„Grantangi, gi yesi na den wortu fu Yehovah”

1, 2. Sortu denki den wan di e ’du san trawan e du’ abi nofo tron?

NA INI a ten disi, sma no lobi gi yesi. Nofo tron te den e teki bosroiti, den no e luku efu den bosroiti dati bun noso efu den no bun. Na presi fu dati, a denki fu den na ’Du san yu wani’ noso ’Du san yu firi fu du, no span nanga trawan’. Yu kan si disi te sma na strati e rèi oto fa den wani, te bisnisman e du kruka sani, èn te heihei lantiman e pasa wèt di densrefi yepi meki. Den sma disi e ’du san trawan e du’ èn na so a ben de tu na ini a ten fu Yeremia. Na a ten dati, furu sma ben e du sani di no bun èn di ben kan tyari takru bakapisi kon gi trawan.​—Yer. 8:6.

² Ma yu e frustan taki den sma di wani taki na Almakti Gado feni den bun, no kan ’du nomo san trawan e du’. A moi fu si taki Yeremia ben sori fa den sma di ’no ben gi yesi na Yehovah’, ben difrenti fu den wan di ben wani gi yesi na en (Yer. 3:25; 7:28; 26:13; 38:20; 43:4, 7). Ibriwan fu wi musu luku fa a de nanga wi. Fu san ede? Fu di Satan e du ala san a man now fu meki tru anbegiman trangayesi Gado. A de leki wan sneki di e didon wakti teleki a kan dyompo beti wan tra meti kiri. Te wi wani gi yesi na Yehovah trutru, dan wi o du ala san wi man fu sorgu taki a sneki dati no e beti wi. Ma san kan yepi wi fu tan gi yesi na Yehovah awansi san e pasa? Den sani di Yeremia skrifi kan yepi wi.

A SMA DI WI MUSU GI YESI NA EN

3. Fu san ede a fiti taki wi e gi yesi na Yehovah?

³ Fu san ede a fiti taki wi e gi yesi na Yehovah na ini ala sani? Yeremia e sori wi fu san ede wi musu du dati. Na a fosi presi a e kari Yehovah „a Mekiman di gebroiki en krakti fu meki grontapu. En na a sma di gebroiki en koni fu seti grontapu steifi na en presi” (Yer. 10:12). Yehovah na a Moro Heiwan fu hemel nanga grontapu. Wi musu abi bigi lespeki gi en moro leki gi iniwan tra tiriman. A abi ala reti fu fruwakti taki wi e gi yesi na den bun wèt fu en di de fu wi eigi bun ala ten.​—Yer. 10:6, 7.

4, 5. (a) San na wan prenspari sani di den Dyu ben e leri ibri tron te dreiten ben de? (b) Fa den sma fu Yuda sori taki den no ben wani a „watra di e gi libi”? (c) Fa yu kan dringi a „watra di e gi libi”?

⁴ Boiti taki Yehovah na a Moro Heiwan, en na a sma tu di e hori wi na libi. Den Dyu na ini a ten fu Yeremia ben kon frustan a sani dati heri bun. A kondre Egepte no ben abi problema nanga watra fu di a ben e kisi watra fu a Nijl-liba. Ma dati no ben de so nanga a Pramisi Kondre. Moro furu a pipel fu Gado ben e kisi watra fu den alen di ben e fadon na den difrenti pisi ten fu a yari. Nofo tron den ben e kibri a watra disi na ini ondrogron watrabaki (Deut. 11:13-17). Na Yehovah wawan ben kan meki alen fadon fu nati a gron so taki a ben kan gi nyanyan. Ma a ben kan meki tu taki alen no fadon. Fu dati ede na ini a ten fu Yeremia, wan tu bigi dreiten ben de fu di den Dyu ben trangayesi. Den gron nanga den droifidyari fu den kon drei srefisrefi, èn den watrabaki fu den kon leigi tu.​—Yer. 3:3; 5:24; 12:4; 14:1-4, 22; 23:10.

⁵ Aladi watra ben prenspari gi den Dyu, toku den no ben wani a „watra di e gi libi” èn di Yehovah ben e gi den fu soso. Wi kan si dati fu di den ben trangayesi den Wèt fu Gado fu espresi èn fu di den ben e suku yepi na kondre na den lontu. Den Dyu ben ondrofeni den bakapisi fu dati. Den ben de leki sma di e kanti watra na ini wan broko watrabaki di no man hori watra, aladi sma e pina fu watra. (Leisi Yeremia 2:13; 17:13.) A no de fu taki dati wi no musu de leki den sma dati, fu di dati o tyari takru bakapisi kon gi wi. Yehovah e tan gi wi furu rai di wi e feni na ini a Wortu fu en di skrifi nanga yepi fu santa yeye. Ma wi kan kisi wini fu a Wortu dati noso fu a „watra di e gi libi”, soso te wi e studeri en doronomo èn te wi e du san wi leri.

6. (a) Fruteri fa Kownu Sedekia ben feni en fu gi yesi na Yehovah. (b) Fu san ede yu feni taki a kownu ben don?

⁶ Fu di a ten ben e doro taki Gado ben o strafu Yuda, meki moro nanga moro a ben de fanowdu fu gi yesi. Ibri Dyu di ben wani taki Yehovah feni en bun èn taki a kibri en, ben musu sori berow èn a ben musu bigin gi yesi na en. Kownu Sedekia ben musu du dati tu. A ben de wan man di no ben abi a deki-ati fu du san reti. Di den granman fu en taigi en taki den wani kiri Yeremia, dan a ben frede fu tapu pasi gi den. Soleki fa wi si na ini a kapitel na fesi, dan na Ebed-meilek sorgu taki den no kiri a profeiti. Bakaten, a profeiti taigi Sedekia: „Grantangi, gi yesi na den wortu fu Yehovah.” (Leisi Yeremia 38:4-6, 20.) A de krin taki a kownu ben musu luku san a ben o du: A ben o gi yesi na Gado? Dati ben o de fu en eigi bun.

A DE TUMUSI PRENSPARI FU GI YESI NA YEHOVAH

7. San na wan tu situwâsi di kan meki en muilek gi yu fu gi yesi?

⁷ Neleki fa a ben prenspari fu gi yesi na ini a ten fu Yeremia, na so a de tu na ini a ten disi. Yu o tan gi yesi na Yehovah awansi san e pasa? Kon meki wi taki dati yu de tapu Internet èn sondro fu yu wani yu e kon tapu wan site di e sori porno. San yu ben o du? Yu ben o tan luku, noso yu ben o dwengi yusrefi fu no luku? Yu ben o komoto tapu a site? Fa a de efu wan grontapu sma na wroko noso na skoro e aksi yu fu go koiri nanga en? Yu ben o abi a krakti fu weigri? Yu lobi buku noso Internet site fu sma di fadon komoto na bribi, noso yu e si den sani dati leki tegu sani? Na ini den situwâsi disi noso na ini trawan, a bun fu hori den wortu fu Yeremia 38:20 na prakseri.

8, 9. (a) Fu san ede a bun fu arki te den owruman e pruberi fu yepi yu? (b) Fa yu musu si en te den owruman e gi yu rai ibri tron baka?

⁸ Yehovah ben gwenti seni Yeremia go na a pipel fu en fu taigi den sani soleki: „Grantangi, meki ibriwan fu unu tapu nanga na ogri di a e du, dan a go waka wan bun pasi èn du san bun.” (Yer. 7:3; 18:11; 25:5; leisi Yeremia 35:15.) Na so Kresten owruman na ini a ten disi e du ala san den man fu yepi tra bribiman di abi wan swaki bribi. Efu wan leisi den owruman e gi yu a rai fu no du wan don sani noso wan sani di no fiti, dan arki den. Den wani yepi yu, neleki fa Yeremia ben wani yepi a pipel.

