Vya Kwaluka Rafiki wa Kisinka
EBA, wewe waapatile kale bwavia, kisia watendeka kwema pantu te waamwene muntu wa kukukwasia? Twikeele mu “musita waviizie sana.” Kekio kunti kyalengia tutyoke mutima pantu te tukwete muntu wa kulanda nakue. (2 Tim. 3:1) Inzi, kine twapata maavia, te tupalile kualwisia sie fwe bunke. Bibilia ili yalanda nangue ni kintu kya mana kuya twali ni ba rafiki ba kisinka mu “nsita ya maavia.”—Tus Maf. 17:17.
BA RAFIKI BA KISINKA KUNTI BATUKWASIA MU NZILA KI?
Ata sie kine tabanga wapeelue nsambu ya kufuma pa nsesi, mutumua Paulo waabombele bwino miilo ya kukoselezia bilonghaano pantu ba rafiki bakue ba kisinka baamukwasiizie
Paulo abanga wali ni ba rafiki mu ngendo yakue ya bumisyonere; babo ba rafiki babanga bamukwasia kakiine. (Bakol. 4:7-11) Musita Paulo lwabanga wali mu prizo mu Roma, ba rafiki bakue baabombele miilo elia yaasyavindile kukita ye mwine. Kwa mufuano, Epafrodito waamuleteele Paulo bintu byabanga wakabiile, belia bibaamutumiine kuli ba lupua ni ba nkazi ba mu Filipi. (Baf. 4:18) Tikiko waatwele mikanda yakue Paulo ku bilonghaano paleepale. (Bakol. 4:7) Pantu ba rafiki bakue baamukwasiizie, Paulo waavindile kubomba bwino miilo ya kukoselezia bilonghaano ata sie kine abanga wakaaniiziwe kufuma panze pa nsesi yakue, kabili ata sie kine kisia musita waapozelue mu prizo. Wewe kunti wakita ki evi waluke rafiki wa kisinka?
Lonu, kuli ba lupua ni ba nkazi bali balangilila, kupitila mufuano wabo, bintu bipalile kukitilana ba rafiki. Kwa mufuano, Elisabet, painia wa lonse olia ali mu Hispania, walondolola nkazi umo vyaamukwasiizie mu kipindi kikolele. Musita mama wakue lwaalwele kapopo (ao cancer), ozo nkazi waamutumiine Elisabet mpunda ingi ya kumukoselezia ifumine mu Bibilia. Elisabet walanda evi: “Ezio mpunda ibanga yampeela maka a kupisia kila busiku bila kwiunvua nangue ndi bunke.”—Tus Maf. 18:24.
Kunti twalumia burafiki bwetu pamo ni ba lupua ni ba nkazi kupitila kubakoselezia evi baye basimikila ni kulonghaana. Kwa mufuano, wewe kunti wamutwama mu motoka lupua ao nkazi akotele evi kumutwala ku kulonghaana ao mu kusimikila. Kine wakita evio, mwe bonse muli kukoselezyana. (Bar. 1:12) Inzi, Bakristu bange te bali na buvinde bwa kufuma ku masesi abo. Kunti twailangilila syani nangue tuli ba rafiki babo ba kisinka?
VYA KUBAKWASIA BAALIA BASILI NA BUVINDE BWA KUFUMA KU MASESI ABO
Ba lupua ni ba nkazi benetu bamo bali ni malwele akata ao bali mu aali elia ili yalengia baandue kuya kulonghaana ku Nsesi ya Bukolo. Kwa mufuano, David abanga walwele bulwele bwa kapopo (ao cancer). Waakitile myezi ikilile pa sita wali mukutunzua bobo bulwele. Mu kekio kipindi kyonse kya kutunzua, David pamo ni Lidia mukazi wakue, babanga balonghaana sie kupitila vidéoconférence.
Ba rafiki babo mu kilonghaano baabakwasiizie syani? Kisia kila kulonghaana, bamo pakati ka baalia babanga basangua ku Nsesi ya Bukolo babanga baikwinda sana evi kulanda ni David pamo ni Lidia kupitila vidéoconférence. Kukila pa kako, kine ba David ni Lidia baasukapo, ba lupua ni ba nkazi babanga babatumina mpunda ya kubakoselezia. Kekio kyaabakwasiizie syani ba David ni Lidia? Baainikile nangue te babanga bali bunke.
Uye wasimikila pamo ni ba lupua ni ba nkazi baalia basili na buvinde bwa kufuma pa masesi abo
Kabili, kunti kyawama kine twakwata mipango ya kutendeka kusimikila ni lupua ao nkazi olia asili na buvinde bwa kufuma pa nsesi yakue. Evi tuvinde kukita evio, tupalile kukita bupilibuko paleepale mu bwikazi bwetu. Kukita evio kuli kulangilila nangue te tubalabile. (Tus Maf. 3:27) Pange kunti twasimikila nabo kupitila kulemba mikanda pamo ao kupitila telefone. Bakote kunti bakwata mipango evi kuye kwali ni kulonghaana palua kusimikila kupitila vidéoconférence. Ba David ni Lidia baaunvwile makola pantu ozo mupango waakwetue mu kilonghaano kyabo. David walanda evi: “Kusangua sie pamo ni ba lupua ni ba nkazi kupitila vidéoconférence evi kukwata bulondolozi bufupi palua kusimikila ni kupepa kubanga kwatukoselezia sana.” Kukila pa kako, kine kyakitika, nsita inge kunti kyawama kine wewe wakwata mupango wa kuya waya kusambilila pamo ni musambi obe wa Bibilia ku nsesi yakue kasimika olia asili na buvinde bwa kufuma ku nsesi yakue.
Kine tuli twabomba pamo ni ba lupua ni ba nkazi baalia basili na buvinde bwa kufuma ku nsesi yabo, tuli kubamana bwino ni kumana mibele yabo, kabili tuli kwaluka ba rafiki babo ba pepi. Kwa mufuano, kine wewe wasimikila nabo ni kumona vibali mukubombia kwa bufundi Mulandu Wakue Leza evi kukumia mutima wa muntu, pange uli kukila kubakindika ni kubatona. Kukwasia ba lupua ni ba nkazi palua kusimikila ni kulonghaana kunti kwakukwasia kwaluka ni ba rafiki bengi.—2 Bakor. 6:13.
Paulo abanga wateekele mutima pantu abanga wali pamo ni Tito. (2 Bakor. 7:5-7) Leli lyasi lyatulangulusia nangue kunti twabateekia mutima ao kubakoselezia benetu kupitila kubonvwila nkumbu kine bakabiile kukwasiiwa. Inzi, kunti twakita kabili evio kupitila kuya twapisia musita pamo nabo ni kubakwasia kukonkana ni buvinde bwetu.—1 Yoan. 3:18.
UYE WALI RAFIKI WA KISINKA MU NSITA YA MAAVIA
Ba lupua ni ba nkazi ba mu Urusi baakitubiikila mufuano uweme palua kukwasyana. Tontonkania palua mufuano wakue Sergey ni mukazi wakue Tatyana. Ba polisi baaingiile mu nsesi yabo evi kutoosia kine mubanga mwali ni kintu kibaali bafiikile, kisia baabatweme ni kubatwala ku biro evi kubasambisia. Tatyana i waalekeleelue wa kwanza ni kubwela ku nsesi. Sergey walanda evi: “Tatyana lwaafikile sie ku nsesi, penka palia nkazi umo asipile waaile kumwendela. Bila kukokola, ba lupua ni ba nkazi bengi baafikile ku nsesi yetu ni kutukwasia kupanga kabili bintu bwino, pantu mu nsesi mwaasyele kinvulunghania kisia kwingililua na baalia ba polisi.”
Sergey walanda kabili evi: “Lyonse ndi natona lilembo lya Tuswalo ni Mafunde 17:17, lelia lili lyalanda evi: ‘Kibuza [rafiki] wa kisinka ali walangilila ntono nsita yonse, kabili wene ni lupua avyelue palua nsita ya maavia.’ Ezio milandu yaakinkwasia sana mu kenu kipindi kya maavia pantu nsyakiba nali na buvinde bwa kuasipikizia ku maka ane ne mwine. Yehova waakimpeela ba rafiki basipile, kabili baakinkwasia.”a
Mu onu musita waviizie, tukabiile kakiine ba rafiki ba kutukwasia. Kabili, twakaba kuya twabakabiile sana mu kipindi kya lyemo likata. Pa kako, kila umo wetu apalile kwikwinda sana kwaluka rafiki wa kisinka kubambila lonu!—1 Pet. 4:7, 8.
a Mona ku jw.org lyasi lilandile nangue “Yehova Amenipa Marafiki Wanaonitegemeza Bila Woga.”