Sebitaa-liba

Andi dee mama ku dee tata sa du, u heepi dee mii u de u de ko lobi Jehovah? Begi Jehovah faa heepi i leti kumafa Manoa bi begi ën. Söseei du soni u dee mii fii sa djeesi i. Dee soni dee i ta taki da dee mii fii dë fanöudu. Ma dee soni dee i ta du, o sa möön heepi dee mii fii. U sa dë seiki taa Josëfu ku Malia bi du soni a wan fasi di bi mbei dee mii u de djeesi de, te kisi Jesosi seei tu. Josëfu bi ta wooko taanga u sölugu dee sëmbë fëën wosudendu. Boiti di dë, a bi ta heepi dee sëmbë fëën wosudendu u de ko lobi di dini di de bi ta dini Jehovah (Deto. 4:9, 10). A bi ta tja dee sëmbë fëën go dini Gadu a Jelusalen „hiniwan jaa” (Luk. 2:41, 42). So tata di bi ta libi a di ten u Josëfu, bi sa si kuma an bi dë fanöudu u du di soni dë. De bi sa ta si kuma di soni dë bi o mbei de lasi ten ku kaakiti, ku möni u sösö. Ma Josëfu bi lobi soni di bi nama ku di dini u Jehovah, nöö a bi ta heepi dee mii fëën u de ko dë sö tu. Malia seei bi sabi di Wöutu u Gadu bumbuu. Dee soni dee a bi ta taki ku dee soni dee a bi ta du, ta lei taa a bi musu u ta heepi dee mii fëën u de ko lobi di Wöutu u Gadu. w19.12 bld. 24-25 pal. 9-12

U ta si unfa Jehovah lobi u tjika te u luku di fasi fa a du soni di Adam ku Eva pasa hën buka. Di Adam pasa Jehovah buka, hën an bi sa dë a di wosudendu u Jehovah möön, nöö dee bakamii fëën seei an bi sa dë a di wosudendu u Jehovah möön tu (Lom. 5:12). Ma Jehovah bi du wan soni u heepi dee bakamii u Adam. Jehovah sitaafu Adam, ma a bi taki taa a o heepi dee bakamii u Adam. A bi taki taa dee sëmbë dee bi o piki hën buka a soni, bi o sa ko dë sëmbë u di wosudendu fëën baka (Ken. 3:15; Lom. 8:20, 21). Jehovah bi sa du di soni aki, u di a bi mbei di lobi Womi Mii fëën de kai Jesosi, ko dëdë paka di lusupaima da u. Di manda di Jehovah manda di Womi Mii fëën ko dëdë da u, ta lei taa a lobi u gaanfa seei (Joh. 3:16). Hën da di möön bunu Tata di u sa abi. A ta haika u te u ta begi ën, söseei a ta da u dee soni dee u abi fanöudu fuu sa dë a libi, ku dee soni dee u abi fanöudu fuu ku ën sa dë mati go dou. A ta bai u a soni, söseei a ta heepi u tu. A o du sömëni bunu soni da u a di ten di ta ko. U ta wai seei fa u ko sabi taa di Tata fuu lobi u, söseei taa a ta booko hën hedi ku u! w20.02 bld. 6 pal. 16-17; bld. 7 pal. 20

I bi dë ku gaan bookohedi wan daka kaa u? Kandë u di wan sëmbë bi taki wan soni di bi hati i, nasö u di wan sëmbë bi du wan soni di bi hati i. Nasö u di i bi taki wan soni, nasö u di i bi du wan soni di an bi bunu. Kandë i bi mbei wan föutu, nöö i ta booko i hedi ta hakisi iseei ee Jehovah o da i paadon. Ma di möön hogi soni, hën da te i ta booko i hedi gaanfa ku wan soni, nöö i sa ko ta pakisei taa di biibi fii an taanga tjika, nasö taa ja dë wan bumbuu sëmbë. Boo taki u wantu sëmbë di di Bëibel ta taki soni u de. Hana, di mama u di tjabukama de kai Samuëli. Di mujëë aki bi dë wan sëmbë di bi abi wan taanga biibi. Ma tökuseei a bi dë ku gaan bookohedi, di wan sëmbë fëën wosudendu bi ta libi hogi ku ën (1 Sam. 1:7). Apösutu Paulosu bi abi wan taanga biibi, ma tökuseei a bi ta booko hën hedi gaanfa ku dee baaa ku dee sisa fëën (2 Kol. 11:28). Könu Dafiti biibi bi taanga tuutuu, nöö Jehovah bi lobi ën seei (Tjab. 13:22). Ma tökuseei Dafiti bi mbei gaangaan föutu, nöö di soni dë bi ta dëën bookohedi (Ps. 38:4). Jehovah bi da hiniwan u dee sëmbë aki kötöhati, sö taa de bi sa ta dë waiwai baka. w20.02 bld. 20 pal. 1-2

I ta buta i libi a Gadu maun te i ta begi Jehovah ku hii i hati, ta piki ën taa joo ta dini ën hii i libi longi. Te i buta di libi fii a Gadu maun, nöö i musu ’disa di soni di iseei kë’. Te i du di soni aki kaa, nöö i da u Jehovah. Di soni aki da wan gaandi di u ta abi (Lom. 14:8). Hën da i piki ën taa sensi di i buta di libi fii nëën maun, nöö ja o ta buta pakisei a soni fu iseei nöö, ma joo ta möön buta pakisei a di dini fëën. Di buta di i buta i libi a Gadu maun da wan gaan soni di i paamusi Gadu. Jehovah an ta duwengi u fuu du di soni aki. Ma te u buta u libi nëën maun, nöö a ta hoi taa woo ta du dee soni dee u paamusi ën (Ps. 116:12, 14). Boiti Jehovah, na wan sëmbë ta sabi taa i buta i libi a Jehovah maun. Ma te joo tei dopu, nöö woto sëmbë ta si. A lo’ u pasa taa sëmbë ta dopu a dee keling-komakandi fuu, nasö a dee könklësi fuu. Te i ta tei dopu, nöö i ta lei wotowan taa i buta i libi a Gadu maun kaa. Di dopu di i ta tei dopu ta lei wotowan taa i lobi Jehovah i Gadu ku hii i hati, ku hii i libi, ku hii i fusutan, söseei ku hii i kaakiti. I ta lei tu taa i dë kabakaba u dini ën u teego.​—Maik. 12:30. w20.03 bld. 9 pal. 4-5

Saatan ta mbei sëmbë fëëkëtë Jehovah. Baka di dee apösutu u Jesosi tuu dëdë, hën so sëmbë di bi ta kai deseei Keesitu sëmbë, bi bigi ta lei sëmbë poipoi soni (Tjab. 20:29, 30). Dee sëmbë aki bi ta mbei a taanga da wotowan u de ko sabi ambë da di tuutuu Gadu. De bi ta puu di në u Gadu a dee Bëibel u de, nöö de bi ta buta „Masa”, nasö woto soni nëën kamian. Di du di de bi du di soni aki, bi mbei a bi ko ta taanga da wan sëmbë di ta lesi di Bëibel, faa si unfa Jehovah bi tooka ku dee woto „masa” di sikifi a Bëibel (1 Kol. 8:5). Jehovah ku Jesosi tuu de bi ta kai „Masa”, nöö di soni dë bi ta mbei a ta taanga da sëmbë u de ko sabi taa Jehovah ku Jesosi na di wan (Joh. 17:3). Di soni aki seei bi mbei sëmbë bi ko ta si kuma Jehovah, Jesosi, ku di santa jeje, da wan kodo sëmbë nöö, hii fa di Wöutu u Gadu an ta lei sëmbë di soni aki. Te u kaba fëën, sömëni sëmbë bi ko ta si kuma nöiti de bi o sa ko sabi soni u Gadu. Ma na sö a dë e!​—Tjab. 17:27. w19.06 bld. 5 pal. 11

Wan soni di sa heepi u fuu du di diniwooko fuu finifini, da te u ta mbei möiti fuu du di peleikiwooko a wan möön bunu fasi (Nöng. 1:5; 1 Tim. 4:13, 15). Wan gaandi seei wë u feni fa Jehovah ko da u pasi fuu ’ku ën sa wooko makandi’! (1 Kol. 3:9) Te i ’ko sa’ u wegi soni te i kaba luku ee undi da di möön bunu wan fii tei’, söseei te i ta buta hii i pakisei a di diniwooko fii kuma Keesitu sëmbë, nöö joo sa „dini Jehovah ku piizii” (Fil. 1:10; Ps. 100:2). U di i da wan u dee dinima u Gadu, mbei i sa dë seiki taa Gadu o da i di kaakiti di i abi fanöudu fii sa du di diniwooko fii, aluwasi un fuka i abi (2 Kol. 4:1, 7; 6:4). Aluwasi ee di fasi fa soni ta waka a di libi fii ta da i pasi fii ta peleiki hia, nasö fii ta peleiki pikisö nöö, tökuseei joo sa ta „dë waiwai” ee i ta du di peleikiwooko ku hii i hati (Gal. 6:4). Te i ta du di diniwooko fii finifini, nöö i ta lei taa i lobi Jehovah, söseei taa i lobi woto sëmbë tu. „Te i ta libi sö kaa nöö joo puu iseei a hogi basu, i ku dee oto sëmbë dee ta haika i dë tuu.”​—1 Tim. 4:16. w19.04 bld. 6 pal. 15; bld. 7 pal. 17

Saatan ku dee taku jeje ta suku u mbei sëmbë du obia wooko. Di soni aki da wan u dee soni dee a ta tei u ganjan sëmbë möön gaanfa. Kandë dee sëmbë dee ta du obia wooko sa ta taki taa de ta sabi soni di woto sëmbë an sa sabi, söseei de sa ta taki taa de ta du soni di woto sëmbë an sa du. So sëmbë feni taa de sa ko sabi unfa soni o waka a di ten di ta ko, te de koti luku, nasö te de ta luku dee teeja. Woto sëmbë ta du soni di ta djei kuma de ta fan ku dëdë sëmbë. So u de ta tofu, nasö de ta wisi wotowan. Wanlö sëmbë bi öndösuku soni a 18 köndë a di pisiwata u Latijn-Amerika ku di pisiwata u Caraibisch, hën de bi ko si taa bëina hafu u dee sëmbë bi ta biibi tofu soni ku wisi soni, söseei de bi ta biibi taa libisëmbë sa ta fan ku dee taku jeje. Wan woto soni dë di de bi öndösuku a 18 köndë fu Afiikan. Nöö de bi ko si taa möön leki hafu u dee sëmbë bi ta biibi soni di nama ku wisi soni, ku tofu soni. Wë aluwasi ka u ta libi, u musu ta köni ku dee lö soni aki. w19.04 bld. 20-21 pal. 3-4

Jehovah Gadu buuse hii pei hogi libi (Ps. 5:4-6). Na piki buuse a buuse di go di sëmbë nango a piki mii. Di soni aki da wan hogi soni seei! U dee Jehovah Kotoigi ta djeesi Jehovah, nöö useei ta buuse di go di sëmbë nango a piki mii, söseei wa ta disa sëmbë u de libi dee lö libi dë a di kemeente (Lom. 12:9). Di du di sëmbë ta du hogihogi ku piki mii an ta kai ku ’di wëti u Keesitu’! (Gal. 6:2) Di wëti u Keesitu da hii dee soni dee Jesosi bi ta lei sëmbë. Dee soni dë da dee soni dee a bi taki ku dee soni dee a bi du. Di goonsei u di wëti u Keesitu da lobi ku letilibi. U di dee tuutuu Keesitu sëmbë ta hoi di wëti aki, mbei de ta libi ku miii a wan fasi di ta mbei dee mii fii taa de lobi de tuutuu, söseei di ta mbei dee mii fii taa de o ta tjubi de u soni an du de. Ma di du di sëmbë ta du hogihogi ku piki mii ta lei taa dee sëmbë dë ta pakisei deseei nöö, söseei a ta lei taa de an ta booko de hedi ku miii. Di soni aki sa mbei dee mii fii taa sëmbë an lobi de. A tjali taa di soni aki ta pasa ku dee tuutuu Keesitu sëmbë tu. Unfa a du ko? Wë „dee takusëmbëma ku dee sëmbë ta ganjan sëmbë”, ta mbei möiti u de ko a di kemeente tu (2 Tim. 3:13). Boiti di dë, so sëmbë di bi dë a di kemeente, bi mbei di zöndu sinkii u de buta de u de go a piki mii. w19.05 bld. 8 pal. 1-3

Te wan sëmbë ta fii bookosaka, nöö a sa ta fii kuma an fiti faa begi Jehovah. Wan fasi fa u sa da dee lö sëmbë aki kötöhati, hën da te u ta begi makandi ku de, nöö u kai de në a di begi. U sa piki Jehovah a di begi unfa u ku dee baaa ku dee sisa a di kemeente lobi di sëmbë tjika. U sa hakisi Jehovah tu faa heepi di sëmbë, söseei faa dëën kötöhati. Te u begi a dee lö fasi aki, nöö a sa heepi di sëmbë gaanfa seei. Pakisei bunu ufö i taki wan soni. Te u ta taki soni söndö pakisei, nöö a sa hati wotowan. Ma te u ta fan suti ku wotowan, nöö de sa fii bunu (Nöng. 12:18). Fëën mbei i musu begi Jehovah faa heepi i fii sa taki soni di o sa mbei di sëmbë fii bunu, söseei di o sa dëën taanga ku kötöhati. Hoi a pakisei taa dee möön bunu soni dee sa da wan sëmbë kötöhati, da dee wöutu u Jehovah dee dë a di Bëibel (Heb. 4:12). Te u ta da wotowan kötöhati, nöö a ta heepi de u de ko si taa Jehovah lobi de. U musu hoi a pakisei tu taa Jehovah da wan Gadu di lobi letilibi. Jehovah sabi hiniwan sëmbë di de bi du hogihogi ku de a piki mii ten u de, aluwasi woto sëmbë an sabi. Jehovah ta si hii soni, nöö a o mbei hii dee sëmbë dee du hogihogi ku wotowan kisi sitaafu ee de an bia libi.​—Nöb. 14:18. w19.05 bld. 18 pal. 18; bld. 19 pal. 19, 21

Saatan kë taa wa musu lobi Jehovah möön. Fëën mbei a ta mbei möiti fuu ko ta si soni woto fasi, nöö te u kaba fëën a ta mbei u ko ta pakisei kumafa a ta pakisei. A ta wooko ku dee soni dee u lobi u ganjan u fuu ko ta du soni kumafa a kë (Kol. 2:4). Ma Saatan sa ganjan u tuutuu ö? Wë aai! Hoi a pakisei taa Paulosu an bi sikifi dee soni dee dë a Kolosën 2:8 da sëmbë di an bi ta dini Gadu. Ma a bi sikifi de da dee Keesitu sëmbë di Gadu bi salufu ku di santa jeje fëën (Kol. 1:2, 5). Wë ee Saatan bi sa ganjan dee Keesitu sëmbë u di ten dë, nöö a sa möön feni u dee Keesitu sëmbë a di ten aki ganjan (1 Kol. 10:12). Faandi mbei u taki sö? Wë de bi vinde Saatan ko a goonliba aki, nöö a ta mbei hii möiti faa ganjan dee sëmbë dee ta hoi deseei a Gadu (Ako. 12:9, 12, 17). Boiti di dë, u ta libi a wan ten ka hogiduma ku dee sëmbë dee ta ganjan sëmbë „ta hogi nango fesi nöömö”.​—2 Tim. 3:1, 13. w19.06 bld. 2 pal. 1-2

Elia bi ta fëëë u di Iseibëli bi kë kii ën, hën a fusi go a di së u di kamian de ta kai Bëliseiba. A bi lasi hati sö tee taa a bi „hakisi Gadu faa mbei a dëdë”. Faandi mbei a bi ta fii sö? Wë Elia bi ta fii sö u di a bi dë wan zöndu libisëmbë. „A bi dë wan libisëmbë leti kuma u tu” (Jak. 5:17). Kandë fuka bi ta möön ën, nöö kandë a bi wei gaanfa. Kandë Elia bi ta si kuma u sösö a bi ta heepi sëmbë u de dini Jehovah. Nasö kandë a bi ta fii kuma möönmöön soni bi ta ko hogi a Isaëli. Nasö a sa dë taa a bi ta fii taa hën wanwan bi ta dini Jehovah jeti (1 Kön. 18:3, 4, 13; 19:10, 14). Jehovah bi fusutan unfa Elia bi ta fii, nöö an bi tei Elia u hogi di a bi konda dëën unfa a ta fii. Ma Jehovah bi heepi ën faa feni taanga baka (1 Kön. 19:5-7). Bakaten Jehovah bi heepi Elia faa tooka di fasi fa a bi ta pakisei, u di a bi lei ën unfa a abi kaakiti tjika. Jehovah bi piki Elia taa 7000 sëmbë bi dë a Isaëli jeti, di an bi go dini Baali (1 Kön. 19:11-18). Jehovah bi du dee soni aki u heepi Elia faa ko si taa a lobi ën. w19.06 bld. 15-16 pal. 5-6

Du dee soni di dee baaa dee ta tei fesi, ta piki i. Ee u ta du dee soni di dee baaa di dë u futoou, di de buta u tei fesi, ta piki u, nöö woo sa ta köni u hogi an miti u. A bi pasa taa a wan köndë ka lanti tapa di wooko fuu, dee baaa dee ta tei fesi bi piki dee peleikima taa de an musu da sëmbë dee buku fuu te de bi peleiki da de. Ma wan baaa di bi ta du di pioniliwooko a di köndë dë, bi da sëmbë buku, hii fa dee baaa bi taki taa dee peleikima an bi musu du di soni aki. Andi bi ko pasa bakaten? Kölö sö baka di di baaa aki ku wanlö woto peleikima bi kaba peleiki, hën wanlö siköutu bi ko a de ko hakisi de soni. A kan taa dee siköutu aki bi faaka dee peleikima aki, nöö de bi ko feni dee soni di de bi da dee sëmbë. Andi u ta lei a di woto aki? Wë u ta lei taa u musu ta du soni kumafa dee baaa dee ta tei fesi ta piki u, aluwasi ee u abi wan woto fasi fa useei bi o kë du soni. Hii juu Jehovah ta mbei soni waka bunu da u te u ta wooko makandi ku dee baaa dee a buta u tei fesi.​—Heb. 13:7, 17. w19.07 bld. 12 pal. 17

A di ndeti ufö de kii Jesosi, a bi taki taa sëmbë o buuse hiniwan sëmbë di bi o ko dë bakama fëën (Joh. 17:14). Sensi di ten dë, dee sëmbë dee an ta dini Jehovah ta du ku dee Kotoigi fëën. Möön di kaba u di goonliba aki ta ko zuntu, möön u ta dë ku di mëni taa de o du ku u möön gaanfa (Mat. 24:9). Unfa u sa seeka useei nöunöu kaa da di du di sëmbë o du ku u? An dë fuu ta pakisei u hii dee hogi soni dee sa miti u a di ten di ta ko. Ee u du di soni dë, nöö u sa ta fëëë pasa maaka, nasö a sa mbei u ta booko u hedi pasa maaka. Ee u ta dë ta pakisei dee hogi dee sa miti u a di ten di ta ko, nöö a sa mbei u fëëë tee taa wa kë dini Jehovah möön, hii fa dee hogi dë an miti u jeti (Nöng. 12:25; 17:22). Di ’felantima fuu de kai Didibi’ ta suku u wooko ku di fëëë di u ta fëëë, faa sa ganjan u (1 Pet. 5:8, 9). A dë fanöudu taa u ko dë möön gaan mati ku Jehovah nöunöu. w19.07 bld. 2 pal. 1-3

A bi musu u dë sö taa dee apösutu bi ta wai gaanfa seei di de bi ko makandi a wan kuun. Baka di Jesosi dëdë toona weki ko a libi baka, hën a bi hakisi dee bakama fëën u de ko miti ën a di kamian dë (Mat. 28:16). A kan taa a di daka dë nëën Jesosi bi ko ’a möön leki feifi höndö u dee bakama fëën’ (1 Kol. 15:6). Faandi mbei Jesosi bi hakisi dee bakama fëën u de ko miti ën a di kamian dë? Wë a bi o da de wan wooko u de du. A bi piki de taa: „Un go a hii nasiön sëmbë, nöö un mbei de ko dë bakama u mi ”(Mat. 28:18-20). Dee bakama u Jesosi dee bi jei di soni aki di daka dë, de bi ko dë sëmbë u di fosu Kemeente u Keesitu sëmbë. Di möön fanöudu wooko di di kemeente dë bi musu ta du, hën da de bi musu mbei möön hia sëmbë ko dë bakama u Keesitu. A di ten aki dusudusu kemeente u Keesitu sëmbë dë a hii së u goonliba, nöö di möön fanöudu wooko di deseei ta du tu, hën da de ta mbei sëmbë ko dë bakama u Keesitu. w19.07 bld. 14 pal. 1-2

Wan keling-gaanwomi di ta libi a di köndë de kai Noluweiki bi taki taa dee sëmbë dee an ta kë taki soni u Gadu, ta kë haika u te u ta taki soni u di fasi fa soni ta waka a goonliba. Baka te di baaa aki da wan sëmbë odi, nöö a ta taki taa: „I si kuma soni o waka möön bunu a di ten di ta ko? I si kuma dee politikima, dee könima, nasö woto sëmbë dë di sa heepi u ö?” Te di baaa haika di sëmbë te a kaba, nöö a ta lesi wan tëkisi da di sëmbë di ta lei taa soni o waka möön bunu a di ten di ta ko. So sëmbë lobi dee soni dee sikifi a Bëibel di ta taki taa di goonliba o dë u nöömö, söseei taa bunuhati sëmbë o ta libi u teego a goonliba aki (Ps. 37:29). U musu ta suku peipei fasi fuu sa fan ku dee sëmbë dee u ta miti a di peleikiwooko. Faandi mbei a dë fanöudu? Wë u di soni di wan sëmbë o kë jei, nëën di woto sëmbë o kë jei. An ta toobi so sëmbë te woo taki soni u Gadu, nasö te woo taki soni u Bëibel ku de, ma so sëmbë ta kë möön taki u woto soni. Aluwasi fa a dë, tökuseei u musu ta suku fasi fuu sa ta fan ku hii pei sëmbë (Lom. 1:14-16). Jehovah hën da di sëmbë di ta mbei di tuutuu lei göö a sëmbë hati.​—1 Kol. 3:6, 7. w19.07 bld. 22-23 pal. 10-11

Di lobi di Gadu lobi u o mbei u ko ta lobi dee baaa ku dee sisa fuu tu (1 Joh. 4:20, 21). Kandë u sa ta pakisei taa an o taanga u lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, u di u ta dini Jehovah, söseei u di u ta mbei möiti u ko abi dee fasi dee a abi. U ta djeesi Jesosi tu. A bi lobi u sö tee taa a bi ko dëdë da u. Ma tökuseei so juu a sa ta taanga da u fuu lei taa u lobi wotowan. Jodia ku Sentike bi dë tu sisa di bi ta wooko „makandi” ku apösutu Paulosu. Tökuseei a ta djei kuma de bi kisi toobi, nöö de an bi dë mati möön. A di biifi di Paulosu bi manda da di kemeente ka dee sisa aki bi dë, a bi taki taa Jodia ku Sentike bi musu mbei möiti u de ta libi fiifii ku deseei (Fil. 4:2, 3). Paulosu bi si taa a bi dë fanöudu faa piki hii di kemeente di soni aki. A bi piki de taa: „Nöö dee sëmbë, wan musu ta kuutu soni a buka ta fia ku sëmbë e.”​—Fil. 2:14. w19.08 bld. 9 pal. 6-7

Sömëni baaa ku sisa ta heepi dee baaa ku dee sisa dee ta du di hii-ten diniwooko u de du di wooko u de go dou. De ta da de taanga, de ta da de dee soni di de abi fanöudu, nasö de ta heepi de luku dee famii u de dee an ta libi zuntu ku de. Ee dee baaa manda wan baaa nasö wan sisa di bi ta du di hii-ten diniwooko ko a di kemeente ka i dë, nöö na si kuma de mandëën ko u di an bi ta du di wooko fëën a wan bunu fasi, nasö u di a du wan soni di an bi bunu. Wa musu mbei soni taanga da de, ma u musu heepi de. Tei de ku wai, nöö gafa de u di wooko di de bi du, hii fa de an sa du hia soni möön, u di di gösöntu u de an ta da de pasi. Mbei möiti fii ko sabi de, söseei mbei möiti fii lei soni a de. Kandë bigibigi a o dë fii heepi dee baaa ku dee sisa dee foloisi ko a di kemeente ka i dë, u de sa feni wan wosu, wan wagi nasö wan woto soni di de o abi fanöudu u de sa nango a kamian. Kandë a o dë fanöudu tu fii heepi de u de feni wan wooko, ku woto soni di de o abi fanöudu. w19.08 bld. 23-24 pal. 12-13

Gögi o buta futoou a „libisëmbë kaakiti”, nasö a dee sodati fëën (2 Klon. 32:8). Ma u woo buta futoou a Jehovah di Gadu fuu, nöö dee tiima o si u kuma donma. Faandi mbei de o si u sö? Wë de o pakisei taa di Gaan Babilon bi abi makiti, ma tökuseei dee gadu fëën an bi sa tjubi ën u „di mbeti” ku dee „teni tutu” fëën, an kii ën! (Ako. 17:16) Fëën mbei Gögi o si kuma an o taanga faa go kii dee sëmbë u Gadu kaba. ’De o go a de liba kumafa bundji ta ko tapa wan köndë’. Ma te u kaba fëën, Gögi o ko si taa wan hogi hën o ko miti ën dë. Leti kumafa Falao bi ko fusutan taa ku Jehovah a bi ta feti di de bi dë a di bë ze, sö nöö Gögi o ko fusutan taa ku Jehovah a ta feti tu (Ëki. 14:1-4; Eze. 38:3, 4, 18, 21-23). Keesitu ku dee sodati fëën dee dë a liba ala, o hopo feti da dee sëmbë u Gadu, nöö de o kii Gögi ku dee sodati fëën (Ako. 19:11, 14, 15). Ma andi o pasa ku di gaan felantima u Jehovah de kai Saatan, di ganjan Gögi faa go feti ku dee sëmbë u Jehovah a di feti u Amagedon? Jesosi o vinde Saatan ku dee taku jeje fëën go a wan fundu baaku di an abi goon, ka de o dë wan dusu jaa longi.​—Ako. 20:1-3. w19.09 bld. 11-12 pal. 14-15

A dë sö tuu taa u kë feni dee bunu soni dee Jehovah paamusi u. Ma te u ta si taa wan soni di u bi mëni taa bi o pasa, an ta pasa möönsö, nöö di soni dë sa mbei u lasi hati (Nöng. 13:12). Di soni aki seei bi miti wanlö baaa ku sisa a wan pisiten u di jaa 1914. A di ten dë, sömëni salufu Keesitu sëmbë bi mëni taa de bi o go a liba ala. Ma di di soni aki an ko pasa kumafa de bi mëni, nöö andi de bi du? De an bi disa di kule di de bi ta kule u de feni libi, u di de bi ta möön buta pakisei a di du di de bi musu ta du andi Jehovah kë, ma na a di go di de bi musu go libi a Gadu köndë ala. De bi dë kabakaba u de hoi dou a di kule di de bi ta kule u de feni libi. An dë u taki taa iseei ta wakiti fii si unfa Jehovah o mbei di në fëën ko santa, unfa a o mbei sëmbë ko sabi taa hën abi di leti u tii, söseei unfa a o du dee soni dee a paamusi u. U sa dë seiki taa Jehovah o du dee soni aki a di ten di hënseei buta taa a o du de. Ee di ten dë an dou jeti, nöö u musu ta mbei möiti fuu du hia soni go dou a di dini di u ta dini Gadu, söseei nöiti u musu lasi hati te soni an pasa kumafa u bi mëni. w19.08 bld. 4-5 pal. 9-10

Hakisi iseei dee soni aki: ’Sëmbë sabi mi kuma wan sëmbë di abi saapifasi ku sakafasi ö? Mi ta dë kabakaba u du wooko di wotowan ta si kuma lagi wooko u? Mi a’ bunu fasi ö?’ Jesosi bi ta mbei dee bakama fëën fii bunu te de bi dë makandi ku ën, söseei a bi lobi di lei di a bi ta lei de soni (Luk. 10:1, 19-21). Di fasi fa Jesosi bi dë, bi ta mbei dee bakama fëën an bi ta fëëë u ko hakisi ën soni, nöö so juu a bi ta hakisi de soni faa bi sa ko sabi unfa de ta pakisei (Mat. 16:13-16). Leti kumafa wan sëmbë di ta paandi soni, ta luku dee soni di a paandi u de sa göö bunu, sö nöö Jesosi bi ta du soni a wan fasi di sa mbei dee bakama fëën göö go a fesi a di biibi. Dee bakama u Jesosi bi ta buta pakisei a dee soni di Jesosi bi ta lei de, nöö dee soni dë bi ta heepi de u de du soni a wan bunu fasi. I da wan sëmbë di abi taki a wotowan liba u? Ee sö a dë, nöö hakisi iseei dee soni aki: ’Unfa mi ta libi ku dee sëmbë dee mi ku de ta wooko makandi, nasö ku dee sëmbë dee mi ku de ta libi a wan wosu? Mi ta mbei de fii bunu te de dë makandi ku mi ö? Di fasi fa mi ta dë ta mbei sëmbë ta kë ko hakisi mi soni ö? Mi ta kë haika de te de ta konda da mi unfa de ta pakisei ö?’ Nöiti u musu ko dë kuma dee Faliseima. Dee Faliseima hati bi ta boonu te wotowan an bi ta biibi dee soni di de bi ta taki, söseei de bi ta du hogi ku sëmbë di an bi ta si soni kuma de.​—Maik. 3:1-6; Joh. 9:29-34. w19.09 bld. 20 pal. 1; bld. 23 pal. 9-11

Dee tiima lo’ u taki wanlö soni kuma di soni aki, te de kë lei taa de ta seeka soni u mbei sëmbë u tookatooka köndë ko ta libi fiifii ku deseei. Ma te de o taki di soni aki, nöö soni an o waka kumafa sëmbë o mëni. Faandi mbei u taki sö? Wë te dee tiima taki di soni dë, nöö sëmbë o mëni taa dee tiima feni wan fasi u mbei soni ko ta waka möön bunu a goonliba. Ma te u de kë mëni, nöö di „gaan fuka” o bigi, nöö kaba seei de o kaba a sösö (Mat. 24:21). Wa sabi andi o mbei dee tiima taki di soni aki, söseei wa sabi na un fasi de o taki ën. Boiti di dë, wa sabi ee de o taki di soni aki sömëni pasi, nasö ee de o taki ën wan kodo pasi be hii sëmbë jei nöö a kaba. Ma di soni di u sabi, hën da libisëmbë an sa mbei bööböö libi ko dë a goonliba. Fëën mbei wa musu mbei de ganjan u kisi ku di soni u de di de o taki dë. Ma di soni dë hën o lei taa a fika piki, nöö di „daka u Jehovah” dou!​—1 Tes. 5:2. w19.10 bld. 8-9 pal. 3-4

Di feti u Amagedon, hën o booko di goonliba u Saatan aki kaba a sösö. Ma wa abi fu fëëë. Faandi mbei? Wë u di Jehovah seei hën o feti a di daka dë, nöö an o dë fuu feti (Nöng. 1:33; Eze. 38:18-20; Sak. 14:3). Jehovah o piki Jesosi na un ten hën ku dee sodati fëën sa go feti ku dee felantima fëën, nöö Jesosi o hopo du soni kumafa Jehovah taki. Dee salufuwan dee bi dëdë toona weki go a liba ala, o dë a di feti tu. De ku milionmilion woto ëngëli o go a di feti makandi ku Jesosi. De o feti ku Saatan ku dee taku jeje fëën, söseei ku dee sodati u de dee dë a goonliba aki (Ako. 6:2; 17:14). Jehovah bi paamusi u taa: „Na wan fetilai di de o tei u ko feti ku i, o sa mbei de wini i” (Jes. 54:17). „Gaan hia sëmbë” di bi dini Jehovah o pasa di gaan fuka libilibi! Baka di dë, nöö de o ta dini Jehovah go dou (Ako. 7:9, 13-17). Di Bëibel ta taki u sömëni soni di ta lei u taa u sa dë seiki taa Gadu o puu u a fuka a di ten di ta ko! U sabi taa „Jehovah ta tjubi dee sëmbë dee ta dini ën” (Ps. 31:23). Hii dee sëmbë dee lobi Jehovah, söseei dee ta gafëën, o wai u si unfa Jehovah o hei di në fëën.​—Eze. 38:23. w19.10 bld. 18-19 pal. 17-18

Möön di kaba u di goonliba aki ta ko zuntu, möön soni o ta taanga da u (2 Tim. 3:1). Baka di de bi sitëm a wan köndë fu Afiikan, hën wanlö sëmbë u di köndë dë bi bigi ta feti ku deseei. Sikisi liba longi dee baaa ku dee sisa fuu an bi sa go a kamian kumafa de bi kë, u di sëmbë bi ta feti a dee kamian ka de bi ta libi. Andi bi heepi de u de bi sa pasa dee ten dë? So u dee baaa ku dee sisa aki bi go libi ku woto baaa ku sisa di ta libi a wan kamian ka de an bi ta feti. Wan baaa bi taki taa: „Mi bi ta fii bunu seei, u di mi bi dë ku dee mati u mi. U bi da useei taanga.” Woo wai seei taa u abi bunu mati te „di gaan fuka” bigi (Ako. 7:14, NW). Fëën mbei a dë fanöudu taa nöunöu kaa u musu mbei möiti fuu ku wotowan ko dë möön gaan mati (1 Pet. 4:7, 8). Faandi mbei u taki sö? U di dee felantima fuu o paaja mindimindi woto di sa mbei u paati ku useei. De o du soni di sa mbei wa ta futoou dee woto baaa ku sisa fuu möön. Ma de o mbei möiti u sösö. De an o sa tapa u fuu wa lobi dee baaa ku dee sisa fuu möön. w19.11 bld. 2 pal. 1-2; bld. 7 pal. 19

A Saatan „mindi soni ku lëgëdë kumutu”, nöö a ta mbei dee sëmbë dee dë a di tii fëën basu, paaja mindimindi soni u Jehovah ku dee baaa ku dee sisa fuu (Joh. 8:44). Sëmbë di bia baka da di biibi, ta paaja mindimindi woto u di ölganisaasi u Jehovah, söseei de ta taki soni di an dë sö tuutuu. De ta du di soni aki a Internet, a teefei, ku woto soni jeti. Dee mindimindi woto dë, da wantu u dee „faja piiwa” u Saatan. Andi u musu du ee wan sëmbë bigi ta taki soni u dee mindimindi woto dë da u? Wa musu haika dee soni dë! Faandi mbei? U di u ta biibi Jehovah, söseei u di u ta futoou dee baaa ku dee sisa fuu. Awa, wa ta hulu na wan pikisö seei ku sëmbë di bia baka da di tuutuu biibi. Wa ta pena fia ku de, aluwasi andi de ta taki. Söseei wa ta suku u ko sabi andi de kë taki. I bi köni fu ja haika dee mindimindi woto di dee sëmbë dee bia baka da di tuutuu lei ta paaja u? Wë, ee ta du sö, nöö wan bunu soni i ta du dë. Ma tökuseei u musu ta köni, u di Saatan abi woto fetilai di a ta tei u ko feti ku u. w19.11 bld. 15 pal. 8; bld. 16 pal. 11

Ufö i du wan soni, nöö öndösuku luku faandi mbei i kë du ën. Jehovah kë taa u ta du hii soni ku wan limbohati. Fëën mbei te u buta taa woo du wan soni, nöö a musu dë taa u wan bunu soni hedi mbei u kë du ën. U musu köni fu wa ganjan useei, söseei fu wa ganjan wotowan tu. Ee wa du soni ku wan limbo hati, nöö a sa taanga da u fuu du di soni di u taa woo du. Kandë wan njönku baaa buta taa a o du di pioniliwooko. Ma baka wan pisiten a ko ta taanga dëën u dou dee juu fëën, söseei an ta piizii u du di pioniliwooko möön. Wë a sa kan taa a bi pakisei taa a bi kë du di pioniliwooko u di a bi kë u Jehovah wai ku ën. Ma a sa dë taa a bi kë du di pioniliwooko u di a bi kë fëën mama ku hën tata wai ku ën nasö u wan woto sëmbë hedi. Luku di woto u wan sëmbë di bi ta lei soni u Bëibel, di bi kë disa sumuku. Bigibigi, a bi hoi hënseei fu an sumuku wan nasö tu wiki longi, ma bakaten a bi toona ta sumuku baka. Te u kaba fëën, hën a bi ko disa di sumuku di a bi ta sumuku. U di a lobi Jehovah, söseei u di a kë faa wai ku ën, mbei a disa di sumuku di a bi ta sumuku.​—Kol. 1:10; 3:23. w19.11 bld. 27 pal. 9; bld. 29 pal. 10

Apösutu Paulosu bi dë seiki taa a bi o kule di kule u te a dou ka a musu dou. U di a bi dë wan salufu Keesitu sëmbë, mbei a bi ta biibi taa a o „wini di paima a Masa Gadu Köndë ala”. Ma a bi sabi taa ee a bi kë feni di paka aki, nöö a bi musu „go dou” (Fil. 3:14). Paulosu bi konda wan soni da dee Keesitu sëmbë u Filipi u heepi de u de sa buta pakisei a dee soni di de o feni bakaten. Paulosu bi mëni dee Keesitu sëmbë u Filipi taa de o go libi a Gadu köndë ala (Fil. 3:20). Faandi mbei a bi dë fanöudu u de hoi di soni aki a pakisei? A di ten dë, sëmbë bi ta kë dë goonmii u Loomë u di de bi ta feni sömëni wini fëën. Ma dee salufu Keesitu sëmbë bi o ko dë a wan möön bunu tii basu. Di tii aki bi o mbei de feni sömëni gaan bunu. Di soni aki bunu gaanfa möön di dë di wan sëmbë ta dë goonmii u Loomë! U sa ta djeesi dee salufu Keesitu sëmbë u di ten aki a di biinga di de ta biinga u de feni di libi u teego a Gadu köndë a liba ala. w19.08 bld. 6-7 pal. 14-15

Di fii di sëmbë bi sa ko fii a di lö fasi aki, bi bunu möön di fii di sëmbë bi sa ko fii a di Piizii-jaa! (Leif. 25:8-12). Wan sëmbë di bi ko fii a di Piizii-jaa, bi sa ko saafu baka, nöö te u kaba fëën a bi o dëdë. A di Pensiti daka u di jaa 33 Baka Keesitu, Jehovah bi salufu dee apösutu ku di santa jeje. A bi salufu wanlö woto womi ku wanlö mujëë tu. A bi tei de ko miii fëën vö, faa bi sa weki de bakaten, u de bi sa tii ku Jesosi a liba ala (Lom. 8:2, 15-17). Dee sëmbë aki da dee fosu sëmbë dee bi feni wini u di fii di Jesosi bi taki taa sëmbë bi o ko fii, di a bi dë a di keiki wosu u dee Dju a Nazalëti (Luk. 4:16-19, 21). Dee womi ku dee mujëë aki an bi dë saafu u dee poipoi lei ku dee guwenti u dee hedima u keiki möön. Dee lei dë an bi ta kai ku di Wöutu u Gadu. Gadu bi ta si dee sëmbë aki tu kuma sëmbë di bi kumutu a zöndu ku dëdë basu. Di soni di Jehovah bi seeka u libisëmbë sa toona ko fii, bi bigi a di jaa 33 Baka Keesitu, di Jehovah salufu dee bakama u Keesitu. Nöö a o kaba te di Dusu Jaa Tii u Jesosi kaba. w19.12 bld. 11 pal. 11-12

Un dee mama ku dee tata un heepi dee mii fii u de sa feni bunu mati. Mama ku tata tuu musu sabi ku ambë dee mii u de ta hulu, söseei de musu sabi andi de ta du. Di soni aki kë taki taa de musu sabi ku ambë dee mii u de ta fan a Internet nasö a tëlëfön. Dee sëmbë di dee mii ta hulu, sa mbei de ko ta pakisei wan pei fasi, nasö de sa mbei de ko ta du soni a wan pei fasi. Sömëni u dee mama ku dee tata ta seeka soni sö taa dee mii u de sa ko dë mati ku sëmbë di ta dini Gadu a wan bunu fasi. Wan baaa de kai N’Déni ku hën mujëë Bomine, di ta libi a Côte d’Ivoire, lo’ u hoi di keling-gaanwomi a de pisi te a ko luku de. N’Déni ta taki taa: „Di soni aki bi heepi di gaan womi mii fuu seei. A bi bigi du di pioniliwooko fosu, nöö nöunöu a ta heepi du di keling-wooko tu te di keling gaanwomi an o sa go luku wan kemeente.” Möön dee mama ku dee tata bigi lei dee mii u de soni fuukufuuku, möön a möön bunu (Nöng. 22:6). Boo taki u Timoteo. Di mama u Timoteo de kai Euniki ku di avo fëën de kai Loisi, bi ta lei ën soni ’sensi di a bi dë piki mii seei.​—2 Tim. 1:5; 3:15. w19.12 bld. 25 pal. 14; bld. 26 pal. 16-17

Dë wan sëmbë di dë u futoou. Na piki nöö woo ta piki dee baaa ku dee sisa fuu taa woo heepi de te de dë a fuka, ma woo ta du soni u heepi de tuutuu (Mat. 5:37; Luk. 16:10). Te dee baaa ku dee sisa fuu dee abi heepi fanöudu sabi taa de sa futoou u, nöö di soni dë ta da de kötöhati tuutuu. Wan sisa bi taki wan soni u lei taa sö di soni aki dë tuu. A bi taki taa: „An ta dë fii ta booko i hedi möön, u di i sabi taa di sëmbë di piki i taa a o heepi i, o ko heepi i a di juu di a taki da i.” Möön gaanfa a lo’ u pasa taa te wan sëmbë dë ku wan fuka, nasö te a lasi hati, nöö a ta feni kötöhati te a konda di fuka fëën da wan mati fëën di a ta futoou. Ee u kë dë wan sëmbë di wotowan sa futoou, nöö u musu ko abi pasensi. Di di manu u wan sisa de kai Zhanna bi go disëën, hën a bi piki wanlö mati fëën unfa a ta fii, nöö a bi fii bunu seei. A bi taki taa: „De bi haika mi ku pasensi, hii fa mi bi ta toona taki dee seei soni baka.” Iseei sa dë wan bunu mati u wotowan tu di ta haika de ku pasensi, te de kë konda wan fuka u de da i. w20.01 bld. 11 pal. 9-11

Sömëni woto dë a di Bëibel u sëmbë di bi abi wan taanga biibi, nöö Jehovah bi ta da de di santa jeje fëën. Ma tökuseei Jehovah an bi kai de u de go libi a liba ala. Di santa jeje bi ta tii Dafiti (1 Sam. 16:13). Di santa jeje bi heepi ën faa fusutan dee lei u Jehovah, söseei faa sikifi so pisi u di Bëibel (Maik. 12:36). Hii fa soni bi dë sö, tökuseei apösutu Petuisi bi taki taa „Dafiti [an] bi go a Masa Gadu a liba ala” (Tjab. 2:35). Di santa jeje bi dë ku Johanisi di Dopuma (Luk. 1:13-16). Jesosi bi taki taa sëmbë an bi dë di bi hei möön Johanisi, ma a bi taki tu taa Johanisi an bi o dë a di Könuköndë u liba ala (Mat. 11:10, 11). Jehovah bi da dee womi aki di santa jeje fëën u de du gaan soni, ma an bi kai de u de go libi a liba ala. Di soni aki kë taki taa de an bi ta hoi deseei a Gadu ö? Nönö. Di soni aki kë taki taa Jehovah o weki de ko a libi baka a di Paladëisi a goonliba aki.​—Joh. 5:28, 29; Tjab. 24: 15. w20.01 bld. 23 pal. 15

Jehovah kai u ko fuu ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Dee sëmbë u di wosudendu aki da sëmbë di buta de libi a Gadu maun, söseei de ta biibi taa Jesosi paka paima da de. Dee sëmbë u di wosudendu ka u dë, ta dë waiwai seei. U ta wai tu u di u dë ku di mëni taa woo libi u teego a di Paladëisi a goonliba aki, nasö a Gadu köndë ala. Jehovah da u pasi fuu sa ko dë sëmbë u di wosudendu fëën, u di a lobi u gaanfa seei. A bi du wan gaan soni tu fuu bi sa ko dë a di wosudendu fëën (Joh. 3:16). A „bai [u] dii” (1 Kol. 6:20). Di lusupaima mbei taa u ku Jehovah sa ko dë gaan mati. U abi di gaandi fuu sa abi wan Tata di dë di möön hei Sëmbë a hii di mundu. Jehovah da di möön bunu Tata di u sa abi. Wan Bëibel sikifima bi taki wan soni. A bi taki taa: „Andi mi o paka Jehovah u hii dee bunu dee a ta du da mi?” (Ps. 116:12) Ee fuu taki ën kumafa a dë, nöö nöiti woo sa toona paka di Tata fuu di dë a liba ala, u hii dee bunu soni dee a du da u. Ma dee soni dee a ta du u lei taa a lobi u, ta mbei useei ko lobi ën tu. w20.02 bld. 8 pal. 1-3