⁹ A kan taki den owruman e memre yu na son Bijbel rai di den ben sori yu kaba. Hori na prakseri taki a no makriki fu gi wan sma a srefi rai di yu ben gi en kaba. Ma a moro muilek fu du dati te a sma di abi yepi fanowdu e sori a srefi denki fu den Dyu di ben yere den boskopu fu Yeremia. Te den owruman e meki muiti ibri tron baka fu yepi yu, dan pruberi fu si en leki na Yehovah e sori lobi gi yu. Hori na prakseri tu taki Yeremia no ben o abi fu warskow a pipel ibri tron baka efu den ben gi yesi. Iya, efu yu no wani kisi rai ibri tron baka, dan yu musu gi yesi wantewante te yu e kisi rai.

YEHOVAH DE KLARIKLARI FU GI PARDON, MA WI MUSU ABI BEROW FOSI

10. Fu san ede Yehovah no e gi wi pardon soso fu di wi aksi en dati?

¹⁰ Awansi o furu muiti wi e du fu gi yesi na Yehovah, toku wi o meki fowtu. Fu dati ede wi e taigi en tangi taki a de klariklari fu gi wi pardon gi den fowtu fu wi. Ma a no e gi wi pardon soso fu di wi aksi en dati. Fu san ede? Fu di sondu na wan tegu sani gi Yehovah (Yes. 59:2). Dati meki a wani si trutru taki wi e frudini en fu kisi pardon.

11. Fu san ede wan sma no man kibri sondu?

¹¹ Soleki fa wi si, dan furu Dyu na ini a ten fu Yeremia ben gwenti fu trangayesi Gado. Na so den sori taki den no ben e warderi a pasensi nanga a sari-ati fu Gado. Yu denki taki wan srefi sortu sani kan pasa nanga wan futuboi fu Gado na ini a ten disi? Iya, a sani dati kan pasa te a e trangayesi den sani di Yehovah leri en èn e bigin du sondu. Son leisi a sani disi de krin fu si. Wan eksempre, na te sma e trow aladi Bijbel no e gi pasa taki wan fu den patna noso taki ala tu e trow. Ma awansi tra sma no e si taki wi du wan sondu, toku a sma di e trangayesi Yehovah e du wan sani di kan tyari takru bakapisi kon gi en. Wan sma di e libi wan dobru libi ben kan denki, ’Nowan sma no o sabi’. Ma fu taki en leti Gado e luku fa wan sma e denki èn fa en ati tan. A kan si tu san wan sma e du kibrikibri. (Leisi Yeremia 32:19.) San musu pasa efu a kon na krin taki wan sma trangayesi Gado trutru?

12. San den owruman musu du son leisi fu kibri a gemeente?

¹² Furu Dyu ben weigri fu teki a yepi di Yehovah ben e gi den ibri tron baka nanga yepi fu Yeremia. Na ini a ten disi a kan de so tu taki wan sma di du wan seryusu sondu no e sori berow èn a no wani teki a yepi fu den owruman. Te dati pasa, dan den owruman musu kibri a gemeente. Iya, den musu puru a sma dati fu a gemeente, soleki fa Bijbel e sori. (1 Kor. 5:11-13; luku a faki di nen „Den ben e libi sondro wèt”, na tapu bladzijde 97.) Ma dati wani taki dati howpu no de moro gi so wan sma èn taki noiti moro Yehovah kan feni en bun? Nôno. Den Israelsma ben trangayesi Gado wan heri pisi ten. Ma toku Gado taigi den: „Mi manpikin, unu drai baka gi mi. Ma grantangi, drai kon baka na mi, dan mi o dresi unu” (Yer. 3:22).a Yehovah e gi sma di du wan sondu a kari fu drai kon na en. Iya, a e taigi den fu du dati.

GI YESI NA YEHOVAH ÈN DRAI KON BAKA NA EN

13. San wan sma musu frustan efu a wani drai kon baka na Yehovah?

¹³ Fu man drai kon baka na Gado, soleki fa Yeremia ben taki, dan wan sma musu aksi ensrefi, ’San mi du’? Dan a musu luku san Bijbel e taki fu a tori èn a musu frustan taki a du wan sondu. Den tranga-ede Dyu na ini a ten fu Yeremia, no ben wani aksi densrefi a sani dati. Den ben weigri fu frustan taki den ben du sondu. Fu dati ede Yehovah no ben gi den pardon. Fu taki en leti, a no ben kan du dati. (Leisi Yeremia 8:6.) Ma wan sma di abi berow fu wan sondu e frustan taki di a trangayesi Yehovah, a pori a nen fu Gado èn a tyari syen kon tapu a Kresten gemeente. Boiti dati, wan sma di abi trutru berow e sari srefisrefi, fu di a kan taki a du sani di hati tra sma. A musu sabi taki solanga a no frustan sortu takru bakapisi a sondu fu en tyari kon, Yehovah no o gi en pardon. Ma toku moro sani de di a musu du so taki Gado kan feni en bun baka.

14. Fa wan sma e „drai go baka na Yehovah”? (Taki sosrefi fu a faki „San a wani taki fu abi berow?”)

¹⁴ Wan sma di abi trutru berow, e ondrosuku san meki taki a sondu, san de na ini en ati, èn san na den gwenti fu en. (Leisi Sari singi 3:40, 41.) A o luku sortu sani kan de wan tesi gi en. Fu eksempre, efu na wan mansma, dan a kan taki umasma na wan tesi gi en, noso efu na wan umasma, dan kande mansma na wan tesi gi en. Tra sani di kan de wan tesi gi en na sopi, tabaka, Internet, noso bisnis afersi. Neleki fa wan wefi e krin srefi den moro pikin uku fu en kukru, na so wan sma di abi berow musu du muiti fu sorgu taki den prakseri fu en krin èn taki a e tyari ensrefi na wan krin fasi te a de en wawan. A musu du san Gado e aksi fu en èn a musu hori ensrefi na den markitiki fu En. Na so a e „drai go baka na Yehovah”. Na ini a ten fu Yeremia sonwan fu den Dyu di ben drai go baka na Yehovah ben e „hoigri”. Den ben e du neleki den abi berow, ma noiti den kenki den ati noso den libi (Yer. 3:10). Tra fasi leki den, wan sma di e aksi Yehovah pardon nanga en heri ati, no e pruberi fu kori Yehovah nanga a gemeente fu En. A no suku a e suku fu krin en nen noso fu abi demakandra baka nanga en famiri noso nanga tra sma na ini a tru anbegi. Na presi fu dati, a wani tapu krinkrin nanga den sondu di a du so taki Gado kan gi en pardon èn feni en bun.

15. Fa wan sma di abi trutru berow musu begi?

¹⁵ A de tumusi prenspari taki wan sma di abi berow e begi. Na ini owruten, sma ben gwenti opo den anu go na loktu te den ben e begi. Te wan sma na ini a ten disi di abi trutru berow e begi, dan neleki fa Yeremia taki, a e ’opo en anu go na loktu fu begi Gado di de na hemel, nanga wan krin-ati’ (Sari 3:41, 42). Fu di wan sma di abi berow e sari fu a sondu di a du, meki a e du soleki fa a begi Yehovah. Den begi fu en e komoto fu en ati.

16. Fu san ede a bun fu drai go baka na Gado?

¹⁶ A no de fu taki dati wan sma di e frustan taki a du wan sondu, kande o abi fu saka ensrefi. Ma a musu hori a sani disi na prakseri: Yehovah wani taki sma di du sondu e drai kon baka na en. Te Gado e si taki wan sma abi trutru berow, dan a sani dati e naki en ati. En „ati e krei” gi den sma disi, fu di a wani gi ala sma pardon te den e sori berow fu den sondu fu den, neleki fa a ben gi den Israelsma pardon, baka di den ben komoto na ini katibo (Yer. 31:20). A e gi wi deki-ati fu sabi taki Gado wani taki den sma di e gi yesi na en abi wan bun libi èn taki den abi howpu (Yer. 29:11-14). Den kan kisi a grani baka fu de wan fu den futuboi fu Gado di e anbegi en nanga den heri ati.

YU KAN KISI KIBRI TE YU E GI YESI

17, 18. (a)  Suma ben de den Rekabsma? (b) San wi sabi fu den Rekabsma, soleki fa a prenki na tapu bladzijde 102 e sori?

¹⁷ A moro bun sani di wi kan du, na fu gi yesi na Yehovah na ini ala sani. Wi kan si dati na a eksempre fu den Rekabsma na ini a ten fu Yeremia. Moro leki tu yarihondro na fesi, Yonadab, na afo fu den, ben gi den wan lo hebi komando. A man disi ben de wan Kenietsma di ben e wroko makandra nanga Yehu. Wan fu den komando ben de taki den no ben mag dringi win. Yonadab ben dede langa ten kaba, ma toku den Rekabsma ben tan gi yesi na en. Fu di Yeremia ben wani luku san den ben o du, meki a tyari den go na ini wan nyanyan-kamra na ini a tempel. A tyari win gi den èn a aksi den fu dringi en. Den taigi en: „Wi no o dringi nowan win.”​—Yer. 35:1-10.

¹⁸ Den Rekabsma ben feni en prenspari fu gi yesi na a afo fu den di ben dede langa ten kaba. Tru anbegiman musu du moro muiti srefi fu gi yesi na den wèt fu a libilibi Gado. A naki Yehovah en ati fu si taki den Rekabsma bosroiti fu gi yesi. Den ben de heri tra fasi leki den trangayesi Dyu. Fu dati ede Gado pramisi den Rekabsma taki a ben o kibri den gi a rampu di ben o kon. Te wi e luku na eksempre fu den Rekabsma, dan wi kan frustan fu san ede den wan di e gi yesi na Yehovah na ini ala sani, kan abi a dyaranti taki a o frulusu den na a ten fu a bigi banawtu.​—Leisi Yeremia 35:19.

DEN WAN DI E GI YESI NA YEHOVAH NO DE DEN WAWAN

19. Fa Gado kan kibri yu te yu e gi yesi na en?

¹⁹ A no na ini owruten wawan Gado ben e kibri a pipel fu en. Srefi na ini a ten disi Yehovah e kibri den wan di e gi yesi na en, so taki den no du sani di o swaki a bribi fu den. Neleki fa hei skotu ben e kibri den owruten foto gi feanti, na so a wèt fu Gado e kibri den wan di e studeri en èn di e tan du san den leri. Yu o tan gi yesi na den wèt fu Gado di e sori wi fa wi musu tyari wisrefi? Yu kan de seiker taki sani o waka bun nanga yu te yu e du dati (Yer. 7:23). Furu sma ondrofeni taki na so a de trutru.​—Luku a faki di nen „Yu o kisi kibri te yu e gi yesi na Yehovah”, na tapu bladzijde 104.

20, 21. (a) Fu sortu sani yu kan de seiker te yu e dini Yehovah? (b) San Kownu Yoyakim du di Yeremia tyari a boskopu fu Gado gi en?

²⁰ Gensman kan meki en muilek gi yu fu dini Gado, awansi den na famiriman, sma na wrokope noso na skoro, noso lantiman fu a kontren pe yu e tan. Ma yu kan de seiker taki efu yu e tan gi yesi na Yehovah awansi san e pasa, a o horibaka gi yu, srefi na ini den moro muilek situwâsi. No frigiti a sani disi: Gado ben pramisi Yeremia taki a ben o horibaka gi en te a ben o kisi hebi gens, èn na dati Yehovah du tu. (Leisi Yeremia 1:17-19.) Na ini a ten fu Kownu Yoyakim, a ben de krin fu si taki Gado ben e horibaka gi Yeremia.

²¹ Na ini a historia fu Israel, wan tu tiriman nomo ben de di ben e gens den takiman fu Gado so fayafaya leki Yoyakim. Wi kan si dati te wi e luku san a du nanga a profeiti Uria, di ben libi na ini a ten fu Yeremia. Na ogri Kownu Yoyakim meki sma go teki en te na ini wan tra kondre. Di den tyari Uria, a profeiti fu Yehovah, kon baka, dan a kownu meki sma kiri en (Yer. 26:20-23). Na ini a di fu fo yari di Yoyakim ben de kownu, Yehovah taigi Yeremia fu skrifi ala den sani di a ben taigi en te kon miti a ten dati èn fu leisi den na ini a tempel meki sma yere. Ne Yoyakim teki a bukulolo fu Yeremia èn a meki wan sma di ben e wroko na ini a kownu-oso, leisi en gi en. Di a sma ben e leisi, dan ibri tron baka a kownu ben e koti wan pisi fu a bukulolo èn a ben e trowe en na ini wan faya, aladi den granman ben e begi en fu no du dati. Baka dati, a seni sma fu grabu Yeremia nanga Baruk. Fa sani waka? „Yehovah ben kibri den.” (Yer. 36:1-6; leisi Yeremia 36:21-26.) Yehovah no gi pasi taki Yoyakim du ogri nanga den reti-ati man dati.

22, 23. Te wi e luku na eksempre fu wan Kotoigi na ini Asia, dan na sortu fasi Gado kan yepi wi?

²² Efu Yehovah feni en fanowdu, a kan kibri den futuboi fu en na ini a ten disi so taki ogri no miti den. Ma nofo tron a e gi den deki-ati nanga koni fu gi yesi na en èn fu tan preiki a bun nyunsu. Wan mama di wi sa kari Gulistan abi fo pikin di a e kweki en wawan. A kisi yepi fu Yehovah. Wan heri pisi ten a ben de a wan-enkri Kotoigi na ini wan bigi kontren na mindrisei fu Asia pe lanti e gens a Kownukondre preikiwroko. A moro krosibei gemeente de sowan 400 kilometer fu pe a e tan. Sobun, Gulistan no man abi furu demakandra nanga lepi Kresten. Aladi a e kisi gens èn aladi a abi tra problema, toku a e preiki oso fu oso èn a e feni furu sma di wani sabi moro fu Bijbel. Soleki fa wan raportu fu en sori no so langa pasa, dan a ben e studeri Bijbel nanga sowan 20 sma èn a ben poti prakseri na a ipi fu Yehovah di ben e kon bigi moro nanga moro.

²³ Neleki fa Gado yepi Yeremia nanga Kotoigi soleki Gulistan, na so a de klariklari fu yepi yu nanga tra futuboi di e gi yesi na en. Fu dati ede, teki a bosroiti fu gi yesi na en leki Tiriman na presi fu gi yesi na libisma. Te yu du dati, dan awansi yu e kisi gens, toku yu o tan prèise a wan-enkri tru Gado na fesi ala sma na ini a kontren fu yu.​—Yer. 15:20, 21.

24. Sortu wini yu kan kisi nownow kaba te yu e gi yesi?

²⁴ Wi no kan de koloku trutru efu wi no e teki a tiri fu wi Mekiman (Yer. 10:23). Na ini a kapitel disi, wi poti prakseri na den sani di Yeremia skrifi fu sori wi o prenspari a de fu gi yesi. Yu kon si wan tu fasi fa yu kan meki Yehovah tiri yu, so taki yu kan waka moro soifri na tapu a pasi fu en? Den komando fu en na den wan-enkri sani di kan yepi wi fu de koloku trutru èn fu abi bun bakapisi. „Gi yesi na mi,” na so Yehovah e taki, „dan sani o go bun nanga unu”.​—Yer. 7:23.