Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w83 1/1 blz. 1-6
  • „Tjari oensrefi leki man”

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • „Tjari oensrefi leki man”
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Na man di na a eksempre foe en wi wani tjari wisrefi
  • Te den dewan sa libi baka!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
  • Jesus Krestes — Na Gado ben seni en kon?
    Joe kan libi foe têgo na ini wan paradijs na grontapoe
  • Fu san ede wi musu lobi Yesus
    Teki leri fu a Bigi Leriman
  • Opo na pasi baka di e go na a paradeysi
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1989
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
w83 1/1 blz. 1-6

„Tjari oensrefi leki man”

„Tan na ai, tanapoe faste ini na bribi, tjari oensrefi leki man.” — 1 Kor. 16:13.

1. Di Pilatus ben taki „Loekoe! Na libisma!”, dan a ben sori tapoe Jezus leki sortoe sma?

„LOEKOE! NA LIBISOEMA!” Nanga den historia wortoe disi na Romein tiriman Pontius Pilatus ben presenteri na moro bigi barinen man ini na heri libisma historia gi den féanti djoe di ben konmakandra na fesi en paleisi ini Jeruzalem. A ben de na djoe Jezus Kristus, di den ben weri moi nanga wan kownoe purper krosi èn nanga wan maka-kroon na tapoe en ede, ala disi foe spotoe den wortoe foe en dati a ben de na pramisi Messias Kownoe (Joh. 19:5-15). Ma nanga den wortoe „Loekoe! Na libisoema!”, Pilatus ben sori tapoe Jezus leki na sma foe na heri libismafamiri di e kon moro na fesi, wan sma di no ben ferdini foe den trowe en. Na Griki wortoe anthroopos (Hebrew: geber), di Pilatus ben gebroiki èn di abi foe doe nanga wan sma di de wan mansma, e sori tapoe disi.

2. Nanga jepi foe sortoe man den libisma di dede sa kisi wan opobaka foe dede, èn tapoe na gron foe sortoe ofrandi?

2 Na apostel Paulus e sori tapoe na man disi, di ben de a srefi leki na volmaakti man Adam tapoe a dé di den ben meki en, èn ini 1 Korinte 15:21 a e skrifi den wortoe di e kon now: „Bika foe di na dede de nanga jepi foe wan libisma [na anthroopos Adam], na so na opobaka foe den dedewan de nanga jepi foe wan libisma [na anthroopos Jezus Kristus].” Na apostel Paulus ben abi na srefi man ini prakseri di a ben taki nanga den sma foe na kroetoebangi foe Athene tapoe na Areópagus, ofoe Marsheuvel èn a ben taki: „A troe taki Gado ben loekoe psa den ten foe sowan fasi foe no sabi moro betre, ma e taigi den sma now taki den alamala moe abi beraw alape. Bikasi a ben poti wan dé pe a abi ini prakseri foe kroetoe na heri grontapoe pe libisma e libi ini regtvaardiki-fasi nanga jepi foe wan man di a ben poti, èn a ben gi alasma wan djaranti foe di a ben opo en baka foe dede” (Tori. 17:30, 31). Foe di a ben offer en volmaakti libismalibi foe na boen foe na heri libismafamiri na Jezus disi di ben opo baka foe dede ben kan presteri gi na heri libismafamiri wan ferloesoe-paiman sodati srefi den libisma di ben dede ben sa kan kisi wan opobaka foe na dede èn ben sa kan kisi na okasi foe libi foe tégo tapoe wan paradijs grontapoe na ondro en doesoen jari kownoekondre.

3. Foe soema ofrandi, di ben tjari leki wan srefi loesoepaiman, kotoigi ben moe gi tapoe na faste ten, èn foe san-ede a de now a moro boen ten foe gi na kotoigi disi?

3 Akroederi nanga na prisiri tori dati, na apostel Paulus ben skrifi gi en mede-wrokoman Timoteus èn a ben taki: „Bika wàn Gado nomo de èn wàn mindriman na mindri Gado nanga den libisma, wan libisma, Kristus Jezus, di ben gi ensrefi leki wan srefi loesoepaiman gi ala sma — foe disi tapoe na spesroetoe ten di ben poti foe dati kotoigi moe gi foe en” (1 Tim. 2:5, 6). Èn now, ini disi ten, ini en de-noja leki na Kownoe di e tiri tapoe en hemel troon na a reti-anoe-sé foe Gado, a de wan spesroetoe ten di fiti foe gi sowan kotoigi na a heri libismafamiri.

