Ëlufumu-liba

Sömëni sëmbë a di ten aki di sëmbë ta si kuma köni sëmbë, ta taki taa di libi di wan sëmbë ta libi ku dee lai u Bëibel da wan don soni. De ta taki taa ee i ta si sëmbë hei möön i, nöö de o du ku i. Ma unfa soni ko dë a goonliba u di sëmbë ko ta pakisei deseei nöö? Dee sëmbë dee ta pakisei deseei nöö, ta dë waiwai ö? De ta abi wan piizii wosudendu libi ö? De ta abi tuutuu mati ö? De ku Gadu ta dë gaan mati ö? Te i luku dee soni aki te i kaba, i si kuma a möön bunu u libi ku di köni u di goonliba aki ö, naa i si kuma a möön bunu u libi ku di köni di dë u feni a di Wöutu u Gadu? (1 Kol. 3:19). Dee sëmbë dee ta suku lai a dee sëmbë u di goonliba aki, dee wotowan ta si kuma köni sëmbë, dë kuma wan sëmbë di lasi pasi, nöö a ta hakisi wan woto sëmbë di lasi pasi, faa lei ën naasë di pasi dë. Jesosi bi taki wan soni u dee könima u di ten fëën. A bi taki taa: „Dee lö sëmbë dë, de dë kuma wanlö bookowojoma ta suku u de tja oto bookowojoma fu de go pasa ngötö. Nöö na de tuu o kai go a di ngötö nö?” (Mat. 15:14). Wë di köni u di goonliba aki da wan sösö soni a Gadu wojo tuutuu. w19.05 bld. 24-25 pal. 14-16

A di ten aki te u ta mëni di dëdë u Jesosi, nöö u ta si taa dee sëmbë dee ta njan di bëëë, ta bebe di win, ta ko möön hia. U musu ta booko u hedi ku di soni aki ö? Wë nönö. „Gadu sabi ambë da dee sëmbë fëën” (2 Tim. 2:19). Ma dee baaa dee ta konda dee sëmbë dee ta njan di bëëë, ta bebe di win, te u ta mëni di dëdë u Jesosi, an sabi ambë dë salufuwan tuutuu. Fëën mbei u sa taki taa so u dee sëmbë aki da sëmbë di ta si kuma de dë salufuwan, hii fa an dë sö. A pasa kaa taa so sëmbë di bi ta njan di bëëë, ta bebe di win, an bi ko ta du di soni dë möön. Boiti di dë, a kan taa so sëmbë sa abi wan pei siki di ta mbei de ta si kuma de o go tii ku Jesosi a liba ala. Fuu taki ën, nöö wa sabi un mëni salufuwan dë a goonliba aki jeti. Salufuwan o dë a hii së u goonliba te Jesosi o ko tei de tja go a liba ala. Di Bëibel ta taki taa a dee lasiti daka u di goonliba, dee salufuwan dee bi o dë a goonliba aki jeti an bi o hia (Ako. 12:17). Ma an ta piki u un mëni salufuwan bi o dë a goonliba aki jeti, te di gaan fuka bigi. w20.01 bld. 29-30 pal. 11-13

Jesosi bi lei u unfa Jehovah lobi u tjika di a bi konda di woto u wan womi mii di bi lasi (Luk. 15:11-32). A di woto di Jesosi bi konda, nöö di Tata u di womi mii bi ta dë hii juu ku di mëni taa di womi mii fëën bi o toona ko baka. Di di womi mii bi toona ko a wosu baka, hën di tata bi wai ku ën te na soni. Ee u bi go disa Jehovah, hën u tjali u di soni di u du, nöö u sa dë seiki taa di Tata fuu dë kabakaba u tei u ku wai baka. Di Adam pasa Jehovah buka, hën a tja sömëni hogi ko. Di Tata fuu o seeka hii soni ko bunu baka. Baka di Adam pasa Jehovah buka, hën Jehovah buta taa a o tei 144.000 sëmbë a goonliba aki, u de go tii makandi ku di Womi Mii fëën a liba ala. Dee sëmbë aki o dë könu ku mindima tuu. A di njunjun goonliba, Jesosi ku dee sëmbë dee o tii makandi ku ën o heepi libisëmbë u de ko dë sëmbë di an abi zöndu möön. Baka di dë, Saatan o pooba sëmbë wan lasiti pasi jeti. Dee sëmbë dee o hoi deseei a Gadu, o feni teego libi. Di Tata fuu o wai seei te a o si fa goonliba o fuu ku dee mii fëën dee ta dini ën ku hii de hati. Di ten dë o dë wan bunu ten seei! w20.02 bld. 6-7 pal. 17-19

Hiniwan fuu musu hakisi useei dee soni aki: ’Mi ta tooka soni a mi libi u mi ko dë wan tuutuu Keesitu sëmbë u, naa mi ta tooka soni u di mi kë u wotowan si mi u bumbuu sëmbë?’ A dë fanöudu fuu ko sabi di soni aki. Jesosi bi taki wan soni a Mateosi 12:43-45, di ta lei u andi u musu du fuu sa dë wan tuutuu Keesitu sëmbë. Dee soni di Jesosi taki a di pisi aki ta lei u wan fanöudu soni. De ta lei u taa an tjika fuu disa fasi u pakisei di an bunu, ma u musu ko ta pakisei soni di ta kai ku Gadu. U sa tooka di fasi fa u dë tuutuu ö? Wë di Wöutu u Gadu ta piki u taa: „Un musu tei di njunjun libi di Gadu da u, nöö woon ko ta djeesi ën seei. Biga hën ta libi bunu a hii futu ku limbo hati” (Ef. 4:24). Wë u sa tooka di fasi fa u dë tuutuu, ma u musu mbei taanga möiti. Na duwengi nöö u musu ta duwengi useei fu wa du soni di an bunu, ma u musu tooka di ’hatiböö fuu ku di pakisei fuu’. Hën da wa musu ta kë so soni möön, u musu tooka di fasi fa u ta tja useei, söseei wa musu ta du soni ku föutu pakisei. Di soni aki kë taki taa u musu ta mbei taanga möiti. w19.06 bld. 9-10 pal. 6-7

Jehovah bi abi tjalihati u Lotu tee taa a manda ëngëli go tjubi hën ku dee sëmbë fëën wosudendu. Ma Lotu bi dë ta „naanaa”. Dee ëngëli bi panjan Lotu nëën maun gbaa hoi, hën de tja hën ku dee sëmbë fëën go a döösë u di foto (Ken. 19:15, 16). Dee ëngëli bi piki ën taa a bi musu kule go a dee kuun kamian. Ma ka faa bi piki Jehovah buka, hën a bia hakisi Jehovah ee a bi sa go a wan foto di bi dë zuntu ku di pisiwata dë (Ken. 19:17-20). Jehovah bi haika Lotu ku pasensi, hën a disëën faa go a di foto dë. Bakaten Lotu bi ko ta fëëë faa libi a di kamian dë, hën a foloisi go a di kuun kamian ka Jehovah bi piki ën taa a bi musu go sensi ten kaa (Ken. 19:30). Na piki pasensi Jehovah bi abi da Lotu! Wë leti kumafa a bi pasa ku Lotu, sö nöö wan baaa nasö wan sisa fuu sa du soni di sa tja gaan bookohedi ko dëën. Ee di soni aki ko pasa, nöö andi u woo du? Wë te di soni aki ko pasa, nöö u bi o sa kë piki ën taa hënseei hën suku ën. Nöö u bi o abi leti u piki ën sö tu (Gal. 6:7). Ma u bi o sa du soni a wan möön bunu fasi. A bi o möön bunu fuu heepi ën kumafa Jehovah bi heepi Lotu. w19.06 bld. 20-21 pal. 3-5

Dee felantima fuu ta tapa di wooko fuu, u di de kë fuu fëëë, nöö u disa di dini di u ta dini Jehovah. Boiti di tapa di de ta tapa di wooko fuu, de sa ta mindi soni da u tu. So juu de sa ta manda siköutu ko a u pisi, de sa ta tja u go a kuutu, nasö de sa söötö u buta a dunguwosu. De ta mëni taa woo fëëë te u jei taa de söötö wantu u dee baaa ku dee sisa fuu buta a dunguwosu. Ee u ko ta fëëë taa de o du soni ku u, nöö useei sa bia disa di dini di u ta dini Jehovah. Wa bi o kë ko dë kuma dee sëmbë di di Bëibel ta taki soni u de a Leifitiki 26:36, 37. Wa o fëëë tee taa u disa di dini di u musu ta dini Jehovah. U ta futoou Jehovah ku hii u hati. Fëën mbei wa o ta dë pantapanta (Jes. 28:16). Ma woo ta begi Jehovah faa heepi u. U sabi taa te a dë ku u, nöö na wan tiima o sa tapa u fuu dini ën. Di du di sëmbë ta du ku u an ta mbei u fëëë, ma a ta möön heepi u fuu dini Jehovah go dou. w19.07 bld. 9-10 pal. 6-7

Aluwasi kandë ja ta feni sëmbë u heepi de u de ko dë bakama u Keesitu, tökuseei i musu ta suku go dou. Jesosi bi taki taa dee sëmbë dee ta heepi sëmbë u de ko dë bakama fëën, dë kuma sëmbë di ta kisi fisi. So juu wan sëmbë di ta kisi fisi, ta wakiti sömëni juu longi ufö a kisi fisi. Möön gaanfa de lo’ u wooko a gaan ndeti, nasö a fuuku mamate, nasö so juu de musu go te seei a wan longi kamian (Luk. 5:5). Sö nöö so peleikima ta wooko sömëni juu longi u de suku sëmbë di kë ko sabi soni u di tuutuu lei, söseei de nango a peipei kamian tu u de suku dee lö sëmbë dë. Faandi mbei de ta du di soni aki? Wë de ta du di soni aki u de sa ta miti möön hia sëmbë. Dee peleikima dee ta mbei di lö möiti aki, lo’ u miti sëmbë di ta kë sabi soni u di buka di u ta paaja. A bi o bunu ee iseei suku fasi u peleiki a wan juu ka i sa möön miti sëmbë, nasö fii peleiki a wan kamian ka sëmbë lo’ u dë möön gaanfa. Faandi mbei u musu abi pasensi te u ta lei sëmbë soni u Bëibel? Wan u dee soni di mbei u musu abi pasensi, hën da u di u musu heepi dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel u de ko sabi dee lei u Bëibel, söseei u de ko lobi de tu. U musu heepi de u de ko sabi Jehovah, u di hën mbei sëmbë sikifi di Bëibel, söseei u musu heepi de u de ko lobi Jehovah tu. w19.07 bld. 18-19 pal. 14-15

Kandë hati ta fon so fuu u di u bi du wanlö soni di an bi bunu a di ten di pasa. Ee sö a dë, nöö a bi o bunu fii öndösuku soni a dee buku fuu dee ta taki soni u di lusupaima di Jesosi paka da u. Te u ta begi ta pakisei fundu u di soni aki, nöö a sa heepi u u hati fuu an ta fon u sö möön. Wa o ta kuutu useei möön taa Jehovah an da u paadon. Boo luku wan woto soni di u sa lei a Paulosu. Kandë so baaa ku sisa bi disa wan wooko di bi sa mbei de ko gudu, sö taa de bi sa du möön soni a di dini di de ta dini Jehovah. Ee sö u bi du tu, nöö wa musu buta pakisei a dee soni dee u bi disa a baka. Wa musu si kuma wan okasi u bi lasi dë (Nöb. 11:4-6; Peleik. 7:10). Dee soni dee u bi disa a baka, sa dë soni di u bi du da Jehovah tu, nasö de sa dë di hoi di u bi hoi dou di fuka bi miti u a di ten di pasa. A dë sö tuu taa an föutu u toona mëni unfa Jehovah bi mbei u feni gaan bunu a di ten di pasa, söseei an föutu u mëni unfa a bi heepi u a dee jaa dee pasa, u di di soni dë ta mbei u ku ën ko dë möön gaan mati. Ma hii fa a dë sö, tökuseei wa kë si kuma u du soni da Jehovah tjika kaa.​—1 Kol. 15:58. w19.08 bld. 3 pal. 5-6

Hiniwan ten u sa fan ku Jehovah a wan lesipeki fasi, aluwasi ka u dë. Nöiti Jehovah ta abi soni ta du tee taa an o haika u. Hii juu a ta buta pakisei a dee begi fuu. Te u ko ta tei ën u bigi taa Jehovah ta haika dee begi fuu, nöö u ku ën ta ko dë möön gaan mati. Di Psalöm sikifima bi taki taa: „Mi lobi Jehovah, u di a ta haika mi” (Ps. 116:1). Na haika nöö di Tata fuu ta haika dee begi fuu, ma a ta piki dee begi fuu tu. Apösutu Johanisi bi taki taa: „Te u begi ën wan soni, nöö ee di begi kai ku di pakisei fëën, nöö a o jei” (1 Joh. 5:14, 15). A dë sö tuu taa na hii juu Jehovah o piki dee begi fuu kumafa u bi pakisei taa a bi o du ën. A sabi andi möön bunu da u. Fëën mbei so juu di piki fëën ta dë taa wa o feni di soni di u bi kë. Nasö so juu a ta dë taa u musu wakiti pikisö möön (2 Kol. 12:7-9). Jehovah ta da u dee soni dee u abi fanöudu. Jehovah ta du di soni di a kë taa dee womi dee abi miii musu ta du (1 Tim. 5:8). Jehovah ta da dee mii fëën dee soni di de abi fanöudu u de sa dë a libi. An kë fuu ta booko u hedi taa wa o feni soni u njan, soni u bisi, nasö kamian fuu tan (Mat. 6:32, 33; 7:11). U di Jehovah ta si u taa u da mii fëën, mbei a seti soni da u fuu sa ta abi dee soni dee woo abi fanöudu a di ten di ta ko. w20.02 bld. 5 pal. 10-12

Na hii dee sëmbë dee o go libi a liba ala, di Bëibel ta kai „di köni saafu di dë u futoou”. (Mat. 24:45-47, NW.) A di ten u dee fesiten Keesitu sëmbë, Jehovah ku Jesosi bi tei wantu womi u de ta da sömëni sëmbë njanjan, nasö u de ta lei wotowan soni. Sö nöö de ta du ën a di ten fuu aki tu. Wantu salufu Keesitu sëmbë nöö Jehovah bi tei u de sikifi dee Giiki buku u Bëibel. A di ten aki, wantu salufu Keesitu sëmbë nöö abi di faantiwöutu u da dee sëmbë u Gadu „njanjan a di soifi ten”. Jehovah buta taa a o da gaansë u dee sëmbë fëën libi u teego a goonliba aki, nöö a o mbei wantu sëmbë nöö tii ku Jesosi a liba ala u teego. Jehovah ta paka hii dee dinima fëën. Dee dinima fëën dee dë kuma di „Dju” ku dee dë kuma dee „teni womi” tuu. Boiti di dë, a ta hakisi hii de tuu u de hoi dee seei wëti, söseei u de ta hoi deseei nëën (Sak. 8:23). Hii de tuu musu abi sakafasi. Hii de tuu musu ta dini ën makandi kuma wan famii. Ma na di dë nöö, hii de tuu musu ta mbei taanga möiti u de ta libi fiifii ku deseei a di kemeente. Be hii u tuu dini Jehovah go dou, söseei boo ta waka a Keesitu baka nöömö kuma „wan kodo hipi sikapu”, a dee lasiti daka u di goonliba aki. w20.01 bld. 31 pal. 15-16

Wa sa duwengi dee famii fuu u de haika di bunu buka, ma u sa heepi de u de ko kë haika soni u Bëibel (2 Tim. 3:14, 15). Be dee soni dee i ta du dë u si möön gaanfa. Dee famii fuu ta möön luku dee soni dee u ta du, möön dee soni dee u ta taki. Na ko wei u heepi dee famii fii. U sa djeesi Jehovah a di soni aki. „Hii juu” Jehovah ta da sëmbë di okasi u de sa haika di bunu buka, sö taa de sa feni libi (Jel. 7:25). Apösutu Paulosu bi piki Timoteo taa an musu ko wei u heepi wotowan. Faandi mbei a bi piki ën di soni dë? Wë u di hën ku dee sëmbë dee bi o ta haikëën tuu bi o sa feni libi (1 Tim. 4:16). U lobi dee famii fuu. Fëën mbei u kë u de ko sabi dee tuutuu lei dee dë a di Wöutu u Gadu. w19.08 bld. 14 pal. 2; bld. 16-17 pal. 8-9

U musu hoi a pakisei taa te wan sëmbë mbei möiti u ko fan ku u, nöö a sa dë taa di föutu di u mbei bigi möön fa u bi ta mëni. Te a dë sö, nöö a sa ta taanga da u fuu tei di soni di di sëmbë taki. Kandë woo ta kuutu di sëmbë di da u di lai, nasö woo ta kuutu di fasi fa a bi da u di lai. Ma ee u abi sakafasi, nöö woo mbei möiti fuu du soni a wan bunu fasi. Wan sëmbë di abi sakafasi ta tei ën u bigi te de dëën wan lai. Pakisei taa i dë a wan komakandi. Baka di i fan ku sömëni sëmbë, hën wan sëmbë kai i go a wan së, nöö hën a piki i taa wan soni peka a i tanda. An dë u taki taa joo fii wan fasi. Ma joo tei ën u bigi taa a piki i. Kandë i bi o ta pakisei taa a bi o möön bunu ee wan sëmbë bi piki i gaanduwe! Sö nöö u musu ta tei ën u bigi te wan baaa nasö wan sisa fuu tei degihati ko da u wan lai, a wan ten di u bi abi ën fanöudu. U musu si di sëmbë dë kuma wan mati fuu, ma na kuma wan felantima fuu.​—Nöng. 27:5, 6; Gal. 4:16. w19.09 bld. 5 pal. 11-12

Jehovah da dee mama wan gaan faantiwöutu a di wosudendu tu, söseei a da dee mama taki a dee mii u de liba tu. Wan mii an ta fëëkëtë dee soni di hën mama bi taki dëën di a bi dë miii, söseei an ta fëëkëtë di fasi fa hën mama bi ta du soni (Nöng. 22:6). Boo luku andi dee mama sa lei a Malia, di mama u Jesosi. Malia bi sabi di Wöutu u Gadu bumbuu. A bi ta lesipeki Jehovah gaanfa, nöö hën ku Jehovah bi dë gaan mati. A bi dë kabakaba u saka hënseei a Jehovah basu, aluwasi a bi dë taa hii hën libi bi o tooka (Luk. 1:35-38, 46-55). Un dee mama, un sa djeesi Malia a sömëni fasi. Na un fasi sö? Wan fasi fa un sa djeesi ën, hën da te un ta lei soni u Bëibel, ku te un ta begi sö taa unu ku Jehovah sa dë mati go dou. Wan woto fasi fa un sa djeesi Malia, hën da te un dë kabakaba u tooka soni a unu libi u libi fuunu sa kai ku Jehovah. w19.09 bld. 18 pal. 17-19

Gadu bi mbei apösutu Johanisi si wan wojolimbo sunjan di nama ku soni di bi o pasa a di ten di ta ko. A di wojolimbo sunjan dë, wan ëngëli bi ta piki fö woto ëngëli u de tapa dee fö ventu u di gaan fuka, u te de naki sitampu a dee futuboi u Gadu (Ako. 7:1-3). Dee futuboi dë seei o dë a dendu u dee 144.000 sëmbë di o tii makandi ku Jesosi a liba ala (Luk. 12:32; Ako. 7:4). Baka di dë, hën Johanisi bi si wan woto kulupu sëmbë. Di a si dee sëmbë aki, nöö a bi bigi dëën te na soni. Faandi mbei a bi bigi dëën sö? Wë a bi si „wanlö gaan hia sëmbë dë taanputaanpu a di Sikafumii fesi. De hia tee sëmbë an tjika u konda de. Nöö de dë sëmbë dee kumutu a hii pei nasiön, ku hii pei lö, ku hii pei föluku, ta fan hii dee peipei töngö u goonliba tuu” (Ako. 7:9-14). A bi musu u dë sö taa Johanisi bi wai seei di a ko sabi taa a di ten di ta ko, sömëni sëmbë bi o ta dini Gadu a di soifi fasi! U sa dë seiki taa di wojolimbo sunjan aki bi mbei di biibi u Johanisi ko möön taanga. Di wojolimbo sunjan aki musu möön taanga di biibi fuu, u di a nama ku soni di o pasa a dee lasiti daka dee u ta libi aki! A di ten fuu aki, u ta si unfa milionmilion sëmbë ko ta dini Jehovah, nöö de abi di biibi taa de o pasa di gaan fuka u de sa libi u teego a goonliba aki. w19.09 bld. 26 pal. 2-3

Pakisei unfa soni o dë te dee tiima o taki taa: „Aai, hii soni dë bunu kaa. An dë fuu fëëë möön.” Kandë de o ta njan buka ta taki taa bööböö libi ko dë a goonliba awaa. Dee tiima o kë fuu biibi taa de sa puu hii fuka a goonliba. Ma de an o sa tapa di gaan soni di o pasa bakaten! De o poi di „Gaan Babilon” kaba a sösö! (Ako. 17:5, 15-18) „Gadu hën [o] mbei de du di soni di a bi abi a pakisei”. Andi da di soni dë? Wë Gadu abi di pakisei u poi hii dee poipoi keiki u goonliba, te kisi dee keiki dee ta taki taa de da bakama u Keesitu, ma de an ta hoi dee wëti u Jehovah. Gadu o buta di pakisei fëën a di hati u dee „teni tutu” u ’di mbeti di sinkii fëën bë hëii sö’. Dee teni tutu da hii dee tiima dee ta wooko makandi ku di „mbeti”. Di mbeti dë da di ölganisaasi de kai De Verenigde Naties (Ako. 17:3, 11-13; 18:8). Di hopo di dee tiima aki o hopo go feti ku dee poipoi keiki, hën o lei taa di gaan fuka bigi. Di soni aki o pasa wan pasi vau sö, nöö hii sëmbë o fii di soni aki. w19.10 bld. 14 pal. 1, 3

A di pisiten u dee fesiten Keesitu sëmbë, Dioteefesi bi ta haun ku dee baaa dee bi ta tei fesi a di kemeente. A bi „kë [taa] hënseei musu dë fesima” a di kemeente. Fëën mbei a bi ta taki hogi u Johanisi ku dee woto baaa dee bi ta tei fesi (3 Joh. 10). Wë kandë wa o du di soni di Dioteefesi bi du. Ma tökuseei a sa pasa taa u ko ta haun ku wan wotowan fuu, te de dëën wan faantiwöutu di u bi kë abi. Di soni aki sa pasa, möönmöön ee u ta si kuma useei bi o sa tja di faantiwöutu dë tu, nasö taa u bi o du ën möön bunu seei. Di soni de kai haun dë kuma wan taku uwii. Te a nasi a u hati kaa, nöö a sa taanga u puu. Di soni de kai haun ta mbei sëmbë ko abi fasi di an bunu. A sa mbei sëmbë ko abi gaanfasi, söseei a sa mbei de ko ta pakisei deseei nöö. Te wan sëmbë ta haun ku wotowan, nöö di soni dë sa tapëën fu an ko abi bunu fasi. A sa mbei an ko ta lobi wotowan möön, a sa mbei an ko ta abi tjalihati u wotowan, söseei a sa mbei an ko ta libi bunu ku wotowan möön tu. Solanga u si taa di taku uwii aki bigi göö a u hati, nöö u musu hön ën puu. w20.02 bld. 15 pal. 6-7

Apösutu Paulosu bi kë lei taa a bi abi wan fuka fëën di bi ta toobi ën gaanfa, leti kuma te maka tjökö i. A bi taki taa di fuka dë bi dë dëën kuma ’Gadu disa pasi da Didibi, hën Didibi manda wan futuboi fëën ko naki ën’. Kandë na Saatan ku dee taku jeje fëën, de bi du soni ku Paulosu. Ma kandë di de si taa Paulosu bi dë ku wan fuka, hën de suku u mbei di fuka ko möön taanga dëën faa tja. Di soni dë bi dë dëën kuma wan sëmbë bi ta zin di „maka” faa denda go möön gaanfa nëën sinkii. Andi Paulosu bi du? Bigibigi Paulosu bi kë u Gadu puu di „maka” dëën. A bi taki taa: „Dii pasi mi begi a wan apaiti fasi fu Masa [Jehovah] musu puu di lö soni naandë a mi liba.” Ma hii fa Paulosu bi begi Jehovah faa puu di maka dëën, tökuseei di maka bi fika dë ta tjökö ën jeti. Di soni aki kë taki taa Jehovah an bi piki dee begi u Paulosu ö? Wë nönö, na seei. Jehovah bi piki dee begi fëën. Jehovah an bi puu di fuka fëën, ma a bi dëën di kaakiti di a bi abi fanöudu faa hoi dou. Jehovah bi taki taa: „Te wan sëmbë kaakiti ku saanfa-u-du fëën kaba, nöö nëën mi sa feni pasi u wooko nëën liba ku di kaakiti u mi awaa” (2 Kol. 12:8, 9). Gadu bi da Paulosu kötöhati, söseei a bi heepi ën faa dë waiwai go dou!​—Fil. 4:4-7. w19.11 bld. 9 pal. 4-5

Jehovah wanwan tö u musu ta dini, u di hën da di Sëmbë di mbei u (Ako. 4:11). Ma tökuseei a sa ta taanga da u fuu dini Jehovah wanwan. Hii fa u lobi Jehovah, söseei hii fa u ta lesipeki ën, tökuseei woto soni sa mbei wa dini Jehovah kumafa a fiti. Te di Bëibel ta taki taa u musu dini Jehovah wanwan tö, nöö a kë taki taa u musu lobi ën ku hii u hati. Te u ta dini Jehovah wanwan tö, nöö wa o dini na wan woto soni, boiti Jehovah. Wa o lobi woto soni möön fa u lobi ën (Ëki. 34:14). Soni dë di mbei u ta dini Jehovah wanwan. Faandi mbei u taki sö? Wë, u ta dini Jehovah u di u ko sabi soni fëën. U ko lobi di fasi fa a dë. U ko sabi andi a lobi ku andi an lobi, nöö useei ko ta si soni kumafa a ta si soni. U ta fusutan unfa Jehovah kë taa u musu libi, söseei u ta hoi dee wëti fëën dee ta heepi u fuu libi kumafa a kë. U ta tei ën u bigi seei taa a da u pasi fuu sa dë mati fëën (Ps. 25:14). Hiniwan soni di u ta ko sabi u di Sëmbë di mbei u, ta heepi u fuu ku ën ko dë möön gaan mati.​—Jak. 4:8. w19.10 bld. 26 pal. 1-3

A di ten aki, sömëni fuka ta miti dee baaa ku dee sisa fuu. Fuka ta miti de u di soni kuma gaan ventu nasö gaan wata ta ko booko di kamian ka de ta libi, nasö u di gaan feti ta feti a di köndë ka de dë. Te dee lö soni aki ta pasa, nöö so fuu sa hoi dee baaa ku dee sisa aki a u pisi. Kandë wotowan o sa heepi de ku möni soni. Hiniwan fuu sa hakisi Jehovah faa heepi dee baaa ku dee sisa aki. Kandë wa o sabi andi u musu du, nasö andi u musu taki te wan baaa nasö wan sisa ta fii bookosaka. Ma hii u tuu sa du wan soni u heepi de. U sa seeka soni sö taa u sa abi ten fuu dë makandi ku di mati fuu. U sa haikëën bunu te a ta fan. U sa lesi wan tëkisi dëën. Kandë wan tëkisi di lo’ u da u taanga (Jes. 50:4). Di möön fanöudu soni hën da i musu dë kabakaba u heepi di mati fii te a abi heepi fanöudu. Nöunöu kaa u musu mbei taanga möiti fuu ku dee baaa ku dee sisa fuu ko dë möön gaan mati. Woo dë mati u de a dee lasiti daka aki, söseei woo dë mati u de u nöömö! w19.11 bld. 7 pal. 18-19

Dee Isaëli sëmbë bi ta tja mbeti go tjuma da Gadu u lei taa de ku ën dë bunu, söseei a bi dë wan soni di de bi ta du da Gadu, u di de lobi ën. Di sëmbë di bi ta tja di mbeti go da Gadu, dee sëmbë fëën wosudendu, ku dee mindima tuu bi ta njan di gbamba dë. Ma de bi musu tjuma so pisi u di mbeti da Jehovah. Un pisi de bi musu tjuma dëën?Jehovah bi ta si di fatu u di mbeti kuma di möön bunu pisi u di mbeti. Jehovah bi taki tu taa so pisi u di mbeti, ku di lëbë fëën, bi dë gaan dii soni dëën (Leif. 3:6, 12, 14-16). Fëën mbei Jehovah bi ta wai gaanfa seei te wan Isaëli sëmbë bi tja dee lö pisi u di mbeti dë go dëën, u di hënseei bi fii faa du ën. Dee Isaëli sëmbë dee bi ta du di soni dë, bi ta lei taa de bi kë da Jehovah di möön bunu soni di de abi. A di wan seei fasi, Jesosi bi da Jehovah di möön bunu soni di a bi abi, di a bi dini ën ku hii hën hati, u di a lobi ën (Joh. 14:31). Jesosi bi ta wai u piki Gadu buka a soni (Ps. 40:8). Na piki wai Jehovah bi o ta wai, di a bi ta si taa hii juu Jesosi bi ta dë kabakaba u dini ën ku hii hën hati! w19.11 bld. 22-23 pal. 9-10

Di Wöutu u Gadu ta piki u taa Gadu puu sikisi „daka” mbei di goonliba ku dee soni dee dë nëën, hën baka di dë, hën an mbei soni möön (Ken. 2:2). Ma Jehovah da wan Gadu di lo’ wooko, nöö a bi wooko go dou a wan woto fasi (Joh. 5:17). Jehovah bi wooko sikisi daka longi, hën a böö a di u seibi daka, nöö a bi piki dee Isaëli sëmbë taa deseei musu ta böö a di u seibi daka tu. Gadu bi taki taa di Saba daka bi dë wan daka fëën ku dee Isaëli sëmbë (Ëki. 31:12-14). Na wan sëmbë bi musu wooko a di daka dë, na miii, na saafu, na mbeti seei bi musu wooko a di daka dë (Ëki. 20:10). Di soni aki bi ta da dee Isaëli sëmbë pasi u de buta möön pakisei a soni u Gadu. Ma a di ten u Jesosi, nöö sömëni hedima u keiki bi ta buta peipei wëti di bi ta mbei di Saba daka taanga da sëmbë u de hoi. De bi ta taki taa ee wan sëmbë bi pii pikisö alisi sii buta a buka a Saba daka, nasö ee a bi kula wan sëmbë di bi dë ku suwaki a Saba daka, nöö hën da a bi pasa Gadu wëti (Maik. 2:23-27; 3:2-5). Ma na sö Jehovah bi ta si soni, nöö Jesosi bi mbei dee sëmbë dee bi kë haikëën ko sabi di soni dë. w19.12 bld. 3-4 pal. 8-9

Möön u ta ko sabi dee fasi dee Jehovah abi, möönmöön woo sa djeesi ën a dee fasi dë. Dafiti bi ko sabi di Tata fëën di dë a liba ala bumbuu. Fëën mbei a bi sa ta djeesi ën a di fasi fa a bi ta libi ku wotowan. U di Dafiti ku Jehovah bi dë gaan mati sö, mbei a bi ko dë wan u dee könu u Isaëli di Jehovah bi möön lobi. Dee Isaëli sëmbë bi lobi ën gaanfa seei, nöö Jehovah bi tei ën kuma wan sëmbë di dee woto könu u Isaëli bi sa ta djeesi (1 Kön. 15:11; 2 Kön. 14:1-3). Andi di soni aki ta lei u? Wë di soni aki ta lei u taa u musu ta „djeesi Gadu”. Te u ta djeesi Gadu a dee fasi dee a abi, nöö u ta lei tu taa u da mii fëën (Ef. 4:24) Hii juu woo ta lei njunjun soni u Jehovah (Peleik. 3:11). Di sabi di u ta ko sabi te a hia soni u Jehovah an dë di möön fanöudu soni, ma di möön fanöudu soni da andi u ta du ku dee soni dee u ko sabi fëën. Ee u ta du dee soni dee u ta lei, söseei ee u ta mbei möiti fuu ta djeesi di lobi hati Tata fuu, nöö u ku ën o ko dë möön gaan mati (Jak. 4:8). Jehovah ta piki u a di Wöutu fëën taa nöiti a o go disa dee sëmbë dee ta mbei möiti u de ko sabi ën bumbuu. w19.12 bld. 20 pal. 20; bld. 21 pal. 21, 23

Jakopu bi lobi hii dee womi mii fëën. Ma a bi abi wan womi mii u 17 jaa de kai Josëfu, nöö a bi lobi ën te na soni. Unfa dee baaa u Josëfu bi feni di soni dë? Wë de bi ko ta haun ku Josëfu, hën de bigi ta buuse ën. Te u kaba fëën de bi sei Josëfu faa ko dë saafu, hën de ganjan de tata taa wan hogi mbeti kii di womi mii fëën di a bi lobi gaanfa. U di dee baaa u Josëfu bi ta haun ku ën, mbei fiifii libi an bi ko dë a di wosudendu u de möön. Boiti di dë, de bi mbei de tata tjali gaanfa seei (Ken. 37:3, 4, 27-34). Di haun di sëmbë ta haun ku wotowan da wan u dee ’soni di di hati fuu ta manda u fuu’ du. Di Bëibel ta taki taa di soni dë da wan u dee soni di sa mbei wan sëmbë an kisi di Könuköndë u Gadu (Gal. 5:19-21). Di soni de kai haun, da wan soni di ta mbei sëmbë ta buuse wotowan. A ta mbei sëmbë ta fia ku wotowan. A ta mbei sëmbë ta buja ku wotowan. Söseei a ta mbei sëmbë ko abi taanga hatiboonu. Di woto u dee baaa u Josëfu ta heepi u fuu si unfa di haun di sëmbë ta haun ku wotowan, sa poi sëmbë ku sëmbë. A ta heepi u fuu si tu taa di soni dë sa mbei sëmbë u wan wosudendu an ko ta libi fiifii ku deseei möön. Hii fa wa o du di soni di dee baaa u Josëfu bi du, tökuseei u sabi taa hati fuu sa ganjan u, u di u da zöndu libisëmbë. Fëën mbei so juu a sa pasa taa u haun ku wotowan. w20.02 bld. 14 pal. 1-3

Wan daka, Jehovah bi tei so u di santa jeje fëën puu a Mosesi, hën a da wanlö gaan womi u Isaëli ën. Dee womi aki bi taanpu zuntu ku di komakandi tenti. An bi tei longi seei, hën Mosesi toona jei taa santa jeje bi ko a tu woto gaan womi liba, hën de bigi ta du kuma de da tjabukama u Gadu. Ma dee womi aki an bi dë a di komakandi tenti. Andi Mosesi bi du di Josua piki ën taa an musu disa dee womi dë u de du di soni dë? Wë Mosesi an bi haun ku dee womi aki u di Jehovah bi buta mëni a de. Ma a bi du soni ku sakafasi, hën a wai ku de u di Gadu bi da de wan gaandi (Nöb. 11:24-29). Andi u sa lei a Mosesi? Kandë i dë wan gaanwomi, nöö i ta du wan wooko a di kemeente di i lobi tee. Ma unfa a bi o dë ee de hakisi i fii heepi wan woto sëmbë faa ko sa’ u du di wooko dë?. Ma ee i abi sakafasi kuma Mosesi, nöö ja o si kuma joo ko möön lagi, ee de hakisi i fii heepi wan woto baaa faa ko sa’ u du di wooko dë, sö taa te di ten dou, nöö a sa du ën tu. Ja o si soni sö, ma joo wai taa i sa heepi di baaa fii. w20.02 bld. 17 pal. 9-11

U sa ta fii bookosaka te u dë ku suwaki. Kandë sen sa kisi u te sëmbë si taa wan soni du u, nasö te u musu ta langi a wotowan u de heepi u ku soni. Aluwasi ee wotowan an sabi taa u dë ku suwaki, tökuseei useei sa ta fii sen, u di wa sa du dee soni dee u bi ta du fosu möön. Te soni dë sö, nöö Jehovah ta da u taanga. Unfa a ta du di soni aki? Jehovah mbei sëmbë sikifi sömëni soni a di Bëibel, di ta lei u taa u dii nëën wojo aluwasi ee u dë ku suwaki (Ps. 31:19; 41:3). Jehovah sa tei dee soni dë u heepi u ku dee bookohedi dee u ta ko abi te u dë ku suwaki. Ee i dë ku wan suwaki, i sa dë seiki taa Jehovah sabi unfa soni dë da i. Begi Jehovah faa heepi i sö taa i sa ta si soni a di soifi fasi. Suku dee soni di Jehovah mbei sëmbë sikifi a di Bëibel, di ta da u kötöhati. Buta pakisei a dee tëkisi dee ta lei unfa Jehovah kai dee dinima fëën gaan soni tjika. Te i ta du dee soni aki, nöö joo si taa Jehovah ta libi bunu ku dee sëmbë dee ta dini ën ku hii de hati.​—Ps. 84:11. w20.01 bld. 15-16 pal. 9-10; bld. 17 pal. 12

Isaki bi dë wan gudu womi, nöö dee Filisiti sëmbë bi ta haun ku ën u di gudu fëën hedi (Ken. 26:12-14). De bi tapa dee wata baaku ka Isaki bi ta feni wata da dee mbeti fëën (Ken. 26:15, 16, 27). So sëmbë u di ten aki dë kuma dee Filisiti sëmbë. De ta haun ku dee sëmbë dee abi möön hia soni möön de. Na kë nöö dee sëmbë aki ta kë dee soni dee wotowan abi, ma de ta kë puu dee soni dë a dee wotowan u de maun. Dee hedima u dee Dju keiki bi ta haun ku Jesosi, u di sömëni sëmbë bi lobi ën gaanfa (Mat. 7:28, 29). Gadu hën bi manda Jesosi ko a Goonliba, nöö Jesosi bi ta lei sëmbë tuutuu soni. Ma ku ën sö seei dee hedima u keiki aki bi ta mindi soni dëën, söseei de bi ta paaja dee soni aki u poi Jesosi në (Maik. 15:10; Joh. 11:47, 48; 12:12, 13, 19). Andi u ta lei a di woto aki? U musu ta köni fu wa ko ta haun ku dee baaa ku dee sisa di wotowan lobi a di kemeente, u di de abi bunu fasi. Ka fuu du di soni dë, nöö u musu mbei möiti fuu ko abi dee bunu fasi di de abi.​—1 Kol. 11:1. w20.02 bld. 15 pal. 4-5

Pakisei taa i bi ta libi a Pëlsia, söwan 2500 jaa pasa. Hën wan daka i kë go fan ku di könu u. Ja bi o pena pakisei seei u go a di könu fesi ee de an da i pasi fii du ën. Ee i bi o suku u go fan ku di könu söndö u de da i pasi, i bi o sa lasi i libi! U wai seei taa Jehovah an dë kuma di könu u Pëlsia! U sa ta fan ku ën hiniwan juu. Jehovah an kë fuu ta fëëë u fan ku ën. Hii fa sëmbë sa ta kai Jehovah, di Gadu di mbei hii soni a mundu, di Gadu di abi hii makiti, nasö Masa Gaangadu, tökuseei a kë fuu ta kai ën „Taata” te woo fan ku ën (Mat. 6:9). U ta fii bunu seei taa Jehovah kë fuu ku ën dë gaan mati sö! A fiti u kai Jehovah „Taata”, u di hën mbei hii soni di ta libi (Ps. 36:9). U di Jehovah da u Tata, mbei u musu ta piki hën buka a soni. Te u ta du dee soni dee a ta piki u fuu du, nöö woo feni sömëni gaan bunu (Heb. 12:9). Dee bunu dë sa dë di libi di woo libi u teego a goonliba aki, nasö a liba ala. w20.02 bld. 2 pal. 1-3

Di maaka di u kë dou, hën da u kë heepi dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel, u de go a fesi a di biibi (Ef. 4:13). Te wan sëmbë piki taa a kë bigi lei soni u Bëibel ku u, nöö bigibigi kandë a o ta möön buta pakisei a dee wini dee a o feni. Ma baka wan pisiten te a ko möön lobi Jehovah, nöö a o ta möön pakisei unfa a sa heepi wotowan, te kisi dee woto sëmbë dee dë a di kemeente tu (Mat. 22:37-39). A wan ten di fiti, i sa piki ën tu taa u sa da möni u heepi be di Könuköndë wooko go a fesi. Lei ën andi a musu du te a dë ku wan bookohedi. Boo taa di sëmbë di i ta lei soni u Bëibel, toon wan peleikima di an dopu jeti, nöö a ko piki i taa wan baaa nasö wan sisa u di kemeente du wan soni di toobi ën. Na piki ën ambë abi leti, nasö ambë föutu, ma piki ën andi di Bëibel ta taki taa a musu du. A sa taki taa a o da di baaa nasö di sisa paadon. Ma ee an sa disa di taki, nöö a musu go fan ku di baaa nasö di sisa dë a wan suti fasi, sö taa de sa seeka di taki u de ko dë bunu baka. (Luku Mateosi 18:15.) Heepi ën faa seeka a fesi u sabi andi a o taki. w20.01 bld. 5-6 pal. 14-15

U ta lei taa u ta tei di da di Jehovah ta da u paadon u bigi, te u ta begi ën faa da u paadon, te u ta tei di sitaafu di a da u, söseei te u ta mbei hii möiti fu wa toona mbei dee seei föutu. Te u du dee soni aki, nöö woo feni kötöhati baka. A ta da u piizii seei u di u sabi taa „Jehovah dë zuntu ku dee sëmbë dee lasi hati. A ta heepi dee sëmbë dee ta fii booko saka” (Ps. 34:18). U di di kaba u di goonliba aki zuntu seei, mbei möönmöön woo ta abi bookohedi. Te wan soni ta da i bookohedi, nöö begi Jehovah wantewante faa heepi i. I musu ta lei soni u Bëibel bumbuu. Lei wan soni a di woto u Hana, apösutu Paulosu, ku Könu Dafiti. Hakisi di Tata fii di dë a liba ala faa heepi i fii ko fusutan andi da di soni di ta mbei i ta booko i hedi (Ps. 139:23). Be a heepi i ku dee bookohedi fii, möönmöön te soni ta hebi da i gaanfa. Ee i du sö, nöö joo sa ko dë kuma di psalöm sikifima di bi piki Jehovah taa: „Di soni bi ta möön mi, nöö ju hën bi da mi kötöhati, sö taa mi bi sa ta dë waiwai baka.”​—Ps. 94:19. w20.02 bld. 24 pal. 17; bld. 25 pal. 20-21

Gadu bi tei di santa jeje fëën u mbei dee sëmbë dee sikifi di Bëibel ko sabi andi a bi kë u de sikifi. Te u ta lesi di Bëibel ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lesi, nöö dee lei u Gadu ta saka go a u hati ku u fusutan. De ta mbei u tooka soni a u libi u Gadu sa wai ku u (Hebelejën 4:12). Ma fuu sa feni di heepi u di santa jeje te dou, nöö u musu ta tei ten ta lei soni u Bëibel, ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lesi. Te u ta du sö, nöö di Wöutu u Gadu o tii u a hii dee soni dee u ta taki ku hii dee soni dee u ta du. Söseei i musu ta ko makandi ku dee woto dinima u Gadu (Ps. 22:22). Di santa jeje u Gadu ta dë a dee komakandi fuu (Ako. 2:29). Wë u sa taki sö u di te u ko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu, nöö u ta begi u di santa jeje dë ku u, u ta kanda Könuköndë kanda di ta taki soni u di Wöutu u Gadu, söseei u ta haika taki di nama ku Bëibel. Dee baaa dee ta hoi dee taki aki da baaa di di santa jeje buta a wooko. Ma ee u kë feni di heepi u di santa jeje te dou, nöö u musu ta seeka useei fuu sa ta da piki a dee komakandi. w19.11 bld. 11 pal. 13-14