Wajamaka-liba

Di wooko di Jehovah ku Jesosi ta wooko taanga, ta lei taa an dë fanöudu fuu ta böö u? Wë nönö. Jehovah hën a ta wei. Fëën mbei an dë faa böö baka te a wooko taanga. Ma di Bëibel ta taki taa baka di Jehovah mbei liba ala ku goonliba aki, hën „a disa u wooko, hën a go böö” (Ëki. 31:17). Wë di soni aki kë taa Jehovah an bi ta mbei soni möön, nöö a bi tei ten u piizii ku dee soni dee a mbei. Söseei hii fa Jesosi bi ta wooko taanga di a bi dë a goonliba aki, tökuseei a bi ta tei ten u böö, nöö a bi ta tei ten u njan makandi ku dee mati fëën tu (Mat. 14:13; Luk. 7:34). Di Bëibel ta da dee sëmbë u Gadu taanga u de ko dë sëmbë di lo’ wooko. Dee sëmbë u Gadu musu dë sëmbë di ta wooko taanga, ma de an musu malëngë (Nöng. 15:19). Kandë i ta du wan wooko fii sa ta sölugu dee sëmbë fii wosudendu. Boiti di dë, hii dee bakama u Keesitu abi di faantiwöutu u paaja di bunu buka. Ma tökuseei a dë fanöudu fii ta böö dendu tu. w19.12 bld. 2 pal. 2; bld. 3 pal. 4-5

Na konda woto di ta taki soni u dee taku jeje. Wë u kë djeesi Jesosi a di soni aki. Ufö Jesosi ko a goonliba aki, a bi ta libi a liba ala. A bi sabi sömëni soni u Saatan ku dee taku jeje. Ma di a ko a goonliba aki, an bi abi di guwenti u ta konda soni di dee taku jeje bi du. Jesosi bi kë dë wan kotoigi u Jehovah, ma an bi kë dë wan kotoigi u Saatan. U sa djeesi Jesosi, u di wa o ta konda soni di dee taku jeje du. Ma dee soni dee u ta taki musu lei taa di lei u Gadu dou u hati (Ps. 45:1). Na fëëë dee taku jeje. Hogi sa miti u, u di u ta libi a wan hogi goonliba. Kandë u sa ko suwaki, nasö woto soni sa miti u, nasö kandë u sa dëdë seei. Ma u musu ta si kuma dee taku jeje de ta mbei dee soni aki ta miti u ö? Wë di Bëibel ta taki taa „soni ta miti hiniwan fuu a wan juu di wa bi mëni” (Peleik. 9:11). Jehovah bi lei kaa taa a abi makiti gaanfa möön dee taku jeje. w19.04 bld. 23-24 pal. 13-14

Dee gaanwomi o tja wan sëmbë go a lanti ee de ko sabi taa a du hogihogi ku piki mii ö? Wë so köndë abi wëti di ta taki taa ee wan sëmbë ko sabi taa wan sëmbë du hogihogi ku piki mii, nöö a musu go a lanti ku di taki dë. Dee gaanwomi dee ta dë a dee köndë dë ta du soni kumafa di wëti ta taki. Dee lö wëti dë an ta pasa dee wëti u Gadu (Tjab. 5:28, 29). Fëën mbei te wan sëmbë piki dee gaanwomi taa wan sëmbë du hogihogi ku wan mii, nöö wantewante dee gaanwomi ta fan ku dee baaa u di bëikantoo u hakisi de andi de musu du, sö taa de du soni kumafa di wëti u di köndë ta taki. Te dee gaanwomi fan ku di mii di de du hogihogi ku ën, ku di mii mama ku hën tata, nasö ku woto sëmbë di sabi soni u di woto, nöö de ta piki de taa de sa go piki lanti u di köndë taa sö wan soni pasa. Ma unfa a dë ee di sëmbë di du di soni da wan sëmbë u di kemeente, nöö dee sëmbë u di pisiwata ko sabi soni u di woto? Di baaa nasö di sisa di go konda di woto dë da lanti musu si kuma a tja poi në ko da Jehovah u? Wë nönö. Di sëmbë di du hogihogi ku di mii, hën tja poi në ko da Jehovah. w19.05 bld. 10-11 pal. 13-14

Di Bëibel ta piki wan womi ku wan mujëë di tööu taa de musu ta lesipeki deseei, söseei taa de musu hoi deseei a di buka di de mbei di de tööu. Di Bëibel ta piki wan womi ku wan mujëë di tööu taa de musu mbei hii möiti u de an paati ku deseei. A ta taki taa: „Wan womi o go disa hën mama ku hën tata, nöö a o go nama ku hën mujëë, nöö de o toon wan sinkii” (Ken. 2:24). Dee sëmbë dee ta libi ku di köni u di goonliba aki, ta si soni woto fasi. De ta taki taa wan womi nasö wan mujëë di tööu musu luku andi deseei ta fii u du. A so köndë, te sëmbë o tööu, nöö de ta paamusi deseei a hii sëmbë fesi taa de o dë ku deseei hii de libi longi. Ma sömëni sëmbë tooka di soni aki. De ta paamusi deseei taa de o dë ku deseei, solanga de lobi di wotowan u de jeti. Wë u di sëmbë ta si di tööu libi a di lö fasi aki, mbei sömëni wosudendu booko, söseei sömëni sëmbë tja fuka u di soni aki hedi. Wë an dë u taki taa di fasi fa dee sëmbë u di goonliba aki ta si di tööu libi, da wan don soni. w19.05 bld. 24 pal. 12

