„Prèise Jah, oen pipel!”
„Ibri sani di e bro, meki a prèise Jah.” — PSALM 150:6.
1, 2. (a) Te o fara a troe krestendom ben gro boen na ini a fosi jarihondro? (b) Sortoe warskow den apostel ben gi na fesi? (c) Fa a ben doe kon, taki sma ben fadon komoto na bribi?
JESUS ben orga den disipel foe en kon tron a kresten gemeente, di ben gro boen na ini a fosi jarihondro. Ala di a gemeente ben kisi hebi gens na relisi sei, tokoe „a boen njoensoe . . . ben e preiki na ala mekisani di de na ondro hemel” (Kolosesma 1:23). Ma baka di den apostel foe Jesus Krestes dede, dan Satan ben gebroiki triki foe meki sma fadon komoto na bribi.
2 Den apostel ben warskow na fesi taki disi ben o pasa. Foe eksempre, Paulus ben taigi den owroeman foe Efeise: „Poti prakseri na tapoe oensrefi èn na tapoe a heri ipi, di na mindri den santa jeje ben poti oenoe foe wroko leki opziener, foe wei a gemeente foe Gado, di a ben bai nanga a broedoe foe en eigi Manpikin. Mi sabi taki baka te mi gowe, dan wolfoe di e kwinsi sma sa boro kon na oen mindri èn den no sa handri na ipi na wan safoefasi, èn foe oen eigi mindri, man sa opo di e taki kroektoe sani foe hari den disipel kon na den baka”. (Tori foe den Apostel 20:28-30; loekoe toe 2 Petrus 2:1-3; 1 Johanes 2:18, 19.) So boen, na ini a di foe fo jarihondro, a krestendom di ben fadon komoto na bribi, ben bigin wroko makandra nanga a Grontapoemakti Rome. Wan toe jarihondro baka dati, a Santa Grontapoemakti Rome, di ben abi foeroe foe doe nanga a powsoe foe Rome, ben kon tiri wan bigi pisi foe a libisma famiri. Baka wan pisi ten, den Protestant Reformsma ben opo densrefi teige den ogri sani di Lomsoe kerki ben doe pasa marki, ma den no ben man tjari a troe krestendom kon baka.
3. (a) O ten èn fa a boen njoensoe ben preiki gi ala mekisani? (b) Sortoe froewakti di bijbel ben gi, ben kon troe na ini 1914?
3 Ma tokoe, di a kaba foe a di foe 19 jarihondro ben e doro, wan opregti groepoe bijbel studenti ben de fajafaja baka e preiki èn e tjari ’a howpoe foe a boen njoensoe go na ala den mekisani di de na ondro hemel’. Tapoe a gron foe a studeri di a groepoe disi ben studeri bijbel profeititori, meki moro leki 30 jari na fesi den ben sori go na 1914 leki a jari di ben sa marki a kaba foe „den fasti ten foe den nâsi”, wan pisi ten foe „seibi ten”, noso 2520 jari di ben bigin nanga a pori di Jerusalem ben kisi na ini 607 b.G.T. (Lukas 21:24; Danièl 4:16). Soleki fa den ben froewakti, dan 1914 ben sori taki a de wan jari pe wan prenspari kenki ben kon na ini libisma afersi na grontapoe. Na hemel, sani ben pasa toe di ben de prenspari gi a historia. Na a ten dati, a Kownoe foe têgo ten, ben poti en kompe Kownoe, Jesus Krestes, na tapoe wan hemel kownoestoeroe leki wan bigin foe poeroe ala godelowsoefasi na grontapoe èn tjari a Paradijs kon baka. — Psalm 2:6, 8, 9; 110:1, 2, 5.
Loekoe a Mesias Kownoe!
4. Fa Jesus ben doe akroederi san en nen Mikaèl wani taki?
4 Na ini 1914, a Mesias Kownoe disi, Jesus, ben opo doe sani. Na ini bijbel den e kari en Mikaèl toe, san wani taki „Soema de leki Gado?”, bika a abi na prakseri foe regtfardiki a soevereiniteit foe Jehovah soleki fa a skrifi na ini Openbaring 12:7-12, dan na apostel Johanes ben froeteri na ini wan fisjoen san ben sa pasa: „Feti ben broko na hemel: Mikaèl nanga den engel foe en ben feti nanga a draak, èn a draak nanga den engel foe en ben feti, ma a no ben wini, so srefi no wan presi no ben feni moro gi den na ini hemel. Foe dati ede den ben fringi a bigi draak go na ondro, a fosi sneki, a wan di den e kari Didibri nanga Satan, di e kori heri grontapoe pe sma e libi; den ben fringi en go na grontapoe, èn den engel foe en den ben fringi go na ondro makandra nanga en.” Ija, a ben fadon wán fadon!
