Gado e feni en boen taki sma e dresi trawan nanga jepi foe begi?
„WI SI freimde sani tide!” Ija, den sma di ben loekoe ben froewondroe. Na fesi den eigi ai den ben si fa wan man di ben lan dorodoro, ben meki kon betre. A dresiman ben froeteri a man: „Opo èn teki joe pikin bedi èn go na oso.” Èn dati a man ben doe! A no ben lan moro langa. A no de foe froewondroe taki den wan di ben de drape ben „bigin gi Gado nen glori”! (Lukas 5:18-26) A meki kon betre disi, di Jesus Krestes ben doe so wan 2000 jari pasa, ben plisi Gado krinkrin.
Fa a de ini a ten disi? A meki kon betre na wan wondroe fasi, na wan boen okasi ete gi sma di no kan feni datra jepi? Jesus ben doe wondroe foe meki sma kon betre. Ini a ten disi sma di e meki trawan kon betre nanga begi e taki dati den e waka baka en. Fa wi moesoe prakseri foe a sani disi di den e taki?
Den e taki foe kon betre nanga jepi foe begi leki „wan fasi foe dresi siki nanga jepi foe begi èn nanga a sori foe bribi ini Gado. A Encyclopædia Britannica e taki: „A historia foe meki sma kon betre nanga jepi foe begi ini a kresten bribi, ben bigin nanga a froewondroe diniwroko foe Jesus ensrefi en foe den apostel.” Ija, Jesus ben dresi sma na wan toemoesi moi fasi. Sma di e meki trawan kon betre nanga jepi foe begi, ini a ten disi, e doe den wondroe disi leki fa en ben doe?
Bribi — Wan sani di de fanowdoe?
Leki fa Black’s Bible Dictionary e taki, dan Jesus ben kari [bribi] joisti leki wan sani di ben de fanowdoe gi den wondroe foe en foe dresi sma. Ma dati ben de so? Jesus ben aksi foe a siki sma taki a ben moesoe abi bribi bifo a ben sa dresi en? A piki na no. Bribi ben de fanowdoe foe na sei foe a dresiman, no spesroetoe foe a sei foe a siki sma. Na wan okasi den disipel foe Jesus ben misi foe dresi wan boi di ben abi fadon siki. Jesus ben dresi a boi en ben froeteri den disipel baka ten, san ede den no ben man dresi a boi. „A ben taigi den: ’Foe a pikinso bribi foe joe ede.’” — Mateus 17:14-20.
Akroederi Mateus 8:16, 17, Jesus „ben dresi alamala di no ben meki en boen.” Foe troe, den sma disi ben abi wan marki foe bribi ini Jesus di ben meki taki den ben go na en (Mateus 8:13; 9:22, 29). Ini moro foeroe kefal den ben moesoe kon èn aksi en bifo a ben dresi den. Ma, gi a wondroe di a ben o doe den no ben abi foe bekènti fosi taki den ben abi bribi. Na wan okasi Jesus ben dresi wan lan man di no ben sabi srefi soema Jesus ben de (Johanes 5:5-9, 13). Na a neti di den ben fanga en, Jesus ben meki a jesi, di ben koti gowe, foe a dienstknekti foe a granpriester, kon boen baka, ala di a man disi ben de wan sma foe a groepoe foe den feanti foe Jesus di ben kon foe fanga en (Lukas 22:50, 51). Ija, na son okasi, Jesus ben wiki srefi den dedewan! — Lukas 8:54, 55; Johanes 11:43, 44.
Fa Jesus ben kan doe den sortoe wondroe disi? Bika a ben froetrow tapoe Gado santa jeje, noso wroko krakti. Disi ben de na sani di ben meki sma kon betre, no a bribi foe a siki sma. Efoe joe e leisi den tori ini den evangelie, joe sa si toe taki te Jesus ben meki sma kon betre, a no ben doe disi nanga foeroe pranpran. A no ben handri na wanfasi foe kan hari a prakseri foe sma kon loekoe noso wroko tapoe sma firi na wan kroektoe fasi. Morofara, awasi sortoe siki den sma ben abi toe, Jesus no ben misi noiti. Ala ten a ben abi boen bakapisi èn noiti a ben aksi moni. — Mateus 15:30, 31.
A meki kon betre ini a ten disi de leki di foe Jesus?
Siki na wan toemoesi takroe problema èn te a e naki wi, wi e soekoe froeloesoe. Ma, san efoe wi e libi na wan presi pe datra nanga sma di e loekoe sikiman e handri „sma leki sani èn no leki libisma, spesroetoe den di no abi foeroe moni”? Dati na a situwâsi di wan datra ben si ini wan Latijns Amerkankondre. Èn san efoe wi e libi na wan presi pe, neleki ini a srefi kondre dati, ’soso 40 persent foe den datra abi den papiri foe doe a wroko foe den?
A no de foe froewondroe taki foeroe sma, di no e si wan tra fasi foe loesoe den problema, e si a meki kon betre nanga jepi foe begi leki wan sani di awansi foe a no fa warti foe proeberi. Tokoe, a boeweri di den dresiman e boeweri, taki den meki trawan kon betre nanga jepi foe begi, na wan strei aksi. Foe eksempel, so leki fa sma denki dan 70.000 sma ben fisiti wan konmakandra ini São Paulo, Brasion, pe toe dresiman ben masi hondrohondro bril broko di den arkiman ben iti èn ben pramisi den sma, di ben e bribi sani esi-esi èn di ben abi den bril, taki den ben sa kan si boen baka. Wan foe den dresiman ben erken na wan eerlijkfasi ini wan aksi-takimakandra: „Mi no kan taki dati ala den siki sma gi soema wi begi sa kon betre. A e anga foe a bribi foe den. Efoe wan sma e bribi, a sa kon betre.” A ben soekoe a fowtoe foe misi foe kon betre na a mankeri foe bribi foe a sei foe a siki sma. Memre taki Jesus ben iti fowtoe foe a misi foe meki sma kon betre na a mankeri foe bribi foe a wan di e doe a wroko foe meki trawan kon betre! — Markus 9:37-42.
Wan tra dresiman ben pramisi foe dresi kanker nanga lanfasi. San ben pasa? Akroederi a tijdschrift Veja, „a pramisi, so leki fa a ben sori, no ben kon troe. Èn arki a fasi fa a man ben tjari ensrefi: „Ini pikinmoro toe joeroe langa, [a dresiman] ben prisiri den arkiman nanga preiki, begi, babari, singi — a ben e naki sma srefi nanga a denki foe poeroe den ogri jeje di e tan ini a skin foe den getrow-wan. Na a kaba, a ben iti en das nanga en sakanisa na den arkiman di ben de ini trance [den jeje ben gowe libi den skin go na tapoe] èn ben meki wan collekte preti go lontoe foe piki ’friwani bijdrage.’” Jesus nanga den apostel foe en noiti ben aksi moni foe den wondroefasi fa den ben meki sma kon betre, èn noiti den ben abi foe doe nanga den sortoe prèi disi.
A de krin dan, taki den disiten dresiman no e doe san Jesus ben doe. Èn a tranga foe froestan taki Gado ben sa feni en boen san den e doe. Ma a e feni ibriwan meki kon betre foe sma na wan wondroe fasi, boen ini a ten disi? Noso wan tra fasi de taki a bribi foe wi kan jepi wi te wi noso den lobiwan foe wi e kon siki?