Paulosu bi ta booko hën hedi, u di a bi ta djei kuma so u dee Keesitu sëmbë bi ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba u Saatan bi ta pakisei (Ef. 4:17-19). Di soni aki sa miti hiniwan fuu. Saatan da di tiima u di goonliba aki, nöö a sa wooko ku peipei soni u ganjan u. Ee u kë dë wan nëbai sëmbë, nöö Saatan sa wooko ku di soni aki u puu u a Jehovah. Saatan sa wooko ku di fasi fa u kiija, söseei a sa wooko ku dee soni dee u lei a siköö nasö a woto sëmbë, u mbei u ko ta pakisei kumafa a kë. Woo sa tooka di fasi fa u ta pakisei, aluwasi u bi ta pakisei a di lö fasi dë longi ten kaa u? (2 Kol. 10:4). Luku andi Paulosu ta piki u: „U ta poi hii dee sösö fia ku dee gaan heihei sabi dee sëmbë ta tei ta tja ko u puu sëmbë a pasi fu de an sabi Gadu kumafa a dë. Nöö u ta booko hiniwan poipoi pakisei, be sëmbë ko si taa na bumbuu soni a dë, be de disëën nöö de ko piki Masa Jesosi buka nöö” (2 Kol. 10:5). Wë Jehovah sa heepi u fuu tooka di fasi fa u ta pakisei. w19.06 bld. 8 pal. 1-3

Hii fa Hana, Dafiti ku di psalöm sikifima bi dë ku gaan fuka, tökuseei de bi ta buta futoou a Jehovah. De bi ta begi Jehovah hii juu faa heepi de. De bi piki Jehovah faandi mbei de bi ta fii bookosaka, söseei de bi nango ta dini Jehovah a di Wosu fëën jeti (1 Sam. 1:9, 10; Ps. 55:22; 73:17; 122:1). Jehovah bi piki dee begi u hii dee dii sëmbë aki. Wë u sabi taa Hana bi feni kötöhati a Jehovah (1 Sam. 1:18). Dafiti bi taki taa: „Dee fuka u wan sëmbë di ta libi a wan leti fasi hia, ma Jehovah ta puu ën a hii dee fuka dë” (Ps. 34:19). Di psalöm sikifima bi ta fii taa Jehovah bi ’panjëën hoi nëën leti së maun’, nöö a bi ta lei ën unfa a musu libi (Ps. 73:23, 24). Andi di woto aki ta lei u? Wë a ta lei u taa so juu woo ta abi bookohedi. Ma woo sa hoi dou te u ta begi, te u ta pakisei fundu u di fasi fa Jehovah bi heepi wotowan, söseei te u ta du dee soni dee Jehovah ta hakisi u fuu du.​—Ps. 143:1, 4-8. w19.06 bld. 17 pal. 14-15

Nöiti i musu mbei dee soni di libisëmbë ta taki nasö dee soni di de ta du, mbei sen kisi i u di i dë wan Jehovah Kotoigi (Mik. 4:5). Luku andi dee apösutu dee bi dë a Jelusalen bi du, baka di sëmbë bi kii Jesosi. De bi sabi taa dee hedima u dee Dju keiki bi buuse de gaanfa (Tjab. 5:17, 18, 27, 28). Ma tökuseei de bi nango hiniwan daka a di Wosu u Gadu go peleiki, u lei sëmbë taa de da bakama u Jesosi (Tjab. 5:42). De an bi ta fëëë, nöö de bi go dou ku di wooko di de bi musu du. Useei sa lei taa wa ta fëëë libisëmbë, u di woo ta peleiki hii juu, söseei u di woo ta lei sëmbë a wooko, a siköö, söseei a di kamian ka u ta libi, taa u da Jehovah Kotoigi (Tjab. 4:29; Lom. 1:16). Unfa a du ko taa dee apösutu bi ta dë waiwai? Wë de bi sabi faandi mbei sëmbë bi ta buuse de, nöö de bi ta wai taa sëmbë bi ta du ku de u di de ta du di kë u Jehovah (Luk. 6:23; Tjab. 5:41; 1 Pet. 2:19-21). Te u ta fusutan taa u di u ta du soni a wan leti fasi mbei sëmbë ta buuse u, nöö wa o disa di dini di u ta dini Jehovah u libisëmbë hedi. w19.07 bld. 7 pal. 19-20

Jesosi ku dee bakama fëën dee bi dë Dju, bi ta hoi di Saba daka, biga de bi dë a di Wëti u Mosesi basu. Ma Jesosi bi taki soni, söseei a bi du soni di bi ta lei taa an hogi ee wan sëmbë du bunu a Saba daka, nasö ee a heepi sëmbë a Saba daka (Mat. 12:9-11). Jesosi an bi si kuma a föutu u heepi sëmbë a Saba daka, nasö u du bunu soni a Saba daka. Dee soni dee Jesosi bi du, bi lei taa a bi fusutan faandi mbei Gadu bi piki dee sëmbë fëën taa de bi musu ta böö a Saba daka. Wë u di dee sëmbë u Gadu bi ta böö a di daka dë, mbei de bi sa buta pakisei a soni u Gadu. A musu u dë sö taa Jesosi mama ku hën tata bi ta tei di Saba daka u de dini Gadu makandi ku dee mii u de. U ta si di soni aki te u lesi unfa Jesosi bi du soni di a bi dë a Nazalëti, a di foto ka de kiijëën. Di Bëibel ta taki taa: „Nöö hën a dë tefa Saba daka dou, hën a go a di keikiwosu kumafa a bi guwenti. Hën a hopo taanpu faa lesi Gadu Wöutu da de” (Luk. 4:15-19). Dee bakama u Jesosi seei bi ta lesipeki di wëti u Gadu sö tee taa di di Saba daka bi dou, hën de an bi seeka sumëë suti soni u de tja go lobi a di dëdë sinkii u Jesosi möön, u te kuma di Saba daka pasa.​—Luk. 23:55, 56. w19.12 bld. 4 pal. 10

Hiniwan Keesitu sëmbë ta da wan maun a di suku di u ta suku dee limbohati sëmbë. U sa taki taa di wooko aki dë kuma te sëmbë ta suku wan mii di lasi. Na un futu? Pakisei di soni di bi pasa ku wan womi mii u dii jaa di bi lasi. Söwan 500 sëmbë bi go suku ën. Te u kaba fëën, söwan 20 juu longi baka di di mii lasi, hën wan u dee sëmbë ko feni ën a wan kalu goon. Ma di sëmbë an bi kë tja di në taa hën feni di mii. A bi taki taa: „Höndöhöndö sëmbë bi suku ën fuu bi sa feni ën.” Sömëni sëmbë dë kuma di mii dë. De lasi a wan pei fasi. Saanfa-u-du u de kaba, nöö de kë u sëmbë ko heepi de. A pasa aiti milion sëmbë di ta suku dee lö sëmbë dë. Kandë iseei an feni wan sëmbë fii ta lei soni u Bëibel. Ma kandë woto peleikima di ta peleiki a di wan seei kamian ka i ta peleiki, feni sëmbë di kë ko sabi soni u di tuutuu lei di dë a di Wöutu u Gadu. Te wan baaa nasö wan sisa feni wan sëmbë di kë toon wan bakama u Keesitu, nöö hii dee peleikima dee ta suku dee lö sëmbë aki sa ta wai tu. w19.07 bld. 16-17 pal. 9-10

Apösutu Paulosu bi piki dee Keesitu sëmbë u Filipi taa a dë u de hoi dou a di dini di de ta dini Jehovah. Di soni di Paulosu bi piki dee baaa ku dee sisa u Filipi bi bunu seei, u di sensi di de seti di kemeente dë, hën sëmbë ta du ku dee baaa ku dee sisa u di kemeente. A di jaa 50 Baka Keesitu, hën Gadu bi piki Paulosu ku Silasi u de go peleiki a di pisiwata de kai Masadonia. Fëën mbei de bi go a Filipi u de konda soni u di bunu buka da dee sëmbë fu ala (Tjab. 16:9). Ala de bi miti wan mujëë de kai Lidia. A bi „ta biibi a Masa Gaangadu. Nöö fa a [bi] dë pii ta haika di woto u Masa Jesosi, nöö hën Masa heepi ën faa tei dee soni dee Paulosu taki dë nëën hati” (Tjab. 16:14). An bi tei longi seei, hën Lidia ku dee sëmbë fëën bi tei dopu. Ma wantewante Saatan bi ko suku u tapa pasi da de. Wanlö womi u di köndë bi go kisi Paulosu ku Silasi hai gbululuuu tja go da dee takima u di köndë. Hën de tja kaagi u de go da dee takima taa Paulosu ku Silasi ta tja toobi ko a di köndë. Te u kaba fëën, de fon Paulosu ku Silasi, hën de buta de a dunguwosu. Bakaten de puu de a dunguwosu, ma de piki de u de kumutu a di köndë (Tjab. 16:16-40). Di soni aki bi mbei Paulosu ku Silasi disa di peleikiwooko u? Nönö, na seei! Nöö andi dee baaa ku dee sisa u di njunjun kemeente bi du? Wë deseei bi hoi dou! A musu u dë sö taa de bi feni taanga a di hoi di Paulosu ku Silasi bi hoi dou. w19.08 bld. 2 pal. 1-2

U sa dë seiki taa di Paulosu bi taki u „libi bunu a hii futu”, nöö a nama ku di lobi di u musu ta lobi Jehovah ku dee sëmbë fëën. Söseei a nama tu ku di konda di u woo ta konda unfa u ta biibi Jesosi tjika, söseei a nama tu ku dee bunu di u o feni bakaten. U „ta libi bunu a hii futu” te u ta mbei hii möiti fuu du di wooko aki (Mat. 28:18-20). Aluwasi andi ta pasa, libi fuu musu dë kuma dee teeja a liba dee ta sëndë faja ta tuwë limbo a mundu. So juu dee soni dee ta djei kuma de o tapa u fu wa peleiki möön, de ta dë wan okasi ka u sa peleiki da wotowan. A di ten di de bi söötö apösutu Paulosu buta nëën pisi, nëën a bi sikifi di biifi manda da dee baaa ku dee sisa u Filipi. Ma hii fa de bi söötö ën, tökuseei an bi disa di peleiki di a bi ta peleiki. A bi ta peleiki da dee wakitima dee bi ta sai ku ën dë, ku dee sëmbë dee bi ta ko luku ën. Paulosu bi ta peleiki fajafaja aluwasi andi bi ta pasa, nöö di soni dë bi ta da dee baaa ku dee sisa degihati u „konda di Buka waiwai söndö fëëë”.​—Fil. 1:12-14; 4:22. w19.08 bld. 12 pal. 15-16

Di möön gaan soni di mbei u musu ko abi sakafasi, hën da u di u kë u Jehovah wai ku u. Apösutu Petuisi bi taki u di soni aki di a sikifi di soni di sikifi a di tëkisi u tide Di buku ’Kon, èn tron wan bakaman fu mi’ bi taki wan soni di nama ku di soni di Petuisi bi taki a woto 3 palaklafu 23. Di buku dë bi taki taa: „Gaanfasi dë kuma wan soni di sa kii i. A sa tja hogi ko da i. Ee wan sëmbë abi gaanfasi, nöö Gadu an o sa tei ën faa wooko dëën, aluwasi ee a sa’ u du te a hia soni. Ma Jehovah sa tei wan sëmbë di abi sakafasi faa wooko dëën, hii fa wotowan ta si ën kuma wan lagilagi sëmbë. Ku piizii seei Jehovah o mbei i feni gaan bunu, ee i abi sakafasi.” Di mbei di u sa mbei Jehovah wai ku u, da di möön bunu soni di u sa du a u libi! (Nöng. 23:15) Boiti di wai di u ta mbei Jehovah ta wai te u abi sakafasi, u ta feni sömëni woto wini tu te u ta mbei möiti fuu ko abi di fasi aki. Te u abi sakafasi, nöö sëmbë o ta kë nama ku u. Faandi mbei di soni aki dë sö? Wë pakisei luku un pei sëmbë i ta kë möön abi kuma mati.​—Mat. 7:12. w19.09 bld. 4 pal. 8-9

Dee gaanwomi sa ta wooko taanga u heepi dee baaa ku dee sisa u di kemeente. De an musu ta si kuma de hei möön wotowan u di de abi taki a wotowan liba. Ma de musu ta libi ku dee baaa ku dee sisa u de a wan lobihati fasi (1 Tes. 2:7, 8). Te de abi sakafasi, söseei te de ta lei taa de lobi wotowan tuutuu, nöö de o ta fan ku de a wan suti fasi. Wan baaa de kai Andrew, di dë gaanwomi sömëni jaa longi kaa, bi taki taa: „Mi ta si taa te wan gaanwomi ta libi bunu ku dee baaa ku dee sisa, ta fan suti ku de, nöö de ta möön fii bunu. Te dee gaanwomi ta du sö, nöö di soni dë ta heepi dee baaa ku dee sisa u di kemeente u de wooko makandi ku de.” Wan woto baaa de kai Tony, di dë gaanwomi sömëni jaa kaa, bi taki tu taa: „Hii juu mi ta mbei möiti u du di soni di sikifi a Filipi 2:3. Mi ta mbei möiti u mi ta si wotowan hei möön mi. Di soni aki ta heepi mi u ma pëë basi da wotowan.” Dee gaanwomi musu abi sakafasi, leti kumafa Jehovah abi sakafasi. Hii fa Jehovah da di Möön Hei Tiima u mundu, tökuseei a ta „saka ko” heepi dee „mofina sëmbë” dee dë a goon aki (Ps. 18:35; 113:6, 7). Jehovah ta buuse sëmbë di abi gaanfasi. w19.09 bld. 16-17 pal. 11-12

Woo ta feni kötöhati a Jesosi go dou, ee u ta hoi dee dii soni dee woo taki u de aki a pakisei. Di fosu soni di u musu ta hoi a pakisei, hën da u musu ta si soni a di soifi fasi. U di u ta wooko da Jehovah, mbei u musu ta du di wooko u Jehovah kumafa a kë. U da dee wookoma, nöö Jehovah da di Masa fuu (Luk. 17:10). Ee u ta suku u du di wooko u Jehovah kumafa useei kë, nöö woo mbei soni ko taanga da useei. Ma ee u ta du di wooko u Jehovah kumafa Jehovah kë fuu du ën, nöö woo sa du soni di u bi ta si kuma wa bi o sa du. Hoi a pakisei taa na wan sëmbë sa tapa Jehovah faa du di soni di a abi a pakisei u du! (Lom. 8:31; 1 Joh. 4:4) U musu ta du di wooko di Jesosi da u fuu du, u di u kë tja gafa ko da Jehovah. Dee sëmbë dee bi ta waka a Jesosi baka, dee bi ta suku u du soni di sa tja wini ko da deseei, an bi ko ta dë waiwai möön, nöö te u kaba fëën de an bi ta waka a Jesosi baka möön (Joh. 6:25-27, 51, 60, 66; Fil. 3:18, 19). Ma dee sëmbë dee bi ta waka a Jesosi baka u di de lobi Gadu ku hii de hati, söseei u di de lobi woto sëmbë ku hii de hati, bi waka a Jesosi baka hii de libi longi, nöö de bi ta biibi tu taa de bi o go tii makandi ku Keesitu a liba ala. Wë sö nöö a dë taa ee useei ta waka a Jesosi baka u di u lobi ën, nöö woo ta dë waiwai hii juu. w19.09 bld. 20 pal. 1; bld. 24-25 pal. 19-20

Pakisei dee bunu dee i ta feni tu, u di ja ta biibi dee poipoi lei dee sëmbë bi lei i möön. U ta wai seei taa u ko fii a di lö fasi aki! I sa dë ku di mëni taa woo ko fii a wan möön bunu fasi. Abiti möön Jesosi o puu hii poipoi keiki a goonliba, söseei a o puu di tii u libisëmbë a pasi. Gadu o tjubi „wanlö gaan hia sëmbë” di dini ën, nöö bakaten nöö a o da de pasi u de libi u teego a wan paladëisi a goonliba aki, ka de o ta feni gaan bunu (Ako. 7:9, 14). Te a hia sëmbë o weki ko a libi baka, nöö de o feni pasi u de ko fii u hii dee soni dee ta pasa ku u, u di Adam du zöndu (Tjab. 24:15). A di pisiten u di Dusu Jaa Tii, Jesosi ku dee woto sëmbë dee o tii makandi ku ën o heepi libisëmbë u de ko dë söndö zöndu. Söseei de o heepi de u de ku Gadu ko bunu baka. Di Dusu Jaa Tii u Jesosi ka a o seeka soni ko bunu, söseei ka a o mbei sëmbë ko fii, o dë kuma di Piizii-jaa di de bi ta hoi a Isaëli. Di soni dë kë taki taa hii dee sëmbë dee ta dini Gadu ku hii de hati, o ko dë söndö zöndu. w19.12 bld. 12-13 pal. 14-16

A di ten di pasa, wan womi de kai Josëfu (de bi ta kai ën Banabasi tu) bi da Jehovah pasi faa tei ën faa wooko dëën (Tjab. 4:36, 37). Di Saulosu bi ko dë wan Keesitu sëmbë, nöö sömëni u dee baaa ku dee sisa bi ta fëëë u de go nëën, u di de bi sabi ën kuma wan sëmbë di bi ta du ku dee bakama u Jesosi. Ma di Banabasi si di soni dë, hën a go da Saulosu kötöhati te a kaba, hën a heepi ën (Tjab. 9:21, 26-28). Bakaten, dee gaanwomi u Jelusalen bi si taa a dë fanöudu u de manda sëmbë u de go da dee baaa ku dee sisa taanga. Dee baaa ku dee sisa aki bi ta libi te a Antiokia di dë a Silia. Ambë de bi manda go? De bi manda Banabasi go! Wan bunu sëmbë de bi manda go dë. Di Bëibel ta piki u taa Banabasi ’da de taanga . . . u de fika a Masa Jesosi leiki nöömö ta biibi ën ku wan hati nango’ nöömö (Tjab. 11:22-24). Wë a di ten aki, Jehovah sa tei u fuu ko dë „wan sëmbë di ta da sëmbë hati” tu. A sa tei u fuu da dee sëmbë di sëmbë u de lasi libi, kötöhati. Nasö Jehovah sa tei u fuu go luku wan sëmbë di dë ku suwaki nasö di ta fii bookosaka, nasö a sa tei u fuu sa bëli ën fuu dëën kötöhati. Joo da Jehovah pasi faa tei i fii wooko dëën kumafa a bi tei Banabasi faa wooko dëën u?​—1 Tes. 5:14. w19.10 bld. 22 pal. 8

So juu, te u ta wooko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu, nöö u ta si dee bunu fasi di de abi, ma u ta si dee suwaki fasi u de tu. Ma andi sa heepi u fuu lobi dee mati fuu go dou hii fa de ta mbei föutu? Wa musu dë ku di mëni taa dee baaa ku dee sisa fuu an o mbei föutu. Fëën mbei te u ko dë mati u wan sëmbë, nöö u musu mbei taanga möiti fuu ku ën sa dë mati go dou. Ee dee mati fuu mbei wan föutu, nöö kandë a o dë fuu go fan ku de. Ma te woo fan ku de, nöö u musu wooko ku dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu (Ps. 141:5). Nöö ee dee mati fuu du wan soni di hati u, nöö u musu da de paadon. Te u da de paadon kaa, nöö wa musu taki u di soni di de bi du möön. A dë fanöudu seei a di ten aki, fuu ta buta pakisei a dee bunu fasi u dee baaa ku dee sisa fuu, ka fuu ta buta pakisei a dee föutu di de ta mbei! Ee u ta du di soni aki, nöö u ku de o ko dë möön gaan mati. Di soni aki da wan fanöudu soni seei fuu du nöunöu kaa, u di woo abi bunu mati fanöudu a di pisiten u di gaan fuka. w19.11 bld. 6 pal. 13, 16

Te u ta lei sëmbë soni u Bëibel, nöö u musu ta mbei hii möiti u heepi de u de ’bia ko dë bakama u Jesosi . . . U musu ta lei de u de piki hii dee soni tuu dee Jesosi manda u fuu ta du’. U musu heepi sëmbë u de ko fusutan taa a dë fanöudu u de dini Jehovah, söseei u de du soni u mbei di Könuköndë wooko go a fesi. Wë fuu sa du di soni aki, nöö u musu ta da sëmbë taanga u de ta du dee soni di de ta lei a di Bëibel, u de buta de libi a Jehovah maun, söseei u de tei dopu. Te de du dee soni aki ufö de o sa pasa di daka u Jehovah libilibi (1 Pet. 3:21). Ten an fika hia möön u di kaba u di goonliba aki dou. Fëën mbei wa musu ta lasi ten ta lei wan sëmbë soni u Bëibel nöömö, ee di sëmbë an ta tooka soni nëën libi u lei taa a kë ko dë wan dinima u Jehovah (1 Kol. 9:26). Ten an dë hia möön! Sömëni sëmbë dë jeti di musu jei di Könuköndë bosikopu ufö a lati poi. w19.10 bld. 11-12 pal. 14-15

Wan pasi a wan jaa dee Isaëli sëmbë bi musu ta hakisi paadon u dee zöndu u de. De bi ta ko makandi, nöö di gaan mindima bi ta tjuma mbeti da Gadu. Di tja di dee Isaëli sëmbë bi ta tja mbeti go tjuma da Gadu a di daka dë, bi ta heepi de u de an fëëkëtë taa de bi abi heepi fanöudu u de kumutu a zöndu basu! Di fosu soni di di gaan mindima ta du da a ta kandi di santa fatu këdëë tuwë a di kendikendi zonka liba, nöö hii di kamba ta bigi sumëë suti vaaan. Andi u sa lei a di soni dë? Di Bëibel ta taki taa dee begi u dee dinima u Jehovah dë kuma sumëë suti fatu dëën (Ps. 141:2; Ako. 5:8). Te di gaan mindima bi ta tja di fatu go tjuma da Jehovah, nöö a bi ta du ën ku gaan lesipeki. Sö nöö a musu dë te u ta begi. Te u ta begi Jehovah, nöö u musu du ën ku gaan lesipeki. U ta tei ën u bigi seei taa di Sëmbë di mbei u ta da u pasi fuu fan ku ën, söseei taa a ta da u pasi fuu ku ën ko dë mati. A kë taa u ku ën musu libi kuma tata ku mii (Jak. 4:8). A ta si u kuma mati fëën! (Ps. 25:14) U ta tei di soni aki u bigi sö tee taa wa kë du na wan soni di an ta kai ku ën. w19.11 bld. 20-21 pal. 3-5

Unfa gaansë u dee sëmbë dee ta libi ka i ta libi, ta si wooko? A sömëni köndë, sëmbë ko ta wooko möön taanga, söseei de ko ta wooko möön longi, möön hiniwan ten di bi pasa. Möön gaanfa, a ta pasa taa sëmbë di ta wooko tumisi, an ta feni ten u böö, söseei de an ta feni ten u dë ku dee sëmbë u de wosudendu, nasö u lei soni u Gadu (Peleik. 2:23). Ma i abi sëmbë di an lo’ wooko seepiseepi, nöö hii juu de ta suku fasi u de an wooko (Nöng. 26:13, 14). Sömëni sëmbë u di goonliba aki ta wooko taanga poi, ma i abi wotowan di an ta pena wooko seei. Ma luku unfa Jehovah ku Jesosi ta si wooko. Wë u tuu sabi taa Jehovah lo’ wooko. Jesosi bi taki di soni aki, di a bi taki taa: „Mi Tata an ta disa [wooko] fëën u du fu di a dë saba daka hedi e, nöö hën mbei miseei di Mii fëën aki, më sa disa [wooko] u du a saba tu” (Joh. 5:17). Pakisei hii dee wooko di Gadu du di a mbei dee ëngëli ku dee teeja ku dee palanëti a liba ala. U ta si sömëni waiti soni di Jehovah mbei a goonliba aki tu. w19.12 bld. 2 pal. 1-2

Unfa a du ko taa Dafiti ku Jehovah bi ko dë gaan mati sö? Dee soni dee Jehovah mbei, bi heepi Dafiti faa ko sabi ën bumbuu. Di Dafiti bi möön njönku, nöö a bi ta dë sömëni juu longi a döö, u di a bi musu ta luku dee sikapu fëën tata. A sa dë taa a di ten dë a bigi pakisei fundu u dee soni dee Jehovah mbei. Te Dafiti bi ta luku go a liba ala a ndeti, nöö a bi ta si dusudusu teeja, ma na dee teeja dë nöö a bi ta si. Dafiti bi ta si dee fasi u di Sëmbë di mbei de (Ps. 19:1, 2). Di Dafiti bi pakisei u di foombo fasi fa libisëmbë mbei, hën a ko si taa Jehovah köni tuutuu (Ps. 139:14). Di Dafiti bi ta pakisei fundu u dee soni dee Jehovah mbei, hën a bi ko si unfa Jehovah bigi tjika. A bi ko si taa hën Dafiti an dë wan hojo soni (Ps. 139:6). Andi di soni aki ta lei u? Tei ten hiniwan daka u pakisei fundu u dee hanse soni dee i ta si taa Gadu mbei, soni kuma dee uwii, dee mbeti, ku libisëmbë, nöö luku andi dee soni dë ta lei i u Jehovah. Te i ta du sö, nöö hiniwan daka joo sa lei soni u di Tata fii di dë a liba ala (Lom. 1:20). Di soni dë o mbei taa hiniwan daka joo ta möön lobi Jehovah. w19.12 bld. 19-20 pal. 15-17

Mosesi bi dini Gadu. Di Mosesi bi abi 40 jaa, hën a bi go nama ku dee sëmbë u Gadu, nöö an bi kë „tja di në taa a dë miii u di mujëë mii u könu Falao möön”. Mosesi bi disa di nëbai libi di a bi abi, hën a bigi nama ku dee Isaëli sëmbë dee bi dë saafu a Egepiti. Mosesi bi sabi taa Falao hati bi o boonu gaanfa seei te a bi du di soni aki. A bi sabi taa Falao bi dë wan könu di bi abi makiti gaanfa, nöö dee Egepiti sëmbë bi ta si ën kuma wan gadu. Di soni aki ta lei taa Mosesi bi abi wan taanga biibi! Mosesi bi ta futoou Jehovah. Di fasi fa Mosesi bi ta lei taa a ta futoou Jehovah aki, ta lei u unfa a du ko taa hën ku Jehovah bi sa dë mati hii hën libi longi (Nöng. 3:5). Andi di soni aki ta lei u? Wë kuma Mosesi, useei musu taki andi woo du a di libi fuu tu. U musu taki ee woo dini Gadu, söseei ee woo nama ku dee sëmbë fëën. Wë kandë useei musu disa soni fuu sa dini Gadu, nasö kandë sëmbë di an sabi Jehovah sa kë du ku u. Ma ee u ta futoou di Tata fuu di dë a liba ala, nöö u sa dë seiki taa a o heepi u! w19.12 bld. 17 pal. 5-6

Hii fa goondoti Jehovah bi tei mbei u, tökuseei u dii gaanfa möön goondoti. Boo luku wantu soni di mbei u sa taki taa Jehovah kai u gaan soni. Jehovah mbei libisëmbë a sö wan fasi taa de sa ta djeesi ën a dee fasi dee a abi (Ken. 1:27). U di a du di soni aki, mbei u sa taki taa a kai libisëmbë gaan soni möön hii dee woto soni di a mbei buta a goonliba aki. Söseei a buta u fuu seeka di goonliba, söseei fuu ta sölugu dee mbeti (Ps. 8:4-8). Baka di Adam bi du zöndu seei, libisëmbë bi dii a Jehovah wojo jeti. A lobi u sö tee taa a manda Jesosi, di Womi Mii fëën di a bi lobi, faa ko paka zöndu da u (1 Joh. 4:9, 10). U di Adam bi du zöndu, mbei hii u tuu ta dëdë. Ma u di Jesosi paka di lusupaima da u, mbei Jehovah sa weki dee sëmbë dee dëdë, ko a libi baka. Hën da „dee bi libi bunu a Masa Gadu wojo ku dee an bi libi bunu tuu” (Tjab. 24:15). Di Wöutu u Gadu ta taki taa Jehovah ta kai u gaan soni aluwasi ee u dë ku suwaki, aluwasi ee u pooti, nasö ee u ko gaandi kaa.​—Tjab. 10:34,35. w20.01 bld. 15 pal. 5-6

Na u di wan famii u wan sëmbë dë salufuwan, mbei hënseei o ko dë salufuwan. Gadu hën ta tei sëmbë ko dë salufuwan (1 Tes. 2:12). U musu ta köni fu wa hakisi sëmbë soni di sa toobi de. Wa o hakisi di mujëë u wan baaa di dë salufuwan ee unfa a ta feni ën taa a o libi u teego a goonliba aki, söndö hën manu. Wan soni di u sabi, hën da u sa dë seiki taa a di njunjun goonliba, Jehovah o „da hiniwan soni di dë ku libi di soni di a kë” (Ps. 145:16). Te wa ta libi ku dee salufuwan kuma de hei möön wotowan, nöö a o heepi u a peipei fasi. Unfa sö? Wë di Bëibel ta piki u taa a sa pasa taa so salufuwan an hoi deseei a Jehovah (Mat. 25:10-12; 2 Pet. 2:20, 21). Fëën mbei ee u ta köni fu wa ta kai sëmbë gaan soni poi, nöö wa o ko ta waka a libisëmbë baka. Aluwasi ee de dë salufuwan, ee hia sëmbë sabi de, nasö ee de ta dini Jehovah sömëni jaa kaa (Jud. 16). Nöö ee dee sëmbë aki an ko ta hoi deseei a Jehovah möön, nasö ee de puu deseei a di kemeente, nöö di soni dë an o mbei wa ko ta biibi Jehovah möön, söseei an o mbei u disa u dini Jehovah. w20.01 bld. 29 pal. 9-10

U di „u dë lobi mii” u Jehovah, mbei u ta mbei möiti u djeesi ën. U ta djeesi ën te u ta lei taa u lobi wotowan, te u abi sutifasi, söseei te u ta da wotowan paadon. Te dee sëmbë dee an sabi Jehovah si unfa u ta tja useei, nöö kandë de o kë ko sabi möön soni fëën (1 Pet. 2:12). Mama ku tata di dë Keesitu sëmbë, musu mbei möiti u libi ku dee mii u de kumafa Jehovah ta libi ku u. Te dee mama ku dee tata ta djeesi Jehovah, nöö a sa pasa taa dee mii u de o kë ko dë mati u Jehovah tu. U ta djula da Jehovah, di Tata fuu di dë a liba ala, nöö u kë ta konda soni fëën da wotowan tu. Hii u tuu ta fii kumafa Könu Dafiti bi ta fii. A bi taki taa: „Mi o gafa Jehovah u dee soni dee a du” (Ps. 34:2). Ma kandë so juu u ta sen u konda soni u Jehovah da wotowan. Unfa u sa ko abi degihati? U ta ko abi degihati te u ta buta pakisei fuu a di fa woo sa mbei Jehovah wai, söseei te u ta buta pakisei a dee wini dee wotowan o feni te de ko sabi soni fëën. Jehovah o da u di degihati di u abi fanöudu. A bi heepi dee fesiten Keesitu sëmbë u de ko abi degihati, nöö a o heepi u tu.​—1 Tes. 2:2. w20.02 bld. 11 pal. 12-13

Sömëni sëmbë di ta lei soni u Bëibel, nango a fesi seei, nöö de ta tei dopu. Ma so u dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel, ta fëëë u de ko dë bakama u Jesosi. De lobi di lei di u ta lei de soni, ma de an nango a fesi u de sa tei dopu. Hii u tuu ta kë heepi di sëmbë di u ta lei soni u Bëibel faa du dee soni dee a ta lei, sö taa a sa ko dë wan bakama u Keesitu. Jehovah kë u sëmbë ta dini ën u di de lobi ën. Fëën mbei di maaka di u musu kë dou, hën da u heepi dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel, u de ko fusutan taa Jehovah ta booko hën hedi ku de, nöö a lobi de gaanfa seei. U kë heepi de u de ko ta si Jehovah kuma wan „tata da dee mii dee na a’ tata möön”, söseei kuma „wan kuutuma di ta hopo taki da dee mujëë dee manu u de dëdë kaa” (Ps. 68:5). Te dee sëmbë dee i ta lei soni u Bëibel ko fusutan unfa Gadu lobi de tjika, nöö de o sa ko ta lobi ën tu. Heepi de u de ko fusutan taa Gadu kë u de feni teego libi, nöö a dë kabakaba u heepi de u de sa feni ën. w20.01 bld. 3 pal. 7-8

Apösutu Paulosu bi abi sakafasi, nöö a bi sabi taa a bi dë fanöudu u dee mati fëën ta dëën kötöhati. An bi ta fëëë taa ee dee mati fëën dëën kötöhati, nöö sëmbë bi o ta si ën kuma wan sëmbë di suwaki a di biibi (Kol. 4:7-11). Te u ta tei taa u abi kötöhati fanöudu, nöö dee baaa ku dee sisa fuu o ta heepi u kumafa a dë fanöudu. Paulosu bi sabi taa di Wöutu u Gadu bi o dëën kötöhati (Lom. 15:4). A bi o heepi ën tu faa bi sa hoi dou, aluwasi andi bi ta pasa (2 Tim. 3:15, 16). Di de bi söötö Paulosu a Loomë di u tu pasi, hën a bi ta fii taa an bi o tei longi möön, nöö de bi o kii ën. A bi hakisi Timoteo faa ko nëën hesihesi, nöö a tja dee „buku” ko dëën (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13). Faandi mbei? Wë a kan taa dee buku dë bi dë dee Hebelejën buku u Bëibel. Nöö Paulosu bi o sa ta tei de faa ta lei soni u Gadu. Te useei ta lei soni a di Wöutu u Gadu hii juu kuma Paulosu, nöö Jehovah o da u kötöhati tu. A o da u kötöhati ku di Wöutu fëën, aluwasi u dë ku gaan bookohedi. w20.02 bld. 23 pal. 14-15

Elifasi, Bilidati, ku Sofali an bi tei ten pakisei andi de bi o taki o heepi Jöpu. Ma de bi pakisei u de go taki soni u lei Jöpu taa a musu u dë sö taa a du wan soni di an bunu. De bi taki wantu soni di bi dë sö tuutuu, ma gaansë u dee soni di de bi taki u Jöpu, ku Jehovah, an bi dë sö tuutuu, nasö de an bi ta da wotowan taanga. De bi kuutu Jöpu taa a dë wan hogihati sëmbë (Jöpu 32:1-3). Andi Jehovah bi du? Hati fëën bi boonu ku dee dii womi aki. A bi kai de donma, hën a mbei de go hakisi Jöpu faa begi da de (Jöpu 42:7-9). U ta lei sömëni soni a di woto u Elifasi, Bilidati, ku Sofali. Di fosu soni, hën da wa musu ta kuutu dee baaa ku dee sisa fuu (Mat. 7:2-5). Ma u musu haika de bunu ufö u taki wan soni. Te u du sö, nëën ufö woo sa ko fusutan unfa soni ta taanga da de tjika (1 Pet. 3:8). Di u tu soni, hën da te woo taki wan soni, nöö u musu fan a wan suti fasi, söseei u musu taki soni di dë sö tuutuu (Ef. 4:25). Di u dii soni, hën da Jehovah ta buta pakisei gaanfa a di fasi fa u ta fan ku useei. w20.03 bld. 22-23 pal. 15-16

A lo’ u pasa möön gaanfa taa te u ta lei wotowan soni u Jehovah, nöö nëën useei ta ko sabi Jehovah möön bunu tu. U ta ko si unfa Jehovah abi tjalihati u sëmbë te a ta heepi u fuu feni dee sëmbë dee kë ko dë mati fëën (Joh. 6:44; Tjab. 13:48). U ta si unfa di Wöutu u Gadu abi kaakiti, te u ta si unfa a ta heepi dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel. Di Wöutu u Gadu ta heepi de u de bia libi ko dë wan hii woto sëmbë kumafa Gadu kë (Kol. 3:9, 10). U ta si tu unfa Gadu abi pasensi ku dee sëmbë u di pisiwata ka u ta peleiki, u di a ta manda u go a de sömëni pasi fuu sa heepi de u de ko sabi soni fëën, söseei u de sa feni libi (Lom. 10:13-15). Aluwasi u ta dini Jehovah sömëni jaa kaa, tökuseei u musu ta tei di dë di u ku Jehovah dë mati u bigi. Wan fasi fa u sa lei taa u ta tei di dë di u ku Jehovah dë mati u bigi, da te u ta begi ën. Ee i kë fii ku wan sëmbë ko dë gaan mati, nöö hii juu i musu ta fan ku ën. Fëën mbei ee i kë fii ku Gadu ko dë gaan mati, nöö i musu ta begi ën hii juu, söseei ja musu ta fëëë u konda dëën unfa i ta pakisei ku unfa i ta fii. w19.12 bld. 19 pal. 11, 13-14

Di soni aki ta da u kötöhati seei! Jesosi da di Könu u di Könuköndë u Gadu, nöö a o puu hii dee fuka dee Saatan ku di goonliba fëën ta tja ko da u (Jes. 65:17; 1 Joh. 3:8; Ako. 21:3, 4). Di soni aki ta mbei u ta wai seei u di u sabi taa woo feni gaan bunu a di ten di ta ko! Jesosi da u wan gaan wooko fuu du, ma a dë ku u ta heepi u fuu pasa dee lasiti daka u di goonliba aki (Mat. 28:19,20). Di soni aki ta da u taanga seei! Fuu sa ta da dë bööböö, nöö u musu ta feni taanga, u musu ta feni kötöhati, söseei u musu ta dë ku di mëni taa soni o go möön bunu a di ten di ta ko. Unfa i sa ta dë bööböö hii fa fuka ta miti i? Wë i sa ta dë bööböö go dou, te i ta du dee soni dee Jesosi bi du. Di fosu soni di i musu du, hën da i musu ta begi hii juu. Di u tu soni di i musu du, hën da i musu ta piki Jehovah buka, söseei i musu ta peleiki fajafaja, aluwasi soni ta mbei a ta taanga da i fii du ën. Di u dii soni di i musu du, hën da i musu ta mbei dee mati fii heepi i te i dë a fuka. Te i ta du dee soni aki, nöö di kötöhati di Gadu ta da sëmbë o tjubi i hati ku i fusutan tuu (Fil. 4:6, 7). Nöö leti kumafa Jesosi bi hoi dou hii fa sömëni soni bi miti ën, sö nöö iseei o sa hoi dou tu.​—Joh. 16:33. w19.04 bld. 13 pal. 16-17