’Nete Mabapi le Lihele

KA HO hlakileng motheo oa tumelo ea tlhokofatso ka mor’a lefu ke tumelo ea hore motho ka sebele ha a shoe nakong eo ’mele oa hae oa nama o shoang ka eona empa hore ho na le ntho e ’ngoe—eo hangata e bitsoang moea—e pholohang lefu la ’mele. Tumelo ena, joalokaha re bone sehloohong se ka pele, ke ea khale haholo nakong ea Basumere le Bababylona ba boholo-holo ba Mesopotamia. Hamorao, e ile ea amoheloa ke Magerike, ao bafilosofi ba oona, joaloka Plato, ba ileng ba ntlafatsa khopolo ena. Tumelo ea bona e nchafalitsoeng ea likarolo tse peli “’mele le moea” ebile karolo ea tumelo ea Bajode ba bakoenehi.

Ke neng ba ipolelang e le Bakreste ba ileng ba amohela tumelo e joalo ea bophelo ka mor’a lefu? Hase nakong ea Jesu le baapostola ba hae. Encyclopædia Universalis ea Sefora ea bolela: “[Libuka tseo e seng karolo ea Bibele] Apocalypse of Peter (ea lekholong la bobeli la lilemo C.E.) ebile lingoloa tsa pele tsa Bakreste ho hlalosa tlhoriso le tlhokofatso ea baetsalibe liheleng.”

Ha e le hantle, ho bonahala ho bile le ho se lumellane ho bathei ba kereke, ho bile le phehisano e khōlō ka lihele. Justin Martyr, Clement oa Alexandria, Tertullian, le Cyprian ba ne ba buella lihele tse chesang. Origen o ile a leka ho lokisa lihele ka ho li nea moelelo oa phekolo ka hore qetellong baetsalibe ba tla pholosoa. O ile a lateloa ke Gregory oa Nazianzus le Gregory oa Nyssa ka tekanyo e itseng. Empa Augustine o ile a felisa pono e bonolo joalo ka lihele. Bukeng ea hae Early Christian Doctrines, moprofesa oa Oxford J. N. D. Kelly oa ngola: “Ho ea lekholong la bohlano la lilemo thuto ena e sehlōhō ea hore baetsalibe ba ke ke ba ba le monyetla oa bobeli ka mor’a bophelo bona le hore mollo o tlang ho ba chesa o ke ke oa tingoa e ne e atile hohle.”

Ha e le ka pelekatori, buka Orpheus—A General History of Religions ea bolela: “St. Augustine o ile a bolela hore ho na le boemo bo lipakeng ba ho hlahlojoa mahareng a thabo le tlhokofatso kamoso, le ho hloekisoa ha moea mollong. Ena ke thuto ea Orpheus [Mogerike oa mohetene] le Virgil [Moroma oa mohetene] ea Pelekatori: ha ho na lentsoe le buang ka eona ka Mangolong a Molaetsa. . . . Thuto ea Pelekatori . . . e ne e theoe lekholong la botšelela la lilemo, ’me ea phatlalatsoa e le thuto ea Kereke ke Lekhotla la Florence (1439).” New Catholic Encyclopedia e-ea lumela: “Thuto ea K’hatholike ka pelekatori e theiloe neanong, eseng Lengolong le Halalelang.” Mabapi le Limbo, Mok’hadinale oa Roma Ratzinger o lumela hore ke “khopolo feela ea thuto ea bolumeli.”

Ha ho na Tlhokofatso ka Mor’a Lefu

Leha ho le joalo, ho thoe’ng ka Bibele? Na e re lefung moea oa pholoha ha ’mele o e-shoa ’me ka hona o ka hlokofatsoa liheleng tsa mollo kapa pelekatoring? New Catholic Encyclopedia e-ea bolela: “Khopolo ea hore moea o-oa pholoha ka mor’a lefu ha e khethollehe habonolo ka Bibeleng. . . . Ka T[estamenteng] ea K[hale] moea ha o bolele karolo ea motho, empa motho ka boeena—motho e le boleng bo phelang. Ka ho tšoanang, ka T[estamenteng] e N[cha] o bolela bophelo ba motho: bophelo ba motho ka mong.”

Kahoo taba e tšehetsang ho hlokofatsoa ha ka mor’a lefu e-ea hlōleha. Bibele e-ea bolela: “Moea o etsang sebe o tla shoa.” (Ezekiele 18:4, Revised Standard Version, Khatiso ea K’hatholike) E boetse e-ea hlakisa: “Moputso oa sebe ke lefu.” (Ba-Roma 6:23, RSV) Ka hona, ha Bibele e bua ka batho ba khopo ba sa bakeng ba qetellang ba le “Gehenna,” “mollong o sa feleng,” kapa “letšeng la mollo,” e mpa e sebelisa puo ea tšoantšetso ho bua ka bona ba shoella ruri, “lefu la bobeli.”—Mattheu 23:33, NW; 25:41, 46; Tšenolo 20:14; 21:8;a bapisa 2 Ba-Thessalonika 1:7-9.

Lihele li Horuloa ka Tsoho

Ka hona, na lihele lia chesa? E seng ho latela se boleloang ke Bibele. Ka sebele, mantsoe a Seheberu le Segerike ao Libibeleng tse ling a fetoletsoeng e le “lihele” a mpa a khetholla lebitla le tloaelehileng la batho. Hase sebaka se chesang sa tlhokofatso. Ho e-na le hoo, ke sebaka sa phomolo, seo bafu ba tla tsoa ho sona ka tsoho. (Moeklesia 9:10; Liketso 24:15) Oscar Cullmann, moprofesa oa Thuto ea Bolumeli Univesithing ea Basel, Switzerland, le univesithing ea Sorbonne, Paris, o bua ka “phapang e khōlō pakeng tsa tebello ea Bakreste ea tsoho ea bafu le tumelo ea Bagerike ea ho se shoe ha moea.” Ka ho nepahetseng, o re “’nete ea hore hamorao Bokreste bo ile ba kopanya litumelo tsena tse peli . . . ha e le hantle ho hang hase ho li kopanya empa ke ho lahla e ’ngoe [thuto ea Bibele ea tsoho] le ho tšehetsa e ’ngoe [tumelo ea bohetene ea ho se shoe ha moea oa motho].”—Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna.

Lipaki tsa Jehova ha lia lahla tumelo ea tsona tsohong e le ho tšehetsa khopolo ea ho se shoe ha moea. Li tla thabela ho arolelana le uena tšepo ea tsona e thabisang ’me li u pakele ho tsoa Bibeleng hore, kannete, lihele ha li chese.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]