Baimatu-liba

Te wotowan fan hogi ku u, nasö te de libi hogi ku u, nöö di soni dë sa da u bookohedi. A ta möön hogi te wan mati fuu nasö wan famii fuu hën libi sö ku u. U fa lei fa fuu libi ku dee bookohedi fuu te luku di woto Hana di di u tu mujëë fëën manu bi ta mbei ën fa (1 Sam. 1:12). Leti kuma Hana, useei sa ta fan ku Jehovah di longi di u kë. U sa piki ën andi ta da u bookohedi, ku andi ta mbei u ta fëëë. Dee soni dee u ta taki aan fu dë gaan kofaliki soni. So juu kandë ku wata a wojo seei woo ta konda dee bookohedi fuu da Jehovah. Ma tökuseei Jehovah an o ko wei u haika u. Boiti di begi di u musu ta begi Jehovah faa heepi u te u abi bookohedi, u musu ta du wan woto soni tu. Di soni dë da di soni di Paulosu bi taki a Filipi 4:6, 7. Paulosu bi taki taa u musu ta begi Jehovah ta dëën tangi. Hia soni dë di mbei u musu ta da Jehovah tangi. U sa dëën tangi u di a da u libi, u dee waitiwaiti soni dee a mbei, u di lobi di a lobi u, söseei u dee gaan bunu dee a paamusi u taa a o da u a di ten di ta ko. w20.02 bld. 21 pal. 3, 6

Di fan di u sa fan, da wan kado di Jehovah da u (Ëki. 4:10, 11; Ako. 4:11). Jehovah ta heepi u ku di Wöutu fëën, fuu ko fusutan unfa u sa wooko ku di kado aki. Hii juu u musu ta dë kabakaba u konda soni u Jehovah ku di Könuköndë fëën da sëmbë (Mat. 24:14; Lom. 10:14). Te u ta du sö, nöö a o dë taa u ta waka a Jesosi baka. Wan u dee möön gaan soni di mbei Jesosi bi ko a goonliba, hën da faa bi sa konda soni fëën Tata da sëmbë (Joh. 18:37). Ma u musu hoi a pakisei taa di fasi fa u ta fan, dë fanöudu tu. Fëën mbei te u ta konda soni u Jehovah da sëmbë, nöö u musu ta du ën „ku saapi fasi, ku lesipeki”. U musu ta buta pakisei tu a di fasi fa di sëmbë ta fii, söseei a dee soni dee a ta biibi (1 Pet. 3:15). Te u du sö, nöö an o dë taa u fan ku di sëmbë nöö a kaba, ma a o dë taa u lei ën soni. Nöö kandë dee soni dee u taki sa dou hën hati. Dee gaanwomi an musu fëëë u fan ee de si taa wan baaa nasö wan sisa abi heepi fanöudu. Ma de musu luku un ten bi o möön bunu u de fan ku di sëmbë, sö taa de an mbei di sëmbë fii sen. w20.03 bld. 18-19 pal. 2-4

Andi u sa ta taki te u ta begi? Te u ta begi, nöö u sa hakisi Jehovah faa mbei „di biibi fuu ko möön taanga” (Luk. 17:5; Joh. 14:1). U musu ko abi wan taanga biibi u di Saatan o pooba hiniwan u dee bakama u Jesosi (Luk. 22:31). Unfa biibi ta heepi u ? Te u du hii soni di u sa du te wan fuka miti u, nöö biibi o heepi u fuu disa di fuka fuu a Jehovah maun. U di u dë seiki taa Jehovah sa heepi u möön fa u bi o sa heepi useei, mbei hati fuu ta dë bööböö (1 Pet. 5:6, 7). Begi ta heepi u u hati fuu ta dë bööböö, aluwasi un tesi ta miti u. Boo luku di woto u wan baaa di dë gaanwomi u kemeente. Di baaa aki de kai Robert, nöö a pasa 80 jaa kaa. A bi taki taa: „Di soni di sikifi a Filipi 4:6, 7 bi heepi mi u mi hoi dou, hii fa sömëni fuka bi ta miti mi. Mi bi abi möni fuka, söseei mi bi lasi di gaandi di mi bi abi u dë gaanwomi u kemeente.” Andi bi heepi Robert faa bi sa dë bööböö hii fa dee soni dë bi miti ën? A bi taki taa: „Te mi bi ta si taa mi bi ta booko mi hedi tumisi, nöö mi bi ta begi wantewante. Mi bi ta si taa möön mi bi ta begi, möön mi bi ta dë bööböö.” w19.04 bld. 9-10 pal. 5-7

Te wan sëmbë du hogihogi ku piki mii, nöö a dëwan zöndu di di sëmbë du a Gadu wojo. Te wan sëmbë du wan hogi ku wan woto sëmbë, hën da a du wan zöndu a Jehovah wojo. Pakisei wan u dee wëti di Gadu bi da dee Isaëli sëmbë. Di wëti dë bi ta taki taa ee wan sëmbë bi ganjan di wotowan fëën, hën da a bi ta du wan zöndu a Jehovah wojo (Leif. 6:2-4). Wë an dë u taki taa ee wan sëmbë u di kemeente du hogihogi ku wan piki mii, nöö a du wan hogi a Gadu wojo tu. Di sëmbë aki ta poi Jehovah në. Fëën mbei u musu ta si di du di sëmbë ta du hogihogi ku piki mii kuma wan soni di dë wan gaan zöndu a Gadu wojo. Wanlö woto di dë a dee Hei Wakitimawosu ku dee Ontwaakt! ta taki u soni di sa heepi dee sëmbë di de du hogihogi ku de a piki mii ten u de. De ta taki unfa wotowan sa heepi de, unfa de sa da de taanga, söseei unfa mama ku tata sa ta tjubi dee mii u de u sëmbë an du hogihogi ku de. Di ölganisaasi u Jehovah lei dee gaanwomi soni di nama ku Bëibel, di sa heepi de u de sabi andi de musu du te wan sëmbë du hogihogi ku piki mii. Te dou wan pisiten, di ölganisaasi ta toona lei dee gaanwomi woto soni di de musu ta du te wan sëmbë du hogihogi ku piki mii. w19.05 bld. 9-10 pal. 8-9

Te i ta wooko ku di Wöutu u Gadu, nöö i ta ko sabi dee mindimindi woto di Saatan ta paaja (Ef. 6:17). Di Wöutu u Gadu ta mbei u ko sabi taa wan sëmbë di dëdë an sa fan ku libisëmbë (Ps. 146:4). A ta lei u tu taa Jehovah wanwan tö sa taki andi o pasa tuutuu a di ten di ta ko (Jes. 45:21; 46:10). Ee u ta lesi di Wöutu u Gadu ta pakisei fundu fëën hii juu, nöö woo sa ta köni ku dee mindimindi woto di dee taku jeje ta mbei sëmbë ta biibi. Fëën mbei na du soni di nama ku Saatan ku dee taku jeje. U di u da tuutuu Keesitu sëmbë, mbei wa ta du na wan soni di nama ku Saatan ku dee taku jeje. Wa nango a sëmbë di ta koti luku u de ko sabi unfa soni o waka a di ten di ta ko, söseei wa ta suku u fan ku dee dëdë sëmbë. U ta koti pasi da hiniwan soni di sëmbë ta du te wan sëmbë dëdë, u di de ta biibi taa dee dëdë sëmbë ta libi jeti. Boiti di dë, wa nango a sëmbë u de piki u andi o pasa a di ten di ta ko. U sabi taa dee soni aki sa tja hogi ko da u, söseei u sabi taa de sa mbei u nama ku Saatan ku dee taku jeje. w19.04 bld. 21-22 pal. 8-9

Dee sëmbë dee ta libi ku di köni u di goonliba aki, ta si dee wëti u Bëibel kuma sösö soni. Dee lö sëmbë aki sa ta taki taa: ’Faandi mbei Gadu bi o mbei u ku manu ku mujëë fii, nöö a toona ta piki u fuu duwengi dee fii dë?’ Sëmbë lo’ u hakisi dee lö soni aki, u di de ta si kuma solanga wan sëmbë kë du wan soni, nöö a musu du ën. Ma na di soni aki di Bëibel ta taki. Di Bëibel ta taki taa wa musu u du hiniwan soni di u fii u du, söseei a ta taki taa Gadu mbei u a sö wan fasi taa u sa duwengi useei fu wa du soni di an bunu (Kol. 3:5). Boiti di dë, Jehovah seti di tööu libi sö taa wan womi ku wan mujëë sa tööu, nöö de duumi ku deseei a wan fasi di fiti (1 Kol. 7:8, 9). Di Bëibel ta lei u wan bunu fasi fa u sa ta si di duumi di womi ku mujëë ta duumi ku deseei, faa dë taa di soni dë an tja hogi ko da na wan sëmbë. Di Bëibel ta lei u taa di duumi di wan womi ku wan mujëë ta duumi ku deseei sa dë wan piizii soni (Nöng. 5:18, 19). Ma di Bëibel ta taki tu taa: „Hiniwan fuunu musu sabi fa fii tii i libi tololoo a di së u manu ku mujëë soni. Libi fii musu dë seei limbolimbo a Gadu fesi, be sëmbë a’ lesipeki fii. . . . Biga fa de sai dë, hiniwan hogi di hati u de kë a di së u manu ku mujëë, nöö de ta du ën waiwai kuma na hogi. Ma nöö unu wan musu libi sö e.”​—1 Tes. 4:4, 5. w19.05 bld. 22-23 pal. 7-9

Gadu an o da dee tiima pasi u de kii dee sëmbë fëën puu a goonliba aki. Dee sëmbë u Gadu ta wai taa de sa ta tja di në u Gadu, nöö de bi piki hën buka di a bi piki de taa de musu kumutu a di Gaan Babilon (Tjab. 15:16, 17; Ako. 18:4). Söseei de toona heepi woto sëmbë u de kumutu a Babilon. Fëën mbei dee dinima u Jehovah an o tja ’dee sitaafu di Babilon o tja’. Ma tökuseei a o dë u de lei taa de abi wan taanga biibi u de sa pasa dee ten dë (Eze. 38:2, 8). Baka te Jehovah puu hii dee poipoi keiki, nöö dee dinima fëën nöö o fika a goonliba aki ta dini ën. Wë di soni aki o mbei Saatan hati boonu seei. Nöö a o lei taa hati fëën boonu, u di a o mbei dee taku jeje paaja „buka” da dee tiima u goonliba u de fiti buka go feti ku dee dinima u Jehovah (Ako. 16:13, 14). Di kulupu tiima dë Bëibel ta kai „Gögi u Magögi”. Te dee tiima aki o hopo u go feti ku dee dinima u Jehovah, nöö di feti u Amagedon o bigi.​—Ako. 16:16. w19.09 bld. 11 pal. 12-13

A di ten u dee Isaëli sëmbë, Saatan bi ta wooko ku poipoi biibi u mbei sëmbë libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni. A di ten aki Saatan ta du di wan seei soni jeti. Dee poipoi keiki ta da sëmbë pasi u de ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni, söseei de an ta si ën kuma gaan soni te sëmbë ta libi dee lö libi dë. Di soni aki mbei sömëni sëmbë di nango a keiki, an ko ta hoi dee wëti u Gadu möön di ta taki unfa wan sëmbë musu ta libi a wan fasi di fiti. Apösutu Paulosu bi sikifi wan biifi da dee Keesitu sëmbë u Loomë, ka a bi taki u di soni di bi ko pasa te u kaba fëën (Lom. 1:28-31). A bi taki u di du di sëmbë ta „du dee poipoi soni de ta pakisei”. Dee soni aki nama ku hiniwan pei fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni, te kisi di duumi di womi ku womi, nasö mujëë ku mujëë ta duumi ku deseei (Lom. 1:24-27, 32; Ako. 2:20). A dë fanöudu seei fuu ta du dee soni dee sikifi a di Bëibel! Di köni u libisëmbë, an ta kai ku dee wëti u Jehovah. An ta mbei sëmbë ko abi dee fasi di di santa jeje u Gadu ta mbei sëmbë ko abi, ma a ta mbei „hati fii ta manda i fii du dee [soni dee] na ta kai ku Gadu” (Gal. 5:19-23). Di köni u libisëmbë ta mbei sëmbë ko abi gaanfasi. Te u kaba fëën, sëmbë ta ko lobi „de seei nöö” (2 Tim. 3:2-4). Ma Gadu kë u dee dinima fëën musu abi sakafasi.​—2 Sam. 22:28. w19.06 bld. 5-6 pal. 12-14

Elia bi ta dini Jehovah a wan taanga ten, nöö sömëni soni bi ta miti ën. Jehovah bi piki Elia faa mbei Elisa du so u dee wooko dee a bi ta du. A sö wan fasi, Jehovah bi da Elia wan mati di bi o sa ta heepi ën te a bi ta fii bookosaka. A di wan seei fasi, te u ta konda da wan mati fuu unfa u ta fii, nöö a sa heepi u ku dee bookohedi fuu (2 Kön. 2:2). Ee i ta fii kuma ja abi sëmbë di i sa konda dee bookohedi fii da, nöö i sa begi Jehovah faa heepi i fii feni wan sëmbë di taanga a di biibi, di bi o sa heepi i. Jehovah bi heepi Elia faa bi sa libi ku dee bookohedi fëën, söseei faa dini ën go dou ku hii hën hati. U ta feni taanga a di woto u Elia. So juu, dee bookohedi fuu sa ta möön u sö tee taa u ta ko wei. Ma ee u buta futoou a Jehovah, nöö a o da u di taanga di u abi fanöudu fuu sa dini ën go dou.​—Jes. 40:28, 29. w19.06 bld. 15 pal. 4; bld. 16 pal. 9-10

U sa ko abi degihati nöunöu kaa, te u ta paaja di bunu buka u di Könuköndë u Gadu da sëmbë. Faandi mbei u taki sö? Wë u di di peleikiwooko ta heepi u fuu ta futoou Jehovah, söseei a ta heepi u fu wa fëëë libisëmbë. Leti kumafa sinkii fuu ta ko taanga te u ta du sport, sö nöö u ta ko abi möön degihati te u nango peleiki a sëmbë pisi, te u ta peleiki a kamian ka hia sëmbë ta waka pasa, ku te u ta peleiki a dee kamian ka sëmbë ta wooko. Ee u mbei möiti fuu ko abi degihati fuu du di peleikiwooko nöunöu kaa, nöö woo dë seekaseeka fuu peleiki go dou te de o tapa di wooko fuu (1 Tes. 2:1, 2). U sa lei sömëni soni a wan sisa di bi lei taa a bi abi degihati tuutuu. Di sisa aki de kai Nancy Yuen. Di sisa aki bi langa 1 mëti ku 50 centimeter nöö, ma tökuseei a bi abi degihati. A bi ta peleiki di bunu buka u di Könuköndë u Gadu go dou, hii fa sëmbë bi kë tapëën. Te u kaba fëën, de bi söötö ën möön leki 20 jaa longi a dunguwosu a Sinëisi köndë. Dee siköutu bi taki taa a bi dë „di möön taanga jesi sëmbë” u hii di köndë! w19.07 bld. 5 pal. 13-14

So sëmbë ta kë ko sabi soni u di Bëibel wantewante te u miti de, ma sömëni sëmbë an ta kë ko sabi soni u Bëibel sö gaanfa te u miti de di fosu pasi. Fëën mbei so juu a ta dë fanöudu fuu da de taanga u de kë ko sabi soni u Gadu. Wë ee u kë heepi sëmbë a di peleikiwooko, nöö u musu ta seeka useei bunu a fesi. I musu luku a fesi fuun soni joo taki fii sa hai sëmbë pakisei, nöö bakaten i musu luku unfa i sa bigi fan ku dee sëmbë te i miti de. Kandë i sa hakisi wan sëmbë taa: „Mi sa hakisi i wan soni kölö sö u? Sömëni u dee fuka dee ta miti u a di ten aki, ta miti sëmbë a hii së u di goonliba. Ja si kuma u abi wan kodo tii fanöudu di o sa seeka hii dee fuka dee ta miti sëmbë a hii së u goonliba u?” Baka di dë, i sa lesi Daniëli 2:44 da di sëmbë. Nasö kandë i sa hakisi wan sëmbë taa: „Unfa i si kuma u sa kiija miii u de ko abi lesipeki?” Baka di dë, nöö i sa lesi Detolonomi 6:6, 7. An dë u taki taa u ta wai seei te u ta heepi sëmbë u de ko dë bakama u Keesitu. w19.07 bld. 15 pal. 4, 6-7

Wan baaa di ta libi a di pisiwata u Asia, di lo’ u peleiki da sëmbë di an ta biibi a Gadu, bi taki taa: „Te wan sëmbë u di köndë aki ta piki i taa ’ma ta biibi a Gadu’, nöö piki a kë piki i taa an ta dini dee gadu di gaansë u sëmbë u di köndë aki ta dini. Fëën mbei mi ta piki ku de taa dee gadu dee libisëmbë ta mbei, an dë tuutuu gadu. Mi lo’ u lesi Jelemia 16:20 da de. Bakaten, mi ta hakisi de taa: ’Unfa u sa sabi un gadu da di tuutuu gadu, ku un gadu sëmbë seei mbei?’ Mi ta haika bunu te de ta piki mi unfa de ta pakisei, nöö mi ta lesi Jesaaja 41:23 da de. A ta taki taa: ’Un piki u andi o pasa a di ten di ta ko, sö taa u sa ko sabi ee un da gadu tuutuu.’ Baka di dë, mi ta lei de wan woto ka Jehovah bi taki a fesi unfa soni bi o waka.” Wan woto baaa bi taki taa: „Mi ta lei de unfa di Bëibel ta lei u köni soni tjika, mi ta lei de unfa dee tjabukama woto u Bëibel pasa tuutuu, söseei mi ta taki soni u di fasi fa di mundu mbei. Te mi du sö kaa, nöö mi ta lei de unfa dee soni aki ta lei taa wan köni sëmbë musu u dë di mbei soni. Te mi si taa di sëmbë bigi ko ta si kuma wan Gadu dë, nöö mi ta bigi lei ën andi di Bëibel ta taki u Jehovah.” w19.07 bld. 23-24 pal. 14-15

Dee soni aki nama ku di ko di di në u Jehovah musu ko santa, de nama ku di pasa di dee soni di Jehovah paamusi u musu pasa tuutuu, söseei de nama ku di libi di u musu ta libi fiifii makandi a di kemeente (Mat. 6:9, 10; Joh. 13:35). Te u ta mbei dee soni aki ko dë dee möön fanöudu soni a di libi fuu, nöö u ta lei taa u lobi Jehovah. Apösutu Paulosu bi taki tu taa u musu ta dë „söndö föutu”. Di soni aki an kë taki taa u musu ko dë sëmbë di an abi zöndu möön. Jehovah sa si u kuma sëmbë di dë söndö föutu te u ta mbei hii möiti fuu lei taa u lobi wotowan, söseei te u ta mbei möiti fuu ta du dee möön fanöudu soni. Wan fasi fa u ta lei taa u lobi wotowan, da te u ta köni a hii futu fu wa du soni di sa mbei wotowan an dë mati ku Jehovah möön. Di piki di Paulosu bi piki u taa u musu ta köni fu wa du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, da wan fanöudu soni seei. Unfa u sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön? Wë u sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, ku dee soni dee u ta du u mbei piizii, ku dee soni dee u ta bisi, nasö ku di wooko di u ta du. Kandë di soni di u ta du an föutu a Jehovah wojo. Ma ee u ta du soni di sa mbei wotowan ku Jehovah an dë mati möön, nöö a dë wan gaan soni seei.​—Mat. 18:6. w19.08 bld. 10 pal. 9-11

Sensi di jaa 1935, hën dee Jehovah Kotoigi ko fusutan taa dee gaan hia sëmbë di Johanisi bi si a di wojo limbo sunjan fëën, da Keesitu sëmbë di ta hoi deseei a Gadu, di o libi u teego a goonliba aki (Ako 7:9, 10). Ee dee „gaan hia sëmbë” aki kë pasa di gaan fuka libilibi, nöö de musu ko sabi soni u Jehovah, nöö de musu bigi dini ën ufö di Dusu Jaa Tii u Jesosi bigi. De musu lei taa de abi wan taanga biibi, sö taa de ’sa pasa dee gaangaan soni dee musu pasa jeti’ ufö di Dusu Jaa Tii u Keesitu bigi (Luk. 21:34-36). Dee „gaan hia sëmbë” ta wai ku di biibi di de abi u de libi u teego a goonliba aki. De ta fusutan taa Jehovah hën abi di leti u taki naasë dee dinima fëën musu ta dini ën, ee a liba ala, nasö ee a goonliba aki. Dee salufuwan ku dee „gaan hia sëmbë” tuu sabi taa de an musu u feni di paka di Gadu o da de, ma u di Jehovah seeka di lusupaima di Jesosi Keesitu paka, mbei de sa feni ën.​—Lom. 3:24. w19.09 bld. 28 pal. 10; bld. 29 pal. 12-13

De manda i go du di diniwooko fii a wan woto kamian u? Soni sa waka bunu da i. Na si kuma du ja bi du soni bunu tjika, mbei de puu i a di kamian ka i bi dë, söseei ja musu si kuma Jehovah an abi i fanöudu möön. Pakisei dee peipei fasi fa Jehovah ta heepi i nöunöu. Djeesi dee fesiten Keesitu sëmbë. Aluwasi ka de bi go, de bi ta „tja di buka u Masa Jesosi ta paaja tu a dee köndëköndë nöömö be sëmbë jei” (Tjab. 8:1, 4). Ee i ta mbei möiti u du di peleikiwooko go dou, nöö soni o waka bunu da i. Lanti bi puu so baaa ku sisa di bi ta du di pioniliwooko a di köndë ka de bi dë. Ma de bi foloisi go a wan köndë di bi dë zuntu ku di köndë dë, u di möön peleikima bi dë fanöudu ala di ta fan di töngö u de. A wantu liba dendu, hën sömëni sëmbë bigi ta ko a dee komakandi. Di soni di musu ta möön mbei u ta dë waiwai, hën da di dë di u ku Jehovah musu dë gaan mati. Fëën mbei ee u kë ta dë waiwai, nöö u musu ta mbei möiti fuu ku Jehovah ta dë mati hii juu, söseei u musu futoou ën. Hoi a pakisei taa i bi ko lobi di fosu kamian ka i bi ta peleiki, u di i bi ta mbei hii möiti fii heepi dee sëmbë dee i bi ta peleiki da. Fëën mbei i musu mbei möiti fii ko lobi di njunjun wooko di i ta du, nöö joo si taa Jehovah o heepi fii ko lobi ën tu.​—Peleik. 7:10. w19.08 bld. 24-25 pal. 15-16

U musu ta saka useei a Jehovah basu, u di hën mbei u. Di soni dë mbei a abi leti u piki u unfa u musu libi (Ako. 4:11). Ma wan woto soni di mbei u musu ta piki Jehovah buka, hën da u di hën da di möön bunu tiima. Sömëni sëmbë bi ta tii woto libisëmbë a di ten di pasa. Ma te u maaka di fasi fa dee sëmbë dë bi ta tii, ku di fasi fa Jehovah ta tii, nöö u ta si taa Jehovah köni, a lobi sëmbë, a abi tjalihati u sëmbë, söseei a ta fii ku sëmbë. Na wan woto tiima abi dee fasi aki kumafa Jehovah abi de (Ëki. 34:6; Lom. 16:27; 1 Joh. 4:8). U ta lei taa u ta saka useei a Jehovah basu te u ta mbei hii möiti fuu ta piki hën buka a hii soni, söseei te u ta duwengi useei fu wa taki da useei andi bunu ku andi hogi (Nöng. 3:5). An ta taanga da u sö fuu piki Jehovah buka te u ko sabi dee waiti fasi dee a abi. Faandi mbei u taki sö? Wë u di u ta si dee fasi fëën a hii dee soni dee a ta du (Ps. 145:9). Möön u ta lei soni u Jehovah, möön woo ko ta lobi ën. Nöö te u lobi Jehovah, wa o abi te a hia wëti fanöudu di ta piki u andi u musu du ku andi wa musu du. w19.09 bld. 14 pal. 1, 3

Saatan ta ganjan sëmbë sö tee taa de an ta sabi andi de musu biibi möön. A kë fuu biibi taa Jehovah an o da u paadon u dee zöndu fuu, söseei a kë fuu biibi taa wa dë a fa u Gadu lobi u. Dee soni aki da mindimindi woto di ta mbei sëmbë fii bookosaka gaanfa seei (Joh. 8:44). Te u ta ko a Keesitu, nöö Gadu ta da u paadon u dee zöndu fuu (Mat. 11:28). Boiti di dë, Jehovah lobi hii u tuu gaanfa seei (Lom. 8:32, 38, 39). Di lai di Jesosi ta hakisi u fuu tja, tooka ku dee woto lai dee u musu tja. Gaansë sëmbë ta wei seei te de kumutu a wooko, nöö de an ta dë waiwai. Ma te u du wan wooko da Jehovah ku Keesitu, nöö u ta fii bunu seei. Kandë so juu u ta wei, nöö a ta dë fuu mbei taanga möiti fuu go a komakandi di daka dë. Ma te u go a di komakandi ko, u ta fii bunu seei, nöö u ta feni taanga. Di wan seei soni ta pasa te u ta du di peleikiwooko, söseei te u ta lei soni u Bëibel. Te u ta mbei möiti fuu du dee soni aki, nöö u ta fii bunu seei, söseei u ta feni taanga tu! w19.09 bld. 20 pal. 1; bld. 23-24 pal. 15-16

U di „di daka” u Jehovah zuntu, mbei Jehovah kë fuu ta mbei taanga möiti fuu du di peleikiwooko a di kölö pisiten di fika aki. U „musu ta biinga hiniwanten a di wooko u Masa” (1 Kol. 15:58). Di Jesosi bi taki u dee peipei soni dee bi o ta pasa a dee lasiti daka, hën a bi taki tu taa: „Hii nasiön sëmbë u goonliba musu ko jei di bunu njunsu u Gadu, biga te a dë sö kaa ufö di kaba u goonliba sa dë” (Maik. 13:4, 8, 10; Mat. 24:14). Pakisei di soni aki: Hiniwan juu te i go a di peleikiwooko, nöö i ta mbei di tjabukama woto aki pasa tuutuu! Hiniwan jaa di Könuköndë di peleikiwooko nango a fesi. Pakisei unfa dee Könuköndë peleikima ko möön hia. A di jaa 1914, nöö i bi abi 5155 peleikima a 43 köndë. Nöunöu söwan 8.500.000 peleikima ko dë a 240 köndë! Ma hii fa a dë sö, tökuseei wa kaba du di wooko fuu jeti. U musu ta piki sëmbë go dou taa di Könuköndë u Gadu nöö sa puu libisëmbë a fuka.​—Ps. 145:11-13. w19.10 bld. 8 pal. 3; bld. 9-10 pal. 7-8

Jehovah bi tei di womi de kai Balisilai u heepi Könu Dafiti. „Hangi” ku „dëë wata” bi ta kii Dafiti ku dee sëmbë dee bi dë makandi ku ën, di de bi ta fusi u di womi mii u Dafiti de kai Absalöm an feni de kii. Balisilai ku wantu woto sëmbë jeti, bi go heepi Dafiti, hii fa de bi sa lasi de libi. Balisilai an bi ta si kuma Jehovah an bi o sa tei ën faa wooko dëën möön u di a bi ko gaandi kaa. Ka faa si soni a di lö fasi dë, hën a tei dee soni dee a bi abi, u heepi dee sëmbë u Gadu (2 Sam. 17:27-29). Andi u ta lei a di soni aki? U ta lei taa aluwasi u ko gaandi, tökuseei Jehovah sa tei u fuu heepi wan baaa nasö wan sisa di dë a fuka, aluwasi a ta libi a wan woto köndë (Nöng. 3:27, 28; 19:17). Aluwasi useei an sa go heepi de, tökuseei u sa buta möni a di möni këdë da di wooko di ta du a hii goonliba, sö taa möni sa ta dë u heepi dee baaa ku dee sisa fuu te a dë fanöudu.​—2 Kol. 8:14, 15. w19.10 bld. 21 pal. 6

Kandë a sa taanga da u fuu konda da sëmbë unfa u ta fii, u di wan sëmbë di u bi konda soni fuu da, bi du wan soni di bi hati u bakaten (Nöng. 18:19). Nasö u sa ta si kuma wa abi ten u ko dë mati ku sëmbë, söseei taa wa abi peesa u mbei di lö möiti dë. Ma wa musu si kuma wa o sa ko abi mati. Nöunöu kaa u musu mbei möiti fuu ko ta futoou dee baaa ku dee sisa fuu, ta konda da de unfa u ta fii ku unfa u ta pakisei, ee u kë taa de musu heepi u te fuka ta miti u. Di soni aki dë fanöudu seei ee u kë ko abi bunu mati (1 Pet. 1:22). Jesosi bi ta lei taa a bi ta futoou dee mati fëën, u di a bi ta konda hii soni da de (Joh. 15:15). U sa djeesi Jesosi a di konda di a bi ta konda da dee mati fëën unfa a bi ta fii te a bi ta wai, te a bi ta booko hën hedi ku soni, te a bi ta tjali, söseei te wan soni bi pasa di bi hati ën. I musu ta haika bunu te wan sëmbë ta fan ku i, nöö kandë i sa ko si taa i ku ën ta si soni a di wan fasi, söseei taa i ku ën ta kë du dee seei soni. Konda soni fii da wotowan, nöö i ku wotowan o sa ko dë möön gaan mati.​—Nöng. 27:9. w19.11 bld. 4 pal. 8-9

A kan taa woo ko ta paaja wan woto buka a di pisiten u di gaan fuka. Nöunöu u ta paaja di bunu buka u di Könuköndë, söseei u ta suku u heepi sëmbë u de ko dë bakama u Keesitu. Ma a kan taa a di ten dë, woo ta paaja wan buka di o hebi kuma ëisi dombo (Ako. 16:21). Kandë woo ta piki sëmbë taa abiti möön Gadu o poi di goonliba u Saatan aki kaba a sösö. A di ten dë, woo ko sabi finifini un pei buka woo paaja, ku di fasi fa woo paajëën. Wa sabi ee woo ta paajëën kumafa u bi ta peleiki ta lei sëmbë soni u Bëibel, nasö ee woo du ën a wan woto fasi. Wa sabi unfa soni o dë. Ma a kan taa woo abi di gaandi fuu go paaja di kuutu bosikopu u Jehovah! (Eze. 2:3-5) A kan taa di buka di woo paaja o mbei sëmbë o kë tapa u fu wa peleiki nöiti möön. Leti kumafa u ta futoou Jehovah taa a o heepi u a di ten aki fuu du di diniwooko fuu, sö nöö a o dë fuu ta futoou ën a di ten dë, taa a o heepi u. U sa dë seiki taa di Gadu fuu o da u di kaakiti di u abi fanöudu fuu du soni kumafa a kë.​—Mik. 3:8. w19.10 bld. 16 pal. 8-9

Dee wöutu „pusa ta kumutu” ta lei taa a sa pasa taa u ko ta möön buta pakisei a di abi di u musu ko abi soni di wa abi fanöudu tuutuu. Ee a ko pasa sö, nöö ’sömëni sösö soni woo ta pakisei a u hati, nöö woo kë ta waka a de baka’ tu (1 Tim. 6:9). U musu hoi a pakisei taa Saatan ta tei dee soni di hati fuu ta kë kuma fetilai di a ta tei u feti ku u sö taa di biibi fuu sa ko suwaki. Boo taa u abi möni tjika u bai sömëni soni di u kë. A bi o föutu ee u ta bai soni di wa abi fanöudu tuutuu ö? Wë an abi fu dë sö. Ma buta pakisei a dee hakisi aki: Aluwasi ee u abi möni tjika fuu sa bai wan soni, di soni dë kë taki taa woo abi ten ku kaakiti tjika fuu sa ta seeka di soni dë u? A sa pasa taa u ko ta lobi dee gudu dë gaanfa poi ö? Di lobi di u lobi dee gudu fuu ta mbei u du soni kuma di womi di bi niinga u du möön soni da Gadu, di Jesosi bi kai ën u? (Maik. 10:17-22) U ta feni möön gaan bunu te wa ta suku fuu ko gudu, söseei te u ta tei di ten ku di kaakiti fuu u du soni da Gadu! w19.11 bld. 17-18 pal. 15-16

Gadu sa da i „taanga” fii sa du di soni di i buta taa joo du (Fil. 2:13). Fëën mbei begi Jehovah faa da i taanga, söseei begi ën faa da i di santa jeje fëën di o da i di kaakiti di i abi fanöudu. Begi ën go dou aluwasi i si kuma an ta piki dee begi fii hesi tjika. Jesosi bi taki taa: „I musu ta begi Masa Gadu nöömö e, nöö a o da i di soni di i ta begi ën” (Luk. 11:9, 13). Taki unfa joo du di soni. Fii sa kaba hiniwan soni di i bigi u du, nöö i musu taki unfa joo du ën fii sa kabëën. Te i taki kaa unfa joo du wan soni, nöö i musu du soni kumafa i taki. Sö a dë tu taa ee i buta taa joo du wan soni, nöö buta hii dee soni dee i musu du tuu a pampia. Te i musu du wan gaan soni, nöö luku fa i sa du ën pikipiki fii sa si fa i nango a fesi. Apösutu Paulosu bi piki dee sëmbë u Kolenti u de „buta möni a wan së hiniwan fosu daka u di wiki” (1 Kol. 16:2, NW). Te i ta du soni pikipiki fii sa kabëën, nöö ja o ta si kuma ja sa du di soni di i buta taa joo du. w19.11 bld. 29 pal. 13-14

Wë u sa pakisei taa u sabi Jehovah, u di u sabi di në fëën, nasö u di u sabi so u dee soni dee a taki ku so u dee soni dee a du. Ma di soni dë an kë taki taa u sabi ën bumbuu. U musu tei ten fuu ko sabi Jehovah ku dee bunu fasi dee a abi. Di soni dë nöö sa mbei u ko fusutan faandi mbei a ta taki so soni, söseei faandi mbei a ta du so soni. Te u ko fusutan dee soni aki kaa, nöö de o mbei u ko sabi ee Jehovah lobi dee soni dee u ta pakisei, nasö ee a lobi dee soni dee u ta du. Te u ko sabi kaa andi Jehovah bi o kë fuu du, nöö u musu du di soni dë. Kandë so sëmbë o ta mbei u fa, u di u kë dini Jehovah, söseei kandë de o ta kë du ku u seei te de si taa u bigi go a dee komakandi. Ma ee u ta futoou Jehovah, nöö nöiti a o go disa u. Di futoou di u ta futoou Jehovah hën o heepi u fuu ku Jehovah sa ko dë mati u teego. Ma u sa ko sabi Jehovah bumbuu ö? Wë aai! w19.12 bld. 16-17 pal. 3-4

So juu mama ku tata sa ta fii bookosaka, u di a ta taanga da de u de lei dee mii u de soni. Ma miii da wan gudu di Jehovah da de. Hii juu Jehovah ta dë kabakaba u heepi dee mama ku dee tata. A ta dë kabakaba u haika dee begi u dee mama ku dee tata. Nöö a ta piki dee begi dë ku di Bëibel, ku dee buku fuu, ku di fasi fa wotowan a di kemeente di taanga a di biibi, ta du soni, nasö ku dee lai di de ta da u fuu kiija dee mii fuu. Sëmbë ta taki taa di kiija di mama ku tata ta kiija wan mii, ta tei 20 jaa. Ma te i luku ën, nöö nöiti wan mama ku wan tata ta kaba u kiija wan mii. Wantu u dee möön bunu soni di de sa da dee mii u de, da di lobi di de o ta lei taa de lobi de, di ten di de o ta tei u dë makandi ku de, ku di lei di de o ta lei de soni u Bëibel. Na hii mii ta tei di lei di i ta lei ën soni a di wan seei fasi. Ma tökuseei sömëni mii abi mama ku tata di lobi Jehovah, nöö de ta fii kumafa wan sisa de kai Joanna Mae di ta libi a Asia, ta fii. Di sisa aki bi taki taa: „Mi dë ku tangi a hati taa mi mama ku mi tata lei mi soni, söseei taa de bi heepi mi u mi ko lobi Jehovah. Na pai nöö de pai mi, ma de heepi mi u mi sa abi wan bunu libi” (Nöng. 23:24, 25). Milionmilion Kotoigi dë di bi o taki di wan seei soni tu. w19.12 bld. 27 pal. 21-22

Hii juu baaa ku sisa ta dë di ta abi kötöhati fanöudu. U musu ta suku okasi fuu sa heepi wotowan, aluwasi u ta fëëë u du ën. Kandë u sa ta fëëë, u di wa sabi andi u musu taki nasö andi u musu du da wan sëmbë di dë ku wan fuka fëën. U sa dë sëmbë di sa’ u da wotowan kötöhati, te u ta lei taa u ta booko u hedi ku de. U di di kaba u di goonliba aki ko zuntu, mbei soni o ta ko möön hogi a di goonliba aki, söseei di libi o ta ko möön taanga (2 Tim. 3:13). Nöö woo ta abi kötöhati fanöudu, u di u dë zöndu libisëmbë, nöö u ta mbei föutu hii juu. Wan u dee soni di mbei Paulosu bi sa hoi dou u te a dëdë, da u di dee woto Keesitu sëmbë bi dëën kötöhati. Ee u djeesi de, nöö woo sa heepi dee baaa ku dee sisa fuu u de sa dini Jehovah go dou.​—1 Tes. 3:2, 3. w20.01 bld. 12-13 pal. 17-19

Dee salufuwan an ta hoi taa sëmbë musu ta buta hii de pakisei a de (Fil. 2:2, 3). De sabi taa di Jehovah salufu de, nöö an bi mbei hii sëmbë ko sabi di soni aki. Fëën mbei an ta bigi da wan sëmbë di ko dë salufuwan ee so sëmbë an ta biibi wantewante taa Gadu salufu ën. Sö wan sëmbë sabi taa di Bëibel ta piki u taa wa musu biibi wan sëmbë hesi poi ee a taki taa Gadu dëën wan apaiti gaandi. Wan salufuwan an o kë u sëmbë ta buta pakisei nëën möön dee woto sëmbë. Fëën mbei te hën ku sëmbë miti, nöö an o ta biinga piki de taa a dë salufuwan. Boiti di dë, an o ta tei di soni dë ta njan buka (1 Kol. 4:7, 8). Dee Keesitu sëmbë dee dë salufuwan an ta suku u miti woto salufuwan u de sa taki soni u di salufu di Gadu salufu de, nasö u lei soni u Bëibel makandi (Gal. 1:15-17). Dee sëmbë u di kemeente an o ta libi kuma wan famii ee dee salufuwan ta du dee soni aki. Ma a o dë taa de ta fia ku di santa jeje, u di hën ta heepi dee sëmbë u Gadu u de ta libi fiifii kuma wan famii.​—Lom. 16:17, 18. w20.01 bld. 28 pal. 6-7

Te dou wan pisiten, nöö dee sëmbë dee bi nango a dee keiki di de booko kaba a sösö, o si taa dee Jehovah Kotoigi ta dini Gadu go dou, nöö hati u de o boonu te na soni. Wë a musu u dë taa di soni aki o tja toobi ko. Kandë woo ta jei ën a teefei, a ladio, nasö a Internet. Dee tiima u di goonliba aki, ku Saatan, di tiima u de, o buuse u, u di u wanwan nöö o fika ta dini Gadu jeti. De o fusutan taa de an dou di maaka di de bi kë dou, u di de an bi sa puu hii dee biibi a goonliba. Fëën mbei de o bia ta koti lulu da u. Te soni ko dë sö kaa, nöö dee tiima o bia ko dë Gögi u Magögi. De o ko makandi u de hopo go feti ku dee sëmbë u Jehovah (Eze. 38:2, 14-16). Kandë u sa ta booko u hedi ku dee soni dee o pasa a di pisiten u di gaan fuka, u di wa kaba sabi unfa soni o waka finifini a di ten dë. Ma u sa dë seiki u wan soni: Wa abi fu fëëë di gaan fuka. Jehovah o piki u andi u musu du fuu sa fika a libi.​—Ps. 34:19. w19.10 bld. 16 pal. 10-11

Na dë nöö u ta dë ku tangi a hati da dee soni dee Gadu du, ma u ta taki soni, söseei u ta du soni di ta lei taa u ta tei dee soni di Jehovah ta du da u u bigi. Di soni aki mbei wa dë kuma sömëni sëmbë u di ten aki. U ta libi a wan goonliba ka sëmbë an ta tei dee soni di Gadu ta du da de, u bigi. Wan soni di ta lei taa u ta libi a dee lasiti daka u di goonliba aki, hën da di tei di sëmbë an ta tei soni u bigi (2 Tim. 3:1, 2). Nöiti u musu ko dë sö! Jehovah kë taa hii dee mii fëën musu ta libi makandi ku de na de. Di lobi di u lobi u na u ta mbei sëmbë si taa u da tuutuu Keesitu sëmbë (Joh. 13:35). U ta piki ku di soni di di psalöm sikifima bi taki, di a bi taki taa: „Luku unfa a bunu, söseei unfa a suti te baaa ku baaa ta libi makandi!” (Ps. 133:1) Te u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, nöö u ta lei Jehovah taa u lobi ën (1 Joh. 4:20). A dë wan piizii soni seei taa u sa dë makandi kuma baaa ku sisa ’ta fii ku useei ta tjali ku useei’!​—Ef. 4:32. w20.02 bld. 9 pal. 6-7

Di soni di bi ta da Hana bookohedi an bi go wan pasi vou. A bi musu ta libi ku Penina a di wan seei wosu jeti. Di Bëibel an ta piki u taa Penina bi bia libi. Fëën mbei u sa taki taa Hana bi musu ta hoi dou jeti, u di hën kambosa bi o ta mbei ën fa go dou. Ma Hana an bi ko ta abi toobi ku Penina möön. Di Hana disa di soni a Jehovah maun, nöö an bi ta booko hën hedi möön. A bi da Jehovah pasi faa dëën kötöhati, sö taa a bi sa ko ta dë waiwai baka. Bakaten, Jehovah bi piki di begi u Hana, hën a mbei a pai miii! (1 Sam. 1:2, 6, 7, 17-20) U sa feni kötöhati aluwasi ee di soni di ta da u bookohedi dë jeti. Aluwasi u ta begi, söseei aluwasi u nango a dee komakandi, tökuseei a sa pasa taa u abi so bookohedi jeti. U ta si a di woto u Hana taa na wan soni sa tapa Jehovah faa da u kötöhati. Nöiti Jehovah o fëëkëtë u, nöö te u kaba fëën a o paka u, u di u bi hoi dou.​—Heb. 11:6. w20.02 bld. 22 pal. 9-10

Dee gaanwomi musu ta lei wotowan mama wëti u Bëibel di sa heepi de u de du soni ku köni. Faandi mbei de musu ta fan te a dë fanöudu? Luku di woto u di Gaan Mindima de kai Eli. A bi abi tu womi mii di a bi lobi gaanfa seei. Ma dee womi mii aki an bi ta lesipeki Jehovah. De bi dë mindima a di tenti u Gadu. Ma de bi ta wooko ku di makiti u de a wan fasi di an fiti. De an bi ta si dee soni di dee Isaëli sëmbë bi ta tja ko da Jehovah u gaan soni. Boiti di dë, de bi ta libi fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni (1 Sam. 2:12-17, 22). Te i luku andi di Wëti u Mosesi bi ta taki, nöö i ta si taa dee womi mii u Eli aki bi musu dëdë u di de bi ta libi hogi. Ma Eli an bi pena gandji da dee womi mii fëën wan apaiti seei. Söseei a bi disa de u de wooko a di tenti u Gadu go dou (Deto. 21:18-21). Unfa Jehovah bi feni di fasi fa Eli bi du soni? A bi piki Eli taa: „I ta hei dee womi mii fii möön mi.” Baka di dë, hën Jehovah bi taki taa a bi o kii dee tu hogihati womi dë.​—1 Sam. 2:29, 34. w20.03 bld. 19 pal. 4-5