Kwasia Bange Basipikizie mu Nsita Ikolele

1. Lingi Yehova ali waasuka siani mapepo a babombi bakue?

EBA, weewe waakiba wamanine nangue Yehova kunti wakubombia eevi kwasuka lipepo lya muntu umo waakiba wapepa kwa mute? Weewe, kunti wakwasia ibe uye wali mukote, mubombi ali wabombela, painia ao kasimika mu kilonghaano. Kunti wakwasia atasie kine uli kuya wali mulumendo ao mukaziana, mukulu, lupua ao nkazi. Musita muntu umo amutonene Yehova lwali wamuloomba eevi amukwasie, lingi Leeza weetu ali wabombia bakote ni babombi bange ba kisinka eevi ‘bamukwasie saana’ ozo muntu. (Bakol. 4:11) Tuli ni nsaansa saana ya kumubombela Yehova ni kubabombela ba lupua ni bankazi mu ezio nzila! Kunti twaviinda kubakwasia balupua ni bankazi musita ubali mu kimina kya buluele bwaviizie, mu masaanzo, ao musita ubali mukukyuziiwa.

KWASIA BANGE MUSITA WA KIMINA KYA BULUELE BWAVIIZIE

2. Juu ya ki kunti kyakola kubakwasia bange musita wa buluele bwaviizie?

² Kimina kya buluele bwaviizie kunti kyatulengia tumone kyakolele kukwasiana. Kwa mufuano, paange kunti twaya twatonene kubendela babibuza betu, inzi paange kukita evio kunti kwalengia kabili twibiike mu buavia. Kunti twaya twatonene kubakupa baalia bali ni nfalanga iniini saana eevi beeze ku nsesi yeetu tulie naabo kyakulia pamo, inzi paange ni keekio tekikitika. Kunti twaya twatonene kukwasia bange, inzi kunti kyakola kine ni bantu betu ba mu lupua bali mu maavia. Inzi, tutonene kubakwasia balupua betu, kabili Yehova ali wasekelela musita utuli twaikwinda kubakwasia kukoonkana ni buviinde bwetu. (Tus Maf. 3:27; 19:17) Kunti twakita siani?

3. Twasambilila ki kupitila mufuano wa bakote ba mu kilonghaano kyakue Desi? (Yeremia 23:4)

³ Bakote kunti bakita siani? Kine ni weewe uli mukote, uye wamanine buino mikooko. (Soma Yeremia 23:4.) Desi, olia nkazi utwaakizimbula mu lyasi lyaakipita, walanda eevi: “Lyonse bakote ba mu kikundi kyane kya kusimikila, babanga babomba pamo ni neene, kabili pamo ni bange mu miilo ya kusimikila, kabili babanga batona kuya bali pamo ni fwefue eevi kupisia musita pamo.”b Kwikwinda kwa babo bakote, kwaakwasiizie kiye kyaleengele kuli beene kumukwasia Desi, kisia buluele bwa korona (COVID-19) kutendeka. Kabili bantu bange ba mu lupua lwakue, baafuile na birusi bya korona.

4. Ni kiki kyaalengiizie bakote baviinde kumukwasia Desi, kabili paapo pali lisomo ki?

⁴ Desi walondolola eevi: “Paantu mbanga nabamwene mbeela bakote kuya bali nga babibuza, kibanga kyaleengele kuli neene kubabuila evelia vimbanga naiunvua ni beelia bibanga byangemia.” Bakote basambilila ki? Ntaanzi tekunaaluke aali ikolele, we mukote, suunga baalia baupalile kwemena. Uye wali kibuza wabo. Kine kuli kimina kya buluele bwaviizie buli mukukwanzia kuya kumonana naabo menso kwa menso, keba nzila inge. Desi walanda eevi: “Nsita inge bakote paleepale babanga bankuuta ao kundembela mpunda mu bolia bwenka busiku bumo. Maleembo abaali bansomena, abanga ankumia anzia kine naali namanine buino maleembo azo.”

5. Bakote kunti bamana siani bintu bikabiile balupua ni bankazi ni kubakwasia?

⁵ Kine utonene kumana bintu bikabiile balupua ni bankazi bobe, nzila imo ya kubombia ni kubeepuzia biipuzio bili buino. (Tus Maf. 20:5) Eba, bakwete byakulia byatosiizie, miti, ni bintu binge bya kubakwasia? Paange kunti kyakitika bazeezie miilo yabo, ao paange te bakwete nfalanga yatosiizie kulipila fuasi ya kwikalamo. Eba, bakabiile tuye twalipo musita ubakebele kuloomba kukwasiiwa na buteeko? Desi waakwasiiziwe bintu bya kimubili na balupua ni bankazi bakue. Inzi, ntono ya bakote ni maleembo ali akinkizia abaamusomeene, i aamukwasiizie saana. Weene walanda eevi: “Bakote baali bapepa pamo ni neene. Anzia kine nsiviinda kulanguluka buino beelia bibaali balanda, inzi ndangulukile buino evelia vinaaiunvuile. Ezio, ibanga yali nzila yakue Yehova ya kulanda nangue: ‘Teuli bunke.’”​—Is. 41:10, 13.

6. Bantu bengi mu kilonghaano kunti bakita ki eevi kubakwasia bange? (Mona foto.)

⁶ Bange kunti bakita siani? Tuli twasaangua twaswapiile bakote baye babeemena balupua ni bankazi mu kilonghaano. Inzi, Yehova atonene fwe bonse tuye twabakoselezia ni kubakwasia bange. (Bag. 6:10) Atasie kine twakita kantu kaniini eevi kumukwasia muntu aluele, keekio kunti kyamukoselezia saana. Muanike kunti watuma karte ao kuchanja foto eevi kumukoselezia lupua ao nkazi umo. Mulumendo ao mukaziana kunti wamusitila ao kumukitila nkazi kintu kinge. Bange mu kilonghaano, kunti bamwelekela muntu umo kyakulia ni kuya kumutwalila ku nsesi yakue. Kulanda kisinka, kine buluele bwasalangana, kila muntu mu kilonghaano ali wasaangua wakebele kukoseleziiwa. Paange kunti twakita musita kisia kulonghaana twali mukulondolola ni balupua ni bankazi, atasie kine ni menso kwa menso ao kupitila kukuutana ku viideo. Kabili, bakote ni beene bakabiile kukoseleziiwa. Bakasininkizia bange baakibatumina mikanda ya kutasia bakote baalia bakiba baali ni bingi bya kukita mu musita wa kimina kya buluele bwaviizie. Kakiine, kili kyasaangua kyaweeme saana musita utuli twakita maka etu onse eevi ‘kukoselezyania ni kukwasyania’!​—1 Bat. 5:11.

KWASIA BANGE MUSITA UBALI MU MASAANZO

7. Kisia masaanzo kunti kwaaluka buavia ki?

⁷ Masaanzo kunti avulunghania buikazi bwa muntu mu nzila ya kusitukilasie, kabili bila waswapiile. Baalia bapatua na masaanzo kunti bazeezia bintu byabo, masesi abo, ao atasie bantu babo batonua. Bebio bintu byaviizie bili byabapata ni balupua ni bankazi betu. Kunti twakita ki eevi kubakwasia?

8. Bakote pamo ni mitue ya masesi bapalile kukita ki ntaanzi masaanzo teanaize?

⁸ Bakote kunti bakita siani? Mwe bakote, kwasie balupua ni bankazi baye baiteaniizie ntaanzi masaanzo teanaize. Muye mwasininkiziizie nangue bonse mu kilonghaano bamanine bintu bya kukita eevi kwisuunga ni vya kubapata bakote. Margaret utwaakizimbula mu lyasi lyaakipita walanda eevi: “Bakote betu baakitile seemu ya bintu bikabiile kilonghaano ni kutusoka nangue kipindi kya mulilo wa mu kisonso kili peepi. Baatulandile nangue kine bakulu ba buteeko batulanda tufume ku masesi etu, ao kine aali yakila kukola, tupalile kubutuka bila kukokola.” Ezio mpunda yaafikile pa musita upalile, paantu kisiasie milungu isano mulilo wa mu kisonso waaizile. Musita wa lupupo lwa mu lupua, mitue ya masesi ipalile kulondoluela beelia bipalile kukita kila muntu mu lupua lwakue. Kine weewe pamo ni lupua lobe mwiteaniizie, kunti mwasiala mwateekameene kine masaanzo aiza.

9. Bakote kunti baiteania siani ntaanzi ni kisia masaanzo?

⁹ Kine uli kangalila wa kikundi kya kusimikila, sininkizia nangue ukwete nimero ya telefone ni adrese ili buino ya bakasimika ba mu kikundi kyobe. Kabili kita evio, bila kupembela mpaka masaanzo akabe kufika. Uye wakitile liste ni kuya watoosia liste ezio nsita kwa nsita eevi usininkizie nangue liste yuli naayo ni ya kisinka. Keekio, kyakaba kukukwasia kumupata kila kasimika kine kwaaluka masaanzo ni kumona keelia kyakabiile. Mutwalile mpunda bila kukokola mukote ali waimanina kabungue ka bakote, eevi weene alondolole ni kangalila wa muputule. Kine babo balupua babombela pamo mu buumo, kunti bakwasia mu nzila iweeme. Kisia mulilo kuiza, kangalila wa muputule wa ba Margaret, waakitile nsa 36 bila kulaala. Abanga wasakameene na kupaanga miilo ipalile kukita bakote musita ubaali baezia kukuuta ni kwemena balupua ni bankazi 450, baalia baafumine ku masesi abo. (2 Bakor. 11:27) Kukita evio, kwaalengele baviinde kukwasia. Pakaako, onse abanga wakabiile fuasi ya kwikalamo waapatile.

10. Juu ya ki bakote bali bamona miilo ya busuungi kuya yali ya mana? (Yoane 21:15)

¹⁰ Bakote bali ni miilo ya kubateekia mutima kupitila Bibilia balupua ni bankazi ni kubakwasia baalia batiokele mutima. (1 Pet. 5:2) Kine kwaaluka masaanzo, bakote bapalile kusininkizianke nangue, kila lupua ni nkazi akwete kyakulia, ngubo ni mwakwikala. Inzi mu miezi ingi, baalia balupua ni bankazi baakipusuka bakaba kuya bakabiilesie kuteekiwa mutima kupitila Bibilia. (Soma Yoane 21:15.) Harold, olia ali wabombela mu Kabungue ka ku Musambo, kabili olia waasaakeene ni balupua ni bankazi bengi baapatilue na masaanzo, walanda eevi: “Kili kyatwama musita waleepele pa kunti muntu abuele mu aali iweeme. Buikazi kunti bwatendeka kuwaama kabili, inzi kulanguluka batonua babo baafuile ni kulanguluka aali ikolele ibaapitilemo, kunti byatwalilila. Kulanguluka bebio bintu, kunti kwabaleetela bulanda kabili. Keekio te kilangiliile nangue tebali na kiketekelo, inzi ezio ni aali ili yasaangua ku muntu.”

11. Bantu ba mu lupua kunti batwalilila kuya bakabiile ki?

¹¹ Bakote bali babombia musoko ulandile eevi: “Lile pamo ni bonse bali balila.” (Bar. 12:15) Bakote bapalile kubasininkiziizia baalia balupua ni bankazi baakipusuka nangue Yehova pamo ni balupua ni bankazi, batwaliliile kuya babatonene. Bakote bakaba kukwasia lupua luingi lusaanzilue kutwalilila kukita bintu nga evelia kupepa, kusambilila, kuya ku kulonghaana ni kukwasia miilo ya kusimikila. Kabili bakote kunti babasonsezia baviazi kubakwasia baana babo kupooza maano ku bintu bisiviinda kwinoonua na masaanzo onse. Mwe baviazi, balangulusie baana beenu nangue Yehova wakaba walisie Kibuza wabo loonse, kabili lyonse weene wakaba kuya wabakwasia. Kabili, babuile nangue lyonse bakaba balisie ni balupua ni bankazi ba mu kyalo kyonse, baalia beteaniiziesie eevi kubakwasia.​—1 Pet. 2:17.

12. Bange kunti bakita siani eevi kukwasia musita wa masaanzo? (Mona foto.)

¹² Bange kunti bakita siani? Kine masaanzo akitika peepi ni kwenu, ipuzia bakote vyuli kuviinda kukwasia. Paange kunti waipeela eevi baalia babutukile kufuma ku masesi abo, ao baalia bezile kwipeela mu miilo ya kukuula eevi bekale mu nsesi yobe mu ozo musita. Paange uli ni buviinde bwa kufumia byakulia ao bintu bya kukwasia eevi kupeela bakasimika bakabiile bintu bebio. Kine masaanzo akitika kule ni kwenu, weewe kunti wakwasiasie. Kunti wakwasia siani? Kupitila kubapepela baalia bali mu bobo buavia. (2 Bakor. 1:8-11) Weewe kunti wabakwasia kupitila kufumia bulongio palua miilo ya kyalo kyonse. (2 Bakor. 8:2-5) Kine uli ni buviinde bwa kuya kukwasia ku fuasi ikabiile kukwasiiwa, beepuzie bakote bakubuile vya kukita eevi wipeele. Kine bakukupa uye ukwasie, paange kunti wabeleziiwa eevi uye ukwasie mu nzila ipalile saana.

KWASIA BALUPUA BASIPIKIZIE MUSITA UBALI MUKUKYUZIIWA

13. Balupua ni bankazi betu bali mukupata maavia ki mu byalo mukaaniiziwe miilo yeetu?

¹³ Mu byalo mukaaniiziwe miilo yeetu, kukyuziiwa kunti kwalengia buikazi bwakila kukola. Balupua ba mu bebio byalo, bali baaluka ni buavia bwa kupata nfalanga, bali baluala, ni kufuilua na bantu babali basaangua batonene. Inzi, juu ya kukaaniiwa kwa miilo, bakote kunti baandua kuya kubendela ao kulondolola bali ni uru pamo ni baalia bapalile kutekiiwa mutima. Keekio i kyaaimweneene Andrei, olia utwaakilondoluela mu lyasi lyaakipita. Nkazi umo wa mu kikundi kyakue kya kusimikila, abanga wali ni buavia bwa kupata nfalanga. Kabili waakitile aksida ku motoka. Abanga wapalile kukitua operasio lingi, kabili tabanga wali na buviinde bwa kubomba. Anzia kine miilo yeetu ibanga yakaniiziwe, kabili kubanga kimina kya buluele, balupua baakitile kukoonkana ni buviinde bwabo eevi kukwasia, kabili ni Yehova waamanine beelia bibanga byakitika.

14. Bakote kunti babiika siani mufuano wa kumuswapila Yehova?

¹⁴ Bakote kunti bakita siani? Andrei waapepele ni kukita kukoonkana ni buviinde bwakue. Yehova waasukile siani? Waabakinkiziizie bantu paleepale ba mu kilonghaano babanga bali ni uru wa kwenda, eevi bakite kukoonkana ni buviinde bwabo ni kukwasia. Bamo baamutwele nkazi ku kutunzua. Bange baamupeele nfalanga eevi kumukwasia. Yehova waabasonseziizie eevi bamukwasie. Kabili waasininkiziizie nangue mute waakitile babo balupua ni bankazi, waakwasiizie kufikilizia bintu bibanga byaakabiile ozo nkazi. (Baeb. 13:16) Mwe bakote, kine miilo yeetu ikaaniiziwe, loombe balupua ni bankazi bange bakwasie. (Yer. 36:5, 6) Kukila pa byonse, muswapile Yehova. Weene, kunti wamikwasia eevi mufikilizie bintu bikabiile balupua ni bankazi betu.

15. Kunti twatwalilila siani kuya twali ni buumo musita utuli mukukyuziiwa?

¹⁵ Bange kunti bakita siani? Kine miilo yeetu yakaaniiwa, kunti twaya twakolonghana pamo ni balupua ni bankazi betu mu tubikundi tuniini-tuniini. Pakaako, ni kintu kya mana saana kusuunga mutende pakati keetu kuliko nsita inge yonse. Muluisie Sataana, apana kuluisiana. Te kupooza maano ku bilubo bya balupua ni bankazi bobe, kabili te kukokola kupuisia kusyunvuana konse kuli pakati keenu. (Tus Maf. 19:11; Baef. 4:26) Uye waleengele kukwasiana. (Tit. 3:14) Kukwasiiwa kwaakwasiiziwe olia nkazi na bange musita lwabanga wali mu buavia, kwaaleetele bintu biweeme mu kikundi kya miilo ya kusimikila. Bantu ba mu keekio kikundi, baapalameene nga bantu ba mu lupua lumo.​—Malum. 133:1.

16. Kukoonkana ni Bakolosai 4:3, 18, kunti twabakwasia siani balupua ni bankazi betu bali mukukyuziiwa?

¹⁶ Makumi a ma elufu a balupua ni bankazi betu, bali mukuya bamubombela Yehova anzia kine miilo yeetu ili mukukaaniiwa na buteeko. Bamo pakati kabo, bakakilue juu ya kiketekelo kyabo. Kunti twabapepela, pamo ni bantu ba mu lupua lwabo. Kabili, kunti twapepa palua baalia bali mukulangilila mibeele ya kusipa eevi kukwasia balupua ni bankazi bakakilue, anzia kine ni beene bali basaangua bali mu buavia bwa kupaanda kukakua. Bali babakoselezia babo balupua ni bankazi eevi batwalilile kumuswapila Yehova, kabili bali babakwasia mu bintu bibakabiile, ni kubakwasia ku tribinali.c (Soma Bakolosai 4:3, 18.) Te kulaba ata kaniini nangue mapepo obe, kunti abakwasia babo balupua ni bankazi bonse!​—2 Bat. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

17. Weewe, kunti waiteania siani loonu palua kukyuziiwa?

¹⁷ Weewe pamo ni lupua lobe kunti mwaiteania loonu palua kukyuziiwa. (Miil Bat. 14:22) Apana kuya watontonkania palua bintu byonse bibiipile bili kuviinda kukitika. Kuliko kukita evio, kosia bukibuza bobe pamo ni Yehova, kabili bakwasie baana bobe kukita evio vyenka. Kine nsita inge weewe watendeka kwema, mubuile Leeza bintu byonse bili ku mutima. (Malum. 62:7, 8) Londolole mwali pamo mu lupua juu ya ki mupalile kumuswapila weene.d Nga vikipalile kukita palua masaanzo, kwiteania we muine ni kumuswapila Yehova, kuli kukwasia baana bobe baye basipile ni kuya bali ni mutende kine kwaaluka kukyuziiwa.

18. Tupembeele musita uli mukuiza uli siani?

¹⁸ Mutende wakue Leeza, uli watulengia twiunvue kuya twasuungilue. (Baf. 4:6, 7) Kupitila ozo mutende, Yehova ali walengia mutima weetu uye wateekameene anzia maluele akolele, masaanzo, ni kukyuziiwa kutuli kuviinda kupata loonu. Ali wabombia bakote bali babomba saana eevi kutusuunga. Kabili, apeele kila umo weetu lisyuko lya kukwasiana. Mutende utuli mukuya twasekelela loonu, uli mukuya watuteania palua maavia akata saana ali mukuiza, atasie mu musita wa “lyemo likata.” (Mat. 24:21, NWT) Mu ozo musita, kyakaloomba kusuunga mutende weetu, ni kubakwasia bange kukita evio vyenka. Inzi kisia ozo musita kupita, tetukasaakaana na maavia a kutulengia kwema. Kupuako, twakasekelela loonse keelia kikebele Yehova lyonse eevi tuye twali nakio, i kulanda mutende wa kisinka kabili wa loonse.​—Is. 26:3, 4.