ሓደ ኻብቲ ኻብ ሕማቕ ውሳነ ንጉስ ዮኣስ እንረኽቦ ትምህርቲ፡ ጽቡቕ ጽልዋ ዚገብሩልና፡ ማለት ንየሆዋ ዜፍቅርዎን ኬሐጕስዎ ዚደልዩን ኣዕሩኽ ክንሓሪ ኸም ዘሎና እዩ። ካብ መሳቱና ጥራይ ኣይኰናን ኣዕሩኽ ክንሓሪ ዘሎና። ዮኣስ ካብቲ ፈታዊኡ ዝነበረ የሆያዳ ኣመና ይንእስ ነይሩ እዩ። ስለዚ፡ ብዛዕባ ናይ ኣዕሩኽ ምርጫኻ ኸምዚ ኢልካ ገዛእ ርእስኻ ሕተት፦ ‘ነቲ ኣብ የሆዋ ዘሎኒ እምነት ንምድልዳል ይሕግዙኒ ድዮም፧ ብመለክዒታት ኣምላኽ ክመላለስ የተባብዑኒዶ ኣለዉ፧ ብዛዕባ የሆዋን ብዛዕባ እቲ ኣገዳሲ ሓቅታትን ይዛረቡ ድዮም፧ ንመለክዒታት ኣምላኽ ኣኽብሮት ኣለዎምዶ፧ ክሰምዖ ዝደሊ ነገር ጥራይ ድዮም ዚነግሩኒ፡ ወይስ ኣንፈተይ ክስሕት ከለኹ ንምእራም ዜኽእል ትብዓት ኣለዎም እዩ፧’ (ምሳ. 27:5, 6, 17) ሓቂ ንምዝራብ፡ ኣዕሩኽካ ንየሆዋ ዘየፍቅርዎ እንተ ዀይኖም፡ ኣየድልዩኻን እዮም። ንየሆዋ ዜፍቅሩ ኣዕሩኽ እንተ ኣልዮምኻ ግና፡ ኣጥቢቕካ ሓዞም። ንሳቶም ኪጠቕሙኻ እዮም።—ምሳ. 13:20። w23.09 9-10 ¶6-7

እታ ኣልፋ እትብሃል ፊደል፡ ናይ መጀመርታ ናይ ግሪኽኛ ፊደል እያ፣ እታ ኦሜጋ ኸኣ ናይ መወዳእታ እያ። የሆዋ በቲ “ኣልፋን ኦሜጋን” ዚብል መግለጺ ገይሩ፡ ሓደ ነገር እንተ ጀሚሩ፡ ናብ መወዳእታኡ ኸም ዜብጽሖ እዩ ዚገልጽ ነይሩ። የሆዋ ንኣዳምን ንሄዋንን ምስ ፈጠሮም፡ “ፍረዩን ተባዝሑን፡ ንምድሪ ኸኣ ምልእዋን ግዝእዋን” በሎም። (ዘፍ. 1:28) ኣብቲ ግዜ እቲ፡ የሆዋ “ኣልፋ” ኢሉ ኺብሃል ይከኣል እዩ። ዕላማኡ ብንጹር ገሊጹ እዩ፦ ፍጹማትን እዙዛትን ዘርኢ ኣዳምን ሄዋንን ንምድሪ ዚመልኡሉን ናብ ገነት ዚቕይሩሉን እዋን ከም ዚመጽእ እዩ ሓቢሩ። ኣብ መጻኢ እዚ ምስ ተፈጸመ ድማ የሆዋ “ኦሜጋ” ኺብል እዩ። “ሰማያትን ምድርን ኵሉ ኣባታቶም ዘሎን” ፈጢሩ ምስ ወድአ፡ ውሕስነት ኣትዩልና እዩ። ንሱ ንደቂ ሰብን ንምድርን ዘለዎ ዕላማ ብርግጽ ከም ዚፍጽሞ እዩ ውሕስነት ኣትዩ። እቲ ዕላማኡ እቲ ኸኣ፡ ኣብ መወዳእታ እታ ሻውዐይቲ መዓልቲ ምሉእ ብምሉእ ኪፍጸም እዩ።—ዘፍ. 2:1-3። w23.11 5 ¶13-14

ካብ ባቢሎን ናብ እስራኤል ዚወስድ ኣጸጋሚ ጕዕዞ፡ ኣርባዕተ ወርሒ ኣቢሉ ኺወስድ ይኽእል ነይሩ እዩ። የሆዋ ግና ኬጋጥሞም ዚኽእል ዝነበረ ዝዀነ ይኹን ዕንቅፋታት ከም ዚጸርገሎም ቃል ኣተወሎም። እሙናት ኣይሁድ ግና ናብ እስራኤል ብምምላስ ዚረኽብዎ ጥቕምታት፡ ካብ ዝዀነ ይኹን ኪኸፍልዎ ዚኽእሉ መስዋእትታት ከም ዚበልጽ ኣይሰሓትዎን። እቲ ኻብ ኵሉ ዝዓበየ በረኸት ምስ ኣምልኾኦም እተተሓሓዘ እዩ ነይሩ። ኣብ ባቢሎን ቤተ መቕደስ የሆዋ ኣይነበረን። እቲ እስራኤላውያን ብሕጊ ሙሴ እተኣዘዝዎ መስዋእትታት ኬቕርቡሉ ዚኽእሉ መሰውኢ እውን ኣይነበረን። ነቲ መስዋእትታት ዜቕርቡ እተወደቡ ኻህናት እውን ኣይነበሩን። ብዘይካዚ፡ ኣብታ ዓዲ እቲኣ፡ እቶም ንየሆዋ ዀነ ንመለክዒታቱ ኣኽብሮት ዘይነበሮም ኣረማውያን ሰብኡትን ኣንስትን ካብ ህዝቢ የሆዋ ኣጸቢቖም ይበዝሑ ነይሮም እዮም። ስለዚ፡ ፍርሃት ኣምላኽ ዝነበሮም ብኣሽሓት ዚቝጸሩ ኣይሁድ ናብቲ ንጹህ ኣምልኾ ናብ ቦታኡ ዚምለሰሉ ዓዶም ንምምላስ ተሃንጥዮም እዮም ነይሮም። w23.05 14-15 ¶3-4