Mweshi wa 8
Mu dya mpooso 1, Mweshi wa 8
Efile Mukulu beetuleesheeshe kifulo kyaaye mu bino’shi Kidishitu beetufwidiile pabaatudi tukii baa-sha milwisho.—Lom. 5:8.
Ku bisangilo abetutentekyeshaa kyabadi betukitshine kwi Yehowa na Yesu. Bu byatudi na lutumbu, atwitakisha bwa kwambula Yesu muyiile nshaleelo etu akwifuku n’efuku. (2 Kod. 5:14, 15) Kukatusha byabya, mashimba etu aetutakula bwa kutumbisha Yehowa paye kwitupa nkuulo. Mushindo umune watudi balombene kumutumbisha, nsaa yatutusha ngaluulo ayitukila mu mashimba etu mu bisangilo. Twi balombene kulesha bi bukata bwa kifulo kyetu bwa Yehowa na Mwan’aye nsaa yatwikitshisha bwa kwisumina ingi miloo bwa nka’shi twibafubile. Misusa ibungi, twi balombene kwisumina miloo ibungi mu mishindo i bungi bwa kutwela mu bisangilo byetu. Tukongye twibungi atukitaa bisangilo kunyima kwa midimo ya kwifuku, nsaa yatwikalaa bapwe kukooka. Na bangi namu abatwela mu bisangilo ku nfudilo a lubingo nsaa i bangi mbekishe. Byabya Yehowa amonaa nsaa yatutwele mu bisangilo mpa na patudi bakokye su? Oolo! Anka byabya, patunyingiila lukalakashi, Yehowa asangalaa bwa kifulo kyatumulesha.—Mak. 12:41-44. w19.01 29 ¶12-13
Mu dya lubingo 2, Mweshi wa 8
Pa kumumona, Mwanana baapushiishe lusa.—Luk. 7:13.
Yesu bapetele ingi ya ku nkalakashi yibadi nayo bantu ba kipungo kyaye. Bu kileshesho, abimweka shi Yesu baadi mukudile mu kifuko kya balanda. Pabaadi Yesu afubu nshaye bamukushishe, Yoosefe, balongyele bya kukita mudimo wa masa. (Mat. 13:55; Mak. 6:3) Abimweka shi Yoosefe bafwile kumpala kwa’shi Yesu abangye mudimo waye wa bulungudi. Byabya, Yesu baadi mupushe bi kinyongwa kya kufwisha muntu aadi mufule. Na Yesu baadi auku bi lukalakashi lwa kushala na bena kifuko bashi bena kukumiina. (Yo. 7:5) Ino myanda na ingi, ibaadi ikwashe Yesu bwa kupusha nkalakashi na binangu bya bantu. Kwitatshisha kwa Yesu bwa bantu kubamwenekyele patoka mu bilengyeleshi bibaadi mukite. Yesu tabaadi akitshi bilengyeleshi bwa bisumanga nya. Baadi mupushishe bantu boso babaadi abakyengye “lusa.” (Mat. 20:29-34; Mak. 1:40-42) Yesu baadi apushisha bano bantu lusa na baadi akumiina kwibakwasha.—Mak. 7:32-35; Luk. 7:12-15. w19.03 16 ¶10-11
Mu dimune 3, Mweshi wa 8
Ikalaayi na lwishinko kwi muntu na muntu.—Kol. 3:13.
Bubaadi bufuku bwa nfudiilo bwa muwa wa Yesu pa nsenga, ba kuuku baye ba p’eshimba babadi bakite mwanda ubadi ukumbene kumukutshisha kwikala mwiyishe. Banda kunangushena bibadi Yesu mukalakashwe mu binangu. Badi mukumbene kushala na lulamato loso mpa na ku lufu su? Su ta twi na lukumino, ta kwi muntu mukumbene kwikala na lukulupilo lwa muwa. (Lom. 5:18, 19) Kingi kintu ki na muulo, bikitshino byaye bibadya kulwisha sunga kulumbula nkumo ya Nshaye. (Yob. 2:4) Akupu, mu kidibwa kyaye kya nfudilo na ba kuuku baye, batumibwa, miisambo yabo ibalwidile yafwisha “eunga” bwa “kuuka mukile bukata munkatshi mwabo.” Mwanda wa kukaanya, Yesu tabadi mufiite munda nya. Anka bakitshine myanda na lwishinko. Na kalolo koso, kadi n’eshimba dimune, Yesu bebapatulwile—dingi—eyikashi dyabadya kwikala nadyo. Akupu badi mwibatumbule pa mwanda wa kushala bamulamate na lulamato looso. (Luk. 22:24-28; Yo. 13:1-5, 12-15) Twi kwambula Yesu na kwikala na lwishinko sunga nsaa yatudi bakalakashwe mbinangu. Su twekala atutentekyesha’shi atwe boso atwakulaa na kukita myanda ayifitshisha bangi munda, abitukwasha bwa kutumikila uno mwiya. (Nki. 12:18; Shak. 3:2, 5) Ikala otumbula bangi bwa ngikashi ibuwa yomono mwabadi.—Ef. 4:29. w19.02 11-12 ¶16-17
Mu dya kabidi 4, Mweshi wa 8
Yehowa . . . mmubikale mpa na kwikalaika.—Mis. 9:7.
Mwiya wa Moyiise ubaadi aupele kudimbiila muntu’shi mmukite kibeshi. Muntu abadi bafunde baadi na matalwa a kuuka yawa mumufunde. (Miy. 19:16-19; 25:1) Dingi bwa kushinkamisha’shi mmukite kibeshi binyibinyi, abitunganga’shi tumonyi tubidi tutushe bishinkamiisho. (Miy. 17:6; 19:15) Kadi su mwina Isaleele akita kibeshi kyabadi bamone penda kwi muntu umune? Tabaadi na kya kunangushena’shi t’abamunyoko bwa kilubilo kyaye nya. Yehowa baadi amono. Mu kifuko, nshe bana baadi na matalwa, kadi, matalwa aaye abaadi na midyanyino. Eyendo, Yehowa mmwitulekyele kileshesho kibuwa; byoso byakitshi, ebikitaa na kululama. Afutaa boso abakokyelaa ku miiya yaye, na kunyoka boso abafubishaa bokome bwabo mu mushindo wi bubi. (2 Sam. 22:21-23; Es. 9:9, 10) Bangi bantu be kukita milwisho na kukimba kusuuka dinyoka, kadi apakamono Yehowa’shi nsaa ibalombana, akebatshibila kiimu. (Nki. 28:13) Su ta mbelangye ku mashimba, abakauku’shi ‘bii moo kupona mu maasa a Efile Mukulu a muuwa.’—Eb. 10:30, 31. w19.02 23-24 ¶20-21
Mu dya kasatu 5, Mweshi wa 8
Mu Isaleele tammuutukye nyi mutemuki buu Moyiise, aye abaabaakulanga naaye kwi Yehowa mpala na mpala.—Miy. 34:10.
Moyiise badi mutuule meeso aaye kwi Yehowa bwa’shi amukunkushe. Bible etulungula’shi “badi mukankamane pe pô’nka bu kwete kumona Efile Mukulu shamwekâ.” (Eb. 11:24-27, EEM) Mweshi umune na kipindji kunyima kwa bena Isaleele kutuka mu Ejiipitu, na kumpala kwa’bo kufika ku mwengye wa Sinaayi, kubakitshikile mwanda ukata. Mwilo ubabangile kutompola pa mwanda wa’shi takubadi mema. Ababangile kuunauna Moyiise na kumufitshisha munda mu kipaso kibadi ‘Moyiise mwele Yehowa musaase’shi: “Nkitshine uno mwilo kinyi? Kapindji naaka, abakangasa mabwe.”’ (Efi. 17:4) Yehowa bapeele Moyiise mayi a kulonda aapushika kalolo. Yehowa bamulungwile bwadya kwata mukombo waye na kwiukupila ku lubwebwe lwa ku Horebe. Bible akula’shi: “Moyiise bakitshine byaabya ku meeso a bakulu ba bena Isaleele.” Kunyima mema abatuukile, bena Isaleele abapetele mema a kutoma, na uno mwanda wapwa.—Efi. 17:5, 6. w18.07 13 ¶4-5
Mu dya kananka 6, Mweshi wa 8
Kifulo akinyingisheena.—1 Kod. 8:1.
Yehowa kwete kufuba dingi na kakongye bwa kwitunyingisha na kifulo kyaye. Nsaa yatufulu bakwetu, atulesha’shi twi bafule Yehowa. Atwikitshisha na mwetu moso bwatudya kukwasha bakwetu bwabadya kuuka’shi be na muulo na’shi Yehowa mmwibafule. (1 Yo. 4:19-21) Mpoolo mutumibwa bafundile’shi: “Ekankamisheeneeyi ku muntu na muntu, nwikwasheene bu byanudi bapwe kubanga kwibikita.” (1 Tes. 5:11) Ta nka penda bakulu mu kakongye ngi balombene kukita bino nya. Muntu oso a kwatudi mulombene kwambula Yehowa na Yesu paye kwikala asamba bakwetu balume na bakashi. (Lom. 15:1, 2) Bangi bantu be mu kakongye be na mikumbo ya twinyongoshi mbalombene kwikala na lukalo lwa kubukibwa na ba munganga. (Luk. 5:31) Bakulu na bangi bantu be mu kakongye abashingula’shi ta mbalongye myanda ya bu munganga nya, anka bukwashi na kusamba kwabadi balombene kutusha kwi na muulo ukata. Bantu boso be mu kakongye mbalombene kwakula bishima bya ‘kukankamika babofule ku mashimba . . . kwikala na lwishinko kwi booso.’—1 Tes. 5:14. w18.09 14-15 ¶10-11
Mu dya katano 7, Mweshi wa 8
Twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe.—Yesh. 41:10.
Atunyingisha lukulupilo lwetu mwi Yehowa pa kumwiuka kalolo. Na mushindo penda umune watudya kuuka Efile Mukulu kalolo nyi mpa kubadika Bible kalolo na kunangushena ku byatubadika. Mu Bible mwi miisambo ya kukulupila ayilesha mushindo ubadi Yehowa mukalwile mwilo waye mu mafuku a kala. Yaya miisambo ayitupa lukulupilo’shi etupasukila namu binobino. Banda kwata kileshesho kibuwa kyatupete mu mayi a Yeeshaya bwa kulesha abitukalwilaa Yehowa. Ayitamina Yehowa bu mulami a mikooko na bafubi b’Efile Mukulu namu ebetamina bu twana twa mikooko. Yeeshaya akula pabitale Yehowa’shi: “Eyibungu na mboko yaaye; atwala twana twa mikooko mu kyaadi kyaaye.” (Yesh. 40:11) P’atupusha mboko i bukome ya Yehowa ngitukwate, atupusha’shi twi balamibwe, na mashimba etu ngafukame. Bwa nkukwasha olekye kutshina sunga ofumankana na myanda i naminyi, nangushena ku ano mayi aakankamika e mu kifundwe kya lelo. Aakunyingisha nsaa yokapete nkalakashi mu mafuku e kumpala. w19.01 7 ¶17-18
Mu dya mpooso 8, Mweshi wa 8
Efile Mukulu ande, nasangeela kukita kyokyebe.—Mis. 40:8.
We na bipatshila byokwete kwitatshisha bwa kulombasha su? Pangi we na bipatshila bya kubadika Bible efuku dyoso sunga kutusha ngalulo ibuwa mu bisangilo. Sunga’shi pangi okwete kwitatshisha bwa kufuba na Bible kalolo bwa kutusha bipeta bibuwa mu bulungudi. Opushaa naminyi nsaa yomono’shi okwete kwenda kumpala sunga apakulungula bangi’shi okwete kwenda kumpala? Pangi opusha muloo, na nyi byopusha! Bwakinyi? Mwanda okwete kukita kyakya akikumina Yehowa’shi okite, bu bibakitshine Yesu. (Nki. 27:11) Nsaa yotulu binangu byobe ku mudimo ofubila Yehowa, okwete kukita mudimo aukupa muloo na nshalelo ebuwa. Mpoolo bambile’shi: “Ikalaayi banyingye, bashii kusanyishwa, nwikale na katshintshi ku mufubo wa Mwanaana, uukaayi’shi kufumbakeena kwenu kwa mufubo wa Mwanaana ta nkwa bisumanga nya.” (1 Kod. 15:58) Kadi bantu pabata bipatshila bya mu ino nsenga bu kukimba makuta, kwenda nkumo, tabe na muloo wa binyibinyi nya. Sunga bekala abobesha, mu mashimba abo abepusha bu bashi na kintu.—Luk. 9:25. w18.12 22 ¶12-13
Mu dya lubingo 9, Mweshi wa 8
Balulame abapete eumbo.—Mis. 37:29.
Tentekyesha’shi Daavide mwakule pabitale nsaa i “balulame abapete eumbo.” (2 Mp. 3:13) Daavide badi akwila nsaa ayikekala bantu boso ba pa nsenga na kya kukokyela miiya ilulame y’Efile Mukulu. Butemuki bwi mu Yeeshaya 65:22 abulesha’shi: “Bii bungi bwa mafuku a mutshi ngi abiikala bungi bwa mafuku a bantu bande.” Bino abilesha’shi bafubi ba Yehowa mu nsenga ipya abekala na muwa munda mwa bipwa binunu. Okulupila byabya su? Muyiile bi mu Kibafumbwilwe 21:1-4, Efile Mukulu akelela bantu mwabi na umune wa ku yaya myabi awikala’shi “lufu taalwikala kwanka dimo.” Adame na Eeva bashimishe kinemo kya kwikala na muwa mu Mpaladiiso, anka nsenga ayikala dingi mpaladiiso. Nka bibalayile Efile Mukulu, akelela bantu be pa nsenga mwabi. Daavide bambile’shi beyishe na bantu balulame abakapyana nsenga na kushala mwanka looso. (Mis. 37:11) Na matemuki e mu mukanda wa Yeeshaya aetukwasha bwa kukulupila nsaa yatukapete muwa mu mbalo ibuwa mu mpaladiiso pa nsenga. (Yesh. 11:6-9; 35:5-10; 65:21-23) Abikala mu mafuku kinyi? Apakalombana mulayilo wa Yesu kwi ntomboshi. (Luk. 23:43) We mukumbene kwikala mu yawa Mpaladiiso. w18.12 7 ¶22-23
Mu dimune 10, Mweshi wa 8
Kukila kintu kyoso kyodya kulama, olame eshimba dyobe.—Nki. 4:23, NWT.
Twi balombene kusuuka binangu bya uno ndumbulwilo mu myanda yoso su? Nya, atukekala nka kumpala kwa bingi binangu bya uno ndumbulwilo mwanda ta twi balombene kwimukatuka nya. (1 Kod. 5:9, 10) Sunga nsaa yatudi mu bulungudi, twi balombene kupusha bantu abakula myanda byayishidi mpa na malongyesha a madimi. Anka sunga ta twi balombene kusuuka binangu byoso bibubi bya mu uno ndumbulwilo, tabitungu tutungunukye na kunangushena ku byanka sunga kwibikumina nya. Nka bu Yesu, abitungu twikale atusumbula bukidibukidi binangu byoso byabakumina kutwesha mwatudi kwi Satana. Na dingi twi balombene kwikalwila pa kusuuka bwa kupela kupusha binangu bya uno ndumbulwilo. Bu kileshesho, abitungu tusangule bakuuku sunga baloole betu kalolo. Bible etudimusha’shi, su tubekala bakuuku ba bantu bashi’abalangwila Yehowa, atukabanga kwambula binangu byabo. (Nki. 13:20; 1 Kod. 15:12, 32, 33) Dingi nsaa y’atupele mishindo ya kukisha kapapi ayikwatshishena binangu bya’shi bintu mbituukile, binangu bya bu ntomboshi, sunga bya lusandji, atukapele kulwisha binangu byetu na binangu bikutwene “na kyuukilo ky’Efile Mukulu.”—2 Kod. 10:5. w18.11 21 ¶16-17
Mu dya kabidi 11, Mweshi wa 8
Natambukila mu biinyibiinyi byoobe.—Mis. 86:11, NWT.
Mushindo kinyi watudya kunyingisha kitshibilo kyetu kya kutambukila mu bya binyibinyi? Mushindo umune wa kwibikita nkulongyesha bya binyibinyi bya mu Bible kwi bangi bantu muyile ngobesha yobe. Bible e bu lupete lwa ngoshi. Nka byabitungu’shi musalayi ebuwa ashale musomekye lupete lwaye, abitungu’shi natwe namu twikale balamate bibukopo ku Eyi dy’Efile Mukulu. (Ef. 6:17) Atwe boso twi kwikala balongyeshi bebuwa, ‘abaukisha na bululame mukandu wa-binyibinyi.’ (2 Tim. 2:15) Nsaa yatufubisha Bible bwa kulongyesha bangi, atunyisha kuuka na kufula bya binyibinyi. Na dingi atunyisha kwikala na kitshibilo kya kutungunuka na kutambukila mu bya binyibinyi. Bya binyibinyi nyi nkya buntu kikata kyabadi betupe kwi Yehowa. Abitupa mushindo wa kwikala mu kipwano kibukopo na Nshetu e mwiyilu. Bya binyibinyi nkintu ki na muulo ukata kukila bingi bintu byoso. Yehowa mmupwe kwitulongyesha myanda ibungi, anka tukii ku mbangilo! Mmwitulee’shi ekala etulongyesha bwa ikalaika. Byabya, ikala wata bya binyibinyi na muulo nka bu ebwe dya muulo ukata. Tungunuka na “[kuula] bya binyibinyi, kushii kwibipaana.”—Nki. 23:23. w18.11 8 ¶2; 12 ¶15-17
Mu dya kasatu 12, Mweshi wa 8
Nowa [baadi] mulungudi a kululama.—2 Mp. 2:5, Kilombeeno kipya 2014.
Kumpala kwa’shi Mpeshi a kabutu afikye, mukandu wa Nowa ubadi wa kudimusha bantu pabitale kabutu kabadi akafiki. Mwanda Yesu bambile’shi: “[Nka] bu bibabidi mu mafuku a kumpala kwa Mpeshi a [kabutu], abadi na kutoma, babaadi abayibakila na kwibakilwa, mpa n’efuku dibatwele Nowa mu bwato. Na tambaukye kintu, mpa na bibafikile Mpeshi a [kabutu] nkwibayipaa boso bwabo, anka byabya namu ngi abikekala kufika kwa Mwana a muntu.” (Mat. 24:38, 39, Kilombeeno kipya 2014.) Sunga mbibadi bantu bebungi bapele kuteemesha Nowa, badi mulungule na lulamato loso mukandu wa kudimusha ubabadi bamupe kwi Yehowa. Lelo uno, tukwete kulungula mukandu wibuwa wa Bufumu bwa kupa bantu mushindo wabadya kulonga byabakakitshina bantu mu mafuku aafiki kwi Efile Mukulu. Nka bu Yehowa, atukumina binyibinyi’shi bantu bateemeshe uno mukandu na ‘bashale na muwa.’ (Es. 18:23) Nsaa yatulungula mukandu wibuwa ku nshibo na nshibo na mu ma mbalo e bantu bebungi, atudimusha bantu bebungi muyile ngobesha yetu na kwibalungula’shi Bufumu bw’Efile Mukulu abufiki mu kubutula uno ndumbulwilo e bubi.—Es. 3:18, 19; Nda. 2:44; Kibaf. 14:6, 7. w18.05 19 ¶8-9
Mu dya kananka 13, Mweshi wa 8
Aakula bya-biinyibiinyi alesha kululama.—Nki. 12:17.
Nkinyi akitungu okite su mudimo wetu ngukandjikibwe mu mbalo yodi mushale na su bakata ba mbulamatadi abakukwata na nkwipusha pabitale bakwetu? Abitungu webalungule myanda yoso youku su? Yesu bakitshine naminyi nsaa ibabadi abamwele nkonko kwi guvernere a bena Looma? Yesu badi mutumikile eyi dya kulonda dya mu Bible adyamba’shi kwi “kipungo bwa kuumina na kipungo bwa kwakula,” na ingi nsaa tabadi akula kintu su nkimune! (Mul. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) Su twi kumpala kwa mwanda wi bino, abitungu tulame myanda ifwame na kwikala na budimu bwa kupela kutuula bakwetu mu masaku. (Nki. 10:19; 11:12) We kukita kinyi su kuuku obe sunga mwina kifuko kyobe akita mulwisho ukata odi mwiukye? ‘Akula bya bînyibînyi.’ We na bushito bwa kulungula bakulu bya binyibinyi kushii kwibafya mwanda su ngumune. Bakulu be na matalwa a kuuka mwanda oso bwa’shi bamone bya kupeta mushindo wa kukwasha muntu mukite mulwisho bwadya kulumbuula kipwano kyaye na Yehowa.—Shak. 5:14, 15. w18.10 10 ¶17-18
Mu dya katano 14, Mweshi wa 8
Ekankamisheeneyi ku muntu na muntu, nwikwasheene.—1 Tes. 5:11.
Mushindo kinyi watudi bakumbene kunyingisha bangi na kifulo? Mushindo umune ngwa kuteemesha bangi kalolo. (Shak. 1:19) Twi kulesha mukwetu kifulo nsaa yatumutemesha na kwitula pa mbalo yaye. Mwipushe na kalolo koso nkonko ilombene nkukwasha bodya kuuka byapusha kalolo. Akauku’shi okwete kumupasukila binyibinyi, ku byakumono ku meso. Nsaa yakwete kwakula, ikala na lwishinko na mutadile akulungule kushi kumutshiba mwisambo. Su bwekala omutemesha kalolo, okauku byapusha kalolo na okamukwasha bwadya nkukulupila. Yaya nsaa abikekala bibofule bwadya nkutemesha pokimbi bya kumukwasha. Su bangi bantu babauku’shi webapasukila, we mulombene kwikala webasamba ngofu. w18.09 14 ¶10; 15 ¶13
Mu dya mpooso 15, Mweshi wa 8
Ula bya biinyibiinyi.—Nki. 23:23, NWT.
Abitungu nsaa ibungi bwashi muntu apushe mukandu wa Bufumu, abadikye Bible na ingi mikanda ayipatuula myanda ya mu Bible, alongye Bible na ba Temwe ba Yehowa, elumbuule ku bisangilo byetu, na kutwela mwanka. Bwa kukita ino myanda yoso, abitungu tufubishe nsaa yetu ibatudya kufubisha mu kukita ingi myanda i na muulo upeela. (Ef. 5:15, 16) Bwa kulonga malongyesha a kitako a mu Bible abitungu nsaa bungi kinyi? Ino nsaa ngilekene muyile abilongaa muntu na muntu. Kulonga pabitale binangu bya Yehowa, mashinda aaye, na bintu byadi mupangye ta kwi na nfudilo nya. (Lom. 11:33) Jurnale a kumpala a Kitenta kya Mulami badi mupwandikishe bya binyibinyi na “kilongo kibuwa” na bambile’shi: “Su bwekipete, tabitungu oyimene nka penda pa kyakya kilongo kimune kya binyibinyi nya. Abitungu otungunukye na kukimba bodya kupeta bingi bilongo bibungi.” Sunga twekala na muwa wa ikalaika, akukekala nka myanda ibungi yatudya kulonga pabitale Yehowa. Byabya, lelo uno bi na muulo bwatudya kufubisha nsaa yetu yatudi nayo bwatudya kulonga myanda ibungi muyile ngobesha yetu. w18.11 4 ¶7
Mu dya lubingo 16, Mweshi wa 8
Balume, fulaayi bakashi benu.—Ef. 5:25.
Abatekye balume bekale abapasukila bakashi babo na kwibashinguula kalolo. (1 Mp. 3:7) Mulume ashinguula mukashi aaye auku’shi sunga ekala mwilekene naye mu mishindo ibungi, ta mushadilekwadi nya. (Kib. 2:18) Auku byapusha na amukitshina myanda mu mushindo aulesha’shi amupasukila na kumupa kinemo. Mulume anemeka abipusha mukashi’aye ta mulombene kwikala pepi na bangi bakashi nsaa yoso sunga kubanga kusankila ungi mukashi mu mushindo ushibuwa nya, bya bikala mu mushindo aumweneka na meso, sunga ku Internete. (Yob. 31:1) Takishaa nsaa na bangi bakashi ku Internete, na tatwelaa mu kubandila bintu bi mu ma site a Internete aalesha bintu bibubi. Ashalaa nka na lulamato kwi mukashi’aye mwanda mmumufule na mwanda mmufule Yehowa na kushikwa myanda ibubi.—Mis. 19:14; 97:10. w18.09 29 ¶3-4
Mu dimune 17, Mweshi wa 8
Mukile bupeela munkashi mwenu booso, yaawa ngi mukile bukata.—Luk. 9:48.
Bwakinyi bi bukopo bwatudya kutumikila myanda yatulongo mu Eyi dy’Efile Mukulu? Mpa mwanda wa’shi bwa kukita bi buwa, abitungu twikale beyishe. Mu ano “mafuku a ku nfudiilo” bi bukopo bwa kushala beyishe mwanda bantu bebungi “mbekumine’bo banabene, baasha lwabi lwa fwalanga, baasha kwimona, baasha kwinemeka,” na “bashii na kwikanda.” (2 Tim. 3:1-3, Kilombeeno kipya 2014) Bu byatudi bafubi b’Efile Mukulu atuuku’shi kukita bino kwibubi, anka ingi nsaa bi kumweneka’shi bantu be na ino ngikashi ngi bebiya na baasha muloo mu nshaleelo abo. (Mis. 37:1; 73:3) Twi balombene kubanga kwiyipusha’shi: ‘Bi na muulo bwa’shi nkite bukopo bwande boso bwa kutula nkalo ya bangi kumpala kwa yande su? Su nekala mwiyishe bwa kukita bino, bangi bantu abatunguka na kunnemeka su?’ Su tubalekyela’shi binangu bya uno ndumbulwilo bya kwifula bikale na bukitshishi kwatudi, atulwisha kipwano kyetu kibuwa na bakwetu na bi kwikala bukopo bwa bangi kutundula’shi twi bena Kidishitu. Byabya nsaa yatulongo bileshesho bya bafubi b’Efile Mukulu basha kwiyisha na kwibambula, atukapete bipeta bi buwa. w18.09 3 ¶1
Mu dya kabidi 18, Mweshi wa 8
Kwi . . . muloo mu kupaana.—Bik. 20:35, NWT.
Mu angi mafuku Yehowa badi nka bupenka bwaye. Kunyima baatshile kitshibilo kya kupa bipangwa bi na binangu bi mwiyilu na bi pa nsenga kya buntu kya muwa. Yehowa, “Efile Mukulu a muloo,” akuminaa kupa bangi bintu bibuwa. (1 Tim. 1:11; Shak. 1:17) Bu bi Yehowa akumina’shi natwe namu twikale na muloo, etulongyesha bwatudya kwikala atupa bangi bantu bintu na kalolo koso. (Lom. 1:20) Efile Mukulu bapangile bantu mwifwanyiko dyaye. (Kib. 1:27) Bino abipushisha’shi Yehowa betupangile na ngikashi yadi nayo. Bwatudya kwikala na muloo wa binyibinyi na kupeta myabi ya Yehowa, abitungu tulonde kileshesho kyaye. Abitungu twikale atupasukila bangi bantu na kwikala bantu abapanaa. (Fid. 2:3, 4; Shak. 1:5) Bwakinyi? Mwanda bino ngi byabadi betupangye kwi Yehowa. Sunga twekala bantu bakutwe kupwidika, twi balombene kwambula Yehowa na kwikala atupaana na kalolo. Yehowa akumina’shi bantu bekale bipangwa byaye bamwambule, byabya asangalaa nsaa yamono’shi twi na kalolo.—Ef. 5:1. w18.08 18¶1-2; 19 ¶4
Mu dya kasatu 19, Mweshi wa 8
Mikooko yande aiteemesha eyi dyande.—Yo. 10:27.
Balongi ba Yesu abalesha shi bakwete kuteemesha mayi aaye pa kwiatumikila, kushi penda kuteemesha. Tabakwete kutadiila’shi “myanda ya uno mûwa [nshaleelo NWT]” itume binangu byabo kungi. (Luk. 21:34) Kadi, abaataa kutumikila mayi a Yesu na muulo ukata mu nshalelo aabo, sunga nsaa yabidi bukopo. Sunga mbyakudi yaya nkalakashi yoso, bakwetu be nka na lulamato kwi Yehowa, sunga bapeta makyenga e naminyi. Ungi mushindo watudya kulesha shi tukwete kuteemesha Yesu, mpa kukokyela baaba baadi musangule bwa kwitukunkusha. (Eb. 13:7, 17) Ndumbulwilo a Yehowa mmushintuule ingi myanda mu bipwa bishaale’bi: Bya kufubisha bina mudimo bipya, mishindo ya kukita mudimo wa bulungudi, bya kukita bisangilo byetu bya munkatshi mwa lubingo na bya kwibaka Mashibo a Bufumu, kwialumbuula, na kwiabamba. Twi na lutumbu bwa buno bukunkushi bwi buwa na bwa kifulo. Tushinkamisheyi’shi, Yehowa etukwasha bwatudya kulonda buno bukunkushi bwabakwete kutusha kwi ndumbulwilo aaye. w19.03 10-11 ¶11-12
Mu dya kananka 20, Mweshi wa 8
Taatwikala dimo bu . . . abakumbakashwa aku na aku . . . na ndambukisho yaabapalakasha kwi bantu.—Ef. 4:14.
Ta twi balombene kukulupila myanda y’eyendo isangye na ya madimi nya! Twi kupeta dilongyesha ku mwanda ubadi ukitshikile bena Isaleele babadi bashale ku lupese lwa kupona nguba kwa mwela wa Yoordano mu mafuku a Yooshwa. (Yos. 22:9-34) Abapushishe’shi bena Isaleele bashale ku lupese lwa kutunduka nguba kwa mwela wa Yoordano mbebakye kilambwilo kikata mu bwipi mwa mwela. Kino kipindji kya mwanda kibabapushishe kibadi kya binyibinyi, anka mwanda oso ushima taubadi wa binyibinyi nya. (Yos. 22:9-12) Anka kumpala kwabadya kwenda mu kwibatuka ngoshi, bena Isaleele ba ku lupese lwa kupona nguba abatumine bana balume bwabadya kwenda mu kukimba bishinkamisho. Bano bantu abasangene kinyi? Ta mbebakye kilambwilo bwa kulambula b’efile ba madimi milambu nya. Abadi bebakye kino kilambwilo bu kitentekyesho bwa kushinkamiisha muntu ooso’shi bakwete kulangwila Yehowa. Bena Isaleele abapushishe muloo wibungi p’abo kwata nsaa ya kukimba bishinkamisho byoso, pamutwe pa kwenda mu kulwisha bakwabo ngoshi kushi kuuka mwanda oso kalolo. w18.08 5 ¶9-10
Mu dya katano 21, Mweshi wa 8
Yaawa apwandikisha’shi mmwimana adimukye tala apona.—1 Kod. 10:12.
Nka bu bibalesheshe Mpoolo, mpa na bantu bakwete kulangwila Yehowa mbalombene kutwelakana mu kukita myanda i bubi. Mbalombene mpa na kunangushena’shi Yehowa ki nka mwibakumine. Anka sunga muntu akula’shi nkuuku a Yehowa sunga’shi e na lulamato kwadi bino tabilesha’shi Yehowa mmumukumine nya. (1 Kod. 10:1-5) Pabamwene bena Isaleele’shi Moyiise tafiki kwabadi mu nsaa ibabadi abakulupila, ababangile kwinyongola. Byabya su nfudilo a uno ndumbulwilo akutwa kufika bukidi bu byatukulupilanga, natwe namu twi balombene kubanga kwinyongola. Twi kubanga kwela binangu’shi myanda ibuwa yabadi betulee kwi Yehowa i kula ngofu sunga’shi ngikambe kwikala buwa mu kipaso kyayishi bya kulombana, na twi kubanga kukamba kwimena pa myanda yatukumina pamutwe pa kwimena ku myanda ayikumina Yehowa. Su twakutwa kudimuka, twi kubanga kwenda kula na Yehowa na kukita myanda yatushi’atupwandikishanga’shi twi balombene kwiyikita. w18.07 21 ¶17-18
Mu dya mpooso 22, Mweshi wa 8
Nankitshi byabya by’ontekye mwanda obe onsangashâ. Ami namu nankushingûla.—Efi. 33:17, EEM.
Yehowa mmulombene kwituuka pa bupenka. Byabya abitungu tukite kinyi bwatudya kufika ba kuuku baye? Abitungu tumufule na kulambula muwa wetu kwadi. (1 Kod. 8:3) Byabya, abitungu tulame bukuuku bwetu na Nshetu a mwiyilu. Nka bu bena Kidishitu ba kumpala ba mu Ngalatea, abitungu tulekye kwikala bu bapika ba “bintu bishii kapu, [na] bya-bisumanga” bya uno ndumbulwilo, mpa na kinemo na nkumo byabitusha. (Nga. 4:9) Baba bena Kidishitu ba mu Ngalatea abadi bapwe kuuka Efile Mukulu, na Efile Mukulu namu badi mupwe kwibauka. Anka Mpoolo bambile’shi bano bakwetu bamune babadi ‘abalukiila dimo’ ku bintu bya bisumanga. Mu ungi ngakwilo, badi ebayipusha’shi: ‘Bwakinyi nwi bashintulukye na kubanga kufula bino bintu bimune bishii kapu bya-bisumanga, n’eshimba dya kwibifubila dimo?’ w18.07 8 ¶5-6
Mu dya lubingo 23, Mweshi wa 8
Sha-binangu ateemeshe, bwa kufiimisha kuuka kwaye.—Nki. 1:5.
Tabitungu nka’shi atwe banabene tupete masaku a kutupilwa ku miiya y’Efile Mukulu ngi tumone mushindo wa kulonga bwa kuuka kibuwa na kibubi nya. Twi balombene kulongyela ku bilubilo bibabakitshine kwi bantu ba mu mafuku a kala. Bino bileshesho bi mu Bible. Ano malongyesha aafiki kwi Efile Mukulu na ngakile angi malongyesha oso! Bu kileshesho, banda kunangushena bibakyengyele Daavide kunyima kwa’ye kukutwa kukookyela Yehowa na kutambuka lusandji na Betesheba. (2 Sam. 12:7-14) Nsaa yobadika ino myanda, eyipushe obe nabene’shi: ‘Daavide badi mulombene kupela kukita ino myanda naminyi? Ami namu ne mulombene kukita naminyi su napeta mwanda wi mumune na uno? Su ne kumpala kwa kitompwanga kya kutambuka lusandji, ne mulombene kukita bu Daavide su ne kukita bibakitshine Yoosefe?’ (Kib. 39:11-15) Sutubanangushena kalolo pabitale bipeta bibubi byatudi balombene kupeta ku mulwisho, atukanyisha ‘kushikwa bubi’ mu myanda yoso.’—Am. 5:15. w18.06 17 ¶5, 7
Mu dimune 24, Mweshi wa 8
Paayi . . . Keezare bya Keezare, by’ Efile Mukulu nwibip’Efile Mukulu.—Mat. 22:21.
Nsaa i bantu abamono myanda ya kukutwa kululama ayikitshika mu ma mbalo abadi bashale, abanyishaa kutwelakana mu myanda ya politike. Mu mafuku a Yesu, kufuta bitadi nyi mmwanda ubadi autwesha bantu mu myanda ya politike. Mwanda bena Looma abadi abafundu mashina a bantu bwabadya kwikala abaulu bitadi. Kubadi bitadi bibungi bya kufuta, bu kitadi kya bintu, kya nsenga, na kya mashibo. Na dingi, bantu babadi abaudisha bitadi, babadi abakumina kutshiba milomo ngofu, bino bibadi abinyisha kulwisha myanda. Ingi nsaa babadi abafutu bakata ba mbulamatadi bwabadya kupeta mwasu na kufuba na ano matalwa aabo bwa kupeta makuta ebungi. Zakaayi, mukata a baudishi ba bitadi a mu Yeeriko, badi mufikye mpeta mwanda badi muudishe bitadi kwi bantu bebungi. (Luk. 19:2, 8) Beshikwanyi na Yesu abatompele kumutweshakasha mu mwanda wa kufuta bitadi. Abadi bamwipushe pa mwanda wa “kitadi” kya mutwe, kibadi na muulo wa ndenye umune kibadi akitugu’shi mwina Yuuda ooso afute. (Mat. 22:16-18) Bena Yuuda abadi bashikwe kino kitadi ngofu mwanda kibadi akibatentekyesha’shi bakwete kwibakunkusha kwi mbulamatadi a bena Loma. w18.06 5-6 ¶8-10
Mu dya kabidi 25, Mweshi wa 8
Akikunu muntu, ngi kyaawumbula.—Nga. 6:7.
Kusangula bwa kukila ku lupese lwa Satana akutushaa nka bipeta bibubi. (Yo. 21:7-17; Nga. 6:8) Bwakinyi bibuwa tuukye’shi Satana kwete kukunkusha uno ndumbulwilo? Kuuka bino akwitukwasha bwa kwikala na mweneno mulombane a ma mbulamatadi na akwitutakula bwa kulungula mukandu wibuwa. Atuuku’shi Yehowa akumina tuneemekye bakata ba mbulamatadi. (1 Mp. 2:17) Etutekye bwatudya kukookyela miya yabo pekale’shi ino miya ta ngikutwene na miya yaye. (Lom. 13:1-4) Anka atuuku dingi’shi abitungu tushale belamuune ku myanda ya politike na kupela kukwatshishena kisaka sunga mukunkushi kampanda a myanda ya politike. (Yo. 17:15, 16; 18:36) Bu byatuuku’shi Satana kwete kutompa bya kufwamisha eshina dya Yehowa na kulwisha nkumo yaye, atukitshi mwetu moso bwa kulongyesha bantu bya binyibinyi pabitale Efile Mukulu. Twi na nfyedi ya kwitaminyibwa mwishina dyaye na kwidifubisha. Kifulo ky’Efile Mukulu ki na muulo kukila kifulo kya nfwalanga na kya bintu.—Yesh. 43:10; 1 Tim. 6:6-10. w18.05 24 ¶8-9
Mu dya kasatu 26, Mweshi wa 8
Mukashi telekenanga na mulume aaye nya.—1 Kod. 7:10.
Su kubatuku myanda munkatshi mwa bena dibaka, mbalombene kwilekena su? Bible talesha tubingilo twa kutakula mulume na mukashi bwabadya kwilekena nya. Mpoolo bafundjile’shi: “Su mukashi ee na mulume shii mwina lukumiino, aye naamu mukumiine kushaala naaye, tamupelanga nya.” (1 Kod. 7:12, 13) Bino mbitale ano mafuku atudi. Anka, kwi ingi myanda ayilesha’shi “mulume shii mwina lukumiino” ‘takumina kushaala’ na mukashi aaye. Kileshesho, mmukumbene kwikala amukyengyesha ku mbidi, mpa na byapusha’shi muwa waye wi mu masaku. Mukumbene kupela kutusha mushindo wa kukwasha kifuko na bintu bya ku mbidi sunga kumukutshishwa kufubila Efile Mukulu. Yaya nsaa mukashi mwina Kidishitu mukumbene kwiatshila kitshibilo, sunga mulume aaye amba kinyi, ‘takumina kushaala’ naaye bibuwa belekene. Anka bangi bena Kidishitu be kumpala kwa mwanda wi byabya mbakumbene kwata kitshibilo kya kushala na bantu babadi beyibakishene nabo. Mbanyingiile na kutompa kwitatshisha bwa kulongamisha eyibakishi dyabo. w18.12 13 ¶14; 14 ¶16, 17
Mu dya kananka 27, Mweshi wa 8
Mbano . . . abapa kikuba mwenda katshintshi kaabo.—Luk. 8:15.
Mu lukindji lwa muntu akunu mbyo e mu Luka 8:5-8, 11-15, Yesu badi mupatuule’shi mbyo nyi “eyi dy’Efile Mukulu,” sunga mukandu wa Bufumu bw’Efile Mukulu. Nsenga nyi eshimba dya muntu. Lubyo alupono pa nsenga ibuwa alumene mishi, na kupa bikuba misusa ikile pa 100. Nka bu bi mutshi wa blee wi mu lukindji lwa Yesu tautushaa ingi mitshi ya blee, kadi autushaa ingi ntete, tatutushaa balongi bapya nya, anka atutusha mbyo ipya. Atukitaa bino naminyi? Nsaa yoso yatulungula bangi pabitale Bufumu bw’Efile Mukulu, bi nka bu’shi atumyamina mbyo ibabadi bakune mu eshimba dyetu. (Luk. 6:45; 8:1) Byabya, munda mwa mafuku oso atutungunuka na kulungula mukandu wa Bufumu bw’Efile Mukulu, ‘atupa bikuba na [kunyingiila].’ w18.05 13 ¶10-11
Mu dya katano 28, Mweshi wa 8
Ami nasâshilâ na ku nyokâ baba boso bandji mufule.—Kibaf. 3:19, EEM.
Mpoolo badi akumina ‘kwitusha na kwipaana aye nabene na bushima bwaye’ bwa bakwabo. Balesheshe mu bikitshino byaye’shi badi akumina kukita kyoso akitungu bwabo. (2 Kod. 12:15) Mu mushindo umune, abitungu bakulu banyingishe na kukankamika bangi kushi penda mu kwakula kadi mpa na mu bikitshino. Bino abilesha shi bakwete kwitatshisha bwa bakwabo binyibinyi. (1 Kod. 14:3) Ingi nsaa bwa kunyingisha bakwetu, bakulu abekalaa na lukalo lwa kutusha malango. Bakulu mbalombene kulonga mu Bible byabadya kutusha malango mu mushindo aunyingisha. Yesu mulekye kileshesho kibuwa pabitale kutusha malango pabadi mutume mukandu kwi kakongye ka mu Asi Peela kunyima kwa lufu na lusangukilo lwaye. Badi mutushe angi malango akata kwi tukongye twa mu Efeso, Pergame na Tiyatiire. Anka kunyima kwa kutusha elango, badi mwibatumbule bwa myanda ibuwa yoso ibabadi abakitshi. (Kibaf. 2:1-5, 12, 13, 18, 19) Bakulu batudi nabo abambulaa Kidishitu mu mushindo wabatusha malango. w18.04 22 ¶8-9
Mu dya mpooso 29, Mweshi wa 8
Anwe basha bana, . . . kushayi [bana benu] na kwibanyoka muyile abikyebe Yehowa.—Ef. 6:4.
Baledi nwi na bushito bukata bwa kukalwila bana benu ku byoso abikitshi Satana bwa kulwisha mashimba abo. Kushi mpaka anukitaa mwenu moso bwa kwibakalwila ku mikumbo. Anusulaa mashibo enu, na kusumbula bintu byoso bikumbene kufwishila bana mikumbo. Mu mushindo umune, bibuwa nukalwile bana benu ku ma filme na bintu byabalesha ku TV, masha a ku Internete, na ma site Internete e kwanka bwa kwibalwisha na binangu bya Satana. Yehowa mmwinupe bushito bwa kukwasha bana benu bekale ba kuuku baye. (Nki. 1:8) Byabya tanupushanga bukopo bwa kwela miiya bwa kifuko kyenu ipushene na mayi a mu Bible. Lungulayi bana bakinga byabadi balombene kutala na byabashii balombene kutala, na kwibakwasha bwa’shi bapushe tubingilo twa bitshibilo byenu. (Mat. 5:37) Nsaa ikwete kukula bana benu, ebalongyesheyi bya kutundula kibuwa na kibubi muyile miiya ya Yehowa. (Eb. 5:14) Na nutentekyeshe’shi, bana abalongo bibungi bikishekishe ku byanukitshi.—Miy. 6:6, 7; Lom. 2:21. w19.01 16 ¶8
Mu dya lubingo 30, Mweshi wa 8
Banunu na baana booso. Batumbishe eshina dya Yehowa.—Mis. 148:12, 13.
Umune wa ku mishindo ya kukita bino nkudya bu kuuku na bakwetu balume na bakashi bapwe kununupa. Ebayipushe kiebadi kibakwashe bwabadya kutungunuka na kufubila Yehowa munda mwa bipwa bibungi. Be nkupa malongyesha e bungi e na muulo. Bino abibakankamika, bikukankamikye mpa n’obe! Na dingi boso bwetu, byatwikala bakulu sunga bakinga, twi balombene kukwasha bantu benyi abafiki ku Nshibo yetu ya Bufumu. Nsaa yabakupa bwa kukunkusha kisangilo kya bulungudi, we mulombene kukwasha bantu bakulu bwabadya kutungunuka na kumunyika etaata dyabo. Ebape teritware mwibapwandikile. Ebabile bwa’shi bafube pamune na ba nsongwa. Bakwetu bapwe kununupa na be na lukalakashi lwa mbidi abapushaa kutshoboloka pa mwanda wa’shi ta be na ngobesha ya kulungula bu bibabadi abalungula kumpala. Anka mbalombene kupusha buwa ngofu nsaa yabamono’shi okwete kwibapasukila na kwibakitshina myanda muyile nshalelo aabo. Sunga bekala bapwe kukula naminyi na bapwe kukita mafuku e bungi mu bya binyibinyi, kalolo kobe kwebakitshina nkalombene kwibakankamika bwabadya kutungunuka na kulungula mukandu wibuwa na katshintshi.—Lv. 19:32. w18.06 23 ¶10-12
Mu dimune 31, Mweshi wa 8
[Tanutuulanga] bulungantu bwenu bu bwa kufwamisha nabo bubi bwenu, anka kitaayi bu bafubi b’Efile Mukulu.—1 Mp. 2:16.
Tatwi balombene kuluba’shi Yehowa mwitutushe mu bupika bwa mulwisho na lufu. Nkuulo ngitupe mushindo wa kufubila Efile Mukulu na kondo k’eshimba keselele, na bino abitupa muloo wa binyibinyi. (Mis. 40:8) Tatwi balombene kwakula penda’shi atutumbula Yehowa, anka abitungu tudimukye bwa kupela kufuba bibubi na bulungantu bwetu. Kileshesho, Mpyeele mutumibwa mmwitudimushe’shi t’abitungu tufube na bulungantu bwetu bu kabingilo ka kukita myanda ibubi nya. Dino elango aditutentekyesha kibadi kikitshikile bena Isaleele mu kabaaka. Lelo uno twi na lukalo lwa dino elango ngofu. Satana na ndumbulwilo aaye kwete kwitulesha bintu bibuwa bya kufwala, kudya, kutoma, na bya kukisha nabyo kapapi. Bantu basha binangu abakitshi ma publicité abafubaa na bantu bebuwa bwa mpala bwa kwitutakula mu kuula bintu byatushi nabyo lukalo. Mbibofule bwatudya kupona mu kateo ka uno ndumbulwilo na kubanga kufubisha bulungantu bwetu bibubi. w18.04 9-10 ¶7-8