Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w99 15/5 blz. 3-6
  • Joe e teki ten foe de nanga joe osofamiri?

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Joe e teki ten foe de nanga joe osofamiri?
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • A de di komunikâsi no de
  • Troetroe moeiti moesoe doe
  • Jepi foe a Wortoe foe Gado
  • Sori lobi te unu e taki nanga makandra leki osofamiri
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2013
  • Komunikâsi ini a osofamiri èn ini a gemeente
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Wroko meki joe osofamiri kisi kibri foe go na ini a njoen grontapoe foe Gado
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1992
  • San yu musu du fu abi wan koloku osofamiri?​—Pisi 2
    Yu kan de koloku fu têgo!—Wan moi fasi fu studeri Bijbel
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
w99 15/5 blz. 3-6

Joe e teki ten foe de nanga joe osofamiri?

„PIKIN na ini Japan lobi den papa foe den — Ala di den papa e wroko tranga èn no e plèi nanga den pikin foe den.” Wan toe jari pasa, a titel disi ben de na ini a koranti Mainichi Shimbun. Na artikel ben froeteri taki 87,8 procent foe den pikin na ini Japan di ben de na ini wan ondrosoekoe foe lanti, ben taki dati den wani sorgoe gi den papa foe den te den papa kon owroe. Ma na ini na uitgave foe a koranti disi na ini Ingrisitongo, a srefi tori ben abi wan heri tra titel. A ben taki „Den papa nanga den manpikin: Den e froewarlowsoe den.” Tra fasi leki a koranti na ini Japantongo, na artikel ben poti krakti na tapoe wan tra sei foe a srefi ondrosoekoe dati: Ibri wrokodei den papa na ini Japan ben teki soso 36 miniti foe de nanga den pikin foe den. Te joe e teki dati gersi nanga den papa na ini West-Doisrikondre, dan den papa drape ben teki 44 miniti foe de nanga den pikin foe den tapoe wan mindriwiki-dei, èn na ini Amerkankondre, a ben de 56 miniti.

A no soso den papa di no e teki foeroe ten foe de nanga den pikin foe den. Moro nanga moro mama e wroko dorosei foe na oso. Foe eksempre, foeroe mama di de den wawan abi foe doe grontapoe wroko foe sorgoe gi na osofamiri. Foe dati ede a ten di den papa nanga den mama e teki foe de nanga den pikin foe den, kon moro mendri.

Wan ondrosoekoe di ben doe na ini 1997 na moro leki 12.000 Amerkan tini, ben sori taki den jongoe sma di abi wan krosibei matifasi nanga den papa nanga mama foe den, soleki fa a sori, no abi so foeroe emotioneel stress, noso e prakseri so foeroe foe kiri densrefi, noso no e doe ogri di e doe nanga tranga so foeroe, noso no e gebroiki sani so foeroe di e meki den tron srafoe foe den sani dati. Èn wan foe den ondrosoekoe man foe a bigi ondrosoekoe disi ben taki: „Joe no man abi wan krosibei matifasi nanga den pikin foe joe te joe no e teki ten foe de nanga den.” A de prenspari srefisrefi foe teki ten foe de nanga den pikin foe joe èn foe abi komunikâsi nanga den.

A de di komunikâsi no de

Spesroetoe na ini osofamiri pe wan papa noso wan mama no e libi na oso foe di a e wroko farawe, komunikâsi no de. A no de foe taki dati a de di komunikâsi no de, no de soso na ini den osofamiri pe wan papa noso wan mama no e libi na oso. Ala di wan toe papa nanga mama e libi na oso, den e go na wrokope bifo den pikin foe den wiki èn den e kon na oso, baka te den pikin go sribi kaba. Foe doe tokoe wan sani foe di den no abi kontakti, meki son papa nanga mama e teki ten foe de nanga na osofamiri na a kaba foe a wiki èn tapoe den fesadei. Den e taki dati den e gebroiki pikinso ten „boen” nanga den pikin foe den.

Ma a boen foe teki pikinso ten nomo foe de nanga den pikin te a ten e gebroiki boen? Ondrosoekoeman Laurence Steinberg e piki: „Moro foeroe a de so, taki den pikin di den papa nanga mama foe den e teki moro ten foe de nanga den, abi en moro boen leki den pikin di den e teki moro mendri ten foe de nanga den. A sori foe de kefalek moeilek foe doe wan sani teige a teki di den no e teki foeroe ten. Sma ben poti toemoesi foeroe prakseri na tapoe a boenfasi fa a ten e gebroiki.” Na so wan oema na ini Burma e firi. En masra — wan troetroe man foe Japan — e komoto na wroko kon na oso na wán noso toe joeroe mamanten, ibri dei. Ala di a e teki ten foe de nanga en osofamiri na den kaba foe a wiki, tokoe en wefi e taki: „Foe de satra nanga sonde na oso, no man foeroe na olo di de te wan sma no de nanga en osofamiri ala den tra dei foe a wiki. . . . Joe kan njan ala den njanjan foe a wiki soso tapoe satra nanga sonde, sondro foe njan mindriwiki?”

Troetroe moeiti moesoe doe

Foe tan abi wan boen komunikâsi na ini na osofamiri de moro makriki foe taki, leki foe doe. Den moeiti di de fanowdoe foe wroko moni èn foe sorgoe gi na osofamiri, no e meki a de makriki gi wan papa noso gi wan mama di e wroko, foe teki ten foe de nanga na osofamiri. Foeroe foe den wan di de na ini situwâsi di e meki taki den no de na oso, abi komunikâsi doronomo nanga na osofamiri foe di den e bèl noso e skrifi brifi. Ma awansi wan sma de na oso noso no de na oso, opregti moeiti moesoe doe foe tan abi boen komunikâsi na ini na osofamiri.

Papa nanga mama di e froewarlowsoe a komunikâsi nanga na osofamiri foe den, sa abi foe ondrofeni den takroe bakapisi foe dati. Wan papa di no ben teki foeroe ten foe de nanga en osofamiri èn di no ben njan nanga den srefi, ben miti den serjoesoe bakapisi foe dati. A manpikin foe en ben kon ogri, èn sma ben kisi en oemapikin e foefoeroe sani na ini wenkri. Di a papa ben sreka ensrefi foe go na a golfbaan foe plèi golf wan sonde mamanten, a manpikin ben piki fajafaja. „Mama na a wan-enkri sma na ini na oso disi?”, a ben bari. „Mama e bosroiti ala sani na ini na osofamiri. Pa, noiti joe e . . . ”, a boi ben kragi.

Den wortoe dati ben meki a papa ben e denki. Te foe kaba, a ben bosroiti foe bigin njan a mamanten njanjan nanga na osofamiri. Na ini a bigin, a ben njan a mamanten njanjan soso nanga en wefi. Ma safrisafri den pikin ben kon toe, èn a mamanten njanjan tafra ben kon tron wan okasi foe abi foeroe komunikâsi. Disi ben meki taki teneti den ben njan nanga makandra. Na so fasi, a man ben doe moeiti foe kibri en osofamiri foe no broko krinkrin gi wan bigi problema.

Jepi foe a Wortoe foe Gado

Bijbel e gi papa nanga mama deki-ati foe teki ten foe abi komunikâsi nanga den pikin foe den. Nanga jepi foe a profeiti Moses, den Israèlsma ben kisi a rai: „Arki o Israèl: Jehovah wi Gado na wán Jehovah. Èn joe moesoe lobi Jehovah, joe Gado, nanga heri joe ati èn nanga heri joe sili èn nanga heri joe krakti. Èn den wortoe disi di mi e komanderi joe tide, moesoe sori taki den de na tapoe joe ati; èn joe moesoe poti den go dipi na ini a manpikin foe joe èn taki foe den te joe e sidon na ini joe oso èn te joe e waka na pasi èn te joe e go didon èn te joe e opo” (Deuteronomium 6:4-7). Ija, wi di de papa nanga mama moesoe bigin doe wan sani foe teki ten foe de nanga wi osofamiri efoe wi wani poti den wortoe foe Gado go dipi na ini na froestan nanga na ati foe den pikin.

A de prenspari foe si taki na ondrosoekoe foe 1997 di wi ben taki foe en kaba, di ben doe na moro leki 12.000 Amerkan tini, ben sori taki „88 procent . . . foe den sma di e libi drape èn di e taki dati den abi wan relisi, ben taki dati relisi nanga begi ben prenspari foe gi kibri.” Troe Kresten e froestan taki a joisti relisi leri na oso, e kibri den jongoewan foe no gebroiki sani di e meki den tron srafoe foe den sani dati, foe no abi emotioneel problema, foe no kiri densrefi, foe no doe ogridoe nanga tranga, èn so moro fara.

Son papa nanga mama e feni taki a moeilek foe feni ten foe de nanga den osofamiri. Disi de spesroetoe so gi mama di de den wawan, èn den ben sa wani srefisrefi foe teki ten foe de nanga den pikin foe den, ma den moesoe doe grontapoe wroko. Fa den kan doe tranga moeiti foe feni ten foe de nanga den osofamiri? „Kibri praktisch koni èn a froestan”, Bijbel e gi a deki-ati (Odo 3:21). Papa nanga mama kan gebroiki den „froestan” foe feni ten foe de nanga na osofamiri. Fa?

Efoe joe na wan mama di e wroko èn di weri srefisrefi na baka wan wrokodei, dan joe no ben kan aksi den pikin foe joe foe meki a njanjan nanga joe? A ten disi di oenoe e teki foe de nanga makandra, sa gi okasi foe abi wan moro krosibei matifasi. Na ini a bigin, a kan teki moro ten foe doe sani makandra nanga joe pikin. Ma heri esi joe sa si taki a switi èn taki a e wini ten toe.

Kande joe na wan papa di abi foeroe sani foe doe na a kaba foe a wiki. Foe san ede joe no e doe wan toe foe den pikinpikin oso-wroko nanga den pikin foe joe? Joe kan taki nanga den ala di oenoe e wroko makandra èn na a srefi ten joe kan gi den boen leri. A froemane di Bijbel e gi foe poti den wortoe foe Gado go dipi na ini den pikin foe joe, e gi joe deki-ati foe taki nanga den ’te joe e sidon na ini joe oso, te joe e waka na pasi’ — ija, na ibri okasi. Joe e sori „praktisch koni” te joe e taki nanga joe pikin ala di oenoe e wroko makandra.

Te joe e teki ten foe de nanga joe osofamiri, dan dati e tjari wini kon gi wan langa ten. „Den wan di e soekoe rai na makandra abi koni”, na so wan odo foe Bijbel e taki (Odo 13:10). Te joe e teki ten foe abi komunikâsi nanga joe osofamiri, dan joe sa man gi den koni tiri na ini a feti di den moesoe feti na ini na aladei libi. A tiri di joe e gi nownow, kan wini foeroe ten na ini a ten di e kon èn kan kibri den gi wan lo problema. Boiti dati, a kan gi joe kolokoe, èn den toe. Foe gi den a tiri dati, joe moesoe teki a foeroe koni di de na ini Gado Wortoe, Bijbel. Gebroiki en foe leri joe pikin èn foe tiri joe osofamiri. — Psalm 119:105.

[Prenki na tapoe bladzijde 4]

Jongoewan di abi wan krosibei matifasi nanga den papa nanga mama, no sa abi so foeroe broko-ede na emotioneel sei

[Prenki na tapoe bladzijde 5]

Boen komunikâsi e tjari bogobogo wini kon na ini na osofamiri libi

[Prenki na tapoe bladzijde 6]

Te joe e wroko makandra nanga joe pikin, dan joe kan abi komunikâsi èn gi warti leri

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma