Sayansi ina Mipaka

Katika miaka ya hivi karibuni, vitabu vingi vinavyoeleza maoni ya watu wasioamini kuwapo kwa Mungu vimechapishwa. Vitabu hivyo vimewavutia watu wengi na vimechochea mazungumzo na mijadala mikubwa. Kuhusiana na hilo, mwanasayansi wa mfumo wa neva, David Eagleman aliandika hivi: “Baadhi ya wasomaji wanaamini kwamba wanasayansi wanajua kila kitu.” Kisha akaongezea hivi: “Mwanasayansi bora hukubali kujifunza mambo mapya, na kufanya hivyo kunamwezesha kugundua mambo mapya.”

Tangu zamani, wanasayansi stadi wamefanya ugunduzi wenye kutokeza walipokuwa wakitafuta majibu ya maswali magumu kuhusu uumbaji. Hata hivyo, baadhi yao wamefanya makosa makubwa sana katika jitihada hizo. Isaac Newton alikuwa mmoja kati ya wanasayansi mashuhuri sana. Alieleza jinsi ambavyo nguvu ya uvutano inavyoongoza sayari, nyota, na makundi ya nyota katika ulimwengu. Pia, alianzisha kanuni ya hesabu ambayo hutumiwa kutengeneza kompyuta, safari za angani na fizikia ya nyuklia. Hata hivyo, Newton alifuatilia alkemia, sayansi ya uwongo ambayo hutumia unajimu na uchawi kujaribu kugeuza metali ya kawaida kuwa dhahabu.

Zaidi ya miaka 1,500 kabla ya Newton, mtaalamu wa nyota Mgiriki Ptolemy alichunguza mbingu kwa kutumia macho tu. Ptolemy alifuatilia sayari zilizopita katika anga la usiku na alikuwa stadi katika kuchora ramani. Lakini aliamini kwamba dunia ni kitovu cha vitu vyote. Mwanasayansi Carl Sagan aliandika hivi kuhusu Ptolemy: “Maoni yake kuhusu dunia kuwa ndio kitovu cha ulimwengu yaliyokubaliwa kwa miaka 1,500 ni uthibitisho wa kwamba hata mtu awe na akili kadiri gani bado anaweza kuwa amekosea.”

Leo pia, wanasayansi wanakabili changamoto zilezile. Je, wataweza kuuelewa ulimwengu kikamili? Ingawa ni jambo linalofaa kutambua maendeleo ambayo sayansi imefanya na faida ambazo imetuletea, ni muhimu kukumbuka mipaka yake. Mwanafizikia Paul Davies alisema hivi: “Haiwezekani kupata ufafanuzi kamili unaoeleweka na unaopatana katika kila hali kuhusu ulimwengu wetu.” Maneno hayo yanaeleza ukweli huu usiopingika: Wanadamu hawezi kuelewa kikamili uumbaji. Hivyo, wengine wanapodai kwamba sayansi inaweza kufafanua vizuri chanzo cha kila kitu kilichopo, ni vizuri kuchunguza madai hayo kwa usawaziko.

Biblia hueleza maajabu ya uumbaji kwa maneno haya: “Tazama! Hizo ndizo kingo za njia zake [Mungu], nao ni mnong’ono ulioje wa jambo lililosikiwa juu yake!” (Ayubu 26:14) Kuna hazina kubwa ya ujuzi ambayo inazidi uwezo wa mwanadamu kuelewa. Kwa kweli, maneno ambayo mtume Paulo aliandika miaka 2,000 hivi iliyopita, bado ni ya kweli kabisa: “Lo! Jinsi kilivyo kina cha utajiri wa Mungu na hekima na ujuzi! Jinsi hukumu zake zisivyochunguzika na njia zake zisivyotafutika!”—Waroma 11:33.