Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • mwbr18 Agostu p. 1-6
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2018
  • Subtítulu
  • 6-12 AGOSTU
  • 13-19 AGOSTU
  • 20-26 AGOSTU
  • 27 AGOSTU–2 SETEMBRU
Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2018
mwbr18 Agostu p. 1-6

Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

6-12 AGOSTU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | LUCAS 17-18

“Hatudu agradese”

(Lucas 17:11-14) No nuʼudar Jesus laʼo ba Jeruzalein, nia laʼo liu Samaria no mós Galileia. 12 No kuandu nia tama ba sidade ida, mane naʼin-sanulu neʼebé moras-lepra mai hasoru nia, no sira hamriik deʼit iha dook. 13 No sira bolu makaʼas dehan: “Mestre, Jesus, hatudu laran-sadiʼa mai ami!” 14 No kuandu nia haree sira, nia hatete ba sira: “Bá no hatudu imi-nia an ba amlulik sira.” Tuirmai, kuandu sira bá, sira-nia isin sai moos.

nwtsty nota estudu ba Lc 17:12, 14

mane naʼin-sanulu neʼebé moras-lepra: Iha Bíblia nia tempu, ema ho moras-lepra halibur hamutuk ka hela hamutuk hodi ajuda malu. (2Rs 7:3-5) Tuir Moisés nia Ukun-Fuan, ema ho moras-lepra tenke hela ketak husi ema seluk. Se ema ida moras-lepra, nia presiza fó avizu bainhira atu laʼo besik ema seluk, hodi hakilar: “La moos, la moos!” (Lev 13:45, 46) Hodi halo tuir arranju husi Moisés nia Ukun-Fuan, mane sira ho moras-lepra hamriik deʼit iha dook husi Jesus.​—Haree mós nota estudu ba Mt 8:2.

hatudu imi-nia an ba amlulik sira: Bainhira Jesus Kristu hela iha rai, nia halo tuir Moisés nia Ukun-Fuan no rekoñese amlulik sira-nia pozisaun, tan neʼe nia haruka mane sira neʼebé nia kura atu bá hatudu sira-nia an ba amlulik sira. (Mt 8:4; Mc 1:44) Tuir Moisés nia Ukun-Fuan, amlulik sira tenke haree didiʼak katak ema ho moras-lepra diʼak ona ka lae. Tuirmai, ema neʼebé hetan ona kura husi moras-lepra mós tenke bá templu hodi halo sakrifísiu tuir Moisés nia Ukun-Fuan.​—Lev 14:2-32.

(Lucas 17:15, 16) Kuandu ema sira-neʼe ida haree katak nia sai isin-diʼak ona, nia fila fali hodi fó hahiʼi ba Maromak ho lian makaʼas. 16 No nia monu ain ba Jesus, no fó obrigadu; liután neʼe, nia mak ema Samaria ida.

(Lucas 17:17, 18) Jesus dehan ba nia: “Ema naʼin-sanulu mak hetan isin-diʼak, loos ka lae? Entaun, sira naʼin-sia seluk iha neʼebé? 18 Tansá mak ema sira-neʼe ida la mai fali hodi fó glória ba Maromak, só deʼit ema neʼe neʼebé husi nasaun seluk?”

w08 1/8 p. 14-15 par. 8-9

Tanbasá hatudu agradese?

Jesus sente oinsá bainhira ema la hatudu agradese? Bíblia hatutan tan: “Jesus dehan ba nia: ‘Ema naʼin-sanulu mak hetan isin-diʼak, loos ka lae? Entaun, sira naʼin-sia seluk iha neʼebé? Tansá mak ema sira-neʼe ida la mai fali hodi fó glória ba Maromak, só deʼit ema neʼe neʼebé husi nasaun seluk?’”​—Lc 17:17, 18.

Mane naʼin-sia ho moras-lepra laʼós ema aat. Sira hatudu ona fiar ba Jesus no prontu atu halo tuir ninia liafuan hodi bá Jeruzalein atu hatudu sira-nia an ba amlulik sira. Maski ita bele fiar katak sira agradese tanba Jesus hatudu laran-diʼak hodi kura sira, maibé sira la hatudu sai ida-neʼe ba nia. Sira-nia hahalok neʼe halo Jesus sente laran-triste. Ita bele aprende saida husi istória neʼe? Bainhira ema ruma hatudu laran-diʼak ba ita, ita sei lalais atu hatoʼo obrigadu ka hatudu agradese hodi hakerek karta ruma atu fó ba ema neʼe?

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Lucas 17:7-10) “Se ema ida iha atan no atan neʼe fila husi toʼos depois halo tiha serbisu atu fila rai ka hein bibi, atan neʼe nia naʼi sei la dehan: ‘Mai lalais iha neʼe no tuur iha meza’, loos ka lae? 8 Duké halo ida-neʼe, nia sei dehan ba atan neʼe: ‘Prepara buat ruma ba haʼu atu han kalan, no tau ó-nia roupa serbisu-nian no serbí haʼu toʼo haʼu han no hemu hotu tiha, no depois neʼe mak ó bele han no hemu.’ 9 Ema neʼe sei la gaba ninia atan tan deʼit atan neʼe halo ninia knaar, loos ka lae? 10 Nuneʼe mós ho imi, kuandu imi halo tiha ona imi-nia knaar hotu, dehan nuneʼe bá: ‘Ami atan folin-laek. Serbisu neʼebé ami halo mak ami-nia knaar deʼit.’”

nwtsty nota estudu ba Lc 17:10

folin-laek: Lia orijinál mak “la iha folin”. Bainhira Jesus konta ai-knanoik neʼe nia la hanorin katak atan sira ka ninia dixípulu presiza hanoin sira mak folin-laek. Tuir eskritura neʼe, “folin-laek” katak atan sira presiza hatudu haraik an no la hanoin katak buat neʼebé sira halo merese atu hetan gaba. Matenek-naʼin balu hanoin liafuan neʼe iha signifika “ami mak atan deʼit neʼebé la merese atu ema gaba ami”.

(Lucas 18:8) Haʼu hatete ba imi: Nia sei halo sira hetan justisa lalais. Maski nuneʼe, kuandu Oan-Mane husi ema mai, nia sei hetan fiar hanesan neʼe iha rai ka lae?”

nwtsty nota estudu ba Lc 18:8

fiar hanesan neʼe: Ka “fiar neʼe”. “Fiar” neʼebé Jesus temi iha eskritura neʼe la refere ba fiar neʼebé jerál, maibé refere ba fiar espesífiku hanesan fiar neʼebé feto-faluk hatudu iha Jesus nia ai-knanoik. (Lc 18:1-8) Neʼe inklui ita fiar orasaun bele ajuda ita, no mós katak Maromak sei lori justisa ba ninia povu. Karik Jesus la hatán ba pergunta neʼe tanba nia hakarak ninia dixípulu sira atu hanoin kona-ba sira rasik nia fiar. Antes Jesus konta ai-knanoik neʼe kona-ba orasaun no fiar, nia esplika ba ninia dixípulu sira kona-ba susar neʼebé sira sei hasoru iha futuru, tan neʼe ita bele fiar katak ai-knanoik neʼe ajuda sira.​—Lc 17:22-37.

13-19 AGOSTU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | LUCAS 19-20

“Aprende husi ai-knanoik kona-ba osan-mutin sanulu”

(Lucas 19:12, 13) Tan neʼe nia dehan: “Ema ida husi família liurai nian prepara an atu laʼo ba rai dook hodi simu knaar nuʼudar liurai no depois neʼe nia sei fila fali. 13 Antes bá, nia bolu ninia atan naʼin-sanulu hodi fó sira osan-mutin sanulu no dehan ba sira: ‘Fila liman bá toʼo haʼu mai fali.’

jy p. 232 par. 2-4

Jesus nia ai-knanoik kona-ba osan-mutin sanulu

Nia dehan: “Ema ida husi família liurai nian prepara an atu laʼo ba rai dook hodi simu knaar nuʼudar liurai no depois neʼe nia sei fila fali.” (Lc 19:12) Viajen hanesan neʼe sei gasta tempu barak. Klaru Jesus mak ema neʼebé “husi família liurai nian”, neʼebé sei halo viajen ba “rai dook” katak bá lalehan, no iha neʼebá ninia Aman sei fó ba nia knaar nuʼudar liurai.

Iha ai-knanoik neʼe, antes “ema ida husi família liurai nian” bá, nia bolu ninia atan naʼin-sanulu no fó ba sira osan-mutin, no hatete ba sira: “Fila liman bá toʼo haʼu mai fali.” (Lc 19:13) Osan-mutin neʼe iha folin boot. Osan-mutin ida mak saláriu ba fulan tolu nian neʼebé ema simu bainhira halo serbisu agrikultura nian.

Karik dixípulu sira komprende katak sira mak hanesan ho atan naʼin-sanulu iha Jesus nia ai-knanoik, tanba Jesus bolu ona sira nuʼudar ema neʼebé halo serbisu koʼa nian. (Mt 9:35-38) Jesus la husu sira atu koʼa sevada. Serbisu koʼa nian neʼebé Jesus temi refere ba hanorin ema seluk atu sai dixípulu hodi sai parte iha Maromak nia Ukun. Jesus nia dixípulu sira presiza uza buat neʼebé sira iha hodi halo ida-neʼe.

(Lucas 19:16-19) Ida primeiru mai no dehan: ‘Naʼi, ho Ita-nia osan-mutin sanulu, haʼu manán sanulu tan.’ 17 Ho ida-neʼe nia naʼi dehan: ‘Ó atan diʼak, ó halo diʼak loos! Tanba ó hatudu laran-metin iha buat kiʼik, entaun haʼu fó ó knaar atu ukun sidade sanulu.’ 18 No atan ida segundu mai no dehan: ‘Naʼi, ho Ita-nia osan-mutin lima haʼu manán lima tan.’ 19 Naʼi dehan mós ba atan neʼe: ‘Haʼu mós fó knaar ba ó atu ukun sidade lima.’

jy p. 232 par. 7

Jesus nia ai-knanoik kona-ba osan-mutin sanulu

Se Jesus nia dixípulu komprende katak sira mak hanesan atan neʼebé uza buat neʼebé sira iha atu hanorin ema seluk sai Jesus nia dixípulu, sira bele fiar katak Jesus kontente ho ida-neʼe. No sira sei simu kolen tanba sira badinas. Jesus nia dixípulu ida-idak iha kbiit, oportunidade no situasaun moris nian neʼebé la hanesan. Maski nuneʼe Jesus neʼebé simu “knaar nuʼudar liurai” sei haraik bensaun ba sira-nia hakaʼas an atu hanorin ema seluk atu sai Jesus nia dixípulu.​—Mt 28:19, 20.

(Lucas 19:20-24) Maibé ida seluk mai no dehan: ‘Naʼi, Ita-nia osan-mutin mak neʼe. Haʼu falun ho hena no subar tiha. 21 Loloos, haʼu taʼuk Ita-Boot, tanba Ita mak ema siʼak-teen; Ita foti osan neʼebé Ita la rai hela, no Ita koʼa buat neʼebé Ita la kuda.’ 22 Nia hatete ba atan neʼe: ‘Husi ó-nia ibun rasik mak haʼu tesi lia ba ó, atan aat. Ó rasik hatene katak haʼu ema siʼak-teen, haʼu foti osan neʼebé haʼu la rai no haʼu koʼa buat neʼebé haʼu la kuda. 23 Entaun, tansá mak ó la rai haʼu-nia osan-mutin iha banku? Atu nuneʼe kuandu haʼu fila haʼu bele foti osan neʼe hamutuk ho nia funan.’ 24 “Ho ida-neʼe, nia hatete ba sira neʼebé hamriik besik: ‘Foti tiha osan-mutin neʼe husi nia no fó fali ba ida neʼebé iha osan-mutin sanulu.’

jy p. 233 par. 1

Jesus nia ai-knanoik kona-ba osan-mutin sanulu

Tanba atan neʼe la serbisu ho badinas atu bele aumenta ninia naʼi nia rikusoin, nia lakon buat neʼebé nia iha. Iha tempu neʼebá, apóstolu sira hein hela Jesus atu ukun iha Maromak nia Ukun. Entaun, karik sira aprende husi atan neʼebé ikus nia ezemplu katak se sira la badinas, sira sei la simu kole atu sai liurai iha Maromak nia Ukun.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Lucas 19:43) Tanba loron sei mai kuandu ó-nia inimigu harii lutu ho ai-meik hodi haleʼu ó, no sira sei ataka ó husi fatin hotu.

nwtsty nota estudu ba Lc 19:43

lutu ho ai-meik: Liafuan neʼe iha lia-gregu mak khárax no husi Eskritura Lia-Gregu tomak, hakerek iha versíkulu neʼe deʼit. Liafuan neʼe signifika “ai neʼebé meik ka ai neʼebé uza atu halo lutu iha área ruma ka ai-riin” no mós bele refere ba ai-meik neʼebé tropa sira uza hodi halo lutu. Jesus nia liafuan sira sai loos iha tinan 70 liutiha Kristu bainhira Tito hamutuk ho tropa Roma harii lutu ho ai-meik neʼebé haleʼu Jeruzalein. Tito iha objetivu tolu bainhira nia harii lutu neʼe, atu hanetik ema Judeu labele halai sai husi sidade, hodi book ema Judeu atu rende an ba tropa Roma no atu hamosu rai-hamlaha hodi povu hakruʼuk ba governu Roma. Tropa Roma taa hotu ai sira iha Jeruzalein nia liʼur hodi harii lutu neʼe.

(Lucas 20:38) Nia laʼós Maromak ba ema neʼebé mate, maibé Maromak ba ema neʼebé moris, basá ba nia sira hotu sei moris hela.”

nwtsty nota estudu ba Lc 20:38

basá ba nia sira hotu sei moris hela: Ka “tuir nia haree sira hotu sei moris hela”. Bíblia hatudu katak tuir Maromak nia haree, sira neʼebé moris hela maibé la iha relasaun diʼak ho Maromak mak mate. (Éf 2:1; 1Ti 5:6) Nuneʼe mós, Maromak nia atan sira neʼebé laran-metin no ikusmai mate, tuir Maromak nia haree sira sei moris hela tanba ninia hakarak atu fó moris-hiʼas ba sira sei sai loos.​—Rom 4:16, 17.

20-26 AGOSTU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | LUCAS 21-22

“Imi-nia salvasaun mai besik daudaun ona”

(Lucas 21:25) “No mós, sei mosu sinál iha loro-matan, fulan no fitun sira, no nasaun sira iha rai sei laran-susar tebetebes, no sira sei la hatene atu halo saida tanba tasi nia siʼak no laloran nia tarutu makaʼas,

kr p. 226 par. 9

Maromak nia Ukun halakon inimigu sira

9 Akontesimentu neʼebé sei mosu. Jesus fó sai nanis: “Loro-matan sei sai nakukun no fulan sei la fó tan ninia naroman no fitun sira sei monu husi lalehan.” Ema sei la haree tan ulun-naʼin relijiaun sira nuʼudar dalan hodi hetan naroman. Akontesimentu sira neʼebé Jesus temi sei akontese duni iha lalehan ka lae? Karik. (Isa 13:9-11; Joe 2:1, 30, 31) Saida mak ema sei halo bainhira sira haree buat sira-neʼe? Sira sei sente “laran-susar tebetebes” tanba “la hatene atu halo saida”. (Lc 21:25; Sof 1:17) Sin, Maromak nia Ukun nia inimigu sira sei “taʼuk hodi hein hela buat neʼebé sei mosu” no sei halai hodi buka protesaun. Maski nuneʼe, sira sei la hetan fatin neʼebé bele proteje sira husi ita-nia Liurai nia hirus.​—Lc 21:26; 23:30; Apk 6:15-17.

(Lucas 21:26) No ema sei dezmaia tanba taʼuk hodi hein hela buat neʼebé sei mosu ba ema iha rai; tanba lalehan nia kbiit sei nakdoko.

(Lucas 21:27, 28) Tuirmai sira sei haree Oan-Mane husi ema, no nia sei mai iha kalohan ho kbiit no ho glória boot. 28 Maibé kuandu buat sira-neʼe hahú mosu, hamriik loos bá no foti imi-nia ulun, tanba imi-nia salvasaun mai besik daudaun ona.”

w16.01 p. 10-11 par. 17

“Kontinua hadomi malu nuʼudar maun-alin” bá!

17“Sai aten-brani liu.” (Lee Ebreu 13:6.) Fiar ba Jeová bele ajuda ita atu tahan hasoru susar naran deʼit ho aten-brani liután. Aten-brani mak halo ita sempre iha hanoin neʼebé pozitivu. No bainhira ita hatudu domin ba malu hamutuk ho hanoin neʼebé pozitivu, neʼe sei book ita atu fó anima no konsola ita-nia irmaun-irmán sira. (1Ts 5:14, 15) No tanba ita-nia aten-brani neʼe mak bainhira terus boot mai iha futuru, ita mós sei la taʼuk atu “hamriik loos” no foti ita-nia ulun nafatin tanba ita hatene katak ita-nia salvasaun besik ona.​—Lc 21:25-28.

w15 15/7 p. 17-18 par. 13

“Imi-nia salvasaun mai besik daudaun ona”!

13 Ema hanesan bibi-timur sira sente oinsá bainhira sira hatene katak sira “sei lakon ba nafatin”? Sira sei “baku sira-nia an ho triste”. (Mt 24:30) Oinsá ho ema kose-mina no bibi seluk? Ho fiar tomak ba Jeová no ninia Oan-Mane, Jesus Kristu, sira sei halo tuir Jesus nia mandamentu neʼebé dehan: “Kuandu buat sira-neʼe hahú mosu, hamriik loos bá no foti imi-nia ulun, tanba imi-nia salvasaun mai besik daudaun ona.” (Lc 21:28) Ida-neʼe mak tempu atu hetan salvasaun duni.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Lucas 21:33) Maski lalehan no rai sei lakon, maibé haʼu-nia liafuan sira sei la lakon.

nwtsty nota estudu ba Lc 21:33

lalehan no rai sei lakon: Eskritura seluk hatudu katak lalehan no rai sei nunka lakon. (Gên 9:16; Sal 104:5; Ecl 1:4) Iha eskritura neʼe, Jesus uza komparasaun hanesan neʼe hodi tau énfaze ba pontu importante, maski karik mundu no lalehan lakon duni, Jesus nia liafuan hotu sei sai loos nafatin. (Kompara Mt 5:18.) Maibé, karik liafuan lalehan no rai neʼebé temi iha eskritura neʼe, koʼalia kona-ba lalehan no rai simbóliku neʼebé temi iha Apokalipse 21:1, neʼebé dehan: “Lalehan uluk nian no rai uluk nian.”

haʼu-nia liafuan sira sei la lakon: Iha lia-gregu bainhira liafuan negativu rua uza hamutuk ho verbu, ida-neʼe hatudu katak buat ruma sei la akontese duni. Tan neʼe, eskritura neʼe hatudu ho klaru katak Jesus nia liafuan mak metin duni.

(Lucas 22:28-30) “Imi laran-metin ona ba haʼu durante haʼu-nia susar sira; 29 no haʼu halo aliansa ida ho imi kona-ba Ukun ida, hanesan haʼu-nia Aman halo aliansa ho haʼu, 30 atu nuneʼe imi bele han no hemu iha meza iha haʼu-nia Ukun, no imi sei tuur iha kadunan atu tesi lia ba Izraél nia suku sanulu-resin-rua.

w14 15/10 p. 16-17 par. 15-16

Imi sei serbí nuʼudar “amlulik no liurai”

15 Bainhira halaʼo tiha Naʼi nia Han Kalan, Jesus halo aliansa ida ho ninia dixípulu sira neʼebé bolu aliansa Ukun nian. (Lee Lucas 22:28-30.) Aliansa neʼe la hanesan ho aliansa sira seluk, tanba Jesus rasik mak halo aliansa neʼe ho ema kose-mina sira, laʼós Jeová. Entaun, tansá mak Jesus hatete: “Hanesan haʼu-nia Aman halo aliansa ho haʼu”? Neʼe karik tanba Jesus koʼalia kona-ba aliansa neʼebé Jeová halo ho nia atu sai “amlulik ba nafatin tuir dalan Melkizedek nian”.​—Ebr 5:5, 6.

16 Maski Jesus hetan terus oioin, maibé ninia apóstolu naʼin-11 nunka husik ka fila kotuk ba Jesus. Tan neʼe mak aliansa Ukun nian fó garantia ba sira katak sira sei tuur iha kadunan hamutuk ho Jesus iha lalehan hodi ukun nuʼudar liurai no amlulik sira. Maibé laʼós sira naʼin-11 deʼit mak hetan priviléjiu neʼe. Tanba iha vizaun ida Jesus hatete ba apóstolu João: “Ba ema neʼebé manán, haʼu sei fó lisensa ba nia atu tuur hamutuk ho haʼu iha haʼu-nia kadunan, nuʼudar haʼu mós manán no tuur hamutuk ho haʼu-nia Aman iha ninia kadunan.” (Apk 3:21) Tan neʼe aliansa Ukun nian neʼe Jesus mós halo ho ema kose-mina naʼin–144.000. (Apk 5:9, 10; 7:4) Aliansa Ukun nian neʼe mak sai fundasaun legál ba ema kose-mina sira hodi bele ukun hamutuk ho Jesus iha lalehan. Neʼe kompara hanesan ho feto ida neʼebé kaben ho liurai ida. Kaben hotu tiha, liurai-feto neʼe mós iha direitu hodi ukun hamutuk ho ninia laʼen, liurai neʼe. Bíblia mós bolu ema kose-mina sira nuʼudar Kristu nia “noiva”, ka virjen santa ida neʼebé fó ona liman atu kaben ho Kristu.​—Apk 19:7, 8; 21:9; 2Ko 11:2.

27 AGOSTU–2 SETEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA | LUCAS 23-24

“Sai prontu atu fó perdua ba ema seluk”

(Lucas 23:34) [Maibé Jesus dehan: “Aman, perdua sira bá, basá sira la hatene buat neʼebé sira halo.”] Liután neʼe, sira fahe ninia hatais hodi dada sorte.

cl p. 297 par. 16

“Hatene kona-ba Kristu nia domin”

16 Jesus haleno ninia Aman nia domin iha dalan neʼebé perfeitu hodi “prontu atu fó perdua” ba ema seluk. (Sal 86:5) Ita mós bele haree ida-neʼe bainhira ema prega Jesus ba ai-riin terus nian. Saida mak Jesus hatete bainhira ema hamoe nia hodi prega nia iha ai-riin terus nian? Nia husu Jeová atu fó kastigu ba ema sira neʼebé haterus nia ka lae? Lae duni. Duké halo hanesan neʼe, Jesus hatete: “Aman, perdua sira bá, basá sira la hatene buat neʼebé sira halo.”​—Lc 23:34.

(Lucas 23:43) No Jesus hatete ba nia: “Haʼu hatete loloos ba ó ohin, ó sei hamutuk ho haʼu iha Paraízu.”

g 2/08 p. 11 par. 5-6

Maromak fó perdua ba sala neʼebé sériu ka lae?

Jeová laʼós deʼit haree ba sala maibé nia mós haree ba ema nia laran. (Isa 1:16-19) Hanoin toʼok kona-ba ema aat naʼin-rua neʼebé ema prega iha Jesus nia sorin-sorin. Ita bele fiar katak mane naʼin-rua neʼe halo ona sala neʼebé sériu, tan neʼe mak sira ida hatete: “Ita merese duni atu simu kastigu neʼe, tanba ita simu kastigu tuir duni buat neʼebé ita halo ona. Maibé mane neʼe [Jesus] la halo sala ida.” Mane aat neʼe nia liafuan hatudu katak nia hatene buat ruma kona-ba Jesus. No karik koñesimentu neʼebé nia iha kona-ba Jesus mak book nia atu troka ninia hanoin. Ita bele haree ida-neʼe husi ninia liafuan, nia husu ho laran ba Jesus: “Hanoin-hetan haʼu bá kuandu Ita tama iha Ita-nia Ukun.” Jesus hatán oinsá? Jesus hatete: “Haʼu hatete loloos ba ó ohin, ó sei hamutuk ho haʼu iha Paraízu.”​—Lc 23:41-43.

Hanoin toʼok: Jesus nia liafuan bainhira nia besik ona atu mate, hatudu ho klaru katak nia hatudu laran-sadiʼa ba mane neʼebé hatete katak nia merese atu hetan kastigu-mate. Neʼe book duni ita-nia laran! Ita bele fiar katak Jesus no mós ninia Aman Jeová, sei hatudu laran-sadiʼa ba ema hotu neʼebé hatudu katak sira arrepende an duni, maski uluk sira halo ona sala ruma neʼebé sériu.​—Rom 4:7.

(Lucas 24:34) No sira dehan ba dixípulu naʼin-rua neʼe: “Loloos, Naʼi moris hiʼas ona, no nia mosu ba Simão!”

cl p. 297-298 par. 17-18

“Hatene kona-ba Kristu nia domin”

17 Karik, ita bele haree Jesus nia ezemplu kona-ba fó perdua husi buat neʼebé nia halo ba apóstolu Pedro. Ita bele fiar katak Pedro hadomi duni Jesus. Iha loron 14 fulan-Nisan, kalan ikus antes Jesus mate, Pedro hatete ba nia: “Naʼi, haʼu prontu atu bá hamutuk ho ita iha komarka no mós mate.” Maibé, liutiha oras balu deʼit, nia nega katak nia koñese Jesus. Bainhira Pedro nega Jesus ba dala tolu, Bíblia hatete katak “Naʼi fila oin hodi hateke ba Pedro”. Tanba sente sala ho buat neʼebé nia halo ona, Pedro “sai ba liʼur hodi tanis tanba triste tebetebes”. Bainhira Jesus mate, karik Pedro husu: ‘Haʼu-nia Naʼi perdua haʼu ka lae?’​—Lc 22:33, 61, 62.

18 Pedro la presiza hein ba tempu kleur atu hetan resposta ba ninia pergunta. Jesus moris-hiʼas iha loron 16 fulan-Nisan, no iha loron neʼe mak Jesus ba vizita Pedro. (Lc 24:34; 1Ko 15:4-8) Tanbasá mak Jesus halo hanesan neʼe ba ema neʼebé nega ona nia? Karik, Jesus hakarak ajuda Pedro neʼebé arrepende an ona atu fiar katak Jesus nafatin hadomi no hafolin nia. Maibé, Jesus halo buat seluk tan atu ajuda Pedro.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

(Lucas 23:31) Tanba se sira halo buat sira-neʼe kuandu ai-hun sei matak hela, entaun saida mak sei mosu kuandu ai neʼe sai maran?”

nwtsty nota estudu ba Lc 23:31

kuandu ai-hun sei matak hela, . . . kuandu ai neʼe sai maran: Jesus koʼalia hela kona-ba nasaun Izraél. Nasaun neʼe mak hanesan ai-hun neʼebé besik atu mate maibé iha parte balu neʼebé sei matak hela, tanba Jesus moris hela no ema neʼebé tau fiar ba nia mós moris hela. Maibé, lakleur tan Jesus sei hetan kastigu-mate, no ema judeu sira neʼebé laran-metin sei hetan kose-mina no sai parte ba Izraél espirituál. (Rom 2:28, 29; Gal 6:16) Iha tempu neʼebé hanesan, nasaun Izraél sei mate iha dalan espirituál, hanesan ai-hun neʼebé maran.​—Mt 21:43.

(Lucas 23:33) No kuandu sira toʼo ba fatin naran Ulun-Ruin, sira tau nia ba ai-riin hamutuk ho ema aat sira, ida iha liman-loos no ida iha liman-karuk.

nwtsty média

Pregu iha ruin tuban

Foto neʼe mak modelu husi ema nia ruin tuban neʼebé sona borus ho pregu naruk sentímetru 11,5. (Haree mwb17.12 p. 5.) Iha tinan 1968, bainhira ema keʼe rai iha Jeruzalein parte norte, sira hetan ema nia ruin tuban husi Roma nia tempu. Neʼe mak evidénsia neʼebé hatudu katak ema uza pregu atu prega ema neʼebé simu kastigu-mate ba ai-riin. Karik pregu neʼe mak atu hanesan ho pregu neʼebé soldadu Roma sira uza atu prega Jesus ba ai-riin. Ruin tuban neʼe hetan iha kaixa fatuk ida, neʼebé hanaran osuáriu, neʼe mak fatin atu rai ema mate nia ruin sira depois sira-nia isin lahuk ona. Neʼe hatudu katak karik ema neʼebé hetan kastigu-mate hodi prega ba ai-riin, ema mós hakoi sira-nia mate-isin.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe