Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w88 1/8 blz. 6-11
  • Un yonguwan — Un kibri unsrefi fu libi wan dobru libi

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Un yonguwan — Un kibri unsrefi fu libi wan dobru libi
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1988
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Fu san-ede sonwan e libi wan dobru libi
  • Un Papa nanga mama, un kan meki disi du kon
  • San na trutru wan dobru libi
  • Fa fu tan farawe
  • Yepi trawan fu tan farawe
  • Jongoesma — Na baka san oenoe e feti?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1993
  • Yonguwan, waka na wan fasi di warti gi Yehovah
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2003
  • Oen jongoewan — A pisi foe oenoe ini wan kolokoe osofamiri di bondroe kon na wan
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1986
  • Jongoewan di e prisiri Jehovah ati
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1986
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1988
w88 1/8 blz. 6-11

Un yonguwan — Un kibri unsrefi fu libi wan dobru libi

„Prisiri, un yongu man, na ini un yongu yari . . . ma sabi taki na tru Gado sa krutu unu fu ala disi.” — PREIKIMAN 11:9.

1, 2. Sortu eksempre e gi fu na libi fu wan dobru libi fu na sei fu wan yonguwan?

„Fu sensi mi fruku yongu yari mi ben kweki na ini wan kristen birti, na mindri Yehovah Kotoigi”, na so wan boi ben skrifi. „Toku mi fasi fu libi, srefi na oso, ben de krinkrin kontrari den markitiki nanga denki fu mi papa nanga mama. Mi libi fu wan moro bigi pisi kande wan lusufasi fu libi, wan libi fu na grontapu sondro tranga leri.”

2 Na boi ben tyari moro fara kon na krin: „Srefi bifo mi ben de tin yari, mi ben pruberi fu hori ala tu grontapu so bun leki a kan leki mati èn toku taki mi papa nnga mama teki mi. Na skoro mi ben fiti misrefi someni leki a kan a stijl nanga waka èn libi . . . Ma na oso mi ben de krinkrin tra fasi. Mi ben de na kristen di e luku bun, di mi papa nanga mama ben fruwakti fu si.”

3. (a) Sortu fertrow wi abi, ma san wi e frustan ooktu? (b) San e tyari fu poti prakseri tapu yonguwan?

3 Wi e frustan taki na moro bigi pisi fu unu yonguwan na ini a gemeente no e tyari unsrefi leki na boi disi. Na moro bigi pisi fu unu, èn wi abi na overtoigi fu dati, de eerlek na fesi yu papa nanga mama èn na gemeente, èn disi e waran wi ati. Na a srefi tan wi sabi ooktu taki sonwan e meki a gersi leki den de opregti, aladi na fesi fu owruwan, e kibri taki den e du ogri. Fu dat’ede na aksi: Yu de na sortu fu sma di yu e meki wi bribi taki yu de, ofu yu e libi wan dobru libi? Wi no e aksi disi ini wan yeye fu suku fowtu, ma moro furu fudi wi lobi unu trutru èn wani yepi unu fu nyan bun fu unu yongu yari fu libi wan libi di e plisi Yehovah. — Preikiman 11:9, 10; 12:14; 2 Korinte 5:10.

4. Fa son bigisma ben libi wan dobru libi ooktu, ma san wi si no so langa psa a mindri yonguwan?

4 Toku unu ben sa kan aksi: „Fu san-ede yu mu taki alaten nomo fu unu yonguwan? Fa a de de nanga den bigisma? A no de fu taki taki densrefi mu kibri densrefi fu no libi wan dobru libi. Gehazi, na dienstknegti fu Elia ben handri bidrigi, di a ben pruberi fu kibri taki a ben teki presenti fu Naäman (2 Kownu 5:20-26). Èn Ananias nanga Safira — bigisma — ben de bidrigiman, fudi den ben taki taki den ben gi den apostel na heri moni fu na gron — nanga san den ben wani sori densrefi bun na trawan — aladi te yu luku en bun den ben hori wan pisi fu na moni na baka (Tori fu den apostel 5:1-4). Ma na reide fu san-ede wi e poti na prakseri tapu unu, de taki na problema disi sori ensrefi na mindri unu furu tron ini den laatste ten.

Fu san-ede sonwan e libi wan dobru libi

5. (a) Fu san-ede yonguwan ben libi wan dobru libi? (b) Fa sma e behandel yonguwan efu den e libi wan libi fu prijse den èn san sonwan e du?

5 Fu san-ede so wan sani e pasa? Wan yonguwan ben sori tapu wan prenspari reide fudi a tyari kon na krin: „Mi no ben wani lasi mi mati fu de tra fasi.” A de tru taki wan frak spotu wan sma e tyari kon tapu ensrefi fudi a de tra fasi. (Teki gersi nanga 1 Petrus 3:16; 4:4.) Fu komoto na pasi fu disi èn fu meki pikin di owru leki den teki den, meki son yonguwan sa kon drungu ofu go abi seks. Wan tinadri yari umapikin — no wan kotoigi — di ben abi soso neigi nanga tin èn alaten ben teki prati ini den takmakandra fu na klas, ben kragi: „Boi noiti no abi belangstelling ini wan sma di de so bun leki mi. . . . Mi e denki fu meki den cijfer fu mi kon moro takru ofu so wan sani, fu mi nen kon na libi.”

6. Fa krakti ben wroko tapu Petrus go ini fowtu du èn fa disi mu abi krakti tapu un luku tapu yonguwan?

6 A no fu soso taki na apostel Petrus na wan bepaalde okasi ben broko ede moro fa trawan e denki fu en, leki taki a ben du gewoon san a ben sabi taki de yoisti. Di dyu kristan fu Yerusalem ben fisiti Antiochië, dan Petrus ben puru ensrefi ini na demakandra nanga heiden kristen fudi a ben frede taki den dyu ben sa feni fowtu tapu en fudi a go moksi nanga den heiden disi (Galasia 2:11-14). Fudi srefi lepi kristen broko kindi gi druk fu den kontren, dan a no afu fruwondru wi taki ooktu yonguwan di no abi ondrofeni kan fadon go ini disi. — Odo 22:15.

7. San kan kori son yonguwan fu libi wan dobru libi?

7 Wan reide di tai krosbei nanga na fosi wan èn di e go fu san-ede son yanguwan e libi wan dobru libi, de fudi den e bribi taki den o misi wan lo prisiri. Dan e yere yonguwan na skoro e taki fu den activiteit fu den — o kefarlek na fasa ben de, èn kefarlek poku, na dringi, na drugs, taki den ben hei èn fa dati ben da wan kefarlek ondrofeni! Ofu den e yere fa na boi ofu meisje kan bosi ofu freiri. Na so wan lostu e wiki fu ondrofeni den sani disi ooktu èn yonguwan e tyari go so fara fu pruberi san na bijbel e kari „na pisten prisiri fu sondu”. — Hebrewsma 11:24, 25; 1 Korinte 10:6-8.

8. San na a moro prenspari reide fu san-ede meki yonguwan e libi wan dobru libi?

8 Na moro prenspari reide fu san-ede son yonguwan e libi wan dobru libi de taki Yehovah nanga na nyun grontapu di e kon gewoon no de wan trutru sani gi den. Den no e poti trutru bribi na ini Yehovah pramisi ofu na ini den warskow di wi e kisi via en Wortu nanga en organisatie di wi kan si fu den bakapisi fu a no gi yesi na Yehovah (Galasia 6:7, 8). Den de tra fasi leki Moses, di na bijbel ben taki fu en: „A ben poti en ai bun na tapu a paiman (fu Gado). . . . A ben tan stanfaste leki a ben si na wan di no de fu si.” Yehovah nanga en pramisi ben de gi Moses trutru sani. Ma den sma di e libi wan dobru libi e mankeri na bribi dati. Ala san den e si na san Satan wani den si — na falsi gowtu fu en seti fu sani. Èn na so den e waka na baka na pisten prisiri fu sondu èn e pruberi toku na a srefi ten fu hori wan fasi fu santafasi. — Hebrewsma 11:26, 27.

Un Papa nanga mama, un kan meki disi du kon

9. (a) Fa papa nanga mama kan meki taki den pikin fu den libi wan dobru libi? (b) San owruwan mu frustan èn san den mu du na ibri okasi?

9 Na boi di wi ben taki fu en na a bigin, ben taki: „San ben meki mi de impopulair na skoro, ben meki mi kisi na oso wan switi lafu èn dati den feni mi bun. Ma mi ben abi moro leki dati fanowdu: Mi ben abi wan sma fanowdu di mi ben hori misrefi na en, di mi ben kan taki nanga en èn di mi ben ferteri mi fertrow tori, èn na mi papa nanga mama mi no ben feni dati.” Papa nanga mama, yu sorgu taki yu pikin no e libi wan dobru libi? Yu e gi den na persoonlek prakseri nanga tiri di den abi fanowdu? Owruwan mu frustan heri bun na ondro sortu bigi druk di e nyan sma bribi na ondro wi yongu wan na skoro tanapu a fesi, èn mu teki ibri okasi fu gi den dek’ati èn fu yepi den. — Psalm 73:2, 3; Hebrewsma 1:3, 12, 13.

10. (a) Tapu sortu gridi fu sabi sani papa nanga mama mu wroko a tapu? (b) San de nofotron na bakapisi te papa nanga mama libi en na wan sei fu teki fesi?

10 Nofotron den aksi fu wan yonguwan e drai lontu a demakandra nanga sma fu na tra geslagti, wan tori di furu papa nana mama no wani yere srefsrefi. „Den no taki noiti ati fu ati nanga mi”, wan moi tinafeifi yari umapikin nanga bun cijfer na skoro ben ferteri. „Ala sani di mi ben kon sabi fu seks, misrefi ben mu go feni . . . mi ben syen tumsi fu tyari na tori kon na fesi, aladi someni sani ben de di mi ban wani sabi.” San ben de na bakapisi? A ben taki: Na skotu di no ben de fu si na mindri mi papa nanga mama nanga mi ben kon moro deki, èn mi ben tron wan sma di ben de kefarlek gridi fu kon sabi sani, wan meisje nanga lawfasi, di ben opo gi ala sani.” Iya, a ben broko kindi gi den seksprei fu wan yonguman, ma suma yu denki ben de ooktu frantwortu? — Odo 22:3; 27:12.

11. (a) Fa papa nanga mama kan meki den pikin si taki den lobi den? (b) Fa pikin seiker sa teki so wan lobi?

11 A de tumsi prenspari taki papa nanga mama meki den pikin fu den si taki den lobi den trutru fudi den e psa ten nanga den, fudi den e taki fertrow sani nanga den èn fudi den e gi den richtlijn (Odo 15:22; 20:18). „Mi abi so wan prakseri, taki efu den ben lobi mi, den ben sa poti regel gi mi”, wan tra yonguwan ben taki. Srefi efu yonguwan ati e bron fu yu regel nanga wet, toku efu den luku go na baka bakaten, den sa abi warderi fu dati. Wan yonguwan ben skrifi gi en mama: „Leki wan sma di alatron nomo ben go firi den grens fu suku swaki presi nanga fasi fu dukrun komoto gi den strak regel nanga wet, dan mi de tumsi tangi taki yu ben hori mi so steifi.” Sori taki yu lobi yu pikin fudi yu e aksi nanga tranga taki den gi yesi na den richtlijn fu yu. Meki no a psa taki yu meki den go libi wan dobru libi, fudi yu e libi en na wan sei fu hori na kommunikasi op’opo ofu fudi yu no de drape te den abi yu fanowdu!

12. Sortu fasi di no bun fu son papa nanga mama e meki taki den pikin fu den e libi wan dobru libi?

12 Papa nanga mama ooktu tapu wan tra fasi kan meki taki den pikin libi wan dobru libi. Den wortu fu wan krutuman fu na krutu fu New Yersey e meki wi si disi. „Skoromeister” na krutuman ben taki, „e pruberi fu strafu pikin fu fowtu waka nanga libi na skoro èn e kisi koskosi fu na sei fu den papa nanga mama na presi fu den hori baka gi den.” A gersi taki papa nanga mama no nanga reti e denki taki den pikin fu den no kan du no wan fowtu sani. Srefi te kristen owruman ofu trawan di e tyari frantwortu na ini na gemeente e taki nanga papa nanga mama fu den pikin fu den, dan den papa nanga mama dofu gi dati. Nanga so wan libifasi den e yepi fu meki na dobru-ati-fasi fu den pikin fu den du kon.

San na trutru wan dobru libi

13. San na libi fu wan dobru libi wani taki te yu luku en fini?

13 Disi de trutru prenspari fu go prakseri: Na libi fu wan dobru libi wani taki trutru falsi fasi — wan bidrigiman, wan hoigriman (Psalm 12:2; 2 Timoteus 3:13). So wan sma gersi Satan, di e ’tan kenki ensrefi kon ini wan engel fu leti’ (2 Korintesma 11:14, 15). A wani taki ooktu fu de leki den kerki fesiman di Yesus ben taki fu den: „Helu fu unu, un meister fu wet nanga Fariseiman, hoigriman! bika un gersi grebi di ferfi weti, di na dorosei kande gersi moi, ma fu inisei furu nanga dedebonyo nanga ala sortu dotisani. Na so ooktu, na dorosei kande, un gersi regtvaardiki gi den sma, ma inisei un furu nanga hoigrifasi nanga kruktudu” (Mattéus 23:27, 28). A de krin taki na libi fu wan dobru libi de wan seryusu sondu na Gado.

14. Fu san-ede wan sma sa wani fu tan farawe fu na libi fu wan dobru libi?

14 Ete wan sani fu go denki seryusu fu en na disi: Wan hoigri libifasi no e tan kibri fu alaten. „Srefi nanga en du wan boi e meki den sabi en, ofu en activiteit de soifri èn opregti”, na bijbel e taki (Odo 20:11; Lukas 12:1-3). Iya, yu activiteit, efu a de now bun ofu takru, te fu kaba sa kon de bekenti. Èn na bijbel e meki wi si taki hoigriman sa kisi strafu nanga trangafasi (Mattéus 24:51). Yu sa du seiker ferstandiki fu tan farawe fu na libi fu wan dobru libi!

Fa fu tan farawe

15. San sa yepi yonguwan fu tan farawe fu wan dobru libi?

15 Wán fasi fu tan farawe fu libi wan dobru libi, de fu luku san a tori de trutru èn fu aksi yusrefi: Na so mi wani taki sma memre mi leki wan hoigriman, leki wan man di e du leki Satan èn den Fariseiman? Kwetkweti! Wan tra sani di sa yepi yu fu no libi wan dobru libi, na fu prakseri na sari nanga na rampu di so wan libi e tyari kon persoonlek gi yu. Go prakseri san ben miti Gehazi di a ben wani libi wan libi fu lei. Na gwasi fu Naáman ben kisi en èn na tra pisi fu en libi a ben de wan gwasiman. Èn Ananias èn Safira Gado ben naki nanga dede fudi den ben pruberi fu sori leki den lobi fu gi sani. — 2 Kownu 5:27; Tori fu den Apostel 5:5.

16. San ben pasa nanga wan yonguwan di ben kon na ini wan grontapu libifasi?

16 Eksempre fu disi ten de ooktu. Wan boi na ini den Verenigde Staten fu Amerkankondre ben bigin fu studeri na bijbel èn fu fisiti den komakandra na ini na Kownukondrezaal. Ma ne a ben bigin fu pruberi nanga wan grontapu libifasi èn ben tapu na demakandra. Yari ben pasa, èn a ben skrifi: „So wan tu mun pasa kaba mi ben begi Gado fu seni wan Kotoigi kon na mi, fudi mi ben firi na winsi fu bigin baka. Mi ben bigin baka nanga studeri, di na bom ben panya. Wan mun pasa kaba mi ben kon yere taki mi abi Kaposi-sarcoom, wan pisi fu na nyun AIDS-syndroom di no abi dresi.” A ben teki na bosroiti: „Efu mi ben waka na baka den bijbel warskow èn gi yesi, dan mi no ben sa de na ini na situwasi disi.” Seiker yu ben sa wani tan faruwe fu den sortu bakapisi disi! Grontapu no abi trutru noti di abi waarde fu pristeri. — 1 Yohanes 2:15-17.

17. Sortu tra sani fu go prakseri mu yepi yonguwan fu tan farawe fu wan dobru libi?

17 San sa yepi yu ooktu fu no libi wan dobru libi, na fu go wegi-go-wegi-kon sortu krakti disi abi tapu Yehovah nen. Na yonguwan di wi ben taki fu en na a bigin, ben taki taki wan sma di ben si en e teki wan sigaret, ben taki: „Mi no ben sabi taki Yehovah Kotoigi ben mag smoko. Yu no de wan kotoigi?” A ben taki bakaten taki na aksi ben gi en wan ferferi firi fudi nanga san a ben du, ben tyari syen kon tapu Yehovah nen. Yu wani dati? Yu e denki so lagi fu wi Gado taki netleki na ontrow Israël fu owruten yu e tyari syen kon tapu en nen? wani Psalm 78:36, 37, 41; Ezechiël 36:22.

18. (a) Fa papa nanga mama sa firi te den kon sabi taki den pikin e libi wan dobru libi? (b) Fu san-ede disi mu tapu kristen yonguwan fu libi wan dobru libi?

18 Denki boiti fu dati na a nen èn den firi fu papa nanga mama. „Na dei ben kon taki mi papa nanga mama ben kon sabi san mi ben du trutru”, na boi ben skrifi di wi ben kari na tapsei. „A ben seki den, èn fu na fosi tron ini mi libi mi ben si mi mama en papa e krei. San mi ben du ben gi den furu pen.” Yu papa nanga mama ben sa musu krei ooktu efu den ben mu kon sabi taki yu e libi wan dobru libi. Yu wani dati? „Wan bun nen de moro bun leki bigi gudu”, na bijbel e taki (Odo 22:1, Willibrordvertaling). Te yu e libi wan dobru libi yu e trowe yu eigi nen. Ma dati a no ala sani. Yu e pori ooktu na bun nen fu papa nanga mama èn fisti en sodati yu e lai den èn e tyari den kon ini verleigi. — Odo 10:1; 17:21.

19. Sortu krakti na fowtu libi fu Yakob manpikin ben abi tapu en bun nen, èn sortu leri wi kan leri fu disi?

19 Na tori fu den manpikin fu Yakob meki wi si bun fa pikin kan ruwineer na bun nen fu den papa nanga mama. Di wan man nanga tranga ben go didon na Yakob umapikin Dina, dan en brada ben srakti den man fu na foto èn ben fufuru moro fara na foto, soddti Yakob ben kragi taki: „Unu tyari na banfluku kon tapu mi, fudi un meki mi de wan tingi sani gi den sma fu na kondre.” Gado ben gi Yakob srefi na komando fu gwe libi na kontren (Genesis 34:30; 35:1). Ooktu yu kan meki na nen fu yu papa nanga mama de wan tingi sani, sodati den e go syen srefi fu luku birti nanga mati ini den ai. Iya, na bijbel e taki: „Wan manpikin sondro frustan de wan tergi sani gi en papa èn wan bitafasi gi en di ben meki en.” — Odo 17:25.

20. Sortu tumsi bigi presenti kristen papa nanga mama ben tyari krosbei kon gi den pikin?

20 Ma wi abi ala fertrow taki yu no wani taki yu papa nanga mama mu ondrofeni tergifasi nanga bitafasi. Go prakseri fu dat’ede sortu krakti yu du sa abi tapu den. Èn efu yu abi na grani fu abi kristen papa nanga mama denki dan ooktu san den ben gi yu — no wawan na libi — ma wan moro diri sani. Na bijbel e taki fu Yehovah: „Na lobi bunfasi fu yu moro bun leki na libi” (Psalm 63:3). Fudi den kweki na ini na waarheid, dan yu papa nanga mama ben tyari Gado lobi bunfasi kon krosbei fu yu èn ben yepi yu fu kon ini wan bun matifasi nanga en. Fu abi den de moro bun leki a libi srefi, bika srefi efu yu mag dede, Gado sa wiki yu kon kisi teigo libi na ini na Paradijs.

Yepi trawan fu tan farawe

21. (a) Sortu frantwortu yonguwan abi di sabi fu ogri fu trawan? (b) Sortu tumsi moi eksempre wan tinadri-yari meisje ben gi?

21 San yu mu du efu yu sabi taki wan sma e libi wan dobru libi? Gi na sma dek’ati fosi fu go na den owruman. Èn efu a no wani du disi? Dan a de yu bijbel frantwortu fu ferteri den owruman (Levitikus 5:1). Wi e frustan taki disi kande no de makriki, ma a de yoisti fu du disi. „Den soro di wan sma di lobi yu meki na yu, de getrow”, na bijbel e taki (Odo 27:6). Wan tinadri-yari umapikin baka di a ben yere wan lezing pe en bijbel frantwortu ben tyari kon na krin, ben go na en mati di leki fa a ben sabi ben du fowtu sani èn ben taigi en taki a ben mu ferteri dati na den owruman. „Mi ben go aksi efu a ben taki nanga wan owruman”, na meisje e skrifi. „Dati a no ben du. Sobun, mi ben go taki nanga wan fu den.” Na yongu meisje ben taki: „Mi ben du bun fu tyari mi ex-moro bun mati tori go na den owruman?” A no de fu taki taki a ben du san bun! Aladi den wantewante bakapisi fu na du disi kan de wan sari wan, toku na bun bakapisi bakaten kan de wan prisiri wan, iya, fu kibri na libi fu na sma di ben du den sondu. — Hebrew sma 12:11.

22. (. . . ?)

22 Ma yu kan tan farawe fu efu efu noiti yu bigin fu libi wan dobru libi. Kweki wan tranga persoonlek matifasi nanga Gado, soleki yu ben sa du dati nanga wan bun mati. Du disi fudi yu e begi geregeld na en, fudi yu e aksi en fu yepi yu èn fudi yu e studeri fayafaya en wortu, na bjbel, sodati yu e go warderi trutru den eigifasi fu en. Un yonguwan, dan un sa kisi blesi èn prisiri na ati fu un papa nanga mama. Ma moro prenspari ete, un sa prisiri na ati fu Yehovah. — Odo 27:11.

San yu sa piki?

◻ Fu san-ede son yonguwan e libi wan dobru libi?

◻ Fa son papa nanga mama e meki den pikin libi wan dobru libi?

◻ San na libi fu wan dobru libi wani taki trutru?

◻ Fa yonguwan kan tan farawe fu libi wan dobru libi?

◻ Sortu frantwortu yonguwan abi efu den sabi taki tra yonguwan e e du seryusu fowtu?

[Prenki na tapu bladzijde 8]

Fetrow takimakandra e sori na lobi fu na papa ofu mama

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Efu yu sabi taki wan trawan du wan bigi fowtu, dan yu mu gi na sma dati dek’ati fu ferteri dati

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma