Ngɔndɔ ka nɛi
Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 1
Akambo . . . wakafundama lo nshi y’edjedja wakafundama dia tosha wetshelo.—Rɔmɔ 15:4.
Onde wɛ ekɔ lo diɛnɛ l’ekakatanu ɛmɔtshi wa wolo? Ondo onto ɔmɔtshi la l’etshumanelo akakonyangiya. (Jak. 3:2) Kana mbeyaka monga ko asekayɛ wa l’olimu kana wa la kalasa kɔnyɔlaka l’ɔtɛ weyɛ okambi wa Jehowa. (1 Pe. 4:3, 4) Kana ondo ase nkumbo kayɛ wekɔ lo nsala la wolo dia koshimba diaha wɛ mbɔtɔka nsanganya kana diaha mbitɛka anto akina awui wendana la dietawɔ diayɛ. (Mat. 10:35, 36) Naka ohemba akɔ wekɔ lo kokiyanya efula, kete wɛ mbeyaka nkɔmɔ. Koko wɛ koka monga l’eshikikelo dia oyadi ohemba akɔna wahomana la yɛ, Jehowa ayokosha lomba la mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna ndo wolo wa mbikikɛ. Jehowa akasale dia bɛnyɛlɔ fundama lo Bible dia mɛnya woho wakakikɛ anto wele keema kokele ehemba wa wolo. Lande na? Dia sho nkondja wetshelo oma lo bɛnyɛlɔ diawɔ. Diakɔ diele, Jehowa akakambe l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ dia mfunda. Mbadia ɛkɔndɔ ɛsɔ koka tosha yema y’ekeketshelo ndo elongamelo. Koko, dia sho nkondja wahɔ, sho pombaka nsala akambo efula aha tsho mbadia Bible. Sho pombaka mbetawɔ dia Afundelo ntshikitanya ekanelo kaso ndo minanda etema aso. w21.03 14 od. 1-2
Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka nɛi 2
Nyende, dikambɔ diambɛla dia mina.—Jni. 4:35.
Onde wɛ mbɔsaka anto wasambishayɛ lokumu l’ɔlɔlɔ oko eponga wambɛla dia mina? Naka ngasɔ, kete awui asato wayosalema. Ntondotondo, wɛ ayosambisha la shamanya y’efula. Etena ka dinela kekɔ mondo, ndo bu ohomba mbetsha wenya wetshetsha. Dui dia hende, wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kɛnayɛ anto wetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ. Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Anto ngɛnangɛnaka lo nshi ya dinela.’ (Isa. 9:3) Ndo dui dia sato, wɛ ayɔsa onto tshɛ oko onto lakoka ndjoyala ombeki, ndo wɛ ayɔtɔnganyiya esambishelo kayɛ l’awui wayasha onto lɔkɔ. Yeso kɔmbɔsaka ase Samariya woho wakawaɔsaka ambeki ande amɔ. Koko, nde akawaɔsaka oko anto wakakoke ndjoyala ambeki. Sho lawɔ pombaka mbɔsa anto wa l’ɛtshi kaso ka nkɛtɛ oko anto wakoka ndjoyala ambeki wa Kristo. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka ndjela. Nde akeyaka awui amɔ wendana la waetawɔ w’anto wakandasambishaka, akasɛdingolaka awui wakawayashaka lɔkɔ ndo akawaɔsaka oko anto wakakokaka ndjoyala ambeki wa Yeso. w20.04 8-9 od. 3-4
Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka nɛi 3
Diombo ndo dihole dia elanyelo mɛnamaka tshɛ le Jehowa. Kete hoke etema w’anto!—Tok. 15:11.
Lo dihole dia mɔnyɔla ditshelo di’onto okina, sala la wolo dia nshihodia woho wayaokande. Onto laamɛ leya dimɛna woho wayaokaso ele Jehowa. Diakɔ diele, lɔmbande dia kokimanyiya dia wɛ mbɔsa anto akina woho wawaɔsande ndo mbeya woho wa mbaoka kɛtshi. Wɛ hahombe nsɔna anangɛso kana akadiyɛso wahombayɛ mboka kɛtshi. Vɔ tshɛ pomanaka l’ekakatanu, efula k’ekakatanu akɔ fɔnaka la ɛnɛ wakahomana la Jɔna, Elidja, Hangara, ndo Lɔta. Koko lo mbuta mɛtɛ, lo yɛdikɔ mɔ shoamɛ ndjatongɛka ekakatanu. Mbokɛmaka lande na katɔlɔmba Jehowa dia sho mbokana kandji onto l’ɔnango. (1 Pe. 3:8) Etena kakitanyiyaso Jehowa, sho salaka dia kaamɛ monga lo nkumbo kaso ka diambo ka l’andja w’otondo kele la weho w’anto wotshikitanyi. Ɔnkɔnɛ, lo diɔtɔnganelo diasaso l’anto akina, nyɛsɔ toyashikikɛ dia mpokamɛ, mbeya ndo mbokana kɛtshi. w20.04 18-19 od. 15-17
Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka nɛi 4
Kristo akanyosowɛ ndo akanyotshikɛ ɛnyɛlɔ dia nyu mboyela dimɛna dimɛna lo wanya ande. —1 Pe. 2:21.
Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka kokele k’onto lakakitanyiyaka Jehowa. Diakɔ diele, yoho mɔtshi ya dimɛna ya nkitanyiya Jehowa ele lo ndjela Yeso lo wanya ande dimɛna dimɛna. (Jni. 8:29) Dia ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ, sho pombaka monga l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ekɔ Nzambi k’akambo wa mɛtɛ ndo ɔnɛ kɛnɛ tshɛ katotɛnde l’Ɔtɛkɛta ande, Bible kekɔ mɛtɛ. Ndo sho pombaka monga l’eshikikelo dia Yeso ekɔ Mɛsiya wakalakema. Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula mbidjaka taamu dia Yeso kokitama esɔ dia monga Nkumekanga ka Diolelo dia Nzambi. Joani akatɔhɛmɔla ɔnɛ “akesanyi efula” wayoyala wakoka minganyiya wanɛ waki kondjalɔngɔsɔla dia mamɛɛ akambo wa mɛtɛ wendana la Jehowa ndo Yeso. (2 Jni. 7-11) Joani akafunde ɔnɛ: “Akɔna ele kanga kashi naka aha ɔnɛ lahetawɔ dia Yeso ekɔ Kristo?” (1 Jni. 2:22) Yoho yaamɛ yakokaso mbewɔ diaha kesama ele lo mbekaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Paka sho mbosadi ngasɔ mbayoteya Jehowa la Yeso. (Jni. 17:3) Ndo paka sho mbosadi ngasɔ mbayotoshikikɛ dia tekɔ l’akambo wa mɛtɛ. w20.07 21 od. 4-5
Lushi la hende, Ngɔndɔ ka nɛi 5
Nyɔshi yɛdikɔ yaha nkitsha la ntondo k’ɔnangɛso otamba wa ntakanya.—Rɔmɔ 14:13.
Yoho mɔtshi yakokaso mbewɔ dia monga “otamba wa ntakanya” le asekaso andawi wa lowango ele nɛmiya awui walangawɔ l’etena tshɛ kahombama lo dihole dia ntɛtɛɛ dia vɔ nsala akambo lo woho walangaso. (Rɔmɔ 14:19-21; 1 Kɔr. 8:9, 13) Lo dikambo di’ohomba sɔ, sho bu oko onto latalawɔ lowango la mɛtɛ mɛtɛ lasala la wolo dia nkondja difuto diande hita. Andawi asɔ mbikaka washo ntondotondo lo wahɔ awɔ hita. Vɔ koka nsokola andawi akina l’ɔkɛngɛ dia vɔ mbeta la ntondo. Koko, sho hatɔsɛmanɛ lam’asaso. (Ngal. 5:26; 6:4) Oyango aso ele nkimanyiya anto akina dia ntenyanya oshidi w’ekomelo kaamɛ la so ndo nkondja difuto dia lɔsɛnɔ. Diakɔ diele, sho salaka la wolo dia nkamba la dako diakasambiyama diata ɔnɛ: “Tanyendake paka wahɔ anyu hita eto, koko nyendake ndo wahɔ w’anto akina.” (Flpɛ. 2:4) Lo lowango laso, Jehowa shikikɛka ekambi ande la ngandji tshɛ dia vɔ wayokondja difuto naka vɔ nshidiya lowango lawɔ, mbuta ate wayolongola lɔsɛnɔ la pondjo l’olongo kana lo paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. w20.04 28 od. 10; 29 od. 12
Lushi la sato, Ngɔndɔ ka nɛi 6
Vɔ wele wanɛ wamboya oma lo mfɔnu ka woke.—Ɛny. 7:14.
Miliyɔ y’Akristo w’apami la wamato wayohandɔ dia mbɔtɔ l’andja w’oyoyo. Wanɛ wayohandɔ la nkɛtɛ wayɛna otshumba okina wayowodja nyɔi, mbita ate eolwelo ka miliyara y’anto wakavu lo nshi yakete. Ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga etena kayowodja etshumba ɛsɔ! (Ets. 24:15) Ndo wanɛ tshɛ wayonga la kɔlamelo tshɛ lo tshɛ le Jehowa wayodja nyɔi kakatahowɔ otshumba. Vɔ wayonga l’akoka wa sɛnaka pondjo pondjo. Okristo tshɛ wele la lɔsɛnɔ nshi nyɛ pombaka monga la lowando l’ɛtɛkɛta w’ekeketshelo wendana la eolwelo wakafundɛ Pɔɔlɔ ase Kɔrɛtɔ. Tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa mɛnya dia sho mbetawɔka dako dia Pɔɔlɔ diatɔlɔmbande dia mongaka l’akambo efula wa nsala nshi nyɛ “l’olimu wa Nkumadiɔndjɔ.” (1 Kɔr. 15:58) Naka sho salaka nshi tshɛ kɛnɛ keso l’akoka wa nsala l’olimu ɔsɔ, kete sho koka kongɛɛ l’asolo walomɔlomɔ lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ la lo nshi yayaye. Nshi yayaye shɔ yayonga amɛna efula ndeka ndo kɛnɛ kakokaso nkanyiya. Dui sɔ diayɛnya mɛtɛ dia paa kɛnaso l’olimu wa Nkumadiɔndjɔ keema anyanya. w20.12 13 od. 16-17
Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka nɛi 7
Alembe awɔ wosanganyi dia ndɔsha ɔnɛ lahemi laadiko dia mfalasa ndo alembe ande.—Ɛny. 19:19.
Mɛnamaka dia prɔfɛsiya yele lo Ɛzɛkiyɛlɛ 38:10-23; Danyɛlɛ 2:43-45; 11:44–12:1; ndo Ɛnyɛlɔ 16:13-16, 21 yekɔ lo ntɛkɛta dikambo dia etena ndo akambo akɔ waamɛ, naka ngasɔ mbediɔ, kete kɛsɔ mbakokaso nongamɛ ɔnɛ kayosalema. Etena kɛmɔ l’ɔkɔngɔ wa mfɔnu ka woke ntatɛ, “nkumi ya dikanga ya lo nkɛtɛ k’otondo” wayokenga osanga wa wedja. (Ɛny. 16:13, 14) Osanga wa wedja ɔsɔ mbele kɛnɛ kelɛ Afundelo ɔnɛ “Ngɔngɔ ka lo wodja wa Mangɔngɔ.” (Ɛzk. 38:2) Osanga wa wedja ɔsɔ wayɔlɔsha ekambi wa Nzambi tshɛ ndo wayoyanga dia mbashila oshiki. Lo ntɛkɛta dikambo dia etena kɛsɔ, ɔpɔstɔlɔ Joani akɛnyi lɔpɛpɛ la wolo la mvula ka mbɔkɔ ya weke yakɔmɔla atunyi wa Nzambi. Lɔpɛpɛ la mvula ka mbɔkɔ lɔsɔ koka monga didjidji dia losango la wolo la kilombo layewoya ekambi wa Jehowa layokonya Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ dia ndɔsha ekambi wa Nzambi la oyango wa mbashila oshiki oma la nkɛtɛ.—Ɛny. 16:21. w20.05 15 od. 13-14
Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 8
Naka nyu, kaanga mbenyu akanga wa kɔlɔ, mbeyaka mbisha ananyu weshasha w’ɛlɔlɔ, kete hoke Shɛnyu lele l’olongo! Shi nde ayoleka mbisha nyuma k’ekila le wanɛ wɔɔlɔmbatɔ?—Luka 11:13.
Wolo wakamba olimu waki Nzambi ekɔ woshasha wahombaso mbɔsa la nɛmɔ. Sho koka mfudia lowando lo dikambo dia nyuma k’ekila lo nkana yimba la kɛnɛ kasalatɔ nshi nyɛ. Ntondo ka Yeso mbidɛ l’olongo, nde akatɛ ambeki ande ate: “Nyu nyayolongola wolo lam’ayoya nyuma k’ekila le nyu ndo nyayoyala ɛmɛnyi ami . . . polo ndo l’ahole woleki etale wa lo nkɛtɛ.” (Ets. 1:8) L’ekimanyielo ka nyuma k’ekila, atɛmɔdi wa Jehowa oko miliyɔ enanɛi l’etenyi wambotshumanyema oma l’atshuku tshɛ wa nkɛtɛ. Ndo nto, tekɔ lo paradiso ka lo nyuma nɛ dia nyuma ka Nzambi tokimanyiyaka dia nkɛnɛmɔla waonga w’amɛna, ɛnyɛlɔ ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, solo dia lotutsha, ɔlɔlɔ w’otema, ɔlɔlɔ, mbetawɔ, memakana ndo ndjakimɛ. Waonga asɔ mbakenga “olowa wa nyuma.” (Ngal. 5:22, 23) Nyuma k’ekila kekɔ mɛtɛ woshasha wa nɛmɔ efula! w20.05 28 od. 10; 29 od. 13
Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka nɛi 9
Lam’ele nyɔi kakaye oma le onto ɔtɔi, eolwelo k’anto wavɔ ndja oma le onto ɔtɔi.—1 Kɔr. 15:21.
L’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ efula, sho koka nongamɛ ɔnɛ wanɛ wayoshaka wanɛ wayolwama mɔyɔ wayonga l’akoka wa mbeya wakiwɔ wa ngandji. Ɛnyɛlɔ, lo menda eolwelo kakashile salema, mɛnamaka dia Jehowa ayonyomotonga anto dia vɔ mɛnama, ntɛkɛta ndo nkanyiya woho wakiwɔ yema tshitshɛ ntondo ka vɔ mvɔ. Tohɔ dia Yeso akɛdika nyɔi la djɔ ndo eolwelo la memɔ oma lo djɔ. (Mat. 9:18, 24; Jni. 11:11-13) Etena kemɔ anto oma lo djɔ, vɔ mɛnaka ndo mbokaka oko etena kakawatshu tolala ndo vɔ mbohɔka awui akɔ wamɛ. Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka Lazaro. Nde akavu l’edja ka nshi nyɛi, ko demba diande diakatatɛ mpɔnda. Koko etena kakawolola Yeso, mbala kakɔ ɔtɔi akadiyɛnde wakaweye, ndo Lazaro akawaeye.—Jni. 11:38-44; 12:1, 2. w20.08 14 od. 3; 16 od. 8
Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka nɛi 10
Panda kaso ndja oma le Nzambi kaso lodjashi lo kiti ka lowandji ndo oma le Ɔna Ɔkɔkɔ.—Ɛny. 7:10.
Otshikitanu wele lam’asa akitami l’ɛkɔkɔ ekina ele Nzambi hɔshi olui ɔmɔ la nɛmɔ oleki olui okina. Elui akɔ ehende wekɔ la nɛmɔ dia woho ɔtɔi le nde. Ndo kɛnɛ koleki tshɛ ele, nde akafute oshinga akɔ waamɛ, mbuta ate lɔsɛnɔ l’Ɔnande la ngandji dia ntshungola akitami ndo ɛkɔkɔ ekina. Otshikitanu wele lam’asa elui akɔ ehende ekɔ lo kɛnɛ kendana la elongamelo. Elui akɔ ehende pombaka ntshikala la kɔlamelo le Nzambi ndo le Kristo. (Os. 31:23) Ndo tohɔ dia nyuma ka Nzambi koka nkamba woho akɔ waamɛ le onto tshɛ la l’atei aso. Dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ Jehowa mbishaka nyuma kande le onto tshɛ lo ndjela kɛnɛ kende l’ohomba. Jehowa mbishaka okambi ande tshɛ wayakimɔ le nde elongamelo ka diambo lo nshi yayaye. (Jɛr. 29:11) Eohwelo ka nyɔi ka Kristo mbishaka onto l’onto l’atei aso diaaso dia woke dia ntombola Nzambi ndo Kristo l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakawasale dikambo diaso dia sho ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ laha l’ekomelo. Aha la taamu, Eohwelo ekɔ diaaso dioleki tshɛ ohomba le Akristo wa mɛtɛ dia nsangana kaamɛ. w21.01 18 od. 16; 19 od. 19
Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka nɛi 11
Kanyotshake ɔnkɔnɛ.—1 Kɔr. 11:25.
Anto efula wɔtɔ lo Eohwelo wekɔ l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ. Ko, lande na kɔtɔwɔ? Vɔ salaka dui sɔ l’ɔkɔkɔ akɔ waamɛ wafɔna l’anto watshɔ lo fɛtɛ ka diwala k’ɔngɛnyi awɔ. Vɔ mbɔtɔka nɛ dia vɔ nangaka mɛnya ngandji ndo osukɔ awɔ le wanɛ watshukana. Diakɔ diele, ɛkɔkɔ ekina mbɔtɔka lo Eohwelo nɛ dia vɔ nangaka mɛnya ngandji ndo osukɔ awɔ le Kristo ndo le akitami. Ndo nto, ɛkɔkɔ ekina mbɔtɔka lo Eohwelo dia mɛnya dia wekɔ la lowando l’efula lo olambo wa Yeso, olambo wasala dia vɔ monga l’akoka wa sɛnaka pondjo pondjo la nkɛtɛ. Ɔkɔkɔ okina w’ohomba wɔtɔ ɛkɔkɔ ekina lo Eohwelo ele dia mɛnya dia vɔ kitanyiyaka didjango dia Yeso. Etena kakahɔhɔla Yeso dambo dia laande sɔ kaamɛ l’apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo, nde akawatɛ ɔnɛ: “Kanyotshake ɔnkɔnɛ dia mbohɔkami.” (1 Kɔr. 11:23-26) Diakɔ diele, ɛkɔkɔ ekina tetemalaka nsala Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ kaamɛ l’akitami amɔ weke la lɔsɛnɔ lanɛ la nkɛtɛ. Ndo nto, ɛkɔkɔ ekina mbelɛka onto tshɛ lalanga dia ndjɔtɔ kaamɛ lawɔ lo Eohwelo. w21.01 17-18 od. 13-14
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 9) Joani 12:12-19; Makɔ 11:1-11
Lushi la hende, Ngɔndɔ ka nɛi 12
Oma lo dikambo nɛ mbakɛnama ngandji ka Nzambi le so: Nzambi akatome Ɔnande ɛtɔi lakandote l’andja dia sho nkondja lɔsɛnɔ lo tshimbo yande.—1 Jni. 4:9.
Mbala efula sho fɔnyaka dia ngandji mɛnyamaka lo mbuta ɛtɛkɛta w’amɛna ndo la wangasanu. Koko ngandji ka mɛtɛ pombaka mɛnama oma l’etsha. (Ɛdika la Jakɔba 2:17, 26.) Ɛnyɛlɔ, Jehowa tokaka ngandji. (1 Jni. 4:19) Ndo nde mɛnyaka ngandji kɛsɔ oma l’ɛtɛkɛta w’amɛna wofundami lo Bible. (Os. 25:10; Rɔmɔ 8:38, 39) Koko, tekɔ l’eshikikelo dia Nzambi tokaka ngandji aha tsho oma lo kɛnɛ katande, koko ndo oma lo kɛnɛ kasalande. Jehowa aketawɔ di’Ɔnande la ngandji nsowa ndo ndjakema lo dikambo diaso. (Jni. 3:16) Onde mɛtɛ sho koka mbidja taamu ɔnɛ Jehowa tokaka ngandji? Sho mɛnyaka dia sho mbokaka Jehowa la Yeso ngandji lo mbaakitanyiya. (Jni. 14:15; 1 Jni. 5:3) Ndo Yeso akatodjangɛ dia sho mbokanaka ngandji lam’asaso. (Jni. 13:34, 35) Sho pombaka mɛnya dia sho mbokaka anangɛso l’akadiyɛso ngandji aha tsho l’ɛtɛkɛta, koko sho pombaka mɛnya ngandji kawaokaso oma lo kɛnɛ kasalaso.—1 Jni. 3:18. w21.01 9 od. 6; 10 od. 8
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 10) Joani 12:20-50
Lushi la sato, Ngɔndɔ ka nɛi 13
Dimi lambonyelɛ angɛnyi.—Jni. 15:15.
Wanɛ wele akitami wa nyuma k’ekila wekɔ l’elongamelo ka toyala kaamɛ la Yeso pondjo pondjo, lo nkamba oko ekitɔ wa Diolelo dia Nzambi. Vɔ wayoyala mɛtɛ kaamɛ la Kristo, mbuta ate wayowɛna, wayɔtɛkɛtaka la nde, ndo wayetshaka wenya kaamɛ la nde. (Jni. 14:2, 3) Wanɛ wele l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ vɔ lawɔ, Yeso ayowaoka ngandji ndo ayowakokɛka. Kaanga mbahawatɛna Yeso, dimama diele lam’asawɔ la nde diayoleka nkeketala nɛ dia vɔ wayokondja lɔsɛnɔ lawalaka Jehowa nde la Yeso. (Isa. 9:6, 7) Etena ketawɔso leeta laki Yeso la monga angɛnyi ande, sho kondjaka ɛtshɔkɔ efula. Ɛnyɛlɔ, nde tokaka ngandji ndo tosukɛka oma ko nshi nyɛ. Sho kondjaka diaaso dia ndjɔsɛna pondjo pondjo. Ndo kɛnɛ koleki ele, diɔtɔnganelo diele lam’asaso la Yeso diayotokonya dia monga la ɛngɔ koleki nɛmɔ, mbuta ate tayonga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa, She Yeso. Ekɔ mɛtɛ diɛsɛ dia woke efula dia mbelamɛ angɛnyi wa Yeso! w20.04 25 od. 15-16
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 11) Luka 21:1-36
Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka nɛi 14
Anto tshɛ wayonga la lɔsɛnɔ oma le Kristo.—1 Kɔr. 15:22.
Mukanda wa ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ wakafundama lo dikambo di’Akristo w’akitami waki la Kɔrɛtɔ, wanɛ wakahombe mbolɔ dia tɔsɛna l’olongo. Akristo asɔ “wakakidiama kaamɛ la Kristo Yeso, wanɛ wakelamɛ dia monga ekilami.” Ndo Pɔɔlɔ akatɛkɛta dia “wanɛ woladi djɔ lo nyɔi wele la diɔtɔnganelo la Kristo.” (1 Kɔr. 1:2; 15:18; 2 Kɔr. 5:17) Lo mukanda okina wakasambiyama, Pɔɔlɔ akafunde lo dikambo dia wanɛ wele “kaamɛ la [Yeso] lo ɔfɔnɛlɔ wa nyɔi kande” wayonga “kaamɛ la nde lo ɔfɔnɛlɔ wa eolwelo kande.” (Rɔmɔ 6:3-5) Yeso akolɔ oko etongami ka lo nyuma ndo akadɛ l’olongo. Diakɔ diele, kɛsɔ mbayokomɛ wanɛ tshɛ wele “kaamɛ la Kristo,” mbuta ate Akristo tshɛ w’akitami. Pɔɔlɔ akafunde dia Kristo akolɔ oma lo nyɔi, “nde ekɔ ɔlɔnga wa wanɛ woladi djɔ lo nyɔi.” (1 Kɔr. 15:20) Tohɔ di’anto akina, ɛnyɛlɔ Lazaro wakolɔ lanɛ la nkɛtɛ, koko Yeso mbaki onto la ntondo lakolɔ oko etongami ka lo nyuma ndo dia nkondja lɔsɛnɔ la pondjo. w20.12 5-6 od. 15-16
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 12) Mateo 26:1-5, 14-16; Luka 22:1-6
LUSHI LA EOHWELO
L’ɔkɔngɔ wa ɛɔtwɛlɔ ka wonya
Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 15
Tayongaka nshi tshɛ sho la Nkumadiɔndjɔ.—1 Tɛs. 4:17.
Akristo w’akitami wavɔ nshi nyɛ, mbolɔka mbala kakɔ ɔtɔi otsha l’olongo. Dui sɔ shikikɛma la ɛtɛkɛta w’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ wele lo 1 Kɔrɛtɔ 15:51, 52 wata ɔnɛ: “Aha sho tshɛ mbayolala djɔ lo nyɔi, koko sho tshɛ tayokadimɔ mbala kakɔ ɔtɔi, lo mayi ka sso, lam’ayoda dimama di’ekomelo.” Ɛtɛkɛta wa Pɔɔlɔ ɛsɔ wekɔ lo kotshama ɛlɔ kɛnɛ! Etena kolɔwɔ, anango Kristo asɔ mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula. Bible totɛka olimu wayokamba wanɛ watshikitana “lo mayi ka sso” l’olongo. Yeso mbatɛka ɔnɛ: “Ɔnɛ ladja otshumba ndo layela etsha ami polo l’ekomelo, dimi layowosha lowandji la mbahemɛ wedja, ko nde ayowalɔmbɔla la okalemba wa lowolo dia nde mbatshatsha wedja oko diangɔ dia diwomba, oko wakamalongola lowandji oma le Papa.”—Ɛny. 2:26, 27. w20.12 12 od. 14-15
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 13) Mateo 26:17-19; Makɔ 14:12-16; Luka 22:7-13 (Awui wakete l’ɔkɔngɔ wa ɛɔtwɛlɔ ka wonya: Nisana 14) Joani 13:1-5; 14:1-3
Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka nɛi 16
Kristo akolɔ oma lo nyɔi. —1 Kɔr. 15:20.
Yeso akakoke mbɛdikama la ɔlɔnga wa dinela diakalambolaka ase Isariyɛlɛ Nzambi. Laadiko dia laasɔ, lo mbelɛ Yeso “ɔlɔnga,” Pɔɔlɔ akalange mɛnya di’anto akina wakahombe mbolwama l’ɔkɔngɔ wa laasɔ dia tɔsɛna l’olongo. Apɔstɔlɔ l’anto akina wele “kaamɛ la Kristo” wakahombe ndjela Yeso. (1 Kɔr. 15:18) L’etena kakashikikɛma, vɔ wakahombe mbolɔ woho wakolɔ Yeso. Eolwelo ka tɔsɛna l’olongo ka wanɛ “wele kaamɛ la Kristo,” kotatɛ salema etena kakafundɛ Pɔɔlɔ ase Kɔrɛtɔ mukanda. Koko, Pɔɔlɔ akɛnya dia dui sɔ diayosalema lo nshi y’otsha la ntondo, lo mbuta ate: “Onto l’onto lo dihole diande: Kristo mbele ɔlɔnga, oma laasɔ wanɛ wele waki Kristo lo etena ka woongelo ande.” (1 Kɔr. 15:23; 1 Tɛs. 4:15, 16) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo nsɛna l’etena kakatama ka “woongelo” wa Kristo. Apɔstɔlɔ ndo Akristo w’akitami akina wakavu wakahombe nkonga etena ka woongelo kɛsɔ dia nongola difuto diawɔ dia tɔsɛna l’olongo ndo monga “kaamɛ la [Yeso] lo ɔfɔnɛlɔ wa eolwelo kande.”—Rɔmɔ 6:5. w20.12 5 od. 12; 6 od. 16-17
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 14) Joani 19:1-42
Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka nɛi 17
Demba monɛmaka kɛnɛ kahɔnda ndo mbolɔka kɛnɛ kahahɔndɛ.—1 Kɔr. 15:42.
Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ kɔtɛkɛtaka dikambo di’onto lolɔ dia ndjɔsɛna la nkɛtɛ, ɛnyɛlɔ oko anto wakolwama oma le Elidja, Elisha ndo Yeso. Pɔɔlɔ akatɛkɛtaka dikambo di’onto lolɔ la demba dia tɔsɛna l’olongo, mbita ate “demba dia lo nyuma.” (1 Kɔr. 15:43, 44) Etena kaki Yeso la nkɛtɛ, nde aki la demba di’emunyi. Koko etena kakandolɔ, nde “akayala nyuma kasha lɔsɛnɔ” ndo akakalola l’olongo. Woho akɔ wamɛ mbele, Akristo w’akitami mbolɔka la demba diakoka tɔsɛna l’olongo. Pɔɔlɔ akalembetshiya ate: “Oko wakatɔshi efanelo ka ɔnɛ lakasalema la ditshu, mbayotɔsa ndo efanelo ka ose olongo.” (1 Kɔr. 15:45-49) Ekɔ ohomba sho mbeya dia Yeso kombolɔ la demba di’onto. Pɔɔlɔ akate ate: “Emunyi la dikila hawokoke nkita Diolelo dia Nzambi.” (1 Kɔr. 15:50) Apɔstɔlɔ ndo akitami akina takawahombe mbolɔ dia tɔsɛna l’olongo l’alemba w’emunyi la dikila dialana. w20.12 10-11 od. 10-12
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 15) Mateo 27:62-66 (Awui wakete l’ɔkɔngɔ wa ɛɔtwɛlɔ ka wonya: Nisana 16) Joani 20:1
Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka nɛi 18
Nyɔi le, lende ele otshumba ayɛ? Nyɔi le, lende ele waanga ayɛ? —1 Kɔr. 15:55.
Nzambi akasambiya ambeki amɔ wa Yeso wa lo ntambe ka ntondo dia mfunda awui wendana la elongamelo k’otsha l’olongo. Ɔpɔstɔlɔ Joani mbitaka ate: “Sho tekɔ ana wa Nzambi, koko kɛnɛ kayotoyala kateyama. Sho mbeyaka dia etena tshɛ kayondɛnama, tayonga oko nde.” (1 Jni. 3:2) Ɔnkɔnɛ, Akristo w’akitami haweye woho wayowonga etena kayowolɔ otsha l’olongo l’alemba wa lo nyuma. Koko, vɔ wayɛna Jehowa lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ etena kayowolongola difuto diawɔ. Bible hate awui efula wendana la eolwelo k’otsha l’olongo, koko ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde awui amɔ wendana la tɔ. Akitami wayonga kaamɛ la Kristo “lam’ayondolanya waolelo tshɛ ndo mandji tshɛ ndo wolo.” Awui asɔ mendanaka ndo la nyɔi “otunyi w’ekomelo.” L’ekomelo, Yeso nde la wanɛ wayolɛ kaamɛ la nde wayɔlɛndjama le Jehowa ndo diangɔ tshɛ. (1 Kɔr. 15:24-28) Ɔsɔ ayonga etena k’ɔngɛnɔngɛnɔ efula! w20.12 8 od. 2
Wadielo wa Bible dikambo dia Eohwelo: (Awui wakete la yanyi: Nisana 16) Joani 20:2-18
Lushi la hende, Ngɔndɔ ka nɛi 19
Lekɔ l’elongamelo . . . dia eolwelo k’anto w’ɛlɔlɔ ndo k’anto wa kɔlɔ kayoyala.—Ets. 24:15.
Akristo tshɛ wa kɔlamelo wele bu la elongamelo ka tɔsɛna kaamɛ la Kristo l’olongo vɔ lawɔ wekɔ la elongamelo ka eolwelo. Bible mbutaka dia ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ ndo anto akina watshɔ l’olongo mbolɔka “lo eolwelo ka ntondo k’oma lo nyɔi.” (Flpɛ. 3:11) Dui sɔ mɛnyaka mɛtɛ dia eolwelo kekina kayoyala. Dui sɔ mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kakate Jɔbɔ lo dikambo dia nshi yande yayaye. (Jɔbɔ 14:15) “Wanɛ wele waki Kristo lo etena ka woongelo ande” wayoyala l’olongo kaamɛ la Yeso lam’ayondolanya waolelo tshɛ, mandji tshɛ ndo wolo tshɛ. Kaanga nyɔi lele “otunyi w’ekomelo” hatoyala nto. Mbokɛmaka hwe dia, wanɛ tshɛ wolɔ dia tɔsɛna l’olongo hawovɔki nto pondjo. (1 Kɔr. 15:23-26) Wanɛ wele la elongamelo ka ndjɔsɛna la nkɛtɛ koka monga la elongamelo kɛsɔ lo ndjela ɛtɛkɛta wa Pɔɔlɔ wa lo divɛsa d’ɛlɔ. Mbokɛmaka dia ndooko onto la kɔlɔ layotshɔ l’olongo, diakɔ diele ɛtɛkɛta ɛsɔ mendanaka la eolwelo ka lo nshi yayaye ka la nkɛtɛ. w20.12 6-7 od. 18-19
Lushi la sato, Ngɔndɔ ka nɛi 20
Kristo akamboke ngandji ndo akayakimɔ dikambo diami.—Ngal. 2:20.
Sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Ngande wakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa atapekɔ?’ Lo yoho mɔ, etena kokaso dimbola sɔ, tekɔ ndo l’okadimwelo wa dimbola diakɔ. Ambeta ɛnɔnyi efula, Tshoto y’Etangelo yakate ɔnɛ: “Sho koka ntakana ndo nkɔ mbala efula l’ɔtɛ wa mbekelo kɛmɔ kakonɛma wolo aha la sho mbeya. . . . Totake ɔnɛ wɛ akasale pɛkato kahakoke dimanyiyama. Ngasɔ mbalanga Satana dia wɛ nkanyiya. Naka wɛ ekɔ lo nyanga l’ɔtɛ wa munga yakayasale, kete dui sɔ mɛnyaka dia wɛ bu onto la kɔlɔ ndo Jehowa koka kodimanyiya. Tɔkɔmɔke dia nkalola le Nzambi l’okitshakitsha ndo l’otema ɔtɔi, yanga dia nde kodimanyiya ndo kokimanyiya.” Ntondo ka nde monga Okristo, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akasale pɛkato efula ya weke. Pɔɔlɔ akohɔka kɛnɛ kakandasale, koko nde kondeka mbika washo lɔkɔ. (1 Tim. 1:12-15) Koko nde akɔshi oshinga w’etshungwelo oko woshasha wakawosha Nzambi. Pɔɔlɔ akewɔ djonga ya ndjaɛndja onongo amboleka ndo akasale tshɛ dia mbisha Nzambi kɛnɛ kakaleke ɔlɔlɔ le nde. w20.11 27 od. 14; 29 od. 17
Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka nɛi 21
Naka onto ɔmɔtshi l’atei anyu ekɔ l’ohomba wa lomba, nde atetemale nɔmba Nzambi, ko nde ayowoshalɔ, nɛ dia la lokaho tshɛ nde mbishaka anto tshɛ aha la mbahangwɛ.—Jak. 1:5.
Laadiko di’esato wa mindo, Satana tohembaka lo toho efula dia nsala kɛnɛ kele kɔlɔ. Akokaso nsala? Ekɔ dui dia wɔdu nkanyiya ɔnɛ awui anɛ bu kɔlɔ amboleka. Ɛnyɛlɔ, sho koka nkanyiya ɔnɛ: ‘Halototshanyema oma l’etshumanelo l’ɔtɛ wa nsala dui nɛ, laasɔ ɔsɔ bu dui dia woke.’ Ekanelo ka ngasɔ kekɔ kɔlɔ efula. Ayonga dimɛna sho ndjaoka ambola wele oko wanɛ: ‘Onde Satana ekɔ lo nkamba la ohemba ɔnɛ dia nkakitola otema ami? Naka dimi mbetawɔ nkotsha nsaki ya kɔlɔ, onde halotosha lokombo la Jehowa nsɔnyi? Onde dui sɔ diayosukanya suke la Nzambi kami kana diayokakitola etale la nde?’ Kana yimba la ambola asɔ. Lɔmba dia nkondja lomba la nkadimola ambola asɔ l’otema ɔtɔi. Nsala ngasɔ koka monga ekokelo ka mɛtɛ. Dui sɔ koka kokimanyiya dia nshika tanga la ntondo k’ehemba oko wakasale Yeso etena kakandate ate: “Satana, mɔ!” (Mat. 4:10) Ohɔ dia otema wambaatɔna bu la nɛmɔ nto. w20.06 12-13 od. 16-17
Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 22
[Dimi lambotɛ] onto tshɛ la l’atei anyu diaha nde nkanyiya efula dikambo diande hita oleki kɛnɛ kele ohomba nde nkanyiya, koko dia nde nkanyiya woho wa monga la yimba y’ɔlɔlɔ.—Rɔmɔ 12:3.
Sho kitanyiyaka atɔndɔ wa Jehowa l’okitshakitsha tshɛ lo mbeya dia Jehowa mbeyaka kɛnɛ koleki ohomba nshi tshɛ le so. (Ɛf. 4:22-24) Okitshakitsha tokimanyiyaka dia mbetsha lolango la Jehowa lo dihole dia ntondo ndo mbɔsa ɔnɛ anto akina toleka. Etombelo wele la dui sɔ ele, sho mongaka la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa ndo l’asekaso ambetawudi. (Flpɛ. 2:3) Koko naka hatendji ɔlɔlɔ, kete sho koka sɛngiyama oma le anto wa l’andja ɔnɛ waki Satana wele la lotamanya ndo la lokaki. Ondo dui sɔ diaki waale le anto amɔ wakasɛnaka lo ntambe ka ntondo T.D., nɛ dia ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafundɛ ase Rɔmɔ ate: “[Dimi lambotɛ] onto tshɛ la l’atei anyu diaha nde nkanyiya efula dikambo diande hita oleki kɛnɛ kele ohomba nde nkanyiya, koko dia nde nkanyiya woho wa monga la yimba y’ɔlɔlɔ.” Pɔɔlɔ akeyaka ɔnɛ bu kɔlɔ dia sho nkanyiya lo dikambo diaso lo yɛdikɔ mɔtshi. Koko, okitshakitsha ayotokimanyiya dia monga la wɛdimo lo woho wayaɔsaso ndo ayotokimanyiya dia mbewɔ otako. w20.07 2 od. 1-2
Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka nɛi 23
Wodja komonga la ofukutanu ndo ndooko onto lakɔɔlɔsha.—2 Ɛk. 14:6.
Lo nshi ya nkumekanga Asa, etena ka wɔladi kakayokomɛ. Leemba la woke l’asɔlayi, miliyɔ k’otondo wakaye oma l’Etiyɔpiya. Zɛra, kɔmanda kawɔ aki l’eshikikelo dia nde l’asɔlayi ande wayɔlɛndja Juda. Koko Asa akayaɛkɛ, aha lo lofulo l’asɔlayi, koko le Jehowa, Nzambi kande. Asa akalɔmbɛ ate: “Jehowa Nzambi kaso le, otokimanyiya nɛ dia tamboyaɛkɛ le yɛ, ndo lo lokombo layɛ kambotoya dia ndjɔlɔsha olui w’anto ɔnɛ.” (2 Ɛk. 14:11) Kaanga mbele lofulo l’asɔlayi w’ase Etiyɔpiya lakaleke lofulo l’asɔlayi wa Asa suke la ndodia l’ahende, Asa akeyaka dia Jehowa ekɔ la wolo ndo l’akoka wa nkimanyiya ekambi Ande. Ndo Jehowa kombosha sɔnyi. Asɔlayi w’ase Etiyɔpiya wakalɛndjama lo yoho yoleki tshɛ kɔlɔ. (2 Ɛk. 14:8-13) Kaanga mbele hateye tshɛ lo tshɛ kɛnɛ kayotokomɛ onto l’onto lo nshi yayaye, sho mbeyaka dia etena tshɛ ka wɔladi kele l’ekambi wa Nzambi kayongaka lo tshanda mɔtshi tsho. Tohɔ dia, Yeso akatɛ ambeki ande ɔnɛ lo nshi y’ekomelo, anto wa lo ‘wedja tshɛ wayonyohetsha.’—Mat. 24:9. w20.09 17-18 od. 14-16
Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka nɛi 24
Dimi ngɛnangɛnaka . . . lo ntɛngɔ.—2 Kɔr. 12:10.
Ndooko onto l’atei aso lalanga dia vɔ mbɔtɛnga. Koko, naka atunyi aso wambotɔtɛnga ko sho ndjakiyanya amboleka l’ɔtɛ wa kɛnɛ katawɔ, kete sho koka nkɔmɔ. (Tok. 24:10) Ko ngande wakokaso mbɔsa ntɛngɔ y’atunyi aso? L’ɛnyɛlɔ ka ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ, sho koka “ngɛnangɛnaka . . . lo ntɛngɔ.” Lande na? Nɛ dia ntɛngɔ ndo ɔlɔshamelo ekɔ tolembetelo tɛnya ɔnɛ tekɔ ambeki wa mɛtɛ wa Yeso. (1 Pe. 4:14) Yeso akate ɔnɛ ambeki ande wayɔhɛnyahɛnyama. (Jni. 15:18-20) Mɛtɛ ka dui sɔ kakɛnama lo ntambe ka ntondo. L’etena kɛsɔ, anto wakasɛngiyamaka la mbekelo y’ase Ngirika wakɔsaka Akristo oko anto wele bu la timba ndo anto w’anyanya. Nɛ dia l’atei w’ase Juda, Akristo wakɔsamaka oko anto ‘waheye mukanda ndo anto k’anto,’ ɛnyɛlɔ ɔpɔstɔlɔ Petero la Joani. (Ets. 4:13) Akristo wakɛnamaka oko anto w’anyanya; vɔ komonga la shɛngiya l’awui wa pɔlitikɛ kana l’awui w’asɔlayi ndo anto wakawaɔsaka oko anto wahahombe monga l’atshunda w’anto. Onde Akristo wa lo mtambe ka ntondo asɔ waketawɔ dia tokanyi ta kɔlɔ t’atunyi awɔ mbakonya dia ntshika kambɛ Jehowa? Ndooko. w20.07 14-15 od. 3-4
Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka nɛi 25
Totetemale mbokana ngandji lam’asaso, nɛ dia ngandji ndja oma le Nzambi ndo onto tshɛ lokana ngandji akotɔ oma le Nzambi ndo mbeyaka Nzambi.—1 Jni. 4:7.
Ɔpɔstɔlɔ Joani akokaka anango wa lo nyuma ngandji k’efula ndo nde akalangaka dia vɔ monga la mbetawɔ ka nge, ngandji ndo okiyanu waki la nde akɛnama hwe oma l’alako wakandawasha lo mikanda esato wakandafunde. Ekɔ mɛtɛ dui di’ekeketshelo dia mbeya di’apami la wamato wele oko nde wakasɔnama dia monga akitami dia tolɛ kaamɛ la Kristo! (1 Jni. 2:27) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tokitanyiya alako wakandatosha. Toyashikikɛ dia nkɛndakɛnda l’akambo wa mɛtɛ, tokitanyiya Jehowa lo akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ laso. Ekaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo yaɛkɛka lɔkɔ. Onga la mbetawɔ ka wolo le Yeso. Tona filozofi y’ana w’anto ndo wetshelo wa waa apɔsta. Shika tanga la ntondo ka shɛngiya ya nsɛna lɔsɛnɔ la dungi pende ndo toyashake dia nsala pɛkato. Sɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ wa Jehowa wendana la lɔkɛwɔ. Ndo nyɛsɔ tokimanyiya anangɛso dia ntshikala nge lo dimanyiyaka wanɛ watosalɛ kɔlɔ ndo kimanyiyaka wanɛ wele lo dihombo. Lo nsala ngasɔ, oyadi ekakatanu akɔna wahomana la so, tayotetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ. w20.07 24-25 od. 15-17
Lushi la hende, Ngɔndɔ ka nɛi 26
Nzambi ambokitsha tenyi dia demba lo ahole adiɔ, etenyi l’etenyi oko wakandalange.—1 Kɔr. 12:18.
Jehowa mbishaka okambi ande tshɛ wa kɔlamelo dihole dimɔ l’etshumanelo. Kaanga mbele ɛkɛndɛ wele laso ntshikitana, sho tshɛ tekɔ la nɛmɔ ndo tekɔ l’ohomba w’anto akina. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatɔtɔmiya ɔnɛ ndooko onto lakoka menda okambi wa Jehowa okina ko mbotɛ ɔnɛ: “Dimi bu l’ohomba ayɛ.” (1 Kɔr. 12:21) Di’etshumanelo monga lo wɔladi, sho pombaka nɛmiyana ndo nkamba kaamɛ. (Ɛf. 4:16) Etena kakambaso lo kaamɛ, etshumanelo pamaka ndo ngandji fulaka. Dikumanyi tshɛ dia l’etshumanelo sɔnamaka l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila ka Jehowa. Koko, vɔ tshɛ wekɔ la losha ndo l’akoka wotshikitanyi. (1 Kɔr. 12:17) Ondo amɔ watasɔnama edja ndo wataleke ndjala la diewo. Ondo akina wekɔ l’elelo ɛmɔ l’ɔtɛ w’ekakatanu wendana la lotshundu ndo la yoonge. Koko, ndooko ekumanyi kahomba menda ekumanyi kekina, ko mbotɛ ɔnɛ: “Dimi bu l’ohomba ayɛ.” Koko, ekumanyi tshɛ pombaka ndjela dako dia Pɔɔlɔ diele lo Rɔmɔ 12:10. w20.08 26 od. 1-2; 27 od. 4
Lushi la sato, Ngɔndɔ ka nɛi 27
Akambo weta lo andja ɔnɛ wekɔ lo tatshikitana.—1 Kɔr. 7:31.
