Sebitaa-liba

Pikipiki kaa Jesosi bi buta taa a o ta saka hënseei nëën mama ku hën tata basu. Nöiti a pasa hën mama ku hën tata buka, u di a bi ta si kuma a sabi soni möön de. Jesosi bi abi wantu faantiwöutu, u di hën bi dë di möön gaanwan u dee mii fëën mama ku hën tata. Nöö a musu u dë sö taa a bi ta mbei hii möiti faa tja dee faantiwöutu dë a wan bunu fasi. A musu u dë sö taa a bi mbei hii möiti faa ko sa’ u tëmbë kuma Josëfu, sö taa a bi sa heepi dee sëmbë fëën tu. A kan taa Jesosi mama ku hën tata bi piki ën soni u di foombo fasi fa de pai ën, söseei a kan taa de bi piki ën andi dee bosikopuma u Gadu bi taki fëën (Luk. 2:8-19, 25-38). Ma Jesosi bi kë sabi möön soni, boiti dee soni di de bi piki ën dë. A bi tei ten öndösuku Gadu Wöutu tu. Unfa u du sabi taa Jesosi bi lo’ u öndösuku Gadu Wöutu? U di di a bi dë miii jeti, dee mësitë u Jelusalen bi ’foondo te na soni. Biga de an bi sabi unfa a waka a bi abi sö wan bumbuu fusutan te a ta piki dee sëmbë dee ta fan ku ën dë kuma na piki mii a dë’ (Luk. 2:46, 47). Boiti di dë, 12 jaa nöö Jesosi bi abi, hën a bi ko dë seiki kaa taa Jehovah da hën Tata.​—Luk. 2:42, 43, 49. w20.10 bld. 29-30 pal. 13-14

Di biibi di u ta biibi taa Jesosi weki ko a libi baka, hën ta mbei u dë seiki taa sëmbë di dëdë o toona weki ko a libi baka. Di apösutu Paulosu bigi sikifi soni u di weki di sëmbë o weki ko a libi baka, hën a bi taki u dii soni di dë sö tuutuu. Dee soni aki da: (1) „Keesitu dëdë u dee hogidu fuu hedi.” (2) De bi „bei ën”. (3) „A di u dii daka dendu hën Gadu weki ën puu a dëdë, kumafa de bi sikifi ën buta a Gadu Buku” (1 Kol. 15:3, 4). Un wini woo feni u di Jesosi dëdë da u, u di de bi bei ën, söseei u di a weki ko a libi baka? Di tjabukama Jesaaja bi taki a fesi taa ’de bi o kii di Mësiasi puu a libisëmbë dendu’, söseei taa de bi o bei ën ka de ta bei hogiduma. Boiti di dë, Jesaaja bi taki taa di Mësiasi bi o „tja dee zöndu u gaan hia sëmbë”. Jesosi bi du di soni aki ku di paka di a bi paka di lusupaima (Jes. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Lom. 5:8). U sa taki taa di dëdë u Jesosi, di bei di de bei ën, söseei di weki di a weki ko a libi baka, ta mbei u dë seiki taa woo kumutu a zöndu ku dëdë basu, söseei taa woo sa toona si dee sëmbë fuu dee lasi libi. w20.12 bld. 2-3 pal. 4-6; bld. 5 pal. 11

Apösutu Paulosu bi lo’ u peleiki a dee keiki wosu u dee Dju. A bi puu dii Saba daka go ta taki soni u Gadu Wöutu ku dee sëmbë, a di keiki wosu u dee Dju di bi dë a Tesalonika (Tjab. 17:1, 2). A kan taa Paulosu bi ta fii bunu tu te a bi nango a dee keiki wosu u dee Dju, u di de bi kiijëën ku dee Dju guwenti (Tjab. 26:4, 5). Paulosu bi sabi unfa dee Dju bi ta libi. Fëën mbei a bi sa sabi unfa a bi musu peleiki da de (Fil. 3:5). Baka di sëmbë bi buta ku Paulosu faa kumutu a Tesalonika ku Belia, hën a ko dou a di foto Atene. Naandë seei a bi nango ta taki soni u Gadu Wöutu ku dee Dju, ku dee woto sëmbë dee bi ta dini Gadu a di keiki wosu u dee Dju (Tjab. 17:17). Ma te Paulosu bi ta peleiki da sëmbë a wojowojo, nöö wan hii woto kulupu sëmbë bi ta sai dë. I bi ta abi könima u di goonliba, ku woto köndë sëmbë di bi ta si di bosikopu u Paulosu kuma wan njunjun lei. De bi ta piki Paulosu taa: „Dee soni i ta fan, u jesi an bi jei de wan daka a goonliba.”​—Tjab. 17:18-20. w20.04 bld. 9 pal. 5-6

Ja musu si kuma ja dë wan hojo soni, ee i ta feti ku wan suwakifasi. U di hii u tuu ta mbei föutu, mbei hii u tuu abi di tjalihati u Jehovah fanöudu. Jehovah sa lei taa a abi tjalihati fuu u di a mbei Jesosi paka di lusupaima da u (Ef. 1:7; 1 Joh. 4:10). Dee baaa ku dee sisa u di kemeente o da u taanga! De sa haika u te u kë konda unfa u ta fii, söseei de sa da u taanga tu (Nöng. 12:25; 1 Tes. 5:14). Wan sisa de kai Joy di ta libi a di köndë Nigelia, bi ta fii bookosaka gaanfa seei a wan pisiten. A bi hakisi hënseei taa: „Naasë mi bi o dë nöunöu ee ma bi abi dee baaa ku dee sisa? Di kötöhati di mi ta feni a dee baaa ku dee sisa, ta lei mi taa Jehovah ta haika dee begi u mi. Mi bi lei a de unfa mi sa da wotowan taanga te de ta fii bookosaka.” Wë a dë wan bunu soni fuu hoi a pakisei taa na hii juu dee baaa ku dee sisa o sabi na un ten u abi taanga fanöudu. Fëën mbei a o dë fanöudu fuu go fan ku wan baaa nasö wan sisa di abi öndöfeni, nöö u piki ën taa u abi heepi fanöudu. w20.12 bld. 23-24 pal. 7-8

Di fosu soni di i ta du fii ku wan sëmbë ko dë gaan mati, hën da i ta dë makandi ku di sëmbë dë hii juu. Te i ku di sëmbë o ta fan, ta konda unfa un ta pakisei, ta da woto, nöö i ku di sëmbë ta ko dë mati. Ma te a nama ku di dë di u ku Jesosi musu ko dë mati, nöö a sa ta taanga da u so juu. Wan soni di ta mbei a ta taanga da u fuu ku Jesosi ko dë gaan mati, hën da wa miti Jesosi wan daka. Sömëni u dee fesiten Keesitu sëmbë seei an bi miti Jesosi wan daka. Ma tökuseei apösutu Petuisi bi taki taa: „Hii fa wan ta si ën fa u dë aki seei, ma un ta biibi nëën liba” (1 Pet. 1:8). Fëën mbei u sa taki taa u ku Jesosi sa ko dë gaan mati hii fa u ku ën an miti wan daka. Söseei wa sa fan ku Jesosi. Te u ta begi, nöö u ta fan ku Jehovah. A dë sö tuu taa u ta begi a di në u Jesosi, ma wa ta fan ku Jesosi te u ta begi. Nöö Jesosi seei an kë fuu begi ën tu. Faandi mbei? Wë u di te wan sëmbë ta begi, nöö a dë wan fasi fa a ta dini Gadu, nöö Jehovah wanwan fiti u sëmbë musu dini (Mat. 4:10). Ma tökuseei u sa lei taa u lobi Jesosi. w20.04 bld. 20 pal. 1-3

A bi sa pasa taa dee sëmbë dee bi ta kule dee kule u dee Giiki pëë, bi ta wei nasö taa sinkii bi ta hati de, ma dee soni dë an bi musu puu de a di pëë. Di seeka di de bi seeka a fesi da di fia kule ku di kaakiti di de abi, nöö bi o sa heepi de. Leti kuma dee sëmbë aki, sö nöö de ta seeka u a fesi fuu sa wini di fia kule di u ta kule. Ma u abi wan woto soni jeti di dee sëmbë dee ta kule wan tuutuu fia kule an abi. U sa feni kaakiti a Jehovah, nöö di kaakiti di u abi fanöudu u sa feni nëën. Ee u ta buta futoou a Jehovah, nöö a ta paamusi u taa na seeka nöö a o seeka u da di fia kule, ma a o da u di kaakiti di u abi fanöudu tu! Sömëni fuka bi ta miti apösutu Paulosu. Boiti taa sëmbë bi ta kosi ën, ta mbei ën fa, so juu a bi ta fii kuma an abi kaakiti möön, nöö a bi musu libi ku wan soni ’di bi ta tjökö ën leti kuma maka’ (2 Kol. 12:7). Ma Paulosu an bi ta si dee fuka aki kuma soni di bi sa puu ën a di dini di a ta dini Jehovah. A bi ta si de kuma soni di sa heepi ën faa möön buta futoou a Jehovah (2 Kol. 12:9, 10). U di Paulosu bi ta si soni sö, mbei Jehovah bi heepi ën di fuka bi ta miti ën. w20.04 bld. 29 pal. 13-14

U abi wan woto gudu di wa ta si ku wojo. Hën da di wooko di u „ta wooko makandi” ku Jehovah, ku Jesosi ku dee ëngëli (2 Kol. 6:1). U ta wooko makandi ku de te u dë a di peleikiwooko. Paulosu bi taki wan soni fu hën ku dee woto sëmbë dee ta du di wooko aki. A bi taki taa: „U ku ën [Gadu] ta wooko makandi” (1 Kol. 3:9). Te u ta du di peleikiwooko, nöö u ta wooko makandi ku Jesosi tu. Di Jesosi bi piki dee bakama fëën u de heepi hii nasiön sëmbë u de ko dë bakama fëën, a bi taki taa: „Mi o dë ku unu” (Mat. 28:19, 20). Unfa a dë ku dee ëngëli? A dë wan gaandi seei taa dee ëngëli ta tii u fuu paaja „di Bunu Buka di dë u teego . . . da dee peipei sëmbë u goonliba”! (Ako. 14:6) Andi ta pasa u di Jehovah, Jesosi ku dee ëngëli ta heepi u? Wë te u ta paaja di Könuköndë bosikopu, nöö so juu a ta dou sëmbë hati (Mat. 13:18, 23). Ambë ta mbei taa di bosikopu aki ta dou sëmbë hati? Wë, Jesosi taki fëën a di tëkisi u tide. w20.05 bld. 30 pal. 14-15

Sömëni womi ku mujëë di bi tööu, söseei di bi pai miii, ta booko tööu. Sëmbë di ta libi a wan wosudendu seei, an ta libi ku deseei kuma de dë sëmbë u wan wosudendu. Wan womi di ta heepi sëmbë u wan wosudendu u de libi bunu ku deseei, bi taki taa: „Mama, tata, ku miii an ta fan ku deseei wan bëtë. Ma de ta möön dë a di computer u de, a di tëlëfön u de, nasö de ta dë ta pëë game. Hii fa dee sëmbë aki ta dë sëmbë u wan wosudendu, tökuseei de an ta sabi deseei wan bëtë.” Sömëni sëmbë u di goonliba aki, an lobi wotowan. Wa kë ko dë kuma dee sëmbë aki. Ma u musu ko lobi dee sëmbë fuu wosudendu möön gaanfa, söseei u musu ko lobi dee baaa ku dee sisa fuu u di kemeente (Lom. 12:10). Te u lobi wotowan, nöö a ta heepi u fuu libi fiifii makandi ku useei. Di soni aki da wan fanöudu soni a di dini di u ta dini Jehovah.​—Mik. 2:12. w21.01 bld. 20 pal. 1-2

Te sëmbë u wan sport team ta wooko makandi ku deseei, nöö soni o waka bunu da de möön te de an ta wooko makandi. Di hati fii sa dë kuma sö wan team, te dee soni dee i ta pakisei, dee soni dee i kë, ku di fasi fa i ta fii, ta kai ku Jehovah. Hoi a pakisei taa Saatan kë taa hati fii musu ta manda i fii du tu tooka soni. Boiti di kë di i kë du andi Gadu kë, Saatan kë tu fii musu kë du andi di zöndu sinkii fii ta manda i fii du. A kë taa a musu taanga da i fii sabi andi i musu du. Ma ee u kë dini Jehovah, nöö u musu mbei möiti u hii u hati dë a di dini di u ta dini ën (Mat. 22:36-38). Na da Saatan pasi faa mbei ja ko abi gaan lesipeki da Jehovah möön! Begi Jehovah kumafa Dafiti bi du ën. Dafiti bi taki taa: „Heepi mi u mi sa lesipeki i në ku hii mi hati.” Du hii soni di i sa du, fii sa du di soni aki. Be a dë taa hii soni di joo du, ta lei taa i abi gaan lesipeki da Jehovah. Aluwasi ee wan gaan soni joo du nasö wan piki soni. Te u du sö, nöö wa o poi Jehovah në (Nöng. 27:11). Hii u tuu o sa taki di soni di di tjabukama Mika bi taki. A bi taki taa: „Woo tja di në u Jehovah u Gadu hii juu, nöö woo du andi a kë. Awa, woo ta du ën nöömö.”​—Mik. 4: 5. w20.06 bld. 12-13 pal. 17-18

Di feti di di könu u bausë, makandi ku dee woto tii u di goonliba o ko feti ku dee sëmbë u Gadu o mbei di Makiti Gadu u mundu hati boonu, nöö di feti u Amagedon o bigi (Ako. 16:14, 16). A di ten dë Gadu o poi di könu u bausë ku hii dee woto nasiön sëmbë di di Bëibel ta kai Gögi u Magögi, nöö „na wan sëmbë o dë u heepi ën” (Dan. 11:45). Di tëkisi aki ta taki finifini unfa Gadu o poi di könu u bausë ku dee sëmbë dee dë ku ën a wan së, söseei unfa woo feni tjubi (Dan. 12:1). Andi di vers aki kë taki? Mikaëli da wan woto në u di könu fuu, Jesosi Keesitu. A ta „heepi dee sëmbë” u Gadu sensi di jaa 1914, di di Könuköndë u Gadu seti a liba ala. A di ten di ta ko a o „hopo du soni” a di feti u Amagedon. Di feti aki o dë di lasiti soni di o pasa a di ten di Daniëli bi kai di möön hebi „ten u fuka” sensi di libisëmbë dë a goonliba.​—Ako. 6:2; 7:14. w20.05 bld. 15 pal. 15-17

Josëfu an bi sa du soni kumafa a kë di a bi dë saafu, söseei di a bi dë a dunguwosu. Andi bi heepi ën fu an lasi hati? Wë an bi ta buta pakisei a dee soni dee an bi sa du, ma a bi ta mbei hii möiti u du di wooko di de bi dëën faa du. Hii juu Josëfu bi ta du soni kumafa Jehovah kë. Di soni dë bi dë di möön fanöudu soni dëën. Fëën mbei Jehovah bi mbei soni waka bunu dëën (Ken. 39:21-23). Di woto u Josëfu ta heepi u fuu hoi a pakisei taa di goonliba aki hogi, söseei taa sëmbë an o ta libi ku u a wan leti fasi. A sa pasa seei taa wan baaa nasö wan sisa an libi a wan leti fasi ku u. Ma te u ta si Jehovah kuma di Sëmbë di ta tjubi u, nöö wa o lasi hati, söseei wa o disa di dini di u ta dini ën (Ps. 62:6, 7; 1 Pet. 5:10). Hoi a pakisei tu taa a kan taa Josëfu bi abi 17 jaa di Jehovah bi mbei a sunjan dee sunjan. Di soni dë mbei u sa taki taa Jehovah sabi taa dinima fëën dee njönku seei sa du soni a wan bunu fasi. A di ten aki, sömëni njönkuwan dë kuma Josëfu. De ta biibi Jehovah kumafa Josëfu bi ta biibi Jehovah. De buta so u de a dunguwosu seei, u di de ta hoi deseei a Gadu.​—Ps. 110:3. w20.12 bld. 16 pal. 3; bld. 17 pal. 5, 7

Sëmbë bi ta du ku apösutu Petuisi ku apösutu Johanisi, u di de bi ta lei sëmbë soni u Jesosi. Ma de bi ta si di du di sëmbë bi ta du ku de u Jesosi hedi, kuma wan gaandi (Tjab. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42). Soni an bi dë di bi musu mbei sen kisi dee bakama u Jesosi. Hii fa dee woto sëmbë an bi ta lesipeki de, tökuseei u sa taki taa de bi heepi sëmbë möön fa dee felantima u de bi ta heepi sëmbë. Dee buku u Bëibel di so u dee Keesitu sëmbë aki bi sikifi ta heepi milionmilion sëmbë a di ten aki jeti. Söseei di Könuköndë di de bi ta konda soni fëën da sëmbë, ta tii nöunöu, nöö abiti möön a o tii hii di goonliba (Mat. 24:14). Te i luku ën bunu, nöö i ta si taa di tii u Loomë di bi ta du ku dee Keesitu sëmbë bi ko booko kaba a sösö, ma dee fesiten Keesitu sëmbë de ta tii ku Keesitu a liba ala nöunöu. Dee sëmbë dee bi ta du ku dee Keesitu sëmbë bi ko dëdë tu. Ma ee a ko dë taa Gadu weki de ko a libi baka seei, tökuseei di Könuköndë di dee Keesitu sëmbë bi ta konda soni fëën da sëmbë, hën o tii de.​—Ako. 5:10. w20.07 bld. 15 pal. 4

Abahamu bi ta biibi dee soni di Gadu bi paamusi ën sö tee taa, a bi dë kuma a bi ta si di Sëmbë di Gadu salufu, nasö di Mësiasi, di bi o dë Könu u di Könuköndë u Gadu. Fëën mbei Jesosi bi piki dee Dju u di ten fëën taa: „Abahamu, di gaan sëmbë fuunu, bi wai tumusi e, di a sabi taa a o si di daka di mi o ko a goonliba aki. Wë nöö a si ën tu, nöö a wai seei” (Joh. 8:56). Wë a dë gbelingbelin u si taa Abahamu bi sabi taa dee bakamii fëën bi o dë a wan Könuköndë di Jehovah bi o seti, nöö a bi dë kabakaba u wakiti u te Jehovah du di soni di a bi paamusi ën. Unfa Abahamu bi lei taa a bi ta wakiti ’di foto’ nasö di Könuköndë di Gadu bi o seti? Wë di fosu soni, hën da Abahamu an bi ta dë a na wan könuköndë u goonliba aki. A bi ta foloisi nango a peipei kamian, söseei an bi tei së da na wan könu. Boiti di dë, Abahamu an bi suku u seti fu hënseei könuköndë. Ma a bi ta piki Jehovah buka nöömö, nöö a bi ta wakiti Jehovah u Jehovah du di soni di a bi paamusi ën. Di soni di Abahamu bi du dë, ta lei taa na piki biibi a bi ta biibi a Jehovah. w20.08 bld. 3 pal. 4-5

Jehovah paamusi u taa te Keesitu o tii, nöö na wan sëmbë o taki taa: „Mi suwaki” (Jes. 33:24). Hën da dee sëmbë dee o weki ko a libi baka, o dë gösöntu. Ma di soni aki an kë taki taa dee sëmbë aki an o abi zöndu möön te Gadu weki de. Ee soni bi o dë sö, nöö a kan taa dee famii u de ku dee mati u de an bi o sa sabi de möön. A möön djei kuma a di Dusu Jaa Tii u Keesitu, libisëmbë o ta ko bunu pikipiki, u te de an abi zöndu möön. A kaba u dee dusu jaa ufö Jesosi o toona da hën Tata di Könuköndë. A di ten dë, di Könuköndë o kaba du hii dee soni dee Jehovah bi kë faa du, te kisi di heepi di a musu heepi libisëmbë u de an abi zöndu möön (1 Kol. 15:24-28; Ako. 20:1-3). Pakisei unfa joo fii te i toona si dee famii fii ku dee mati fii. An dë u taki taa joo wai te na soni. Joo wai sö tee taa i kanda gafa Jehovah u? Wan soni di u dë seiki fëën, hën da joo ko möön lobi di Tata fii di ta booko hën hedi ku i, ku di Womi Mii fëën di an ta pakisei hënseei nöö, u di de seeka soni da u fuu sa si dee sëmbë fuu baka. w20.08 bld. 16-17 pal. 9-10

Apösutu Paulosu bi da dee Keesitu sëmbë taanga u de luku ee de bi o sa dini Jehovah söndö u tööu (1 Kol. 7:8, 9). Paulosu an bi ta si kuma dee sëmbë dee an bi tööu bi lagi möön dee sëmbë dee tööu. U sa taki sö, u di hii fa Timoteo an bi tööu, tökuseei Paulosu bi tei Timoteo faa du wantu gaangaan wooko a di dini u Jehovah (Fil. 2:19-22). U ta fusutan gbelingbelin taa an bi o dë wan bunu soni ee u ta luku taa wan baaa fiti u feni wan faantiwöutu a di kemeente u di a tööu, nasö u di an tööu (1 Kol. 7:32-35, 38). Jesosi an bi ta lei sëmbë taa wan Keesitu sëmbë musu tööu nasö taa an musu tööu, nöö Paulosu an bi du ën tu. Ma andi u sa taki u di woto aki? Wë Di Waktitoren u 1 u tinimu-liba u di jaa 2012, bi taki taa: „Di tööu di wan sëmbë ta tööu, nasö di dë di a ta dë söndö tööu, da wan kado di Gadu ta da di sëmbë. . . . Jehovah an ta si kuma sëmbë di an tööu musu ta sen, nasö taa de musu ta tjali u di de an tööu.” Di soni aki ta lei u taa u musu ta lesipeki dee baaa ku dee sisa dee an tööu. w20.08 bld. 28 pal. 8-9

A so köndë, sëmbë ta kë ko sabi möön soni te de jei di bunu buka. A ta dë kuma di soni dë seei de ta wakiti! A wotowan, sëmbë an ta kë ko sabi soni u Gadu ku di Bëibel wan bëtë. Unfa dee sëmbë u di pisiwata ka i ta dë, lo’ u du te de jei di bunu buka? Wë aluwasi de ta haika nasö de an ta haika, Jehovah kë taa u musu ta peleiki go dou u te a taki taa di wooko kaba. Te di juu di Jehovah buta dou, nöö wa o peleiki möön. Baka di dë, nöö „di ten u dë aki o kaba” (Mat. 24:14). Jesosi bi taki unfa soni bi o dë a dee lasiti daka u di goonliba aki. A bi sabi taa dee soni aki bi o sa puu dee bakama fëën pakisei a di peleiki di de musu ta peleiki. Jesosi bi piki dee bakama fëën taa de musu „ta dë setiseti ta mëni ën” (Mat. 24:42). A di ten u Noa, sömëni soni bi dë di bi puu sëmbë pakisei a di bosikopu di a bi ta paaja. Dee seei soni dë sa puu u pakisei a di ten aki tu (Mat. 24:37-39; 2 Pet. 2:5). Fëën mbei u kë buta hii u pakisei a di wooko di Jehovah da u fuu du. w20.09 bld. 8 pal. 1-2, 4

Saatan dë ku „taanga hatiboonu”. Fëën mbei ee u bi o ko ta si kuma u sa koti pasi dëën fu an feni u du, nöö a bi o dë taa u ta ganjan useei (Ako. 12:12). Abiti möön tesi o miti u di sa mbei a taanga da u fuu hoi useei a Jehovah. An o tei longi möön, nöö wan ’gaan fuka di an bi ko pasa wan daka eti’, o dë a hii di goonliba (Mat. 24:21). A di ten dë, dee famii fuu sa bia ko ta du ku u, söseei sëmbë sa tapa di wooko fuu (Mat. 10:35, 36). Ma hiniwan fuu o buta futoou a Jehovah taa a o heepi u, söseei taa a o tjubi u, kumafa Könu Asa bi du ën u? (2 Klon. 14:11) Jehovah ta seeka u nöunöu fuu sa abi wan taanga biibi. A ta seeka u da dee soni dee o pasa a di ten di ta ko. A ta tei „di köni saafu di dë u futoou” u da u „njanjan a di soifi ten”, sö taa u sa abi hii dee soni dee u abi fanöudu fuu sa hoi dou, a di dini di u ta dini ën (Mat. 24:45, NW). Ma hiniwan fuu musu mbei taanga möiti, fuu sa ko abi wan taanga biibi a Jehovah.​—Heb. 10:38, 39. w20.09 bld. 18 pal. 16-18

Te a ta kai ku Jehovah, nöö Jehovah sa wooko ku di santa jeje fëën u mbei sëmbë di abi makiti du soni kumafa a kë. Wë libisëmbë sa diki wan kamian u mbei taa di wata u wan lio kule go ka de kë. Wë sö nöö Jehovah sa wooko ku di santa jeje fëën u mbei di pakisei u dee tiima go ka a kë, sö taa soni sa waka kumafa a kë. Te Jehovah du di soni dë, nöö sëmbë di abi makiti ta kë du soni di o tja wini ko da dee sëmbë u Gadu (Luku Ësl. 7:21, 25, 26). Andi u sa du? U sa begi „da könu ku gaama ku hii oto sëmbë dee dë a tii”, te dee sëmbë aki o du soni di sa nama ku di dini di u ta dini Jehovah (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11). U ta begi Gadu fajafaja da dee baaa ku dee sisa fuu dee dë a dunguwosu, leti kumafa dee fesiten Keesitu sëmbë bi ta du ën.​—Tjab. 12:5; Heb. 13:3. w20.11 bld. 15 pal. 13-14

Ee a dë taa ju hën bi ta lei di sëmbë soni u Bëibel, nöö joo möön wai te a ta dopu! (1 Tes. 2:19, 20) Dee sëmbë dee ta dopu, dë kuma bumbuu ’pampia di ta lei fa u dë tjabukama tjika’. Dee sëmbë aki ta lei taa di baaa nasö di sisa di bi lei di sëmbë soni u Bëibel, ku dee woto baaa ku sisa tuu, da tjabukama tuutuu (2 Kolenti 3:1-3). A dë wan bunu soni seei u si taa a söwan fö jaa dendu, u bi abi söwan 10.000.000 Bëibel studie hiniwan liba. Söseei a dee fö jaa dee pasa aki, söwan 280.000 sëmbë bi dopu hiniwan jaa. De bi dopu u de sa ko dë Jehovah Kotoigi, söseei u de sa ko dë bakama u Jesosi Keesitu. Unfa u sa heepi dee milionmilion Bëibel studie aki, u de sa dopu? Solanga Jehovah ta da sëmbë pasi jeti u de sa ko dë bakama u Keesitu, nöö u musu mbei hii möiti di u sa, u heepi de u de go a fesi, u de sa dopu. Ten an fika hia möön!​—1 Kol. 7:29a; 1 Pet. 4:7. w20.10 bld. 6 pal. 1-2

Könu Saulosu an bi piki Jehovah buka. Nöö di di tjabukama Samuëli bi ko fan ku ën u di pasa di a bi pasa Gadu buka, hën Saulosu an bi kë tei taa a bi mbei wan föutu. Ka faa bi tei taa a mbei wan föutu, hën a suku u lei taa di soni di a bi du an bi hogi sö. Söseei a bi suku u buta di föutu a sëmbë hedi (1 Sam. 15:13-24). Ufö di dë, Saulosu bi du sö wan pei soni kaa (1 Sam. 13:10-14). A dë wan tjali soni taa Saulosu bi mbei hati fëën ganjëën. An bi tooka di fasi fa a bi ta pakisei, nöö fëën mbei Jehovah bi gandji dëën, söseei Jehovah an bi kë faa wooko dëën möön. Wa kë dë kuma Saulosu. Fëën mbei u musu hakisi useei dee soni aki: „Te mi lesi wan soni a di Wöutu u Gadu, ka Gadu ta bai mi a wan soni, nöö mi ta kë ta si kuma di fasi fa mi ta pakisei an föutu ö? Mi ta si kuma di soni di mi ta du an hogi sö u? Mi ta buta di föutu a wotowan hedi taa de hën mbei mi ta du di soni di mi ta du ö?’ Ee u piki „aai” a wan u dee soni aki, nöö hën da u musu tooka di fasi fa u ta pakisei. Ee na sö, u sa ko abi gaanfasi sö tee taa Jehovah an o kë fuu dë mati fëën möön. w20.11 bld. 20 pal. 4-5

Un dee njönkuwan, un luku ambë joo dini. Iseei musu mbei möiti fii ko sabi unfa Jehovah dë, andi a abi a pakisei u du, söseei unfa i sa du andi a kë (Lom. 12:2). Baka di dë, nöö joo sa taki ee joo dini Jehovah. Di soni dë da di möön gaan soni di i sa du a di libi (Jos. 24:15). Ee hii juu i ta lesi di Bëibel, ta lei soni u Bëibel, nöö möönmöön joo ta lobi Jehovah. Söseei joo ko ta möön biibi ën. Buta taa joo du di kë u Jehovah a di fosu kamian. Dee sëmbë u di goonliba u Saatan aki, ta taki taa ee i tei di köni fii, fii du soni da iseei, nöö joo ta dë waiwai. Ma u sabi taa dee sëmbë dee ta buta pakisei u de a gudu, ta tja hogi ko da deseei, nöö de ta „ko fika dë ku sömëni gaan hila fuka a de hati” (1 Tim. 6:9, 10). Ma ee i haika Jehovah, hën i buta taa joo du soni kumafa a kë a di fosu kamian, nöö soni o waka bunu da i. „Joo du soni a wan köni fasi”, nöö joo ta dë waiwai.​—Jos. 1:8. w20.10 bld. 30 pal. 17-18

Di bosikopu di Jesosi bi ta paaja da sëmbë bi ta mbei sëmbë biibi taa soni o waka möön bunu bakaten. Jesosi bi piki dee bakama fëën taa de musu go dou ku di wooko di a bi bigi. De bi musu paaja di bunu buka „a hii dee köndëköndë u goonliba tuu ka sëmbë dë” (Tjab. 1:8). Ma an dë u taki taa de an bi o sa du di wooko aki ku di u deseei kaakiti. De bi abi di santa jeje fanöudu. Jesosi bi paamusi de taa di santa jeje aki bi o ta heepi de (Joh. 14:26; Sak. 4:6). Di santa jeje bi ko a dee bakama u Jesosi liba a di Pensiti daka u di jaa 33 Baka Keesitu. Di santa jeje bi dë ku de, hën de bi bigi du di peleikiwooko wantewante. An bi tei longi seei, hën dusudusu sëmbë bi piki di buka (Tjab. 2:41; 4:4). Di sëmbë bi bigi du ku dee bakama u Jesosi, de an bi ko fëëë, hën de disa di wooko di de bi ta du. Ma de bi hakisi Gadu faa heepi de. De bi begi Gadu taa: „U begi i, Masa, fii da u dee futuboi fii degihati, be u sa ta konda di Buka fii nöömö söndö fëëë.” Baka di dë, hën di santa jeje ko a de liba, „hën de ko ta konda di buka u Gadu seei söndö fëëë”.​—Tjab. 4:18-20, 29, 31. w20.10 bld. 21 pal. 4-5

Faandi mbei u sa dë seiki taa Jehovah weki Jesosi ko a libi baka? Sömëni sëmbë dë di bi si taa Jesosi bi weki ko a libi baka (1 Kol. 15:5-7). Di fosu sëmbë di apösutu Paulosu bi taki taa si di soni aki, da apösutu Petuisi (nasö Kefasi). Wantu u dee bakama u Jesosi bi taki u di si di Petuisi bi si taa Jesosi weki ko a libi baka (Luk. 24:33, 34). Boiti di dë, dee tuwalufu apösutu tuu bi si ën di a weki ko a libi baka. Bakaten, „a bi ko a möön hia möön feifi höndö u dee biibima”. A ta djei kuma di soni aki bi pasa a di piizii di bi hoi a Galilea, di Mateosi 28:16-20 ta taki fëën. Jesosi bi ko a Jakobosi tu. A kan taa di Jakobosi aki bi dë wan baaa u Jesosi, di an bi ta biibi taa Jesosi bi dë di Mësiasi (Joh. 7:5). Baka di Jakobosi si taa Jesosi weki ko a libi baka, hën a bi ko ta biibi a Jesosi awaa. A di pisiten u di jaa 55 Baka Keesitu, apösutu Paulosu bi sikifi di biifi fëën. A di ten dë, sömëni u dee sëmbë dee bi si Jesosi ku wojo di a weki ko a libi baka, bi dë a libi jeti. Fëën mbei ee wan sëmbë bi dë di an bi ta kaba biibi taa Jesosi weki ko a libi baka, nöö a bi sa go fan ku dee sëmbë aki. w20.12 bld. 3 pal. 5, 7-8

Te wa ta fii bunu, nasö te u ta dë ku wan suwaki di data an sa kula, nöö a sa taanga da u fuu si soni a di soifi fasi. Suku heepi a Jehovah. Hii fa an o kula u a wan foombo fasi a di ten aki, tökuseei a sa da u kötöhati, söseei a sa da u di kaakiti di u abi fanöudu fuu hoi dou (Ps. 94:19). Jehovah sa mbei dee baaa ku dee sisa fuu heepi u ku so wooko di musu du a u pisi. A sa mbei de begi makandi ku u. Nasö a sa heepi u fuu toona mëni tëkisi u di Wöutu fëën, di sa da u kötöhati. Dee tëkisi aki sa dë tëkisi di ta taki u di njunjun goonliba ka wa o abi zöndu möön, ka wa o ta suwaki möön, söseei ka wa o ta fii pen möön tu (Lom. 15:4). Kandë wa sa ta du hii soni di u kë du a di dini u Jehovah. Wan sisa de kai Laurel, di ta libi na Amëëkanköndë, bi ta dë kandikandi a wan felu masini dendu, u di di masini aki bi ta heepi ën faa bi sa ta böö. A bi dë 37 jaa longi a di masini dendu. A bi abi kankël, de bi opalasi ën sömëni pasi, söseei a bi abi wan siki di bi ta mbei soni ta hopo nëën sinkii. Ma tökuseei a bi ta du di peleikiwooko go dou. A bi ta peleiki da dee sösutu, ku woto sëmbë di bi ta ko nëën pisi. A bi heepi söwan 17 sëmbë u de ko sabi dee lei u Bëibel! w20.12 bld. 24 pal. 9; bld. 25 pal. 12

Paulosu bi abi heepi fanöudu. A dee pisiten u di jaa 56 Baka Keesitu, hën wanlö hia sëmbë bi ko kisi Paulosu hai gbulululu puu a di Wosu u Gadu a Jelusalen. Söseei de bi ta suku u kii ën. Di de tja Paulosu go a di kuutu wosu u dee Dju di woto daka fëën, nöö a bi fika piki nöö dee felantima fëën kisi ën hai tënë pisipisi (Tjab. 21:30-32; 22:30; 23:6-10). A di ten dë, a kan taa Paulosu bi ta hakisi hënseei taa: ’Un longi mi o sa tja di soni aki jeti?’ Un heepi Paulosu bi feni? Di de söötö Paulosu, hën a di ndeti fëën, hën Masa Jesosi ko taanpu a Paulosu bandja, hën a piki ën taa: „Womi, tai hati e. Kumafa i si i bi dë kotoigima u mi ta konda soni u mi a Jelusalen aki, nöö söseei i o dë a Loomë ta konda de tu” (Tjab. 23:11). Di soni dë bi da Paulosu taanga seei! Jesosi bi gafa Paulosu u di Paulosu bi konda soni fëën a Jelusalen. Söseei a bi paamusi ën taa a bi o dou wansëwansë a Loomë, nöö a bi o ta konda soni fëën ala tu. Di Jesosi paamusi Paulosu di soni dë, nöö a musu u dë sö taa Paulosu bi fii taa soni an o du ën, leti kumafa wan mii ta fii te hën tata panjëën hoi. w20.11 bld. 12 pal. 1; bld. 13 pal. 3-4

Dee soni dee Gadu paamusi u „dë kuma wan hanka di ta hoi u a libi”. De ta heepi u fuu taanpu gingin, aluwasi fuka ta miti u, nasö aluwasi u abi bookohedi. Kai pakisei a dee soni dee Jehovah paamusi u taa a o du da u a di ten di ta ko. Biga a di ten dë, an o dë u sëmbë ta booko de hedi möön (Jes. 65:17). Pakisei unfa joo ta dë bööböö a di njunjun goonliba, ka soni an o dë di ta da sëmbë bookohedi möön (Mik. 4:4). Joo ko ta möön biibi dee soni dee Gadu paamusi u, te i ta konda de da wotowan. Mbei hii möiti fii ta du di peleikiwooko, söseei fii ta heepi sëmbë u de ko dë bakama u Keesitu. Te i du sö, ’nöö joo sabi gbelin taa joo kisi dee bunu u Gadu nöömö dee a abi da u a bakaten’ (Heb. 6:11). Möön di kaba u di goonliba aki ta ko zuntu, möön soni o ta dë di ta da u bookohedi. Woo sa dë piii ta wakiti Jehovah te dee fuka aki o miti u. Wa o sa du di soni aki ku useei kaakiti, ma woo sa du ën u di u ta futoou Jehovah. Boo lei ku dee soni dee u ta du, taa u ta biibi di soni di Jehovah paamusi u. A paamusi u taa: „Un dë piii, nöö un futoou mi, nöö woon feni taanga.”​—Jes. 30:15. w21.01 bld. 6-7 pal. 17-18

Jakobosi 5:11 ta lei u wan fasi di Jehovah abi di ta hai u ko nëën. Di fasi dë da tjalihati (Ëki. 34:6). Wan fasi fa Jehovah ta lei u taa a abi tjalihati fuu, hën da u di a ta da u paadon u dee föutu dee u ta mbei (Ps. 51:1). Te di Bëibel ta taki soni u tjalihati, nöö an kë taki nöö taa wan sëmbë ta da wan wotowan paadon u wan föutu di a mbei. Te wan sëmbë abi tjalihati, nöö a ta fii seei u heepi wan sëmbë, te a si taa a dë a fuka. Jehovah ta taki taa di fii di a ta fii u heepi u te u dë a fuka, taanga möön di fii di wan mama ta abi da di mii fëën (Jes. 49:15). U di Jehovah abi tjalihati fuu, mbei a ta heepi u te u dë a fuka (Ps. 37:39; 1 Kol. 10:13). Useei sa lei taa u abi tjalihati u dee baaa ku dee sisa fuu, te u ta da de paadon, söseei te wa ta hoi de a bëë te de du wan soni di hati u (Ef. 4:32). Ma di möön bunu fasi fa u sa lei taa u abi tjalihati u dee baaa ku dee sisa fuu, hën da te u ta heepi de te soni ta taanga da de. Te u ta du sö, nöö a o dë taa u ta djeesi Jehovah.​—Ef. 5:1. w21.01 bld. 21 pal. 5

Wan hedima u wosudendu musu ta köni ku wan soni. An musu ta wooko so tee taa an ta feni ten möön faa heepi dee sëmbë fëën, u de ku Jehovah sa dë mati, u ta lei de soni, söseei faa sa ta du soni u mbei de ta dë waiwai. Jehovah ta lei u soni, söseei a ta bai u a soni tu, u di a kë taa soni musu waka bunu da u (Heb. 12:7-9). Jesosi seei ta djeesi ën Tata, u di a ta lei dee sëmbë dee a ta tii, soni a wan lobihati fasi (Joh. 15:14, 15). A ta bai u a soni, ma a ta du ën a wan fasi di ta lei u taa a lobi u (Mat. 20:24-28). A sabi taa u dë zöndu libisëmbë, nöö woo ta mbei föutu (Mat. 26:41). Wan hedima u wosudendu di ta djeesi Jehovah ku Jesosi, o ta hoi a pakisei taa di mujëë fëën, ku dee mii fëën dë zöndu libisëmbë, nöö de o ta mbei föutu. An o ta „libi hogi” ku de (Kol. 3:19). Ma a o ta libi ku di mama wëti di sikifi a Galasia 6:1. Hën da a o ta heepi dee sëmbë fëën wosudendu, ta tja de „a wan saapi fasi” ko buta a pasi baka. A o ta du di soni aki u di a sabi taa hënseei da zöndu libisëmbë. Leti kuma Jesosi, a sabi taa di möön bunu fasi fa i sa lei wan sëmbë soni, hën da te iseei ta du soni u di sëmbë dë sa djeesi i. w21.02 bld. 6-7 pal. 16-18

Jehovah puu hii dee sëmbë u di kemeente a zöndu ku dëdë basu u di a manda Jesosi ko dëdë da de (Maik. 10:45; Tjab. 20:28; 1 Kol. 15:21, 22). Fëën mbei a fiti taa Jehovah buta Jesosi kuma hedima u di kemeente. U di Jesosi da hedima fuu, mbei a sa buta wëti da hii sëmbë a di kemeente, aluwasi ee i dë i wanwan, nasö aluwasi i dë sëmbë u wan wosudendu (Gal. 6:2). Ma na wëti wanwan nöö Jesosi ta buta da u. A ta heepi u, nöö a lobi u tu (Ef. 5:29). Dee sisa sa lei taa de ta lesipeki Keesitu, te de ta lesipeki dee womi dee Keesitu buta u luku de. Te dee baaa ta lesipeki dee sisa, nöö de ta lei taa de ta fusutan di seti di Jehovah seti soni u sëmbë sa ta abi taki a wotowan liba. Te hii di kemeente lei taa de ta lesipeki di seti di Jehovah seti soni u sëmbë ta abi taki a wotowan liba, nöö woo ta libi fiifii ku useei a di kemeente. Ma na di dë nöö, woo tja gafa ko da Jehovah, di Tata fuu di dë a liba ala. w21.02 bld. 18-19 pal. 14-17

Di Dafiti ku dee sodati fëën bi ta kule ta tjubi da Saulosu a di pisiwata u dee Filisiti sëmbë, hën de bi disa dee sëmbë u de a wosu, hën de go a di feti. Di de go a di feti, hën wanlö felantima ko a di kamian ko tei dee soni u de, hën de kisi dee sëmbë u de tja go. Dafiti bi sa pakisei taa u di a sa’ u feti, mbei a bi sa seti soni fëën ku dee sodati fëën, bi sa go feti puu dee sëmbë u de wosudendu a dee felantima u de maun. Ma an bi du di soni dë. A bi suku heepi a Jehovah. A hakisi Jehovah taa: „Mi musu go a dee hogihati fufuuma aki baka u?” Jehovah bi piki Dafiti taa a bi sa go a de baka, nöö a bi o heepi ën faa go tei dee sëmbë u de tja ko a wosu baka (1 Sam. 30:7-10). Wë andi u ta lei a di soni aki? Suku lai a wotowan ufö i du wan soni. Un dee njönkuwan, un sa hakisi dee gaan sëmbë fuunu, söseei un sa feni bunu lai a dee gaanwomi u kemeente tu. Jehovah ta futoou dee womi aki, nöö unuseei sa futoou de tu. Jehovah ta si de kuma gudu di a da di kemeente (Ef. 4:8). Joo sa feni wini te i djeesi de a di fa de ta biibi Gadu, söseei te i haika dee köni lai di de ta da i. w21.03 bld. 4-5 pal. 10-11

Jesosi bi taki taa ee wa ta du dee soni dee u ta lei, nöö woo dë kuma wan womi di mbei di wosu fëën a sandu liba. A ta wooko taanga u mbei di wosu fëën, ma an ta tja heepi ko dëën. Faandi mbei u taki sö? Wë u di ee gaan ventu nasö gaan wata ko, nöö a o booko di wosu fëën (Mat. 7:24-27). Wë ee wa bi o ta du dee soni dee u ta lei, nöö a bi o dë kuma u sösö u ta du mbei möiti. Di biibi fuu an o taanga tjika fuu sa hoi dou te tesi miti u. Ma ee u ta lei soni u Bëibel, söseei ee u ta du dee soni dee u ta lei, nöö woo ta du soni a wan möön bunu fasi, woo ko ta möön dë bööböö, söseei woo ko abi wan möön taanga biibi (Jes. 48:17, 18). Ee u kë hoi useei a Jehovah te dee fuka aki ta miti u, nöö u musu ta begi Jehovah, söseei u musu ta lei soni a di Wöutu fëën hii juu. Nöö di möön fanöudu soni di u musu ta hoi a pakisei, hën da hii juu u musu du soni u tja gafa ko da Jehovah. U sa dë seiki taa nöiti Jehovah o go disa u, nöö na wan soni sa tapëën fu an lobi u möön.​—Heb. 13:5, 6. w21.03 bld. 15 pal. 6; bld. 18 pal. 20