Piki-deewei-liba

Alisitakusi bi dë wan Keesitu sëmbë u Tesalonika, di dë a di pisiwata u Masadonia. A bi dë wan gaan mati u apösutu Paulosu. Di fosu pasi di u ta lesi soni u Alisitakusi, hën da di Paulosu bi go a Efeise a di u dii sëndëlengi waka fëën. Di Alisitakusi bi dë makandi ku Paulosu ala, hën wanlö sëmbë bi ko kisi ën hoi (Tjab. 19:29). Bakaten hën de disëën, ma tökuseei an bi go suku wan fasi faa bi sa tjubi hënseei. Ma a bi hoi hënseei a Paulosu, hën a fika ku ën. Baka wantu liba, Alisitakusi bi dë makandi ku Paulosu a Giiki köndë jeti, hii fa dee felantima u Paulosu bi ta suku u kii ën (Tjab. 20:2-4). A di pisiten u di jaa 58 baka Keesitu, hën de bi manda Paulosu go söötö a dunguwosu a Loomë. Hii dee pisiten dë Alisitakusi bi dë ku Paulosu. Söseei a bi dë makandi ku ën tu di di boto bi ko booko pisipisi di de bi dë a pasi nango a Loomë (Tjab. 27:1, 2, 41). A ta djei kuma di de dou a Loomë, hën Alisitakusi bi dë ku Paulosu a dunguwosu u wan pisiten (Kol. 4:10). A bi musu u dë sö taa Paulosu bi ta feni taanga a di mati fëën aki, u di di mati fëën bi ta hoi hënseei nëën hii juu! Useei sa djeesi Alisitakusi tu, u di hii juu woo ta hoi useei a dee baaa ku dee sisa fuu, möönmöön „te fuka dë”. w20.01 bld. 9 pal. 4-5

Wan sëmbë di Gadu salufu sa ta si kuma an fiti faa feni sö wan apaiti gaandi. Ma nöiti a ta hakisi hënseei ee Jehovah salufu ën tuutuu. A ta wai seei te na soni, te a ta pakisei taa a o sa go libi a liba ala. Nöö a ta tei di soni aki u bigi seei (1 Pet. 1:3, 4). Di soni aki kë taki taa dee sëmbë dee Gadu salufu ta kë dëdë u? Apösutu Paulosu bi piki di hakisi aki. A bi tei di libisëmbë sinkii maaka ku wan tenti. A bi taki taa: „Fa u ta libi a di sinkii fuu a goonliba aki, nöö u ta tja fuka nëën tuu. U ta tja sömëni hebi nëën. Ma nöö fa mi ta fan aki seei, ma an dë taa buuse u ta buuse di sinkii fuu aki sö e. Nönö. Ma u ta hangi fuu go libi a di oto sinkii fuu ala, be di sinkii fuu aki di ta dëdë musu tooka ko kuma di an ta dëdë möönsö” (2 Kol. 5:4). Na libi wë dee Keesitu sëmbë aki an ta kë libi a goonliba aki möön. Dee Keesitu sëmbë aki ta wai taa de dë a libi, nöö hiniwan daka de ta dini Jehovah makandi ku dee famii u de ku dee mati u de. Hii fa de ta du hii dee soni aki, tökuseei hii juu de ta mëni di gaan soni di de o feni a di ten di ta ko.​—1 Kol. 15:53; 2 Pet. 1:4; 1 Joh. 3:2, 3. w20.01 bld. 23 pal. 12-13

Fëën mbei di Tata fuu ta kiija u, söseei a ta leti u buta a pasi te a dë fanöudu. A ta bai u a soni a peipei fasi. So juu u ta lesi wan soni a di Wöutu fëën, nasö so juu u ta jei wan soni a dee komakandi, nöö u ta ko fusutan taa u musu tooka di fasi fa u ta pakisei, nasö di fasi fa u ta du soni. So juu kandë dee gaanwomi de ta ko fan ku u. Aluwasi na un fasi Jehovah ta bai u a soni, tökuseei hii juu a ta du ën u di a lobi u (Jel. 30:11). Jehovah ta heepi u fuu hoi dou te fuka ta miti u. Leti kumafa wan tata di lobi dee mii fëën, ta heepi de te fuka ta miti de, sö nöö di Tata fuu a liba ala ta heepi u fuu hoi dou te fuka ta miti u. Jehovah ta wooko ku di santa jeje fëën u heepi u sö taa na wan soni ko poi di dë di u ku ën dë mati (Luk. 11:13). Jehovah ta heepi u tu te u lasi hati. A paamusi u taa a o du sömëni bunu soni da u a di ten di ta ko. Dee soni dee a paamusi u aki ta heepi u fuu hoi dou te fuka ta miti u. Aluwasi un hogi soni pasa ku u, tökuseei Jehovah sa seeka di soni dë baka. Dee soni dee ta miti u a di ten aki, ta dë u wan pisiten nöö, ma dee soni dee Jehovah ta da u, o dë u nöömö.​—2 Kol. 4:16-18. w20.02 bld. 5 pal. 14-15

U sa ko dë wan sëmbë di an ta haun ku wotowan! Boo toona buta pakisei a di woto u dee baaa u Josëfu. Sömëni jaa baka di de bi libi hogi ku Josëfu, hën de ku ën bi toona miti a Egepiti. Ufö Josëfu bi piki dee baaa fëën taa hën da di baaa u de, hën a bi pooba de luku ee de bi tooka. A bi seeka soni u de ku ën bi sa sindo njan makandi. Ma a bi da di möön piki baaa u de de kai Benjamin, soni u njan möön fa a bi ta da dee wotowan (Ken. 43:33, 34). Hii fa a bi dë sö, tökuseei wa ta lesi a Bëibel taa dee baaa u Josëfu bi ko ta haun ku Benjamin. Ma de bi ta lei taa de lobi di baaa u de, söseei de bi lei taa de lobi de tata Jakopu (Ken. 44:30-34). U di dee baaa u Josëfu an bi ta haun ku sëmbë möön, mbei de bi toona tja fiifii libi ko a di wosudendu u de (Ken. 45:4, 15). Wë sö nöö ee useei hön di soni de kai haun puu a u hati, nöö woo sa ta libi fiifii ku useei a wosu, söseei woo mbei fiifii libi ta dë a di kemeente hii juu. Jehovah an kë fuu ta haun ku wotowan, ma a kë fuu ta libi fiifii ku useei. Ma ee u mbei möiti fuu ko abi sakafasi, fuu ta tei soni u bigi, söseei fuu ta dë tifeedi ku soni, nöö wa o ta haun ku wotowan. w20.02 bld. 19 pal. 17-18

Wan fasi fa u sa lei taa u lobi Jehovah, hën da te u ta begi ën. Joo ko ta möön lobi Gadu te i ta konda hii dee bookohedi fii dëën, söseei te i ta dëën tangi u hii dee soni dee a ta du da i. I ku Jehovah o ko dë möön gaan mati te i ta si unfa a ta piki dee begi fii. Joo ko dë seiki taa Jehovah ta fusutan i. Ma ee i kë fii ku Jehovah ko dë möön gaan mati, nöö i musu ko sabi andi a lobi ku andi an lobi, söseei i musu ko sabi faandi mbei a ta du so soni. I musu ko sabi unfa a kë fii ta libi tu. Di wan kodo fasi fa i sa ko sabi unfa a kë fuu libi, hën da te i ta lei soni a di Wöutu fëën, di Bëibel. Mbei möiti fii ta tei ën, u bigi. Di Bëibel wanwan sa heepi i fii ko sabi unfa Jehovah dë tuutuu, ku andi a abi a pakisei da libisëmbë. I ta lei taa i ta tei ën u bigi taa i feni di Bëibel, te i ta lesi ën hiniwan daka, te i ta seeka iseei a fesi te wan sëmbë o ko u lei i soni u Bëibel, söseei te i ta du dee soni dee i ta lei (Ps. 119:97, 99; Joh. 17:17). I abi wan skeima fii ta lesi di Bëibel ö? I ta wooko ku di skeima u, sö taa i sa ta lesi di Bëibel hiniwan daka u? w20.03 bld. 4-5 pal. 8-9

Ee kandë ja sa waka go a longi kamian, nöö i sa sindo a wan kamian ka hia sëmbë ta waka pasa, sö taa i sa peleiki da de. Nasö i sa ta peleiki a woto kamian, i sa sikifi biifi, nasö i sa bëli sëmbë u peleiki da de. Sömëni peleikima di an sa nango ta peleiki a sëmbë pisi, u di de ko gaandi nasö u di de ko ta suwaki, sa ta piizii u du di peleikiwooko a woto fasi tu. Aluwasi ee i dë ku suwaki, tökuseei i sa du di diniwooko fii. Paulosu bi taki taa: „Mi sa du hii soni, u di di sëmbë di ta heepi mi ta da mi kaakiti” (Fil. 4:13, NW). Paulosu bi abi di kaakiti aki fanöudu di a bi ko dë ku suwaki di a bi go du di sëndëlengi wooko fëën. A bi piki dee baaa ku dee sisa u Galasia taa: „Di soni mbei mi bi ko fika ku unu ala. Mi bi suwaki e, [nöö hën wë un bi hoi mi. Nöö fa un bi hoi mi dë,] nöö naandë a waka mbei mi konda di Buka u Masa Jesosi fosu toon da unu” (Gal. 4:13). Wë sö nöö a sa kan taa u di i ko dë ku suwaki mbei i sa ta peleiki da dee data, dee sösutu, nasö da dee sëmbë dee ta ko sölugu i a wosu. Sömëni u dee sëmbë aki ta dë a wooko te dee peleikima nango a de pisi u peleiki da de. w19.04 bld. 4 pal. 10-11

A di jaa 2018, möön leki 223.000 peleikima bi ta libi a köndë ka de bi tapa di wooko fuu. Di soni aki an ta bigi da u poi. Tuutuu Keesitu sëmbë sabi taa sëmbë o du ku de. Aluwasi ka u ta libi, u musu hoi a pakisei taa lanti sa tapa di wooko fuu hiniwan ten. Ee lanti tapa di wooko fuu, nöö kandë u sa ko ta pakisei taa Gadu an dë ku u möön. Ma hoi a pakisei taa di du di sëmbë ta du ku u an kë taki taa Jehovah an dë ku u möön. Pakisei di woto u apösutu Paulosu. Wë a dë gbelingbelin u si taa Jehovah bi ta wai ku ën. Jehovah bi mbei a sikifi 14 u dee biifi dee dë a dee Giiki pisi u Bëibel, söseei a bi dë wan sëmbë di Gadu bi tei u peleiki da dee sëmbë dee an bi dë Dju. Ma tökuseei sëmbë bi du ku ën gaanfa seei (2 Kol. 11:23-27). Di woto u Paulosu ta lei u taa Jehovah ta da pasi u sëmbë du ku dee dinima fëën. w19.07 bld. 8 pal. 1, 3

Wan u dee möön bunu fasi fa Jehovah ta lei taa a ta booko hën hedi ku u, hën da di heepi di a ta heepi u fuu finga futu da dee felantima fuu. Dee möön gaan felantima fuu da Saatan ku dee taku jeje. Jehovah ta piki u fuu köni ku dee felantima fuu aki, nöö a ta da u dee soni dee u abi fanöudu fuu sa finga futu da de (Ef. 6:10-13). Te u ta mbei Jehovah heepi u, söseei te u ta futoou ën ku hii u hati, nöö woo sa finga futu da Didibi. Wë u sa dë seiki u di soni aki, leti kumafa apösutu Paulosu bi dë seiki fëën. A bi taki taa: „Fa Gadu dë ku u a wan së tjika aki, nöö ambë seei o sa du soni ku u te a wini u?” (Lom. 8:31) U di u da tuutuu Keesitu sëmbë, mbei wa ta buta pakisei fuu tumisi a Saatan ku dee taku jeje. U ta möön buta pakisei a di lei di u musu ta lei soni u Jehovah, söseei a di dini di u musu ta dini ën (Ps. 25:5). Ma hii fa a dë sö, tökuseei u musu ko sabi dee soni dee Saatan ta du. Faandi mbei? Wë u musu ko sabi di soni aki, u di a o heepi u fuu ta köni fu an feni u ganjan.​—2 Kol. 2:11. w19.04 bld. 20 pal. 1-2

U dë sëmbë di ta haika bunu te wotowan ta fan u? Ma na luku nöö u musu sindo ta luku di sëmbë diin. U sa lei taa u ta fii da dee baaa fuu, nasö dee sisa fuu, te u ta haika andi de ta taki da u. So juu wantu wöutu di u ta taki a wan köni fasi, sa lei unfa u ta fii. Kandë i sa taki taa: „A ta hati mi seei taa sö wan soni pasa ku i!” Kandë i sa hakisi di sëmbë wan soni, nasö tu soni fii ko sabi ee i fusutan andi a kë taki tuutuu. Kandë i sa hakisi ën taa: „I sa heepi mi u mi ko fusutan möön bunu andi i kë taki ku di pisi dë u?” Nasö i sa taki taa: „Wë di soni di i taki dë ta mbei mi fusutan taa . . . Hën i kë taki ö?” Dee lö soni aki sa mbei di sëmbë si taa i ta haikëën tuutuu, söseei taa i ta suku u ko fusutëën tuutuu (1 Kol. 13:4, 7). Ja musu „hesi u taki soni tumisi”. Ja musu ta suku u koti di sëmbë buka, nasö u kuutu di fasi fa a ta pakisei. Abi pasensi! Wa kë suku u lei de andi de sa du u puu deseei a di fuka, ma u kë lei de taa u ta fii ku de.​—1 Pet. 3:8. w19.05 bld. 17-18 pal. 15-17

Sëmbë u wan wosudendu. Wan womi musu lobi hën mujëë leti kumafa „Masa Jesosi ta lobi u dee sëmbë fëën” (Ef. 5:28, 29). Wan womi musu lei taa a lobi di mujëë fëën a di lö fasi aki, u di a o ta booko hën hedi ku dee soni di hën mujëë abi fanöudu, möön fa a ta booko hën hedi ku dee u fëën seei soni. A ta taanga da so womi sëmbë u de lei taa de lobi de mujëë a di lö fasi aki, u di kandë de an kiija de a wan kamian ka sëmbë guwenti u libi a wan leti fasi ku wotowan, söseei ka sëmbë guwenti u lei taa de lobi wotowan. A sa ta taanga da de u de tooka ko ta libi woto fasi, ma de musu du di soni aki ee de kë hoi di wëti u Keesitu. Wan mujëë o ta möön lesipeki hën manu, te di womi ta lei taa a lobi hën mujëë kumafa Keesitu bi lei taa a lobi dee sëmbë fëën. Wan womi di lobi dee mii fëën an o ta taki soni, söseei an o ta du soni u hati de (Ef. 4:31). Ma a o ta du soni u lei dee mii fëën taa a lobi de, söseei taa a ta wai ku de. Di soni dë o mbei dee mii fëën o ta fii bunu, söseei de o lobi ën, nöö de o ta futoou ën tu. w19.05 bld. 6 pal. 21

Unfa Malia bi fusutan di soni di Gabiëli bi taki dë? Wë a bi si kuma di soni di Gabiëli bi taki, bi kë taki taa Jesosi bi o toon könu a Könu Helodi kamian u? Nasö a bi si kuma Jesosi bi o toon könu a wan woto tiima u Isaëli kamian, di bi o tii baka Könu Helodi ö? Wë ee Jesosi bi ko dë könu, nöö Malia bi o dë di mama u di könu, nöö dee famii fëën bi o ta libi a di könu wosu. Ma wa lesi nöiti a Bëibel taa Malia bi hakisi faa feni wan hei kamian a di Könuköndë. Malia bi dë wan mujëë di bi abi sakafasi tuutuu! Boo hoi a pakisei taa di soni mbei u ta lei soni a di Wöutu u Gadu, ku dee woto buku fuu, hën da u di u kë fuu ku Jehovah ko dë möön gaan mati. U kë ko si tu un pei sëmbë u dë tuutuu, nöö u kë si tu andi u musu tooka sö taa libi fuu sa kai ku Gadu (Jak. 1:22-25; 4:8). Hiniwan juu te woo bigi lei soni u Bëibel, nöö u musu ta hakisi Jehovah di santa jeje fëën. U musu ta begi ën faa heepi u fuu feni wini u dee soni dee u ta lei, söseei faa heepi u fuu ko sabi andi u musu tooka a di libi fuu. w19.05 bld. 30-31 pal. 18-19

So juu u ta abi sömëni fuka ta tja a di wan seei ten. Boo luku wantu woto. Wan baaa de kai John, abi wan siki di ta mbei taa so juu a ta taanga dëën faa waka, faa panjan soni, faa si soni, söseei faa fusutan soni. Di baaa aki mujëë bi go disëën tu, baka di de bi tööu söwan 19 jaa longi. Bakaten hën dee tu mujëë mii fëën seei an bi kë dini Jehovah möön. Wan woto soni bi miti wan baaa de kai Bob ku hën mujëë Linda. Hii de tuu bi lasi wooko, nöö de bi musu foloisi kumutu a di wosu ka de bi ta dë. Boiti di dë, data bi piki Linda taa a bi abi wan siki nëën hati di bi sa kii ën. Bakaten a bi ko abi wan siki di bi ta mbei dee kamiankamian fu hën sinkii ta hati ën. U sa dë seiki taa u Tata Jehovah Gadu ta fusutan unfa u ta fii te u abi bookohedi, nöö a kë heepi u ku dee bookohedi aki (Fil. 4:6, 7). Sömëni woto u sëmbë dë a di Wöutu u Gadu, di ta lei u un fuka bi miti dee dinima u Gadu. De ta taki tu unfa Jehovah bi heepi de ku dee bookohedi di de bi abi. w19.06 bld. 14 pal. 2-3

Te u ta du pikipiki soni da dee sëmbë dee an abi manu möön nasö dee an abi mujëë möön, nöö u ta lei de taa u lobi de tuutuu. A di pisiten dë de ta möön abi tuutuu mati fanöudu. Unfa i sa lei taa i da wan tuutuu mati? Wë i sa kai dee lö sëmbë aki ko a i pisi fuun njan wan soni makandi. I sa hakisi de tu ee i ku de sa du wan soni u mbei piizii makandi, nasö i sa hakisi de fii ku de peleiki makandi. Wan woto soni di i sa du tu, hën da so juu i sa kai de u de ko a di Wosudendu Dini fii tu. Te i ta du sö, nöö Jehovah o wai ku i, u di a dë „zuntu u dee sëmbë dee lasi hati”, söseei „a dë wan kuutuma di ta hopo taki da dee mujëë dee manu u de dëdë kaa” (Ps. 34:18; 68:5). Abiti möön te di Könuköndë u Gadu o tii di goonliba, nöö sëmbë an o „pakisei möön fa de bi ta tja fuka a fesiten”. Wë u ta wakiti di ten ka wa o ’mëni dee fesiten soni möön, nöö dee soni dë an o ta toobi u möön’ (Jes. 65:16, 17). Wë u di di ten dë an dou jeti, mbei u musu ta mbei möiti fuu ta heepi useei, nöö dee soni dee u ta taki ku dee soni dee u ta du, musu ta lei taa u lobi hii dee baaa ku dee sisa fuu.​—1 Pet. 3:8. w19.06 bld. 25 pal. 18-19

Sömëni jaa pasa kaa, wan Hei Wakitimawosu bi taki taa: „Di sëmbë di sabi Gadu bumbuu, hën o ta futoou ën te soni an ta waka bunu.” Wë sö a dë tuutuu! Ee u kë hoi dou te de ta du ku u, nöö u musu lobi Jehovah, söseei u musu ta futoou ën ku hii u hati (Mat. 22:36-38; Jak. 5:11). Lesi di Bëibel hiniwan daka fii ku Jehovah sa ko dë möön gaan mati (Jak. 4:8). Te i ta lesi di Bëibel, nöö i musu ta buta pakisei a dee bunu fasi u Jehovah. Mbei möiti fii ko fusutan unfa Jehovah lobi i tjika (Ëki. 34:6). A ta taanga da so sëmbë u biibi taa Gadu lobi de, u di de an bi fii wan daka taa wan sëmbë lobi de. Ee sö a dë ku i tu, nöö i sa ta sikifi di fasi Jehovah lei taa a abi tjalihati fii buta a pampia hiniwan daka, söseei i sa ta sikifi un bunu soni a du da i (Ps. 78:38, 39; Lom. 8:32). Ee i ta buta pakisei a dee soni dee pasa a di libi fii, söseei ee i ta pakisei fundu u dee soni dee i bi lesi a di Wöutu u Gadu, nöö joo ko si taa sömëni soni dë di Jehovah du da i. Ee i ta tei hii dee soni dee Jehovah du da i u bigi, nöö i ku ën o ko dë möön gaan mati.​—Ps. 116:1, 2. w19.07 bld. 2-3 pal. 4-5

Jehovah an ta da u pasi fuu ta buta wëti da dee baaa ku dee sisa fuu. Wan sëmbë di ta buta wëti da dee baaa ku dee sisa, hii fa an bi dë fanöudu, ta buta hënseei basi a wotowan liba, ta piki de unfa de musu biibi. Di gaan felantima fuu de kai Saatan Didibi o ta du ku dee dinima u Jehovah nöömö (1 Pet. 5:8; Ako. 2:10). Saatan ku dee bakama fëën o ta pooba u tapa u fu wa dini Jehovah möön. Ma wa a’ fu fëëë! (Deto. 7:21) Jehovah dë ku u, nöö a o heepi u aluwasi sëmbë tapa di wooko fuu (2 Klon. 32:7, 8). Boo djeesi dee fesiten Keesitu sëmbë dee bi piki dee tiima u di ten u de taa: „Lanti, fa un taki da u aki, nöö u jei. Un bai u taa wa musu konda soni u Masa Jesosi. Ma Masa Gaangadu manda u fuu musu konda. Nöö unfa un mëni? Undi u dee buka un si kuma Masa Gaangadu o kë fuu musu piki? Wë nöö wa sa tjubi dee soni u wojo bi si ku dee u jesi bi jei. U musu konda de nöömö.”​—Tjab. 4:19, 20. w19.07 bld. 13 pal. 18-20

Te u ta peleiki, nöö u musu pooba u ko fusutan faandi mbei dee sëmbë dee u ta peleiki da ta si soni a di fasi fa de ta si soni. De kiija Paulosu kuma wan Dju sëmbë. A musu u dë sö taa a bi ta fiti hënseei a dee sëmbë dee an bi dë Dju, te a bi ta peleiki da de, u di dee sëmbë dë an bi sabi soni u Jehovah ku di wöutu fëën wan bëtë, nasö kandë u di de an bi sabi soni fëën seei. Kandë a o dë fuu öndösuku soni a dee buku fuu, so taa u sa ko fusutan möön bunu unfa dee sëmbë u di pisiwata ka u ta peleiki, ta si soni (1 Kol. 9:20-23). Wë u ta suku sëmbë di kë ko sabi soni u di buka di u ta tja (Mat. 10:11). Ee u kë feni dee lö sëmbë aki, nöö u musu hakisi de unfa de ta pakisei, nöö u musu haika bunu te de ta fan. Wan baaa u Ingisiköndë ta hakisi sëmbë andi de ta si kuma wan womi ku wan mujëë musu du u de sa abi wan piizii tööu libi, unfa de sa ta kiija dee mii u de, söseei andi de musu du te sëmbë an ta libi bunu ku de. Te sëmbë bi piki ën unfa de ta pakisei u dee woto aki, nöö a bi ta piki de taa: „Unfa i ta si di soni di wan buku bi taki söwan 2000 jaa pasa?” An bi ta piki de taa Bëibel a o lesi da de, ma a bi ta lei de di tëkisi a di tëlëfön fëën. w19.07 bld. 21-22 pal. 7-8

Unfa u musu lobi Gadu tjika? Jesosi bi piki wan Faliseima taa: „I musu lobi Gadu i Masa te dou ku hii i hati ku hii i [libi] ku hii di pakisei fii di i abi” (Mat. 22:36, 37). U kë lobi Gadu ku hii u hati. Söseei u kë u di lobi dë ta göö nango nöömö. U musu sabi Gadu fuu sa lobi ën. Di Bëibel ta taki taa: „Di sëmbë di an ta lobi di otowan fëën hën an sabi Gadu e. Biga Masa Gadu, hën hatiböö da lobi” (1 Joh. 4:8). Apösutu Paulosu bi taki taa u sa ko lobi Gadu möön gaanfa te u ta „göö ku fusutan ku köni [a soni u Gadu] nango nöömö” (Fil. 1:9). Di u bigi lei soni u Bëibel, hën u bi ko ta lobi Jehovah hii fa wa bi sabi hia soni fëën. Ma möön u bi ko ta sabi soni fëën, möön u bi ko ta lobi ën. Fëën mbei a dë fanöudu seei fuu ta lesi soni u Bëibel hii juu, ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lesi!​—Fil. 2:16. w19.08 bld. 9 pal. 4-5

Ma fa i foloisi ko dë a wan woto kamian, nöö i musu suku woto mati. Hoi a pakisei taa ee i kë ko abi mati, nöö i musu ko dë wan sëmbë di wotowan bi o kë tei kuma mati u de. Wë i sa ta konda da wotowan unfa Jehovah bi ta heepi i a di dini di i bi ta dini ën, sö taa deseei sa si unfa a bi dë wan piizii soni da i tjika. Ee a ko dë taa ja sa du di hii-ten diniwooko möön u di i manu nasö i mujëë ko suwaki, nöö ja musu tei ën u hogi. Nasö ee iseei ko dë ku suwaki, nöö ja musu tei iseei u hogi u di i ta si kuma ju hën mbei i ku ën an ta du di hii-ten diniwooko möön. Hoi a pakisei taa un ko dë „wan sinkii”, söseei taa un bi soi a Jehovah fesi taa un bi o ta lobi unuseei aluwasi andi ta pasa (Mat. 19:5, 6, NW). Ee ja sa du di hii-ten diniwooko möön u di i mujëë ko dë ku bëë, nöö bakaten i musu mbei di mii fii ko sabi taa i lobi ën möön fa i lobi di wooko di i bi ta du. Mbei di mii fii ko sabi taa i ta si ën kuma „wan gaan bunu” di Gadu da i (Ps. 127:3-5). Konda dëën unfa soni bi dë da i di i bi dë a di hii-ten diniwooko. Te i ta du sö, nöö di soni aki sa heepi di mii fii faa sa kë go du di hii-ten diniwooko tu. w19.08 bld. 22-23 pal. 10-11

Di Gaan Babilon da hii dee poipoi keiki u goonliba tuu, nöö a mbei sömëni sëmbë an ko ta lesipeki Gadu në möön. A ta lei sëmbë poipoi soni u Gadu. Di Gaan Babilon an ta hoi hënseei a Jehovah, ma a ta du kuma wan mötjö mujëë, u di a ta wooko makandi ku dee tiima u goonliba. Di Gaan Babilon ta kaba sëmbë a sösö, söseei a ta puu sëmbë möni a de sinkii tuu fiaa. Boiti dee soni aki, a kii sömëni sëmbë, te kisi so u dee dinima u Jehovah seei tu (Ako. 18:24; 19:2). Jehovah o mbei „dee teni tutu” u di ’mbeti di sinkii fëën bë hëii sö’, kii „di gaan mötjö mujëë”. Di mbeti aki da di ölganisaasi de kai De Verenigde Naties. Dee teni tutu da dee peipei tiima dee ta wooko makandi ku di ölganisaasi aki. Gadu buta wan ten ka a o mbei dee tiima aki poi di Gaan Babilon. De o „puu hii soni nëën di a abi, te a fika pënëpënë ku maun tjululuu”, u di de o tei dee gudu dee a bi abi, nöö de o mbei sëmbë ko si unfa a abi hogihati tjika (Ako. 17:3, 16). Di soni aki o pasa hesi tee taa a o djei kuma a wan kodo daka dendu nöö a pasa. Dee sëmbë dee ta wooko makandi ku di Gaan Babilon an o pena mëni seei taa sö wan hogi bi o ko miti di Gaan Babilon, u di na tide jaa a bi ta njan buka ta taki taa: „Di soni de kai kusumi, na wan ten seei mi o sabi ën a mundu möönsö.”​—Ako. 18:7, 8. w19.09 bld. 10 pal. 10-11

Hii sëmbë sa du di soni aki. Jesosi o tei hii sëmbë di kë ko dini Gadu tuutuu (Joh. 6:37, 38). Hii dee bakama u Jesosi abi di gaandi u heepi Jesosi du di wooko di Jehovah dëën faa du. U sa dë seiki taa hii juu Jesosi o ta heepi u fuu du di wooko aki (Mat. 28:18-20). Sakafasi sëmbë bi ta ko a Jesosi (Mat. 19:13, 14; Luk. 7:37, 38). Faandi mbei u taki sö? Luku unfa Jesosi bi tooka ku dee Faliseima. Dee Hedima u keiki aki an bi lo’ sëmbë, nöö de bi ta si deseei hei möön wotowan (Mat. 12:9-14). Jesosi hën a bi lo’ sëmbë, nöö a bi abi sakafasi. Dee Faliseima bi lobi nëbai, nöö de bi lobi te sëmbë ta hei de. Jesosi bi lei dee bakama fëën taa de an musu dë sö. A bi piki de taa de bi musu abi sakafasi, söseei taa de bi musu ta heepi wotowan a soni (Mat. 23:2, 6-11). Dee Faliseima bi ta basi wotowan, u di sëmbë bi ta fëëë andi bi sa miti de ee de an bi ta piki dee Faliseima buka (Joh. 9:13, 22). Jesosi hën a bi ta mbei wotowan fii bunu, u di a bi ta heepi de, söseei a bi ta fan suti ku de. I ta djeesi Jesosi a dee soni aki ö? w19.09 bld. 20 pal. 1; bld. 21 pal. 7-8; bld. 23 pal. 9

Te u nango a dee komakandi, nöö u ku Jehovah ta ko dë möön gaan mati. Di go di u nango a dee komakandi o lei ee woo sa hoi dou te sëmbë o du ku u (Heb. 10:24, 25). Faandi mbei u taki sö? Ee nöunöu kaa u ta mbei pikipiki soni tapa u fu wa go a dee komakandi, nöö unfa a o dë da u a di ten di ta ko ka a o möön taanga da u fuu ko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu? Ma ee nöunöu kaa u ko abi di guwenti fuu nango a dee komakandi, nöö wa o disa di go di u nango a dee komakandi te dee felantima fuu ta mbei möiti u tapa u. Nöunöu kaa u musu ko lobi dee komakandi fuu. Te u lobi di go di u nango a dee komakandi, nöö na wan sëmbë o sa tapa u fuu piki Gadu buka. Na dee tiima seei o sa tapa u (Tjab. 5:29). Hoi dee tëkisi dee i möön lobi a hedi (Mat. 13:52). Kandë ja ta hoi so soni a hedi, ma Jehovah sa heepi i ku di santa jeje fëën, sö taa i sa toona mëni dee tëkisi dee i bi sabi (Joh. 14:26). Dee Bëibel tëkisi dë o heepi i fii ku Jehovah sa dë gaan mati go dou, söseei de o heepi i fii hoi dou. w19.07 bld. 3 pal. 5; bld. 4 pal. 8-9

De pai i baka di jaa 1914 u? Wë ee de pai i baka di jaa dë, hën da sensi di de pai i, hën i ta libi a dee lasiti daka u di goonliba aki. Hii u tuu ta si fa dee soni dee Jesosi bi taki u dee lasiti daka, ta pasa a di ten fuu aki, söseei u ta jei taa de ta pasa. Jesosi bi taki taa gaan feti bi o dë, hangi pena bi o dë, goon bi o ta seki ta latja kamian, taku siki bi o dë, sëmbë bi o ta ko möön hogi, söseei a bi taki taa sëmbë bi o ta du ku dee sëmbë u Jehovah (Mat. 24:3, 7-9, 12; Luk. 21:10-12). U ta si tu taa sëmbë ta libi kumafa apösutu Paulosu seei bi taki. U dee dinima u Jehovah dë seiki taa u ta libi a di kaba pisi u „dee lasiti daka” (Mik. 4:1). U di sömëni jaa pasa kaa sensi di jaa 1914, mbei a musu u dë sö taa nöunöu u ta libi a di kaba pisi u „dee lasiti daka”. U di di kaba ko zuntu sö, mbei a dë fanöudu fuu feni di piki u wantu fanöudu hakisi. Dee hakisi aki da: Andi da wantu soni di o pasa a di kaba pisiten u „dee lasiti daka”? Nöö andi Jehovah kë fuu ta du ufö dee soni dë ko pasa? w19.10 bld. 8 pal. 1-2

U bi lei taa na te soni ta waka bunu a u libi, nëën ufö u musu ta hoi dou. U sa hoi dou te u ta futoou Jehovah (Lom. 12:12). Be wa fëëkëtë di soni di Jesosi bi paamusi u a di tëkisi u tide. Di soni aki kë taki taa u musu hoi useei a Jehovah, aluwasi un fuka ta miti u. Ee nöunöu kaa u ta hoi dou te fuka ta miti u, nöö di biibi fuu o ko möön taanga ufö di gaan fuka bigi. Leti kumafa di futoou di u ta futoou Jehovah hën ta heepi u fuu hoi dou, sö nöö di futoou di u ta futoou Jehovah hën ta heepi u fuu ko abi degihati tuutuu. Unfa u sa ko ta futoou Jehovah möön gaanfa? U sa du di soni aki te u ta lesi di Wöutu fëën hiniwan daka, söseei te u ta pakisei fundu u di fasi fa a bi heepi dee sëmbë fëën a di ten di pasa (Ps. 68:20; 2 Pet. 2:9). Te dee tiima o hopo ko feti ku u a di pisiten u di gaan fuka, nöö a o dë fuu lei taa u abi degihati, nöö u buta hii u futoou a Jehovah möön fa u bi naa (Ps. 112:7, 8; Heb. 13:6). Ee nöunöu kaa u ta buta futoou a Jehovah, nöö woo abi di degihati di woo abi fanöudu te Gögi o ko feti ku u. Dee soni dee u lei a di könklësi aki ta heepi u fuu ko dë seiki taa Jehovah lobi u, söseei taa a o ta heepi u hii juu.​—1 Kol. 13:8. w19.10 bld. 17-18 pal. 15-16

Didibi ta tii di goonliba, nöö a ta wooko ku dee soni u di goonliba aki u mbei u si dee soni dee u ta kë kuma dee möön fanöudu soni, söseei a ta tei de u mbei a möön taanga da libisëmbë u duwengi deseei u de an du dee soni di di hati u de ta manda de u de du (Ef. 2:1-3). Didibi an kë fuu lobi Jehovah wanwan nöö. Fëën mbei a ta suku u mbei u ko lobi woto soni tu. Baka di apösutu Petuisi bi taki soni u di kaba di di goonliba u Saatan bi o kaba, söseei baka di a bi taki soni u di njunjun goonliba di bi o ko, hën a bi taki taa: ’Wë di un ta luku sö wan soni ku wai sö kaa, dee sëmbë, nöö un musu biinga seei fuun dë limbolimbo söndö föutu ku kötöhati a Gadu fesi’ (2 Pet. 3:14). Te u ta du di soni di sikifi a di tëkisi aki, söseei te u ta mbei hii möiti fuu ta dini Jehovah, ta libi a wan fasi di ta kai ku ën, nöö woo lei taa Jehovah wanwan tö nöö u ta dini. Saatan ku di goonliba fëën o ta mbei möiti go dou u de ganjan u fuu ko ta buta woto soni a di fosu kamian, ka fuu buta Jehovah a di fosu kamian (Luk. 4:13). Ma aluwasi andi ta pasa, wa musu disa na wan sëmbë nasö na wan woto soni tei Jehovah kamian. Jehovah wanwan tö u musu dini, biga hën sëmbë musu dini! w19.10 bld. 27 pal. 4; bld. 31 pal. 18-19

A ta bunu fuu ta booko u hedi ku so soni. A bunu fuu ta luku unfa u sa du te nöö u libi bunu a Jehovah ku Jesosi wojo (1 Kol. 7:32). Ee u du wan gaan zöndu, nöö u ta booko u hedi u di u kë seeka soni fuu ku Gadu ko bunu baka. U ta booko u hedi tu u di u kë u di sëmbë di u ku ën tööu musu ta wai ku u, söseei u di u ta kë heepi dee sëmbë fuu wosudendu ku dee baaa ku dee sisa fuu (1 Kol. 7:33; 2 Kol. 11:28). Hii fa an föutu fuu ta booko u hedi ku so soni, tökuseei ee u ta booko u hedi tumisi, nöö a sa pasa taa u ta booko u hedi hii juu ku soni u njan, nasö ku soni u bisi (Mat. 6:31, 32). Nöö u di wa o kë abi di lö bookohedi dë möön, mbei kandë woo kë mbei hii möiti fuu ko abi möön hia gudu. Ee di soni dë ko pasa, nöö di biibi fuu o ko suwaki, nöö a sa mbei u ku Jehovah an dë mati möön (Maik. 4:19; 1 Tim. 6:10). U sa ko ta booko u hedi gaanfa ku di fasi fa sëmbë ta si u. Di soni dë sa mbei u ko ta booko u hedi ku di mbei di sëmbë sa mbei u fa, nasö ku di du di sëmbë sa du ku u, möön fa u musu ta booko u hedi fu wa du soni di an ta kai ku Jehovah. Ee wa kë u di soni dë miti u, nöö u musu begi Jehovah faa da u di biibi ku di degihati di u abi fanöudu, fuu sa hoi dou.​—Nöng. 29:25; Luk. 17:5. w19.11 bld. 15 pal. 6-7

So u dee soni dee u du kaa, wa sa tooka de möön. Wa o tooka di buta di u buta taa woo dini Jehovah, söseei woo hoi useei a di sëmbë di u ku ën tööu (Mat. 16:24; 19:6). Ma so soni dë di u musu tooka. Faandi mbei u taki sö? Wë u di soni ta tooka a u libi, mbei so juu a ta dë fanöudu u tooka so soni di u bi buta taa woo du. Andi sa heepi u fuu du soni a wan möön bunu fasi? U musu hakisi Gadu faa da u fusutan. Hii u tuu ta du soni so juu di ta lei taa wa abi „fusutan tjika” a so soni. Fëën mbei i musu hakisi Jehovah faa heepi i te joo buta taa joo du wan soni, nasö te joo luku ee i musu du wan soni jeti di i bi buta taa joo du. Te i du sö, nöö Jehovah o heepi i fii du soni a wan köni fasi. Öndösuku soni luku ufö i buta taa joo du wan soni. Öndösuku soni a di Wöutu u Gadu, lesi dee buku u di ölganisaasi u Jehovah, söseei fan ku sëmbë di i sabi taa o da i köni lai, ufö i buta taa joo du wan soni (Nöng. 20:18). A dë fanöudu fii öndösuku soni a dee lö fasi aki ufö i buta taa joo disa di wooko di i ta du, ufö i foloisi nasö ufö i buta na un siköö joo go, sö taa i sa feni möni fii sa sölugu iseei, söseei fii sa dini Jehovah go dou. w19.11 bld. 27 pal. 6-8

U wai taa Jehovah seeka soni da u fuu sa ko fii u zöndu. Jesosi da di sëmbë di Gadu tei faa bi sa seeka di soni dë da u. Möön leki 700 jaa ufö Jesosi ko a goonliba, di tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi taki wan soni. A bi taki taa wan ten bi o ko ka sëmbë bi o sa ko fii. A di ten dë, sëmbë o ko fii a wan möön bunu fasi, möön fa dee Isaëli sëmbë bi ta ko fii a di Piizii-jaa. Jesaaja bi sikifi di soni aki: „Di jeje u di Möön Hei Masa Jehovah dë a mi liba, u di Jehovah salufu mi u mi konda bunu buka da dee saapifasi sëmbë. A manda mi u mi go tai dee kasikaasi u dee sëmbë dee ta fii bookosaka, u mi piki dee sëmbë dee dë a katibo taa de o ko fii” (Jes. 61:1). Ku ambë di tjabukama woto aki nama? Baka di Jesosi bi bigi du di diniwooko fëën, hën sëmbë bi bigi ko fii, kumafa di tjabukama woto bi taki. Di Jesosi bi go a di keikiwosu u dee Dju di dë a Nazalëti, a di foto ka de bi kiijëën, hën a bi lesi di tjabukama woto u Jesaaja dë, da dee sëmbë dee bi sai dë. Jesosi bi lei taa hën da di sëmbë di di tjabukama woto bi ta taki.​—Luk. 4:16-19. w19.12 bld. 9-10 pal. 6-8

Ee u kë hoi dou te sëmbë o du ku u, nöö u musu abi degihati. Andi i musu du ee i ta fii taa ja abi degihati tjika? Na di fa i bigi a sinkii, nasö di fa i taanga, nasö di fa i sa’ u du soni tjika, hën ta lei taa i abi degihati tuutuu. Pakisei di woto u di njönku kijoo de kai Dafiti, di bi go feti ku Goliati. Te u luku unfa Goliati bi bigi a sinkii, nöö Dafiti bi piki seei te a bi taanpu a di womi aki bandja, söseei Dafiti an bi abi feti lai wan apaiti. Na feti ufangi seei a bi abi. Ma tökuseei Dafiti bi abi degihati. Dafiti bi kule go feti ku di gaan sinkii womi dë. Unfa a du ko taa Dafiti bi abi sö wan degihati? A bi ta biibi gaanfa taa Jehovah bi dë ku ën (1 Sam. 17:37, 45-47). Dafiti an bi luku a di fa Goliati bi bigi möön hën. Ma a bi buta pakisei a di fa Jehovah bigi möön Goliati. Andi u ta lei a di woto aki? Wë u ta lei taa u ta ko abi degihati te u sabi taa Jehovah dë ku u, söseei te u ta biibi taa Gadu taanga möön dee felantima fuu.​—2 Klon. 20:15; Ps. 16:8. w19.07 bld. 5 pal. 11-13

Tikikusi bi dë wan Keesitu sëmbë. A bi dë wan mati u apösutu Paulosu di a bi ta futoou (Tjab. 20:4). A di pisiten u di jaa 55 baka Keesitu, hën Paulosu bi pii möni u heepi dee Keesitu sëmbë u Judea, nöö a kan taa a bi mbei Tikikusi heepi ën ku di gaan faantiwöutu dë tu (2 Kol. 8:18-20). Bakaten, di de ko söötö Paulosu a dunguwosu a Loomë di fosu pasi, nöö Tikikusi hën bi dë bosikopuma u Paulosu. A bi tja dee biifi ku dee buka u Paulosu go a dee kemeente u Asia u da dee baaa ku dee sisa ala taanga (Kol. 4:7-9). Tikikusi, bi dë wan mati u Paulosu di a bi ta futoou (Tit. 3:12). Na hii dee Keesitu sëmbë u di ten ala bi dë u futoou kuma Tikikusi. A di pisiten u di jaa 65 baka Keesitu, di de söötö Paulosu a dunguwosu di u tu pasi, hën Paulosu bi sikifi wan biifi ka a taki taa sömëni u dee Keesitu sëmbë u Asia an bi ta hulu ën möön. Kandë u di de bi ta fëëë taa sëmbë bi o du ku de (2 Tim. 1:15). Ma Tikikusi bi dë u futoou, nöö Paulosu bi dëën woto faantiwöutu tu (2 Tim. 4:12). Paulosu bi musu u tei ën u bigi taa a bi abi wan bunu mati kuma Tikikusi. w20.01 bld. 10 pal. 7-8

Kandë i ta hakisi iseei ee Gadu salufu i ku di santa jeje fëën. Ee i ta hakisi iseei di soni aki, nöö buta pakisei a dee fanöudu hakisi aki: I ta abi di hangi u du andi Jehovah kë fii du ö? I ta du di peleikiwooko fajafaja seei ö? I da wan sëmbë di lo’ u lei soni a di Wöutu u Gadu ö? I lobi „dee tjubitjubi soni u Gadu” ö? I ta si taa Jehovah ta mbei soni waka bunu da i a di peleikiwooko u? I ta fii taa ju abi di faantiwöutu u heepi wotowan u de ko sabi soni u Jehovah u? I ta si taa Jehovah ta heepi i a peipei fasi a i libi ö? Kandë joo piki aai a hii dee hakisi aki. Ma di soni dë kë taki taa joo go libi a liba ala u? Wë nönö. Faandi mbei u taki sö? U di hii dee dinima u Gadu ta fii sö. Ee i ta hakisi iseei ee i da wan salufuwan, hën da ja dë wan salufuwan. Dee sëmbë dee Jehovah kai u de go libi a liba ala, an ta hakisi deseei ee Gadu salufu de tuutuu. De dë seiki taa Gadu salufu de! w20.01 bld. 23 pal. 14