Bacha Baa Botsa

Na ha ho Molemo Hore ke Mpe ke Ipolaee?

Selemo le selemo bacha ba limilione ba leka ho ipolaea. Ba likete ba atleha ho ipolaea. Kaha bacha ba bangata ba ka tlaase ho lilemo tse 20 baa ipolaea, bahatisi ba “Tsoha!” ba nahana hore ke habohlokoa hore ba ke ba tšohle taba ena.

“Nka mpa ka shoa. Ho molemo ha ke ichoeletse ho feta ha ke phela.” Mantsoe ao a builoe ke mang? Na a builoe ke motho ea neng a sa lumele ho Molimo? Na a builoe ke motho ea neng a furaletse Molimo? Kapa na a builoe ke motho eo Molimo a neng a mo furaletse? Che ha ho joalo. A builoe ke Jonase ea neng a inehetse ka ho teba empa a tsielehile.a (Jonase 4:3, Today’s English Version) Bibele ha e re Jonase o ne a le mothating oa ho ipolaea. Leha ho le joalo, boipiletso ba hae bo bontšang tsieleho bo senola taba ea bohlokoa ea hore ka linako tse ling, esita le mohlanka oa Molimo a ka sithabela maikutlo.—Pesaleme ea 34:19.

Bacha ba bang ba utloa ba nyahame hoo ba bonang ho se na lebaka la hore ba ’ne ba phele. Ba ka ’na ba ikutloa ka tsela e tšoanang le ea Laura ea lilemo li 16,b ea reng: “Ke qetile lilemo ke tepella maikutlong nako le nako. Ke atisa ho nahana ka ho ipolaea.” U ka etsa’ng haeba u tseba motho ea buileng ka hore o batla ho ipolaea, kapa haeba uena u nahana ka hona? A re qaleng ka ho hlahloba hore na ke hobane’ng ha batho ba ka ’na ba ikutloa ka tsela eo.

Se Bakang ho Nyahama

Ke hobane’ng ha motho a ka nahana ho ipolaea? Ho na le mabaka a mangata a amehang. Lebaka le leng ke hore re phela ‘linakong tse mahlonoko tseo ho leng thata ho sebetsana le tsona,’ ’me bacha ba bangata ba tobana le mathata a tebileng bophelong. (2 Timothea 3:1) Athe lebaka le leng ke hore kaha batho ha baa phethahala, ba bang ba lula ba nahana ka lintho tse ba hlahelang tse ba utloisang bohloko le ka maemo a bophelo a sa thabiseng. (Baroma 7:22-24) Ka linako tse ling sena se bakoa ke hore ba tšoeroe hampe. Maemong a mang, e ka ’na eaba motho oa kula. Ho hlokomelehang ke hore naheng e ’ngoe batho ba fetang 90 ho ba bang le ba bang ba lekholo ba ileng ba ipolaea ba ne ba tšoeroe ke lefu le itseng la kelello.c

Ke ’nete hore ha ho motho ea sa hlaheloeng ke mathata. Ha e le hantle, Bibele e re “pōpo eohle e ntse e tsoela pele ho bobola hammoho le ho ba bohlokong hammoho.” (Baroma 8:22) Sena se akarelletsa bacha. Bonneteng, bacha ba ka angoa ka ho teba ke lintho tse bohloko tse etsahalang, tse kang tse latelang:

◼ Ho shoeloa ke mong ka bona, motsoalle kapa phoofolo ea lapeng

◼ Liqhoebeshano ka lapeng

◼ Ho feila sekolong

◼ Ho hlaloa ke mohlankana kapa kharebe

◼ Ho tšoaroa hampe (ho akarelletsa ho hlekefetsoa ’meleng kapa ka tsa thobalano)

Ke ’nete hore ka nako e ’ngoe bacha ba ka ’na ba hlaheloa ke e ’ngoe ea lintho tsena tse boletsoeng ka holimo. Ke hobane’ng ha ba bang ba khona ho sebetsana le maemo aa ka katleho ho feta ba bang? Litsebi li re bacha ba telang ba utloa eka ha ho motho ea ka ba thusang ’me ba nka bothata ba bona e le bo ke keng ba rarolloa. Ka mantsoe a mang, bacha bao ba lumela hore ha ho letho leo ba ka le etsang ho ntlafatsa boemo ba bona ’me ha ba bone eka lintho li tla ke li loke. Dr. Kathleen McCoy o boleletse Tsoha! hore: “Hangata hase hore bacha bana ba hlile ba batla ho shoa. Ba mpa ba batla hore ba se ke ba hlola ba utloa bohloko.”

Na ha ho Seo ba ka se Etsang?

E ka ’na eaba u tseba motho e mong ea ‘batlang hore a se ke a hlola a utloa bohloko’—hoo a buileng ka hore o batla ho ipolaea. Haeba ho joalo, u ka etsa’ng?

Haeba motsoalle oa hao a tsielehile hoo a batlang ho ipolaea, mo phehelle hore a batle thuso. Esita le haeba a sa batle hore u bolelle ba bang, bolella motho e moholo ea nang le boikarabelo. U se ke ua tšoenyeha ka hore u tla qhala setsoalle sa lōna. Ha u bolela taba eo, u bontša hore u “motsoalle oa ’nete . . . ea tsoaletsoeng ha ho e-na le mahlomola.” (Liproverbia 17:17) Seo se ka ’na sa etsa hore u pholose motho eo!

Empa u ka etsa’ng haeba e le uena ea nahanang ka ho ipolaea? Dr. McCoy o re: “Kōpa thuso. Bolella motho e mong hore na u ikutloa joang—motsoali, mong ka uena, motsoalle, tichere, mohlanka oa phutheho—motho ea tsotellang, ea tla nka taba ea hao ka ho teba, a u mamele a be a thuse batho bang ba bohlokoa bophelong ba hao hore ba utloisise seo u batlang ho ba bolella sona.”

Ha u bolela mathata a hao, u ke ke ua intša kotsi, ho e-na le hoo u tla thuseha. Nahana ka mohlala ona o ka Bibeleng. Ka nako e ’ngoe, monna ea lokileng Jobo o ile a re: “Ka sebele moea oa ka o nyonya bophelo ba ka.” Empa a phaella ka hore: “Ke tla bonahatsa ho tšoenyeha ha ka ka ’na. Ke tla bua ka moea o utloileng bohloko!” (Jobo 10:1) Jobo o ne a nyahame, ’me ho ne ho hlokahala hore a bue ka se mo utloisitseng bohloko. U ka ’na ua thuseha ha u phetlela motsoalle ea hōlileng tsebong sefuba.

Bakreste ba tsielehileng ba ka boetse ba thusoa ke baholo ba phutheho. (Jakobo 5:14, 15) Ke ’nete hore ho bua ka mathata ao u nang le ’ona ho ke ke ha etsa hore a nyamele. Empa ho ka ’na ha u thusa hore u a shebe ka tsela e loketseng, ’me e ka ’na eaba sohle seo u se hlokang e le hore u a rarolle ke hore u fumane tšehetso ea motho eo u mo tšepang.

Lintho Lia Fetoha

Ha u tsielehile hopola ntlha ena: Ho sa tsotellehe hore na boemo bo ka ’na ba bonahala bo le bobe hakae, ha nako e ntse e ea lintho li tla fetoha. Mopesaleme Davida, ea neng a kopane le mathata a mangata bophelong, o ile a rapela a re: “Ke khathetse ke ho feheloa ha ka; bosiu bohle ke etsa hore bethe ea ka e re te! ke metsi; ke etsa hore setulo sa ka se kang moalo se tlale ka meokho ea ka.” (Pesaleme ea 6:6) Leha ho le joalo, o ile a ngola pesalemeng e ’ngoe, a re: “U fetotse ho siama ha ka hore e be motjeko bakeng sa ka.”—Pesaleme ea 30:11.

Davida o ne a tseba hore mathata bophelong aa tla a be a fete. Ke ’nete hore a mang a ka ’na a bonahala a sithabetsa—mohlomong hajoale. Empa e-ba le mamello. Maemo aa fetoha, ’me hangata aa ntlafala. Maemong a mang, mathata a ka ’na a fokotseha ka litsela tseo u neng u sa li lebella. Athe maemong a mang teng, u ka ’na ua fumana tsela ea ho sebetsana le boemo eo u neng u sa e nahana. Taba ke hore, mathata a u bakelang tsieleho ha a na ho lula a le teng ka ho sa feleng.—2 Bakorinthe 4:17.

Bohlokoa ba Thapelo

Ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa ke ho bua le Molimo ka thapelo. U ka rapela joaloka Davida ea ileng a re: “Mpatlisise ka hohle, Molimo, ’me u tsebe pelo ea ka. Ntlhahlobe, ’me u tsebe menahano ea ka e ntlhokisang botsitso, u bone hore na ho na le tsela leha e le efe e bohloko ka ho ’na, u ntsamaise tseleng ea nako e sa lekanyetsoang.”—Pesaleme ea 139:23, 24.

Thapelo hase seikokotlelo sa ha ho le thata feela. Ke puisano ea sebele le Ntate oa hao oa leholimo, ea batlang hore ‘u tšollele pelo ea hao’ ho eena. (Pesaleme ea 62:8) Nahana ka lintlha tse latelang tseo e leng linnete tsa motheo ka Molimo:

◼ O tseba hantle maemo a u bakelang ho tsieleha.—Pesaleme ea 103:14.

◼ O u tseba ho feta kamoo uena u itsebang kateng.—1 Johanne 3:20.

◼ ‘Oa u tsotella.’—1 Petrose 5:7.

◼ Lefatšeng la hae le lecha, Molimo o tla “hlakola meokho eohle” mahlong a hao.—Tšenolo 21:4.

Haeba Bothata bo Bakoa ke Bokuli bo Itseng

Joalokaha ho boletsoe pejana, hangata maikutlo a ho batla ho ipolaea a bakoa ke bokuli bo itseng. Haeba ho joalo le ka uena, u se ke ua ba lihlong ho kōpa thuso. Jesu o ile a lumela hore batho ba kulang ba hloka ngaka. (Matheu 9:12) Ho thabisang ke hore maloetse a mangata a ka phekoloa. ’Me phekolo e ka ’na ea u thusa hore u ikutloe u hlaphohetsoe!

Bibele e tšepisa hore lefatšeng le lecha la Molimo, “ha ho moahi ea tla re: ‘Kea kula.’” (Esaia 33:24) Hajoale, etsa sohle se matleng a hao ho sebetsana le maemo a thata bophelong. Ke seo Heidi, ea lulang Jeremane a ileng a se etsa. O re: “Ka linako tse ling, ke ne ke tepella maikutlo hoo ke neng ke batla ho shoa. Empa hona joale ke ikutloa ke phetse, ke thusitsoe ke ho phehella thapelong le ho ea ngakeng.” Le uena u ka thuseha!d

Sehlooho se latelang letotong la lihlooho tsa “Bacha Baa Botsa” se tla tšohla kamoo u ka sebetsanang ka katleho kateng le boemo haeba ngoan’eno a ipolaile

Lihlooho tse ling tsa “Bacha Baa Botsa” li ka fumanoa mocheng oa boitsebiso oa Inthanete ho www.watchtower.org/ype

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

SEO U KA NAHANANG KA SONA

◼ Ho ’nile ha boleloa hore ho ipolaea ha ho felise mathata a hao; ho mpa feela ho a fetisetsa ho motho e mong. Seo ke ’nete hakae?

◼ Ke mang eo u ka buisanang le eena haeba u tšoenyehile haholo?

[Lebokose /Setšoantšo se leqepheng la 29]

TLHOKOMELISO HO BATSOALI

Linaheng tse ling, bacha ba ipolaea ka bongata ka tsela e tšoenyang. Ho ipolaea ke sesosa sa boraro ho tse itlhommeng pele bacheng ba shoang ba le lilemo li 15 ho isa ho 25, ’me lilemong tse 20 tse fetileng lenane la ba ipolaeang ba le lilemo li 10 ho isa ho 14 le imenne habeli. Bacha ba kotsing haholo ke ba nang le bokuli bo itseng ba kelello, bao litho tse ling tsa malapa abo bona li kileng tsa ipolaea le ba kileng ba leka ho ipolaea. Matšoao a lemosang hore e ka ’na eaba mocha o nahana ho ipolaea a kopanyelletsa a latelang:

◼ Ho ikhula ho ba bang ba lelapa le metsoalle

◼ Ho ja le ho robala ka tsela e sa tloaelehang

◼ Ho felloa ke thahasello linthong tseo a neng a thabela ho li etsa

◼ Ho fetoha ka tsela e hlokomelehang

◼ Ho sebelisa lithethefatsi kapa ho noa haholo

◼ Ho fana ka lintho tsa hae tsa bohlokoa

◼ Ho bua ka lefu kapa lintho tse ling tse amanang le lona

Dr. Kathleen McCoy o boleletse Tsoha! hore phoso e khōlō ka ho fetisisa eo batsoali ba ka e etsang ke ho iphapanyetsa matšoao a joalo a lemosang. O re: “Ha ho motho ea batlang ho nahana hore ho na le phoso e itseng ka ngoana oa hae, kahoo batsoali ba bang ha ba batle ho lumela hore bothata bo teng. Ba ipolella hore, ‘Ke ntho ea nakoana, e tla feta’ kapa ‘Ke motho ea ratang ho etsa lintho tse makatsang.’ Seo se kotsi. Matšoao ’ohle a belaetsang a lokela ho nkoa ka ho teba.”

U se ke ua ba lihlong ho kōpela mora kapa morali oa hao thuso haeba a tepeletse maikutlong haholo kapa a na le bokuli bo itseng ba kelello. ’Me haeba u belaella hore ngoana oa hao o nahana ho ipolaea, mo botse ka taba eo. Khopolo ea hore ho bua ka ho ipolaea ho tla mo khothalletsa hore a ipolaee hase ’nete. Bacha ba bangata ba ikutloa ba imolohile ha batsoali ba bona ba bua le bona ka taba ena. Kahoo haeba ngoana oa hao a lumela hore o nahana ho ipolaea, mo botse hore na o ne a rerile ho ipolaea joang, le hore na o se a le hokae morerong oo. Haeba a se a hatetse pele haholo morerong oo, u lokela ho nka bohato kapele ho mo thusa.e

U se ke ua nahana hore ho tepella maikutlo ho tla iphella ka bohona. Le haeba ho hlile ho bonahala eka oa hlaphoheloa, u se ke ua nahana hore bothata bo rarolohile. Litsebi tse ling li re eo ke nako e kotsi ka ho fetisisa. Hobane’ng? Dr. McCoy o re: “Mocha ea neng a tepeletse maikutlo haholo e ka ’na eaba o ne a se na matla a hore a ipolaee. Ha mocha a hlaphoheloa a ka ’na a ba le matla a lekaneng a ho phetha morero oa hae.”

Ruri ho utloisa bohloko hore ebe bacha ba bang ba nahana ho ipolaea ka lebaka la ho nyahama. Ka ho ela hloko matšoao le ho nka bohato bo loketseng, batsoali le batho ba bang ba baholo ba tsotellang ba ka ‘bua ka mokhoa o tšelisang ho meea e tepeletseng maikutlo’ ’me ba ipaka ba le joalo ka sebaka sa tširelo ho bacha bao.—1 Bathesalonika 5:14.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Setšoantšo se leqepheng la 28]

Ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa ke ho bua le Molimo ka thapelo