Tena Ilae’o ty Mahafantatse ty Raha Niseho ta Edena Tao
TENA mahagaga fa misy manam-pahaiagne mirehake fa tsy misy andinin-teny hafa magnaporofo ty tantara i Edena ty amy Baiboly ao. Izao ohatse ty nisorate i Profesora Paul Morris: “Tsy misy andinin-teny hafa mirehake mivantagne ty miomba i Edena ty amy Baiboly ao.” Faie tsy maregne zay ndra tie va’e hisy “manam-pahaiagne” hafa hagneke izay aza.
Andinin-teny maro ty mirehake miomba i zaridaigne Edenay, i Adama naho i Eva, vaho i menaragney.a Diso hevetse areke o manam-pahaiagneo. Faie mbe hadisoagne lahibey ambone izay sady tena miparitake tihoe o Baibolio ro tena haratie o mpitondra fivavahagneo naho ty mpitsikera Baiboly. Atao iareo ty tsy hinoagne fa tena nisy i zaridaigne Edenay.
Tsy ho azontikagne soa ty raha hafa rehafe ty Baiboly naho tsy azontikagne soa ty raha niseho ta Edena tao. Mifandrambe amy i raha niseho igne avao ty vale’e mea ty Baiboly amo o fagnonteneagne mampivali-doha o ndatiò. Intoagne misy ohatse:
● Nagnino tikagne ro mihantetse naho mate? Ho niaigne nainai’e ty Adama naho i Eva naho nankatò i Jehovah lognandro. Faie nigoreve iareo, le nihantetse naho nimate tamy ty fara’e. (Genesisy 2:16, 17; 3:19). Nanjare tsy voririke sasa iareo, sady nanjare mpanota naho tsy voririke ka ty tarana iareo. Hoe ty Baiboly: “Manahake ty niziliha ty hakeo tamy ty tane toy noho ty raha natao ty lahilahy raike, le o otao ty niavia o fateo, le niparitake tamo o ndatio iaby o fateo, satria sambe fa nanota iaby iareo.”—Romanina 5:12.
● Nagnino ro engàn’Andrianagnahare hisy o haratiagneo? Nirehake ty Satana, ta Edena tagne fa mpavande ty Andrianagnahare sady tsy mea’e o raha finoro’eo ty raha mahasoa iareo. (Genesisy 3:3-5) Nao zao tsy mahay mitondra ty Jehovah. Nifily ty hankatò i Satana ty Adama naho i Eva, le nandietse ty zo i Jehovah. Te hirehake ka iareo fa mahay manapa-kevetse irery avao amy ty soa naho ty raty o ndatio. Tena mahilala naho tea rare’e ty Jehovah, le fanta’e fa fomba raike avao ty soa handaminagne izay: Homeagne fotoagne o ndatio hindesa’e irery ty fiaigna’e arake ze tea’e. Nanao izay iareo, le raty ty voka’e. Vao mainke nagnindra izay ka ty Satana. Nitrea tsikedetsikede tegne areke fa tsy mahay mivey ty vata’e irery o ndatio fa mipay an’Andrianagnahare avao.—Jeremia 10:23.
● Ino ty raha safirien’Andrianagnahare hoahy ty tane toy? Tea i Jehovah ho soasoa sady hilamigne soa manahake ty nanoa’e aze tamy i zaridaigne Edenay tao ty tane toy iaby. Nampiterahe’e ty Adama naho i Eva sady “hanjaka” vaho hameno ty tane toy. (Genesisy 1:28) Ty raha safirien’Andrianagnahare areke, le tihoe hanjare paradisa ty tane toy, sady hitoboha o ndaty voririke sady mifankateao, le ty tarana i Adama naho i Eva. Ty fomba hagnatanterahan’Andrianagnahare o raha safirie’e iohoe ty rehafe ty Baiboly.
● Nagnino ty Jesosy Kristy ro niavy tambone tane etoy? Nigoreve ty Adama naho i Eva ta Edena tao, le voaheloke ho mate iareo naho ty tarana’e. Faie bey hatea ty Andrianagnahare le nagnomey fanantenagne. Nirahe’e ho ambone tane etoy i Ana’ey mba hagnomey i tokave ty Baiboly tihoey solovoigne. (Matio 20:28) Ino ty dika izay? Atao tihoe “Adama fara’e” ty Jesosy, sady vita’e ze raha tsy nivita i Adama. Nankatò i Jehovah lognandro reke, le nanagne aigne voririke avao. Nimea’e an-tsitrapo ty ai’e ho sorogne ndra ho solovoigne. Afake mahazo famelan-keloke areke ze ndaty tsy mivalike, sady hahazo i fiaignagne nanagna i Adama naho i Eva ta Edena tao taloha ty nanota iareoy. (1 Korintianina 15:22, 45; Jaona 3:16) Nagnomey antoke areke ty Jesosy fa ho avy eo i fikasà i Jehovah hagnova ty tane toy ho paradisa manahake i ta Edena taoy.b
Tsy manjavozavogne ndra tombatombagne atao o teolojiao avao ty raha safirien’Andrianagnahare fa tena misy. Tena nisy i zaridaigne i Edenay naho ty ndaty vaho ty biby tao. Tena hisy ka areke ty fampitaman’Andrianagnahare sady ho avy eo tsy ho ela. Ho eo vao rehe ty amy izay? Miankigne ama’o avao zay. Ndaty tena maro ty tean’Andrianagnahare hahazo izay, ie, ndra o ndaty nanao raha ratio aza.—1 Timoty 2:3, 4.
Nirehake tamy ty lahilahy raike ty Jesosy tamy ireke fa ho matey. Ndaty raty o lahilahy iohoe sady fanta’e fa fagneva ty ho mate. Faie nipay fampionognagne naho fanantenagne tamy i Jesosy tagne reke. Akore tasa i Jesosy? “Hiarake amako amy i Paradisay agne rehe.” (Lioka 23:43) Ndra o ndaty raty iohoe aza tea i Jesosy hovelomegne sady handrambe fitahiagne vaho hiaigne nainai’e amy paradisa manahake i Edenay ao, somandrake fa irehe! Sambe tea izay ndra i Jesosy ndra i Baba’e! Hoe izay ka vao ty raha tea’o amy ty hoavy? Mikezaha mafe areke hianatse ty miomba i Andrianagnahare namorogne i zaridaigne Edenay.
[Fagnamarehagne ambane peje]
a Henteo ohatse ty Genesisy 13:10; Deoteronomia 32:8; 2 Samoela 7:14; 1 Tantara 1:1; Isaia 51:3; Ezekiela 28:13; 31:8, 9; Lioka 3:38; Romanina 5:12-14; 1 Korintianina 15:22, 45; 2 Korintianina 11:3; 1 Timoty 2:13, 14; Joda 14 naho ty Apokalypsy 12:9.
b Magnazava soa ty miomba i solovoigne natao i Kristỳ ty toko 5 amy ty boke Inogne Vata’e ty Raha Ampianare ty Baiboly?, naboa ty Vavolombelo i Jehovah.
[Efajoro/Sare]
FAMINANIAGNE RAIKE MAMPIFANDRAMBE O BAIBOLIO IABY
“Le hampifandrafeseko rehe naho i ampelay, le ty tarira’o naho ty tarira’e. Handemondemoke ty loha’o reke fa ihe handratse aze amy ty tomi’e.”—Genesisy 3:15.
O Saontsin’Andrianagnahare ta Edena agne iohoe ro faminaniagne voaloha’e amy Baiboly ao. Ia i ampelay naho i tarana’ey, i menaragney vaho ty tarana’e? “Hifandrafe” manao akore iareo?
I MENARAGNEY
I Satana Devoly.—Apokalypsy 12:9.
I AMPELAY
Ty fandamina i Jehovah misy o anjely an-dagnitse agneo. (Galatianina 4:26, 27) Nirehake mialoha ty Isaia fa hiterake firenena ara-pagnahy i “ampelay” amy ty hoavy.—Isaia 54:1; 66:8.
TY TARANA I MENARAGNEY
Ze mifily ty hanao ty sitrapo i Satana.—Jaona 8:44.
TY TARANA I AMPELAY
I Jesosy Kristy, agnisa i fandamina i Jehovah an-dagnitse agney ty voaloha’e amy io. Agnisa i “taranakey” ka i voahosotse rahalahy i Kristy, miarake manjaka ama’e an-dagnitse agne rey. Firenena ara-pagnahy o Kristiana voahosotseo, ndra “Israelin’Andrianagnahare.”—Galatianina 3:16, 29; 6:16; Genesisy 22:18.
NARATSE I TOMI’EY
Nijale ty Mesia faie tsy naharetse zay. Natao i Satana ty hamoagnagne aze tan-tane etoa. Nivelomegne tamy ty mate ty Jesosy.
DEMODEMOKE I LOHAY
Ho demodemoke vata’e ty Satana. Hofoagna i Jesosy heike o haratiagne natombo i Satana ta Edena agneo, le habaibai’e nainai’e reke naho fa avy eo.—1 Jaona 3:8; Apokalypsy 20:10.
Mamintigne ty loha heve o Baibolio ty bokekele tihoe Inona no Voalaza ao Amin’ny Baiboly?, naboa o Vavolombelo i Jehovah-o.
[Sare]
Nanota ty Adama naho i Eva, le nibabe ty voka-drati’e