มัทธิว
ข้อมูลสำหรับศึกษา บท 15
ล้างมือ: คือการล้างมือตามพิธีกรรมซึ่งเป็นการยึดติดกับธรรมเนียมแทนที่จะสนใจเรื่องสุขอนามัย ในสมัยต่อมาหนังสือทัลมุดของบาบิโลน (โซทาห์ 4ข) บอกว่าการกินอาหารโดยไม่ล้างมือเป็นความผิดร้ายแรงพอ ๆ กับการมีเพศสัมพันธ์กับโสเภณี และยังบอกด้วยว่าคนที่ไม่ให้ความสำคัญกับการล้างมือจะถูก “ถอนรากถอนโคนออกจากโลก”
อุทิศของที่มีอยู่ให้พระเจ้า: พวกครูสอนศาสนาและฟาริสีสอนว่าเงิน บ้าน ที่ดิน หรืออะไรก็ตามที่คนเราอุทิศให้พระเจ้าแล้วจะถือเป็นสมบัติของวิหาร ตามคำสอนนี้ คนที่เป็นลูกสามารถเก็บสิ่งที่เขาอุทิศให้วิหารไว้ใช้เองได้โดยอ้างว่าเขาได้อุทิศสิ่งนั้นให้พระเจ้าแล้ว ดูเหมือนว่ามีบางคนหลบเลี่ยงความรับผิดชอบในการดูแลพ่อแม่โดยการทำแบบนี้—มธ 15:6
คนเสแสร้ง: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 6:2
ตัวอย่างเปรียบเทียบ: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 13:3
การเล่นชู้: คำกรีกที่แปลว่า “การเล่นชู้” (มอยเฆ่อา) ในข้อนี้อยู่ในรูปพหูพจน์—ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “เล่นชู้, มีชู้”
การผิดศีลธรรมทางเพศ: คำกรีก พอร์เน่อา ที่ใช้ในข้อนี้อยู่ในรูปพหูพจน์ ซึ่งสื่อความหมายว่ามีการทำผิดศีลธรรมทางเพศหลายครั้ง—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 5:32 และส่วนอธิบายศัพท์
ชาวฟีนิเซีย: หรือ “ชาวคานาอัน” มาจากคำกรีก ฆานาไนอา คนที่อาศัยอยู่ในฟีนิเซียยุคแรก ๆ สืบเชื้อสายมาจากคานาอันหลานชายของโนอาห์ (ปฐก 9:18; 10:6) และในสมัยพระเยซู คำว่า “คานาอัน” มักจะหมายถึงเขตฟีนิเซีย—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 7:26 ซึ่งพูดถึงผู้หญิงคนหนึ่งที่มาจาก “ฟีนิเซียในแคว้นซีเรีย”
ลูกหลานดาวิด: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 1:1; 15:25
คำนับ: หรือ “ทำความเคารพ” ดูเหมือนการที่ผู้หญิงที่ไม่ใช่ชาวยิวคนนี้เรียกพระเยซูว่า “ลูกหลานดาวิด” (มธ 15:22) แสดงว่าเธอยอมรับว่าท่านเป็นเมสสิยาห์ที่สัญญาไว้ เธอคำนับท่านไม่ใช่ในฐานะพระหรือเทพเจ้า แต่ในฐานะตัวแทนของพระเจ้า—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 2:2; 8:2; 14:33; 18:26
ลูก ๆ . . . ลูกหมา: เนื่องจากหมาเป็นสัตว์ที่ไม่สะอาดตามกฎหมายของโมเสส คัมภีร์ไบเบิลจึงมักใช้คำนี้ในเชิงดูถูก (ลนต 11:27; มธ 7:6; ฟป 3:2; วว 22:15) แต่ในบันทึกคำพูดของพระเยซูที่มาระโก (7:27) และมัทธิวมีการใช้คำนี้ในรูปคำที่สื่อถึงขนาดเล็ก ซึ่งแปลได้ว่า “ลูกหมา” หรือ “หมาที่เลี้ยงในบ้าน” ทำให้ตัวอย่างเปรียบเทียบนี้นุ่มนวลขึ้น นี่อาจทำให้เห็นว่าพระเยซูใช้คำที่แสดงถึงความรักใคร่เอ็นดูซึ่งคนที่ไม่ใช่ชาวยิวใช้เรียกสัตว์เลี้ยงในบ้านของเขา การที่พระเยซูเปรียบชาวยิวเป็นเหมือน “ลูก” และคนที่ไม่ใช่ยิวเป็นเหมือน “ลูกหมา” อาจเพื่อให้เห็นว่าควรให้ความสำคัญกับใครก่อน เพราะในบ้านที่มีทั้งลูกและหมา ลูกจะได้กินอาหารก่อน
คนพิการหายเป็นปกติ: สำเนาพระคัมภีร์บางฉบับไม่มีข้อความนี้ แต่สำเนาพระคัมภีร์ส่วนใหญ่ในยุคแรกและอีกหลายฉบับในยุคหลังมีข้อความนี้อยู่ด้วย
สงสาร: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 9:36
ตะกร้าใหญ่: หรือ “กระบุง” คำกรีก สพูรีส ที่ใช้ในข้อนี้ดูเหมือนหมายถึงตะกร้าที่มีขนาดใหญ่กว่าตะกร้าที่ใช้ตอนพระเยซูเลี้ยงอาหารผู้ชายประมาณ 5,000 คน (ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 14:20) “ตะกร้า” ที่ศิษย์ของเปาโลให้เขานั่งแล้วหย่อนลงทางช่องหน้าต่างบนกำแพงเมืองดามัสกัสก็มาจากคำกรีกเดียวกันนี้—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 9:25
ไม่นับผู้หญิงและเด็ก: เฉพาะมัทธิวเท่านั้นที่พูดถึงการอัศจรรย์ครั้งนี้ว่ามีผู้หญิงและเด็กรวมอยู่ด้วย เป็นไปได้ว่าจำนวนคนทั้งหมดที่พระเยซูเลี้ยงอาหารโดยการอัศจรรย์มีมากกว่า 12,000 คน
มากาดาน: ทุกวันนี้ไม่มีเขตที่เรียกว่ามากาดานบริเวณรอบทะเลสาบกาลิลี แต่ผู้เชี่ยวชาญบางคนเชื่อว่ามากาดานน่าจะเป็นที่เดียวกับมักดาลา ซึ่งก็คือกีร์เบต มัจดัล (มิกดัล) ที่อยู่ห่างจากเมืองทิเบเรียสไปทางตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 6 กม. บันทึกเหตุการณ์เดียวกัน (มก 8:10) เรียกที่นี่ว่าดาลมานูธา—ดูภาคผนวก ข10