Bijbel — Wan boekoe di wi moesoe leisi
A DE makriki foe no abi noti moro foe taki te wan sma e taki foe bijbel. A de a boekoe di panja na ala sei moro leki ala tra boekoe ini a heri historia. Bijbel na a moro owroe boekoe, a boekoe di vertaal moro leki tra boekoe, a boekoe di den e teki den wortoe taki moro leki trawan, a boekoe di abi moro foeroe krakti na tapoe sma leki tra boekoe, èn a boekoe di sma e respeki moro leki ala tra boekoe. So leki fa a sori, dan a de a boekoe toe di sma e kroetoe moro leki tra boekoe. A de a boekoe di kisi foe doe nanga a tapoe di sma tapoe en na poebliki, a bron di den bron en, èn a gens di den e gens en na wan ogrifasi moro leki tra boekoe. A no de foe taki, dati bijbel pasa ala den sani disi. Ala di disi de so, a de wan sari sani taki wan sani de, di no e fiti bijbel moro langa. A gersi taki a no de a boekoe moro di sma e leisi moro foeroe na alasei na grontapoe.
Ala di sma kande abi wan bijbel wan presi ini den oso, tokoe foeroe sma e firi taki den abi toemoesi foeroe sani foe doe èn no abi ten foe leisi en troetroe. Wanten a leisi di sma ben leisi, ben de wan pôpi fasi foe kiri a ten. Ma now, moro foeroe sma wani foe gebroiki den fri ten foe den foe loekoe telefisi noso foe doe wan tra sani. Denwan di tokoe e leisi, moro foeroe wani wan sani di no e aksi foeroe moeiti foe froestan èn di makriki. Foe leisi bijbel wani taki foe poti prakseri na tapoe en, èn moro foeroe sma no e poti prakseri moro langa na tapoe san den e leisi.
Tokoe bijbel no pasa ala den sani disi, soso foe meki a tan tapoe den boekoeplanga foe wi. Boen reide de, foe san ede wi moesoe leisi bijbel. Prakseri wan toe troe tori foe en.
A no de foe froewondroe taki a pasa ala den sani
A wortoe „bijbel” e kon foe a Griki wortoe bi·bli’a, di wani taki „pikin boekoe”. Disi e memre wi taki bijbel meki foe wan nomroe foe boekoe — sonwan foe den no de so pikin! Den ben skrifi ini wan pisiten foe tinasiksi hondro jari. Ala di den skrifiman ben de libisma, wan moro hei Fonten ben meki den skrifi nanga jepi foe a santa jeje. Wan bijbel skrifiman ben taki: „Noiti den ben taki profeititori nanga libisma wani, ma libisma ben taki foe di Gado wani, so leki fa santa jeje ben gi den foe taki” (2 Petrus 1:21). San de troe gi profeititori foe bijbel, de troe toe gi a tra pisi foe bijbel. Den „pikin boekoe” disi, di Gado ben meki den skrifi nanga jepi foe a santa jeje, de foeroe nanga den hei prakseri foe Jehovah Gado (Jesaja 55:9). A no de foe froewondroe taki bijbel ben pasa ala den sani so langa.
Gi den foetoeboi foe Gado, bijbel ben de alaten a moro prenspari boekoe. Den e agri nanga na apostel Paulus, di ensrefi de wan foe den skrifiman foe bijbel. A ben taki: „Ala den Boekoe foe bijbel, Gado ben meki den skrifi den nanga jepi foe en santa jeje èn den de boen foe leri sma” (2 Timoteus 3:16). Foe dati ede, bijbel na a fondamenti foe a bribi foe Jehovah Kotoigi ini a ten disi. A e gi den, den leri foe den èn a e tiri a fasi fa den e tjari densrefi. Nanga den heri ati den e gi ibri sma a rai foe leisi wan pisi foe Gado Wortoe ibri dei èn foe prakseri dipi nanga warderi foe den sani di de na ini a Wortoe. — Psalm 1:1-3.
A gwenti di sma abi foe leisi bijbel
A gwenti di sma abi foe leisi den Boekoe foe bijbel, ben de wan sani di ben gi wini fositen. Den kownoe foe Israèl ben kisi a komando foe meki wan eksemplaar foe a Wet gi densrefi di den skrifi nanga anoe — di a Wet de now wan prenspari pisi foe bijbel — èn foe leisi en ala dei leki wan sani di e tan memre den foe a wani foe Gado gi den (Deuteronomium 17:18-20). Misi foe doe so, ben meki taki foeroe foe den kownoe ben fadon.
A waarde foe stoeka den Boekoe foe bijbel e kon na krin ini a kefal foe na owroe profeiti Danièl. Bikasi persoonlek a ben stoeka den pisi foe bijbel di ben de ini den dei foe en, Danièl, ala di a ben de ini katibo na Babilon, ben man ’si nanga jepi foe den boekoe’ taki wan prenspari profeititori, di Jeremia ben skrifi, ben de foe kon troe. — Danièl 9:2.
Na a ten di Jesus ben gebore, a „regtfardiki èn respeki” man, Simeon, ben froewakti nanga overtoigi foe si a sma di ben o tron a Krestes, noso a Mesias. Simeon ben kisi a pramisi taki a no ben sa dede bifo a si a Krestes. A sori di a ben wani foe sori na tapoe a profeititori foe Jesaja, di a ben hori a jongoe pikin Jesus ini en anoe, e sori taki Simeon ben de wan man di ben leisi den Boekoe foe bijbel boen, di ben skrifi kaba ini den dei foe en. — Lukas 2:25-32; Jesaja 42:6.
Di Johanes a Dopoeman ben e preiki, dan „a pipel ben e froewakti” a Mesias. San disi e sori? A e sori taki foeroe sma na mindri den Djoe ben sabi den Mesian profeititori di skrifi ini den Boekoe foe bijbel (Lukas 3:15). Disi na wan moi sani foe si, bika ini den dei dati boekoe no ben de makriki foe kisi. Eksemplaar foe den Boekoe foe bijbel ben moesoe meki nanga anoe (wan sani di ben aksi foeroe sorgoe nanga foeroe moeiti), èn foe di den ben meki nanga anoe, den ben diri èn moeilek foe kisi. Fa sma ben kon sabi san ben skrifi ini den Boekoe foe bijbel?
Ini foeroe kefal, foe di den ben leisi en na poebliki. Foe eksempre, Moses ben komanderi taki tapoe spesroetoe ten, a heri Wet di Gado ben gi, ben moesoe leisi gi den Israèlsma di ben kon makandra (Deuteronomium 31:10-13). Ini a pisiten foe a fosi jarihondro Gewoon Teri, a leisi foe bijbel boekoe na poebliki ben panja na ala sei. A disipel Jakobus ben taki: „Sensi owroeten, Moses ben abi sma di e preiki foe en ini ibri foto, foe di den e leisi en ini den snoga tapoe ibri sabadei.” — Tori foe den Apostel 15:21.
Ini a ten disi, a de makriki foe abi wan eigi eksemplaar foe bijbel. Awansi fa a no fa, wan toe foe den „pikin boekoe” disi de foe kisi ini den tongo foe 98 procent foe den libisma na grontapoe. Foe dati ede, a de wan sari sani taki foeroe sma no abi belangstelling foe leri san bijbel wani foe taigi den. A kan de so taki a ten disi na wan sabidensi ten, ma a Wortoe foe Gado, bijbel, tokoe de spesroetoe „boen foe leri sma”. A e gi gosontoe rai ini a tori foe boen gwenti nanga wet, libisma demakandra, èn foeroe tra tori. Boiti foe dati, bijbel e gi a wan-enkri seiker howpoe foe wan ten di e kon pe vrede o de.
Leisi en doronomo
Foe dati ede, Jehovah Kotoigi ben meki en wan prenspari pisi foe a wroko foe den foe gi deki-ati foe leisi bijbel doronomo. Tapoe na oso foe a fabriki, na a edekantoro foe den ini Brooklyn, New York, a deki-ati de foe si nanga fatoe letter: „LEISI GADO WORTOE A SANTA BIJBEL IBRI DEI.” Miljoenmiljoen sma di ben pasa, ben si den wortoe disi, èn wi e howpoe taki foeroe foe den poti prakseri na tapoe.
Ini den moro leki 73.000 gemeente foe Jehovah Kotoigi na heri grontapoe, den e hori konmakandra foe a theokrasia diniwroko-skoro ibri wiki. Wan pisi foe a lès na foe leisi wan pisi di den teki poeroe foe bijbel, na poebliki. Ala sma di de drape, kisi wan toewijzing toe foe leisi wan toe kapitel foe bijbel ibri wiki persoonlek na den eigi oso. Denwan di e tan hori na a schema disi, e leisi a heri bijbel te foe kaba.
A seti disi de ini akroederi nanga wan foe den leriboekoe di den e gebroiki na a skoro disi. A boekoe Handleiding voor de Theocratische Bedieningsschool (Handleiding gi a Theokrasia Diniwroko-skoro) e taki: „Joe persoonlek schema moesoe abi na ini toe, ten foe leisi bijbel. A abi foeroe waarde te joe e leisi en foe a bigin te na a kaba. . . . Ma, te joe e leisi, joe marki no moesoe de foe leisi wawan, ma foe kon froestan a moro prenspari sani foe en, nanga a marki foe memre. Teki joe ten foe prakseri dipi foe den sani di a e taki.”
Tra poeblikâsi di Jehovah Kotoigi tjari kon na doro, e gi so srefi deki-ati foe leisi bijbel. Foe eksempre, ini a sisa tijdschrift foe a wan disi, Ontwaakt!, wan deki-ati gi jongoe sma ben de disi: „Joe ben leisi . . . bijbel foe a bigin te na a kaba? Ija, bijbel na wan deki boekoe, ma foe san ede joe no e broko a leisi foe en ini sjatoe pisi? . . . Den ’boen-ati sma’ foe Berei-a, ’ben ondrosoekoe den Boekoe foe bijbel finifini ala dei’ (Tori foe den Apostel 17:11). Efoe joe hori joesrefi na wan schema foe leisi soso 15 miniti wan dei . . . , dan joe ben kan kaba nanga a leisi foe bijbel ini wan jari.” Ija, Jehovah Kotoigi e firi taki kresten ini a ten disi moesoe sabi den Boekoe foe bijbel boen, neleki fa den foetoeboi foe Gado ben sabi den ini owroeten.
Nanga disi ini prakseri, den Kotoigi ben gi deki-ati gi wan fasi foe leisi bijbel na poebliki ini a ten disi. Den e teki a leisi foe a heri bijbel tapoe cassette ini difrenti tongo. Gi foeroe sma disi ben de wan boen jepi foe man wini wan toe problema di e tapoe den foe leisi bijbel. Sonwan e arki den cassette disi ala di den e wroko na oso, e rèi den oto, noso e doe wan lo tra sani. A de wan ondrofeni di e gi foeroe prisiri, foe sidon èn arki pî na a leisi foe wan pisi foe bijbel, ala di wi srefi e leisi toe ini wi eigi bijbel.
Efoe joe no e leisi bijbel ala dei ete, dan foe san ede joe no e meki en wan gwenti foe doe so? Disi no abi foe teki langa ibri dei, ma den wini di joe sa abi sa foeroe, foe di te joe e fiti den Boekoe foe bijbel ini joe libi, dan joe sa man handri nanga koni èn sa njanboen foe wan libi di e gi boen pai na jejefasi. Joe sa handri ini akroederi toe nanga a komando disi di ben gi langa pasa na a fesiman foe Israèl, Josua: „A wetboekoe disi no moesoe komoto na joe mofo, èn dei nanga neti joe moesoe leisi na ini nanga wan safri sten, so dati joe kan handri finifini ini akroederi nanga ala sani san skrifi na ini; bikasi dan joe sa meki joe pasi waka boen èn dan joe sa handri nanga koni.” — Josua 1:8.
Den bladzijde foe bijbel e tjari a lobi prakseri di Jehovah abi gi a libisma famiri di e gi jesi, kon na krin. Soifri sabi foe en Wortoe di skrifi nanga jepi foe santa jeje, abi leki bakapisi troe kolokoe nanga a howpoe foe libi foe têgo ini wan paradijs ini wan toemoesi moi njoen grontapoe foe blesi di no e kaba (Lukas 23:43; 2 Petrus 3:13). Meki joe teki den okasi di joe abi, foe leisi èn stoeka bijbel èn graboe hori a toemoesi moi libi disi.