Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • es23 esak. 26-36
  • Mueshi wa 3

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Mueshi wa 3
  • Tutaluleyi Bifundue efuku dioso—2023
  • Tu mitue twa mianda
  • Mu dia Kasatu 1, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 2, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 3, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 4, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 5, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 6, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 7, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 8, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 9, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 10, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 11, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 12, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 13, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 14, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 15, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 16, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 17, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 18, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 19, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 20, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 21, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 22, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 23, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 24, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 25, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 26, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 27, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 28, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 29, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 30, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 31, Mueshi wa 3
Tutaluleyi Bifundue efuku dioso—2023
es23 esak. 26-36

Mueshi wa 3

Mu dia Kasatu 1, Mueshi wa 3

Pooso panudi bebikitshine umune a ku bano bakile bupeela ba ku bakwetu, nami anudi bebikitshine.​—Mat. 25:40.

“Mikooko” i mu lukindi luatupete mu Mateo 25:31-36 ayilesha bantu balulame ba mu kipungo kia nfudilo bena lukulupilo lua kushala pa nsenga, bano nyi ingi mikooko. Abakuatshishena bakuabo na Kidishito bedibue muimu na lulamato loso baki pa nsenga buabadia, kulungula mukandu wibuwa na kuikasha bantu bu balongi mu nsenga ishima. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Ku kipua kioso mbingo kumpala kua kitentekiesho, ingi mikooko ayilesha’shi ayikuatshishena bakuabo na Kidishitu pakukita kampanye na pa kuabila mapuupua a luitamiino kui bantu abakumina kufika mu kutuela mu kitentekiesho. Abakuasha dingi bua kulumbula mianda ina muulo pabitale kitentekiesho bua kukuasha tukongie toso tui mu nsenga ishima. Ingi mikooko ina muloo wa kukuatshishena bakuabo na Yesu mu uno mushindo. Yesu kuete amono bia bakuete kukitshina bakuabo bedibue muimu nka bu bakuete kumukitshina aye nabene.​—Mat. 25:37-40. w22.01 22 ¶11-12

Mu dia Kananka 2, Mueshi wa 3

Mummone mmumone Yaaya.​—Yo. 14:9.

Twikwambabula ngikashi ya Yesu na mushindo ubadi akitshina bangi myanda. Bu kileshesho, badi muleshe muntu badi na mukumbo wa nsudi lusa, badi mwitule pa mbalo ya mwana mukashi badi na mukumbo wi bukopo, na badi mwinyongole na bantu abadi bafwishe bakwabo. Nsaa y’atwambula Yesu, tukwete kwambula Yehowa. (Mak. 1:40, 41; 5:25-34; Yo. 11:33-35) P’atwambula nyikashi ya Yehowa, atunyisha kwifubwila pepi naye. Kulonda mu matabula a Yesu akwitukwasha bwa kupela kuumbakashwa na uno ndumbulwilo e bubi. Mu bufuku bwaye bwa nfudilo pano pa nsenga, Yesu bakwile’shi: “Nantshimuna nsenga.” (Yo. 16:33, Kilombeeno kipya 2014) Badi akyebe kwakula’shi, ta mutadile binangu, bipatshila na bikitshino bya uno ndumbulwilo bwa’shi bimukumbakashe. Yesu ta badi mwilwe’shi, kyabadi bamutumine pa nsenga bwa kutumbisha eshina dya Yehowa. Atwe namu? Mu ino nsenga, mwi myanda i bungi ilombene kwitukumbakasha. Nka bu Yesu, su twatula binangu byetu mu kukita kikyebe ky’eshimba dya Yehowa, natwe namu ‘atutshimuna’ nsenga.​—1 Yo. 5:5. w21.04 3-4 ¶7-8

Mu dia Katano 3, Mueshi wa 3

[Ta kwi kintu] kilombeene kwitulamuna ku kifulo ky’Efile Mukulu.​—Lom. 8:39.

Mpoolo mutumibwa badi muukye mulayilo wa Yesu awamba’shi: ‘Muntu oso alesha lukumino mwi [Yesu] apete . . . muwa wa loso.’ (Yo. 3:16; Lom. 6:23) Mpoolo nyi umune a ku bantu abadi baleshe lukumino mu nkuulo. Badi mushinkamishe’shi Yehowa akumina kufwila baba abelanga lusa sunga bekala bakite mulwisho ukata. (Mis. 86:5) Mpoolo badi na lukumino mwi Efile’shi mumufule ngofu, mwanda badi auku’shi Efile Mukulu badi mutume Yesu bwa kumufwila. Tala mayi aanyingisha e ku nfudilo kwa uno verse a Beena-Galate 2:20. Mpoolo amba’shi: “Mwan’Efile Mukulu mmufule, aye mwipane bwa mwanda wande.” Mpoolo ta badi mwimone bu’shi muntu mukile bubi, abashi balombene kufwila lusa kwi Efile Mukulu. Ta badi apwandjikisha’shi ‘Yehowa ekufula bakwetu, anka, ta mulombene ku nfula’mi.’ Mpoolo balungwile bena Loma’shi: “Kidishitu beetufwidiile pabaatudi tukii baa-sha-milwisho.” (Lom. 5:8) Ta kwi kintu kilombene kwimika Efile Mukulu bwa kwitufula! Mpoolo badi mushinkamishe’shi kifulo ky’Efile Mukulu ki bukome. Mpoolo badi auku mushindo ubadi Yehowa muleshe bena Isaleele lwishinko. w21.04 22 ¶8-10

Mu dia Mpooso 4, Mueshi wa 3

Mwanda kifulo ky’Efile Mukulu kii bino: tulame miiya yaaye.​—1 Yo. 5:3.

Nsaa y’okunkusha kulonga kua Bible, kwasha mulongi obe a Bible bwadya kufula Yehowa. Mushindo kinyi? Kimba nsaa ya kukaka binangu byaye ku ngikashi ya Yehowa. Kwasha mulongi obe bwadya kumona’shi Yehowa nyi Efile a muloo a kwashaa boso bamufule. (1 Tim. 1:11; Eb. 11:6) Lesha mulongi obe a Bible’shi, apete myabi su batumikila by’alongo na’shi, byabya abilesha’shi Yehowa mumufule. (Yesh. 48:17, 18) Bino abinyisha kutakula mulongi obe a Bible bwa kushintuluka apende na kutama kifulo kyaye bwa Yehowa. Bwa’shi mulongi a Bible ele matabula mpa na ku lubatshisho, abitungu esumine ingi miloo. Abitungu bangi balongi ba Bible besumine bingi bintu bya ku mbidi. Abitungu bangi batshibe kipwano na ba kuuku bashi bafule Yehowa. Bangi be kwibasumbushene kwi bena bifuko byabo bashi bafule ba Temwe ba Yehowa. Yesu balayile’shi baba boso abamulondo t’abakakwatshishwa bufu. Anka, Yehowa ebafutu pa kwibapa kifuko kya mu kikudi kibafule.​—Mak. 10:29, 30. w21.06 4 ¶8-9

Mu dia Lubingo 5, Mueshi wa 3

Ebwesheyi meeso eenu na talayi mabala : mwanda abapu mpaa na kumonga bwa kuwumbula.​—Yo. 4:35, Kilombeeno kipya 2014.

Mpoolo badi mupuandikishe mudimo wa kuikasha bantu bu balongi na mudimo wa kidime, pakulesha’shi t’abitungu tuimene nka penda mu kukuna mbio nya. Badi mutentekieshe bena Kodinda’shi: “Ami nee mukune; Apolose mmumyaamine meema . . . Nwi bu efuba adidimi Efile Mukulu.” (1 Kod. 3:6-9) Bu biatufubu ‘mwifuba di’Efile Mukulu,’ t’atukunu penda mbio nya, anka atuiyimiamina mema na kutalula nsaa yoso bi’aikulu. Anka, atushinkamisha’shi Efile Mukulu nyi akushaa mbio. Twi na kinemo kikata kya kulungula na kulongiesha bangi bia binyibinyi! Uno mudimo awitupa muloo wi bungi. Mpoolo mutumibua badi mukuashe bantu be bungi ba mu Tesalonika bua kufika bu balongi, apatula biepusha pa kuakula’shi: ‘Mbiinyibiinyi, lukulupilo lwetu, muloo wetu, kilongo kyeetu kya lùbàngo lwetu lwa bufumu ku meeso a Mfumu eetu Yesu, nguba a kuikala kwaye, nnanwe. Oolo, nnanwe beekale ntumbo yeetu na muloo wetu.’​—1 Tes. 2:19, 20; Bik. 17:1-4. w21.07 3 ¶5; 7 ¶17

Mu Dimune 6, Mueshi wa 3

Dimukayi bianusha kupeesha umunenka a ku bano bakinga.​—Mat. 18:10, Kilombeeno kipya 2014.

Yehowa akakaa oso a kwatudi kwadi. (Yo. 6:44) Nangushena ku ky’abipushisha. Nsaa ayitalula Yehowa bantu midiyo na midiyo be pa nsenga, bamono kintu ki buwa modi​—eshimba dilulame dilombene ku mufula. (1 Mya. 28:9) Yehowa akwiuku, akupushishaa, na mmukufule. Bino abinyingisha ngofu! Yehowa akupasukilaa ngofu, na apasukilaa dingi bakwenu balume na bakashi bena Kidishitu. Bwa kwibipusha kalolo, Yesu badi mupwandjikishe Yehowa bu mulami a mikoko. Su mukoko 1 mu 100 wapambuka mu kikutu, mulami a mikoko akitshi kinyi? ‘Alekye ingi makumi kitema na kitema mu mwengye, bwa kwenda mu kukimba wawa upambukye.’ Su mulami a mikoko bapete uno mukoko, teufitshila munda nya. Ekala na muloo. Ky’abitulongyesha. Mukoko oso wi na muulo kwi Yehowa. Yesu bakwile’shi: “Nsheenu ee mwiyilu akyebe’shi sunga ngumune a ku bano bapeela [bakinga] taashiminanga.”​—Mat. 18:12-14. w21.06 20 ¶1-2

Mu dia Kabidi 7, Mueshi wa 3

Efubwiileyi peepi n’Efile Mukulu.​—Shak. 4:8, Kilombeeno Kipya 2014.

Nsaa yatunangushena bua kifulo kishi bia kupuandikisha kituleshe Yehowa, atunyingisha kifulo kietu bua Yehowa na atunyingisha dingi kipuano kietu naye. (Lom. 8:38, 39) Abitutakula buatudia kuambula kileshesho kia Yesu. (1 Mp. 2:21) Mafuku a kumpala kua kitentekiesho atutulaa binangu bietu ku mianda i mu Bible pabitale lubingo lua nfudilo lua muwa wa Yesu pa nsenga, lufu, na lusangukilo luaye. Na dingi ku kiolua nsaa ya kitentekiesho abela muisambo awitutentekiesha bi kifulo kia Yesu kuatudi. (Ef. 5:2; 1 Yo. 3:16) Nsaa yatubadika pabitale kileshesho kia Yesu kia kuilambula na kunangushena ku kianka abitutakula bua ‘kutambuka anka bu bibaadi’ye nabene mutambukye.’ (1 Yo. 2:6) Atunyisha kuata kitshibilo kia kushala mu kifulo kia Efile Mukulu. (Yu. 20, 21) Atushala mu kifulo kia Efile Mukulu nsaa yatuikitshisha na muetu moso buatudia kumukokiela, bua kutumbisha eshina diaye, na kusankisha eshimba diaye. (Nki. 27:11; Mat. 6:9; 1 Yo. 5:3) Kutuela mu kitentekiesho bua kubandila akuitutakula buatudia kunyisha kuata kitshibilo kia kuikala na nshalelo a kuifuku n’efuku, mulombene kuitutakula mu kulungula Yehowa’shi: ‘Nakumiina kushala mu kifulo kiobe bua loso!’ w22.01 23 ¶17; 25 ¶18-19

Mu dia Kasatu 8, Mueshi wa 3

Sangulaayi nwe banabeene . . . aanukyebe kufubila.​—Yos. 24:15.

Yehowa mmuitupe bulungantu bua kuisanguila. Tui kusangula kia kukita mu muwa wetu. Efile etu sha kifulo ekalaa na muloo p’atusangula bua kumufubila. (Mis. 84:11; Nki. 27:11) Tui kuikala na bulungantu bua kuisanguila mu mianda i bungi. P’atulondo kileshesho kia Yesu, tui kusangula bua kutula nkalo ya bangi kumpala kua yetu. Dingi efuku, Yesu na balongi baye abadi bakokie na abadi bende mbalo itaale bua’shi su abakekisha. Anka t’ababadi bekishe nya. Kibumbu kia bantu kibadi kibamone, na kibadi akikiebe’shi Yesu ebalongieshe. Anka, Yesu tabadi mufiite munda nya. Kadi, badi muibapushe lusa. Yesu badi mukite kinyi? “Babangile kuibalambukisha mianda i bungi.” (Mak. 6:30-34) P’atuambula Yesu na kufubisha nsaa na bukome buetu bua kukuasha bangi, atutumbisha Nshetu e muiyilu.​—Mat. 5:14-16. w21.08 3 ¶7-8

Mu dia Kananka 9, Mueshi wa 3

Muntu ooso . . . eetumbishe mu’ye nabeene, kushii kwipwandjikisha na ungi muntu.​—Nga. 6:4.

Yehowa t’akuminaa nka’shi bintu bioso bikale nka mumune nya. Atuakula bino muanda tukuete kumona bintu biadi mupangie; mitshi ilekene, nyema mpa na bantu. Takui muntu e biodi. Nyi buakinyi Yehowa t’akupuandikisha na bangi bantu. Atalulaa bi muishimba diobe, biodi binyibinyi. (1 Sam. 16:7) Auku dingi bukome b’obe, kubofula k’obe na biabadi bakukushe. Na t’akutekie bua kukita kioshi mulombene kukita. Abitungu tuambule Yehowa pa kuimona nka bi’etumonaa. Paapa atuikala na “kinangu kikumbane,” t’atunangushena’shi tui bakile sunga’shi tui bashadile pe bangi. (Lom. 12:3) Eyendo’shi, tui kulongiela ku bileshesho bia bantu basha lulamato. Bu kileshesho, tuikuuka mukuetu mulume sunga mukashi akita mudimo wa bulungudi kalolo. (Eb. 13:7) Paapa, tui kumona mishindo i bungi yatudi balombene kulumbula mudimo wetu wa bulungudi. (Fid. 3:17) Anka, kui kuilekena pankatshi pa kuambula kileshesho ki buwa kia muntu, na kuipuandikisha naye. w21.07 20 ¶1-2

Mu dia Katano 10, Mueshi wa 3

Ebwesheeyi meeso eenu kwiyilu numone: nnaanyi mupangye byaabya bintu byooso?​—Yesh. 40:26.

We kunyingisha lukumino lobe mui mupangi pa kutala nyema, mitshi, na nyenyene. (Mis. 19:2) Nsaa yonyisha kulonga pabitale bino bintu onyisha kushinkamisha’shi Yehowa ngi Mupangi. Nsaa ya tulongo pabitale bipangua, abitungu tutume binangu ku mianda ayitunshikamisha’shi kui Mupangi. (Lom. 1:20) Bu kileshesho, nguba atushaa kibobo na kanya bina muulo bua muuwa pano pa nsenga, anka nguba atusha ingi nsembue i masaku. Atue bantu tuina lukalo lua kukaluilua ku ino nsembue. Na tui bakaluilue ku yanka! Mushindo kinyi? Nsenga yetu ina kintu kia betaminaa bu kushe a ozone akitukaluila ku ino nsembue i masaku. Apeele ino nsembue i masaku bukopo, bungi bua kushe ya ozone namu abufuimi. Binobino tomono’shi kui muntu mui tupangie sha kifulo na ena binangu su? w21.08 17 ¶9-10

Mu dia Mpooso 11, Mueshi wa 3

Yaawa mufule Efile Mukulu, afule dimo na mukwabo.​—1 Yo. 4:21.

Kunyima kua muntu kubatshishibua, abitungu tutungunukie na kumulesha kifulo na kumunemeka. (1 Yo. 4:20) Tui kuibikita naminyi? Kintu kimune, atumulesha’shi tuibamukulupile. Bu kileshesho, su ta tuibapushe buakinyi bakitshi kintu kampanda, t’atumutopeka’shi bebikitshi bua kabingilo ke bubi. Pa mutue pa kukita biabia, bi buwa tumuleshe kanemo, pa kumumona bu e kunundu kuetu. (Lom. 12:10; Fid. 2:3) Lesha bantu boso lusa na kalolo. Su atukumina kuikala munkatshi mua baba abetamina Yehowa bu Yaya bua loso, abitungu tutumikile Eyi dyaye mu muwa wetu. Bu kileshesho, Yesu badi mulongieshe’shi abitungu tuleshe bantu boso lusa na kalolo, mpa na beshikuanyi netu. (Luk. 6:32-36) Ingi nsaa kukita bino, nkulombene kuikala bukopo. Su mbiabia, abitungu tulongie bia kunangushena na kukita mianda bu Yesu. Nsaa y’atukitshi muetu moso bua kukokiela Yehowa na kuambula Yesu, atulesha Nshetu e muiyilu’shi atukumina kuikala mu kifuko kiaye bua loso. w21.08 6 ¶14-15

Mu dia Lubingo 12, Mueshi wa 3

Bwa kutala su napele kwinushitwila biibi by’eyilu, na su ntanenwabikisha myabi iibungi.​—Mal. 3:10.

Longa bia kukulupila kui Yehowa. Yehowa muitule’shi su tubakulupila muadi, etukitshina mianda i bungi i buwa, na su tubepana mu kumufubila. Mu Bible mui bileshesho bi bungi bia bantu babadi bepane bua kufubila Yehowa. Bileshesho bi bungi abilesha’shi, abadi abele etabula kumpala kuashi bapete miabi i pabuayo ayifiki kui Yehowa. Bu kileshesho, nka penda kunyima kua Abrahame kukatuka ku nshibo yaye “kushi kuwuka kubaadi ende,” Yehowa badi mu muelele miabi. (Eb. 11:8) Nka penda kunyima kua Yakobo kulua na muikeyilu nyi kubapetele miabi i pabuayo. (Kib. 32:24-30) Muilo wa Isaleele ubatuelele mu Nsenga ya Mulayilo, nka penda kunyima kua ba tshite-muakuidi kuashina mu muela wa Yordane. (Yosh. 3:14-16) We mulombene kulongiela dingi ku bileshesho bia ba Temue ba Yehowa ba ano etu mafuku abadi bakulupile mui Yehowa na kukumbasha bipatshila biabo. w21.08 29-30 ¶12-14

Mu Dimune 13, Mueshi wa 3

Ta bi buwa kwipusha’shi: “A mafuku akala kyaadi akile a lelo buwa nkinyi?”​—Mul. 7:10.

Anue bakuetu balume na bakashi batabadi banunu, kukiila ku mianda yanudi bamone, anuuku bibaadi abikitshika mianda kala. Anka nukuete kumona dingi lukalo lua kuiwubidishena na kushintuluka kua mu nshalelo. Anue bakuetu banunu bababatshishibua binobino, nui na bi bungi bia kukita. Bansongua abakalesha lutumbu p’abapusha pabitale mianda yenu yanudi bamone, na malongiesha anudi bekupetele. Su “nuapa” bangi malongiesha anudi bapete mu nshalelo enu bua kuibalongiesha, Yehowa akenuelela miabi i bungi. (Luk. 6:38) Su anue bantu banunu bafudibue nuefubuila kui bansongua, anukapete mushindo wa kuikuashena. (Lom. 1:12) Muanda, muntu oso e na kintu ki na muulo kiadi mulombene namu kukuasha nakio ungi. Bantu banunu be na binangu na mianda i bungi, yabadi bapete mu nshalelo aabo. Bansongua namu be na bukome bua mbidi. Nsaa ayifubu bansongua na bantu banunu pamune bu ba kuuku, abatumbisha nshetu sha kifulo e muiyilu na abekala bu miabi kui bena kakongye boso. w21.09 8 ¶3; 13 ¶17-18

Mu dia Kabidi 14, Mueshi wa 3

Atwe atulambukisha Mesiya abadi bakokole ku mutshi, nyi nkikokoshi kwi bena Yuda.​—1 Kod. 1:23.

Bwakinyi bena Yuda be bungi abadi bakokole mu mushindo ubadi Yesu mufwe? Bwabo, lufu lwa Yesu ku mutshi lubadi alumweka bu lwa ntomboshi, nkitshishi a bubi​—ku shi bu Mesiya. (Miy. 21:22, 23) Bano bena Yuda abadi bakokole pa mwanda wa Yesu, abadi bakutwe kutundula’shi, Yesu ta badi musole mwanda, abadi ba mudimbile, na’shi abadi bamukitshine myanda na kukutwa kwa kululama. Bano abadi basambishe Yesu, t’abadi bakite myanda na kululama. Tumiladi tukata twa bena Yuda, tubadi twibungye lubilolubilo bwa kusambisha Yesu, na ta tubadi tulonde miya pabitale kusambisha bilumbu. (Luk. 22:54; Yo. 18:24) Kukatusha myanda ya madimi ibabadi abafundu Yesu, ba nsushi banabene abadi abakimbi “kwanyiina Yesu myanda ya-madimi bwa kumona bya kumwipaa.” (Mat. 26:59; Mak. 14:55-64) Na kunyima kwa Yesu kusanguka, bano ba nsushi bakutwe kululama, abadi bafute basalayi bena Loma, abadi abalama ku mashama “makuta eebungi,” bwa’shi bapalakashe myanda ya madimi bwa kupushisha bwakinyi mu mashama mubadi bisumanga.​—Mat. 28:11-15. w21.05 11 ¶12-13

Mu dia Kasatu 15, Mueshi wa 3

Anka bwa dyaady’efuku, na yawa nguba takwi eebyuuku su ngumune, sunga miikeeyilu ya mwiyilu, sunga Mwana, kukaasha penda Yaaya buupenka bwaye.​—Mat. 24:36.

Yehowa mulombene kufudisha uno ndumbuluilo e bubi nsaa yoso y’akumina. Anka luishinko luaye nduitukuashe ngofu! Bana boso ba Adama na Eva mbakutue kupuidika nsaa ibabadi batandikue. Anka, Yehowa muibafule na ebapasukila, na mulee bua nkabutula uno ndumbuluilo a mianda e bubi. (1 Yo. 4:19) Mutshibe nsaa y’akafudisha makienga oso a bantu. Abitungu kifulo kia Yehowa kitutakule bua kunyingila naye pamune mafuku oso aatungu kunyingila. Yehowa nyi nkileshesho kipuidikie kia kunyingila. Yesu muambule kunyingila kua Nshaye. Pabadi pa nsenga, Yesu badi munyingile buufu, na mutshi wa makienga pa muanda wetu. (Eb. 12:2, 3) Kushi mpaka, kileshesho kia kunyingila kia Yehowa, kibadi kikuashe Yesu bua kunyingila. Nkilombene kuitunyingisha n’atwe namu. w21.07 12-13 ¶15-17

Mu dia Kananka 16, Mueshi wa 3

Biabia yikalayi basha lusa, bu bi Nshenu namu nsha lusa.​—Luk. 6:36, Kilombeeno Kipya 2014.

Tukuete kumona Nshetu e muiyilu bi’etufuilaa lusa kuifuku n’efuku. (Mis. 103:10-14) Balongi ba Yesu babaadi bantu bashi bapuidikie; kadi, baadi ebafuila lusa na kupunganya bilubilo biabo. Baadi mpa na mukumine kutusha muwa waye, bua kulekielua miluisho yetu. (1 Yo. 2:1, 2) Atunyingisha kifulo kia mu kifuko kia mu kikudi, nsaa “y’atuilekieshena bito ku muntu na muntu.” (Ef. 4:32) Biabia, kufuila bangi lusa kui kuituelela bukopo ingi nsaa, anka abitungu tuikitshishe muetu moso pabitale uno muanda. Ungi mukuetu mukashi baadi mupushe’shi, muisambo wa mu Kitenta kya Mulami ubaadi awisambila pabitale “Kuilekieshena bito ku muntu na muntu” ngumukuashe pabitale uno muanda. Mmufunde’shi: “[Mu wawa muisambo] Apatuula’shi kufuila bangi lusa, t’akulesha’shi nkukumina kiakia ki bubi kibaabakitshi sunga kuikibepula nya. Anka kufuila bangi lusa, akulesha kupela kulama ngo ya yaya mianda i bubi, na kulama butaale bobe.” P’atufuila bakuetu balume na bakashi lusa, atulesha’shi tui bebafule, na’shi tukuete kuambula Nshetu Yehowa. w21.09 23-24 ¶15-16

Mu dia Katano 17, Mueshi wa 3

Abamulangwila [Efile Mukulu] be naa kya kumulangwila . . . mu biinyibiinyi.​—Yo. 4:24.

Yesu badi mufule bia binyibinyi, kuamba’shi bia binyibinyi pabitale Efile Mukulu na mpango yaye. Yesu badi na nshalelo muipushene na bia binyibinyi, na dingi badi muate bino bia binyibinyi ebiukisha mbangi. (Yo. 18:37) Balongi ba Yesu ba binyibinyi mbafule n’aabo bia binyibinyi. (Yo. 4:23) Nyi buakinyi, Mpyele mutumibua badi muitamine bena Kidishitu basha lukumino “bu eshinda dia binyibinyi.” (2 Mp. 2:2) Bu bibabadi na kifulo ki bukopo bua bia binyibinyi, bena Kidishitu ba kumpala babadi basumbule binangu bi bubi, bipikua, na muineno a bena bipuilo shi muipushene na bia binyibinyi. (Kol. 2:8) Mu mushindo umune, lelo uno bena Kidishitu ba binyibinyi abekitshisha bua “kutambuka mu bia binyibinyi” lukumino luabo na nshalelo abo mbipushene na Eyi dia Yehowa. (3 Yo. 3, 4) Muilo w’Efile Mukulu lelo uno, taukuete kuamba’shi wi na kiukilo kipuidikie na kikumbane kia bia binyibinyi nya. Ingi nsaa, abakita bilubilo pabitale bipikua bia lulanguilo na buludiki bua ndumbuluilo. Nsaa y’abapete mpushisho mupia pa muanda kampanda, abashintulaa musuusa umune. w21.10 21-22 ¶11-12

Mu dia Mpooso 18, Mueshi wa 3

Anka kifulo kyaye ki na lulamato akifunyisha uno akulupila kwi Yehowa.​—Mis. 32:10.

Nka bibadi bifunyishe midimba kala bua kukaluila bantu be mu kibundi, nyi bi tuifunyishe bikitshino bi na kifulo ki na lulamato kia Yehowa, bua kuitukaluila ku masaku a mu kikudi alombene kutompa lulamato luetu. Biabia kifulo ki na lulamato kia Yehowa akimutakula buadia kuitukaka kuadi. (Yel. 31:3) Mufundi a misambo Davide badi mufubishe kino kishima kia mu kinfuanyi bua kulesha Efile Mukulu biakaluila muilo waye. Bafundile’shi: ‘Mwanda wa kifulo ki na lulamato kyodi naami we bu mpako yande, mbalo yandya kusukila.’ Davide bakuile dingi pabitale Yehowa’shi: ‘We na kifulo ki na lulamato we bu kimpenpe kinkingile na bu mpako yande, e nyi mupashi ande e bu ngabo yande kwadi nyi kuansuukila.’ (Mis. 59:17; 144:2, EEM) Buakinyi Davide badi mupuandikishe kifulo ki na lulamato kia Yehowa na mpako na ngabo? Sunga tuekala bashale mbalo kinyi pano pa nsenga, su tuibekale nka bafubi baye, Yehowa etupa nka bulami buatudi nabo lukalo buatudia kukaluila kipuano kietu ki buwa kiatudi naye. w21.11 6 ¶14-15

Mu dia Lubingo 19, Mueshi wa 3

Naatentekyesha byakukanya bikite Yehowa.​—Mis. 77:12.

Pabaadi Yesu na balongi baaye bafumankane na kipapi kikata, mu kalunga ka mema, Yesu bafubiishe uno muanda ukata bua kukuasha balongi baaye bua’shi bamone bia kuikala na lukumino lui bukopo. (Mat. 8:23-26) Nsaa ibelele kino kipapi kikata, mema ebua mbundambunda awula mu buato, Yesu badi mulaale nka bu kushi muanda. Pabaadi balongi na moo bamubuusha bamuteka’shi ebapaashe, Muanana bebaluluile na kalolo koso’shi: “Buakinyi nui na moo, bantu balukumino lupelayi?” Obe namu, okuete kufumankana na “kipapi kikata” mu nshalelo obe? Pangi okuete kukienga pa muanda wa masaku aatukila ku bintu bipangibue. Sunga’shi ki kuikala kipapi kia mu kifuanyi bu kuikala na mukumbo wi bukopo ubakutshobolosha ngofu. Ingi nsaa we kuikala muinyongole, anka tolekanga kenyongoshi kakukutshishue kukulupila mui Yehowa. Efubuile kuadi mu nteko ayitukila muishimba. Nyingisha lukumino lobe pobe kunangushena ku mushindo ubaadi ukukuashe Yehowa mu mafuku a kala. (Mis. 77:11) Ikala mushinkamishe’shi, Yehowa tan’akusumbushene efuku su ndimune. w21.11 22 ¶7, 10

Mu Dimune 20, Mueshi wa 3

Toyibanga.​—Lv. 19:11.