4. Fa a fasi fa Jezus ben tan, na a dé di a ben rij go na Jeruzalem na wan victori fasi ben kenki foe na fasi fa a ben tan di Pilatus ben presenteri en gi na ipi sma, èn foe san-ede Pilatus ben moe froewondroe foe dati?

4 Ma now, foe drai go baka na a paschadé dati di warti foe wi memre ini na jari 33 G. T. :di na Romeini tiriman foe Judéa, Pontius Pilatus, ben presenteri Jezus, di den ben krawasi èn lagi, na a ogri ipi sma na fesi en paleisi èn a ben bari taki „Loekoe! Na libisma!”, dan den ben meki Jezus séker leki wan pré! A fasi fa a ben tan ben kenki krinkrin foe a fasi fa a ben tan moro froekoe ini a srefi wiki dati. Na a okoasi dati a ben rij na wan victorie fasi go ini Jeruzalem leki wan kownoe di den ben moe teki njoen èn di ben de a pasi e go foe den poti kroon na en ede ini na mamafoto. Disi ben psa leki wan kontroe na wan pikin fasi foe na profétitori ini Zacharia 9:9, pe wi e lési: „Prisiri toemsi, o oemapikin foe Sion. Bari foe prisiri èn wini, o oemapikin foe Jeruzalem. Loekoe! Joe kownoe srefi e kon na joe. A de regtvaardiki, ia, kisi ferloesoe; nanga sakafasi, èn e rij tapoe wan boeriki, ia, tapoe wan meti di gro dorodoro, na manpikin foe wan oemaboeriki” (Matt. 21:1-9; Joh. 12:12-16). Bakaten tapoe na paschadé, fa Jezus ben moe sori tapoe wan meesterlek fasi égifasi foe wan man foe di sondro foe kragi a ben teki ala mishandeling èn sjen, aladi a ben saka ensrefi krinkrin ondro na wani foe na Moro Hé Gado, en hemel Tata! San na tiriman Pilatus ben kan doe moro leki foe froewondroe toemsi foe na fiksi, sondro foe seki man-ati foe na djoe disi tapoe soema ini a ten dati den ai foe na heri universum ben de na en tapoe?

5, 6. (a) Foe san-ede sma di wani libi sote ini na paradijs abi ini Jezus Kristus wan volmaakti eksempre foe a libifasi foe den? (b) Fa na libifasi foe Adam èn di foe Jezus Kristus ben wroko kontrari makandra tapoe a libisma-famiri soleki fa Paulus e sori?

5 Ala sma di ini na krosbé ten di e kon di wani libi so te ini libisma volmaakti fasi tapoe wan paradijs grontapoe, abi ini na sma disi nanga manfasi wan eksempre foe waka na en baka, wan eksempre pe den kan poti den ai na tapoe. Neleki na fosi man, Adam, di en Mekiman ben poti en ini na djari foe Eden, ben de wan volmaakti libisma, na so na Jezus di ben tron wan bigisma ben de wan volmaakti libisma toe. Ma Jezus no ben pori na prenki foe Gado pe den ben poti en na ini na grontapoe; a no ben pori na gersi di a ben gersi Gado, di a ben gro kon bigi leki libisma (Gen. 1:26, 27). Fa na wan fasi, di de abrasé foe makandra, na tranga jesi libifasi foe Adam èn na loyaal sakafasi libifasi foe Jezus Kristus ben wroko foe dat-ede tapoe na heri libisma-famiri.

6 Di na apostel Paulus ben skrifi gi na kristen gemeente ini na toemsi koni foto Korinte, a ben ferteri sjatoe foe den: „Bikasi neleki fa ini Adam alasma e dede, na sosrefi toe ini na Kristus alasma e kisi libi. Ma ibriwan sma ini en égi rangorde: Kristus, na fosiwan, baka dati den di de foe Kristus ini a ten foe en de-noja” (1 Kor. 15:22, 23). Foe na rede dati meki Gado no ben libi en getrow Manpikin ini na dede toestand. Ini akroederi nanga en égi pramisi di no kan broko, Gado ben wiki en tapoe a dé di foe dri komoto foe dede leki na fosiwan di wiki foe kisi tégo libi. Nanga jepi foe na opobaka Gado ben tjari en gehoorzaam Manpikin go baka na a presi di a ben abi na en a fesi ini den hemel di wi no kan si nanga ai. Nanga disi na okasi ben opo foe tjari den dedesma kon baka na libi tapoe grontapoe, nanga na okasi foe opo den safrisafri go te na a volmaakti libisma libi tapoe wan paradijs grontapoe, ini na ten foe na doesoen jari tirimakti foe Jezus Kristus di wi no kan si nanga ai na abra en grontapoe kontren.

7. Foe san-ede Jezus Kristus no de moro langa wan volmaakti libisma, ma san ete a sa kan foe gi baka na den bakapikin foe Adam nanga Eva?

7 En de-noja leki kownoe, di joe no kan si nanga ai ma di joe kan si nanga joe froestan, na abra na libisma-famiri di bai fri, séker sa de wan sani di sa de foe firi. Jezus Kristus de agen wan jeje mekisani, ma now sondro foe kan dede moro. Na apostel Paulus e sori tapoe na tori disi te ai go moro fara foe taki gi na gemeente ini Korinte: „Efoe wan meti skin de, dan sosrefi toe wan jeje skin de. A so a ben skrifi toe: ’Na fosi libisma Adam ben tron wan libi sili’, na laatste Adam, ben tron wan jeje di e gi libi” (1 Kor. 15:44, 45; Gen. 1:26, 27; 2:7). Foe di na glori Jezus Kristus di ben gi en volmaakti libisma libi abra foe na boen foe na libisma-famiri, no de moro langa wan libisma mekisani foe skin nanga broedoe, ma now e libi na ini hemel leki wan makti jeje, meki a abi na powa foe gi den bakapikin foe Adam nanga Eva libi baka ini libisma volmaakti fasi.

Na man di na a eksempre foe en wi wani tjari wisrefi

8. Gi soema Jezus Kristus ben tron wan eksempre di warti foe waka na en baka, èn tapoe na gron foe san Paulus ben kan gi den memre foe na gemeente ini Korinte komando foe waka na en, Paulus, baka?

8 Foe di Jezus Kristus ini a ten foe en libi na grontapoe ben de wan volmaakti eksempre, a de ferdini en ini disi ten foe alasma waka na en baka di e proeberi foe kisi tégo libi, efoe leki hemel kompe nanga en ini na kownoekondre ofoe leki volmaakti libisma manpikin nanga oemapikin tapoe na paradijs grontapoe. Na apostel Paulus soboen nanga na reti ben kan taki gi den bakaman foe Kristus ini na Korinte foe owroeten: „No meki djoe ofoe Griki èn na gemeente foe Gado naki foetoe fadon, soleki mi toe e prisiri alasma ini ala sani èn no mi égi boen mi e soekoe, ma di foe foeroe soema, sodati den kisi ferloesoe. Waka na mi baka soleki mi ben waka na Kristus baka.” — 1 Kor. 10:32-11:1.

9. Foe sortoe zelfstandig naamwortoe na Griki werkwortoe, di e vertaal ini 1 Korinte 16:13 nanga „tjari joesrefi leki man”, komoto, èn sortoe difrenti de ini na zelfstandig naamwortoe disi?

9 Den wortoe dati, e jepi wi foe si na dekaati di Paulus e gi moro fara tapoe wan joisti fasi soleki wi e feni disi ini den laatste wortoe foe en brifi gi na gemeente ini Korinte: „Tan na ai, tanapoe faste ini na bribi, tjari oensrefi leki man, kon de makti”(1 Kor. 16:13). Djaso na wan enkri Griki wortoe di vertaal nanga den wortoe „tjari joesrefi leki man” de wan werkwortoe di komoto foe na zelfstandig naamwortoe anèr ini na genitief, namkoe andros. Na Griki zelfstandig naamwortoe disi wani taki wan man kontrari wan oema. Ini Mattéus 14:21 wi e lési foe eksempre: „Tokoe sowan féfi doesoen man, den oemasma èn jongoe pikin no ben teri, ben njan.” (Loekoe Mattéus 15:38; Markus 6:44; Joh. 6:10.) Na a postel Petrus ben kisi ini Jeruzalem na kragi taki „a ben go na ini na oso foe sma di no ben besnij [letterlijk: mansma di no ben besnij] èn ben njan nanga den” (Tori 11:3). Èn ini 1 Korinte 11:3 wi e lési: „Na edeman foe ibri man de na Kristus . . . na man foe en sé de na edeman foe na oema èn Gado de na na edeman foe na Kristus.”

10. Sortoe Griki zelfstandig naamwortoe Paulus e gebroiki ini Tori foe den Apostel 17:31 foe sori tapoe na sma di Gado ben abi ini prakseri foe kroetoe nanga jepi foe en a heri grontapoe pe libisma e libi a tapoe?

10 Na apostel Paulus ben taki gi den memre foe na Kroetoebangi foe na Areópagus ini na owroe Athene san e kon now foe Jezus Kristus: „A [Gado] ben poti wan dé pe a ben abi na prakseri foe kroetoe na grontapoe pe libisma e libi ini regtvaardikifasi nanga jepi foe wan man [anèr] di a ben poti, èn a ben gi alasma [Griki: pasiyn] wan djaranti foe di a ben wiki en komoto foe dede.” — Tori. 17:31.

11. Fa na Griki tekst ini Tori. 14:15 e sori sortoe difrenti de mindri wan sma foe na mansma sortoe èn soso wan libisma mekisani?

11 Ini Tori foe den Apostel 14:15 wi e lési taki Paulus nanga Barnabas ben bari taki: „Oen man [Griki: andres], foe san-ede oen de doe den sani disi? Wi toe de libisma [Griki: anthroopoi] èn abi densrefi swakifasi leki oenoe.” Na sofasi wi kan si fa na Griki tekst e meki wan difrenti na mindri sma di de mansma èn di de soso libsma-mekisani.

12. (a) Na sortoe fasi den sisa ini na gemeente Korinte ben moe tjari densrefi „leki man”? (b) O foeroe tron na Griki werkwortoe andrizoo e kon ini den kristen Griki Boekoe, ma o foeroetron ini na Griki Septuaginta-vertaling?

12 Den wortoe foe Paulus ini 1 Korinte 16:13, „Tjari oensrefi leki man” (andrizoo), ben skrifi gi ala memre foe na gemeente, gi den sisa leki gi den brada. Soboen srefi den sisa, foe di den de waka baka Jezus Kristus, na edeman foe na kristen gemeente, ben moe tjari densrefi leki man — dati wani taki nanga na dekaati foe wan kristen. Ini na fosi tekst foe den kristen Griki boekoe na werkwortoe andrizoo e kon soso wan tron, namkoe ini 1 Kor. 16:13 pe na Njoen Grontapoe vertaling e vertaal en leki „tjari oensrefi leki man”. Na Statenvertaling e taki: „Hori joesrefi leki man.” Na vertaling foe Professor Brouwer: „Sori dati joe abi man-ati.” Na Nieuwe Vertaling foe na Nederlands Bijbelgenootschap: „De leki man.” Ini na Griki tekst foe na Griki Septuagintavertaling na werkwortoe andrizoo e kon toetenti-na-wan tron na ini.

13. Fa Charles Thomson vertaal na Griki werkwortoe ini Deut. 31:6, 7, 23 ini na vertaling foe a Septuaginta?

13 Ini Deuteronomium 31:6, 7, 23 wi e lési foe eksempre, akroederi na vertaling foe Charles Thomson: „Handri leki man èn de nanga tranga; . . . Dan Mozes kari Jozua èn taigi en na fesi na ai foe heri Israël: Abi dekaati èn de nanga tranga bikasi joe sa tjari den pikin foe Israël go na ini na kondre di na Masra ben pramisi den, èn a sa de nanga joe.” (Loekoe wansrefi vertaling ini na uitgave foe S. Bagster and Sons, Londen, Engeland).

14. Fa na Vertaling foe Charles Thomson e vertaal na Griki werkwortoe ini Nahum 2:1?

14 Ini Nahum 2:1, na laatste foe den toetenti-na-wan tron di na Griki werkwortoe disi e kon ini na Griki Septuaginta vertaling, wi e lési: „Wan sma di kon fri foe pina, ben kon nanga en blo na tapoe na joe fesi. Loekoe na pasi boen; tranga joe mindrisé; handri leki wan man nanga joe heri makti.” (Loekoe sosrefi Bagster uitgave foe na Septuaginta.)a

15. Nanga san wi taki na fesi ini prakseri, fa na Griki werkwortoe ini 1 Korinte 16:13 e vertaal na so wan fasi ini tra modern vertaling sodati a kan tjari kon krin tapoe oemasma leki mansma?

15 Te wi hori ini prakseri na fasi fa na Griki werkwortoe andrizoo ben vertaal ini na Septuaginta, dan a de wan sani di wi kan froestan san-ede tra modern vertaling foe na bijbel e vertaal na Griki werkwortoe dati ini 1 Kor. 16:13 soleki disi psa ini vertaling foe na Griki Septuaginta (LXX). Foe eksempre, na Willibrordvertaling: „Abi dekaati.” Today’s English Version: „Sori man-ati.” The New English Bible: „Abi man-ati.” The Jeruzalem Bible: „Abi man-ati.” Na a fasi dati na Griki werkwortoe kan gebroiki tapoe dopoe kristen oemasma èn dopoe kristen mansma di gi densrefi abra. Foe dat-ede meki Paulus e gebroiki na Griki werkwortoe dati ini 1 Kor. 16:13 troetroe na wan joistifasi, awinsi den oemasma de na skinfasi ibriwan „wan swaki patoe, na oemasmafasi”. — 1 Petr. 3:7.

16. San Paulus e taki moro fara ete, baka di a taki dati kristen moe „tjari densrefi leki man”, èn fa wi kan handri akroederi na dekaati disi?

16 Baka di na apostel Paulus ben taigi den dopoe kristen di ben gi densrefi abra ’tjari oensrefi leki man’, a de poti den wortoe disi na tapoe: „Kon de makti.” Ini akroederi nanga disi Paulus ben skrifi ini Efese 6:10: „Te foe kaba, tan kisi krakti ini Masra èn ini na makti foe en tranga.” Jehovah Gado, na Almaktiwan, kan tranga wi foe ’kon de makti’, ia, foe doe wroko leki man di abi ati ini en santa dienst (Dan. 11:32, Authorized Version; American Standard Version). A ben weri gi en dopoe pipel di ben gi ensrefi abra leki wan krosi na wartifasi foe na moro prenspari dienst di wan sma ben sa kan doe na grontapoe. Disi moe bewégi na fikapisi di kisi salfoe nanga jeje èn den kompe foe den di gersi skapoe tapoe wan krakti fasi foe doe na sani di Paulus e gi wi tranga namkoe ’tjari oensrefi leki man’.

17. Na sortoe fasi na salfoe fikapisi foe now, abi wan moro bigi grani leki Johannes na Dopoeman?

17 Now wi abi wan moro bigi èn moro respeki grani leki Johannes na Dopoeman ini na fosi jarihondro. Leki wan kontroe foe na profétitori foe Maleachi 3:1 a ben kisi na grani foe de na sma di meki na pasi klari na fesi Jezus Kristus leki na Kownoe di e kon tapoe wan agersifasi ofoe tapoe wan pikin fasi (Mark. 1:1, 2). Jezus ben taki gi na „boskopoeman” disi, di ben seni foe sreka wan pasi na fesi Jehovah: „Foe troe mi taigi oen taki: na mindri den di ben gebore foe oemasma, no wan moro bigiwan ben gebore leki Johannes na Dopoeman; ma a sma di de a moro pikinwan ini na Kownoekondre foe hemel de moro bigi leki en” (Matt. 11:7-11). Ini a ten disi, sensi na kaba foe na Fosi Grontapoefeti ini na jari 1918, na fikapisi foe den salfoe erfgenaam foe na hemel kownoekondre e doe wroko leki ambassadoriale boskopoeman, ma no foe wan kownoekondre tiri di moe kon, ma foe wan hemel kownoekondre di ben opo na a kaba foe den ten foe den heiden ini 1914 di na glori Jezus Kristus ben poti tapoe na troon. Foe den wi kan taki, ma ini wan moro bigi fasi, san na apostel Paulus ben skrifi: „Wi de foe dat’ede [ambassadoriale] boskopoeman ini na presi foe Kristus, neleki nanga jepi foe Gado wi e begi oenoe tranga. Leki sma di e teki presi foe Kristus wi e begi: ’Kon boen baka nanga Gado.’” — 2 Kor. 5:20.

18. (a) Soema sensi 1935 ben teki na wan boen fasi na tranga begi foe kon boen nanga Gado, soleki na fikapisi foe ambassadoriale „boskopoeman di e teki presi foe Kristus” ben tjari disi kon ondro wortoe? (b) Soema ben sroiti densrefi na den man ini na préki foe na njoensoe foe na kownoekondre, èn fa Psalm 68:11 e sori disi?

18 Sensi na kaba foe na Fosi Grontapoe feti ini 1918, èn spesroetoe sensi na jari 1935, di warti foe wi memre, wan bigi ipi sma foe ala nationaliteit ben teki tapoe wan boenfasi na tranga fanowdoe begi di na salfoe fikapisi foe den kownoekondre erfgenaam ben begi. Den sma disi di ben teki na begi disi tapoe wan boen fasi ben doe den sani di na bijbel taki foe kon boen baka nanga na Gado èn Tata foe wi Masra Jezus Kristus èn de now ini vréde nanga en. Leki wan warderi den e handri leki den kompe foe na fikapisi foe den ambassadoriale „boskopoeman di e teki na presi foe Kristus” èn wi ben sa kan si den leki ’gewoon boskopoeman di ben de ini na presi foe Kristus’ foe gi na tranga fanowdoe begi foe kon boen baka nanga Gado na tra sma ete di gersi skapoe. Tapoe wan fasi leki man, nanga dekati den wiki toe, den oemasma èn den mansma, e hari go foe préki ’na boen njoensoe disi foe na kownoekondre pe libisma e libi leki wan kotoigi’ (Matt. 24:14; Openb. 7:9-17). A de precies soleki ben taki ini Psalm 68:11: „Jehovah srefi e gi na wortoe; den oemasma di e ferteri na boen njoensoe, de wan bigi legre.”

[Foetoewortoe]

a Loekoe foe den tra tron dati na Griki werkwortoe andrizoo ini na Griki LXX e kon: Jozua 1:6, 7, 9, 18; 10:25; 2 Samuël 10:12; 13:28; 1 Kronieken 19:13; 22:13; 28:20; 2 Kronieken 32:7; Psalm 26 (27):14; 30:25 (31:24); Jeremia 2:25; 18:12; Daniël 10:19; Micha 4:10; teki den tekst disi gersi nanga den vertaling foe na fosi Hebrew tekst ala den vers disi, foe eksempre den Bakratongo vertaling di wi kari dja na tapoesé. Ini Jeremia 2:25 wi e lési: „Ma a ben taki: Mi sa handri leki wan sma di kon lepi [andrizoo]. Foe di en ben lobi vreemde sma a sa waka na den baka.” — Charles Thomson.

Joe kan piki den aksi di e kon now?

□ Di Pilatus ben presenteri Jezus na a ipi sma leki „na libisma” san dati ben wani taki foe Jezus?

□ Fa a fasi fa Jezus ben tan na a okasi disi ben kenki foe na fasi fa a ben tan moro froekoe ini na srefi wiki dati?

□ Sortoe eksempre Jezus ben gi na ala en bakaman nanga na libifasi di a ben sori na a laatste dé dati foe en libi na grontapoe?

□ Soema ben kisi na komando foe den apostel namkoe ’tjari oensrefi leki man’?

□ Fa kristen oema moe ’tjari densrefi leki man’?

[Prenki na tapoe bladzijde 1]

„Loekoe! Na Libisoema!”

San Pilatus ben wani taki di a ben sori tapoe Jezus?

[Prenki na tapoe bladzijde 5]

Fa oemasma moe ’tjari densrefi leki man’?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma