Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w81 1/4 blz. 73-77
  • ’Wroko tranga èn span wisrefi’

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • ’Wroko tranga èn span wisrefi’
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1981
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • WROKOMAN DI WI MOE WAKA A DEN BAKA
  • WROKO TRANGA FOE PANJA NA KOWNOEKONDRE-BOSKOPOE
  • OMENI GADO E FROEWAKTI?
  • Wi kan doe moro bigi wroko
    Wi Kownukondre diniwroko 1998
  • „Waka na mi baka en mi sa meki joe tron fisiman foe libisoema”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1980
  • Kisi tranga nanga na libi howpoe foe wi
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1980
  • Wroko na wan loyaalfasi makandra nanga Yehovah
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1990
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1981
w81 1/4 blz. 73-77

’Wroko tranga èn span wisrefi’

„Wi (e wroko) tranga èn span wisrefi, foedi wi ben poti wi owpoe tapoe wan libi Gado, di de wan Jepiman foe ala sortoe soema, ma moro spesroetoe foe getrow wan.” — 1 Tim. 4:10.

1-3. Foe sainde ini a ten disi a de wan sani di fiti te kristen sma poti prakseri tapoe a fasi fa den de nanga wroko?

JOE lobi foe wroko tranga? Joe abi warderi gi warti moeiti nanga doe? Efoe a de so, dan joe de tra fasi leki foeroe sma ini disi ten.

2 Kande joe ben sa si, taki, aladi alaten lesi sma ben de, na tegoe gi wroko gersi foe kon moro foeroe (Spr. 20:4; 19:24; 2 Thess. 3:11). A de kon na krin ini rai leki: ’Doe en safri-safri. No dwengi joesrefi.’ A sani di e bigin nanga soso tegoe gi wan wroko di joe moe span joesrefi gi, koemakriki a kan gro kon tron wan firi foe veragti gi ala wroko.

3 Leki kristensma kande wi sa prakseri taki wi no abi na fasi dati. Ma a no ben sa de wan troetroe sani foe prakseri taki wi noiti sa kon so, aladi a grontapoe ini algemeen abi so wan krakti fasi foe prakseri nanga doe tapoe sma na ala presi. A sa de wan wini gi wi te ten foe ten wi ondrosoekoe a fasi fa wi e si wroko, bikasi a fasi fa wi e loekoe wroko kan abi krakti tapoe a prati di wi abi na den kristen activiteit di de prenspari ini Gado ai.

WROKOMAN DI WI MOE WAKA A DEN BAKA

4. O prenspari wroko de?

4 Foeroe sma di ben loekoe na libi nanga na waarheid foe en, ben taki foe na prenspari fasi foe wroko. Na Doisri tiriman Karl W. von Humboldt ben taki: „Wroko de fanowdoe a srefi fasi gi libisma leki njan nanga sribi.” A sani disi wawan e gi foeroe sma wan reden foe de druk bézig èn doe wroko di e tjari froktoe kon. Ma kristen sma abi ete wan reden foe kweki warderi gi tranga wroko: Jehovah Gado nanga Jezus e gi wi wan eksempre ini tranga wroko di wi moe waka na en baka. — Ef. 5:1; 1 Kor. 11:1.

5, 6. Sortoe eksempre Jehovah nanga Jezus e gi ini wroko?

5 Na eri universum — foe na froewondroe thermonucleaire son te nanga na safoe kaperka — e kotoigi taki Gado na wan wrokoman. Ala en mekisani di de foe si de „wroko” foe en. Sotoe na dorodoro kibri nanga tiri foe en dienstknegti de „wroko” di wi moe abi warderi gi (Ps. 145:4-6, 10; 8:4-9). Sosrefi toe en Manpikin de wan tranga wrokoman. Jezus ben libi en temreman-wroko ini wan pikin foto ini Galiléa èn ben waka ondro-ondro kilometer tapoe faja èn foegoefoegoe pasi foe jepi sma — foe dresi sma, foe préki èn foe leri (Matt. 4:17, 23-25; Luk. 8:1; 9:57, 58). Aladi Kristus ben de volmaakti, tog a ben weri èn kisi angri, foedi a ben wroko langa èn te lati na neti. — Matt. 21:18; Mark. 1:32; 6:32-34; Joh. 4:3-6, 34.

6 Foe dat’ede wi kan de séker taki no Gado, no Jezus ben abi wan „doe en safri-safri”-fasi. Kristus ben taki: „Mi Tata ben tan wroko te now, èn mi e tan wroko” (Joh. 5:17). A ben tjari srefi kon na krin taki en „wroko” — di a ben doe nanga jepi foe Gado — ben bewijsi taki a ben abi na boen-ati foe Gado (Joh. 10:25, 38). Sosrefi toe en wroko abi foe doe nanga wi libi. Ala wi froewakti di didon ini a bijbel e anga foe a kon-troe foe den foe san Jezus ben doe leki wan anbegiman di e wroko tranga.

7. Fa wi moe de te wi e prakseri foe wi loekoe tapoe wroko?

7 Ibriwan foe wi kan èn moesoe prakseri foe en loekoe tap wroko nanga en wroko-patron. Tapoe a kontren disi wi no abi foe de nanga wi srefi toemsi tranga foe feni fowtoe ofoe aksi toemsi foe wisrefi. Wi alamala na skin abi wi beperking èn sosrefi toe wi beperkende omstandigheden. Sosrefi toe na libi nanga waka foe Jezus e sori taki wi kan prisiri wisrefi nanga reti ini rostoe, ontspanning, prisiri demakandra, nanga bepaalde koemakriki sani (Mark. 6:31; Luk. 5:29; 7:34; Joh. 2:2-10; 12:2, 3). Ma joisti na onvolmaakti fasi di e meki wi froestan so krin taki wi abi rostoe fanowdoe, kan tjari wi so fara dati wi e kon de aparti ini a teki foe rostoe, soleki krakti e poti a tapoe ini den warskow foe na bijbel di e go foe lesi. A de so kaba taki dati, soleki wan firi foe angri e meki wan njanjan tesi moro boen, a so tranga wroko abi leki bakapisi taki wan sma e njan prisiri moro foe rostoe nanga ontspanning. — Pred. 2:24; 5:12, 18.

8, 9. Tapoe sortoe kontren kristen moe wroko tranga?

8 A wortoe „wroko” kan meki wi denki spesroetoe na a grontapoe wroko di foeroe foe oenoe e doe foe sorgoe foe sani foe tan na libi. Na bijbel rai e sori taki wi moe de ini disi nanga wi eri konsensi èn moe de nanga faja (Spr. 10:4; 22:29). Dati moe de sosrefi toe nanga wi oso prekti ofoe srefi nanga wi skoro-studi, bikasi ala pisi foe wi libi kan de wan spikri foe den fasi fa wi ben go na fesi, foedi wi gebroiki kristen gronprakseri. Na apostel Paulus ben skrifi: „Wansi san joe e doe toe, doe joe wroko nanga joe eri sili leki gi Jehovah èn no leki gi libisma, bikasi joe sabi taki leki reti paiman joe sa kisi na goedoe.” — Kol. 3:23, 24.

9 Ma meki wi poti prakseri now na wan spesroetoe pisi foe a libi foe wan kristen — na prijse di a de gi na Gado foe di a de préki èn leri sma. A wroko disi de toemsi prenspari, bikasi nanga jepi foe disi „wi kan ferloesoe wisrefi leki den sma di e arki na wi”. — 1 Tim. 4:16.

10, 11. Sortoe spesroetoe rede wi abi foe wroko tranga foe kan panja na kristen bribi?

10 Loekoe pikinso taki Paulus no e sori dja taki wan kristen moe broko’ede nanga en égi ferloesoe. A moe abi belangstelling foe jepi tra sma foe teki Jezus leki na Kristus èn na dini foe Gado, „di abi a pramisi foe libi now nanga di e kon” (1 Tim. 4:8). Baka di Paulus ben taki foe den froewakti, a ben skrifi:

„Foe a rede disi wi e wroko tranga èn wi e span wisrefi, foe di wi ben poti wi owpoe tapoe wan libi Gado, di de wan ferloesoeman foe ala sortoe soema, ma moro spesroetoe foe den getrow wan.” — 1 Tim. 4:10.

11 Prakseri dati pikinso. Ferloesoe di komoto foe Gado — tego libi ini kolokoe — de gi „ala sortoe foe soema”. Ma soema sa kisi te foe kaba ferloesoe? Soso den „getrow wan”, den sma di e kweki bribi èn di e sori bribi. Foe di na apostel ben froestan disi, a no ben kan doe en safri-safri foe libi wan tamelijk normaal libi èn wawan tron, efoe a ben fiti gi en, foe taki nanga wan toe trawan foe na ferloesoe disi. Nono! Na froewakti taki trawan ben kan leri na kristen boskopoe èn ben kan kon tapoe a pasi foe ferloesoe, ben de so bigi gi Paulus, so prenspari, dati a „ben wroko tranga èn span ensrefi”. Joe e prakseri foe disi sosrefi toe? Go denki joesrefi foe den activiteit foe joe ini a moen di pasa ofoe foe den siksi moen di pasa. A de troetroe krin gi joesrefi — èn gi tra sma nanga Gado — dati joe e wroko tranga èn joe e span joesrefi?

WROKO TRANGA FOE PANJA NA KOWNOEKONDRE-BOSKOPOE

12. Sortoe akroederi de mindri wroko nanga ferloesoe?

12 Kristen sma sabi taki den no kan kisi ferloesoe te den sa doe bepaalde wroko wawan, leki nanga dati den ben sa kan ferdini regtvaardiki fasi nanga ferloesoe (Rom. 3:28). Èn tog a de troe, taki efoe wi abi wan troetroe bribi, wi sa meki wroko kon leki wan bakapisi foe na bribi dati (Jak. 2:18-26). Foe dat’ede meki a de wan sani di fiti foe loekoe ondro begi èn bribi nanga den wroko foe wi.

13. Leki fa Jezus ben taki, dan san en discipel ben sa doe baka en dede?

13 Te ne leki Paulus wi „e wroko tranga èn wi e span wisrefi”, dan wi kan abi wan prati ini a kon troe foe wan profétis waarheid di Jezus ben taki. Prakseri dati pikinso — joe kan doe wan sani dati Jezus wortoe kon de troe. Sortoe wortoe? Den wortoe disi ben taki leki wan piki tapoe a aksi foe Filipus: „Sori wi a Tata” (Joh. 14:8). Jezus ben taki:

„A soema di ben si mi ben si a Tata toe . . . Den sani di mi e taki gi oenoe, mi no e taki foe misrefi; ma na Tata, di de tan ini wanfasi nanga mi, e doe en wroko. Foetroe, foetroe, mi taki gi oen: A soema di sori bribi ini mi, sa doe sosrefi toe den wroko di mi e doe; èn a sa doe moro bigi wroko leki disi, foe di mi e gowe na a Tata.” — Joh. 14:9, 10, 12.

14, 15. Jezus ben méne ini Johannes 14:12 dati en foetoeboi ben sa doe moro bigi wroko? Verklari disi.

14 Fa Jezus discipel ben kan doe moro bigi wroko leki disi? Joe ben sa kan abi wan prati ini a doe foe den sortoe moro bigi wroko disi? A bijbel e tjari kon na krin dati Gado ben gi son kristen na okasi foe doe wondroe, soleki na jagi poeroe foe ogri jeje, a dresi foe sikiman, ini wantoe geval, a opo foe dedesma. Nanga dati a ben sori dati a ben bemoei nanga na kristen gemeente èn ben gi disi en blesi (Tori foe den Apostel 3:2-8; 5:12-16; 9:36-40; 16:16-18). Ma den wroko dati ben de moro bigi leki den wroko di Jezus ben doe? A ben dresi ala sma di ben kon na en, srefi wantoe di ben de farawe, a ben gi njanjan na doesoen-doesoen sma tapoe wan wondroe fasi, a ben wiki dedesma èn a ben basi natuur-krakti (Matt. 8:5-16, 23-27; 14:14-35; Joh. 11:39-44). Boiti dati, den wondroe presenti foe na jeje, di son kristen ben sori, ben sa kon na wan kaba ofoe ben sa gwe (1 Kor. 13:8-10). Soboen, fa kristensma ben sa doe moro bigi wroko leki Jezus?

15 Jezus ben taki den sani di en Tata ben wani dati a ben taki. A ben doe boen, moro bigi tapoe wan fasi di e tan, no nanga na doe foe wondroe, ma nanga den moi leri foe na Kownoekondre (Luk. 4:32, 43). Baka di Jezus ben opo baka foe dede, a ben koemaderi en foetoeboi „foe meki discipel foe soema foe ala naatsi èn foe leri den” (Matt. 28:19, 20). Ja, kristensma ben moe doro nanga den kotoigiwroko na farawe presi. A ben moe doe moro bigi leki na préki foe Jezus, èn ini wan moro langa pisiten èn gi moro foeroe sma. Na so fasi den ben sa doe moro bigi wroko leki a ben doe.

16. Jezus wroko ben sa kon a wan kaba nanga en dede èn opo go na hemel?

16 A wroko di Jezus ben doe foedi a ben leri èn préki foe na Kownoekondre, no ben sa kon na wan kaba nanga en dede èn opo go na hemel. Komoto foe hemel a ben sa tan tiri na prenspari leri-wroko, èn disi ben sa de nanga jepi foe en foetoeboi. Lukas e taki moro fara ete dati Jezus ben ferteri en discipel bifo a opo go na hemel moro sani „di ben abi foe doe nanga a kownoekondre foe Gado” (Tori foe den Apostel 1:3). Te foe kaba a ben taki gi den: „Oenoe sa de kotoigi foe mi na ini Jeruzalem èn ini eri Judéa nanga Samaria èn te na den moro farawe presi foe grontapoe.” — Tori foe den Apostel 1:8.

17, 18. Fa Jezus foetoeboi ben bigin meki en wortoe foe moro bigi wroko kon troe na a pinksterdé na ini 33 G.T.?

17 Wantronwantron baka dati den ben bigin doe moro bigi wroko leki di foe Jezus. Na a pinksterdé foe 33 G.T. Jezus ben kanti santa jeje tapoe 120 discipel di ben wakti ini Jeruzalem. San den ben doe baka dati? Meki moro njanjan kon? Sori fa foe prani gron? Dresi srefi wantoe sikiman? Nono, den ben bigin foe taki èn foe meki bekenti „den bigi wroko foe Gado” (Tori foe den Apostel 2:1-11). Na apostel Petrus ben gi kotoigi tapoe so wan overtoigi fasi dati doesoen doesoen foe en arkiman ben teki Kristus.

18 A ben moe de wan bigi wroko na a dé dati foe dopoe someni njoen bribisma. Kande den ben panja densrefi na a eri foto foe meki kebroiki foe difrenti watra-olo. Na a kaba foe a dé a de krin dati den discipel ben tjari bericht foe san ben doe, bikasi a tori e taki dati „den sma di ben teki a wortoe èn ben dopoe, ben de so wan dri doesoen sili”. Ini wan dé a nomroe foe den ben gro foe 120 go miti moro leki 3000 èn disi ben de 2500 tron moro foeroe (Tori foe den Apostel 1:15; 2:41). Den ben bigin troetroe foe doe moro bigi wroko leki Jezus ben doe.

19. A soso apostel ofoe owroeman ini a gemeente ben sa doe a wroko disi?

19 Ma na son kristen ini disi ten na prakseri kande sa kon: „Mi no de wan Petrus ofoe Paulus. Den no ben de den sortoe soema di ben sa doe den wroko di de moro bigi leki di foe Jezus? Dati de wan boen aksi. A boekoe Tori foe den Apostel e sori dati den apostel, spesroetoe évangeli-prékiman nanga jeje owroeman ini na gemeente ben e teki prati na a préki foe na Kownoekondre. Ma loekoe pikinso sortoe historia tori na discipel Lukas e kari: „Na a dé dati wan bigi ferfolgoe ben broko kon tapoe a gemeente di ben de ini Jeruzalem; alamala ben panja na den kontren foe Judéa nanga Samaria, boiti den apostel” (Tori foe den Apostel 8:1). Èn san den kristen disi di ben panja ben doe, jongoe wan leki owroe wan, man leki oema? „Den di ben panja ben waka pasa a kondre èn den ben meki na boen njoensoe foe a wortoe bekenti” (Tori foe den Apostel 8:4). Ja, alamala ben e préki.

20. Foe sainde a de spesroetoe now prenspari foe go prakseri ofoe wi abi wan prati ini a kontroe foe Johannes 14:12?

20 Troe kristen ini disi ten e doe a préki nanga leriwroko, di Jezus ben bigin èn di den fosi eeuw brada nanga sisa ben go doro foe doe. Ma den sani di e pasa disi ten leki wan kontroe foe bijbel profétitori, e sori wi dati eri esi Gado sa tjari a kaba foe a ogri disiten seti foe sani, sodati wan kaba e kon na a disiten préki foe na „boen njoensoe foe na kownoekondre” (Matt. 24:14). Foe dat’ede meki ibriwan foe wi kan aksi ensrefi: „Mi abi na a momenti disi wan prati dorodoro na a toemsi prenspari wroko, di Jezus ben taki foe en ini Johannes 14:12? Te a wroko disi kon a wan kaba, mi sa de dan tevréde foedi mi sabi taki mi ben abi wan prati dorodoro na a wroko? Mi e wroko tranga èn mi e span misrefi?

OMENI GADO E FROEWAKTI?

21-23. Fa wi ben sa kan loekoe wi omstandigheden njoen baka?

21 Aladi wi e abi wan prati na a kristen prékiwroko di e gi satisfaksi, tog wi no moe frigiti prenspari verprekti foe a bijbel gi wi osofamiri ofoe famiriman, wroko ofoe skoro (1 Tim. 5:8). Èn sosrefi toe Gado no wani wi firi wisrefi fowtoe te wi e doe wi verprekti; wi moe doe disi nanga prisiri. Ma wawan tron a kan de boen te wi loekoe wi ten nanga activiteit moro fini.

22 Foeroe foe oenoe ben sa njan boen foe wan balans ondrosoekoe foe wisrefi èn nanga a leri foe wisrefi. Kande a ben sa boen te joe ben poeroe foeroe sani di no de fanowdoe foe ori wan markitiki foe libi di fiti.

23 Nowan sma moe kroetoe wan trawan san a de doe ini disi. A de go foe disi dati wi moe ondrosoekoe ofoe wisrefi abi ete wan bigi waarderi na a doe foe moro bigi wroko leki di Jezus ben doe.

24. Sortoe boen eksempre wan pôti weduwe ben gi wi?

24 Kande wi e gi ala sani san wi ben abi, aladi disi de moro pikinso leki san wan trawan kan gi tapoe a gron foe en gosontoe nanga omstandigheid. Ma na omeni no de a markitiki. Joe kan memre ete fa Jezus ben taki boen foe na po’ti weduwe di ben poti toe pikin moni di no ben abi foeroe warde? Den moni dati (lepta) ben abi na warde foe wan foe na 64 pisi foe wan dé-moni. Omeni dati de ini a warde foe a moni foe a kondre pe joe e libi? Ma Jezus ben prijse a fasi foe doe foe en, bikasi a ben „poti ala sani di a ben abi, ala san a ben abi foe tan a libi” (Mark. 12:41-44). Wi kan de séker foe kisi so wan boen wortoe te wi e gi ini a kotoigi-wroko ala san wi abi, ja, efoe wi e wroko tranga èn wi e span wisrefi.

25. San Maria ben doe gi Jezus sjatoe bifo a dede?

25 Wi kan memre toe san ben pasa di Maria, Lazarus sisa, ben salfoe Jezus nanga switi smeri oli. Son discipel ben kragi foe disi, bikasi na oli ben warti 300 dinari. Te joe ori sabat nanga féstidé ini prakseri, dan dati ben de san wan wrokoman ben ferdini wan eri jari. Omeni joe ofoe wan memre foe a famiri e ferdini ini wan jari? (Joh. 12:3-8; Matt. 20:2). Jezus ben taki foe a moeiti di Maria ben meki:

„A ben doe wan toemsi boen wroko na mi . . . A ben doe san a ben kan; nanga a beri ini prakseri a ben teki en tapoe en foe bigin poti switi smeri oli tapoe mi skin. Foetroe, mi taki gi oen: Alape pe a boen njoensoe sa préki ini a eri grontapoe, dan foe memre a oema disi den sa ferteri san a ben doe.” — Mark. 14:6-9.

26, 27. Na ini sortoe fasi na fasi foe doe foe Maria ben de wan boen eksempre?

26 Loekoe pikinso na den wortoe: „A ben doe san a ben kan.” Bewijsi no de di e sori taki Maria ben kisi na krakti foe doe wondroe; di na kristen gemeente ben opo, a no ben kan de wan apostel èn sosrefi toe a no ben kan de wan owroeman, èn kande a no ben kan meki farawe waka foe préki na „boen njoensoe”. San disi wani taki? Ini son tongo den wortoe „Doe san joe kan” abi ini den na prakseri „No dwengi joesrefi; doe en safri-safri”. Ma a no disi Jezus ben abi na prakseri. Maria troetroe ben doe ala moeiti. Son bijbelvertaler ben vertaal den wortoe disi so: „A ben doe ala sani san a ben kan doe” ofoe „A ben doe ala sani san ben de ini en makti foe doe”. — C.K. Williams; W. Barclay.

27 A fasi disi foe gi ensrefi krin-krin, ben de wan pisi foe Maria èn no ben de soso na a okasi disi foe si. A fesi Maria ben sori pe en ati de di a ben sidon na Jezus foetoe foe arki a den leri foe en (Luk. 10:38-42). Now a ben tan go doro foe gi en jepi na a aparti prékiman disi, Jezus. Èn a wan moi sani foe si taki Jezus ben tjari a doe foe Maria kon akroederi nanga a prékiwroko na a eri grontapoe, foe di a ben taki dati alape pe wan sma ben sa panja na „boen njoensoe”, den ben sa memre en. Maria ben abi belangstelling foe a prékiwroko. Sosrefi toe Jezus, te na a dede foe en.

28. Sortoe religie na kristendom de, èn san disi wani taki gi wi?

28 Wi de leki den toe oema di ben gi ala sani di den ben abi? Wi abi wan bigi belangstelling gi na prékiwroko di Jezus ben bigin di a ben de a grontapoe èn di a de meki go doro na a eri grontapoe now nanga jepi foe kristensma? Disi moe de so. A belangstelling foe Gado de toemsi bigi gi disi. Di a kristendom ben bigin na a pinksterdé ini 33 G.T., a ben de wan religie di ben gi kotoigi, èn Gado ben gi jepi na a religie disi nanga en jeje. A de doe disi te now ete, bikasi a no ben kenki. A de wan „libi Gado”, bikasi a no soso en wawan de a libi, ma a de gi libi toe na ala troe anbegiman. A troe kristendom ini disi ten moe de wan religie di e gi kotoigi, èn disi de so toe te nanga na dé foe tide. Èn kristen abi ala rede foe de faja prékiman ini a dienst foe Gado, „di de wan Ferloesoeman foe ala sortoe foe soema, ma moro spesroetoe foe getrow wan”. — 1 Tim. 4:10.

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma