye. Tayitukutshisha bulungantu nya. Anka, ayitupa binangu na kwitukwasha bwatudya kwata bitshibilo bibuwa. (Mis. 92:5; Nki. 2:1-5; Yesh. 55:9) Atwikala na etu mweneno a myanda, anka atwata bitshibilo abitwikasha na muloo. (Mis. 1:2, 3) Su tubekala na binangu bya Yehowa, abitukwasha mu mishindo ibungi! w18.11 19-20 ¶7-8
Mu dimune 20, Mweshi wa 4
Abenwakula bibubi. —1 Mp. 4:4, NWT.
Bwa kutungunuka na kutambukila mu bya binyibinyi, ta twi balombene kulekyela baba boso bash’abafubila Yehowa bwabadya kwikala na bukitshishi kwatudi nya. Pabatulongyele bya binyibinyi bwa musango wa kumpala, kipwano kyetu na ba kuuku betu bashi ba Temwe, sunga bena kifuko netu kibadi kishintulukye. Pangi bangi abadi abanemeka lulangwilo lwetu lupya, anka bangi namu abadi betushikwe. Bena kifuko netu, bena mudimo netu, na bena kalasa netu mbalombene kukimba kwitutakula mu kutwela mu misangeelo yabo. Mushindo kinyi watudya kukambila byabakitshi bwashi tutwelekane nabo mu bipikwa na misangeelo yaabo bwa’shi tutumbishe Yehowa? Bwa kwibikambila abitungu tulame mweneno a Yehowa pabitale bino bipikwa mu binangu. Kutaluula kwa miisambo i mu mikanda yetu pabitale nsulo ya bino bipikwa nkulombeene kukwasha ngofu. Nsaa yatutentekyesha tubingilo twi mu Bifundwe twa kupela kutwelakana mu ino misangeelo, atushinkamisha binyibinyi’shi atutambukila mwishinda “adisangasha Mwanana.” (Ef. 5:10) Kutuula lukulupilo lwetu Mwiyi dya binyibinyi dya Yehowa akwitukalwila bwa kupela “kusuusa kumpala kwa bantu.”—Nki. 29:25. w18.11 11 ¶10, 12
Mu dya kabidi 21, Mweshi wa 4
Yehowa badi na Yoosefe, Yehowa aishanga ku mpala byooso bi bakitanga.—Kib. 39:23.
Nsaa ayishintuluka nshalelo eetu mu kimpulunkamba, twi balombene kwinyongola mu kipaso kyatudi balombene kubanga kwela binangu ku myanda yetu. Pangi uno mwanda ubadi ukitshikile Yoosefe. Anka, basangwile bwadya kukita myanda ibuwa muyile ngobesha yaye na nshalelo aaye. Nka bu bibadi Yoosefe afubu ngofu ku nshibo ya Potifare, badi afubu dingi ngofu nsaa ibadi mu lukano pababadi abamupa mudimo oso wawa kwi mukata a bena lukano. (Kib. 39:21, 22) Nka bu Yoosefe, twi balombene kwikala na mwanda witutabukile. Anka su tubekale na lwishinko na kukita myanda ibuwa muyile ngobesha yetu, Yehowa aketwelela myabi. (Mis. 37:5) Mpa na mu nsaa yatumono’shi myanda ibetukidi bungi na patudi na twinyongoshi, tatukashala bantu “bafudiile” sunga kushimisha lukulupilo nya. (2 Kod. 4:8) Yehowa akekala netu, bikishekishe su tubashala batuule binangu byetu ku mudimo wetu wa bulungudi. w18.10 29 ¶11, 13
Mu dya kasatu 22, Mweshi wa 4
Efile Mukulu mmululame, ta mmulombeene kuluba kyanudi bakite, na kifulo kyanudi baleshe bw’eshina dyaaye.—Eb. 6:10.
Opushaa naminyi su muntu ouku na onemekaa aluba eshina dyobe, sunga’shi akulungula’shi takuuku? Bino mbilombene nkubofusha ngofu. Bwakinyi? Mwanda oso a kwatudi mmutandjikye na lukalo lwa’shi bangi bantu bamukumine. Anka tatukumina’shi baukye penda mashina eetu nya. Atukumina’shi baukye bi bu muntu bwetu na myanda yatudi bakite. (Mb. 11:16; Yob. 31:6) Su ta twi badimukye, luno lukalo lwa kuukuminyibwa ndulombene kulwila. Ndumbulwilo a Satana mulombene kwitutakula bwatudya kwikala na lukalo lwa kwenda nkumo na kwikala muntu mukata. Nsaa ayikitshika bino, tatulangwila Nshetu Yehowa na kumupa kinemo kimulombanyine nya.—Kibaf. 4:11. w18.07 7 ¶1-2
Mu dya kananka 23, Mweshi wa 4
Anka byaa-pano byooso mbishaale ku matalwa a mubi.—1 Yo. 5:19.
Ngi bwakinyi tabitukemesha pa kumona’shi Satana na ba demo baye bakwete kutakula bantu bakata bwabadya kwakula myanda ya “madimi.” (1 Tim. 4:1, 2) Abinyisha kwinyongosha bantu ngofu nsaa yabakula myanda ya madimi kwi bakata ba bipwilo. Bwakinyi? Mwanda su muntu bakumina ano malongyesha aabo a madimi na kukita myanda yabadi bashikwe kwi Efile Mukulu, uno muntu mulombene kukutwa nkapeta muwa wa ikalaika. (Os. 4:9) Yesu badi auku’shi bakata ba bipwilo ba mu mafuku aaye babadi abadimbi bantu. Badi mwibalungule patooka’shi: “Nwi baa-malwa, anwe balambukishi ba bishila na Baafadisee baasha-mpala ibidi, anwe abatambakana mu meema a kalunga na mu nsenga yooso bwa kupeta mulondji umune; paanumupete, anumupiisha misuusa ibidi kwinukila bwa’shi atwele mu [Ngeena],” kwamba’shi, mu kabutu ka ikalaika. (Mat. 23:15) Yesu bambile’shi baba bakata ba bipwilo babadi nka bu nshabo Diabulu, kwete “kwipaisha bantu.”—Yo. 8:44. w18.10 7 ¶5-6
Mu dya katano 24, Mweshi wa 4
Nwi baasha muloo pabakenukaa na pabakenubingabinga . . . pa mwanda wande.—Mat. 5:11.
Yesu badi akyebe kwakula kinyi? Alombasha’shi: “Sepeelayi na nwikale na muloo wi bungi, mwanda bwedi bwenu mbukata mwiulu; mwanda ngi bibaabadi babingyebingye batemuki babaadi kumpala kwenu byabya.” (Mat. 5:12, Kilombeeno kipya 2014) Nsaa ibabadi bakupile balongi ba Yesu bwa’shi beemikye kulungula mukandu wibuwa, “babatukile mu lukuku lukata na kusepeela.” Byabya, tababadi basepeele pa mwanda wa’shi babebakupila nya. Anka babadi na muloo “mwanda babatundwilwe bu balombene kukayibwa” bwa eshina dya Yesu.” (Bik. 5:41) Na dingi lelo uno, bafubi ba Yehowa bakwete kunyingiila na muloo nsaa yabebakyengyesha pa mwanda w’eshina dya Yesu. (Shak. 1:2-4) Nka bu batumibwa ba Yesu, tatwi na muloo nsaa yabetukyengyesha sunga yatukumbu nya. Anka patushala na lulamato kwi Yehowa, aketupa eshimba dinyingye dyatudi nadyo lukalo bwatudya kunyingiila. Nsaa y’abetukumina kwi “Efile Mukulu a muloo,” twi balombene kusangala sunga abetubingabinga kwi bipwilo sunga ku nshibo kwetu.—1 Tim. 1:11. w18.09 21 ¶18-20
Mu dya mpooso 25, Mweshi wa 4
Kwi’nka makyenga na mpombo.—Mis. 90:10.
Pa mwanda twi na nshalelo mmuule na “makyenga na mpombo.” Bantu bebungi bakwete kukyenga mu kipaso kyabapusha nka bu bantu babadi basumbushene. (2 Tim. 3:1-5) Ku kipwa kyoso, bantu bakile pa 800 000 bakwete kwiyipaa, kwamba’shi muntu umune ku sekonde 40. Mwanda wa malwa, mpa na bangi bakwetu mbapushe bino binangu na mbafikye mu kwiyipaa abo banabene. Sunga byekala’shi bakwetu balume na bakashi t’abitungu’shi bakookye, lelo uno bantu bebungi be na nkalakashi ibungi na abitungu’shi banyingishe kifulo kyabo. Bangi bakwete kunyingiila kubingwabingwa na kusengibwa. Bangi bakwete kwibasabuula sunga kukutwa kwibakulupila ku ma mbalo abo a midimo. Sunga’shi mbakookye mwanda bakwete kufuba ngofu sunga bwa kulombasha nsaa itshibibwe ku mudimo. Bangi bakwete kukalakashwa na myanda ya ku nshibo, pangi abebakengyesha kwi mwina dibaka nabo. Pa mwanda wa byabya ino nkalakashi na ingi ayimweka, bantu bebungi mu kakongye bakwete kukengyeshibwa ku mbidi na mu binangu. w18.09 13 ¶3, 5
Mu dya lubingo 26, Mweshi wa 4
Muloo wande aunyiisha kutama pampusha’shi: Baana bande abatambukila mwitaata dya-biinyibiinyi.—3 Yo. 4.
Ba nambutwile bena Kidishitu mbalombene kufuba pamune na Yehowa p’abo kukwasha bana babo bwabadya kwikala na bipatshila bya kufubila Yehowa. Ba nambutwile bebungi mbakite bino. Ngi bwakinyi, bana babo mbafikye mu kwata kitshibilo kya kufubila Yehowa mu mudimo wa nsaa yoso, mpa na mu ma mbalo e kula. Bamo bakwete kufuba bu ba misionere, bangi abafubu bu ba mbala-mashinda mu ma mbalo mwi lukalo lukata lwa balungudi, na bangi namu bakwete kufuba ku Betele. Byabya, nsaa i bana be ku mbalo i kula, ba nambutwile ta mbalombene kukisha nabo nsaa ibungi bu byabakumina kushala nabo nya. Anka bakwete kukankamika bana babo bwabadya kutungunuka na kufubila Yehowa mu ma mbalo abadi bebatume kushi kukimba penda buwa bwabo. Bwakinyi? Mwanda be na muloo wi bungi pa mwanda wa’shi bana babo mbatule Yehowa pa mbalo ya kumpala mu muwa wabo. Bebungi ba ku bano ba nambutwile abapusha nka bu Anna, bambile’shi ‘balambula’ mwan’aye Samwele kwi Yehowa. Abapusha’shi mbapete mwabi ukata wa kufuba pamune na Yehowa mu uno mushindo.—1 Sam. 1:28. w18.08 24 ¶4
Mu dimune 27, Mweshi wa 4
Bii bukopo bwa mpeta kutwela mu Bufumu bwa mwiyilu.—Mat. 19:23
Yesu tabadi mwakule’shi bino ta mbikile bukopo nya. Bambile dingi’shi: “Basha muloo, n’anwe balanda, mwanda Bufumu bw’Efile Mukulu mbwenu.” (Luk. 6:20) Anka bino tabibadi abilesha’shi bantu balanda boso abadi abapushisha Yesu na kupeta myabi i pa bwayo nya. Kwi bantu balanda bebungi abapelele kulonda Yesu. Mwanda wa binyibinyi wi’shi, ta twi balombene kutshiba’shi kipwano kya muntu na Yehowa nkilonde muyiile bintu bya ku mbidi byadi nabyo nya. Munkatshi mwa bafubi ba Yehowa mwi bakwetu ba mpeta na bangi namu balanda. Anka boso bwabo mbafule Yehowa na bakwete kumufubila na mashimba aabo ooso. Bifundwe abilungula ba mpeta’shi “balekye kutuula lukulupilo lwabo mu bupeta bushii kapu; anka bakulupile mw’Efile Mukulu.” (1 Tim. 6:17-19) Eyi dy’Efile Mukulu adilanga dingi bafubi ba Yehowa boso, ba mpeta na balanda’shi, kwikala na kifulo kya nfwalanga kwi masaku. (1 Tim. 6:9, 10) Nsaa yatumono bakwetu bu byabebamonaa kwi Yehowa, tatukebatshibila kiimu muyiile bintu byabadi nabyo na byabashi nabyo nya. w18.08 10-11 ¶11-12
Mu dya kabidi 28, Mweshi wa 4
Kookyelayi Efile Mukulu.—Shak. 4:7.
Atukumina kulesha Yehowa mushindo watudi na lutumbu bu byadi mukumine’shi twikale bantu baye. Atuuku’shi nsaa yatulambula muwa wetu kwadi, ngi kitshibilo kikile buwa kyatudi balombene kwata. Ngi bwakinyi twi na kishibilo kya kupela kukita mwanda oso wabadi bashikwe kwi Yehowa. Na dingi twi bafule na atunemeka bakwetu balume na bakashi mwanda n’abo namu mbantu ba Yehowa. (Lom. 12:10) Bible etulaa’shi: “Yehowa taasumbusheenaa mwilo waye.” (Mis. 94:14) Uno mwanda ngwa binyibinyi. Sunga twekala na mwanda wi naminyi, Yehowa akekala nka netu. Sunga twafwa, ta mulombene kwituyilwankana nya. (Lom. 8:38, 39) “Patudi na muuwa, twi nawo bwa Yehowa; paatufu, atufu bwa Yehowa: twikale na muuwa sunga bafwe, twi’nka bantu ba Yehowa.” (Lom. 14:8) Tukwete kutengyela nsaa yabakabusha bakuuku ba Yehowa basha lulamato bapwe kufwa. (Mat. 22:32) Mpa na binobino, twi na bya buntu bibungi byabetupa kwi Nshetu. Nka bu abyakula Bible, “Mwilo wi na Yehowa bu Efile âo, wawa wadi musangule kwikala bu wê, wi na mulô.”—Mis. 33:12, EEM. w18.07 26 ¶18-19
Mu dya kasatu 29, Mweshi wa 4
Byooso mbikuminyiibwe anka byooso ta mbitulombeene nya. Byooso mbikuminyiibwe anka byoso tabi na bukwashi nya.—1 Kod. 10:23.
Bangi bantu mbalombene kwamba’shi mwanda wa kusangula kilongyelo, sunga mudimo bu byaudi mmwanda utale muntu bupenka bwaye, abitungu bekale na bulungantu bwa kusangula kyoso kyabakumina pa mwanda takikalakasha kondo kabo k’eshimba nya. Mbalombene kutula binangu ku mayi abakwile Mpoolo’shi: “Bulungantu bwande abutshibilwa kiimu bwakinyi kwi muntu e munda mwa mungi?” (1 Kod. 10:29) Sunga twekala na bulungantu bwa kwiatshila bino bitshibilo, abitungu tutentekyeshe’shi bulungantu bwetu bwi na mikalo na’shi bitshibilo byetu byoso abikatuusha bipeta kampanda. Nyi bwakinyi Mpoolo bambile mayi e mu kifundwe kya lelo. Sunga twekala na bulungantu bwa kwata bitshibilo mu myanda yetu atwe banabene, byatukumina tabi na muulo ukile nya. w18.04 10 ¶10
Mu dya kananka 30, Mweshi wa 4
Alukiilaayi kwandi, ami naamu neealusha kwanudi.—Mal. 3:7.
Lelo uno mwina Kidishitu mulombene kwamba’shi alangwila Yehowa kadi abanga kukita myanda ibubi yabadi bashikwe kwi Yehowa. (Yu. 11) Mmulombene kwikala akitshi mudimo wa kulungula mukandu wibuwa na kutwela mu bisangilo byoso bya ku lubingo. Anka ingi nsaa, e kubanga kutadila bwa’shi binangu bi butete, lwabi, sunga binangu bya mushikwa bikale abiludika binangu byaye. (1 Yo. 2:15-17; 3:15) Byabya binangu mbilombene kutwala muntu mu kukita milwisho. Bangi bantu mbalombene kukutwa kuuka myanda yatunangushena sunga yatukitshi, anka Yehowa auku. Auku nsaa yatushi ku lupese lwaye n’eshimba dyetu dyoso. (Yel. 17:9, 10) Sunga nsaa yatukitshi bilubilo, Yehowa tetupelaa nka musango umune nya. Su twibatwele mwishinda di masaku, Yehowa etwitanyina’shi: “Alukiilaayi kwandi.” Yehowa auku’shi twi na kubofula na tukwete kwikitshisha bwa kwikukambila. Anka akyebe’shi twikale na kitshibilo kya kushikwa kintu kyoso ki bubi. (Yesh. 55:7) Su tubakitshi byabya, etulaa’shi aketukwasha na kwitupa bukome bwatudi nabo lukalo bwatudya kukambila malaka eetu ebubi.—Kib. 4:7. w18.07 18 ¶5-6