Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w86 1/10 blz. 5-9
  • Vrede foe Gado, oten?

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Vrede foe Gado, oten?
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1986
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • A loekoe foe Gado tapoe „ten èn pisten”
  • Wan aparti kari foe vréde
  • „Vréde nanga veiligheid” de wan sani di kan
  • „Wan pori wantewante de a mofodoro
  • Na kaba di ben taki a fesi
  • Troe vrede — Foe sortoe fonten?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
  • „Vréde nanga sékerfasi” — Dan wan „wantron-wantron pori”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1982
  • Meki „a vrede foe Gado” kibri joe ati
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • A bijbel fasi foe loekoe vrede nanga seikerfasi
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1986
w86 1/10 blz. 5-9

Vrede foe Gado, oten?

’Na Gado di e gi vréde, her’esi sa masi Satan na ondro oen foetoe.’ — ROMEINI 16:20.

1, 2. San wan hindoekoniman ben taki foe oorlog èn vréde? (b) Soema de den kolokoewan di kan abi prisiri ini a vréde foe Gado?

„EFOE na stré foe abi moro fetisani e tan go doro leki wan lawman, dan a no kan tra fasi ofoe wan srakti partij o kon di no abi en speri na ini na historia. Efoe wan winiman tan abra, dan joisti na wini dati sa de wan libi dede gi na naatsi di kon a doro leki winiman.” Na sani disi di ben taki a fesi, èn di na ini 1939 Mohandas Gandhi ben taki, e trowe troetroe wan ai go na ini a fara ten di e kon.

2 A fesi foe dati, na ini 1931, Ghandi bon taki gi wan Brits ondrokownoe: „Efoe joe kondre nanga mi kondre ben sa agri tapoe a gron foe den leri di Kristus ben leri ini a bergi préki, dan no wawan den problema foe wi kondre sa loesoe, ma ooktoe di foe na heri grontapoe.” Soleki na hindoekoniman ben sori, dan na préki di Jezus ben hori ben sori a pasi go na a vrede di e tan. Na ini na préki dati Jezus Kistus ben taki: „Kolokoe den sma de di lobi vréde bika den sa kari den ’manpikin’ foe Gado” (Mattéus 5:9). Foeroe „manpikin” e prisiri now na ini a vréde foe Gado. Te a ten sa doro dan ala safri-atisma foe grontapoe sa feni „switi prisiri ini vréde pasa marki” (Psalm 37:11). Ma wi kan fertrow na tapoe a kon troe foe disi.

3. Foe san-ede troetroe vréde no de ini a ten disi na grontapoe?

3 Na ini a ten disi na skreki sani foe na pori foe na heri grontapoe de na tapoe na ede foe na libismafamiri. Na ini wan studie no so langa pasa kaba ben tanapoe: „Na moro bigi lawfasi de den $3-4.000.000.000.000 (dri te fo biljoen dollar) di sensi na di foe Toe Grontapoefeti ben gi foe abi wan maksin foe fetisani di, efoe den gebroiki en, ala sma na heri grontapoe ben sa kisi pori. . . . Den megaton di didon na ini den maksin foe fetisani de nofo foe kiri 58 miljard sma ofoe foe taki en tra fasi foe kiri ibriwan sma di e libi now twarfoe tron.”a Ma ete na lawman stré loe kisi moro fetisani e go moro esi now. Ija, leki wan lawman, foe taki en ini na Ingrisitongo, MAD — bika dati de den bigin letter foe na sekseki fundamenti pe den supermakti e proeberi foe hori den sokari vréde na ini balans: Mutually Assured Destruction, dati wani taki wan pori di de séker foe ala toe sé. Disi séker no de a vréde foe Gado.

4. (a) San a grontapoe e meki oen si now? (b) Ma sortoe krakti howpoe Jehovah anbegiman abi?

4 Na ini ala fasi na grontapoe disi e meki wi si wan sari prenki. Noiti a fesi na libisma maatschappij ben verdrage moro politiek bidrigifasi, moro hogri-ati hogri doe, moro economia problema ofoe moro goddelowsoefasi ofoe kerki broejafasi leki na ini na pisten disi. Noiti a fesi na libisma-famiri ben ondrofeni na so trangafasi dati „na heri mekisani te nanga now alaten e geme makandra èn e njan pina makandra”. Tokoe Gado e pramisi dati en libisma mekisani „sa lon fri foe na katibo foe pori èn sa abi na glori fri foe den pikin foe Gado” (Romeini 8:21, 22). Den sma di lobi vréde èn e anbegi a Gado foe a bijbel, na Soeverein Masra Jehovah, e kisi na faste djaranti dati den sa go na ini na fri dati. A sa de wan fri di abi en roetoe stéfi na ini troe vréde, tego vréde (Ezechiël 37:26-28). Ma oten èn fa na vréde dati sa kon?

A loekoe foe Gado tapoe „ten èn pisten”

5. Sortoe aksi e kon a fesi ini a tiri foe 1 Thessalonika 5:1?

5 Na apostel Paulus ben trowstoe den kristensma na ini Thessalonika foe di a ben tjari kon na krin fa na opobaka ben de nanga „na de-noja foe Masra” Jezus. Moro fara a ben taki: „Foe taki now foe den ten èn pisiten, brada, wi no abi foe skrifi oenoe noti foe dati.” — 1 Thessalonika 4:15; 5:1.

6. Fa wi sabi dati ’ten nanga pisten’ de prenspari gi Gado?

6 Nanga den wortoe foe na apostel e kon na fesi dati ’ten èn pisten’ no de prenspari gi Gado? Kwetkweti! (Prékiman 3:1) Di na a kaba foe 69 jariwiki „a faste pisten ben kon dan Gado ben seni en Manpikin kon”. Èn na diniwroko foe Jezus ben de dri nanga afoe jari foe 29 G.T. te nanga 33 G T. joisti so leki ben taki na fesi (Galacia 4:4; Daniël 9:24-27). Precies na a kaba foe „den faste ten foe den naatsi” na ini 1914 dan den ben poti Jezus leki kownoe ini „na hemel Jeruzalem” (Lukas 21:24; Hebrewsma 12:22; Ezechiël 21:27; Daniël 4:31, 32). Na „bigi benawtoe” sa kon ooktoe tapoe na bepaalde ten di Gado poti, tapoe „a dé dati èn a joeroe dati”. A no „sa kon toemsi lati”. — Mattéus 24:21, 36; Habakuk 2:3.

7. Foe san-ede Paulus no ben a foe skrifi den Thessalonikasma foe ’ten èn pisten’?

7 Ma te Paulus doro na a punt disi foe na takmakandra a no ben a foe skrifi foe „den ten èn pisten”. Den kristen dati ini Thessalonika ben abi na overtoigi kaba dati ’na pisten’ pe den ben e libi na ini ben de na djoe bosroiti foe na djoe seti foe sani, di sowan 20 jari baka disi, na ini 70 G.T., ben sa kon na wan kaba. Na bigi èn „prisiri foe santa jeje” foe den ben de wan eksempre (1 Thessalonika 1:4-7). Na a srefi fasi toe Jehovah Kotoigi na ini a ten disi sabi boenboen dati den grontapoefeti nanga tra sari sani di psa sensi 1914 de „na marki” foe Jezus de-noja ini kownoekondremakti èn glori di wi no kan si. — Mattéus 24:3-8; 25:31.

8. Foe san-ede wi moe de na ai èn tan de actief?

8 Moro fara na apostel e gi en kompe kristensma na djaranti: „Bika oenoe sabi srefi heri boen dati Jehovah dé e kon precies so leki wan foefoeroeman na neti” (1 Thessalonika 5:2). Aladi wi no sabi na precies pisten, tokoe a dé dati foe tjari na kroetoe kon e kon moro krosbé. A sa kon onfroewakti, wantewante, tapoe a faste joeroe foe Gado. Foe dat’ede wi moe de na ai èn tan actief. — Lukas 21:34-36.

Wan aparti kari foe vréde

9. (a) Sortoe kari sa de foe jere èn foe san-ede troe kristen no sa teki prati na dati èn foe san-ede? (b) Soema e meki sma jere a kari disi, èn fa wi kan teki don gersi nanga den tiriman na ini a ten foe Jeremia?

9 „Vréde nanga sékerfasi [veiligheid]!” Paulus e warskow wi dja foe na proclamatie di ben sa de foe jere tapoe na hémarki foe Kristus „de-noja” (1 Thessalonika 5:3, WV). Wi sa jere na kari dati heri esi? Pe sowan kari foe vréde nanga sékerfasi na grontapoe sa komoto? A de krin dati a no sa komoto a mindri Kristus bakaman, bikasi Jezus ben taki dati no den, no en Kownoekondre de wan „pisi foe na grontapoe” (Johannes 15:19; 17:14, 16; 18:36). Den sma di o meki na kari disi de foe jere, moesoe de foe dat’ede grontapoe sma di de tége na kownoekondre foe Gado di e kon na ini a ten na oen fesi. Den de wan pisi foe na grontapoe di de „ini a makti foe na goddelowsoewan” Satan Didibri (1 Johannes 5:19). Netleki den politiek èn kerki tiriman ini na ten foe Jeremia, a so den sa taki foe a „visioen foe den égi ati” foe di den o taki: „Vréde oenoe sa kisi”, nanga san den e gi kotoigi no nanga reti dati sowan sortoe vréde komoto foe Gado. Fa san den o taki o sori taki a de wan lé! — Jeremia 23:16, 17, 19, 20.

10. Sortoe sani di o pasa baka makandra tjari wi kon na a disiten grontapoe situwasi?

10 Wan waka baka makandra foe sani di o psa o tjari go na a kari disi foe „vréde nanga veiligheid!” A ben de na ini 1920, baka na kaba foe na Bigi Feti, di sma sabi now leki na fosi grontapoef eti, dati na Volkoebontoe ben opo. Na marki foe na Bontoe disi ben de foe poeroe feti foe tego na grontapoe. Ma na di foe Toe grontapoefeti ben trowe na Bontoe go na ini na peti di no abi gron. Tapoe 24 oktober 1945 na organisaatsi disi ben tjari kon baka na libi èn ondro wan njoen nen, den Verenigde Naatsi a ben opo komoto kon na loktoo foe na asisi foe en (Openbaring 17:8). Na moro prenspari doelstelling foe den de foe „hori internationale vréde èn veiligheid”. Den sma di ben opo en ben tjari na faste bosroiti kon na fesi „foe kibri den geslagti di o kon foe na krawasi foe feti”. Den V.N. ben man foe djaranti sowan sortoe vréde nanga veiligheid?

11. O serjoesoe na moeilek ten de di a grontapoe tanapoe a fesi?

11 O opregti ooktoe wantoe foe den sma di ben opo na V.N. mag de ooktoe, na skin disi netso no ben man leki a wan na en fesi, na Volkoe Bontoe foe meki den marki kon troe di de ini en statuut. Grontapoe sidon now na tapoe wan kroitibari foe fetisani. Na ongolokoe di feni presi na ini april 1986 na ini Tjsernobyl (USSR), leki wan bakapisi dati wan boen bigi pisi foe Europa radio-actief neerslag ben kon, e meki wi si dati kernenergie, srefi te sma e gebroiki en gi vréde doeleinde, abi na ini en skreki potentieel kefar. Wantoe naatsi foe na Tiri Zuidse e proeberi foe hori na gebied foe den leki wan kernwapenfri zone. Ma efoe oiti wan totale kernoorlog sa loesoe kon, dan nowan pe sma ben sa tan a libi.

„Vréde nanga veiligheid” de wan sani di kan

12. Sortoe sani na VN ben meki bekenti gi 1986, èn fa den naatsi ben opo doe wan sani tapoe dati?

12 Ini na ferstan dorodoro foe na moeilek situwasi di e kon moro nanga moro serjoesoe meki den V.N. kari 1980 na internationaal Jari foe na Vrede. Den naatsi ben opo doe wan sani tapoe disi na difrentifasi. A moro bigi pisi foe den naatsi tapoe wan ofoe tra fasi ben gi a steun foe den na a vréde jari disi foe den V.N., ma den sori na tapoe wan kernoorlog leki wan skreki skaduw di e anga abra na vréde. Ala dati dan abra na heri grontapoe pikin feti e tan go doro, sowan 150 sensi na di foe Toe Grontapoefeti, nanga wan nomroe foe sma di dede makandra di e psa den dritenti miljoen. Wi kan taki dati sortoe naatsi ooktoe ben teki troetroe fesi foe handri akroederi den barinen wortoe foe Jesaja 2:4 di tapoe wan fasi foe meki indruk tapoe sma skrifi ini den skotoe tapoe na plaza foe den Verenigde Naatsi?

13. Sortoe steun den kerki tiriman ben gi?

13 Den kerki foe na grontapoe no ben tan tiri ini na gi steun na a Jari foe na vréde foe den V.N. Paus Johannes Paulus 2 kari 1 januari leki grontapoe-vréde-dé èn ben gi tranga na edeman foe den tiri foe sorgoe gi wan tiriwroko di ben sa de fanowdoe foe tjari wan fundamenti foe universele vréde. A ben kari ooktoe ala fasi foe bribi foe a grontapoe foe konmakandra ini na Internationale Jari foe Vréde ini Assisi (Italië) foe begi. Na aartsbisschop foe Canterbury, na edeman foe na Anglicaans Kerki, èn ooktoe boeddhistisch groepoe ben feni na kari disi boen. Na Grontapoeraad foe Kerki ben tjari wan ferklari kon na doro foe na Internationaal Jari foe na Vréde pe den ben e gi tranga foe bigin wantewante nanga a poeroe foe ala kernwapen.

14. Oten wawan wan project foe vréde sa waka boen?

14 Ma san de na ini na afersi disi foe na tjari kon foe „vréde nanga veiligheid” na wani foe „na Gado di e gi vréde”? A profétis wortoe foe Gado e sori dati onvolmaakti libisma nanga naatsi kan tjari vréde nanga sékerfasi gi a grontapoe disi? Fara foe dati! „Séker succes” sa kan kon wanwan te Jehovah ini akroederi nanga regtvaardikifasi èn foe na vréde foe en opo doe wan sani. — Jesaja 55:11; 61:11.

„Wan pori wantewante de a mofodoro

15. Sortoe aparti sani Paulus e meki bekenti moro fara?

15 Na apostel Paulus e ferteri wi san de foe psa. A ben taki: „Te den taki: ’Vréde nanga sékerfasi [veiligheid, WV]!’ dan wan wantewante pori sa kon na den abra soleki na ber’ati foe wan bere-oema èn den no sa lon komoto.” — 1 Thessalonika 5:3.

16. Foe san-ede den pasi foe den naatsi no de den pasi foe Gado?

16 Te wi e lési den wortoe disi foe na fositron, dan kande den e gersi wan sani di e seki wi. Ma a bijbel e meki na afersi kon krin. Den pasi foe den naatsi foe a ten disi no de den pasi foe Gado (Jesaja 55:8, 9). Den rede foe san-ede a gi pasi dati den difrenti vorm foe libisma tirimakti de tan na a makti de, foe kan gi piki tapoe na stré-aksi foe a Sneki nanga triki, Satan. Didibri, ben opo sowan 6000 jari pasa kaba. Di Satan ben tjari wi fosi papa èn mama go sofara foe teki onafhankelekheid foe Gado, a ben tjari kon na ini degedege ofoe na libisma-famiri abi troetroe a tirimakti foe Gado fanowdoe. — Genesis 3:4, 5.

17. Sortoe bericht den libisma tirimakti ben bow, èn san disi e bewijsi?

17 Ini den millenium di sa kon tapoe disi a baka, Gado ben gi pasi dati libisma ben go proeberi nanga ibri sortoe foe libisma tirimakti di den ben kan denki. Ibri sortoe foe libisma tirimakti, efoe den ben de now wantoe jari ofoe hondrohondro jari, ben fadon tapoe wan miserabelfasi foe tjari troe vréde nanga sékerfasi kon. Oorlog, ogridoe, tapoe skreki èn dede ben de ondro ibri libisma fasi foe tiri na sani di noiti ben kon na wan kaba gi libisma. Ini na heri historia ’na wan sma ben tiri tapoe a tra sma foe a lasi foe en’ (Prékiman 8:9). Na ini a ten disi a no de tra fasi. Ibri sma di e ferstan boenboen foe san na afersi disi e go, kan taki asrefi leki a proféti foe Gado: „Mi sabi heri boen, o Jehovahl dati a no de na wan grontapoe sma foe bepaal en pasi. a no de gi wan man die waka srefi foe poti en foetoe a pasi.” — Jeremia 10:23.

18. Foe san-ede na kari foe den naatsi foe „Vréde nanga veiligheid” de wan soso sani?

18 Now na ten kon krosbé foe koti a stré aksi foe alaten. Soso na tirimakti foe Gado kan tjari troe vréde nanga sékerfasi gi libisma. Te den naatsi e bari „vréde nanga sékerfasi”, dan den no e teki a sé foe a tirimakti foe Gado. Den wani go doro nanga a tirimakti foe den akroederi den égi hémemre ideologie. Ma a ten kon sjatoe! Den naatsi e si dati wan krakti èn es’esi sani moesoe doe. Noso ala sma sa dede na ini wan ofoe tra nucleaire skreki sani. Den sa doe soboen san Jeremia ben taki a fesi: „Den e proeberi foe dresi na breuk foe mi pipel frafra foe di den e taki: ’Vréde de! Vréde de!’ aladi vréde no de.” Ma a sa de foe soso! — Jeremia 6:14; 8:11, 15.

Na kaba di ben taki a fesi

19. Fa „Jehovah dé” sa loesoe kon?

19 Na apostel Paulus abi en foe wan „wantewante pori” di ini wan momenti e kon. Èn a proféti Jesaja e taki: „Loekoe! Srefi den dek’ati man foe den ben bari tapoe strati, srefi den vréde boskopoeman sa kré na wan bita fasi” (Jesaja 33:7). Tapoe foeroe presi a bijbel e meki wi si dati a kroetoe di Jehovah e tjari kon tapoe goddelowsoe naatsi, sa kon es’esi èn onfroewakti, troetroe „leki wan foefoeroemam ini na neti” (1 Thessalonika 5:2, 3; Jeremia 25:32, 33; Zefanja 1:14-18; 2 Petrus 3:10). Te a grontapoe tapoe wan boen momenti e meki bekenti nanga tranga sten dati den doro wan bepaalde hé foe vréde nanga veiligheid, dan „Jehovah dé” sa loesoe kon wantewante nanga skreki. A pipel foe Gado sa kon si san na kari disi „vréde nanga veiligheid” wani taki èn den sa de veilig ini na kibri presi di Gado e gi. — Psalm 37:39, 40; 46:1, 2; Joël 3:16.

20. Sortoe „meti” e agersi den VN? (b) Fa Jehovah e si falsi fasi foe anbegi èn foe san-ede?

20 Na ini a Wortoe foe Gado den e teki na fasi foe na Volkoebontoe nanga na bontoe di waka na en baka, den Verenigde Naatsi, gersi nanga a fasi foe wan „scharlaken kloroe welde meti” nanga sébi ede (wan agersifasi foe den grontapoemakti pe den meti komoto foe en) èn tin toetoe (nanga san den e agersi den rigeri makti di e hori baka now gi na meti). Na bijbel e meki oen si dati a de wan politiek „meti”, di joe kan teki gersi nanga na Britse „leeuw” èn na Russische „beer”, Tapoe en baka wan oema e rij, „Babylon na Bigiwan”, na mama foe den hoeroe oema èn foe den tegoe sani foe a Grontapoe (Openbaring 17:3-8). Nanga disi e kon boen a fesi fa Jehovah e si falsi fasi foe anbegi, di no e teki presi gi en èn no gi en regtvaardiki kownoekondre. A e doe jeje hoeroedoe foe di a e go boemoei nanga politiek. Dati fasi foe anbegi e tai den srefi nanga den VN ini na veldtocht di a grontapoe e gebroiki foe vréde nanga veiligheid, de wan eksempre foe dati. Nanga ala prisiri a ben sa wani de toe ini vréde nanga veiligheid ini a tori foe a kroetoe boskopoe foe Gado di Jehovah Kotoigi e préki. Nanga disi na ini prakseri a ben tjari wantoe tiri kon sofara foe tapoe na kristen activiteit foe den kotoigi. — Psalm 2:1-3.

21. (a) A opo foe doe foe sortoe sani de a marki foe Jehovah dé”? (b) San de moro fara na laste pisi foe na „dé”?

21 Fa a „dé foe Jehovah” sa loesoe kon? Na ini a doengroe neti disi foe na libisma historia na dé dati sa kon troetroe leki „wan foefoeroeman”! Na momenti dati doro tapoe a joeroeten di Gado e bewégi den naatsi foe na VN-meti na sowan fasi dati wantewante den e drai densrefi tegen na falsi fasi foe anbegi. Ini wan sori foe wan langaten atibron di ben kibri tegen Babylon a Bigiwan den sa tjari en bere kon na doro èn pori en krinkrin. Na tjari kon disi foe en dede sa psa so esi dati fosten politiek fréri sa bari taki: „Fa a de wan sari sani, fa a de wan sari sani, joe a bigi foto Babylon, joe na tranga foto, bika na ini wán joeroe a kroetoe foe joe kon!” Ma den naatsi nanga den legre foe den sa fadon kon feti ooktoe nanga a pipel foe Gado. Dan a Kownoe foe den kownoe, Jezus Kristus, sa pori ala den féanti disi, èn slinger a moro prenspari gensman, Satan Didibri go na ini a peti di no abi gron. — Openbaring 17:16, 17; 18:10; 19:11-21; 20:1-3 teki gersi nanga Ezechiël 38:11, 16, 18-23.

22. (a) Sortoe bigi ferwakti sma di abi bribi ini a ten disi abi? (b) Fa vŕede foe Gado kan de wan pisi foe joe?

22 Te foe kaba dan na troe vréde nanga sékerfasi sa gro ondro Gado kownoekondre! (Psalm 72:1, 7; Jesaja 9:6, 7) Wi bréti dati foeroe sma na ini na ten disi di ’e tan na ai èn e hori den ferstan na wan’ sa si a ten dati (1 Thessalonika 5:4-6). „Wan bigi ipi . . . foe ala naatsi”, di e sori bribi ini Jehovah ferloesoe paiman nanga jepi foe Kristus, sa kisi ferloesoe foe na „bigi benawtoe” foe kon prisiri na ini tego vréde foe Gado (Openbaring 7:9-17; 21:3, 4). Meki a de so dati joe kan de a mindri foe den!

[Foetoewortoe]

a Na publikatie World Military and Social Expenditures 1985.

Fa joe ben sa piki?

◻ Foe san-ede ’ten nanga pisten’ de prenspari gi Gado èn gi wi?

◻ Fa wi moe si na kon foe „Jehovah dé”?

◻ Soema e teki prati na a kari di skrifi na ini 1 Thessalonika 5:3, èn oten?

◻ Na kari dati de a bigin foe a kon foe sortoe prenspari sani di o psa?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma