Wi grontapoe-rigeri di e kon — Gado Koonoekondre
„Singi gi Gado nanga pokoe, pree pokoe. Singi gi wi Koonoe nanga pokoe, pree pokoe. Bikasi Gado de Koonoe foe heri grontapoe.” — Psalm 47:6, 7.
1. Foe sainde wi e kari na rigeri disi „wi grontapoe rigeri di e kon”?
NA GRONTAPOE-RIGERI disi di wi e taki foe hem, de foe wi na grontapoe! A de fiti troe troe den tranga fanoodoe sani foe wi. A de foe teki abra ala dem sorgoe foe dem afersi foe wi. Foe datede wi e taki foe hem leki „wi grontapoe-rigeri di e kon”.
2. Fa a de nanga dem koni foe tiri foe na Wan di e gi na grontapoe-rigeri disi?
2 A de kon foe wan presi di de moro hee, moro bigi leki wi njofi soema, di fadon so bigi foe doe wi afersi na grontapoe. A komoto foe na Wan di no wawan sabi foe tiri wi pikin grontapoe, ma ooktoe na heri universum. Na grontapoe-rigeri de Hem Koonoekondre, di a ben pramisi siksi doesoen jari pasa. Foe ala disi, wi no habi reden foe prisiri en singi gi Hem nanga pokoe? Ja, foe troe!
3. Tapoe san en soema Gado sa de Kownoe, foedi hem Koonoekondre na wan grontapoe-rigeri?
3 Foedi Gado Koonoekondre sa de wan grontapoe-rigeri, a no sa handri soso nanga wàn naatsi. Langatem pasa kaba, foe sensi na lente foe 1513 bifo wi gewoon teri te nanga na lente foe 33 foe wi gewoon teri, Gado ben de na hemel Koonoe foe soso na naatsi Israël (Ps. 147:19, 20). Ma now a de gi hem eegi woortoe dati a sa de Koonoe foe heri grontapoe. Dati wani taki foe soema foe ala naatsi. Foe dati meki a ben taki nanga mofo foe wan foe dem moro prenspari profeeti, Jesaja, dem woortoe disi leki wan tranga gi ala pipel: „Mi oso dem sa kari srefi wan oso foe begi gi ala pipel.” — Jes. 56:7.
4. Soortoe profeeti-tori di habi waarde gi wi ala, Gado ben taki ini na tem dati ini na djari foe Eden en soortoe rigeri di a ben sa gebroiki, a ben habi ini prakseri?
4 Doesoen doesoen jari na fesi, ini na djari foe Eden, Gado ben taki kaba na fesi wan profeeti-tori di habi waarde gi ala pipel. A ben taki drape gi na bigi Koriman foe heri na libisoema-famiri: „Mi sa poti feejanti mindri joe nanga na oema en mindri joe siri nanga hem siri (na siri foe na oema). Hem sa masi joe ini joe ede en joe sa masi hem ini hem bakafoetoe” (Gen. 3:15). Dem profeeti woortoe dati e sori, dati soleki ala bakaten-pikin foe na fosi man nanga oema ben ondrofeni ogri foe na kori fasi foe na bigi Koriman, dem ala ooktoe ben sa njan boen te na victori „Siri” foe Gado „oema” ben sa masi hem ede. Disi e pramisi wan boen sani gi wi ini na tem disi, a no so? Ja, kolokoe foe dati! En di Gado ben taki foe na Masiman foe na ede foe na Streeman, a ben taki foe na rigeri, di a ben sa gebroiki en di a ben sa poti tapoe na heri grontapoe. Na sani disi moe gi wi alamala prisiri.
5. Fa na singi foe Mozes nanga na pisi di Paulus ben teki foe taki, e sori dati Gado prakseri foe na tem di e kon habi moro na ini leki soso Israël?
5 Gado rigeri tapoe na naatsi Israël nanga hemsrefi leki na hemel Koonoe, ben de soso foe wan bepaalde tem. Hem lobi prakseri foe na tem di e kon habi moro na ini leki na pikin naatsi dati. Na a bergi Sinaï ini Arabia Gado ben tron Koonoe tapoe na naatsi Israël; ma ini na di foe fotenti jari na baka, hem profeeti Mozes ben singi foe ala Israël soema kan jere wan singi. A ben tjari na singi dati kon na wan hee marki nanga dem woortoe: „Prisiri, oen naatsi nanga hem pipel, bikasi a sa teki revensi foe na broedoe foe hem dinari en a sa teki wraak tapoe hem feejanti en troe troe a sa doe verzoening gi na doti foe hem pipel” (Deut. 32:43). So wan 1528 jari na baka, wan man di ben de wan apostel foe na „boen njoensoe” gi dem naatsi di no ben Israël soema, ben teki dem woortoe dati abra: „Kristus de foe na waarheid-getrouwfasi foe Gado wan dinari gi dem di besnij (Israël soema) . . . foe meki kon tron dem pramisi di a ben gi na dem fositen-papa en dati dem naatsi ben sa prijse Gado foe hem sari-ati ede . . . En ete wan tron a de taki: ’Oen prisiri oen naatsi nanga hem pipel.’” — Rom. 15:8-10.
6-8. (a) Fa Paulus sori dati Gado habi internationaal fasi foe meki soema kon regvaardiki nanga bribi? (b) Soortoe rigeri Gado ben habi na prakseri foe opo?
6 Na skrifiman di ben teki na so fasi dem woortoe foe Mozes abra ben de na apostel Paulus. Leki wan zendeling di e waka fara, a ben de hem prakseri foe visiti Rome te foe kaba, aladi a ben habi na prakseri foe go na Spanje. A ben sabi san Gado ben e doe na a tem dati, en dati no wawan gi dem djoe di ben teki na „boen njoensoe”, ma ooktoe gi dem soema di no ben de djoe en di no ben besnij, heiden soema, di ben poti bribi ini na „boen njoensoe”. A ben sabi dati Gado ben habi internationaal fasi. Foe datede Paulus ben skrifi gi na gemeente ini Rome, di ben habi djoe nanga heiden kristen:
7 „A de wawan na Gado foe dem djoe? A no de toe . . . (na Gado) foe soema foe dem naatsi? Ja, ooktoe foe soema foe dem naatsi, efoe Gado de troe troe wan, di e verklari dem wan di besnij regvaardiki foe na bribi foe dem ede en dem wan di no besnij a sa verklari regvaardiki nanga jepi foe dem bribi.” — Rom. 3:29, 30.
8 Gado no habi gi wi tem na prakseri foe opo wan nationaal rigeri, ma wan grontapoe-rigeri gi soema foe ala naatsio groepoe.
NA KOONOEKONDRE FOE NA MANPIKIN FOE GADO LOBI
9. Foe sainde na Israël na skin fasi no habi reti tapoe na pramisi grontapoe-rigeri?
9 Sma di sabi Gado ini na tem disi, no de poti dem bribi foe na opo foe wan tranga fanoodoe grontapoe-rigeri tapoe wan naatsi ofoe groepoe foe naatsi, srefi no tapoe dem Verenigde Naties di e teri now 149 memre. Dem sabi dati na Republiek Israël no kan taki dati dem habi na reti foe habi na grani foe opo na grontapoe-rigeri foe blesi ala famiri na grontapoe. Dem troe tori de sori dati Gado Koonoekondre tapoe dem djoe na skinfasi ben kon na wan kaba ini dem jari hondro foe wi teri. Ma Gado ben doe wan boen di ben habi foe doe nanga na grontapoe-rigeri. A ben opo wan jeje Koonoekondre. Tapoe soema na Koonoekondre dati ben rigeri, foedi dem grani foe na Koonkoekondre foe Gado ben komoto foe na naatsi Israël na skinfasi? Soema na grontapoe de dem borgoe foe na jeje Koonoekondre dati?
10. Fa Paulus e kari na Koonoekondre dati ini Kolossenzen 1:13 en otem a ben bigin?
10 Na Koonoekondre dati ben bigin ini dem fosi hondro jari foe wi teri foe wroko. Na apostel Paulus ben poti prakseri tapoe dati ini hem brifi gi na kristen gemeente ini na foto Kolosse ini Klein Azia, di a ben taki: „Taki na Tata tangi, di ben meki oen kon boen foe teki prati ini na goedoe foe dem santawan ini na leti. A ben meki wi kon fri foe na makti foe doengroe en poti wi abra ini na Koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi, nanga foe soema wi ben habi wi verloesoe nanga wan verloesoepaiman, na pardon foe wi sondoe” (Kol. 1:12-14). Ini na tem dati ini na fosi hondro jari Gado ben bigin foe meki dem bribiwan kon boen gi hem prakseri, alwasi dem ben komoto foe dem heiden naatsi. A ben gi dem pardon foe dem sondoe.
11. San a ben wani taki troe troe gi dem kristen ini Kolosse dati Gado ben fri dem foe na „makti foe doengroe”?
11 Na so fasi dem bribiwan ben meki kon boen foe teki prati ini na goedoe nanga santawan di ben de ini na leti. Dem ben tanapoe ondro na „makti foe doengroe”, ofoe ondro na makti foe ala sani di ben teki presi foe so wan doengroe. Dati ben wani taki dati dem no ben sabi Jehovah Gado, dati dem ben de vreemde soema gi hem en dem no ben tanapoe ondro hem tiri. Di Gado ben meki dem bribiwan disi kon boen foe teki prati ini wan moro kolokoe, leti bribi, ’a ben fri dem komoto foe na makti foe na doengroe’. Dem ben de na pipel na grontapoe di ben habi moro leti, bikasi Gado ben gi dem leti now. Dem no ben de moro langa ondro „dem grontapoe-rigeriman foe disi doengroe . . . dem ogri jejekrakti ini dem hemel kontren” (Ef. 6:12). Gado ben kon na mindri „foe opo dem ai, foe dem komoto foe doengroe go na leti en foe na makti foe Satan go na Gado”. — Tori foe dem Apostel 26:18.
12. Nanga san na leti kondisi foe dem bribiwan ini na fosi hondro jari ben habi foe doe?
12 Na tapoe na fasi dati, dem wan di ben bribi ini na „boen njoensoe” ini na fosi hondro jari, ben tjari kon ini wan kondre foe leti. Ma nanga san na leti kondisi foe dem ben habi foe doe? Disi ben habi foe doe nanga na Koonoekondre. Di Gado ben „fri dem foe na makti foe doengroe”, a ben sorgoe dati na a srefi tem dem „ben poti abra ini na Koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi” (Kol. 1:13). Na Manpikin dati na Jezus Kristus.
13. Fa no wawan dem kristen ini Kolosse, ma ooktoe dem feejanti ben si na positie di Jezus ben habi na a tem dati?
13 Na a tem dati na apostel Paulus ben skrifi hem brifi gi na gemeente Kolosse, dem ben taki foe Jezus Kristus leki wan koonoe en leki a ben habi kaba wan Koonoekondre. Na so na leti kristen gemeente ini Kolosse ben verstan na afersi. Srefi dem feejanti ben loekoe na afersi so. San ben de foe eksempel na kragi di dem oproeroe soema ben habi tegen dem kristen ini na foto Thessalonika? Foe poti faja gi dem rigeriman foe na foto foe doe wan sani nanga dem kristen, dem oproeroe soema disi ben taki: „Dem soema disi (apostel Paulus nanga hem kompe-zendeling), di ben drai na grontapoe ondro kon na tapoe, de dja now toe, . . . En ala dem soema disi de doe kontra dem wetti foe caesar foe taki dati wan tra koonoe de, Jezus.” — Tori foe dem Apostel 17:6, 7.
14. Fa Paulus ben agersi dem keizer-caesar nanga tra politiek rigeriman foe na tem dati nanga na glori Jezus Kristus?
14 Foe sori na difrenti di de mindri na glori Jezus Kristus nanga dem keizer-caesar nanga tra politiek rigeriman na grontapoe, na apostel Paulus ben taki foe na Rigeriman, Jezus Kristus, di no e dede moro leki „na Koonoe foe dem (dem wan di e dede) di e rigeri leki koonoe en Masra foe dem (dem wan di e dede) di e rigeri leki masra, na wan di no e dede moro, di e libi ini wan leti pe soema no kan kon” (1 Tim. 6:15, 16). Boiti dati, na apostel Paulus e agersi na Manpikin foe Gado disi, di no e dede moro, Jezus Kristus nanga na koonoe Melchizedek, di ben libi so wan toe doesoen jari bifo wi teri en ai taki: „Na Melchizedek disi, koonoe foe Salem, priester foe na Moro Hee Gado, di Abraham ben miti di a ben drai baka foe na slagti foe dem koonoe en di ben blesi hem . . . de na a fosi presi, soleki na vertaling e taki, ’Koonoe foe retidoe’, nanga moro fara ooktoe koonoe foe Salem dati wani taki, ’Koonoe foe vreede’ . . . (A meki) gelijk na a Manpikin foe Gado, . . . En a de moro krin dati wan tra priester e opo tanapoe di gersi Melchizedek, . . . bikasi na getuigenis de: ’Joe de foe teego priester na a fasi foe Melchizedek.’” — Hebr. 7:13, 15-17; Ps. 110:1-4.
15. Otem Jezus Kristus ben tron wan Koonoe-Priester leki Melchizedek?
15 Otem Gado Manpikin ben kon de wan Koonoe-Priester leki Melchizedek? Disi ben pasa fotenti dee baka hem opobaka foe dede, di a ben opo go na hemel. Foe na boen foe dem soema di ben bai kon fri en di ini na tem di e kon ben sa tron borgoe foe hem, a ben go sori hemsrefi dan nanga na waarde foe hem volmaakti libisoema slagti-ofrandi na fesi foe Gado.
16. Foe sainde, tapoe na pisi disi foe na takimakandra, son wan ben sa kan habi aksi tapoe na tiri foe Kristus?
16 Te wi doro so fara foe na takimakandra foe wi, son wan kande de pikinso ini broeja en taki: ’We, alatem mi ben verstan, dati Jezus Kristus pas na a kaba foe dem tem foe dem heiden ini 1914 e rigeri ini hemel. Fa a kan dan dati ai rigeri kaba ini hemel sensi na jari foe na opo go foe hem na hemel, na jari 33 bifo wi teri? (Tori foe 1:1-11; 2:22-36; Hebr. 9:24; 10:12, 13). Na soortoe fasi a ben de Koonoe sensi na tem dati, en tapoe soema a ben rigeri?’
NA JEJE KOONOEKONDRE TAPOE JEJE ISRAËL
17. Tapoe san Kristus no ben bigin foe rigeri ini na tem dati ini 33 foe wi teri?
17 We, Jezus Kristus na a tem dati ini 33 bifo wi tori no ben go rigeri tapoe na libisoema famiri. A no ben habi wan prati ini wan grontapoe-rigeri. A no ben bigin foe rigeri tapoe dem heiden naatsi, bikasi dem tem foe dem heiden pas ini 1914 ben sa kon na wan kaba. — Luk. 21:24.
18. Foe sainde na makti foe Kristus no ben go na a tem dati tapoe na heri grontapoe, aladi a ben bigin foe tiri na a tem dati?
18 Nanga na trowe foe Gado santa jeje tapoe Pinksteren ini 33 foe wi teri wan njoen naatsi, jeje Israël ben doe kon (Gal. 6:15, 16; 1 Petr. 2:9, 10). Na glori Jezus Kristus ben bigin soboen ini na tem dati foe rigeri tapoe na jeje Israël, tapoe dem wan di ben „poti abra ini na koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi” (Kol. 1:13). Tapoe na gemeente disi foe jeje Israël soema dem woortoe foe Jezus Kristus habi krakti: „Dem no de wan pisi foe grontapoe . . . soleki mi no de wan pisi foe grontapoe” (Joh. 17:14). Foedi a ben bigin foe rigeri tapoe dem wan di „no de wan pisi foe grontapoe”, a no ben e rigeri tapoe na grontapoe. A ben rigeri tapoe wan sani di ben de aparti foe na grontapoe disi. Dem borgoe foe hem ben de ini na grontapoe, ma dem no ben de „wan pisi foe grontapoe”.
19. Soortoe koonoekondre ben de „na koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi” foe datede, en soema ben de dem borgoe?
19 Jezus Kristus nooiti ben de wan grontapoe libisoema koonoe. A de now wan hemel jeje koonoe (Joh. 18:36). Leki fa Hebreer 4:14 e taki a ben „waka pasa . . . dem hemel”. En leki fa 1 Petrus 3:22 e taki a „de na a reti-anoe foe Gado, bikasi e ben go na hemel, en engel nanga makti nanga krakti ben poti na hem ondro.” Ini disi toe na jeje Israël na grontapoe ben de. Kristus Koonoekondre sensi 33 foe wi teri foe datede de wan jeje koonoekondre. Dem kerki foe na kristenheid di lobi na grontapoe en di e moksi demsrefi nanga na politiek foe na grontapoe disi, no ben poti demsrefi ondro na „koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi”. Dem de dem mati foe disi grontapoe. — Jak. 4:4.
20. Soortoe koonoekondre na koonoekondre foe Kristus moesoe de, foedi dem borgoe foe hem ben tanapoe ini wan spesroetoe matifasi nanga Gado?
20 Na koonoekondre foe Kristus ben moesoe de wan jeje koonoekondre, foedi a de tiri tapoe doopoe kristen di gi dem srefi abra na Gado en di Gado jeje ben meki kon njoen gebore foe de jeje pikin foe Gado. A ben de precies leki fa Jezus ben taki gi na rigeriman Nikodemus: „Efoe wan soema no gebore njoen baka, a no kan si na Koonoekondre foe Gado . . . Efoe wan soema no gebore kon njoen foe watra nanga jeje, a no kan go ini na kownoekondre foe Gado. San gebore komoto foe skin, de skin, en san gebore komoto foe jeje, de jeje.” — Joh. 3:3, 5, 6.
21. Foe sainde Kristus koonoekondre no ben de a tem dati wan grontapoe-rigeri?
21 Leki fa Johannes 1:12, 13 e taki, dan Jezus ben gi dem wan di e teki hem leki Messias, „makti foe tron pikin foe Gado, foedi dem de sori bribi ini hem nem; en dem no gebore foe broedoe ofoe wan skin wani, ofoe foe na wani foe wan man, ma foe Gado”. Foe na reden disi na koonoekondre foe Kristus ben rigeri sensi Pinksteren ini 33 foe wi teri, di santa jeje ben trowe tapoe na kristen gemeente ini Jeruzalem, tapoe wan groepoe di Gado jeje ben meki kon gebore njoen, tapoe jeje Israël soema (Rom. 2:29). A no ben de wan grontapoe-rigeri di ben tiri tapoe dem grontapoe naatsi.
22. Akroederi nanga soortoe sani di ben taki tapoe na joisti tem foe Gado, Kristus ben sa habi wan prati ini na grontapoe-rigeri?
22 We now, „na Manpikin foe (Gado) lobi” sa de soso Koonoe tapoe wan gemeente foe discipel di Gado jeje ben meki kon gebore njoen? Dem soema foe na libisoema-famiri foe tron hem borgoe dja na grontapoe moe kon gebore njoen nanga jeje leki jeje manpikin foe Gado? Na grontapoe-rigeri tapoe heri grontapoe sa kon na so wan fasi, nanga wan grontapoe-bekering, teki na kristendom, bifo na doesoen-jari rigeri foe Kristus kon? Nono, ma tokoe Jezus Kristus sa teki prati ini na grontapoe-rigeri tapoe na heri libisoema-famiri. Ini na profeeti tori foe Openbaring 11:15, tapoe na joisti tem wan sani ben moe taki foe na Masra Gado: „Na koonoekondre foe grontapoe ben tron na koonoekondre foe wi Masra nanga hem Kristus, en hem sa rigeri leki koonoe foe teego.”
23. Foe sainde Gado e piki taki Kristus verdini foe habi wan prati ini na grontapoe-rigeri?
23 Na sani disi di ben taki e verteri foe na bigin foe wan grontapoe-rigeri! Fa Jezus Kristus ben sa kisi wan prati ini na grontapoe-rigeri dati? Na Masra, Gado, e piki dati hem Manpikin habi na reti foe teki prati ini so wan grontapoe-rigeri. Foe sainde? Foedi Gado ben gi hem Manpikin foe dede gi na heri libisoema-famiri en na Manpikin disi ben dede leki wan volmaakti slagti-ofrandi. Nanga disi a ben verloesoe na heri libisoema-famiri. Ini Hebreer 2:9 tanapoe foe datede, dati „a ben sa tesi dede gi ibri soema nanga na boen-ati foe Gado di wi no verdini”. Ooktoe 1 Timoteus 2:5, 6 e kari hem „Jezus di ben gi hemsrefi leki wan overeenkomstige verloesoepaiman gi ala soema”.
24. Soortoe tem Gado ben poti foe gi hem Manpikin wan prati ini na grontapoe-rigeri?
24 Na masra, Gado, ben poti wan tem foe gi hem Manpikin, di ben gi hem libi leki wan ofrandi, wan prati ini na grontapoe-rigeri. Otem? Na a kaba foe tem foe dem heiden. Tapoe na tem dati, na tem di Gado ben gi pasi, dati dem heiden naatsi (makandra nanga di foe na kristenheid) ben sa tiri na grontapoe sondro dati Gado Koonoekondre ben moksi hemsrefi ini dem afersi, ben sa kon na wan kaba. — Luk. 21:24; Hebr. 10:12, 13.
25. Soortoe okasi dem hondro hondro jari di pasa ben gi Gado, di tapoe wan prenspari fasi ben habi foe doe nanga na grontapoe-rigeri?
25 Ala dem hondro hondro jari di pasa ben gi Gado pasi foe wroko na wan sani di ben de toemsi prenspari gi wi grontapoe-rigeri di e kon. Na soortoe sani a ben wroko dan? Na a poti abra foe moro discipel foe Kristus ini na jeje „koonoekondre foe na Manpikin foe hem lobi” (Kol. 1:13). A ben doe disi nanga hem eegi Gado wani foe meki dem kon njoen gebore baka nanga hem jeje (Jak. 1:18). A de hem prakseri dati na so wan fasi 144000 soema e piki poeroe foe na libisoema-famiri en e poti abra ini na Koonoekondre foe hem Manpikin. Dem 144000 soema disi moe de soema, di, winsi soortoe tesi, pina nanga vervolgoe di dem sa ondrofeni ini grontapoe, moe tan vaste ini na koonoekondre dati. Dem moe bewijsi dati dem de discipel di kon gebore njoen en di „e tan getrouw srefi te na dede”. — Openb. 2:10; 7:4-8; 14:1-3.