LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 35
LWIMBO 123 Tuye Twanakila Sana Mipango ya Kiteokrasi
Bakote Kunti Babakwasia Syani Baalia Baakifumiiwa mu Kilonghaano?
“Mwiuli ni mo muli mwaya mwakilile nsansa pa mulandu wa muntu umo wa bibalo [ao wa mazambi] ali walapila kukila bantu 99 bakindeeme basili balapila.”—LUKA 15:7.
KIKATA KIINE
Tuli kumona juu ya ki bantu bamo bapalile kufumiiwa mu kilonghaano. Kabili, tuli kumona bakote vibapalile kukita evi kubakwasia babo bantu balapile ni kumupalama kabili Yehova.
1-2. (a) Yehova ali wamona syani kine muntu wakita lizambi na bufue bila kulapila? (b) Yehova atonene muntu akite ki kine wakita lizambi?
YEHOVA tezi kwitabizia mibele ili yonse. Ali wasuula lizambi. (Malum. 5:4-6) Wene akebele tuye twanakila mafunde akue alungheeme alia ali mu Mulandu wakue. Inzi kulanda kisinka, Yehova taswapiile tumunakile mu nzila ipwililikile pantu amanine nangue te tupwililikile. (Malum. 130:3, 4) Anzia evio, tezi kwitabizia “bantu basizi kumutiina Leeza, baalia bali babombia buwame busipalilue bwakue Leeza wetu nga kabepelo ka kuya bali ni lwendo lubipile lwa bila busoni.” (Yud. 4, NWT) Bibilia ili yalanda palua kwinoonua kwa “bantu basizi kumutiina Leeza,” pa vita yakue Leeza ya Armagedoni.—2 Pet. 3:7; Nfy. 16:16, NWT.
2 Inzi, Yehova tatonene muntu ata umo akabe kwinoonua. Nga vitwaakisambilila mu maasi ali mu kaaka kazeeti, Bibilia ili yalanda paswetele nangue wene “atonene bonse balapile bibalo byabo.” (2 Pet. 3:9) Bakote Bakristu bali bamupala Yehova kupitila kubakwasia mu nzila iteekameene baalia baakikita lizambi evi baalulule nzila yabo ni kumupalama kabili Yehova. Inzi, nsita inge muntu kunti wakita lizambi bila kulapila. (Is. 6:9) Bange bali batwalilila kukita lizambi ata sie kine bakote baikwinda sana evi kubakwasia bafikiile kulapila. Bakote kunti bakita syani mu aali ya evio?
“MUFUMIE MUNTU MUBIFI”
3. (a) Bibilia ili yalanda nangue muntu olia wakita lizambi ni kukaana kulapila apalile kukitua syani? (b) Kine olia waakikita lizambi wakaana kulapila, juu ya ki kunti twalanda nangue ye mwine i wasaakula kwifumia mu kilonghaano?
3 Kine muntu olia waakikita lizambi wakaana kulapila, bakote bapalile kukonka malaizio ali mu 1 Bakorinto 5:13. Lelio lilembo lyalanda evi: “Mufumie muntu mubifi pakati kenu.” (NWT) Olia waakikita lizambi amanine bwino nangue kine wakaana kulapila kunti wafumiiwa mu kilonghaano. Pa kako, kine wafumiiwa mu kilonghaano, wazombola belia byaakibyala. (Bag. 6:7) Juu ya ki twalanda evio? Pantu wakaana kwaluluka ata sie kisia kukwasiiwa mara ingi na bakote. (2 Mak. 17:12-15) Bikitua byakue byalangilila nangue tatonene kukonka mafunde akue Yehova.—Mal Miz. 30:19, 20.
4. Juu ya ki kilonghaano kili kyapundilua kine olia waakikita lizambi bila kulapila wafumiiwa mu kilonghaano?
4 Kine olia waakikita lizambi bila kulapila wafumiiwa mu kilonghaano, kilonghaano kili kyapundilua mpunda ya kulanda nangue ozo muntu takili Kasininkizia Wakue Yehova.a Ezio mpunda teizi kupundua juu ya kumusebaania olia waakikita lizambi. Inzi, ili yapundua evi ba lupua ni ba nkazi bakonke lifunde lili mu Bibilia lilandile nangue, “apana muye mwakita burafiki” pamo ni ozo muntu, kabili “tekulie na muntu” wa evio. (1 Bakor. 5:9-11) Yehova ali ni nsambu iweme ya kubiika lelio lifunde. Mutumua Paulo waalembele evi: “Ntutumusi [ao, levire] inini ili yatutumuna bunga bonse bukandiilue.” (1 Bakor. 5:6) Kine olia waakikita lizambi bila kulapila tafumiiziwe mu kilonghaano, kekio kunti kyalengia bange bamone nangue te kintu kya mana kuya baikwindile kukonka mafunde akue Yehova alungheeme.—Tus Maf. 13:20; 1 Bakor. 15:33.
5. Tupalile kumumona syani olia waakifumiiwa mu kilonghaano, kabili juu ya ki?
5 Kine lupua ao nkazi wafumiiwa mu kilonghaano, tupalile kumumona syani? Ata sie kine te tupalile kukita nakue burafiki, tupalile kumumona nga mukooko azezele, ni kuya twaswapiile nangue aali yakue kunti yaaluluka. Nga vitumanine, kine mukooko wazeza, busiku bumo kunti wabwela. Languluka nangue ozo lupua ao nkazi, waaipeele kuli Yehova. Inzi kya bulanda, lonu takikeele kukonkana ni bulayo bwakue bwa kutwalilila kuya wali wa kisinka kuli Yehova; ni kekio kyaakimuletela bwavia. (Ezek. 18:31) Anzia evio, pantu Yehova akitonene kumulangilila luse, tuswapiile nangue ozo muntu wakaba kwaluluka. Pa kako, bakote kunti bamukwasia syani ozo muntu waakifumiiwa mu kilonghaano?
BINTU BIPALILE KUKITA BAKOTE EVI KUBAKWASIA BAALIA BAAKIFUMIIWA
6. Bakote bapalile kukita ki evi kumukwasia olia waakifumiiwa mu kilonghaano?
6 Kine muntu wafumiiwa mu kilonghaano, eba bakote bali bamulekelela sie mpaka ye mwine akite maka a kumubwelela Yehova? Ata, te evio! Musita bakote lubali bamubwila olia waakikita lizambi bila kulapila nangue wafumiiwa mu kilonghaano, bapalile kumubwila ni bintu byapalile kukita evi akabe kubweziiwa. Inzi, te bapalile sie kupeleela papo. Mu aali ingi, bapale kumubwila olia waakikita lizambi nangue bakaba kumumona kabili kisia myezi fulani evi kumona kine waakyalulula mawazo akue. Kisia myezi inini, kine ozo muntu waitabila kumonana nabo kabili, bakote bapalile kumukoselezia alapile ni kubwela. Ata sie kine wakaana kulapila pa ozo musita, bakote bakaba kwikwinda kumonana nakue kabili musita unge ni kumukoselezia kabili alapile.
7. Kine muntu wafumiiwa mu kilonghaano, bakote kunti bapala syani nkumbu yakue Yehova? (Yeremia 3:12)
7 Musita bakote lubali bamukwasia olia waakifumiiwa mu kilonghaano, bali baikwinda kupala nkumbu yakue Yehova. Kwa mufuano, lwa kale, kuliko kupembelela Baisraeli ba bilubo balapile bo bene, Yehova i abanga wali wa kwanza kubakwasia. Waakitile evio kupitila kubatumina ba kabika ntanzi Baisraeli tebanalangilile kalangi ata kamo ka kulapila. Nga vilangiliile lyasi lya bubili lili mu kaaka kazeeti, Yehova waamulandile Hosea amweleele mukazi wakue ni kutwalilila kwikala nakue ata sie kine abanga wali tanalekele kukita lizambi likata. Yehova waamulandile evio evi kubasambilizia bantu bakue nangue wene ali sana ni nkumbu. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Evi kumupala Yehova, bakote Bakristu batonene kakiine kumukwasia olia waakikita lizambi alapile ni kubwela mu kilonghaano, kabili bali bakita bintu paleepale evi amone kyalengele kukita evio.—Soma Yeremia 3:12.
8. Mufuano wakue Yesu wa mwana azezele watukwasia syani kunvwisia vili nkumbu ni luse lwakue Yehova? (Luka 15:7)
8 Tontonkania vyaakitile baba wa mu mufuano olia waaletele Yesu wa mwana azezele. Lwaamwene mwana wakue wali mukubwela ku nsesi, ozo baba “waamusensekeele ni kuya kumukumbatila.” (Luk. 15:20) Wamona? Olia baba taapembeleele mwana wakue alombe kweleelua. Kuliko kukita evio, wene i abanga wali wa kwanza kumusensekela pantu abanga wamutonene. Evio i vili vyakita ni Yehova palua baalia bali bamusia. Pa kako, ni bakote bapalile kumupala. Bapalile kuya batonene mikooko izezele ‘ibwele.” (Luk. 15:22-24, 32) Kine olia waakitile lizambi wabwela, Yehova, Yesu, ba malaika, pamo ni ba lupua ni ba nkazi mu kilonghaano, bali baunvua sana nsansa!—Soma Luka 15:7.
9. Yehova atonene babifi bakite syani?
9 Kufikiila papa, twasambilila nangue Yehova tezi kutona baalia basizi kulapila basyale mu kilonghaano. Inzi, wene tezi kubalekelela, ali watwalilila kubakwasia. Atonene babwele. Yehova ali waiunvua syani kine babifi balapila? Lilembo lya Hosea 14:4 lyalanda evi: “Nakaba kupususia kubula bukisinka kwabo. Nakaba kubatona mu kwitonena, pantu kipuki kyane kyaakyaluluka.” Ezi milandu ipalile kusonsezia bakote baye bakeba kila kalangi kali kalangilila nangue olia waakikita lizambi tasyatendekele kulapila. Kabili, baalia bonse baamusiile Yehova bapalile kulanguluka nangue wene abatonene, kabili nangue atonene baleenge babwele.
10-11. Bakote kunti babakwasia syani baalia baafumiiziwe lwa kale mu kilonghaano?
10 Bakote kunti babakwasia syani baalia baafumiiziwe mu kilonghaano, pange tepasyapitile myaka ingi? Pange babo bantu baakilekela kale kukita lizambi lelia lyaalengiizie bafumiiwe. Mu aali inge, pange te bakilangulukile kabili kyaalengiizie bafumiiwe mu kilonghaano. Ata kine pakokola ntangia lwaafumiizie muntu, bakote bapalile kumukeba ni kumwendela. Musita ubamwendela, bali kupepa pamo nakue ni kumukoselezia abwele mu kilonghaano. Kulanda kisinka, kine muntu wakita myaka ingi wafumiiziwe, ali waaluka mutope sana kimupasi. Pa kako, kine walangilila nangue atonene kubwela mu kilonghaano, bakote kunti bakwata mipango evi muntu umo atendeke kusambilila nakue Bibilia ata sie kine tanabweziiwe. Te tupalile kulaba nangue, lyonse, bakote i bapalile kukwata mipango palua lisambililo lya Bibilia.
11 Bakote bali baikwinda kupala nkumbu yakue Yehova. Pa kako, bapalile kwikwinda kukeba baalia bonse baamusiile Yehova, kabili bapalile kubakoselezia bamubwelele Wene. Kine olia waakikita lizambi walapila ni kulekela lwendo lwakue lubipile, kunti wabweziiwa penka palia bila kukokola.—2 Bakor. 2:6-8.
12. (a) Bakote bapalile kwilabukila asa mu aali ki? (b) Juu ya ki tetupalile kutontonkania nangue Yehova takaba kubeleela ata kanini baalia baakikita misango imo evi ya mazambi? (Mona ni bulondolozi bwa pensina.)
12 Mu aali inge, bakote bapalile kuya bailabukiile sana ntanzi ya kumubwezia muntu. Kwa mufuano, kine waakimukitila mwana ovio ao kine ozo muntu ni kisanguka ao kine waakikita bukengezi evi apwisie kyupo na bufue, bakote bapalile kusininkizia kine waakilapila kakiine. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Bapalile kubakingilila ba lupua ni ba nkazi. Inzi, mu wenka ozo musita, tupalile kwinika nangue Yehova wakaba kumupokelela muntu onse waakikita lizambi olia walapila kakiine ni kulekela lwendo lwakue lubipile. Pa kako, ata sie kine bakote bapalile kusininkizia kine muntu olia waakikita bukengezi, waakilapila kakiine ao abe, te bapalile kutontonkania nangue Yehova takaba ata kanini kumweleela.b—1 Pet. 2:10.
BINTU BIPALILE KUKITA KILONGHAANO
13. Nzila ituli twamukitilamo olia waakisasililua na bakote ipusene syani ni nzila ituli twamukitila olia waakifumiiwa mu kilonghaano?
13 Nga vitwaakisambilila mu lyasi lyaakipita, nsita inge kilonghaano kyapundilua nangue muntu umo waakisasililua. Mu aali ya evio, kunti twatwalilila kukita nakue burafiki pantu waakilapila ni kwalulula lwendo lwakue lubipile. (1 Tim. 5:20) Akili sie lupua ao nkazi mu kilonghaano nga bange, kabili akabiile kukoseleziiwa na ba lupua ni ba nkazi bakue evi atwalilile kukita biweme. (Baeb. 10:24, 25) Inzi, aali yakue ipuseneko ni ya muntu olia waakifumiiwa mu kilonghaano. Kine muntu wafumiiwa, tuli ‘twalekela kukita burafiki’ nakue, ‘ao kulia ni muntu wa evio.”—1 Bakor. 5:11.
14. Mukristu kunti wabombia syani zamiri yakue ibeleziiziwe na Bibilia palua olia afumiiziwe mu kilonghaano? (Mona ni foto.)
14 Eba, leli lifunde lili mu 1 Bakorinto 5:11, lyakeba kulanda nangue kine muntu wafumiiwa mu kilonghaano, manake tetuvinda kumwalika ku kulonghaana ao kumupozia kine waiza ku kulonghaana? Ata, te evio. Kulanda kisinka, te tupalile kukita burafiki nakue. Inzi, Bakristu kunti babombia zamiri yabo ibeleziiziwe na Bibilia evi kupingula kine kunti bamwalika ku kulonghaana muntu olia waakifumiiwa mu kilonghaano. Kunti bakita evio, kine ozo muntu ni wa mu lupua lwabo lwa kimubili ao kine ozo muntu abanga wali rafiki wabo wa pepi. Ale kine ozo muntu waiza ku kulonghaana, tuli kukita syani? Lwa kale, kine muntu wafumiiwa mu kilonghaano, te tubanga twamupozia. Ata sie lonu, kila Mukristu apalile kubombia zamiri yakue ibeleziiziwe na Bibilia evi kupingula kine kunti wamupozia ao abe. Bange kunti bamona nangue kili sie bwino kumupozia ao kumupokelela ozo muntu ku kulonghaana. Inzi, kintu kitupalile kulanguluka ni keki: te tupalile kulepia bulondolozi ao kupisia musita pamo nakue mu bintu binge.
Bakristu kunti babombia zamiri yabo ibeleziiziwe na Bibilia evi kupingula kine kunti bamwalika ku kulonghaana olia waakifumiiwa ao kine kunti bamupozia musita lwaiza ku kulonghaana, inzi bila kulepia bulondolozi (Mona lifungu lya 14)
15. Lilembo lya 2 Yoane 9-11 lilandiile palua bantu ba mazambi ba syani? (Mona ni kisanduku kilandile, “Eba, ba Yoane ni Paulo Babanga Balandila Palua Lizambi Limo?”)
15 Bange kunti baiipuzia evi, ‘eba, ale Bibilia viili yalanda nangue kine Mukristu wamupozia muntu wa evio manake wakwasia bikitua byakue bibipile?’ (Soma 2 Yoane 9-11.) Kulanda kisinka, kukonkana ni milandu izyungulukiile leli lilembo, ozo muntu ni olia ali wasonsezia bange bakite bintu bikaniiziwe na Bibilia ao kisanguka. (Nfy. 2:20) Pa kako, kine muntu atwaliliile kusambilizia masambilizio a bukisanguka ao kukita ni kusonsezia bange bakite bintu binge bibipile, bakote te bapalile kukwata mipango ya kumwendela. Inzi, tuswapiile nangue, busiku bumo, ozo muntu kunti walapila. Anzia evio, kine tanalapile, te tupalile kumupozia ao sie kumwalika ku kulonghaana.
TUPALE NKUMBU NI LUSE LWAKUE YEHOVA
16-17. (a) Yehova atonene baalia baakikita lizambi bakite ki? (Ezekieli 18:32) (b) Bakote kunti babomba syani pamo ni Yehova musita ubali bakwasia baalia baakikita lizambi?
16 Twasambilila ki mu aza maasi onse asano? Yehova tatonene muntu ata umo akabe kwinoonua! (Soma Ezekieli 18:32.) Wene atonene baalia baakikita lizambi bamubwelele. (2 Bakor. 5:20) Ata sie lwa kale, lyonse abanga wabalomba mara ingi babombi bakue baalia babanga bakita bibipile ni kumusia balapile ni kubwela kuli wene. Bakote ba mu kilonghaano bali ni lisyuko lya kubomba pamo ni Yehova evi kubakwasia baalia bali bakita mazambi akata evi balapile.—Bar. 2:4; 1 Bakor. 3:9.
17 Tontonkania Yehova, Yesu, ni ba malaika vibali baunvua nsansa kine baalia baakikita lizambi balapila! Baba wetu wa ku muulu, Yehova, pa lwakue bunke, ali waunvua nsansa ya evio lyonse kine mukooko wakue olia wazezele wabwela mu kilonghaano. Kine twatontonkania palua nkumbu, luse, ni buwame busipalilue bwakue Yehova, tuli kukila kumutona wene.—Luk. 1:78.
LWIMBO 111 Bintu Bili Byalengia Tuye Twali Ni Nsansa
a Palua babo bantu, tetukaba twalanda kabili nangue baakitengua. Kukonkana ni milandu yakue Paulo elia ili mu lilembo lya 1 Bakorinto 5:13, kutendekela lonu, twakaba twalanda pa lwabo nangue baakifumiiwa mu kilonghaano.
b Kukonkana ni Bibilia, bantu bange tebavinda kweleelua mazambi abo. Bantu basivinda kweleelua ni baalia bapingwile kumupinga Leeza lyonse. Yehova sie pamo ni Yesu i bali ni nsambu ya kupingula kine muntu tavinda kweleelua; ezio te miilo yetu.—Mark. 3:29; Baeb. 10:26, 27.