Vijana Wanauliza. . .

Naweza Kuchaguaje Sinema ya Adabu?

MWIGIZAJI wa sinema mashuhuri wa miaka iliyopita alinukuliwa akisema: “Watu . . . huniuliza kwa nini siku hizi siendi sinema kamwe. Kuna sinema nyingi zenye kushusha heshima.” Alichagua kuacha kwenda sinema kabisa kama chanzo cha tafrija.

Msichana tineja aitwaye Denise ni wa akili kama hiyo, lakini adokeza suluhisho lisilo lenye nguvu jinsi hiyo. “Kwa kawaida hakuna mengi ya kutazama,” aeleza, “kwa sababu mara nyingi ni zenye jeuri tu. Kwa hiyo ninakuwa mwangalifu sana kuhusu ninayotazama.”

Hakuna shaka wewe pia hufurahia sinema mara kwa mara. Basi ni jambo la kueleweka ikiwa hujaamua kufuta kabisa kutazama sinema kuwa aina ya tafrija. Lakini kama ilivyoonyeshwa kwenye toleo letu lililotangulia—na kutazama katika kurasa za tafrija za gazeti lolote kwaweza kukuthibitishia hilo—kuna sinema chache nzuri zinazotolewa leo zenye kufaa kutazamwa na Mkristo mchanga.a Hilo si jambo la kuchukuliwa kirahisi, kwa kuwa sinema unazoona ni wonyesho wa viwango unavyothamini. Zinaeleza mengi kuhusu aina ya mashirika unayofurahia, aina ya lugha unayovumilia, maadili ya kingono unayofuatilia.

Biblia hutusihi ‘kuchukia uovu.’ (Zaburi 97:10) Je! unaweza kweli kufanya hivyo ikiwa unatafuta kwa ukawaida kutazama picha za kishetani za umwagaji wa damu, uhalifu na jeuri, au maonyesho ya ngono haramu? Ni vigumu. Kijana anayehazini kikweli kanuni za kimungu hutafuta kufuata shauri la Biblia katika Wafilipi 4:8: “Hatimaye, ndugu zangu, mambo yo yote yaliyo ya kweli, yo yote yaliyo ya staha, yo yote yaliyo ya haki, yo yote yaliyo safi, yo yote yenye kupendeza, yo yote yenye sifa njema; ukiwapo wema wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote, yatafakarini hayo.” Hiyo haimaanishi ni lazima ujiepushe na sinema zote, lakini inamaanisha kwamba ni lazima uwe mwenye kuchagua sana yale unayotazama. Waweza kufanyaje hivyo?

Vipimo—Mwongozo Usioweza Kukosea?

Katika United States, sinema hupimwa kulingana na viwango viwekwavyo na Shirika la Sinema Amerika. Alama ya herufi inaonyesha kama sinema inapasa kutazamwa na watu kwa ujumla au kama uelekezo wa wazazi unadokezwa, au kama inapasa kutazamwa na watu wazima tu. Jinsi sinema inavyoshughulika na ngono na jeuri, vileo na dawa za kulevya, lugha chafu na mambo kama hayo, ndio huwa msingi wa kikawaida kuamua kipimo chayo.

Ingawa kwa kweli mifumo hiyo ya kuweka vipimo huwa na hitilafu, na mara nyingi hukosa upatano, humpa anayetazamiwa kuwa mtazamaji angalau wazo fulani la yaliyomo katika sinema na kama yafaa au haifai kutazamwa. Ikiwa mfumo sawa na huo uko katika nchi yako, huna budi kuuona kuwa wenye kutumika. Huenda wazazi wako pia wakatumia vipimo hivyo katika kutoa mwongozo kuhusu sinema unazoweza kutazama.

Hata hivyo, vipimo vyaweza kuongoza vibaya. Kumbuka: Wale wanaoamua vipimo huenda wasikubaliane na viwango vya thamani vya Biblia. Na kwa sababu ya kushuka kwa thamani za kiadili za ulimwengu, sinema nyingi ambazo zingeonwa kuwa zenye kushtua miaka michache tu iliyopita zafikiriwa kuwa zenye kukubalika kwa watazamaji wa ujumla.

Kijana De Marlo aligundua jambo hilo alipohudhuria sinema aliyoifikiria kuwa na kipimo cha kukubalika. Ilitokea kuwa yenye kujawa na “matukano na jeuri.” Kwa hiyo, ingawa vipimo vilivyochapishwa magazetini huenda vikasaidia, havipaswi kuwa msingi wa pekee wa kuamua ile ya kutazamwa. Biblia inatoa onyo hivi: “Mjinga huamini kila neno; bali mwenye busara huangalia sana aendavyo.”—Mithali 14:15.

Kuichunguza Sinema

Ni miongozo gani mingine unayoweza kutumia? Mikaguo ya sinema na matangazo yaweza pia kukupa wazo fulani kuhusu yale yaliyomo katika sinema. Lakini tena, uangalifu wahitajiwa. Mkaguo wa sinema huonyesha tu maoni ya mtu mwingine. Nalo tangazo huenda likaficha kimakusudi uhakika wa kwamba sinema ina tamasha mbalimbali za kuchukiza.

Tineja aitwaye Connie asema: “Nimeona kwamba kujua waigizaji wakuu katika sinema ni akina nani mara nyingi kunakupa wazo fulani la mambo ambayo sinema hiyo huenda ikaonyesha.” Marika Wakristo wanaoshiriki thamani zako zenye msingi wa Biblia huenda wakajua kama sinema fulani inakubalika. Na msimamizi wa jumba la sinema au mtu kwenye kibanda cha kukatia tiketi huenda pia akatoa habari ya waziwazi. Hata hivyo, kwa ujumla, watu hupendelea kueleza waliyofurahia sana katika sinema. Kwa nini usiulize ni jambo gani baya kuhusu sinema hiyo? Uwe hususa. Uliza kama kuna tamasha za jeuri zenye umwagaji damu, ngono ya waziwazi au kupagawa na mashetani.

Wazazi wako huenda wakawa chanzo kizuri pia cha kutoa shauri. Asema Vanessa mchanga: “Mimi huomba wazazi shauri. Ikiwa wanafikiri kuwa ni sawa mimi nikiitazama sinema hiyo, mimi huenda na kuitazama.”

Mawazo hayo yanaweza kutumika kuhusu kukodi tepe za video. Kwa kuongezea, chunguza kisanduku au kifuniko kwa uangalifu. Je! kuna jambo lolote juu ya picha au maneno ambalo lingedokeza kwamba sinema hiyo haikubaliki? Basi irudishe! Huenda ikasaidia pia kuzungumza na karani wa duka ambaye tayari ameiona sinema hiyo. Mithali 14:16 husema hivi: “Mtu mwenye hekima ni mwangalifu na hupa mgongo maovu; mpumbavu hasikii naye huanguka kwa marefu ya kichwa.”—The New English Bible.

Kutoka Nje, Kuizima

Hata hivyo, namna gani ikiwa tayari umekodi utepe wa video na kugundua kwamba yaliyomo hayapendezi? Suluhisho ni rahisi: Izime! Hiyo huenda isiwe rahisi. Huenda ukajipata umehusika kimoyoni na hadithi au na waigizaji. Huenda ukawa na udadisi juu ya jinsi sinema itakavyoisha. Lakini kuupa mgongo ubaya kwa wazi ndilo jambo la akili kufanya.—Linganisha Mathayo 5:29, 30.

Hali yaweza kuwa ngumu zaidi ikiwa uko katika jumba la sinema pamoja na marafiki halafu sinema inageuka kuwa mbaya. Tineja aitwaye Joseph alikabiliwa na hali hiyo hiyo. Matangazo ya sinema ya karibuni yaliionyesha kuwa “ya lazima kutazamwa.” Hata hiyo, Joseph akumbuka: “Katika dakika tano za kwanza kulikuwa tamasha tatu za jeuri na uchi.” Joseph aliwajulisha rafiki zake kwa upole kuhusu hatua aliyotaka kuchukua na akatoka nje. Je! aliona jambo hilo kuwa lenye kuaibisha? Asema Joseph: “La, hasha. Nilifikiria Yehova kwanza na kutaka kumpendeza yeye.”

Bila shaka, mbano wa marika dhidi ya kuchukua msimamo kama huo waweza kuwa mkubwa. Huenda hata mbano ukatoka kwa vijana ambao wamelelewa na wazazi Wakristo, lakini tayari dhamiri za vijana hao zimekufa ganzi kwa kutazama sinema nyingi sana zenye kutilia shaka. (1 Timotheo 4:2) Huenda wakakushtaki kuwa huna usawaziko au kuwa mwadilifu mno. Lakini badala ya kushindwa na mbano wa marika, ‘uwe mwenye dhamiri njema.’ (1 Petro 3:16) Jambo la maana kwa kweli si jinsi marika zako wanavyokufikiri bali ni jinsi Yehova anavyokufikiri. Na ikiwa rafiki zako wanakusumbua kwa sababu unafuata dhamiri yako ni wakati wa kutafuta rafiki wapya. (Mithali 13:20) Wewe hatimaye ndiye mlinzi wa macho, masikio, na moyo wako wa ufananisho.—Linganisha Ayubu 12:11; 31:1; Mithali 4:23.

Kudumisha Dhamiri Njema

Georgia mchanga alikuwa na tabia ya kuingia kisirisiri katika sinema ambazo kwa hakika zilikatazwa kwa watu wa umri wake. Hata hivyo, kadiri muda ulivyopita, akaanza kutamani uhusiano mzuri pamoja na Mungu. Aliacha kutazama sinema zenye kutilia shaka akapata mambo mengine ya kufurahisha ya kufanya pamoja na rafiki zake Wakristo. Asema Georgia: “Sina tena jambo lenye kulemea dhamiri yangu. Sasa naweza kulala kweli kweli kwa sababu kwa kweli nina hisia safi ndani yangu.”

Je! unataka kuwa safi machoni pa Mchunguzi wa mioyo, Yehova Mungu? (Mithali 17:3) Basi uwe mwangalifu kuhusu yale unayoingiza moyoni. Epuka kujiweka wazi kusivyo lazima kwa jeuri, upotovu wa ngono, au lugha chafu; hizo zaweza tu kutia ganzi hisia zako kuhusu mambo yaliyo mema na kupotoa moyo wako. Uwe kama mtunga zaburi aliyesali: “Unigeuze macho yangu nisitazame visivyofaa.”—Zaburi 119:37.

Kwa kuwa mwangalifu na mwenye kuchagua, si kwamba tu utajilinda kutokana na uvutano mbalimbali wenye kudhuru, bali pia unaweza kuonea shangwe “hisia safi” ambayo kijana Georgia alizungumzia. Na hakuna sinema iliyotengenezewa Hollywood iwezayo kulinganishwa na hisia hiyo!

[Maelezo ya Chini]

[Blabu katika ukurasa wa 11]

Sinema nyingi zilizokuwa zenye kushtua miaka michache iliyopita sasa zafikiriwa kuwa zenye kukubalika

[Picha katika ukurasa wa 10]

Wazazi wako huenda wakajua kama sinema iliyotangazwa haipendezi