“Eulwelu ka ntundu” kekɔ lo tatetemala nshi nyɛ!
“Wane wakavu le Kristu, wayulo ntundu.”—1 TESALONIKA 4:16.
1, 2. a) Elongamelo kakɔna kele la wanɛ wavɔ? b) Kakɔna kaketawoya ɔnɛ eolwelo kayonga? (Enda nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi)
“WASENA mbeyaka vati: Vo wayuvo.” Tatɛ lam’akasale Adama pɛkato, dikambo sɔ diakɛnama mɛtɛ. L’edja k’ɔkɔndɔ w’anto, onto tshɛ lôtɔ mbeyaka ɔnɛ nde ayovɔ, ndo anto efula ndjambolaka ɔnɛ: Kakɔna keta l’ɔkɔngɔ wa nyɔi? Ngande wele wanɛ wavɔ? Bible kadimolaka ɔnɛ: “Keli wavo haweyi nduku dikambu.”—Undaki 9:5.
2 Ko onde elongamelo kɛmɔtshi kekɔ lo dikambo dia wanɛ wakavu? Eelo. Elongamelo kɛsɔ pombaka ndjala dia sangwelo dia Nzambi di’oma l’etatelo diendana l’anto kotshama. L’edja ka ntambe efula, ekambi wa Nzambi wa kɔlamelo wakonge la mbetawɔ lo daka dia Jehowa diendana la Kanula yakahombe ndjolanya Satana ndo ndjonya asui tshɛ wakandela. (Etatelu 3:15) Efula l’atei awɔ wambovɔka. Koko dia vɔ mɛna ekotshamelo ka daka sɔ ndo k’alaka akina wa Jehowa, vɔ pombaka mbolɔ oma lo nyɔi. (Heberu 11:13) Onde dui dia ngasɔ koka salema? Eelo. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate ate: “Eulwelu k’antu w’ololo la antu wa kolo uma lu nyoi kayuyala.” (Etsha 24:15) Paulo ndamɛ akolola dikɛnda dimɔtshi dia pami diakawelɛka Eutukɔ, ɔnɛ lakakɔ oma lo didishi dia l’etajɛ wa sato ndo ‘lakawayɔtɔngɔnaka ambovɔ.’ Ɔsɔ mbele eolwelo ka divwa ndo k’ekomelo kofundami lo Bible.—Etsha 20:7-12.a
3. Esambelo kakɔna kamboyokondja wɛmɛ oma l’ɛtɛkɛta wa Yeso wofundami lo Joani 5:28, 29 ndo lande na?
3 Waolwelo divwa asɔ toshaka ɔkɔkɔ wa sho mbetawɔ ɛtɛkɛta wa Paulo. Vɔ keketshaka wɛkamu aso l’eshikikelo kakasha Yeso k’ɔnɛ: “Etena ka[yo]kuka, kayuka wane weli lu waumbu [wa eohwelo] tshe diui dia [Yeso], ku wayutumba.” (Joani 5:28, 29) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɛtɛkɛta wananda otema! Ndo ɔsɔ ekɔ esambelo k’efula le miliyɔ y’anto yambovushaka wakiwɔ wa ngandji!
4, 5. Waolwelo akɔna watɛkɛta Bible ndo dia eolwelo kakɔna kayangaso kɛtshanya lo sawo nɛ?
4 Efula k’anto wayolɔ, wayolɔ lo nkɛtɛ kɛnɛ kele Diolelo dia Nzambi diayodja wɔladi. (Osambu 37:10, 11, 29; Isaya 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23) Koko, ekɔ eolwelo kekina kayosalema la ntondo ka kɛsɔ. Ntondotondo, Yeso Kristo akahombe mbolɔ dia tokimɔ nɛmɔ di’olambo ande le Nzambi dikambo dia wahɔ aso. Yeso akavu ndo akolɔ l’ɔnɔnyi 33 lo tena diaso nɛ.
5 Oma lâsɔ, akitami wa “Isariyele wa [Nzambi]” wayosangana la Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo lo lotombo la l’olongo, lɛnɛ ‘ayowongaka nshi tshɛ vɔ la Nkumadiondjo.’ (Ngalatiya 6:16; 1 Tesalonika 4:17) Dikambo sɔ mbelamɛka ɔnɛ: ‘Eolwelo ka kɔ̂lɔmɔ,’ kana “eulwelu ka ntundu.” (Filipi 3:10, 11; Enyelo 20:6) Lam’ayoshila eolwelo kɛsɔ, etena kayokoka ka miliyɔ y’anto yakavu mbolɔ la nkɛtɛ la elongamelo ka ndjɔsɛna pondjo pondjo lo Paradiso. Omalɔkɔ, oyadi tekɔ la elongamelo k’otsha l’olongo kana ka la nkɛtɛ, sho la dia ndjasha dikambo dia “eulwelu ka ntundu.” Woho akɔna wa eolwelo ketɔ? Etena kakɔna kasalematɔ?
La “wuhu akona wa dimba?”
6, 7. a) Kakɔna kahomba salema la ntondo k’Akristo w’akitami mbudɛ otsha l’olongo? b) La woho akɔna wa demba wôlɔwɔ?
6 Lo mukanda ande wa ntondo otsha le ase Kɔrɛtɔ, Paulo akonyiya ambola wendana la eolwelo ka ntondo lo mbuta ate: “Ukundi wulwama antu wakavu? Wuhu akona wa dimba wayuwuyala la dio?” Ko nde akakadimola ate: “Kene kunaye weme lu kete, hatumbi tshikima to kambuvo. . . . Keli [Nzambi] atushaka wuhu uku utundu, uku alangandi . . . lutumbu la diango dia l’ulungu leko lomotshi, lutumbu la diango dia la kete leko lukina.”—1 Koreto 15:35-40.
7 Ɛtɛkɛta wa Paulo ɛsɔ mɛnyaka di’Akristo w’akitami wa nyuma k’ekila pombaka mvɔ la ntondo ka vɔ nongola difuto diawɔ dia l’olongo. Lo nyɔi kawɔ, alemba awɔ w’emunyi kalolaka lo ditshu. (Etatelu 3:19) L’etena kakashikikɛ Nzambi, vɔ mbolɔka l’alemba wa woho wakokawɔ tɔsɛna l’olongo. (1 Joani 3:2) Nzambi mbashaka nto eongelo kahavu. Ɔsɔ kema ɛngɔ konga lawɔ oma ko mbotwelo, watekana oko wakawasha anima wahavu l’alemba awɔ. Paulo akate ate: “Dieli la kene k’ehondelo dia ndota kene kahahonde.” Eongelo kahavu ekɔ woshasha w’oma le Nzambi, ‘walɔta’ wanɛ wôlɔ lo eolwelo ka ntondo.—1 Koreto 15:50, 53; Etatelu 2:7; 2 Koreto 5:1, 2, 8.
8. Ngande weyaso ɔnɛ Nzambi kɔsɔna anto 144 000 oma l’atei w’ɛtɛmwɛlɔ efula?
8 Paka anto 144 000 ato mbolɔ lo eolwelo ka ntondo. Jehowa akamɛ la mbasɔna tatɛ lo Pɛntɛkɔsta 33 lo tena diaso nɛ, yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Nde mbolola Yeso. Vɔ tshɛ wekɔ la “lukumbu [la Yeso] la lukumbu la Shi lufundami lu fumu yawo.” (Enyelo 14:1, 3) Omalɔkɔ, vɔ kɔsɔnama oma l’atei w’ɛtɛmwɛlɔ wotshikitanyi. Vɔ tshɛ wekɔ Akristo, ndo wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la diɛsɛ dia mɛmba lokombo la Shɛwɔ, mbuta ate Jehowa. Etena kolɔwɔ, vɔ nongolaka olimu ɔmɔtshi l’olongo. Elongamelo ka kambɛ Nzambi l’ɛlɔmbwɛlɔ ka ngasɔ mbangɛnyangɛnyaka.
Onde kekɔ lo tatetemala nshi nyɛ?
9. Ngande watokimanyiya Enyelo 12:7 ndo 17:14 dia fɔnya etena kakatatɛ salema eolwelo ka ntondo?
9 Etena kakɔna kasalema eolwelo ka ntondo? Tekɔ la djembetelo ya woke yɛnya dia eolwelo kɛsɔ kekɔ lo salema polo ndo nshi nyɛ. Ɛnyɛlɔ, tɛdike totshapita tohende ta lo dibuku dia Enyelo. Ntondotondo tende Enyelo 12. Lɛkɔ sho mbadiaka dia Yeso Kristo laki eke kambahenyama l’okudi, kâmɛ la andjelo ande w’ekila wakalɔshana la Satana la ɛdiɛngɛ ande. (Enyelo 12:7-9) Oko wadiɛnya jurnalɛ nyɛ mbala la mbala, ta sɔ diakatatɛ lo 1914.b Koko, tolembete dia ndoko okitami ɔtɔi wa l’atei w’ambeki wa Yeso Kristo latɛkɛtama ɔnɛ nde akonge kâmɛ la nde lo ta diakonge l’olongo sɔ. Kakianɛ, tende Enyelo tshapita 17. Sho mbadiaka lɛkɔ dia l’ɔkɔngɔ wa elanyelo ka “Babilona ka Wuki,” Ɔna-Ɔkɔkɔ ayɔlɛmbia wedja. Oma lâsɔ, tshapita shɔ kotshaka ɔnɛ: “[Ndo] wane waketama ndu wakosama, ndu weli la kolamelu wayâlembia.” (Enyelo 17:5, 14) Wanɛ “waketama ndu wakosama ndu weli la kolamelu” pombaka monga ko wamboshilaka mbolɔ naka vɔ wayonga la Yeso lo ɔlɛndjɛlɔ w’ekomelo w’andja wa Satana. Omalɔkɔ, mbokɛmaka di’akitami wavɔ la ntondo ka Aramangɛdɔna mbolɔka mbala mɔtshi lam’asa ɔnɔnyi 1914 la Aramangɛdɔna.
10, 11. a) Waa na wele dikumanyi 24 ndo ɔmɔtshi a l’atei awɔ akandasholɛ Joani? b) Kakɔna kakokaso mbuta oma lo dikambo sɔ?
10 Onde sho koka nyomoshikikɛ etena kakatatɛ salema eolwelo ka ntondo? Dui dimɔtshi di’ohomba efula diakoka tokimanyiya tanemaka lo Enyelo 7:9-15, lɛnɛ ele ɔpɔstɔlɔ Joani ekɔ lo nembetshiya ɛnɛlɔ ka “ului a wuki w’antu waheyama mbala.” Ɔtɔi ɔmɔtshi wa l’atei wa dikumanyi 24 akalembetshiya Joani wanɛ wele olui a woke ɔsɔ, ndo dikumanyi sɔ nembetshiyaka anto 144000 wayolɛ kâmɛ la Kristo lo lotombo lawɔ la l’olongo.c (Luka 22:28-30; Enyelo 4:4) Joani ndamɛ aki l’elongamelo ka mbidɛ l’olongo; koko lam’ele nde aki êke la demba dia l’emunyi lanɛ la nkɛtɛ etena kakatɛkɛtaka ekumanyi kɛmɔtshi la nde, lâsɔ lo ɛnɛlɔ kɛsɔ Joani ekɔ didjidji di’akitami weke lanɛ la nkɛtɛ wahatalongola difuto diawɔ l’olongo.
11 Kakɔna kakokaso mbuta lo woho wele ekumanyi kɛmɔtshi l’atei wa dikumanyi 24 mbakalembetshiya Joani wanɛ wele olui a woke na? Mɛnamaka dia ondo anto wôlɔ l’atei wa olui wa dikumanyi 24 wekɔ lo kamba olimu wa mbewoya akambo wa mɛtɛ wa Nzambi ɛlɔ kɛnɛ. Lande na kele dui sɔ ohomba? Nɛ dia lo 1935 mbakawasholɛ ekambi wa Nzambi w’akitami w’esɔ wanɛ waki mɛtɛ olui a woke. Naka wakakambe la ekumanyi kɛmɔtshi ka l’atei wa dikumanyi 24 dia mbewoya dikambo dia mɛtɛ sɔ, kete ondo nde akolɔ dia ntshɔ l’olongo suke l’ɔnɔnyi 1935. Kɛsɔ kakahombe mɛnya dia eolwelo ka ntondo kakatatɛ lam’asa 1914 la 1935. Onde sho koka nyomosha okadimwelo wa shikaa?
12. Lembetshiya lande na kele eleko kamɔnga akatshi ka l’ɔnɔnyi 1918 kokaka mbɔsama oko etena kakatatɛ eolwelo ka ntondo salema.
12 Etena kɛnɛ, mbeyaka monga ohomba sho sɛdingola dikambo dimɔtshi dia lo Bible diakoka mbɔtɔnɛ la dui sɔ. Yeso Kristo akakitama esɔ oko onto lakahombe ndjonga Nkumekanga ka lo Diolelo dia Nzambi oya l’ekomelo k’ɔnɔnyi 29 lo tena diaso nɛ. Ɛnɔnyi esato l’etenyi l’ɔkɔngɔ, l’eleko kamɔnga akatshi ka l’ɔnɔnyi 33 lo tena diaso nɛ, nde akolɔ oko etongami ka lo nyuma kele la wolo efula. Lâsɔ, onde kokaka mbutama dia lam’ele Yeso akahenyama l’okudi otsha l’ekomelo k’ɔnɔnyi 1914, eolwelo k’ambeki ande w’akitami wa kɔlamelo kakatatɛ ɛnɔnyi esato l’etenyi oma lâsɔ, mbuta ate l’eleko kamɔnga akatshi k’ɔnɔnyi 1918? Mbeyaka monga ngasɔ mɛtɛ. Kânga mbele dui sɔ hadiokoke shikikɛma mbala kakɔ ɔtɔi lo Bible, diɔ mbɔtɔnɛka l’avɛsa akina wɛnya dia eolwelo ka ntondo kakatatɛ yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa wôngelo wa Kristo tatɛ.
13. Lo yoho yakɔna yele 1 Tesalonika 4:15-17 mɛnyaka dia eolwelo ka ntondo kakatatɛ l’etatelo ka wôngelo wa Kristo?
13 Ɛnyɛlɔ, Paulo akafunde ate: “Shu wane weli la lumu, tayutshikala edja ndu lam’ayuya Khumadiondjo, [aha polo l’ekomelo ka wôngelo ande] hatutsho la ntundu ka wane wakavu. Ne dia Khumadiondjo ndame ayuhulo uma l’ulungu, la dielu, la diui dia ondjelo a wuki, kame la pungi ka [Nzambi]. Wane wakavu le Kristu, wayulo ntundu. Ku shu wane weli la lumu, wutshikadi, tayosama kame la wo lu wangi, la ntusangana la Khumadiondjo l’ulungu. Osoku tayuyala pundju le Khumadiondjo.” (1 Tesalonika 4:15-17) Ɔnkɔnɛ, Akristo w’akitami wakavu la ntondo ka wôngelo wa Kristo wakolɔ dia tɔsɛna l’olongo la ntondo ka wanɛ wele la lɔsɛnɔ l’etena ka wôngelo wa Kristo. Kɛsɔ mɛnyaka dia eolwelo ka ntondo kakatatɛ l’etatelo ka wôngelo wa Kristo ndo kekɔ lo tatetemala ‘l’etena ka wôngelo ande.’ (1 Koreto 15:23) Lo dihole dia vɔ tshɛ mbolɔ mbala kakɔ ɔtɔi, eolwelo ka ntondo kekɔ lo salema lo edja k’etena kɛmɔtshi.
“Wakasha untu la untu ukutu a wema”
14. a) Etena kakɔna kakakotshama ɛnɛlɔ kele lo Enyelo tshapita 6? b) Enyelo 6:9 ekɔ lo tɛkɛta dia na?
14 Tɔsɛdingole nto djembetelo yatanema lo Enyelo tshapita 6. Lɛkɔ, vɔ mɛnya Yeso ahemi lâdiko dia falasa oko Nkumekanga katalɛndja. (Enyelo 6:2) Wedja mendanaka la ta sɔ lo yɛdikɔ y’efula. (Enyelo 6:4) Ndjala kekɔ l’ahole tshɛ. (Enyelo 6:5, 6) Asui wa nyɔi wekɔ lo pɛnyahɛnya anto. (Enyelo 6:8) Akambo asɔ tshɛ wakatama mbɔtɔnɛka l’awui wɛnaso l’andja ɔnɛ tatɛ lo 1914. Koko ekɔ dikambo dikina diahomba salema. Yambalo yaso kotwamaka otsha lo elambwelo. “Nyumu ya wane wakadiakema . . . ne dia diui dia [Nzambi] ndu dia diui diakawakimela” yekɔ l’ɛse katɔ. (Enyelo 6:9) Lam’ele “lumu la dimba leko lu dikila,” kɛnɛ kele mɛtɛ l’ɛse k’ediakelo ekɔ dikila di’ekambi wa Yeso wa kɔlamelo wakadiakema nɛ dia dihonga ndo ohetoheto awɔ l’olimu w’esambishelo.—Akambu w’Asi Lewi 17:11.
15, 16. Lembetshiya lande na kele ɛtɛkɛta wa lo Enyelo 6:10, 11 mendanaka la eolwelo ka ntondo.
15 L’ɛnyɛlɔ ka dikila di’Abɛlɛ onto ɔlɔlɔ, dikila di’Akristo wakadiakema diekɔ lo mbida ekoko dia nyanga ɛsɔmbwɛyɔ. (Ngalatiya 4:10) “Vo wakawana la diui dia wulu, wata vati: Yee! Khumadiondjo ka ladiku k’ekila la ka mete, edja ndu etena kakona kayuyulumbuya ndu kayuyosomboya dikila diasu le wa la kete nye?” Kakɔna kakatombe oma lâsɔ? “Wakasha untu la untu ukutu a wema; wakawatela vati: Nyutukumuya etenyi, edja ndu lam’ayuwudiaka anyanyu ekambi la anengenyu, lam’ayuwushidiya lutumu lawo.”—Enyelo 6:10, 11.
16 Onde ahɔndɔ wa wɛma asɔ wakakimɔmaka dia tambiyama lo dikila diaki l’ɛse k’ediakelo? Ndooko! Lo yoho ya didjidji wakasha anto wele akila awɔ wakatshulwama ekutu l’ediakelo. Vɔ wakalambola nsɛnɔ yawɔ lo lokombo la Yeso ndo wakolwama oko ditongami dia lo nyuma. Ngande weyaso dui sɔ? L’etatelo ka dibuku dia Enyelo, sho mbadiaka ɔnɛ: “One laleka akambu wa kolo wulu, ayolotshama ahondo a wema. Dimi haludimula lukumbu landi uma lu mukanda a lumu.” Tohɔ nto dia dikumanyi 24 “[wakalɔtɛ] ahondo a wema, wulimbe fule ya paunyi.” (Enyelo 3:5; 4:4) Ɔnkɔnɛ, l’ɔkɔngɔ wa ta, ndjala ndo elando tatɛ nanya nkɛtɛ, anto amɔtshi wa l’atei w’anto 144000 wakavu, wakɛnyama lo yoho ya didjidji oko dikila diele l’ɛse k’ediakelo, wakolɔ dia tonga la lɔsɛnɔ l’olongo ndo wakalɔtɛ ekutu a wɛma lo yoho ya didjidji.
17. Lo yoho yakɔna yele wanɛ wakalongola ekutu wa wɛma pombaka ‘tokomuya’?
17 Wanɛ weke ka mbolɔ pombaka ‘tokomuya.’ Vɔ pombaka konga lushi la Nzambi l’ɛsɔmbwɛyɔ la solo dia lotutsha. ‘Anyawɔ ɛhɔmbɔ,’ mbuta ate Akristo w’akitami weke la nkɛtɛ, pombaka mɛnya kɔlamelo yawɔ l’atei w’ehemba. Etena kayokoka lushi l’elombwelo ka Nzambi, ‘diomuyelo’ diayoshila. (Enyelo 7:3) L’etena kɛsɔ, wanɛ wakolɔ kâmɛ la Nkumadiondjo Yeso Kristo wayosangana kâmɛ la nde dia ndanya dikongɛ di’akambo nɛ, mbidja ndo wanɛ wakatshola akila w’Akristo waha l’onongo.—2 Tesalonika 1:7-10.
Kɛnɛ kalembetshiya dui sɔ le so
18, 19. a) Oma l’ɛkɔkɔ akɔna wakokayɛ mbuta ɔnɛ eolwelo ka ntondo kekɔ lo salema nshi nyɛ? b) Eokelo kayɛ kendana la eolwelo ka ntondo kokonyaka dia wɛ ndjaoka woho akɔna?
18 Ɔtɛkɛta wa Nzambi hawotosha datɛ dia shikaa diakahombe eolwelo ka ntondo tatɛ, koko vɔ tɛnyaka dia tɔ salemaka l’edja k’etena kɛmɔtshi, mbuta ate l’etena ka wôngelo wa Kristo. Wanɛ wahomba mbolɔ ntondo ele Akristo w’akitami wanɛ wakavu la ntondo ka wôngelo wa Kristo tatɛ. Oko watatetemala etena ka wôngelo wa Kristo, Akristo w’akitami wele la kɔlamelo washidiya esakelo kawɔ ka lowango ka lanɛ la nkɛtɛ kadimɔka lo “kamula ka su” oko ditongami dia lo nyuma diele la nkudu. (1 Koreto 15:52) Onde akitami tshɛ wayolongola difuto diawɔ di’otsha l’olongo la ntondo ka ta dia Aramangɛdɔna? Sho hateye. Koko, sho mbeyaka dia l’etena kakashikikɛ Nzambi, anto tshɛ wele l’olui w’anto 144000 wayemala l’Okongo wa Siɔna wa l’olongo.
19 Sho mbeyaka nto dia anto efula l’atei w’anto 144000 wamboshilaka sangana vɔ la Kristo l’olongo. Paka anto yema tshitshɛ tsho mbekekɔ lanɛ la nkɛtɛ. Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ djembetelo ya woke yɛnya dia etena ka Nzambi mbela elombwelo kande kekɔ lo ndjasukana esadi esadi! Kem’edja nto, andja wa Satana wayanga ndanyema. Satana ndamɛ ayodjama lo difuku diaha l’ekomelo. Oma lâsɔ, eolwelo k’anto tshɛ kayokoka tatɛ ndo oma l’olambo wa tshungo wa Yeso, anto wa kɔlamelo kokaka koma lo eongelo ka kokele kele oko kɛnɛ kakashisha Adama. Prɔfɛsiya ka Jehowa kofundami lo Etatelu 3:15 kekɔ lo takotshama lo yoho ya diambo efula. Ekɔ mɛtɛ diɛsɛ di’efula dia sho nsɛna lo tena nɛ!
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Dia wɛ mbeya anto akina enanɛi wakolɔ, enda lo 1 Khumi ya Dikanga 17:21-23; 2 Khumi ya Dikanga 4:32-37; 13:21; Mako 5:35, 41-43; Luka 7:11-17; 24:34; Joani 11:43-45; Etsha 9:36-42.
b Dia tana djembetelo y’oma l’Afundelo yɛnya dia wôngelo wa Kristo wakatatɛ lo 1914, enda lo dibuku Bible etshatɔ mɛtɛ? lɛkɛ 215-218, diakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.
c Dia tana waewoyelo wendana la woho weyaso ɔnɛ dikumanyi 24 nembetshiyaka Akristo w’akitami lo dihole diawɔ dia l’olongo, enda lo dibuku La Révélation : le grand dénouement est proche ! lɛkɛ 77, diakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.
Onde wɛ kokaka nembetshiya?
Ngande watokimanyiya avɛsa wayela anɛ dia mbeya etena kakatatɛ “eulwelu ka ntundu”?
• 1 Koreto 15:23; 1 Tesalonika 4:15-17
[Esato wa lo lɛkɛ 31]
Waolwelo akɔna wasalema la ntondo k’anto tshɛ wakavu mbolɔ oma lo nyɔi?