Jehowa tɔlɔmbɔlaka lo mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ lo tshimbo y’etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo ande. Aha la taamu, sho mongaka suke dia ndjela ɛlɔmbwɛlɔ k’oma lo Bible kendana la wetshelo wa lo Bible kana atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ. Ko kakɔna kasalaso etena kasala okongamelo wa Nzambi otshikitanu ɔmɔ wele la shɛngiya lo awui amɔ wa lo lɔsɛnɔ laso, ɛnyɛlɔ wambosondja Mbalasa ka Diolelo kɔtɔso? Tayolama ɔngɛnɔngɛnɔ aso naka sho mbohɔka dia tekɔ lo kambɛ Jehowa ndo ɔnɛ nde ekɔ lo nɔmbɔla okongamelo ande. (Kɔl. 3:23, 24) Nkumekanga Davidɛ akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna etena kakandakimɔka falanga dia mbika tɛmpɛlɔ. Nde akate ate: “Ko, dimi eemi ndo wodja ami eewɔ katotonga la akoka wa nkimɔ woshasha wa la lolango wa nganɛ? Nɛ dia diangɔ tshɛ ndja oma le yɛ ndo tambokosha kɛnɛ koye oma lo anya ayɛ.” (1 Ɛk. 29:14) Etena kakimɔso falanga, sho lawɔ mbishaka Jehowa kɛnɛ koye oma l’anya ande. Kaanga mbediɔ ngasɔ, Jehowa mbɔsaka la nɛmɔ wenya, wolo ndo weshasha wakimɔso dia nsukɛ olimu ande.—2 Kɔr. 9:7. w20.11 22-23 od. 14-16
Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka nɛi 28
Onto lenda wange hatona.—Ond. 11:4.
Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho hatote dia tambonga l’etombelo w’ɛlɔlɔ l’ɔtɛ wa lofulo l’anto lambotela l’okongamelo wa Nzambi. (Luka 8:11-15) Naka sho ntetemala nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo mbetsha anto akina, kete Jehowa ayɔsa dia tambotondoya l’olimu ande. Lande na? Nɛ dia sho tekɔ lo mbokitanyiya nde ndo Ɔnande. (Makɔ 13:10; Ets. 5:28, 29) Tekɔ l’ɔkɔkɔ okina watotshutshuya dia nsambisha nshi nyɛ: Ekomelo ka dikongɛ nɛ kamboleka nsukana! Etena kambotshikala dia mbisha lonya l’olimu washimbɛ nsɛnɔ y’anto ɔsɔ kamboleka nsusama. Tokongɛɛke dia paka dikambo tshɛ dia lo lɔsɛnɔ layɛ diambolowana ko wɛ ndjokamba olimu w’ohomba ɔsɔ. L’etena kɛnɛ, nsala la wolo dia mfudia nsaki kayɛ ka nsambisha, mfudia ewo kayɛ ka lo Bible, onga la dihonga ndo yahokolaka. Onga l’atei w’amundji w’anto ndekana miliyɔ enanɛi, ko wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa Jehowa. (Nɛh. 8:10; Luka 5:10) Yashikikɛ dia ndjasha tshɛ l’olimu ɔsɔ polo l’etena kayota Jehowa ɔnɛ olimu ɔsɔ wambokomɛ. w20.09 7 od. 18-20
Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 29
Olame kɛnɛ kakawakosha.—1 Tim. 6:20.
Sho hatokoke mbetawɔ mbekola yimba yaso lo monga la nsaki ka ndeka monga la lomombo la l’emunyi. “Lokeso lele la ɔngɔnyi” koka toshishɛ ngandji kokaso Jehowa, lowando lele la so l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, ndo nsaki kaso ka nsambisha anto akina. (Mat. 13:22) Naka sho nangaka nkokɛ diangɔ diakatosha Jehowa, kete sho pombaka nsala akambo la nshamanya etena kɛnaso waale. Sho koka ndjalɔngɔsɔla la ntondo dia mbeya kɛnɛ kayotosala naka la shashimoya osato wa mindo, awui wa ngala kana awui wa waa apɔsta wambotomba etena kakambaso l’Ɛtɛrnɛtɛ kana kendaso filmɛ kɛmɔ kana televiziɔ. Naka sho ndjalɔngɔsɔla dia kɛnɛ kakoka ntomba, kete tayosala awui la nshamanya dia nkokɛ diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa ndo ntshikala pudipudi lo washo ande. (Os. 101:3; 1 Tim. 4:12) Sho pombaka nama diangɔ dia nɛmɔ diakatosha Jehowa, mbita ate akambo wa mɛtɛ wa nɛmɔ wa lo Bible, ndo diɛsɛ diele la so dia mbaetsha anto akina. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayonga la nkum’otema ka pudipudi, tayonga la lɔsɛnɔ lele mɛtɛ l’oyango, ndo tayɔngɛnangɛna dia nkimanyiya anto akina dia mbeya Jehowa. w20.09 30 od. 16-19
Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka nɛi 30
Wɛ ayɛna Ombetsha ayɛ wa Woke la washo ayɛ hita.—Isa. 30:20.
Onde wɛ ambobatizamaka? Naka eelo, kete wɛ akɛnya mbetawɔ kayɛ le Jehowa lo sɛkɛ ndo woho walangayɛ nkamba kaamɛ la okongamelo ande. Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa ekɔ lo nɔmbɔla okongamelo ande lo yoho yakɛnɛmɔla lonto, sangwelo ndo atɔndɔ ande. Nyɛsɔ tɔsɛdingole waonga asato wa Jehowa wakokaso mɛna l’okongameloande. Ntondotondo, “Nzambi keema la shɔnɔdi.” (Ets. 10:34) Ngandji mbakatshutshuya Jehowa dia nkimɔ Ɔnande oko “oshinga w’etshungwelo dikambo di’anto tshɛ.” (1 Tim. 2:6; Jni. 3:16) Jehowa kambaka l’ekambi ande dia nsambisha anto tshɛ walanga mpokamɛ lokumu l’ɔlɔlɔ. Lo nsala ngasɔ, vɔ kimanyiyaka anto efula dia nkondja wahɔ oma l’oshinga w’etshungwelo. Dui dia hende, Jehowa ekɔ Nzambi kadja akambo l’ɔnɔngɔ ndo ka wɔladi. (1 Kɔr. 14:33, 40) Ɔnkɔnɛ, sho pombaka nongamɛ di’atɛmɔdi ande mbokambɛ oko olui wokongɛmi ndo wele lo wɔladi. Dui dia sato, Jehowa ekɔ “Ombetsha wa Woke.” (Isa. 30:21) Diakɔ diele, okongamelo ande ndjashaka tshɛ dia mbetsha Ɔtɛkɛta ande wakasambiyama, oyadi l’etshumanelo kana l’esambishelo ka lo sɛkɛ. w20.10 20 od. 1-3