Mungi muntu ekuamba’shi nanemeka uno muiya muanda kasha ntangibile kintu kia muntu. Aku namu ayiba mu ungi mushindo. Bu kileshesho, nsuunga afubisha bipimo bilekene bua kukieba kudimba yawa amudisha bintu, yawa nsuunga kuete kuiba yawa muntu. Beena-Levi 19:13 alesha kuipushena kui pankatshi pa kuiba na kukutua kua kululama mu mianda ya busuunga amba’shi: “Tofuambushanga mukwenu.” Biabia busuunga bua kufuambusha bantu, nkuiba. Sunga muiya wa muanda ubadi awakuila kuiba, mianda yabadi bapatuule kantu pa kantu ya tusangana mu Bena-Levi, ngilombene kuitukuasha buatudia kupusha mushindo wa kutumikila mayi a kulonda e mu uno muiya. Bibuwa tunangushene bi mueneno a Yehowa pabitale kukutua kua kulumala na kuiba. Abitungu tuiyipushe atue banabene’shi: ‘Muyile abilesha Beena-Levi 19:11-13, kui kintu kampanda mu nshalelo ande akitungu’shi ndimukile su? Ne na lukalo na kushintula mushindo wade wa kusuunga sunga mudimo wande wa pa kiubishi su?’ w21.12 9-10 ¶6-8

Mu dia Kabidi 21, Mueshi wa 3

Biinulekyele Yehowa, kitaayi byaa-mumune anwe naamu.​—Kol. 3:13.

Mu nteko yobe, nangushena ku milwisho ibokitshi munda mw’efuku na otekye Yehowa bwa’shi akufwile lusa. Anka, su bokitshi mulwisho ukata, abitungu otekye bukwashi kwi bakulu. Abakutemesha na abakupa malango aatukila Mwiyi dy’Efile Mukulu. Abatekye n’obe na batekye Yehowa bwa’shi akufwile lusa na wekale dingi mu “kipwano ki buwa naye.” (Shak. 5:14-16) Nagushena pabitale nkuulo. Abikutondaa nsaa y’obadika pabitale bibadi Mwan’Efile mukyengye. Anka, p’onyisha kunangushena pabitale mulambu ubadi Yesu mutushe, kifulo kyobe bwaye na bwa Nshaye, akinyisha kutama. Ku kipwa kyoso, atutamisha lutumbu lwetu bwa nkuulo, pa kutwela mu Kitentekyesho kya lufu lwa Yesu Kidishitu, na pa kwitamina bangi na kisumi kyoso bwabadya kwimutwela. Yehowa mwitupe kinemo kikata kya kulongyesha bangi pabitale Mwan’aye! w21.04 18-19 ¶13-16

Mu dia Kasatu 22, Mueshi wa 3

Babangile kuibalambukisha mianda i bungi.​—Mak. 6:34.

Banda kunangushena bibaadi Yesu mukite, pa baayiile kibumbu kia bantu mu kufumankana naye. Aku namu Yesu baapu kukisha bufuku bushima mu kuteka. Baadi mukookie ngofu, anka pa baammuene kibumbu kikata kia bantu, baadi muibapushiishe lusa, balanda na bantu be na maladi, babaadi mu nkatshi muabo. Ta baadi nka penda muibapaashe nya, anka baadi dingi mukite muisambo ukata aunyingisha, w’abetanyina bu muisambo wa ku muengie. (Luk. 6:12-20) Yesu baadi dingi akumiina kukisha nsaa na bangi, sunga mpabaadi na lukalo lua kuikala bupenka. We kupuandikisha mushindo ubaadi Yesu mupushe, nsaa ibaadi muiwukie’shi kuuku aaye Yowano Mubatshishi bayipayibua? Bible amba’shi: “Pa bapushîshe [lufu lwa Yowano,] bakatukile papa, atwela mu bwato, enda kwa bupenka bwê mu mapya.” (Mat. 14:10-13, EEM) Anka, kibumbu kikata kia bantu, kibakafikile mbalo ibaadi Yesu ende bua kuikala bupenka, kumpala kua’shi eekufikie. (Mak. 6:31-33) Yesu pa baamuene’shi, be na lukalo lua kukuashibua mu mianda ya mu kikudi, na kunyingishibua akufiki kui Efile Mukulu, beebakuashiishe nka paapa kushi kunyengakana.​—Luk. 9:10, 11. w22.02 21 ¶4, 6

Mu dia Kananka 23, Mueshi wa 3

Kimbaayi byakushaala mu butaale na bantu booso.​—Lom. 12:18.

Nkinyi kiatudi balombene kukita nsaa yatusangana’shi tui bakokoshe muina Kidishitu netu? Abitungu tutekie Yehowa n’eshimba dietu dioso. Tui balombene ku muteka bua’shi elele kuikitshisha kuetu miabi bua’shi tukekale mu kipuano na mukuetu. Abitungu dingi tuate nsaa yatudia kuitaluula atue banabene. Tui balombene kuiyipusha nkonko bu ino: ‘Nekudi buandia kukatusha kuitatula, na kuteka lusa na kuiyisha koso, bua kutuesha butaale su? Yehowa na Yesu be kupusha naminyi su n’ata mpango ya kukita butaale na mukuetu mulume sunga mukashi?’ Lualuulo luetu ku ino nkonko ndulombene kushinkamisha muntu bua kutemesha Yesu na mushindo wa kuisamba na mukuetu mulume sunga mukuetu mukashi na kuiyisha koso na kepatshila ka kutuesha buutale. Nsaa yatuende kui mukuetu atudi naye kilumbu, mu kutuesha butaale abitungu tuikale beyishe. (Ef. 4:2, 3) Su tuibelumbule kalolo buatudia kuibikita, tui balombene kuifubuila kui mukuetu atudi baluishishe na kepatshila ka kukatusha malonda e munda mueshimba diaye. Tentekieshayi’shi kutuesha butaale na mukuenu nyi kintu ki na muulo ukata pamutue pa kukimba kuuka mubingie na mupile.​—1 Kod. 6:7. w21.12 26 ¶13-16

Mu dia Katano 24, Mueshi wa 3

Pabafikile peepi na kibalo, kia Yelusalema, Yesu badidile pabekimwene.​—Luk. 19:41.