5, 6. (a) Sortoe span sani ben meki bekènti na hemel, baka 1914? (b) San Mateus 24:3-13 abi foe doe nanga dati?
5 Dan wan tranga sten na hemel ben bari taki: „Now a ten doro foe a froeloesoe nanga a krakti nanga a kownoekondre foe wi Gado nanga a makti foe en Krestes, bika den fringi a sma di e kragi den brada foe wi, go na ondro, a sma di e kragi den dei nanga neti bifo wi Gado! Èn den [getrow kresten] ben wini en foe a broedoe foe a Pikin Skapoe [Krestes Jesus] ede èn foe a wortoe ede foe a kotoigi di den ben gi, èn den no ben lobi a sili foe den, srefi nanga dede na den fesi.” Disi wani taki froeloesoe gi den sma di e hori den soifri retifasi, èn di sori bribi na ini a diri froeloesoe-ofrandi foe Jesus. — Odo 10:2; 2 Petrus 2:9.
6 A tranga sten na hemel ben go doro foe froeklari: „Foe dati ede, oen prisiri, oen hemel nanga oenoe di e libi drape! Heloe foe grontapoe nanga se, bika Didibri saka kon na oenoe, a abi bigi atibron, foe di a sabi taki a abi wan sjatoe pisi ten nomo.” So boen, a „heloe” di a profeititori ben taki foe en taki a ben sa kon na tapoe a grontapoe disi, sori ensrefi na ini den grontapoefeti, angriten, pèstsiki, gronseki, nanga a kroektoedoe di pina grontapoe na ini a jarihondro disi. Soleki fa Mateus 24:3-13 e froeteri, dan Jesus ben taki na fesi dati den sani disi ben sa de wan pisi foe ’a marki foe a bosroiti foe a seti foe sani’. Soleki fa a profeititori e taki, dan sensi 1914 libisma ondrofeni heloe na grontapoe, na wan fasi di no abi en speri na ini a heri libisma historia na fesi.
7. Foe san ede Jehovah Kotoigi e preiki leki a de wan sani di de tranga fanowdoe?
7 Libisma kan feni howpoe gi a tamara na ini a pisi ten disi foe heloe di kon foe Satan? Ija, foe troe, bika Mateus 12:21 e taki foe Jesus: „Ija, tapoe en nen den nâsi sa howpoe!” A broeja situwâsi di de na mindri den nâsi, no [wawan] e sori ’a marki foe a bosroiti foe a seti foe sani’, ma a e sori toe tapoe ’a marki foe Jesus en denoja’ leki hemel Kownoe foe a Mesias Kownoekondre. Jesus e taki moro fara foe a Kownoekondre dati: „A boen njoensoe disi foe a kownoekondre sa preiki na heri grontapoe pe sma e libi, leki wan kotoigi gi ala nâsi, èn dan a kaba sa kon” (Mateus 24:14). Soema na den wan-enkri sma na ini a ten disi na grontapoe di e preiki a toemoesi moi howpoe foe Gado Kownoekondre tiri? Na Jehovah Kotoigi! Foe di den sabi taki a ten de tranga fanowdoe, dan den e meki na poebliki èn na oso foe oso bekènti, taki heri esi Gado Kownoekondre foe regtfardikifasi nanga vrede de so fara foe teki den afersi foe grontapoe abra. Joe abi wan prati na a diniwroko disi? Wan moro bigi grani joe no ben sa kan abi! — 2 Timoteus 4:2, 5.
Fa „a kaba” e kon?
8, 9. (a) Fa a kroetoe ben bigin „na a oso foe Gado”? (b) Fa krestenhèit ben pasa a Wortoe foe Gado?
8 A libisma famiri doro wan pisi ten foe kroetoe. Na ini 1 Petrus 4:17, den e froeteri wi taki a kroetoe ben bigin „na a oso foe Gado” — wan kroetoe foe organisâsi di e taki dati den na kresten organisâsi, èn a kroetoe disi ben de krin foe si sensi di „den lasti dei” ben bigin nanga a kiri di sma kiri makandra na ini a Fosi Grontapoefeti na ini a pisi ten foe 1914-1918. Fa sani waka nanga krestenhèit na a ten foe a kroetoe disi? We, loekoe fa a de nanga den kerki, di e horibaka gi den feti sensi 1914. A no de so, taki den kerki tiriman foe krestenhèit kon flaka nanga „a broedoe foe den sili foe den pôtiwan di no doe noti”, èn di den ben gi deki-ati foe go na ini a faja foe den feti? — Jeremia 2:34.
9 Soleki fa a skrifi na ini Mateus 26:52, dan Jesus ben taki: „Ala den wan di e teki a feti-owroe, sa lasi den libi nanga a feti-owroe.” Disi ben de troe srefisrefi na ini den feti foe a jarihondro disi! Den kerki tiriman gi jonkoeman deki-ati foe go kiri tra jonkoeman, srefi di foe den eigi relisi — Katoliksma kiri Katoliksma, èn Protestantsma kiri Protestantsma. Sma poti a lobi gi a nâsi foe den moro hei leki Gado nanga Krestes. No so langa pasa ete, sma na son Afrikan kondre ben poti a lobi di den lobi a lo noso a ras foe den, moro hei leki bijbel gronprakseri. Na Rwanda, pe moro foeroe foe den sma di e libi drape na Katoliksma, den ben kiri kande so wan afoe miljoen libisma na ini wan feti na mindri lo. A powsoe ben erken na ini a koranti foe a Vatikan, L’Osservatore Romano: „Disi na krinkrin a kiri di sma kiri wan heri ras, èn a de wan sari taki srefi Katoliksma de frantiwortoe gi dati.” — Teki gersi Jesaja 59:2, 3; Mika 4:3, 5.
10. Sortoe kroetoe Jehovah sa tjari kon na tapoe falsi relisi?
10 Fa a Kownoe foe têgo ten, e si den relisi di e gi sma deki-ati foe kiri makandra noso di e tanapoe e loekoe sondro foe doe wan sani, ala di den memre foe den eigi ipi e kiri tra memre? Openbaring 18:21, 24 e froeteri wi foe Babilon a Bigiwan, a seti foe falsi relisi na heri grontapoe: „Wan tranga engel ben opo wan ston leki wan bigi miriston èn a ben trowe en go na ini se, taki: ’Na a srefi fasi den sa fringi Babilon, a bigi foto, go na ondro nanga wan esi-esi fringi, èn noiti moro den no sa feni en. Ija, na ini en den ben feni a broedoe foe den profeiti èn foe den santawan èn foe ala den wan di den kiri na grontapoe.’”
11. Sortoe kefalek ogri sani pasa na ini krestenhèit?
11 Kefalek ogri sani pasa na ini krestenhèit leki wan kontroe foe bijbel profeititori. (Teki gersi Jeremia 5:30, 31; 23:14.) Disi moro foeroe pasa foe di den kerki tiriman foe krestenhèit tapoe den ai gi ogri, meki hoeroedoe e panja ensrefi na ondro den ipi foe den. Na Verenigde Staten foe Amerkankondre, di sma e si leki wan kresten kondre, so wan afoe foe den trow e broko. A kisi di tini e kisi bere èn homo-sekslibi, lai srefisrefi na ondro den memre foe kerki. Priester e gebroiki jongoe pikin foe abi seks nanga den — èn disi e pasa foeroe. Sma taki, dati a moni di lomsoe kerki na Verenigde Staten foe Amerkankondre moesoe pai den sma di e tjari den go na fesi kroetoe foe den sani disi ede, ben kan kostoe den wán miljard dala na ini tin jari. Krestenhèit poti a warskow foe na apostel Paulus di de foe feni na ini 1 Korentesma 6:9, 10 na wan sei: „San! Oenoe no sabi taki onregtfardiki sma no sa kisi a kownoekondre foe Gado? No meki sma kori oenoe. No wan hoeroeman, no wan anbegiman foe kroektoe gado, no wan soetaman, no wan man di den e hori foe doe sani di a no meki foe dati, no wan man di e didon nanga man, no wan foefoeroeman, no wan sma di abi bigi-ai, no wan droengoeman, no wan skempiman, no wan bedrigiman, sa kisi a kownoekondre foe Gado.”
12. (a) Fa a Kownoe foe têgo ten sa opo doe sani nanga Babilon a Bigiwan? (b) Foe san ede a pipel foe Gado sa singi „Halelujah” singi, tra fasi leki fa krestenhèit e doe en?
12 Heri esi, Jehovah, a Kownoe foe têgo ten, sa doe wan sani nanga a jepi foe en hemel Edeman foe Feti, Krestes Jesus, èn a sa meki a bigi banawtoe loesoe kon. Fosi, krestenhèit nanga ala den tra pisi foe Babilon a Bigiwan sa ondrofeni a strafoe foe a kroetoe foe Jehovah (Openbaring 17:16, 17). Den sori taki den no warti foe kisi a froeloesoe di Jehovah gi nanga a jepi foe a froeloesoe-ofrandi foe Jesus. Den lagi a santa nen foe Gado. (Teki gersi Esekièl 39:7.) Na wan sani di e gi foe lafoe taki den e singi „Halelujah” singi na ini den kefalek moi kerki oso foe den! Den e poeroe a diri nen foe Jehovah na ini den bijbel vertaling foe den, ma a gersi taki den frigiti dati „Halelujah” wani taki „Prèise Jah”, — „Jah” na wan sjatoe fasi foe taki „Jehovah”. A fiti srefisrefi taki Openbaring 19:1-6 skrifi den „Halelujah” singi, di baka ete wan sjatoe pisi ten sma sa singi te den o prisiri taki Gado tjari a strafoe kon na tapoe Babilon a Bigiwan.
13, 14. (a) Sortoe prenspari sani e pasa baka dati? (b) San na a kolokoe bakapisi gi sma, di e frede Gado?
13 San e kon baka dati na taki Jesus ’e doro’ foe leisi èn tjari a strafoe kon na tapoe den nâsi nanga pipel. Ensrefi ben taki na ini wan profeititori: „Te a Manpikin foe libisma [Krestes Jesus] e doro na ini en glori, èn ala den engel nanga en, dan a sa sidon na tapoe en glori [kroetoe] kownoestoeroe. Èn ala den nâsi [na grontapoe] sa tjari kon makandra na en fesi, èn a sa prati sma foe makandra, neleki fa wan herder e prati den skapoe foe den bokoboko. Èn a sa poti den skapoe na en reti-anoe, ma den bokoboko, na en kroektoe anoe. Dan a kownoe sa taigi den wan di de na en reti-anoe: ’Oen kon, oenoe di mi Tata blesi, teki a kownoekondre di sreka gi oenoe foe sensi di a fondamenti foe grontapoe ben seti’” (Mateus 25:31-34). Vers 46 e go doro foe froeteri taki a bokoboko-groepoe „sa go na ini a têgo koti poeroe, ma den regtfardikiwan na ini têgo libi”.
14 A bijbel boekoe Openbaring e froeteri fa a „Kownoe foe den kownoe nanga a Masra foe den masra”, wi hemel Masra, Jesus Krestes, na a ten dati sa rèi go feti na ini Armagedon, èn a sa pori den politiek nanga bisnis elementi foe a seti foe Satan. Na so fasi, Krestes sa kanti „na atibron foe Gado na Almaktiwan”, kon na tapoe a heri grontapoe kontren foe Satan. Te den ’fosi sani disi e pasa gowe’, dan den libisma di e frede Gado, sa tjari go na ini a glori njoen grontapoe pe Gado „sa figi poeroe ala watra-ai na den ai”. — Openbaring 19:11-16; 21:3-5.
Wan ten foe prèise Jah
15, 16. (a) Foe san ede a de prenspari taki wi e poti prakseri na tapoe a profeitiwortoe foe Jehovah? (b) San den profeiti nanga den apostel e sori taki wi moesoe doe foe kisi froeloesoe, èn san disi kan wani taki gi foeroe sma na ini a ten disi?
15 A dei dati foe tjari strafoe kon, de krosibei! Wi e doe boen foe dati ede, foe poti prakseri na tapoe a profeiti wortoe foe a Kownoe foe têgo ten. Gi den sma di fasi ete na ini den leri nanga den gwenti foe falsi relisi, wan sten na hemel e froeklari na Openbaring 18:4: „Komoto na en, mi pipel, efoe oenoe no wani abi wan prati nanga en na ini den sondoe foe en, èn efoe oenoe no wani kisi wan pisi foe den plaag foe en.” Ma pe den loweman disi moesoe go? Soso wán waarheid kan de, foe dati ede soso wán troe relisi de (Openbaring 18:4; Johanes 8:31, 32; 14:6; 17:3). Efoe wi wani kisi têgo libi, dan dati sa anga foe a feni di wi e feni a relisi dati èn foe a gi di wi e gi jesi na a Gado foe a relisi dati. Na ini Psalm 83:18, bijbel e sori wi soema na en, èn wi e leisi drape: „Joe, di a nen foe joe wawan na JEHOVAH, na a moro heiwan foe heri grontapoe.” — King James Version.
16 Ma wi moesoe doe moro leki foe sabi nomo a nen foe a Kownoe foe têgo ten. Wi moesoe studeri bijbel èn leri foe den toemoesi moi eigifasi nanga prakseri foe en. Dan wi moesoe doe a wani foe en foe a ten disi, soleki fa e kon na krin na ini Romesma 10:9-13. Na apostel Paulus ben teki den wortoe skrifi foe den profeiti di ben de na ondro krakti foe santa jeje èn a ben kon na a bosroiti taki: „Ibriwan sma di e kari a nen foe Jehovah, sa kisi kibri” (Joèl 2:32; Sefanja 3:9). Kisi kibri? Ija, bika foeroe sma na ini a ten disi, di e sori bribi na ini a loesoe-paiman di Jehovah seti nanga jepi foe Krestes, sa kisi froeloesoe èn komoto na a bigi banawtoe di e kon, te strafoe sa tjari kon na tapoe a pori grontapoe foe Satan. — Openbaring 7:9, 10, 14.
17. Sortoe toemoesi moi howpoe moesoe boeweigi wi foe teki prati nownow na ini a singi di wi moesoe singi a singi foe Moses èn di foe a Pikin Skapoe?
17 San na a wani foe Gado gi den wan di e howpoe foe tan na libi? Gado wani de, taki wi teki prati nownow kaba na a singi di wi moesoe singi a singi foe Moses èn di foe a Pikin Skapoe, èn prèise a Kownoe foe têgo ten, ala di wi e wakti tapoe a wini foe en. Wi e doe disi, foe di wi e froeteri trawan foe den glori prakseri foe en. Te wi e kon froestan bijbel moro boen, dan wi sa gi wi libi abra na a Kownoe foe têgo ten. Dati sa abi leki bakapisi, taki wi sa libi foe ala têgo ten na ondro a seti di a makti Kownoe disi e froeteri foe en, soleki fa a de foe feni na ini Jesaja 65:17, 18: „Bika loekoe, mi e meki njoen hemel [a Mesias Kownoekondre foe Jesus] nanga wan njoen grontapoe [wan regtfardiki njoen libisma libimakandra]; èn sma no sa memre den sani foe fositen moro, èn den no sa kon na ini na ati toe. Oen breiti pasa marki, èn oen de nanga prisiri foe den sani ede di mi e meki.”
18, 19. (a) San den wortoe foe David na ini Psalm 145 moesoe poesoe wi foe doe? (b) San wi kan froewakti seiker taki Jehovah sa doe?
18 A psalm singiman David e taki foe a Kownoe foe têgo ten nanga den wortoe disi: „Jehovah bigi èn moesoe kisi boen foeroe prèise, èn a bigi di a bigi, dangra foe froestan” (Psalm 145:3). A bigi di a bigi, dangra foe froestan, neleki fa a dangra foe froestan te o fara a kontren foe na universum nanga têgo ten e go! (Romesma 11:33) Ala di wi e go doro foe teki sabi na ini wi foe wi Mekiman èn foe en loesoe-paiman di a seti nanga jepi foe en Manpikin, Krestes Jesus, tokoe wi sa wani foe prèise wi têgo Kownoe moro nanga moro. Wi sa wani foe doe soleki fa Psalm 145:11-13 e tjari kon na krin: „Foe a glori foe joe kownoemakti den sa taki, èn foe joe makti den sa froeteri, foe meki den manpikin foe libisma kon sabi den makti sani di a doe nanga a glori foe a moifasi foe en kownoemakti. Joe kownoemakti na wan kownoemakti foe ala den ten di no skotoe, èn a tiri foe joe de na tapoe ala geslakti di e kon a wan baka a trawan.”
19 Nanga ala froetrow wi kan froewakti taki wi Gado sa meki a froeklari foe en kon troe: „Joe e opo joe anoe èn e meki den lostoe foe ala libisani kon troe.” A Kownoe foe têgo ten sa tjari wi pasa a kaba foe den lasti dei disi na wan safrifasi, bika David ben gi wi a djaranti: „Jehovah e kibri ala den wan di lobi en, ma ala den godelowsoewan a sa kiri.” — Psalm 145:16, 20.
20. San joe moesoe doe tapoe a kari foe a Kownoe foe têgo ten, soleki e kon na fesi na ini den lasti feifi psalm?
20 Ibriwan foe den lasti feifi psalm na ini bijbel e bigin èn e tapoe nanga wan „Halelujah” kari. Dati meki Psalm 146 e gi wi a kari: „Prèise Jah, oen pipel! Prèise Jehovah, o mi sili. Mi wani prèise Jehovah mi heri libi langa. Mi wani prei pokoe gi mi Gado so langa leki mi de.” Joe sa teki a kari dati? Seiker joe moesoe wani foe prèise en! Meki a de so, taki joe de na mindri den wan di Psalm 148:12, 13 e taki foe den: „Oen jonkoe man nanga oen jongoe wenke toe, oen owroe man makandra nanga den boi. Meki den prèise a nen foe Jehovah, bika en nen wawan hei srefisrefi. A wartifasi foe en hei moro grontapoe nanga hemel.” Meki a de so, taki wi e doe wan sani nanga wi heri ati na tapoe a kari: „Prèise Jah, oen pipel!” Makandra, meki wi prèise a Kownoe foe têgo ten!
San joe e piki?
◻ Gi sortoe sani den apostel foe Jesus ben warskow na fesi?
◻ Sortoe sani krinkrin feni presi sensi 1914?
◻ Sortoe kroetoe Jehovah heri esi sa tjari kon na tapoe sma?
◻ Foe san ede disi na a moro prenspari ten pe sma moesoe prèise a Kownoe foe ten di no abi kaba?
[Faki na tapoe bladzijde 18]
A rampoe ten disi foe broeja nanga djoegoedjoegoe
Foeroe sma erken taki wan pisi ten foe broeja nanga djoegoedjoegoe ben bigin froekoe na ini a di foe 20 jarihondro. Foe eksempre, na ini wan wortoe a fesi foe a boekoe Pandaemonium, di Daniel Patrick Moynihan, wan senator foe Amerkankondre ben skrifi, èn di ben kon na doro na ini 1993, wan toe wortoe taki foe „a rampoe foe 1914”. Drape wi e leisi: „Feti ben kon èn grontapoe ben kenki — krinkrin. Soso aiti kondre de na ini a ten disi na grontapoe, di ben de toe na ini 1914 èn di ogri di doe nanga tranga, no ben kenki a fasi fa den e tiri kondre sensi a ten dati. . . . Foe den 170 noso moro kondre foe a srefi ten, joe abi son wan foe den di no seti so langa pasa ete èn foe dati ede den no ondrofeni foeroe broeja nanga djoegoedjoegoe ete na ini a ten disi.” Foe troe, a pisi ten foe sensi 1914, ben de wan ten pe a wan rampoe baka a trawan kon!
A boekoe di ben kon na doro toe na ini 1993, ben de a boekoe Out of Control—Global Turmoil on the Eve of the Twenty-First Century. A skrifiman na Zbigniew Brzezinski (noso: Soebignèf Brasenski), di fosi ben de na edeman foe a Nationale Veiligheidsraad foe Amerkankondre. A skrifi: „Na ini foeroe sani di sma ben taki, den ben prèise a fasi fa a di foe twenti jarihondro ben bigin, leki a troetroe bigin foe a Froelekti Pisi ten. . . . Heri tra fasi leki san sma ben pramisi, dan a di foe twenti jarihondro ben tron a moro ogri jarihondro foe a libisma famiri pe sma ben kiri trawan na ipi-ipi èn ben abi troetroe bita-ati gi makandra, wan jarihondro foe politiek di e kori sma èn pe sma ben kiri trawan na wan ogri fasi. Ogri-atifasi ben orga na wan fasi di sma noiti no ben ondrofeni ete, èn na heri grontapoe den ben orga a kiri di trawan e kiri sma na ipi-ipi. A difrenti na mindri a boen di sabidensi man doe èn a takroedoe di politiek troetroe ben saka kon na sma tapoe, e seki sma troetroe. Noiti ete na ini a historia, sma ben kiri trawan so na ala sei foe grontapoe, noiti ete disi ben meki someni sma lasi libi, noiti ete den ben doe so foeroe moeiti foe kiri libisma, foe den sortoe heimemre marki disi ede di sma poti gi densrefi, neleki den lasi den froestan.” Disi troe srefisrefi!
[Prenki na tapoe bladzijde 16]
Mikaèl ben fringi Satan nanga den legre foe en go na grontapoe na ini 1914