Gaanliba

Apösutu Petuisi bi piki dee baaa ku dee sisa fëën u de wooko ku di köni di Gadu da de, u de da de na de taanga. Petuisi bi taki taa: „Nöö fa Masa Gaangadu paati dee köni fëën da unu dë, hiniwan fuunu musu ta wooko ku di fëën a wan fasi di ta heepi otowan e. Biga a da unu de peipei ku ën bunuhati, nöö un musu ta wooko ku de a wan futoou fasi” (1 Pet. 4:10). Wa musu fëëë u wooko ku dee köni dee u abi, u di u ta si kuma wotowan o ta haun ku u, nasö u di u ta si kuma de o fii bookosaka. Ma u musu köni fu wa ta njan buka (1 Kol. 4:6). A bunu fuu hoi a pakisei taa Gadu hën da u dee köni dee u abi. U musu wooko ku dee köni dë u heepi di kemeente, ma na fuu hei useei (Fil. 2:3). Te u ta wooko ku di kaakiti fuu ku dee köni dee u abi u du soni da Gadu, nöö woo ta möön dë waiwai. Wa o ta dë waiwai u di u ta du soni möön wotowan nasö u di u ta du soni u lei taa u bunu möön de. Ma woo ta dë waiwai, u di u ta wooko ku dee köni fuu u tja gafa ko da Jehovah. w22.04 bld. 11-12 pal. 7-9

Jesosi bi lobi di Wöutu u Gadu. Psalöm 40:8 bi taki a fesi unfa Jesosi bi o ta si di Wöutu u Gadu. A bi taki taa: „Gadu o, mi ta wai u du andi i kë e. Di wëti fii dë a mi hati.” U di Jesosi bi lobi di Wöutu u Gadu, mbei a bi ta dë waiwai, söseei a bi sa dini Jehovah go dou. Ee u ta lesi di Wöutu u Gadu, ta mbei möiti fuu ko lobi ën, nöö useei o dë waiwai tu, söseei woo sa dini Jehovah go dou (Ps. 1:1-3). Boo ta buta mëni a dee soni dee Jesosi bi taki, söseei a di fasi fa a bi du soni, nöö u mbei möiti fuu ta lesi di Bëibel a wan möön bunu fasi. U sa ko ta fusutan di Bëibel möön bunu te u ta begi, te u ta tei u ten lesi ën, te u ta hakisi useei soni, söseei te u ta sikifi wantu fanöudu soni. U sa wegi soni luku a wan bunu fasi, te u ta öndösuku dee soni dee u ta lesi a Bëibel ku dee buku dee ta puu soni möön fini da u. Söseei u sa da di Wöutu u Gadu pasi faa heepi u fuu tooka, te u ta si soni a wan bunu fasi, te u ta lesi ën. Te u ta mbei taanga möiti u du soni a dee lö fasi aki, nöö woo feni wini u di lesi di u ta lesi Bëibel, söseei u ku Jehovah o ko dë möön gaan mati.​—Ps. 119:17; Jak. 4:8. w23.02 bld. 13 pal. 15-16

Buta wan apaiti soni di i kë lei u du kuma maaka. Mbei taanga möiti fii sa du soni u dou di maaka fii. Boo taa i kë mbei möiti u toon wan möön bunu leima. Ee sö a dë, nöö i sa lei soni a di brochure de kai Ko toon wan möön bunu lesima ku wan möön bunu leima. Te de da i wan taki fii hoi a di mindi wiki komakandi, nöö i sa hakisi wan baaa di abi öndöfeni faa heepi i luku ën a fesi, ee soni dë di i musu tooka faa ko möön bunu. Ko abi wan bunu në, u di ja ta hoi di taki fii nöö a kaba, ma u di i ta seekëën bunu a fesi, söseei u di i ta lei taa i dë u futoou (2 Kol. 8:22). Andi i sa du te di maaka di i buta u dou, da wan soni di ta taanga da i fii du? Hoi dou! Timoteo bi ko dë wan leima di bi ta da lei a wan gaan apaiti fasi ö? Wë di Bëibel an ta taki soni fëën. Ma an dë u taki taa Timoteo bi nango a fesi seei a di fasi fa a bi ta tja dee faantiwöutu fëën, u di a bi ta du soni leti kumafa Paulosu bi lei ën.​—2 Tim. 3:10. w22.04 bld. 24-25 pal. 8-11

Andi da di taku mbeti ku dee seibi hedi? Di mbeti ta djei wan pëndëmbeti, ma futu fëën dë kuma di u di hogi mbeti de kai beer. Di buka fëën dë kuma di u wan lëun, nöö a abi teni tutu. Dee fö mbeti di Daniëli kapitë 7 taki soni u de, bi dë kuma di mbeti aki tu. Ma a di buku Akoalimbo de an ta taki u fö tookatooka mbeti, ma u wan kodo mbeti di abi hii dee soni di dee woto fö mbeti bi abi. Di taku mbeti aki an kë taki wan kodo tii nöö. Johanisi bi taki taa „hii pei nasiön, ku hii pei lö, ku hii pei föluku dee ta fan dee peipei töngö u goonliba” tuu dë nëën basu. Fëën mbei u sa taki taa an sa dë wan kodo tii nöö (Ako. 13:7). Ma u sa taki taa di taku mbeti aki da hii dee tii dee bi tii libisëmbë te dou di ten fuu aki (Peleik. 8:9). Te di Bëibel ta taki u di nöbu teni, nöö a kë taki taa wan soni dë te dou. w22.05 bld. 9 pal. 6

Ambë o feni wini u dee gaan bunu aki? Dee fosu sëmbë dee o feni wini u de, da dee gaan hia sëmbë dee o pasa Amagedon libilibi ku dee mii di de o pai a di njunjun goonliba. Ma Akoalimbo kapitë 20 ta paamusi u tu taa dee dëdë sëmbë o weki ko a libi baka (Ako 20:11-13). Dee sëmbë dee bi libi bunu a Gadu wojo, o weki ko a libi baka. Söseei dee sëmbë dee an bi libi bunu a Gadu wojo o weki ko a libi baka, u di de an bi feni di okasi u lei soni u Jehovah Gadu (Tjab 24:15; Joh. 5:28, 29). Di soni aki kë taki taa hii libisëmbë o weki ko a libi baka te di Könuköndë u Gadu o tii wan dusu jaa u? Wë nönö. Dee sëmbë dee an bi kë dini Jehovah ufö de dëdë, an o ko a libi baka. De bi feni di okasi kaa u de dini Jehovah, ma di fasi fa de bi libi bi lei taa de an fiti u libi a di Paladëisi a goonliba aki.​—Mat. 25:46; 2 Tes. 1:9; Ako. 17:8; 20:15. w22.05 bld. 18 pal. 16-17

Jesosi wooko ku di „köni saafu di dë u futoou”, u seeka wan ölganisaasi a goonliba aki, di ta heepi u fuu dini Jehovah a di soifi fasi (Mat. 24:45). Unfa i ta fii u di ölganisaasi aki? Wë kandë i ta fii kumafa apösutu Petuisi bi ta fii di a bi piki Jesosi dee wöutu di sikifi a di tëkisi u tide. Unfa di libi fuu bi o dë ee wa bi ko sabi di ölganisaasi u Jehovah? Jesosi ta wooko ku di ölganisaasi aki u da u hii soni di u abi fanöudu fuu sa hoi useei a Gadu. A lei u tu unfa u sa du di diniwooko fuu a wan bunu fasi. Boiti di dë, a ta heepi u fuu „ko dë njunjun sëmbë di abi njunjun fasi”, sö taa Jehovah sa ta wai ku u (Ef. 4:24). Jesosi ta da u köni lai te u dë a nöutu. U bi feni wini u dee lai dee a bi da u di di kolona siki bi ko. Hii fa sömëni sëmbë u di goonliba aki an bi saandi de bi musu du, Jesosi bi lei u gbelingbelin andi u musu du fuu tjubi useei. w22.07 bld. 12 pal. 13-14

Jehovah bi piki dee Isaëli sëmbë taa de musu ta lei dee mii u de soni fëën hii juu (Deto. 6:6, 7). Dee Isaëli sëmbë bi abi sömëni okasi hiniwan daka u de heepi dee mii u de u de ko lobi Jehovah. Kandë wan njönku womi mii o wooko goon sömëni juu longi makandi ku hën tata. Nöö kandë hën sisa o dë ku de mama ta heepi ën nai soni, nasö u heepi ën ku woto wooko a wosu. Te dee gaansëmbë ku dee mii u de ta wooko makandi sö, nöö de sa feni okasi u konda soni da dee mii u de. De sa lei de unfa Jehovah abi bunuhati tjika, söseei unfa a ta heepi de a di wosudendu. A sömëni köndë, mama ku tata ku mii an sa ta dë makandi hii di daka. Kandë dee gaansëmbë musu go a wooko, nöö kandë dee mii nango a siköö. Di soni aki mbei dee gaansëmbë musu ta suku okasi u de sa ta da woto ku dee mii u de.​—Ef. 5:15, 16. w22.05 bld. 28 pal. 10-11

Te wan sëmbë du wan gaan zöndu, nöö a ta pasa Gadu buka gaanfa seei. Ee wan Keesitu sëmbë du wan gaan zöndu, nöö a musu hakisi Jehovah Gadu faa dëën paadon, söseei a musu go piki dee gaanwomi (Ps. 32:5; Jak. 5:14). Un faantiwöutu dee gaanwomi abi? Jehovah wanwan tö sa da u paadon te dou, nöö a ta du di soni aki u di Jesosi paka di lusupaima da u. Ma Jehovah da dee gaanwomi di faantiwöutu u de luku ee di sëmbë di du di zöndu, sa fika a di kemeente jeti (1 Kol. 5:12). U de sa ko sabi ee di sëmbë sa fika a di kemeente, nöö de musu mbei möiti u de ko sabi dee soni aki: A du di zöndu ku hënseei kë u? A du di zöndu aki wan longi pisiten u? Ma di möön fanöudu soni, hën da soni dë di ta lei taa a ta tjali tuutuu u di zöndu di a du ö? Soni dë di ta lei taa Jehovah dëën paadon u?​—Tjab. 3:19. w22.06 bld. 9 pal. 4

Jesosi bi da dee bakama fëën taanga u de ta libi a wan leti fasi (Mat. 5:6). Di soni aki kë taki taa wan sëmbë musu kë libi a wan leti fasi, a wan bunu fasi, söseei a wan limbo fasi a Gadu wojo. I lobi leti libi, söseei i lobi soni di dë tuu ö? U dë seiki ta i lobi de. I buuse mindimindi woto, söseei i buuse hii soni di hogi (Ps. 119:128, 163). Wan sëmbë di ta mindi soni ta djeesi Saatan, di tiima u di goonliba aki (Joh. 8:44; 12:31). Wan soni di Saatan kë du, hën da a kë poi di santa në u Jehovah. Sensi di ten di Adam ku Eva hopo fia ku Jehovah a di djai u Eden, hën Saatan ta paaja mindimindi woto u Jehovah te kuma tide. A ta mbei möiti u mbei sëmbë biibi taa Jehovah da wan Gadu di ta pakisei hënseei nöö, taa an ta tii a wan leti fasi, söseei taa an kë u libisëmbë feni bunu (Ken. 3:1, 4, 5). Dee mindimindi woto u Saatan ta mbei sëmbë ta pakisei hogi u Gadu. Te sëmbë an kë „lobi di tuu”, nöö Saatan sa mbei de du soni di an bunu.​—Lom. 1:25-31. w23.03 bld. 2 pal. 3

Kandë i ta mbei taanga möiti fii disa wan soni di an bunu, ma so juu a ta pasa taa tökuseei i go du di soni di an bunu. Kandë i sa lasi pasensi ku iseei, nöö i ko wei, u di a ta djei kuma ja sa dou di maaka fii. Andi o heepi i fii hoi dou? Wë lobi da Jehovah o heepi i. Di lobi di i abi da Jehovah da wan gaan fanöudu soni seei (Nöng. 3:3-6). Di lobi di i ko abi da Jehovah o heepi i fii dini ën go dou aluwasi fuka ta miti i. Di Bëibel lo’ u taki u di hoi di Jehovah ta hoi hënseei a dee dinima fëën. Di soni dë kë taki taa nöiti Jehovah o bia baka da dee dinima fëën, söseei taa hii juu a o ta lobi de. Gadu mbei i kumafa hënseei dë (Ken. 1:26). Unfa i sa djeesi Jehovah a di hoi di a ta hoi hënseei a wotowan? Tei soni u bigi (1 Tes. 5:18). Hiniwan daka i musu hakisi iseei di soni aki: ’Unfa Jehovah lei mi taa a lobi mi?’ Baka di dë, nöö i begi Jehovah nöö i dëën tangi da dee soni dee a du da i. A bunu fii kai dee soni dee a du da i wanwan-fu-wan. Mbei möiti u si taa Jehovah ta du bunu da i vö, u di a lobi i. w23.03 bld. 12 pal. 17-19

Jesosi bi libi bunu ku hii dee 12 apösutu fëën, söseei a bi lei de taa a lobi de. Andi u ta lei a di soni dë? Wë u ta lei taa na a di soni di wotowan ta du nöö u musu ta buta pakisei, ma u musu ta buta pakisei tu a di fasi fa u ta du soni te de mbei wan föutu. Te hati fuu boonu ku wan baaa nasö wan sisa, nöö u sa hakisi useei taa: ’Faandi mbei di soni di a du ta toobi mi gaanfa sö? Di soni dë ta lei taa mi abi wan fasi di an bunu, di mi musu disa u? A sa kan taa di sëmbë di du di soni di toobi mi abi wan bookohedi ö? Aluwasi ee a du wan hati soni ku mi tuutuu di mbei hati u mi boonu, mi sa lei taa mi lobi ën, nöö mi dëën paadon nöö u?’ Möön u ta lei wotowan taa u lobi de, möön u ta lei taa u da dee tuutuu bakama u Jesosi. U ta lei a di fasi fa Jesosi bi du soni, taa a dë fanöudu tu fuu ta mbei möiti u fusutan dee baaa ku dee sisa fuu (Nöng. 20:5). A dë sö tuu taa Jesosi hën a bi sa si go a sëmbë hati, ma u wa sa du ën. Ma u sa hoi pasensi da dee baaa ku dee sisa fuu te de du wan soni di toobi u (Ef. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8). Woo sa du di soni dë, te u ko sabi de möön bunu. w23.03 bld. 30 pal. 14-16

Saatan sa wooko ku di heepi di u ta suku a data, u mbei u pasa Gadu wëti. Dee data nasö dee famii fuu dee an ta dini Jehovah, sa duwengi u fuu tei buuu, hii fa a dë wan soni di an ta kai ku dee wëti u Gadu. Nasö wan sëmbë sa da u taanga fuu suku woto pei heepi di an ta kai ku dee mama wëti u Bëibel. Hii fa wa kë dëdë, tökuseei u sabi taa Jehovah o lobi u go dou aluwasi ee u lasi u libi (Lom. 8:37-39). Te wan Mati u Jehovah lasi libi, nöö a ta pakisei soni fëën go dou kuma a dë a libi jeti (Luk. 20:37). A ta wakiti u tjëën ko a libi baka (Jöpu 14:15). Jehovah paka wan gaan paima sö taa u „sa feni di libi u teego” (Joh. 3:16). U sabi taa Jehovah lobi u gaangfa seei, söseei taa a ta booko hën hedi ku u. Fëën mbei ka fuu go disa Jehovah te u dë ku suwaki nasö te u dë a dëdë buka, nöö u ta hakisi ën faa da u kötöhati, faa da u köni, söseei faa da u taanga.​—Ps. 41:3. w22.06 bld. 18 pal. 16-17

Di Bëibel ta taki taa: „Te wan sëmbë abi gaan lesipeki da Jehovah, nöö a ta ko köni. Te wan sëmbë sabi di Möön Santa Wan, nëën ufö a abi fusutan” (Nöng. 9:10). Nöö fëën mbei te u musu du wan fanöudu soni a u libi, a bunu fuu ko sabi unfa Jehovah ta pakisei u di soni dë. U sa du di soni aki, te u ta lei soni a Bëibel, nasö a dee buku fuu. Te u du di soni aki, nöö u ta lei taa u abi tuutuu köni (Nöng. 2:5-7). Jehovah da di wan kodo sëmbë di sa da u tuutuu köni (Lom. 16:27). Faandi mbei u sa taki taa a Jehovah tuutuu köni ta kumutu? Di fosu soni hën da, Jehovah hën mbei hii soni, söseei a sabi hii soni u de (Ps. 104:24). Di u tu soni hën da, hii dee soni dee Jehovah ta du, ta lei taa a köni gaanfa seei (Lom. 11:33). Di u dii soni hën da, hii juu dee köni lai u Jehovah ta mbei u feni gaan bunu, ee u ta wooko ku de (Nöng. 2:10-12). Ee u kë ko abi tuutuu köni, nöö u musu tei dee lei, söseei u musu wooko ku de te u kë du wan soni a di libi fuu. w22.10 bld. 19 pal. 3-4

Saatan lasi di feti kumafa a sikifi a Akoalimbo kapitë 12, hën de vinde hën ku dee bakama fëën puu ala tuwë ko a goonliba aki. De bai ’helu da goonliba’, u di Saatan dë ku gaan hatiboonu, nöö a ta du ku libisëmbë (Ako. 12:9-12). Un wini dee tjabukama woto aki ta tja ko da u? Dee soni dee bi o ta pasa a goonliba aki, ku di fasi fa libisëmbë bi o ta tja deseei bi o heepi u fuu fusutan taa Jesosi toon Könu. Fëën mbei hati fuu an musu boonu te u si taa sëmbë ta pakisei deseei nöö, söseei taa de ta du hogihati soni. Biga di fasi fa de ta tja deseei ta mbei tjabukama woto u Bëibel pasa tuutuu. Di Könuköndë u Gadu ta tii! (Ps. 37:1) Nöö woo si möön hogi soni ta pasa, möön Amagedon ta zuntu (Maik. 13:8; 2 Tim. 3:13). U ta wai seei taa di lobihati Tata fuu mbei u ko sabi faandi mbei sömëni fuka dë a goonliba aki. w22.07 bld. 3-4 pal. 7-8

U musu ta begi da dee baaa ku dee sisa fuu, u di sömëni fuka ta miti de. U sa hakisi Jehovah fa heepi de u de hoi dou te de dë ku suwaki, te wan gaan hogi pasa, te feti dë, te sëmbë ta du ku de, nasö te woto hogi soni ta miti de. U sa begi söseei tu da dee baaa ku dee sisa fuu dee ta wooko taanga u heepi wotowan. A kan taa i sabi sëmbë di abi dee lö fuka aki. Nöö a bi o bunu fii ta kai de a de në te i ta begi. U ta lei taa u lobi de tuutuu te u ta hakisi Jehovah faa heepi de u de hoi dou. Dee baaa dee ta tei fesi a di kemeente, ta tei ën u bigi taa u ta begi da de, nöö de ta feni wini fëën tu. Apösutu Paulosu bi sabi taa dee begi u dee wotowan bi o heepi ën. A bi taki taa: „Un musu begi da mi tu, dee sëmbë, be Gadu heepi mi u mi konda di buka fëën waiwai söndö fëëë, fu sëmbë sa ko sabi di pakisei fëën di a bi abi a fesi tjubitjubi nëën hati kumafa a bi kë heepi sëmbë tjika” (Ef. 6:19). A di ten aki seei u abi sömëni baaa di ta wooko taanga ta tei fesi a di kemeente. U ta lei taa u lobi de, te u ta hakisi Jehovah faa dë ku de. w22.07 bld. 23-24 pal. 14-16

Wan sodati ta bisi wan felu kaapusa u tjubi hën hedi. U di Saatan ta feti ku u, mbei u musu tjubi di pakisei fuu tu. A ta pooba u a hii pei fasi, söseei a ta suku u poi di pakisei fuu. Leti kumafa di felu kaapusa ta tjubi wan sodati hedi, sö nöö di sabi di u sabi taa Jehovah o mbei u feni bunu bakaten, ta tjubi di pakisei fuu, sö taa u sa hoi useei nëën. Ee wa köni, nöö u sa ko ta buta mëni a dee soni dee u ta kë nöö a kaba, nöö di soni dë sa mbei u fëëkëtë di libi u teego di Gadu paamusi u. Boo luku andi bi pasa ku so Keesitu sëmbë di bi ta libi a di foto Kolenti. De an bi ko ta biibi möön taa Gadu o weki sëmbë ko a libi baka, hii fa di soni dë da wan u dee gaan soni di Gadu paamusi u (1 Kol. 15:12). Paulosu bi taki taa dee sëmbë dee an ta biibi taa sëmbë o weki ko a libi baka, ta buta mëni a dee soni di de ta kë nöö a kaba (1 Kol. 15:32). A di ten aki, sömëni sëmbë di an ta biibi dee soni dee Gadu paamusi u, ta mbei möiti u de sa abi wan suti libi nöunöu kaa. Ma uu ta biibi dee soni dee Gadu paamusi u. w22.10 bld. 25-26 pal. 8-9

Jehovah kë fii ta begi ën. A ta si dee fuka dee ta miti i, nöö a ta paamusi i taa hii juu a o ta haika dee begi fii. A ta suti dëën te dee dinima fëën ta fan ku ën (Nöng. 15:8). Fuun soni i sa ta begi te i ta fii kuma i dë i wanwan? I sa konda hii soni di dë a i hati da Jehovah (Ps. 62:8). Konda dee bookohedi fii dëën. Nöö hakisi ën faa heepi i fii ko sabi andi i musu du te i ta fii kuma i dë i wanwan, nasö te i ta fii tjali, söseei faa da i degihati fii sa taki wan soni. I sa hakisi ën faa da i köni seei tu fii sa konda soni u di biibi fii da de (Luk. 21:14, 15). Ee i ta fii bookosaka, nöö i sa hakisi Jehovah faa da i taanga fii go suku heepi a wan baaa nasö wan sisa di dë wan gaangaan sëmbë a di biibi. I sa hakisi Jehovah faa heepi di baaa nasö di sisa dë faa fusutan unfa i ta fii. Buta pakisei a di fasi fa a o piki dee begi fii, söseei mbei wotowan heepi i. Te i ta du dee soni aki, nöö ja o ta fii kuma i dë i wanwan möön. w22.08 bld. 10 pal. 6

Sëmbë bi ta du ku di njunjun kemeente a Tesalonika. Dee sëmbë dee bi ta du ku de go kisi ’wanlö oto biibima u Masa Jesosi, hën de . . . hai de tja go a dee hedima dee ta taki u di köndë’ (Tjab. 17:6). Pakisei unfa dee Keesitu sëmbë dee bi dë njunjun a di biibi bi ta fëëë tjika. Di soni aki bi sa mbei taa de an dini Jehovah fajafaja möön, ma apösutu Paulosu an bi kë di soni aki pasa ku de. A bi mbei möiti u seeka soni da di njunjun kemeente. Paulosu bi piki dee baaa ku dee sisa u Tesalonika taa: ’U manda Timoteo ko a unu . . . faa ko da unu taanga ku degihati, be un go dou ku di biibi. Biga wa kë na wan fuunu musu dë buujabuuja fu di dee sëmbë ta sitaafu unu hedi’ (1 Tes. 3:2, 3). Timoteo bi si unfa Paulosu bi da dee baaa ku dee sisa u Lisita taanga. A bi si unfa Jehovah bi heepi dee baaa ku dee sisa. Fëën mbei a bi sa piki dee njunjun baaa ku sisa taa soni o waka bunu da de tu.​—Tjab. 14:8, 19-22; Heb. 12:2. w22.08 bld. 21 pal. 4

A di jaa 1870, hën Charles Taze Russell ku wanlö woto sëmbë di bi ta öndösuku soni u Bëibel, bi bigi öndösuku soni a di Bëibel fajafaja. De bi kë ko sabi andi di dëdë u Jesosi kë taki tuutuu, söseei de bi kë ko sabi unfa sëmbë musu ta mëni di dëdë fëën. A di ten aki, u ta feni wini jeti u dee soni di de öndösuku aki. Faandi mbei u taki sö? U ko fusutan andi di lusupaima u Jesosi kë taki, söseei u ko sabi un bunu di soni dë o mbei libisëmbë feni (1 Joh. 2:1, 2). U ko fusutan tu taa di Bëibel ta taki u tu gaan bunu di dee sëmbë dee ta piki Gadu buka o feni. So u de o go libi u teego a liba ala, nöö wotowan o feni di libi u teego a goonliba aki. U ku Jehovah ta ko dë möön gaan mati te u ta buta pakisei a di fa a lobi u tjika, söseei te u ta buta pakisei a di fa di lusupaima u Jesosi o mbei u feni gaan bunu tjika (1 Pet. 3:18). Fëën mbei u ta kai woto sëmbë u de ko mëni di dëdë u Jesosi makandi ku u kumafa Jesosi bi lei u, leti kumafa dee baaa fuu u di ten di pasa bi ta du ën. w23.01 bld. 21 pal. 6-7

Jesosi bi ta lei sëmbë un gaan bunu di Könuköndë u Gadu o mbei de feni. U ta tei di lusupaima u bigi, u di a ta jabi pasi da u fuu u ku Jehovah ku Jesosi sa ko dë gaan mati. Dee sëmbë dee ta biibi a Jesosi, ta biibi tu taa de o libi u teego, söseei taa dee o toona si dee sëmbë u de dee lasi libi (Joh. 5:28, 29; Lom. 6:23). Wa du na wan hojo soni u feni dee gaan bunu aki, söseei wa o sa paka Gadu ku Keesitu u dee soni di de du da u (Lom. 5:8, 20, 21). Ma u sa lei de unfa u dë ku tangi a hati tjika. Unfa u sa du di soni dë? Te u ta wooko ku dee soni dee u abi, u mbei di wooko u di Könuköndë go a fesi. Wan soni di u sa du, hën da u sa seeka soni fuu sa heepi mbei kamian ka u ta dini Jehovah, nasö u sa heepi seeka dee kamian dë. w23.01 bld. 26 pal. 3; bld. 28 pal. 5

Dee sëmbë dee o tii a di Könuköndë u Gadu o seeka soni da hii sëmbë a hii di goonliba. Leti kuma Jesosi, dee 144.000 sëmbë o dë könu ku mindima tu (Ako. 5:10). A di pisiten di dee Isaëli sëmbë bi musu hoi di Wëti di Gadu bi da Mosesi, nöö dee mindima bi musu heepi dee sëmbë u de abi wan bunu gösöntu, söseei u de ku Jehovah dë mati go dou. Di Wëti bi ta lei taa möön bunu soni „bi o ko a bakaten”. Fëën mbei u sa taki taa dee sëmbë dee o tii makandi ku Jesosi o heepi sëmbë u de abi wan bunu gösöntu, söseei u de ku Jehovah dë mati go dou (Heb. 10:1). Wa sabi unfa dee könu ku dee mindima aki o fan ku dee sëmbë di de o tii a goonliba aki. U sa dë seiki taa dee sëmbë dee o libi a di Paladëisi a goonliba aki, o feni di heepi di de abi fanöudu.​—Ako. 21:3, 4. w22.12 bld. 11 pal. 11-13

Wan u dee soni di mbei u ta kai sëmbë u de ko mëni di dëdë u Jesosi ku u, hën da u di u kë u dee sëmbë dee o ko u di fosu pasi, ko sabi andi Jehovah ku Jesosi du da libisëmbë (Joh. 3:16). U bi o kë seei u dee soni di de o si ku di de o jei, mbei taa de kë ko sabi möön soni u Bëibel, sö taa de sa kë ko dë dinima u Jehovah tu. U ta kai dee sëmbë dee an ta dini Jehovah möön tu. U ta du di soni aki u heepi de u de si taa Jehovah lobi jeti. Sömëni u de ta ko te u kai de, nöö u ta wai seei u si de. Te de ko, nöö di soni dë ta mbei de toona mëni unfa a bi ta suti da de tjika di de bi ta dini Jehovah (Ps. 103:1-4). Aluwasi ee sëmbë ko, nasö ee de an ko te u kai de, tökuseei u ta du hii soni di u sa du u kai de, u di u sabi taa Jehovah an ta buta pakisei a di un mëni sëmbë di ta ko nöö a kaba, ma a ta buta pakisei a hiniwan u de apaiti.​—Luk. 15:7; 1 Tim. 2:3, 4. w23.01 bld. 20 pal. 1; bld. 22-23 pal. 9-11

Jesosi bi hakisi hën Tata wan apaiti soni, di ndeti ufö dëdë. A bi hakisi hën Tata faa tjubi dee bakama fëën (Joh. 17:15, 20). Hii juu Jehovah bi ta booko hën hedi ku dee sëmbë fëën, söseei hii juu a bi ta tjubi de. Ma Jesosi bi sabi taa Saatan o du ku dee bakama fëën seei. Söseei a bi sabi taa de o abi Jehovah fanöudu u heepi de u de finga futu da Didibi. Di goonliba u Saatan ta mbei soni ta taanga da dee tuutuu Keesitu sëmbë a di ten aki. Tesi ta miti u di sa mbei u lasi hati, söseei di sa mbei wa hoi useei a Jehovah möön. Ma wa abi fu fëëë na wan soni. Jehovah ta si dee fuka fuu, nöö a dë kabakaba u heepi u. Jehovah „ta buta pakisei a dee sëmbë dee ta lesipeki ën . . . u de an dëdë”.​—Ps. 33:18-20. w22.08 bld. 8 pal. 1-2

Hiniwan jaa, a di pisiten di u ta mëni di dëdë u Jesosi, u ta tei ten u begi, söseei u kai pakisei a di soni di a du da u. A sö wan fasi u ta lei taa u ta tei di soni dë u bigi. Söseei u ta kai te a hia sëmbë u de ko mëni di dëdë fëën makandi ku u. Boiti di dë, u ta mbei hii möiti u soni an tapa u fu wa go a di komakandi di u ta hoi u mëni di dëdë fëën. Te u ta mëni di dëdë u Jesosi, u, de ta konda da u faandi mbei libisëmbë abi wan lusupaima fanöudu, söseei unfa wan kodo sëmbë bi sa dëdë paka paima da sömëni sëmbë. De ta toona piki u andi di bëë ku di win kë taki, söseei de ta piki u ambë sa njan di bëë, bebe di win (Luk. 22:19, 20). Boiti di dë, u ta kai pakisei a dee gaan bunu di dee sëmbë dee o libi u teego a goonliba aki o feni (Jes. 35:5, 6; 65:17, 21-23). Wa musu si dee tuutuu lei aki kuma sösö soni. w23.01 bld. 20 pal. 2; bld. 21 pal. 4

U di Jehovah bi manda di Womi Mii fëën faa ko paka da dee zöndu fuu, mbei u sa feni di libi u teego (Mat. 20:28). Apösutu Paulosu bi sikifi taa: „Leti kumafa i si a dë taa wan libisëmbë [bi booko Gadu wëti hën a] tja dëdë ko ta kii hii sëmbë, nöö söseei di wan Libisëmbë di hoi Gadu wëti dë tja weki baka a dëdë ko dou a hii sëmbë tu. Nöö leti kumafa hii sëmbë musu dëdë fu di de da bakamii u Adam, nöö söseei dee sëmbë u [Masa Jesosi] Keesitu o toona weki baka a dëdë tu fu de feni libi, fu di de dë sëmbë u Masa Jesosi” (1 Kol. 15:21, 22). Jesosi bi lei dee bakama fëën u de begi be di Könuköndë u Gadu ko, söseei u di kë u Gadu pasa a goonliba aki (Mat. 6:9, 10). Wan u dee soni di Gadu kë, hën da u libisëmbë libi u teego a goonliba aki. U mbei soni waka a di lö fasi dë, mbei Jehovah buta di Womi Mii fëën Könu u di Könuköndë fëën. Söseei Jehovah ta pii 144.000 sëmbë tei a goonliba aki, u de wooko makandi ku Jesosi u mbei di kë fëën pasa.​—Ako. 5:9, 10. w22.12 bld. 5 pal. 11-12

Te wan sëmbë di u lobi lasi libi, nöö u ta hangi ën seei! A kan taa bigibigi a o ta hati u seei te u ta pakisei unfa soni bi dë, möönmöön ee a bi tja sitaafu ufö böö fëën koti. Ma baka wan pisiten u sa ko ta dë waiwai baka te u pakisei wan soni di a bi lei u, wan soni di a bi taki, nasö wan soni di a bi du u da u taanga, nasö u mbei u lafu. Sö nöö u ta tjali tu te u ta lesi soni u di sitaafu di Jesosi bi tja ufö a dëdë. A di pisiten di u ta mëni di dëdë u Jesosi, u lo’ u pakisei andi di lusupaima u Jesosi kë taki da u (1 Kol. 11:24, 25). A ta da u piizii seei te u ta pakisei hii dee soni dee Jesosi bi taki ku hii dee soni dee a bi du, di a bi dë a goonliba aki. U ta feni taanga tu, te u ta kai pakisei a dee soni dee a ta du nöunöu, söseei a dee soni dee a o du da u a di ten di ta ko. w23.01 bld. 26 pal. 1-2

Dee bakama u Jesosi bi ta tjali seei di Jesosi dëdë. Na lasi nöö de bi lasi di lobi mati u de, ma de bi ta fii tu kuma saanfa-u-du u de bi kaba (Luk. 24:17-21). Ma di Jesosi bi ko fan ku de baka di Gadu weki ën ko a libi baka, hën a bi tei ten heepi de u de ko fusutan unfa a bi mbei di tjabukama woto u Bëibel pasa tuutuu. A bi da de wan gaan wooko u de du tu (Luk. 24:26, 27, 45-48). Di Jesosi bi toona hopo go a liba ala, nöö dee bakama fëën an bi dë tjalitjali möön, ma de bi ko dë ku gaan piizii. Di sabi di de bi sabi taa di Masa u de bi dë a libi, söseei taa a bi dë kabakaba u heepi de u de du di wooko di a bi da de u de du, bi mbei de dë ku piizii. Di piizii dë, bi da de taanga u de ta gafa Jehovah nöömö (Luk. 24:52, 53; Tjab. 5:42). Fuu sa djeesi dee bakama u Jesosi, u musu ta buta dee soni u di Könuköndë a di fosu kamian. U musu sa hoi dou fuu sa dini Jehovah nöömö. Jehovah ta paamusi u taa a o mbei u feni gaan bunu ee u du sö.​—Nöng. 10:22. w23.01 bld. 30-31 pal. 15-16

Wa kë mbei di seei föutu kuma Adam ku Eva. Ee u ta lei soni u Jehovah go dou, ee u ta lobi dee fasi fëën, söseei ee u ta mbei möiti u fusutan di fasi fa a ta pakisei, nöö wa o du soni kuma Adam ku Eva, ma woo ko möön lobi Jehovah. Buta pakisei a Abahamu. A bi lobi Jehovah tuutuu. An bi ta hopo fia ku Jehovah, aluwasi an bi ta fusutan faandi mbei Jehovah buta taa a o du wan soni. Ma a bi ta mbei möiti faa bi ko sabi Jehovah möön bunu. Di a bi jei taa Jehovah o poi Sodom ku Gomola kaba a sösö, hën bigibigi a bi ta fëëë taa di „Sëmbë di ta kuutu hii goonliba” bi o kii dee hogihati sëmbë ku dee sëmbë dee ta libi a wan leti fasi tuu. Abahamu an bi ta biibi taa Jehovah bi o sa du sö wan soni. Fëën mbei a bi hakisi ën wantu soni. Jehovah bi tei ten piki ën ku pasensi. Te u kaba fëën, Abahamu bi ko fusutan taa Jehovah ta öndösuku hii sëmbë hati, nöö nöiti a ta sitaafu dee bunuhati sëmbë makandi ku dee hogihati sëmbë.​—Ken. 18:20-32. w22.08 bld. 28 pal. 9-10

A di jaa 455 bifö Keesitu, baka di Gaama Nehemia bi toona mbei dee peni u Jelusalen, hën a bi suku womi di bi dë u futoou u luku di foto. A bi tei wantu womi, nöö wan u de bi dë Hanania, di bi dë di hedima u di tjubi kamian. Di Bëibel ta taki taa Hanania „bi dë wan womi di bi dë u futoou. Sëmbë an bi hia di bi ta lesipeki di tuutuu Gadu kuma ën” (Neh. 7:2). U di Hanania bi lobi Jehovah, söseei u di an bi kë du soni di Jehovah an lobi, mbei a bi ta mbei taanga möiti u du hii dee soni di de bi hakisi ën faa du. Dee fasi aki o heepi u fuu dë u futoou te u ta du wooko da Gadu. Buta pakisei a di woto u Tikikusi. A bi dë wan baaa di Paulosu bi ta futoou. Paulosu bi ta suku heepi a Tikikusi. A bi taki taa a bi dë wan „bumbuu futuboi” (Ef. 6:21, 22). Na biifi nöö Paulosu bi hakisi ën faa tja go da dee baaa ku dee sisa u Efeise ku Kolosën, ma a bi hakisi tu faa da de taanga. Tikikusi ta mbei u mëni dee baaa dee ta heepi u sö taa di biibi fuu sa ta dë taanga a di ten aki.​—Kol. 4:7-9. w22.09 bld. 9-10 pal. 5-6

Tesi bi miti Josëfu söwan 13 jaa longi. Josëfu bi sa ko ta hakisi hënseei ee Jehovah lobi ën tuutuu. Söseei a bi sa ko ta hakisi hënseei ee Jehovah bi disëën di soni bi ta miti ën. Ma Josëfu an bi hoi sëmbë a bëë. Ma a bi dë ku limbo pakisei, söseei a bi hoi hënseei. Di a bi feni okasi u toona du wan soni ku dee baaa fëën baka, nöö an bi du soni ku de, ma a bi lei de taa a lobi de, hën a da de paadon (Ken. 45:4, 5). Josëfu bi du soni a di lö fasi dë, u di a bi sa’ u wegi soni luku a wan bunu fasi. An bi buta pakisei a dee soni dee bi ta miti ën, ma a bi buta pakisei a di soni di Jehovah kë (Ken. 50:19-21). Andi u ta lei a di soni aki? Ee sëmbë libi hogi ku i, nöö hati fii an musu boonu ku Jehovah, söseei ja musu ko ta si kuma a disa i. Ma a bunu fii kai pakisei a di fasi fa a ta heepi i fii hoi dou. Boiti di dë, te wotowan libi hogi ku i, nöö mbei möiti fii da de paadon, u di i lobi de. w22.11 bld. 21 pal. 4

Di tjabukama Daniëli bi si wanlö wojolimbo sunjan di ta lei gbelingbelin taa Jehovah abi makiti möön hii dee woto tiima. Daniëli bi si fö gaan mbeti di Jehovah tei maaka ku dee möön makiti tii u di ten di pasa, söseei ku dee u di ten aki. Dee tii aki da Babilon, Medo-Pëlsia, Giikiköndë ku Loomë ku di ta tii a di ten aki, Ingisiköndë ku Amëëkanköndë (Dan. 7:1-3, 17). Daniëli bi si Jehovah Gadu sindosindo a wan könu bangi a liba ala (Dan. 7:9, 10). Jehovah ta puu hii makiti a dee tiima u di goonliba aki maun, nöö a ta da dee sëmbë dee fiti u kisi di makiti u tii. Wë ambë da dee sëmbë dë? De da Jesosi Keesitu di „djei wan libisëmbë mii”, ku dee „santawan u di Kaba Hei Gadu”, nasö dee 144.000 sëmbë dee o tii „u teego” (Dan. 7:13, 14, 18). A dë gbelingbelin u si taa Jehovah hën da di „Kaba Hei Gadu”. Di soni di Daniëli bi si a dee wojolimbo sunjan ta kai ku wan soni di a bi taki a fesi. A bi taki a fesi taa: „Di Gadu u liba ala . . . ta buta könu, söseei hën ta puu de baka”.​—Dan. 2:19-21. w22.10 bld. 14-15 pal. 9-11