Yesu baadi muinyongole muishimba ngofu, muanda baadi muukie’shi, bena Yunda bebungi, tambakumine mukandu wa Bufumu ubaabadi bebatumine nya. Bu kipeta, Yelusalema baadi mulombene kubutudibua na muina Yunda ooso baadi mulombene kupanda ku kuakua kubutudibua, baadi mulombene kuenda mu bupika. (Luk. 21:20-24) Muanda wa malua, nka bu bibakuile Yesu, bebungi babamupelele. Bantu bebungi ba mbalo yodi mushaale abatambulaa mukandu wibuwa mushindo kinyi? Su bantu bapela nyi kukumina mu kuikitshisha koobe bua kuibalongiesha bia binyibinyi, nkinyi kiodi mulombene kulongiela ku mpolo ya Yesu? Yehowa apasukilaa bantu baaye. Mpolo ya Yesu ayitutentekiesha mushindo wi Yehowa apasukilaa muilo waaye bikata. “Taakumiina’shi kushimine muntu su ngumune, anka’shi booso bafikye mu kwilanga.” (2 Mp. 3:9, Kilombeeno kipya 2014) Lelo uno atulesha’shi tui bafule bantu netu batulungula mukandu wibuwa, nsaa yatuikala efuku dioso atuikitshisha bua kuibakuasha bua’shi balongie pabitale mukandu wibuwa wa Bufumu.​—Mat. 22:39. w22.01 16 ¶10-12

Mu dia Mpooso 25, Mueshi wa 3

Neeanya koodi n’eshimba dyande dyooso, dingi mboko yoobe ilume ayiinyingisha.​—Mis. 63:9.

Ponangushena ku mianda ibadi Yehowa mukitshine muilo waye kala, na mianda yadi mupue nkukitshina namu obe nabene, yaya nsaa lukumino lobe alunyisha kutama. Kina muulo ukata, nkifulo kiobe bua Yehowa akinyisha kutama. Bu bikale kifulo, nyi eyikashi dikile mayikashi oso, akikakutakula bodia kukokiela Yehowa bodia kuisumina ingi milo bua kumusankisha na bua kunyingila kitompuanga kia mushindo oso wawa. (Mat. 22:37-39; 1 Kod. 13:4, 7; 1 Yo. 5:3) Takui kintu su nkimune ki na muulo kilombene kukila kipuano kiobe na kifulo kiobe na Yehowa! (Mis. 63:1-7) Tentekiesha’shi luteko, kuibadikila, na kunangushena nkipindi kia lulanguilo luetu. Ambula Yesu pa kukimba mbalo ishi tuleo bua kukisha nsaa pamune na Yehowa. Katusha bintu bilombene kuumbakasha binangu biobe. Teka Yehowa akukuashe bodia kutula binangu biobe pamune nsaa yokitshi mianda ya mu kikudi. Su bofubisha nsaa yobe mu mushindo wibuwa Yehowa akufutu kubanga binobino, na muwa wa ikalaika mu nsenga ipia y’Efile Mukulu.​—Mak. 4:24. w22.01 31 ¶18-20

Mu dia Lubingo 26, Mueshi wa 3

Tushikwe bubi.​—Lom. 12:9.

Binangu bietu, bi na bukitshishi ku bikitshiino bietu. Ngi buakinyi Yesu mmuitulongieshe buatudia kusumbula binangu, bilombene kuitukunkusha mu kukita muluisho ukata. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Tui bashinkamishe’shi atukumiina kusankisha Nshetu e muiyilu. Bi na muulo ukata, nsaa y’atusumbula musuusa nka umune bintu bioso bi bubi bilombene kuitufikila mu binangu bietu! Yesu bambile’shi: “Anka bintu abituukila kukanwa abifiki mwishimba.” (Mat. 15:18, Kilombeeno Kipya 2014) Eyendo, ngakuilo eetu alesha mianda ibungi pabitale biatudi munda muetu. Biabia, eyipushe’shi: ‘Ne mushikue madimi, sunga kuakula bia binyibinyi abikamfuishiisha lukalakashi su? Bu biandi ne muibakile, nadimukilaa kupela kukisha nsaa ibungi na mukashi sunga na mulume shi ande su? Ne mulekie ngakuilo e butete abadi baubiile kui bantu booso su? Nsaa ayingolomona muntu, naumiinaa bisumanga kushi kumualuula su?’ Okapete bukuashi bukata p’onangushena pabitale ino nkonko yoso. Su wekitshisha mobe mooso biodia kukatusha ngakuilo mubi, madimi, na ngakuilo e butete mu ntentekieshi yobe, okamono’shi mbibofule bodia kufuula muntu a kala. w22.03 5 ¶12-14

Mu Dimune 27, Mueshi wa 3

Baaba abakumînâ [abakimbi elango] be na binangu.​—Nki. 13:10, EEM.

Bano abatekaa malango kushi kutengiela’shi bantu bafikie bebape anka, abendaa kumpala mu kikudi kukila bano bash’abakimbaa elango. Biabia, ata mpàngo ya kutekanga elango. Mmu mianda kinyi muatudi balombene kuteka elango kui bena Kidishitu netu? Tubande kutala ino ipeela. (1) Mukuetu mukashi atekie mulungudi mukashi auuku kulongiesha kalolo, buadia kumushindikila mu kulonga Bible na bantu, kunyima, amutekie elango buadia kulumbuula mayele a kulongiesha. (2) Mukuetu nsonguakashi e bukupi, akumiina kuula bilamba, biabia, atekie mukuetu mukashi munyingie mu kikudi, buadia kumulungula pa butooka bi mmueneno aaye pabitale bilamba bibasangula. (3) Abaapa mukuetu mulume muisambo wa bantu booso musango wa kumpala. Atekie muntu auuku kuela miisambo kalolo, buadia kumuteemesha p’akitshi muisambo waye, akupu, amupa elango pabitale mbalo yadia kulongamisha. Sunga mukuetu mulume akitakitaa miisambo munda a bipua bi bungi, bi buwa namu ayipushe bangi abauuku kukita miisambo kalolo, bua’shi bamupe malango na eatumikile.​—Nki. 19:20. w22.02 13 ¶15-17

Mu dia Kabidi 28, Mueshi wa 3

Ntshii buupenka’mi: Nshami baantumine e naami.​—Yo. 8:16.

Yehowa mmuitule na etupasukilaa, nka bu bibaadi mufule Yesu na kumupasukila pa baapetele nkalakashi pano pa nsenga pa baadi mumutume. (Yo. 5:20) Baadi mupe Yesu bukuashi bua mishindo yoso bubaadi nabo lukalo, bua mu kikudi, bua mu binangu, na bua ku mbidi. Na Yehowa, tabaadi muituutuushe bua kulungula muan’aye’shi ne mukufule na ne mukukumine nya. (Mat. 3:16, 17) Muanda efuku dioso Yesu baadi mukulupile nka kui Nshaye e muiyilu sha kifulo, na ta baadi epusha bu ebupenka nya. Nka bu Yesu, atue boso tui bamone bikitshino bi bungi bia kifulo kia Yehowa. Banda kunangushena: Yehowa akumina’shi tuikadikie ba kuuku baye, na mmuitupe bakuetu be bungi balume na bakashi be na kifulo, abetuikasha na muloo na abetunyingisha patudi mu tuinyongoshi. (Yo. 6:44) Dingi Yehowa kuete etupa kioso kiatudi nakio lukalo, bua kulama lukumino luetu lunyingie. Na dingi, kuete kuitukuasha pa kuitupasukila, bua kuitupa bintu bia kumbidi biatudi nabio lukalo efuku dioso. (Mat. 6:31, 32) Nsaa y’atunangushena bitufule Yehowa, kifulo kietu kuadi akinyisha kutama. w21.09 22 ¶8-9

Mu dia Kasatu 29, Mueshi wa 3

Fuulayi muntu a kala na bikitshiino biaye.​—Kol. 3:9, Kilombeeno Kipya 2014.

Nshalelo oobe baadi naminyi kumpala kobe kubanga kulonga Bible na ba Temue ba Yehowa? Be bungi ba kuatudi, t’abakumiinaa kunangushena pabitale uno muanda nya. Binangu bietu na bumuntu buetu, ku kiakia ki’atuakula sunga ku kiakia kiatudi na matalua akukita sunga kiekala kibi. Sunga mbiabia, tubaadi “bashii na lukulupilo, na bashii na Efile Mukulu pa nsenga.” (Ef. 2:12, Kilombeeno Kipya 2014) Anka kunyima kobe kubanga kulonga Bible, we mutundule’shi we na Nshobe a muiyilu mukufule ngofu. We mumone’shi su okumiina kusankisha Yehowa, na kufika umune a mu kifuko kia balanguidi baye, we mulombene kushintuluka ngofu mu nshalelo oobe, mu mueneno oobe na mu kunangushena kobe. Na we mulombene kulonga bia kukita kiakia akiamba Yehowa’shi ki buwa, na kuleka kukita kiakia akiamba Yehowa’shi ki bubi. (Ef. 5:3-5) Bu bi Yehowa Mmupangi eetu na Nshetu a muiyilu, e na matalua a kuata kitshibilo kia kulesha, bena kifuko kiaye abamulanguilaa kiabadia kukita. Etutekie’shi kumpala kuatudia kubatshishibua, abitungu tuikitshishe buatudia “kufuula muntu a kala na bikitshiino biaye.” w22.03 2 ¶1-3

Mu dia Kananka 30, Mueshi wa 3

Nee na ingi mikooko.​—Yo. 10:16.

Ingi mikooko, ina muloo wa kupetekielua ku kitentekiesho kia lufu lua Yesu bua kubandila abikitshika. na ayinangushena n’ayo pabitale lukulupilo luayo. Na ayitengiela n’eshimba kuiyilu bua kutemesha muisambo wa kitentekiesho awakuila pabitale Kidishitu na bantu 144 000 basha lulamato abakamunana pamunenka na Yesu munda a bipua kinunu. Mu kumunana kua Mfumuabo Yesu Kidishitu, boso abakamunana naye, abakakuasha bua kualuula nsenga bu mpaladiso na kuikasha bantu abakokiela bapuidikie. Nsaa ya kitentekiesho midiyo ya ingi mikooko ayibandilaa abapusha muloo ukata wa kunangushena pabitale kulombana kua matemuki a mu Bible pabitale mafuku aafiki bu a tusangana mu Yeeshaya 35:5, 6; 65:21-23; na Kibafumbwilwe 21:3, 4. Abanangushena be mu nsenga ipia na bakuabo ba kifulo na abanyingisha lukulupilo luabo, na kuata kitshibilo kia kutungunuka na kufubila Yehowa.​—Mat. 24:13; Nga. 6:9. w22.01 21 ¶5-7

Kubadika kua Bible bua Kitentekiesho: (Mianda ibakitshikile kunyima kua guba batuele: 9 Nisane) Mateo 26:6-13

Mu dia Katano 31, Mueshi wa 3

Mwan’a muntu mmufikye . . . , bwa kupaana muuwa waye bwa kukùula baa-miilo.​—Mak. 10:45.

Nkuulo nkinyi? Yesu badi mutushe muwa waye bwa kuula kyakya kibadi Adame mushimishe. (1 Kod. 15:22) Bwakinyi twina lukalo lwa nkuulo? Mwanda Mwiya wa Yehowa wa kululama, ubadi autekye kutusha muwa kwa muwa. (Efi. 21:23, 24) Adame badi mushimishe muwa waye upwidjikye. Bwa kukumbasha Mwiya wa kululama w’Efile Mukulu, Yesu badi mutushe muwa waye upwidjikye. (Lom. 5:17) Nyi bwakinyi mufikye “Yaaya a looso” bwa boso abalesha lukumino mu nkuulo. (Yesh. 9:6; Lom. 3:23, 24) Yesu badi mukumine kutusha muwa waye bu nkuulo mwanda mmufule Nshaye bikata na mmwitufule. (Yo. 14:31; 15:13) Pa mwanda wa kino kifulo, Yesu badi na kitshibilo kya kulama lulamato lwaye mpa na ku nfudilo na kukumbasha kikyebe ky’eshimba dya Nshaye. Yesu mwibikite pa kushala na lulamato mpa na ku lufu. Pa mwanda wa bino, mpángo ya Yehowa ya ku mbangilo pabitale bantu na nsenga, aikumbana. w21.04 14 ¶2-3

Kubadika kua Bible bua Kitentekiesho: (Mianda ibakitshikile mu kaanya: 9 Nisane) Mateo 21:1-11, 14-17

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu